1316
Zaterdag 22 Juli 1916.
ni
ER
K
ren
en
818ie Jaargang N*. 2200.
voor de ZiiMliollanglsclte eit !®®aw®el© Eilanden.
Tweede Blad.
II®
m
2
Antirevolutionair
Orgaan
R
.S
es
ZEN
ïdel
IN HOC SIGNO VINCES
Twee BI aden.
officieel gedeelte.
buitenland.
tPAABD
and
W. BOEKHOVEN,
LAND- EN TUINBOUW.
BINNENLAND.
PLAATSELIJK NIEUWS
in
ook
verk
(drijf
[■den.
de groot-
10021
aat),
.R NIS.
Deze Courant verschijnt eiken Woeasdag en Zaterdag.
Abonnementsprijs per drie Maanden fr. p. p. 50 Cent bij vooruitbetaling.
Buitenland bij vooruitbetaling f 4,50 per jaar.
Afzonderlijke nummers 5 Cent.
SOMMELSDIJK.
Advertentie» 10 Qmi per regei sa l/a maal.
Beelames SO per ragek
Boekaankondiging 6 Cent psr regel en Maak
Oienstaanvragen en Dienstaanbiedingen 50 Cent psr plaatsing.
Groote letters en vignetten worden berekend naar de plaatsruimte die aij beslaan.
Advertentie» worden ingewacht tot Dinsdag- en Yrpagtaorgen 10 tmr.
Alle stukken voor de üetiae&fie bestemd, AUvertentiëis ess verdere Administratie franco toe te zenden am «ten ftjiurevei
Dit nummer bestaat uit
ouv/d
zich tot
otterdam,
JAPON-
IELAARS,
S, GAREN,
10143
elend,
uneerea,
dat zulks
leerwerk
en ti^da
'eren ws
8186
erzekart
i.
i m
.<cr-
tné Trlplex-
?ement enz.
-:o:- 10463
üïTGEiYlB
Telefoon latereomsa. Ma*. 9.
INRICHTINGEN
welke gevaar schade of hinder kunnen
veroorzaken.
Burgemeester en Wethouders der gemeente
Sommelsdijk brengen ter openbare kennis,
dat ter Gemeente-secretarie ter inzage ligt
een verzoek met bijlagen van M. Groenendijk
Wzn., landbouwer alhier, om VERGUNNING
tot het oprichten van eene slachtplaats in zijn
wagenhuis aan den Oudelandschen dijk,
op het perceel, kadastraal bekend in Sectie
B, No. 2024.
Op Woensdag, den 2 Augustus 1916, des
voormiddags te 11 uren, za! ten gemeente
huize gelegenheid bestaan om bezwaren te
gen dit verzoek in te brengen en deze mon
deling en schriftelijk toe te lichten.
Zoowel de verzoeker, als zij, die bezwaren
hebben, kunnen gedurende drie dagen, vóór
het bovengemelde tijdstip, op de Secretarie
der Gemeente kennis nemen van de ter zake
ingekomen schrifturen.
Sommelsdijk, den 19 Juli 1916.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
De Secretaris, De Burgemeester,
GEELHOED. BOIJMAN.
cc
l-t'
CD
CO
CA
CA
CD
r
Tegen de aardappelziekte.
De aardappelziekte is hier en daar al waar-
genomen, zoowel in het loof als in de knol
len. Men houde zich daarom voor besproei
ing gereed. De ondervinding heeft geleerd,
dat deze niet alleen gunstig werkt als de
ziekte er is, maar eveneens, als het gewas
nog gezond isde duur van den groei wordt
er door verlengd, zoodat, de knollen grooter,
het beschot rijker, de aardappel ook meliger
wordt. Het bespuiten verdient dus alle aan
beveling
Men kan besproeien met Bordeauxsche pap
maar ook met Bourgondische pap. De eer
ste wordt bereid uit gemalen kopervitriool
en watervrije soda (sodex).
Beide geven goede resultaten; toch kleurt
Bordeauxsche pap het loof meer intensief
blauw en mag de werking er van minstens
zoo hoog worden geschat als die van de
Bourgondische pap. De eerste bereidt men
zelf; die bereiding is iets omslachtig, maar
goedkoop. De laatste wordt meestal onder
den naam „normaal pappoeder voor aardap-
pelbesproeiïing pasklaar aangekocht; er be
hoeft dan nog slechts water aan te worden
toegevoegd, om de pap voor het gebruik ge
reed te hebben. Kopervitriool laat zich ge
makkelijk bewaren; watervrije soda ook.
