ir kt
DEN
ÏKS
ER
Én.
11
m
in.
en
Woensdag 29 Maart 1916
318te Jaargang N°. 2167
Antirevolutionair
Orgaan
IN HOC SIGNO VINCES
1
fK
aar
voor tie Zuidliollandsclie eis Zeeiiwsclie Eilanden.
De Vrijzinnigheid mees
ter in de Kerk.
BINNENLAND.
BUITENLAND.
De Oorlog.
OFFICIËEL GEDEELTE.
PLAATSELIJK NIEUWS
1
l!
1
li
i
it
<TIS.
[TEN
ston.
M*. 9
etc.
8666
Rollade per pond f 0.60, magere lappen p.
'T. J
)157
9242
hebt en ovei-
issen enz.
istel: Kapok-
22 gulden.
|n en gewaste
edden boven
CADEAU.
9748
utten.
8896
aok die
nk.
T.m
n.
fc-
öesse Courant vsreohgnt eiken Woensdag ®s Zaterfü&g,
pctmementsprijB por drie aaaandsn fs. p. p. 50 Coat.
Buitenland bij vooruitbetaling f 4,50 per jaar.
ifzonfierlijfee immmers 5 Cent.
W. BOEKHOVEN.
SOMMELSDIJK.
lateFcosuR. Ho. S.
Advör&saSl&s 10 eest per regel en maai, Beeisfeses iö per regel.
B©©&a»»ïr.©sd%i*g 5 Gerot per regel en 4/j saai.
SMeastssnvrsgos en Bionstasnbiedingex 50 Oenf per plaatsing,
Ctroote lettere en vignetten worden berekend naar de plaatarumra die sy beslaan.
MvertentiSn worden ingewacht tot Dinsdag- en Vrgdagwiorgea <«r
%-lle stnfcfefiFB voMr «Sr tfeetiavvse* Aavertentlen m verüere Adralnialmlle ir»w«© ioe te «eoae» «w» «le»
De Vrijzinnige Middelburgsche krant
schreef pas:
>De tijd van arbeid en handelen is
aaDg6broken; het is de hoogste tijd.
Doch indien de Vrijzinnigen zich maar
bewust worden van hun kracht en
meerderheid, is 't nog niet te laat om
het meesterschap voor Kerkmaatschap
pij en samenleven te herwinnen.*
't Is wel uitdagend gesproken. Doch zeer
duidelijk. Waarvoor dankbaar.
.m De Vrijzinnigheid moet zich dus eerst
'Vwust worden van haar kracht en meer
derheid. Dan zal ze meester worden, in de
eerste plaats in de Kerk, waar zij haar
invloed tot heden verloren was. Die invloed
zal ze herwinnen. Die invloed van vroeger
zal ze herwinnen, Toen 't Modemisme de
Kerk meende te kunnen veroveren en te
maken tot een pilaar van vastigheid der
Onwaarheid. Toen de Universiteiten te Gro
ningen en Leiden de Herv. Kerk voorzagen van
predikers, die de Schriftoritiek niet sehuw-
den.
»'t Was geen doorvorsohen meer,
't was richten van 't Woord des Hearen
zong Da Costa. (richten is veroordeelen)
Die verloren invloed op de Kerk moet
herwonnen worden. Om 't meesterschap der
Kerk is 't de Vrijzinnigheid te doen.
/CJe predikanten vrijzinnig, modem.
De ambtsdragers vrijzinnig, modern.
De lidmaten vrijzinnig, modem.
Dan een moderne prediking met een mo
derne doopsbediening en een modern Avond-
maai; dan de moderne liederen er nog bij
ter vervanging der oude Psalmende oude
Gereformeerde leer weg van een armen
zendaar en een rijken Christus en daarvoor
in de plaats een rijken, deugdzamen zondaar
en de arme man uit Bethlehemde Bloed
theologie van Christus' Kruis, vervangen
door het schoone voorbeeld van donedelen
martelaar uit Nazareth.
