voor de ZuMhollaiicKsclfte en Zeeiiwsclie Eilanden. De Oorlog. Zaterdag 24 Juni 1916. 131-'* Jaargang N°. 2192. 2 Antirevolutionair Tweede Blad. Q IN HOC SIGNO VINCES Twee Bladen, W. BOEKHOVEN, OFFIClÈËL GEDEELTE. VOOR HUIS EN HOF. d PENNEKRASSEN. BUITENLAND. PLAATSELIJK NIEUWS Deze Courant verschijnt eiken Woensdag en Zaterdag. Abonnementsprijs per drie maanden £r. p. p. 50 Cent bij vooruitbetaling. Buitenland bij voorafbetaling ƒ4,50 per jaar. Afzonderlijke nummers 5 Cent. SOMMELSDIJK. IfelefffiO» Iatercoam. Ho. Advertentiën 10 Cent per regel en */s «aal. Reelnm.es 20 per regel. Boekaankondiging 5 Cent per regel en */c maal. Bienstaanvragen en Dienstaanbiedingen 50 Cent per plaatsing. Croote letters en vignetten worden berekend naar de plaatsraimte die zij beslaan. Advertentiën worden ingewacht tot Dinsdag- en Vrijdagmorgen 10 aar. Alle stukken voor «Ie ft&e«l&ctle bestemd, AtfvertenSiëo em versSesre Administratie franco toe te ®en«fesi «Seis ®j|t|t?ever. Dit nummer bestaat uit ÏJET&EYEE _a.i Herziening der lijst van inkwartiering. Burgemeester en Wethouders der Gemeen te Sommelsdijk maken bekend, dat op he den is aangeplakt en gedurende veertien da gen van den 22 Juni tot en met den 5 Juli a.s. ter Gemeentesecretarie voor een ieder r inzage is gelegd de herziende lijst bevat- 3e de namen der inwoners, die voor het ver- leenen van inkwartiering en onderhoud aan krijgsvolk in aanmerking komen, met aan duiding van de mate waarin ieder hunner, naar gelang van de beschikbare ruimte zij ner woning, en van de gebouwen en getim merten voor stalling bruikbaar, geacht wordt, daarin te kunnen voorzien. Inlichtingen omtrent hel indienen van be zwaren tegen de lijst zijn ter Gemeentesec retarie te bekomen. Sommelsdijk den 21 Juni >1916. Burgemeester en Wethouders voornoemd. De Secretaris, De Burgemeester, Iz. GEELHOED. BOUMAN. Tegen kiespijn. De bataljon-arts dr. Du Mont in het „Deutsch Mediz. Wochenschrift" over een door hem toevallig ontdekt, uiterst gemakkelijk en tijdelijk afdoend middel te- ;en kiespijn. i: Toen hij door hevige pijn geplaagd werd, welke door trekken noch jodium bestrijking verdwijnen wou snoof dr. Du Mont den geur van eau-de cologne op, waarbij eenige druppels tot aan de sljjmhuid van den neus opgetrok ken werden. Dadelijk waren de tandpijnen verdwenen. Een groote reeks in praktijk ge dane proeven hadden telkens hetzelfde re sultaat. -0- Een geneesmiddel tegen diabetes. Het Rockefellerinstituut heeft een middel tegen diabetes (suikerziekte) gevonden dat volgens het Amerikaansche „Journaal for Medical Scientist" (door Vox, „Medicorum") de sui kerziekte geheel geneest. Het bestaat uiteen oplossing van dubbeikooizuren natrol, waar een kleine hoeveelheid zout bijgevoegd is. In ernstige gevallen geeft men onderhuid- sche inspuiting van het middel. Het is, wer kelijk te hopen, dat het middel succes blijkt te hebben. (O. H. Crt.) -0- Voor den trouwdag. Zeker iemand schreef op zijn trouwdag deze woorden in zijn dag boek lk beloof heden plechtig: le. nooit iets ruws aan mijn vrouw te be velen, 2e. haar zonder hooge noodzakelijkheid niet tegen te spreken, 3e. mijn plichten jegens haar met dubbelen ijver te volbrengen, 4e. nooit te twisten of mokken, 5e. haar nooit knorrig aan te zien, 6e. haar lasten te dragen, 7e. haar zwakheden te ontzien, 8e. haar lief te hebben en te verdedigen, 9e. 3amen met haar bp te wassen in vol maaktheid. Daar geve God op zijn zegen 1 Voorwaar een goed