voor dc Zuidliollandsche en Zeeaw§ehe Eilanden.
Zaterdag 13 Mei 1916
31"" Jaargang N° 2180,
Antirevolutionair
Eerste Blad.
IN HOC SÏGNO VINCES
W. BOEKHOVEN,
VERGADERING van 't
Een Hoorder des Gebeds.
„HET GOUDEN HERT".
I S S YLSTRA loom
LAND- EN TUINBOUW.
Abonnementsprijs per drie maanden it. p. p. 50 Cent bij Toornitbetaling.
Buitenland bij toornitbetaling f 1,50 per jaar.
Afzonderlijke nummers 5 Cent.
SOMMELSDUK.
4lie stiikhen voor de iftedactle bestead, Advertentie» ei® verdere Admlnldrotie 'trauico toe te ssendeo mui «eo
BESTUUR der Centrale
op 17 Mei D. V. 's m. 3 nar
in de Ghr. School te Mid-
delharnis. Opkomst drin
gend noodzaketijk. Ver
zoeke 't g-eld mee te bren
gen of over te zenden.
Agenda
Voortzetting der bespre
kingen van ÏO Mei j.l.
Namens 't Bestuur,
J. v. d. Waal, secr.
Zie hier een gedeelte van dit Smeekschrft:
Sire! Zoolang dat Woord in eere was,
heeft de Almachtige, mee door uwe door-
tochte vaderen, ons land steeds mildelijk
Hotel MesUuurnnt
OP OEN UITKIJK.
Toch bleven er taaie tegenbijters.
Deze Courant verschijnt eiken Woensdag en Saterdag.
raraasTEB
felefoo» Isstereonem. M®. S.
Adverftratiën 10 Cent per regel es Èj%
Boekaankondiging 5 Cent per regel m */s
m&i. Beelamesi ÜO per regei.
zaal.
Bienstaantragen en Dienstaanbiedingen 50 Cent per plaatsing.
©root® lettere en vignetten ■worden berekend naar de plaatsruimte die zjj beslaan.
Advertentie® worden ingewacht tot Dinsdag- en Vrijdagmorgen nu «3®»-
In 1878 was de wet Kappeine aangeno
men en de Christenen hadden den slag in
't aangesicht gevoeld. De School met den
Bijbel scheen ten doode opgeschreven. Maar
bij too grievende miskenning van hen, die
een Christelijke Schoolopvoeding voor hun
kinderen begeerden; bij too veel duisternis
als 't Liberalisme van die dagen neer deed tin
ken op 't Christendom en de belijders van Je
ins' naamwaar alle deure der hope gesloten
scheen door de Vrijzinnigheid als toege-
aetseld, daar was de weg naar boven nog
open. Duisterheid in onte Christelijke School
wereld; maar omhoog ging 't oog des Ge-
loefs en duitenden smeekten om hulpe tot
den God huns levens en baden om uitkomst.
't Ging om hun kinderen. Kinderen des
Verbonds. Kinderen der nieuwe toekomst.
Om de hope des Vaderlands. Om den Naam
en de Zaak en de Eere Gods. En in dat
doel werd men door Kappeine en tijn partij
tegengewerkt; teruggeduwd van het pu
blieke erf; weggestooten naar den vergeten
hoek, waarin in die dagen 't Liberalisme
en tijn aanhang de Christ-geloovigen poogde
neer te letten.
En daarom was er geweten onder die
teedere tielen van Christelijken. huize, die
xoo'n verguizing niet konden uitstaan. Daar
om ontroering ln alle harten, die 't gees
telijk geluk ook voor hun kinderen tochten
in den weg der G»d aangewezen middelen.
En 't opgekropte gemoed uitte tich in
een geweldig smeekschrift aan den Koning
Onroomsch en Roomsch teekendeeen har
telijke eenheid openbaarde tich van Gro
ningen tot Zeeland in alle Christelijke Ker
ken en een kleine millioen handteekeningen
waren de plechtige getuigen en de dure
eed, dat men voor 't Liberalisme niet en
nooit iwichtenzou. 't Werd een worsteling;
oen remenworsteling en te meer verheven,
omdat de ondeiteekenaars vooruit wisten
te in die dagen althans de overwin-
"iog niet zouden behalen. Dat was voor
later weggelegd.
