Zaterdag 3 Juni 1916
31st* Jaargang N*. 2186
voor de SSuldliollaiidsclie en ZeeawseM© Eilanden.
Eerste Blad.
SestuursvergadBring
Antirevolutionair
Orgaan
IN HOC SIGNO VINCES
J, Bouman
C. Warnaer.
J. Bouman
C. Warnaer
J. Bouman
C. Warnaer.
W. BOEKHOVEN.
der CENTRALE (D.V.) op
Woensdag 7 Juni a.s. des
nam. ten 3 ure in de Chr.
School te Middelharnis.
De Secretaris.
Minister Port v. d. L
onze Neutraliteit.
en
„HET GOUDEN HERT".
1 S l YLSTRA loom
Hulde aan Talma.
OP DEN UITKIJK,
Deze Courant versohgnt eiken Woensdag en Zaterdag»
Abonnementsprijs per drie maanden fir. p. p. 50 Cent bij vooruitbetaling.
Buitenland bij vooruitbetaling f 4,50 per jaar
Afzonderlijke nummers 5 Cent.
Alle stoKken voor «Se ttetfactfi® besiemd, Advertenfie» es* veraere Administratie êr»sae® toe u» eenden* .«Jew uit*
Motel Restaurant
EXPLOITANT.
Met door ieder aanbevolen adres.
UITOSiVlB
SOMMEL.SD1JK.
Inaeffeoiwa». JSe. 8.
Advertestiëffi 10 «ans pm rogai en iii Maai» Roejaatns* So per
BoekaankoMiging 5 Cent por regal en maai.
Menstssmvrage» en Biemstaambiedinges 50 Cent p©r plaatsing.
Groote letters en vignetten worden berekend naar de plaatsrtriias® di<
Advertemtiën worden ingewacht tot Oinadag- es Vrijdagaiory'
'f#Ö -ttft,
In de Vaderlander van 2\! Mei, officiéél
orgaan der Lib. Unie, ond'r redactie van
den heer Roodhuijzen, wore, aangespoord
om bij de Statenverkiezingen alle zeilen bij
te zetten, om den mogelijken overmoed der
clericale meerderheid in de Eerste Kamer
te breidelen. Want, zoo eindigt het artikel
Want het gaat na niet alleen om
de groote vraag of wij de Staatspen-
sioneering zullen krijgen, maar om de
nog veel gewichtiger vraag, of de
Eerste Kamer door miskenning van
haar positie in onzen constitutionee-
len staat, de directe verkiesingen
voor de Tweede Kamer tot een pas
kwil zal maken.
Heel simpel uitgedrukt, willen die cur
sieve woorden niet anders beteekenen dan:
Gij, Eerste Kamer, hebt te bukken voor de
Tweedel Gij. Eerste Kamer, moogt de uit
spraak van de stembus van 1913 niet te
niet doen! Gij, Eerste Kamer verlaagt u
tot politiek instrument als ge die stembus
en haar uitslag van 5(5 Links tegen 45
Rechts niet) telt. En als ge ze niet telt,
verstaat gij, Eerste Kamer, uw positie niet,
want een Eerste Kamer mag wel waken
tegen overijlde besluiten en den waan van
den dag eener wufte en tijdelijke Tweede
Kamer-meerderheid, maar het Staatspen
sioen is niet een overijld besluit, is niet
een waan, was niet een stembusbevlieging.
Maar niet erg gelukkig voor den schrij
ver, staat er ook een ander artikel in dat
zelfde nommer met dezen merkwaardigen
slotzin
Als minister Heemskerk niet in on
begrijpelijke verblindheid de Tariefs
herziening had laten liggen, maar het
ontwerp-Harte had overgenomen eh
gezorgd dat dit in 1911 wet ware
geworden, dan zou één van de hoofd
factoren, die tot zijn val hebben mee
gewerkt, geen kracht hebben gehad en
naar onze berekening sou dit allicht
zooveel gescheeld hebben, dat de Kamer
niet verder ware gekomen dan het
doode punt. En dan ware Heemskerk
natuurlijk aangebleven.
Precies I alleen maar, naar onze bereke-
hadden we de meerderheid behouden.
Maar dat doet er nu minder toede Vader
lander erkent: Heemskerk ware aangeble-
v®a en het heele Rechtsche Kabinet, als
van Linkg niet met het Tarief was opge
treden, dat door Heemskerk in onbegrijpe
lijke verblindheid niet was behandeld in
1911, en dus in 1913 weer als spook kon
worden gebruikt.