voornemen. Lezeressen worden vriendelijk verzocht om in deze beloften vrouw in man en haar in hem te veranderen -0— Het nut van Bakercursussen. De jonge ou ders hebben veelal niet het minste begrip van hygiëne en van de groote gevaren, waar aan het verzaken harer voorschriften de zui gelingen bloot stelt. Laten we nu violen zor gen, dan gaan in ons kleine Nederland tel ken jare duizenden kinderen onnoodig te gronde en wordt de gezondheid van mis schien evenveel andere voorgoed geknoeid. Onkunde van moeders en bakers verhoogen de zuigelingensterfte ten hoogste. Die on kunde moet bestreden worden, teneinde de vrouw uit h§t volk te leeren, hoe de jong geborene het doelmatigst gevoed en verzorgd wordt. Iedere moeder dient te weten hoe 't best de belangen harer lievelingen te behar tigen. Dan zal de betweterij der bakers ver swijnen, want geen sachtgeaarde moeder sow langer dulden, dat onbevoegden langer zou den beslissen, over het lot van haar kleintje. Dan zou de moeder haar kind niet toever trouwen aan de eerste de beste oude vrouw die voor anderen arbeid ongeschikt gewor den, goed genoeg'geacht wordt voor de ver zorging van het meest hulpbehoevende we zentje op aarde den pasgeboren mensch. Tallooze vooroordeelen en ingewortelde wanbegrippen zullen aan moeder en baker bekend moeten zijn, maar dan zal tevens verklaard moeten worden, waarom ze uit den booze zijp en op welke wijze verbetering is aan te brengen. 'Een der strijdmiddelen te gen de slechte verzorging van moeder en kind is de z.g.n bakercursus, een onjuiste naam, daar hij niet de opleiding van bakers beoogt, ,maar de verspreiding van betere be grippen aangaande de verzorging van moe der en kind onder een .zoo groot mogelijk aantal vrouwen. -0- Gezonde woningen. Wat moet men doen om gezond te blijven Twee voorname zaken komen hierbij voor al in aanmerking, n.l. een doelmatige voeding en een gezonde woning. De hoofdeischen, welke de gezondheidsleer aan een goede woning stelt, zijn de volgende Als le eisch geldde verlichting moet goed zijn, dus groote ramen vooral naar het Zuiden naar de zon, als bron van alle licht, van alle kracht. Donkere huizen werken het onstaan van allerlei ziekten in de hand en dit te meer naarmate de bewoners minder aan het volle buitenlicht zijn blootgesteld. 2e luchter moet voldoende versche lucht in de huizen kunnen komen. Van groot belang is het, dat in iedere kamer behalve een raam dat omhoog kan, ook een of twee zijn die boven opengeschoven of nog beter, waarvan het bovenste deel schuin naar beneden kan vallen. 3evochtigheid vochtige woningen bevorde ren het onstaan van rheumatische aandoenin gen. 4e Zindelijkheid en stof. Van groot gewicht is het, vuil en stof uit de woningen te verwij deren, daar hierin dikwijls allerlei schadelijke kiemen verborgen zijn, welke dan mede weg genomen worden. -0- Verkeerdd meeningeu over het vleesch als voeding. Vele menschen verkeeren in den waan, dat vleesch de allerhoogste voedings waarde heeft onder de levensmiddelen. Maar de geschiedenis der Oostersche volken die sinds duizenden' jaren van plantaardig voed sel leven, leert, dat die levenswijze hen niet verzwakt heeft, dat zij op ieder gebied met de Westersche volken kunnen wedijveren en dat de laatstgenoemde zich zeer moeten in spannen, willen zij door de eerstgenoemde niet overvleugeld worden. De scheikunde leert, dat vleesch minder voedingswaarde heeft dan menige vrucht. Het eiwitgehalte van vleesch wisselt af