Maar het mengsel van de twee wordt licht
voor het gebruik ongeschikt, wat een ern
stig bezwaar opbrengt tegen den aankoop
van normaal pappoeder.
Bij den aankoop van een en ander dient
men er op te letten, dat het gekochte vol
doet aan de eischen door de Rijkslandbouw
proefstations aan goede zoodanige waar ge
steld. Die eischen zijn o.a., dat normaalpap-
poeder 2 d.L. kopervitriool tegen 1 d.L. wa
tervrije soda moet bevatten; dat het koper
vitriool een kopergehalte van 25 proc. moet
hebben en dat watervrije soda voor 92 pro
cent uit natrlumcarbonaat moet bestaan.
Bij de bereiding van Bordeauxsche pap
wordt verschillend te werk gegaan. Het in
stituut voor Phytopathologie te Wageningën
beveelt aan, als volgt te handelen. Naar den
akker worden meegenomenminstens 15K.G.
gemalen kopervitriool en 20 L. versch ge-
bluschte kalk; een emmer (no. 1), die op
ongeveer van de hoogte van een duide
lijk merk is voorzieneen groote houten of
geëmailleerde emmer, liefst met lipvormige
tuit (No. 2), die een merk moet dragen, dat
den inhoud van den pulverisator vermindert
met 1 L., aanduidt; een maat of kroes (No.
3) van 270 c.M.3 en een andere (No. 4) van
400 c.M.3een roerstok met dwarsplankje
een gewone dikke stok, om de kalkbrij te
toerennog een gewone emmer. Plaats een
en ander bij een kanaal of sloot met niet te
vuil water.
Vul No. 1 tot het merk met kalk, voeg er
water bij en roer de massa duchtig om tot
een dikke brij zonder kluiten. Giet er daar
na zooveel water bij, dat dit tot het merk
staat.
Vul No. 2 met water tot aan het merk, roer
dit met den roerstok duchtig om en voeg
er met behulp van No. 3 270 c.M.3 (is 300 G.)
kopervitriool bijdit laatste moet langzaam
geschieden.
Schep uit No. 1, na flink omroeren, een
maat No.4 vol kalkbrij en laat dit door de
zeef in de sproeier loopen. Giet ook de ko
pervitriool oplossing uit No. 2 door de zeef
in den pulverisator. Schud de massa een
paar keer heen en weer voor de sproeima-
chine vol is. De pap is nu gereed.
Vóór men gaat besproeien wordt eerst een
maatje kopervitriool in No. 2 gedaan; het
poeder heeft dan behoorlijk tijd, om volko
men op te lessen.
Met 15 K.G. kopervitriool en 20 L. ge-
bluschte kalk bereidt men 50 pulverisators
vol pap, d.i. juist voldoende voor een H.A.
Te Meeden, is lang en met succes een an
dere methode van bereiding toegepast, 's
Avonds te voren wordt 8 a 9 K.G. ongeblusch-
te kalk zoo langzaam mogelijk gebiuscht.
Verder wordt 6 K.G. kopervitriool afgewogen
een vat, dat minstens 150 L. inhoud heeft,
op een wipkar geplaatst, benevens een ge
wone emmer, een korten en een langen roer
stok. Het kopervitriool wordt opgelost in on
geveer 20 L. kokend water.
's Anderen daags wordt de helft der vi
triooloplossing in het vat gegoten en de
helft van de kalk in den emmer gedaan, is
er water bij het aardappelland dan kan men
de pap daar gereed maken anders doet men
zulks thuis. In den kalkemmer wordt nu wa
ter gegoten, de kalkbrij omgeroerd en de
kalkmelk met een dunnen straal in de vitri
ooloplossing gegoten, die onderwijl gesta
dig wordt omgeroerd. Dit bedrijf wordl her
haald tot alle fijne kalkdeelen in het vat zijn
overgegaandaarna wordt de massa aange
vuld tot 150 L. Deze pap kan door dén per
soon gemakkelijk tegen den middag ver-
sproeid worden over een deimt aardappels,
's Namiddags wordt weer 150 L. papbèreid
met behulp van de resteerende ingrediënten
deze'pap wordt versproeid over hetzelfde
perceel aardappels, maar nu worden de rijen
telkens in tegengestelde richting geloopen.