Als de Vaderlander dan ook nog noemen
wilde Ned. Herv. Kerk als tweede hoofd
meter; en 't Roomsche Spook als derde
hoofdfactor en *dr. Kuyper*. als vierde
hoofdfactor; dan zijn we al aardig in de
richting om te beseffen, dat de Eerste
Kamer voor geen stembusuitspraak van
1913 opzij gaat. Nog te minder, omdat de
in herstemming komende Liberalen, eeu
25-tal, gedwongen werden op straffe van
niet gesteund te worden en dus den zetel
te verliezen, zich te verklaren aan mr.
Troelstra, dat zij óók voor het Staatspen
sioen waren.
Waarlijk! heel die stembus van 1913 is
een paskwil geweest, een .strijde, waarin
het Staatspensioen een zeer ondergeschikte
rol bekleedde.
En zou dan de Eerste Kamer niet-con-
stitutioneel handelen, als ze lachte om die
>stembusuitspraak< van dat jaar '13.
Ieder, die zelfs maar oppervlakkig het
politieke leven der partijen nagaat in de
laatste 8 jaar, roept dan ook met tentor-
geluid. als met een bazuin de Eerste Kamer
toe: Waakt! want 't Socialisme hijgt naar
nieuwe leuzen, nieuwe propaganda, nieuwe
agitatie om het volk en de burgerij in
roering te brengen en zich zelf, als een
omroeper het voor anderen doet, bekend
te maken en zijn artikelen op te dringen
aan het voorbijgaand publiek. En de vrij
zinnigheid is tegen het Socialisme niet be
stand. Ze volgt haar in haar leuzen en
agitatie. Dus moet er een andere macht
zijn, die die Socialistische leuzenkweekerij,
en socialistische agitatiefokkerij goed na
gaat, goed controleert; het valsche uit het
echte zifthet kaf wegblaast uit het koren
de leugen uit de waarheid blootlegt; en
Land en Volk bewaart voor allerlei al .te
geestdriftig gestookte vuurtjes en op het
vuur gezette pannetjes.
En vooral nu, nu Nederland diep onder
de schuld zit en geen sterv'ling weet, wat
nog uit den oorlog óók voor ons Vader
land groeien kan, op sociaal en economisch
gebied.
Nu en nog lange jaren zij de Eerste
Kamer: Trouwe waakhond tegen valsche
democratie en ophitsende partijdriften en
op kiexerszieltjes loerende propaganda.
Wie de Vrijzinnigheid gadeslaat, gansch
zonder ruggegraat, roept het den kiezers
van alle partijen toe: Menschen! steunt de
Eerste Kamer, zooals ze nu is.
Die stemt ook beslist onze Candidaten:
Van linksche zijde gaat men dit Kabinet
opvijzelen! Neen, mis! want dat is een
onmogelijk werk. Treub is weggezonden!
Postuma wordt in alles gekritiseerd! Mi-/
nister Pleyte, voor koloniën, heeft weken
een kuur moeten ondergaan wegens de
slagen, die mén hem bij de Djambizaak n.l.
de Staatsexploitatie der petroleumvelden,
geslagen had. Die goede man viel in de
Kamer met zenuwachtige schokken neer
en een Rechtsch geneesheer, dr. Scheurer
heeft 'm bijgebracht, toen bij de Onderwijs
kwestie hij door den heer de Meester, unie-
li'b., geducht geknepen, niet meer wist
waar hij 't zoeken moest. Minister Bosboom'
van oorlog, en Rambonnet van Marine
hebben al wat moeten hooren over de akelige
mobilisatiestoestanden. Lees nu de Ka
merverslagen eens over den Geneeskundigen
dienst in 't leger. Treurig
€3ed©^p4e JBoereasteiger 63A, 63B
Direct natojj de HocftUteeg,
„■n,—ifcouerdam.
DINERS 60 cent m hooger.
LOGIES MET ONTBOT
f U5, f 1.50 en f 1.75
Tel. No. 10595. Aanbevelend,
Alleen over mr. Cort v. d. L, en mr. Lou
don (Buitenl. Zaken) roemen ze.
En dan maken ze deze tegenstelling: Als
dr. Kuyper eens premier geweest was, dan
was er gevaar geweest voor onze neu
traliteit, maar mr. Gort, heeft die gehand
haafd.
Nu is 't een goedkoop praatje, om met
»als« te beginnen. A!s v als
Ja als dr. Kuyper een vriend is van
de tranen der weduwen, en lacht om de
lijken der gevallenen; als dr. Kuyper zijn volk
en natie en zijn eigen kinderen eraan waagt;
als dr. Kuyper de verwoestingen en ellen
den van platgetreden velden en verbrande
dorpen en steden niet telt; als dr. Kuyper
een onmenseh is, die naar bloed hunkert;
èa a?s dan de 2e Kamer en de le ook
zulke sujetten zijn; dan, ja dan ware er
gevaar geweest. Maar dr. Kuyper is geen
bloeddorstig dier, noch de Rechtschen, noch
de Linkschen. Ea Kuyper geen minister.