tusschen 10 22 pet. en bevat in zijn beste kwaliteiten 72 tot 82 pet. water bij een geringe hoeveelheid vet en een klein gedeelte aan voedingszou- ten. In mais, erwten, boonen, tarwe vinden we een eiwitgehalte van 9 52 pet, waarbij behalve geringe hoeveelheden vet, 50 tot 56 pet. koolhydraten en betrekkelijk veel voe- dingszouten komen. Amandelen en noten be vatten echter naast licht verteerbaar vet en een hoog gehalte van voedingszouten, 16 pet. eiwit. Observator. Of ze moeite gedaan hadden Och, m'n goeie mensch, ze hadden het vuur uit d'r sloffen, de dorpel bij kans plat geloopen, maar onze goeie man wilde er niet van hooren. Hij was gewoonweg niet te overreden. Zijn kop schudde ernstig van neen en met taaie volharding, toch zoo eigen aan zijn geslacht, hield hij zich bij zijn meening. Jawel, hij zal dpar een halven dag verlet ten, om naar de stad te gaan en daar te gaan stemmen op 'n Katholieken candidaat. Jawel, zeker, dan waren ze aan het goeie adres Als 't nu nog een Antirevolutionair was Maar een Roomsch-Katholiek Neen, geen sprake van Ze hadden met hem geredeneerd. Ze had den hem verteld (ofschoon hij het zeer Wel wist, want hij was niet een van de stomsten, maar zijn koppigheid deed 't hemdat het hier een accoord gold, van een vorige ver kiezing reeds, waarbij besloten was, de An tirevolutionaire Centrale bij de volgende de Katholieke candidaat zou stemmen. O, dat hoefden ze hem niet te vertellen. Dat wist hij heel wel. Dat zou besproken wor den op de laatste vergadering van „Neder land en Oranje". Daarom was hij er maar niet heengegaan. Want hij was er fel tegen I „Dan had-je juist moéten komen en je bezwaren te berde brengen", werd hem op gemerkt, zoo juist en terecht. „Jawel, met groote heeren is het kwaad kersen eten. Ik zou toch ongelijk hebben gehad, ik, eenvoudig mannetje". ja dat is ook zoo'n leemte in ons veree- nigingsleven. Dat-niet-komen-ter-vergadering omdat men het niet eens is met een bepaal de bespreking, of dat niets-zeggenOf dat ja-broer spelen, om dan later met tweeën of drieën een lang-niet-malsche navergade- ring te houden, waar alles nog eens breed voerig wordt besproken, gehekeld enz. ter wijl het in broederlijke liefde en eensgezind heid zoo mooi ter vergadering kom Zoo gaat het „Neen jongens, Krelis is wijzer. Hij gaat niet naar de vergadering, want het helpt hem toch niet. Maar stemmen gaat-ie ook niet! Zij wijzen hem op den ernst van den toe stand, Dat soms één stem den doorslag kon geven; dat tegen de Eerste Kamer werd stormgeloopendat als die omging, al het gedane werk nutteloos was, misschien ja, zeer waarschijnlijk werd vernietigd. Als die jarenlange strijd voor gelijkheid op onder wijsgebied, die in het verschiet, zoo heerlijk zou worden opgelost, zou misschien te loor gaan Ze wezen op feiten, sprekend als boekdeelen. Was hij dan geen voorstander van de Chr. School? Wilde hij dan terugkeeren naar de oude toestand? Neen, dat wisten zij wel beter, dat was vragen naar de bekende weg. Hij was een warm voorstander van de school met den Bijbel. Maar 'n Katholiek stemmenNeen, daar kwam niets van in! Hij was maar een eenvoudig mannetje, maar hij wist zoo goed de geschiedenissen van ons land. D'r was bij hem, die hem kwamen bezoe ken, nog al 'n onderwijzer. Hij moest zich schamenwist hij dan niet van den tachtig- jarigen oorlog, van al de Roomsche gruwe len Neen, hij voor zich, was nooit voor Coa litie geweest. Wat bracht die coalitie nou „Jouw de