Bourgondische pap wordt doelmatig be
reid in een houten emmer, beter nog in een
geëmailleerden emmer met lipvormige tuit,
waarin een merk is aangebracht, dat den in
houd van den pulverisator aanwijst.
Deze emmer wordt tot het merk met water
gevuld, waarna daarin langzaam een halve
K.G. pappoeder wordt gebracht; onderwijl
wordt het water flink geroerd. Daarna wordt
de vloeistof door de pulverisator gegoten.
Meestal wordt per H.A. 24 k 30 K.G. poeder
verbruikt.
Goede Bordeauxsche en Bourgondische
pap is lichtblauw, niet groen. Ze bezinken
zeer langzaamhoe langzamer, hoe beter.
De vloeistof boven de bezonken papmassa
moet kleurloos 7tin, niet blauw. Wordt een
blank geschuur t nies in deze vloeistof ge
houden, dan mag zich daarop geen koper
afzetten. Zij, die pappoedcr van het vorige
jaar hebben overgehouden, kunnen de deug
delijkheid er van doen onderzoeken aan het
Rijkslandbouwproefstationwillen ze zich
zelf eenigszins oriënteeren, dan kunnen bo
vengenoemde eischen hun daarbij van dienst
zijn.
DE TOESTAND.
Van de fronten ook weer deze week geen
belangrijk nieuws. De Duitschers heroverden
ten zuiden der Somme de Fransche stellingen
van Biaches tot Maisonnette terwijl de En-
gelschen rustten van hun tweeden offen
sieven stoot. Zij blazen wat uit, begraven
hun dooden, beschouwen hun verliezen en
tellen de gevangen vijanden.
De berichten, in het laatste etmaal ontvan
gen, doen zien, dat de bondgenooten, zoo
goed als zij hebben moeten vechten voor het
behoud van hun terreinwinst, die bij den
eersten aanval was behaald, dit ook zullen
moeten doen voor hetgeen zij er met hun
tweeden aanval bij hebben bevochten. De
Duitschers doen op verschillende plaatsen
krachtige tegenaanvallen. Volgens de Duit-
sche lezing zijn deze tegenaanvallen niet
begonnen, alvorens de Engelschen een po
ging hadden gedaan, om tot een derden aan
val over te gaan, zegt de N. R. Ct. De bond
genooten, zoo vertelde ons gisteren Berlijn,
hebben den dag (dat is de dag van Maan
dag, den 17den) gebruikt voor „feuervorbe-
reitung", voor een bombardement, ter voor
bereiding van infanterieaanvallen. Die infan-
terieaanvallen kwamen dan ook Maandag
avond en in den daaropvoigenden nacht op
verschillende punten van het front los, maar
hadden niet het minste succes. Van dit aan
vallend optreden van de bondgenooten vin
den wij maar weinig in de telegrammen uit
Londen en Parijs gemeld. Alleen melden de
Engelschen nieuwen vooruitgang ten Noor
den bij Ovillers. Integendeel melden de offi-
cieele berichten van de entente over aanval
len van de Duitschers. Eén daarvan, gericht
tegen de punt van het Fransche front, die
naar Péronne vooruitsteekt, en vermeld in
het Parijsche bericht van gistermiddag, had
plaats in den nacht van Maandag op Dins
dag, dus juist op hetzelfde tijdstip als waar
op volgens het Duitsche bericht aanvallen
van de Franschen aan den gang waren. Het
Fransche bericht is uitvoeriger in bizonder-
heden. De hoeve la Maisonnette bleef be
houden, maar een gedeelte van het dorp
Biaches ging verloren. Later kregen de Fran
schen dat echter terug.
Over Dinsdag meldde de Engelsche gene
raal Haig, dat de dag ongunstig was geweest
voor krijgsverrichtingen wegens de vochtige
weersgesteldheid, en dat 's avonds een aan
val van de Duitschers was begonnen op de
Oostelijkste stellingen der Engelschen (bij
Longucval en het Delviilebosch, dat daaraan
aansluit).