Als maar die als is een valsche
als. Dat is een duivelsche alsdat is de
0
als van eiken volksmisleider, en eiken kie
zersbedrieger.
Als
Zoo stond Ar dezer dagen in de Winter-
wijksche krant, tot aanbeveling der liberale
Statenlieden, 't volgende; eerst iets als
aanloop om de harten te verteaderen, maar
dan komt dat verachtelijke »Als«.
Met het oog op de Eerste Kamer is
het ook van het hoogste belang, dat de
aftredende heeren worden herkozen. En
vooral in dezen tijd. Ons land neemt
tusschen de oorlogvoerende lauden een
zeer bijzondere positie in. Nu eens wor
den onze belangen geschaad door de eene,
dan weer door de andere partij. Het niet
genoeg te prijzen beleid onzer regeering
heeft gemaakt, dat wij tot nu verschoond
zijn gebleven van den oorlog. Onzo zo
nen, onze broeders, onze vaders, zij zijn
wel gemobiliseerd, doch zij hebben nog
niet mee behoeven te doen aan het ver
schrikkelijkste der verschrikkingen. Wij
hebben ze nog mogen behouden. Hoe-
velep zouden anders al gesneuveld of
voor hun geheele leven verminkt of on
gelukkig zijn geweest. Hoeveel zou er
anders wellicht al verwoest zijn in ons
klein, ons allen zoo dierbaar land.
Een gevoel van dankbaarheid bezielt
dan ook alle partijen jegens ons ferm
Ministerie, die juist in de oorlogsjaren
een zoo moeilijke taak op de schouders
heeft gehouden.
Als we een ministerie van andere
kleur hadden gehad, sou het dan ook
zoo geweest zijn f 't Zou natuurljk met
geoorloofd zijn te zeggen, dat wij dan
reeds lang in den krijg meegesleurd
waren geworden.
Bah! wat minne propaganda! Als! Als!
Een Rechtsch Kabinet zou onze zonen,
onze vaders er maar aau gewaagd hebben
Laat ze maar dood schieten je eigen zaad
Laat de gruwel van oorlog ons Vaderland
maar verwoestenDe vrouwen verkrachten
Je dochters schenden! De grijsaards ver
moorden I De landerijen vertreden
Rechts is daar vóór. Links tegen!
Nog eens! Bah! voor zulke progaganda
tegen Rechts.
Zijn onze Candidaten dan zulke monsters?
Gij, Liberalen, schaamt u gewis, om op
Flakkee met zulken nonsens die kiezers te
bedotten. Zoo iets doet men in den Ach
terhoek van Gelderland.
Kiest als protest tegen die minne ver
dachtmaking
Waar 't Pensioen vraagstuk voor werk
lieden door de S. D. A P. en de Concen
tratie verknoeid is tot een Ouderdomsóe-
deeling aan Behoeftig ente beoordeelen
door Burgemeester en Wethouders.
Waar 't Recht op Pensioen door pre-
miën verlaagd is tot een Aalmoes vau den
Staat, tot een Fooi door een Burgerlijk
Ambtenaar aan de paupers der samenle
ving én vaak door eigen schuld verarmd.
Daar brengen we een huldé aan Talma,
die 't reuzenwerk heeft aangedurfd om 't
geheele vraagstuk der arbeidersverzekering
aan te vatten en tot óplossing te brengen.
Daar huldigen we hem, die voor den
werkman betaald heeft de grootste premie
die te betalen isden schat der gezond
heid gebroken nu naar 't lichaam, onbe
kwaam op den kansel te staam onbe
kwaam om nog langer als Algemeen Veld
prediker onze seldaten te troosten, te steu
nen en de Blijde Boodschap des heils te
brengen,
En wel moet't hart van een werkman met
eikenschors omgroeid zijn en zijn gevosl
al3 in pantser bekneld, om niet te waar-
dserea wat deze Minister voor hen heeft
gewrochtmaar dqor de S. D. A. P. en
Concentratie van 1913 tot heden is ver
trapt, veracht en in een hoek gesmeten
met de botte weigering om ook maar één
artikel dier wetten uit te voeren
omdat 't van Talma kwam. Dan kreeg
rechts de eer. Dat moest belet. Treub moest
de eere maar men joeg ook hem weg
Lely moet nu de eere.en daar
om moet de Rechtsche Eerste Kamer weg.
Werklieden van Flakkee! De Linkerzijde
offert uw stoffelijke belangen aau haar
partijbelangen op! Zoo zijn haar manieren
altijd geweestl
Hulde aan Talma!