gelijkheid op onderwijsgebied", merkte één der heeren op, wetend, dat het Krelis zwak was. Ja, maar dat is ook alles. Maar als die er is, spettert de boel uit me kaar." Dat waren ze natuurlijk niet met.hem eens. Neen, de coalitie zou niet uit mekaar spetteren, zooals hij zich minder belletristisch uitdrukte. Dat zou geen nood hebben. D'r waren goddank meer dingen, die ze samen bond Neen dat niet. Maar onveranderlijk ha merde hij op hetzelfde aambeeld; ik stem geen Katholiek. Samenwerking er mee is onmogelijk. Ze konden praten als Brugman. Ze kon den hem wijzen op verdraagzaamheid; ze konden hem er op attend maken, dat, als hij den tachtig-jarigen oorlog aanhaalde, dat allen moest plaatsen in de lijst van die tijd, het hielp niet. Ze konden heengaan met de treurige ze kerheid, dat Krelis bij de Provinciale Sta- tenstembus niet zou gaan stemmen, omdat de candidaat een Katholiek was En dat, terwijl het zoo ernstig stond Terwijl één stem den doorslag kan ge ven je gelooft niet, lezer, volbloed an tirevolutionair, als ge zijt, dat er nog zulke mensphen kunnen zijn, dat ze er zijn. Ze zijn er, ondanks alle voorlichting in onze bladen. O, dat Nederlandsche conservatieve element, die Hollandsche stijfkoppigheid Onze commissie was nog niet gereed met haar taak ze had weer een nieuw bezoek af te leggen, 't Was hier een ander geval. Een soortgelijke, ais het Zeeuwsche boertje, in een vorige „Pennekrassen." Deze stemde niet, omdat .de candidaat 'n Katholiek was. Wei- neen, al was het antirevolutionair of chris telijk historisch geweest, dan was hij ook niet gegaan. Hij stemde niet. Hij vond het onzin. Jansen stond bekend als 'n vroom man. Maar met politiek bemoeide hij zich niet. Dat vond hij onzin. Politiek is politiek. Dat was zijh stopwoord. Dat was een konkelzoodje, 'n geharrewar zonder eindl Dat was mekaar de les lezen, het jak uitvegen, lèugens debi- teeren. Zoo draafde hij door als een hollend paard, dat zich nergens aan stoort. Alsof er geen gezonde politiek kan zijn Alsof gezonde critiek niet kan bestaanAls of er, ondanks al het goede, iets volmaakts kan zijn op deze onvolmaakte wereld? Een moeilijke taak wachtte de heeren van de kiesvereeniging. Hier was noodig beleid, geen hardheid, maar kalm-overlegd beleid. Overredingskracht kan hier misschien iets uitwerken. Hem kalm onder het oog brengen, dat het is plichtverzaking. Misschien lukt het hem dan tot stemmen te bewegen. En in het tegenovergestelde geval Ja, dan kunt ge heengaan met de zekerheid, uw plicht te hebben gedaan, Dan kunt ge uw handen in onschuld wasschen en het overlaten aan God. Misschien is hij dan het volgend jaar ook van de partij, wanneer de algemeene verkie zingen aan de orde zijn. Als dit ter perse gaat, is de uitslag der Staten-Verkiezingen reeds bekend. Hoe zal het afioopen? Niemand weet het. Moed houdenWe staan er niet slecht voor. Maar het zal uitkomen, hoeveel kiezers, ook van Rechts, wanneer ze natuurlijk niet door wettige reden verhinderd waren, hun plicht hebben verzaakt. Misschien hadden die stemmen den doorslag kunnen geven. En zouden ze dan geen tikje wroe ging .gevoelen. Zouden ze dan Gods water maar op Gods akker laten loopen, onver schillig hoe het gaat Niet beseffen dat ze verantwoordelijk zijn voor hun daden? Voorlichting in onze persPropagandafonds en van onze bladen steunen met alle macht Dat is één middel. En daarbij huisbezoek, dat is misschien het middel. Weg moeten die luie en laksche kerels als Jansen en Krelis D'r moet vuur inkomenVonken moeten ze schietenHeilig vuren moet het zijn. Voet voor voet moeten allen betwisten de macht van hét ongeloof. Y. H. K. DE TOESTAND. De berichten van het Oostelijk front, meer bepaald die uit de Boekewina vragen nog steeds iederen dag onze aandacht. Hetgeen elders gebeurt zijn nog maar kleinigheden, vergeleken bij de krijgsbedrijven in die streek. 