In aile geval is dus duidelijk, dat de bond
genooten, zij het dan al dan na een mislukte
poging hunnerzijds om het offensief te her
vatten, op het oogenblik zich tegen aanval
len van de Duitschers te weer te stellen
hebben".
Zoo ziet men dat de strijd in hetSomme-
gebied schommelt, met een doorslag aan de
zijde der Entente,
Beslissend nieuws, hoewel nu niet aanwe
zig, kan toch altijd tegemoet worden gezien,
want het staat iiicr naar op het Westfront
toch uit gevochten te worden.
Ook van Verdun geen belangrijke gebeur
tenissen.
Ook op het Oostfront geen verdere gebeur
tenissen van belang.
Het begint te spannen tussehen Italië en
Duitschland. Zooals men weet, is er tussehen
die landen geen oorlogstoestand. Maar de
nieuwe Italiaansche regeering stuurt er op
aan en de Italiaansche pers is zeer oorlogs
zuchtig tegen Duitschland.
Welk heil men daar nu in ziet
De „Deutschland", de bekende duitsche
duikboot, is door Amerika tot handelsvaar
tuig verklaard.
Voor de entente een „strop".
Voor de Duitschers een succes.
Doch ook dan maar een zedelijk succes.
Want zelfs al konden ze binnen vrij kor
ten tijd een heel vlootje van zulke duikboo-
ten bouwen, dan was daarmee hun onder-
zeesche handel nog niet hersteld.
Zij kunnen hoogstens 1000 ton laden.
De reis duurt lang, en al breidt het aan
tal schepen zich snel uit, dan nog zal het
heel moeilijk vallen wekelijks eenige duizen
den tonnen aan grondstoffen binnen te krij
gen. Een druppel in de zee. En dan moeten
die reizen heen en terug nog even voorspoe
dig zijn als de heenreis van de Deutschland.
Doch er is ook 'n zedelijk succes.
De indruk toch, in binnen- en buitenland,
dat Duitschland tijdens den oorlog op het
gebied van den duikbootbouw, zich zoo ont
wikkelde, dat de Duitsche Industrie, meer
misschien dan eenige andere in welk oorlog
voerend land ook in beslag genomen tot het
vervaardigen van oorlogsmateriaal, in staat
is zich nog bezig te houden met dergelijke
problemen dat liet Duitsche kapitaal in de e
benarde tijden nog zoo'n durf toont
die indruk kan niet anders dan geweldig zijn I
Trouwens het „kapitaal" had gelijk.
De „Köln. Ztg." wist te vertellen, dat de
vrachtprijzen van deze ééne, geslaagde reis
reeds voldoende zijn, om de gansche duik
boot te betalen.
Dat klinkt haast ongeloofelij k.
En toch kan het best waar zijn.
Want het schip vervoerde uitsluitend che
mische kleurstoffen, waarvan Duitschland 't
geheim schijnt te hebben en waaraan de
Amerikaansche nijverheid nijpend gebrek had.
Die het dus zéér duur heeft betaald I
VERSPREIDE BERICHTEN.
De oorlogscorrespondent Edmond Chand
ler schrijft in de Yorkshire Odserver over de
moeilijkheden, waarmee de Engelsche troepen
in Mesopotamië te strijden hebben.
„De plagen zijn stof hitte en vliegen. De
ergste van alle is die der vliegen. Het is voor
wie het niet met eigen oogen gezien heeft,
ongeloofelijk hoeveel vliegen er in de tenten,
in de schuilplaatsen en in de loopgraven zijn.
Men kan niet eten, zonder tegelijk vliegen
mee in te slikken. Men zwaait zijn lepel pap
in de lucht om ze er af te jagenmen steekt
zijn beschuit en gedroogd vleesch in den zak
en brengt het dan voorzichtig indegesioten
vuist naar den mond, maar moet toch vliegen
mee-eten. Ze gaan overal in zwermen op zit
ten.
Terwijl ik schrijf, kan ik de punten van mijn
pen niet zien,. Onlangs haalde ik onderweg
een eskadron cavalerie in en ik dacht dat
de mannen maliënkolders droegen. Ik reed
al eenige minuten naast hem mede, toen
ik ontdekte, dat wat ik daarvoor gehouden
had, staalblauw van vliegen was. 's Nachts
verdwijnen de vliegen, maar dan worden ze
afgelost door de muggen en de zand-
vliegen. De muggen komen slechts plaatselijk
voor. Er zijn zelf streken waar men ze in
het geheel niet vindt. Ik heb ergens eene
soort ontmoet, die door de dikste rijbroeken
heen kon steken.