Maar 't Smeekschrift den Koning aange
boden was dan toeh een protest; een pro-
test van een gedoopt volk; een krachtig
protest van een beleedigde minderheid tot
een verstokte konsjentie eener liberale, ons
tergende meerderheid.
gezegend. En omdat wij aan dat Woord
gelooven, nóg gelooven met ons hart,
Sirehebben we bijna allen bij den Hei
ligen Doop eenmaal plechtiglijk voor den
God uwer eu onzer vaderen de belofte
gedaan, om onte kinderen in hun opvoe
ding bij dat Woord te houden.
Daarom dan, geëerbiedigde Koning,
neemt een deel van Uw Volk ootmoedig-
lijk, maar ook met stil vertrouwen tijn
toevlucht tot Uwer Majesteitstroon, om
't op Uw Koninklijk hart te binden, of
't tech Uwe Majesteit gelieven mocht,
Hare hooge medewerking tot zulk een
verergering van '-t ons aangedane onrecht
nimmer te verleenen, en U altoo te smee-
kenPlaats Sireonder zulk een Wetsvoor-
dr&cht Uw koninklijke handteekeningn ooit.
Maar de Koning kon niet weigeren tijn
naam toch te zetten. Ook hij was in de
knellende banden van de Liberale Volks
vertegenwoordiging; toen reeds was hij 't
door van Houten zoo gewilde ornament
(versiering des Lands).
Doch van dien tijd af, toen de Neder-
landsohe leeuw uit 't Wapenschild scheen
weggenomen, en de roovende Adelaar met
't gestolen lammetje op de Wapenborden
kon worden geplaatsttoen kwam de ver
hooring des gebeds. God de Heere had 't
zuchten gehoordde tranen gezien 't grie
vend leed zijn volk aangedaan, op 't hoofd
der vijanden doen terugkeeren.
Van dien tijd is de Ckr. School gewas
sen. Mot geeselen gekastijd was 't noch
tans maar een pijniging van >10 dagen*.
En in 1889 trad 't eerste Christelijke Ka
binet op om recht te doen.
In 19011905 andermaal.
In 19081913 weer.
Ea nu zelfs is dit liberale Kabinet bezig
('tmoet, 'tkan niet anders!) dan bijna te
voltooien, wat toolang door de Christen
ouders gevraagd is: >Doe ons recht, gij
mannen van 't onrecht
Rechtsgelijkheid is in 1889 aan de orde
gebracht. De rechtsgelijkheid kwam een stap
verder in 1905; en in 1916 tal de rechts
gelijkheid zijn beslag krijgen.
Is dat geen verhooring des gebeds?
Niet op onzen tijd, antwoordde Hij in
1878, Hij leerde ons geduld oefenen; en
voortstrijden met de wapenen des Rechts;
tot heil van 'tgansche volk. En thans zijn
we 't beoogde doel al zeer na.
Zijn we dan, volkomen tevreden Er moet
iets overschieten om niet te verslappen.
En ook 't onvolkomens in de Grondwets
herziening zal ons met nieuwe kracht stalen.
De Schoolstrijd zal nooit eindigen, dan
wanneer het laatste gedoopte Nederlandsche
kind op de Christelijke School heeft plaats
genomen. De gedoopte kinderen - die be-
geeren we. De ongedoopte die moeten
we vooral 1
Ons Statenlid Vegtel.
De berichten over zijn krackte worden
ernstiger. Bij God zijn alle dingen mogelijk,
maar monschelijkerwijze gesproken zijn voor
zijn ziekte geen kruiden gewassen. Wje met
de Antirev partij meeleeft, voelt 't, hoede
sombere toekomst vau onzen broeder Veg
tel; hioe zijn inzinking, zijn achteruitgang,
ook onze Centrale Kiesv. met smart ver
vult. En dan op een tijdstip, dat de Can-
didaturen haar finaal beslag krijgen: en
zelfs binnen weinige weken de officieele
candidaatstelling zal moeten plaats hebben.
Onze Centrale gevoelt den hoogen ernst der
omstandigheden; en ze zal ook wel den
weg weten te vinden, om door deze moei
lijkheden been te komen. Maar moeilijk is
ons pad van heden af tot op 6 Juni, den
dag der Candidaatstelling.
Gedeisspie Boerensteler 63A, 631
Direct nabö de Hoofctateeg,
DINERS 80 cent en hooger.