Ziedaar het Vrijzinnige meesterschap orver
de Kerk, Steenen voor brood en uit het
Christendom den Christus weggenomen. Een
prediken van Vrede I Vrede 1 en geen gevaar!
en met ontzettende rust der ziele geen enkele
onrust over gemis van schulddelgende ge
nade. Met een ingebeelden hemel ter helle.
Verschrikkelijkzulke meesters der Kerk
te moeten ontvangen als wachters op Sions
muren. Herders der schapen, maar die Zijn
stem niet kennen, Schapen, die dolen en op
dwaalspoor gebracht worden. En zoo de
Eeuwigheid tegemoet gaan om een recht
vaardig Rechter te ontmoeten.;
De Vrijzinnigheid wil meester worden van
de theologische Professoren, van die studen
ten, van die Studie, van de Belijdenis, van
de ambten. En is dan de Kerk geestelijk
vermoord, dan hebben ze de samenleving
en de maatschappij ook in haar macht.
Dan ligt de Natie geestelijk dood en is de
Bijbel minder waard dan scheurpapier, dan
ia de Waarheid struikelend op de staten;
die Waarheid, die alleen en eenig ter zalig
heid dienende is. Die Waarheid, waarover
vader Brakel zoo schoon schrijft in zijn
Redelijken Godsdienst, bldz. 1095:
'De waarheid is de van God in zijn
»Woord geopenbaarde weg ter zaligheid.
'AI wat God heeft bekend gemaakt van
»zichzelf, van den Heere Jezus Christus,
»van de wedergeboorte, van 't zaligma-
«kend geloof, van de ware heiligheid.
>van de manier, hoe God in alies ge-
»diend wil zijn, dat is waarheid. Joh.
17 17. Uw Woord is de waarheid.
»Ef. 1 13, nadat gij het woord der
zwaarheid, nl. 't Evangelie uwer zalig-
«heid, gehoord hebt.
>Daar zijn geen andere wegen ter
zaligheid dan een, die den eenen weg
«misloopt, gaat verloren, men kan bij
«alle godsdiensten niet zalig worden.
»A1 wat tegen deze waarheid is, dat is
leugen en uit den duivel.
»Deze Waarheid heeft God aan zijn
»kerk, die de eenige is, gegeven om die
>te bewaren, bekend te maken en te be-
«Jijden.
«Deze Waarheid is het zaad der
«wedergeboorte, 't middel, waardoor de
«monsch getrokken wordt uit de duis-
«ternis tot 't wonderbaar licht.
«God eischt van de geloovigen, dat
«ze alle kracht zullen inspannen om de
«waarheid te beschermen, en daarvoor
«te strijden, opdat er niets van de
«waarheid verloren ga of verdonkerd
«worde.
De Vrij zinnigheid in haar meesterschap
over de Kerk kent niet'tEen is uw Meester,
nl. Christus. En daarom kan ze't der Kerk
gewis nog zeer benauwd maken in de
naaste Toekomst, maar de eindbeslissing
is Zijner, des grooten Meesters. Want de
«poorten der hel< zullen «zijn gemeente*
niet overweldigen.
De naaste victorie kan, door der Geloo
vigen lakschheid èn vadsigheid èn valsche
rust èn geroep om een valschen vrede,
voor de Vrijzinnigheid zijn. Over de Kerk
èn maatschappij èn samenleving.
Maar zelfs sal dit niet zóó zijn, indien
de Geloovigen hun roeping verstaan, pal
staande tegen de Vrijzinnigheid, vóór de
Waarheid, beschuttend en beschermend de
Kerk door hun gebed en hun strijd. Strijd
dan den goeden strijd des Geloofs. En haat
alle leugenpaden.
Een collectie Godloochenaars.