Als Christenstaatsman zocht hij uwe ver-
heffiag door Arbeid, arbeiders I en de Lin
kerzijde hoeft met opzet en roekeloos
U niet kennende in Uw gevoel van eigen
en manschenwaarda, vernederd om aan 't
Gemeentehuis maar f 2 te ontvangen, wat
bij Talma f 3 tot f .6 geweest zou zijn f2
wat ook de paupers der maatschappij
ontvangen sullen, die geen cent aan pre
mie betaalden.
Zijt gij werkman met eere Hebt gij nog
gevoel voor 't Recht. Stemt dan Rechts.
Zijt gij barmhartig en wilt ge een nieuwe
Armenvret een nieuwe Bedeelings wel óók
voor dé gezonkenen der maatschappij.
Wees barmhartig. En stemt Rechts, want,
ook rechts begeert barmhartig te zijn.
Maar wilt ge op één lijn staan met de
stumpers der samenleving; naar eenselfde
wet van armbedeeling behandeld, uw recht
als werkman prij3 geven en een aalmoes
aanvaarden. Stemt dan Links.
Maar we kennen U. En bevelen u aan
„Neen! ik kan maar niet warm
worden!
Ik had die woorden niet afgeluisterd,
maar ze onwillekeurig opgevangen, zooals
de hooge mast van de „draadtoose" ook
opvangt wat haar treft en raakt!
M n overbuur in een publiek midden van
vervoer liet zich die verzuchting ontvallen.
Ze was primair gericht tot zijn reisgenoot
en vriend, die zich naast hem had laten
neervallen, maar moest secondair wel wor
den gehoord door wie in de nabijheid zat
en wat fijn was van gehoor.
Hmhij kon niet warm worden
Was 't mijn schuld, dat op dién dag,
uit dièü mond, de uitdrukking lichtelijk
mijn verbazing wekte en ik me geprikkeld
voelde, om daar méér van te weten?
Want het leek zoo apokrief!
't Was een van die heerlijke dagen, warm
en zonnig, waarmee de »schöne Monat
Mai« ons dit jaar verraste, wat dubbel
gewaardeerd wordt, omdat de meeste jaren
haar aangezicht nogal koud en grimmig
staat, zoodat ik 't me herinner, hoe in 't
laatst van de zoete Mei-maand de café's
klanten lokten door de mededeeling voor
de ramen, dat er de kachel werd gestookt
Maar 't was nu 'n zomersehe zonnedag.
En onze rammelwagen had blijkbaar op
eenig zijspoor 'n paar uur in de zon staan
blakeren, voor hij aaDgehaakt werd, gor
dijnen open en ramen toe, zoodat hij tot
in de uiterste hoekjes doorstóófd was. Hoe
iemand in dergelijke omstandigheden niet'
warm kon worden, was mij een raadsel.
Mijn vis-a-vis zag er ook niet kleumerig
uit!
't Was een gezet heer en toen hij even
zat, zag ik hem de klamme vochtigheid van
zijn voorhoofd vegen .als die man nog
warm worden moest, wou hij zich zeker
als een kreeft lalen koken, anders kon ik
daar geen verklaring voor vinden
't Hoopte op 't vervolg der reis.
Spoedig haalde ik een brochure uit den
sak, ging ingespannen z tten lezen, róó dat
mijn oog geen regel schrifts noch
mijn oor eenig gesproken woord ontging.
De trein is nu eenmaal publiek.
Wie geheimen heeft, set ze niet op een
briefkaart en vertelt se niet ia den trein,
Ka zóó kwam ik achter de zaak.
Langzamerhand ging mij 'n licht op.
Mijn overbuurman had zijn werk en zijn
zaak, maar dat liet hem nogal wat vrijen
tijd, die hij dan voor liefhebberijen ge
bruikte hij hield van sport.
Ten eerste van de hengelsport.
En daarnaast van da politiek.
De combinatie is niet soo zonderlingals
ze lijkt want het is met de politiek vaak
net als met den hengelstok: wie het beste
aas heeft, krijgt beeten wee! de arme
vischjes, die zich door het aas hebben laten
bedotten
Op de politiek 'sloeg het zeggen van mijn
reisgenoot, dat-ie niet warm worden kón.
Hij bleek me een liberaal te zijn.
Meermalen had hij bij de eën of andere
stembus in het Verkiezingscomité gezeten;
nü hadden ze 'm wéér gevraagd, voor de
Staten-stembus, maar hij had geweigerd en
blijkbaar had zijn vriend hem daarover bij
het instappen onderhouden.
Toen was zijn verklaring gekomen:
»Ik kan maar niet warm worden
De stembns liet hem koud en zoo iemand
daarhad hij gelijk aan moet men geen
verkiezingsagent maken. >Koudec agitato
ren oftewel kiezerjagers zijn net zoo erg
als onwillige honden: men kan er geen
Kiezers-hazen mee vangen!
Maar hoe kwam de man zoo koud?
Dat interesseerde mij, al lezende.