LOGIES MET ONTBIJT
f 1.25, f 1.50 en f 1.75
Tel. Nq. 10595. Aanbevelend,
EXPLOITANT.
Het io©r ieder aanbevolen adres.
Late er in gansch Flakkee een mede-lijden
en een mede-gevoelen zijn én een bede tot
den Oppersten Medieijnmeest.en om herstel
van onzen zoo zwaar bezochten Statenaf-
gevaardigde. En late er in heel Flakkee,
waar 't rechts staat, een besef zijn, dat 't
Bestuur der Centrale slechts zeer langzame
en zeer voorzichtige stappen kan doen om
toch 't gewenschte doel te bereiken.
Meer mogen en willen we thans nietpu-
bliceeren. Ons Antirevolutionaire volk en
die het helpen bij de stembus, zij slechts
medegedeeld dat 't Bestuur volkomen ac
tief is en met hart en hoofd de zaken na
gaat en beziet. Doch 't geldt hier een zeer
teedere zaak. En er is ook een schroom
valligheid en geduldseefeniiig. die geoor
loofd is. al leven we in eenverkiezihgsak-
tio, die van doortasten zou moeten spreken
Als ik nu Kapitalist* was
Ziehier, wat ik dan deed
Ik schreef aan de directie vau het soc.-
dem. dagblad »Het Volk* en stelde voor,
dat op mijn kosten een overdruk zou wor
den gemaakt van genoemd dagblad, tweede
blad, van Maandag 8 Mei 1916.
In honderdduizend exemplaren.
Deaverlangd met oorlogswinst*
En dan stuurde ik die honderdduizend
kranten in pakketten naar onze rechtsche
kiesvereenigicgen, heel het land door, om
te verspreiden voor de propaganda
Wie 't blad kent, begrijpt mè
In dat nommer toch komt voor 't verslag
van de >duurte-conf eren tie*, waarop de
kopstukken van 't politieke socialisme, van
de vakbeweging en uit de coöperatie heb
ben samengepraat, 'over de duurte in ons
vaderland en 't geen hier tegen te doen is.
'n Alleszins dankbaar onderwerp!
Want waarlijk, het gaat nijpen.
En 't ergste, 't hatelijkste is wel, dat we
niet alleen geknepen worden door de >om-
standigheden,* die ten laatste niemand in
zijn macht heeft, maar ook wel degdijk
door menschen die den nood der tijden
misbruiken, om er aeif beter van te worden.
Dat zou 'n mensch razend maken
Zoo las ik dezer dagen nog van een huis
eigenaar, die in zak en asch zat omdat hij
straks ('t is nog niet eens zoo ver!) 200
gulden meer belasting moet betalen
't Is onaangenaam, maar iemand die door
de belasting-verhooging alléén reeds met
200 gulden getroffen wordt, nu! die kan
ook wel tegen een klein stootje. Veel beter
dan de man met beperkt inkomen, die er
straks 20 meer betalen moet.
Wat doet onze huisjesmelker?
Hij gaat al zijn arbeiders-huurders aan
zeggen, dat ze 'n dubbeltje per week iu
de huur verhoogd zijn, wat se precies na
gerekend hebben, dat hem tien gulden in
de week meer opbrengt, oftewel 520gulden
meer per jaar zoodat hij nog 820
overwint, als straks bv. zijn sigaren duur
der mochten worden.
Zulk geld lijkt op bloedgeld!
Maar ik kom op >Het Volk* en op de
>Duurte-conferéntie« terug.
Het onderwerp werd er ingeleid door de
heeren Schaper en Wibaut en nu is dit
het merkwaardige, dat hun rede een door-
Ioopende, krasse cursus-les was aan alle
partijgenooten dat ook de socialist vragen
moet of iets bereikbaar en uitvoerbaar is
en dat al die wilde en dwaze fantasieën en
utopieën, gelijk ze bij dozijnen in 't rond
worden gestrooid, ja ook op deze Confe
rentie aan den man werden gebracht, te
gek zijn om los te loopen.
Nogeens 't is verbazend leerzaam
geweest
't Was zoo frappant, dat de beide spre
kers het zelf voelden, dat ze mijlen- en
mijlenver buiten den koers waren geraakt,
die menig idealistisch partijgenoot voor de
ware houdt.
E!k weet, wat die koers is.