De Vaderlander, officieel orgaan van de
Liberale Unie, onder redactie van den heer
A. Roodhuizen. Kamerlid voor Brielle, komt
op t9gen een artikel onzerzijds, waarin wij
der S ocialisten en Radicalen ideaal omschre
ven als een«God de Heere uit 't staats
recht uit; uit de natie, uit de kerk, uit de
school, uit 't gezin.* En het Blad vraagt
dan of de Linkerzijde een »colleetit God
loochenaars is. We antwoorden dit
Is 't een verschrijving dat 't woord
«godloochenaar* met geen hoofdletter staat?
Waarom, en 't gebeurt steeds, dat woord
«god met een kleinen letter. Hier botsen
reeds onze inzichten en is debat beslist on
vruchtbaar.
Voor ons is God niet een «god* maar
de God des Bijbels, zooals Hij zich daarin
geopenbaard heeft in Oud- en Nieuw-Tes-
tament, als Vader, Zoon en Heilgen Geest,
een eenig God, buiten Wien er geen is.
En als nu de Linkerzijde dien God in 't
Staatsrecht niet wil erkennendien God
op haar Openbare School niet eert in Zijn
Zoon Jezus Christus, als Zaligmakeren
voorts op alle terrein des levens, ook in
de Kerk vau Christus Hem 't Koningschap
niet toekentdan blijven wij volharden in
de overtuigingGij Linkerzijde zijt een
collectie (niet god) maar (7od-miskenners.
Gij loochent God in de praktijk en 't be
ginsel uwer politieke gedragslijn.
Uw rede staat boven Gods Openbaring:
dat is toch uw beginsel, niet waar
Minister Cort v. d. Linden zegt 't op de
eerste bladzijden van zijn boek«Richting
en beleid der liberale partij.* En de Soci
alisten en Radicalen staan evenzoo op dat
God-miskennende standpunt.
Verder willen we over dit Godsbegrip
niet spreken, Ea dus ook uiet over de ge
volgtrekkingen, die uit dit Godsbeeld voort
vloeien.
Maar als over «zekere Juni-stembus in
zicht* door den Vaderlander gesproken
wordt, en bedoeld«dan is de Autirev.
partij wat mans* we zouden dat Blad
willen toeroepen II ne faut pas toucher
eette corde*U vooral niet, die met 't
Wat heit een dooie (70 jaaraan pensioen
in 19u5 amok maakte tegen Rechts opeen
schandelijke manier, en nu in 1916 noch
tans dag in dag uit bexig is om voor die
dooien nog staatspensioen te propageeren.
Voor die dooiendie in 1905 niets aan
't pensioen haddenMaar toen gold 't
't Kuiperkabinet en de Rechterzijde nu
geldt 't een Links Kabinet. Nog eens, Va
derlander I II ne faut pas aborder cette
question U moet dis zekere stembus maar
niet aanroeren of er van reppen.
Een schandaal.
Ia Het Volk van 23 Maart staat dit,
overgenomen uit de Hengeloosche krant:
Van bevoegde zijde wordt ons gemeld,
dat Donderdag de slagers in Zutphen niet
eerder hun slachtvee konden koopen,
voordat de exporteurs hun benoodigd
aantal koeien hadden gekocht, zoodat 't
meerendeel onverrichterzake terugging.
Nota bene! eerst moeten dus de Duit-
schers aan vltesch geholpen worden en als
er dan nog koeien overblijven, zijn ze voor
de Nederlanders. Eerst de exporteurs gehol
pen en dan de ingezetenen.
Maar dat is een schandaal I
De Zeevaart.
De regeering heeft Vrijdag aan de belang
hebbenden bij de zeevaart, waaronder de cor
poraties, waarmede leden van de regeering
dezer dagen hebben geconfereerd, het vol
gende telegram gezonden
De regeering is voornemens, teneinde de
gevaren voor de vaart naar het kanaal te ver
minderen
le. Bij het lichtschip de Noord-Hinder een
vaartuig te stationeeren, voorzien van een
installatie voor draadlooze telegrafie, teneinde
bij mogelijke ongevallen hulp te verleenen
2e. Eenmaal per dag de schepen die zich
daartoe aanmelden tusschen het lichtschip de
Noord-Hinder en de Engelsche territoriale
wateren, door sleepbootenmijnenlichters te
doen voorafgaan.