Dan zijn er de zandvliegen, ook een af
schuwelijke plaag: Een net dat die kon tegen
houden, zou zoo dicht moeten zijn, dat men
er onder stikken zou. En zelfs als men
's nachts een lap met verdund zuur op het
gezicht iegt, zwermen ze zoodanig om iemand
heen dat men er niet van slapen kan.
De Amsterdamsche correspondent der Vos-
sissche Ztg. heeft van zijn berichtgever te
Londen tijding ontvangen over uitingen van
Engelsche politici en parlementsleden, waar
uit hij opmaakt, dat Engeland in de eerstvol
gende twee maanden een beslissing verwacht
en wel in dien zin, dat of Duitschland's tegen
stand word t gebroken of de oorlog onbeslist
blijft. Binnen die twee maanden zal ook blij
ken of Duitschland zich economisch staande
kan houden. Ais Duitschland, waar sedert,
het begin van den oorlog aile voorraden
zijn opgeteert, maar waar nochtans niemand
een hongerdood gestorven is, binnen vier
weken zijn oogst binnen heeft, zou men moe
ten toegeven, dat de blokkade wier druk
thans het sterkst is den tegenstander er niet
onder heeft gebracht.
Na twee maanden zou men zich derhalve
ernstig en nuchter moeten afvragen, of er
aan den oorlog een eind moet komen.
Minister Talma in het Buitenland herdacht.
Ook in het buitenland worden de groote
verdiensten van onzen onvergetelij ken minis
ter Talma gewaardeerd. Zoo heeft de Frank
furter Zeitung, een der meest gelezen bla
den in Duitschland, een warmgesteld artikel
aan den ontslapene gewijd.
Het blad memoreert dat' heel de Neder-
landsche pers, welke richting de redacties
ook zijn toegedaan, hartelijk en sympathiek
oud-minister Talma gedenkt. En dan schrijft
de Frankfurter, dat Talma, die gedurende zijn
ministerschap onbegrijpelijk veel werk ver
richt had, na zijn aftreden als minister weer
het predikambt opnam, dat geheel zijn liefde
bezat. Talma zoo schrijft het blad verder
had een zeer sterken persoonlijken in
vloed en drong zelfs zijn tegenstanders tot
achting.
De Frankfurter prijst tenslotte de inge
schapen energie van Talma, die hem tot
voornemen deed opvatten en uitvoeren, om
een stel sociale wetten in het leven te roe
pen.
Ons doet de sympathie, welke uit dit ar
tikel spreekt, goed. En het is ons een aan
sporing, om het werk dat minister Talma
heeft verricht, te verdedigen tegen de on
waardige aanvallen, aan welke het nog niet
lang geleden bloot stond. En men rekene er
op die aanvallen komen terug.
E$en lachen!
We lezen in de N. Haarl. Ct.
„Onze Tweede Kamer heeft Donderdag
geboomd over een wijziging en aanvulling
van de postwet. De boom is nog niet vol
tooid. Toch is er al hoogst interessant ge
praat, o.a. door niemand minder danZ.Exc.
minister Lely. Er was nl. opgemerkt, dat het
publiek met vele der postartikelen (postcou-
verts, z. g. Zondagszegels „niet bestellen op
Zondag") telegrammen, enz. niet bekend was,
En onbekend maakt onbemind I
Men vroeg daarom meer reclame voor deze
artikelen. De minister zou hiervoor laten
zorgen.
Hij sprak in den breede over dit materiaal
dat tot 's menschen gemak wordt ingevoerd
maar van welks bestaan 9/10 niets schijnt te
weten. Die Zondagszegels bijv. zei Z.Exc.
zelfs Kamerleden kennen ze niet! En ze zijn
zoo goedkoop. Ze kosten 50 centen per 100
stuks.
Maar foei Excellentie, wat zijt ge slecht
op de hoogte! Die zegels zijn veel goed-
kooper. Ze kosten slechts 1 cent per 50 stuks
De ministerieele reclame was dus van een
slecht soort. En (Cort en Posthuma zijn
slechte winkeliers, zooals men zegtmaar
Lely wint 't toch. Die weet de prijs van zijn
eigen waar niet
Ofwas 't een Regeering-„ui"
Die ui is inderdaad goed.