Uit hun pers, van hun meetings!
Zij stonden nergens voor; alles was mo
gelijk Finantieele bezwaren bv.
mochten nooit meetellen, ze hadden hun
vasten dooddoener: >Haal het geld, waar
'tsitl* En dergelijke dooddoeners hadden
se bij dozijnen! Ze eischten maar, ze be
weerden en begeerden naar welgevallen 1
>'t Kan niet!* 't Stond niet in hun woor
denboek geschreveo. 't Was altijd weer de
onwil van de >bourgeoisie* en van de Re-
geering, die haar naar de oogen keek! Als
de wil er maar was, dan was er ook een
weg en waar die er niet mocht zijn, daar
souden de socialisten hem door het dras-
sigst moeras aanleggen, als men hen maar
baas maakte, hen maar hoor
Nietwaar, elk onzer kent dien toon!
Met rooden kop en vliegende manen
met rollend oog en daverende stem. Me
nigeen heeft op de meeting den doorslaan-
den redenaar in dien trant hoorea eiudigen.
En dan barstte 't applaus los.
Storm van hartstochtelijken bijval!
Ea hoog sloeg dan de vlam van het
socialisme op in de harten van vele hoor
ders
Edoch, de tijden zijn wat veranderd.
De socialistische leiders raken hier en
daar in de macht. Zij worden Kamerlid,
wethouder, burgemeester, sij worden in
commissiëa benoemd, zij hebben een open
oor bij de Regeericg en dat verruimt
hun blik en leert hun, dat ze een
klein beetje op hun woorden moeten gaan
passen 1
Vandhar dat èa Schaper èn Wibaut, dan
ook telkens in hun rede er zoo den nadruk
op legdenZiet eens, menscheniets moet
niet slechts wenschelijk, maar het moet
ook uitvoerbaar zijn!*
Beiden voelden ze daar 't vreemde van.
Vadertje Wibaut gaf daar, heel verstan
dig, leukjesweg uiting aan, toen hij op
merkte: Jullie zullen waarschijnlijk den
ken, dat is een spotvoorstelling, die het
jonge-mensch ons daar geeft!* Dat hield
er den goeden geest in en Wibaut kon
voortgaan met zijn heetgeblakerde partij
genooten een lesje te geven in de aller
eerste beginselen der economie en hun aan
te toonen, dat men met 'n absoluut uit
voerverbod voir dit en voor dat eu voor
alles wat iu prijs stijgt, absoluut als land
en volk naar den kelder gaat.
Werkelijk, dat was interessant!
Hij handelde over aardappels, boter,
kaas, eieren, groente enz. enz. en toonde-
aan, dat een geregelde uitvoer een levens
behoefte is voor een volk.
Waat tegenover uitvoer staat invoer.
Als er door den uitvoer geen goud het
land binnen komt, dan hebben we na kor
ten tijd hier geen goud meer om den invoer
te betalen. Eu dan zitten we vast! Afge
zien nu nog van de mogelijkheid, dat ooze
buren uit weerwraak ook den uitvoer gaan
verbieden van kolen bv. dan
kunnen de machines niet draaien, dan ver
dienen de arbeiders niets en wat
hebben se dan aan vleesch van 7 stuivers
het pond of aan eieren van drie en een
halve cent?
»Dan moet de Regeering al die werk»
loozen maar te eten geven I* riep er een.
die nog maar dadelijk niet gelooven wilde,
dat al. wat in een socialistisch brein op
komt, daarom nog niet uitvoerbaar is.
Papa Wibaut keek den zeloot es aan.
Haalde kalmpjes de schouders op.
>Dat zal toch niet gaan*, was zijn oor
deel. De Regeering zou dan een volkomen
fiktief ekonomisch leven moeten inrichten.*
'n Beetj8 geleerd: fiktief ekonomisch
Maar de eenvoudige partijgenoot begrijpt
er dit toch wel uit, dat al zulke kunst
middeltjes tenslotte moeten uitloopen op 'n
reusachtig bankroet.
Daar had men bv. Hiemstra, den propa
gandist van de land- en zuivelarbeiders.
Die wist overal wel raad op
Hij zag niets geen gevaar m een uitvoer
verbod van boter en lnzas t Laten de priizf-n
maar tuimelen, net als in Augustus 19141
Dau gaan de arbeiders zooveel meer koo-
pen.