't Is waar dat sommigen reeds schrijven van de Russische victorie, doch ons schijnt het nog wel wat voorbarig te zijn, al willen wij het voordeel niet uit het oog verliezen wat de Rus hier reeds behaalde. Een zware slag heeft het Oostenrijksche leger getroffen. Derechtervleugel van hun ieger in de Boekoewina is in tweeën gescheiden, de Russen zijn er door en drijven het eene deel naarde Roemeensche grens; het anderenaar de Karpathen. Met de korte vermelding van dit eene feit teekent zich de gang van za ken in dit geweldig krijgsbedrijf reeds af. De slag is in 'vollen gang en 't zou voor barig zijn, nu al voorspellingen te doen. Maar eenige voorzichtigheid zij wel aanbevolen. Men houde wel in het oog, dat de Russen successen moeten behalen, voor het slagen van.leeningen, gelijk wij in vorige overzichten reeds schreven. Vier dagen na de eerste successen, opende Amerika een nieuw crediet van 10 milliard dollar. Nu de overwinningen aanhouden, po gen Frankrijk en Rusland met de hulp van Engeland in Zweden een leening te sluiten van 100 millioen roebel. Dit licht moet noodzakelijker wijs op het offensief der Russen vallen, al ontneemt het niets aan den glans van hun wapenfeiten, wanneer die tot werkelijke overwinningen leiden. Met zeldzame hevigheid wordt de slag tusschen de moerassen en de Karpathen, op een front Van ruim 400 K.M. doorgezet. De Russen trachten, ten koste van alles, het Z.-O. front te vernielen en Von Hinden burg te dwingen het N.-O. front op te bre ken. Zooals men weet, is het den Russen gelukt het centrum van den Oostenrijkschen linker flank bij Lutsk en Docbuo weg te stooten, en den Oostenrijkschen rechtervleugel, in Boekowina tof zwijgen te dwingen. De Duitsche troepen grepen al spoedig in en behielden den Oostenrijkschen linkervleu gel bij Kolki, welke pogingen de Russen ook deden om ook hier te winnen. Von Hindenburg zond, direct nadat bekend was, dat de Oostenrijkers zwichten, den Chef van zijn staf, den beroemden generaal Lü- dendorff, naar het Oostenrijksche hoofdkwar tier. De Engelsche en Russische pers heeft daar mede gespot. „Wat zal één stafofficier rie pen ze. ,,'tWare voor de Oostenrijkers beter dat de Duitschers een flink leger zonden, maar dat kunnen ze niét meer." Dit zal nog wel nader blijken. Reeds eenige dagen is Liidendorff in het Oostenrijksche hoofdkwartier en zijn invloed is goed merk baar. Hij geljjkt zijn grooten meester. In den trein bestudeerde hij het aanvalsplan der Russen naar de binnenkomende berichten. Sinds de Duitschers in Polen zijn, hebben ze uitstekende spoorwegen aangelegd voor mi litair vervoer, waarvan Kowel o. m. een knooppunt is. i Daarheen liet hij groote troepenmassa's dirigeeren en gaf de order: Houdt het cen trum (Tarnopol) en de flanken Kolki en Biisica De Kussenvloed had groote gaten geslagen in den Oostenrijkschen dijk. Die te stoppen of door het aanleggen van een nooddam den vloed te stuiten, was het plan van Von Liidendorff. Intusschen zetten de Russen hun aanvallen voort, om deze pogingen te verhinderen. Zoo moet men den slag bezien, om