Wat de kwestie zelf betreft, ons is het
nog altijd niet duidelijk, zegt de Res. bode
waarom men 't hier niet met het Belgische
stelsel beproeft. Als aan de postzegels een
geperforeerde strook„niet bestellen op Zon
dag" vastzat, zoodat wie wel op dien dag
besteld wilde hebben, ze moest afscheuren
zou er heel wat gewonnen zijn.;
Dat gelooven we ook.
SOMMELSDIJK. Op de gehouden rijkspre-
miekeuring te Rotterdam heeft de hengst An
dreas II van de Gebr. Vis van Heemst, al
hier, een derde prijs behaald.
De jongejuffrouw J. H. Mijs is geslaagd
voor het toelatingsexamen voor de H. B. S.
te Leiden en den jongenheer I. W. Kastelein,
voor de le klasse H. B. S. te Dordrecht.
Sedert 8 Juni j.l. hebben in deze ge
meente geen huwelijken plaats gehad.
De aan den Raad aangeboden gemeen
te-rekening over 1915 beloopt in ontvang
f 69068.80 en in uitgaaf f 69052.79, zoodat er
een batig saldo is van f 16.01.
De door het Burgelijk Armbestuur en
Weeshuis aan den gemeenteraad ingediende
rekening bedraagt in ontvang f11203.355 en
in uitgaaf f 10721.10s, alzoo sluitende met
een batig saldo van f412.25.
Dc timmermansknecht C. S. had het
ongeluk, door het uitschieten van een dissel,
zich daarmede zoodanig in zijn voet te ste
ken, dat geneeskundige hulp noodzakelijk
was.
In de op 17 Juli 1916 gehouden buiten
gewone algemeene vergadering van aandeêl-
houders der Univerceele Beleggings Bankte
Amsterdam, is o.m. tot Commissaris benoemd
de Heer A. Lokker, Directeur van de Flak-
keesche Bank alhier.
Op 4 Augustus a.s. v.m. 9 uur, zal uit
een der kustbatterijen van de vesting Helie-
voetsluis, een schietoefening gehouden wor
den.
Als onveilige strook onder deze gemeente
is aangemerkt een deel van de gorzen be
grensd door de strandlijn tussehen 2 en 3
en ten zuiden daarvan door de Buitenkade
over een gelijke lengte.
Genoemde onveilige strook zal op 3 Au-
tustus a.s. worden afgebakend door roode
vlaggen.
Het zal wenschelijk zijn, dat op genoem
den schietdag geen personen en geen vee
in de afgebakende strook aanwezig zijn.
Vlekziekte. Van wed. A. de Vogel is een
varken aan bovenstaande ziekte gestorven.
MIDDELHARNIS. Den heer A. Reevers heeft
voor zijne benoeming als ambtenaar ter secre
tarie gemeente Anna Paulowna bedankt.
DEN BOMMEL. Donderdagavond hielden
de soldaten alhier op de wei van L. Melis
sant een voetbalwedstrijd met muziek. Tot
verhooging van de vreugde viel nog een
dame in het water.
Aihier doen zich eenige gevallen van
vlekziekte voor onder de varkens zelf eenige
met doodelijken afloop.
B. en W. dezer gemeente maken be
kend dat de gemeenterekening over 1915 is
aangeboden en gedurende 14 dagen vooreen
ieder ter inzage ligt.
Op de Dinsdag gehouden keuring der
landstormplichtigen der jaarklasse 1910 heeft
de keuringsraad uitspraak gedaan, dat 10 zijn
geschikt en 3 ongeschikt verklaard.
De 2e zitting van den Miliiieraad zal
voor deze gemeente plaats hebben te Dirks-
land op 3 Augustus a.s. v.m. 10 uur.
Dhr. M. M. had dezer dagen het onge
luk van een paard te vallen, waardoor hij
zich ernstig bezeerde en de paarden op hol
sloegen.
Dhr. A. v. Z. had het ongeluk meteen
paar planken te vallen, waardoor hij een
ribbe in den rug brak. Geneeskundige hulp
was noodzakelijk.