>Maar«, zei Wibaut, >de boeren zouden
de koeien gaan slachten, als ze verlies
gaven
Weer wist Hiemstra raad! Dan maar een
uitvoerverbod van vleeschDat zou dan
zoo goedkoop worden, dat er in slachten
ook al geen voordeel zat
>Ja maar, Qiemstrat de pachten zijn zoo
hoog en die moeten de boeren betalen!*
>Dan moet de Rfgeering hun maar een
goed deel van de pacht kwijt schelden!*
was 't antwoord van den man, die overal
raad op wist
Schaper was niet zoo gemoedelijk, als
de Amsterdamsche wethouder.
Jullie bent over mijn rede niet tevre
den*, zeide hij, >nu, schreeuwers, ik over
jullie debat ook niet en dat zal ik je es
goed aan 't verstand brengenEn nogmaals
putte hij zich uit, om aan te toonen, dat
al ging de heele vergadering op haar kop
staan, daarmee al wat wenschelqk is nog
niet mogelijk werd gemaakt
»lk ben hier niet op 'n meeting*, zei hij.
"k Spreek hier niet op den meetingstoon 1*
Hij was hier op 'n Conferentie en wou
woorden spreken van gezond verstand
Wat zullen de eenvoudige partijgenooten
opkijken, als ze zoo iets lezenZij die op
gevoed zijn in de leer, dat juist de mee
ting met debat meneer! hen opvoedt en
inleidt tot da kennis van de hoogere so
cialistische politiek
De Conferentie vond ten slotte, dat er
toch meer kon worden gedaan
Dat wil ik haar niet ..betwisten.
't Werd al lang vóór haar gezegd.
Maar de toon van de leiders en woord
voerders op dese Conferentie, ja die was
nieuw en daarover zal in den lande
nog wel 'n woordje gewisseld worden
UITKIJK.
Centraal Bureau.
Steeds meer en steeds ernstiger verheffen
zich stemmen tegen het Centraal Bureau v/h
Nederl. Landb. Comité te Enschede. Erken
nende de grootë verdiensten, welke het Bu
reau den landbouwers bij den aankoop van
mest en voederstoffen heeft bewezen, wordt
toch zeer het bezwaar gevoeld, dat het C. B.
niet is een zuiver Coöperatief lichaam, dat
o.m. de leden zijn een 11 tal (thans slechts,
door vacatures, een 9 tal) personen in den
lande, die de zaken beslissen, terwijl de eigen
lijke belanghebbenden de aankoop veree-
nigingen weinig of niets in de-melk heb
ben te brokkelen, voorts ook geen verplichtin
gen hebben tegenover derden. Voor onzen
tijd die ook op landbouwgebied in het teeken
der Coöperatie staat, is het C. B., zooals het
thans functionneert onding. Vóór een jaar of
drie is men voor den steeds sterker worden
den drang tot reorganisatie bezweken, d.w.z.
er is toen een commissie benoemd (tot welke
benoeming de belanghebbenden zelf niet moch
ten meewerken) die een reorganisatie zou
voorbereiden. Na 2lj2 jaar wachten verscheen
een ontwerp van nieuwe statuten, maar nu
weer een half jaar later zijn ze nog niet
behandeld. Ook dat ontwerp bevredigde trou
wens niet geheel, en het heet nu, dat het
nogmaals herzien wordt. Geen wonder, dat
velen ongeduldig worden, en dat in verschil
lende deelen van ons land plannen worden
beraamd om zelf maar de hand aan den ploeg
te slaan en op geheel nieuwen grondslag een
organisatie op te bouwen. Wordt nog langer
getreuzeld, dan zou het wel eens kunnen
gebeuren, dat men met zijn organisatie-plan
nen te laat kwam.
Vooral in het Noorden steekt men de hoof
den op. De Gron. Mij. v. L. liet als vraag
punt in haar afdeelingen de werking van het
Centraal Bureau behandelen; de résumé
commissie kwam dezer dagen tot de volgende
conclusie
1. Het Centraal Bureau, hoewel het den
landbouw vele goede diensten bewezen heeft,
beantwoordt niet aan zijn doel.
2. Zal het aan zijn doel beantwoorden,
dan moet het worden georganiseerd, in dien
zin, dat het wordt een vereeniging van ver-
eenigingen, alle met rechtspersoonlijkheid.