den loop er van te begrijpen. Want we zien, ook naar luidt van de Russische berichten, plotseling hier en daar Duitsche troepen ingrijpen. Het front bij Kolki, Tarnopol en Buczacz werd ondanks het hevigste vuur, gehouden. Liidendorff breidt aldoor het terrein uit waar Duitsche troepen optreden. De Russen spreken van „afgeslagen aan vallen." Reeds drie dagen is de Russische voort gang op het Noordelijk deel van het front, tot Tarnopol gestuit. Wel blijven de gevechten hevig, de slag woedt ook daar verwoed door. De Russen berichten, dat zij op 17 Juni bij Kolki 96 ofi. en 3137 man gevangen namen. Doch dit laatste kon ook wel reklamezijn want het bericht kwam eerstens wel wat laat en tweedens werden zij hier al enkele malen over de rivier geworpen. Ten W. van Lutsk melden zij een kleine vooruitgang en aan gevangenen 16 off. en 1300 man. Maar tevens vermelden zij hier hevige aanvallen van Duitsche troepen en een verbitterde tegenstand ten N. van Buczacz. Dat komt met de Duitsche en Oostenrijk sche berichten overeen. De Duitsche staf meldt voorzichtig „Tusschen straatweg Kowel—Lusk en de Turia verbraken onze troepen op verscheidene plaatsen den taaien, vooral bij Kisielin bij zonder hardnekkigen tegenstand en drongen al vechtende voórwaarts. De Russen hebben hun opmarsch in de richting van Gorochow voortgezet". En Weenen meldt: „In voorspoedige verdedigingsgevechten ten N.O. van Lokacy (48 K. M. ten W. van Luck) hebben onze troepen totdusver 1300 gevan genen een Russisch kanon en drie machine geweren binnengebracht. In het van Kiesilin vorderen de aanvallen van debondgenootenin een hardnekkige wors- steling". De Russen geven toe, dat zij daar o.m. 3 kanonnen verloren. Wellicht gelukte het Lii dendorff, in samenwerking met den Oosten rijkschen Staf, den opmarsch der Russen in het Noorden te stuiten, van Kolki tot Buczacz. Is het wonder dat we iederen dag met be langstelling naar de berichten van het oost front uitzien? Van het Westfront geen belangrijk nieuws. Alleen wordt de beschieting wederzijds bij Verdun en bij Yperen somtijds hevig. Alleen op het Zuiderfront blijven de Oos tenrijkers het de Italianen lastig vajlen. De Oostenrijkers, meldt Rome, vallen bij Asiago met talrijke colonnes aan. De meeste aanvallen werden wel afgeslagen doch een bergrug werd den Oostenrijker toch in handen gelaten, waarbij tevens door hen 23 officieren en 700 man gevangen werd gemaakt. Ook in Albanië moesten de Italianen voor de Oostenrijkers terug. Weenen meldt heden: Aan de beneden-Wojoesa hebben de Itali anen, daartoe door ons geschutvuur gedwon gen, het bruggehoofd Feras ontruimd. Wij hebben de vijandelijke verdedigingswerken vernield en veel schansmateriaal buitgemaakt. 't Wil daar dus voor Italië ook niet op rozen gaan. Een dreigenden toestand is in Mexico ont staan zoo ernstig dat, de militie in alle Staten is gemobiliseerd, voor den dienst aan de Mexicaansche grens. Oorlogschepen zijn naar beide zeeën gezonden. Het leger van 15000 Amerikanen, dat afge zonden is oitrde bandieten te tuchtigen, is ingesloten door een ieger van 50.000 Mexi canen. SOMMELSDIJK. De collecte voor den ge- wapenden dienst heeft alhieropgebrachtf 19.30. Donderdag zijn in het Hotel- Spee al hier bij veiling verkocht voor de Erven van Matth. de Graaff, twee huizen met schuur en erf. le perceel C. van Oorschot voor f3950,— 2e perceel A. C. van Driel voor f 1650,—.

Krantenbank Zeeland

Maas- en Scheldebode | 1916 | | pagina 3