De regeering voegt hieraan toe, dat zij door
deze maatregelen geenerlei verantwoordelijk
heid op zich neemt. In het bijzonder wijst zij
er op, dat de gevaren in de Engelsche terri
toriale wateren, door de voorgenomen maat
regelen niet worden verminderd. Zij is van
oordeel, dat de in de laatste maanden plaats
gehad hebbende ongevallen de conclusie wet
tigen, dat de vaart om de Noord veel minder
risico meebrengt dan de vaart door het Ka
naal.
Zij meent echter, dat zij, indien desniette
min de vaart door het Kanaal door belang
hebbenden wordt verkozen, van hare zijde
niet nalatig mag blijven om de daaraan ver
bonden gevaren te temperen. De verantwoor
delijkheid voor de keuze van vaart blijft ge
heel voor belanghebbenden zeiven.
Nader meldt men.
Het stoomschip Atlas dat door de regeering
is uitgerust als reddingschip in de Noordzee
is Maandagmorgen naar zee vertrokken. Het
is voorzien van draadlooze telegrafie en van
al het noodige voor het verleenen van hulp
aan in nood verkeerende schepen en aan schip
breukelingen.
Het voert, behalve de Nederlandsche vlag
als kenteeken van zijn speciale bestemming
een oranjevlag met groen kruis aan den voor-
top, terwijl op beide boorden in witte letters
het opschrift „Reddingschip Atlas" i3 aange
bracht, dat des nachts zal worden verlicht.
Het schip zal zich ophouden in de nabij
heid van het lichtschip Noord-Hinder.
Er bevind zich een zeeofficier aan boord,
die belast is met de leiding van het reddings
werk.
De Rotterdam van de Holland-Amerika-lijn.
De directie van de Holland-Amerika-lijn
heeft het belangrijke besluit genomen, de Rot
terdam op te leggen, omdat zij geen kans
ziet, dat voor haar lijn zoo belangrijke schip
in geval van een ongeluk binnen 3 J 5 jaar
na het sluiten van den vrede te vervangen
aangezien een schip van dien omvang uit
sluitend op buitenlandsche werven gebouwd
kan worden.
DE TOESTAND.
Wat het Westfront betreft blijft de aan
dacht nog steeds op Verdun gericht, 'tlsen
blijft daar een hel, en de laatste berichten
wijzen er op dat er weer spoedig een ver
nieuwd offensief van de zijde der Duitschers
is te verwachten.
De Franschen mogen onder den eersten
indruk van de tegenslag de meening kond
hebben gedaan, dat de forten waardeloos
zijn en de stellingen eigenlijk wel konden
worden opgegeven, de heldhaftige wijze
waarop zij eiken voet grond verdedigen en
de ontzaggelijke inspanning die zij zich ge
troosten, wijzen er op dat toch wel als hun
meening het tegendeel bestaat.
De entente-pers sprak dan ook al triumfan-
telijk van een mislukking van het Dultsche
offensief, van een vijand die zich vastwerkte
en thans uitgeput is.
Ons dunkt dit laatste is voorbarig.
Als de Dultsche troepen, zooals we in ons
vorig overzicht schreven, bij Avocourt door
3 Fransche liniën braken, klinkt bovenstaan
de entente-meening al heel weinig geloof
waardig. Een vijand die daartoe in staat is
op een sterk verdedigbaar front, is niet uit
geput.
Een Dultsch blad schrijft van dit gevecht
terrein dat met recht, het brandpunt van
Europa genoemd wordt:
De oorlog om Verdun is geen menschen-
werk meer: hij is een hel. En slechts zij,
die een hemel in het hart hebben, kunnen
hem verdragen. Niemand kan stormloopen
over velden met prikkeldraad, door hinder
nissen, voetangels en wolfskuilen, tegen snel
vuurkanonnen en machinegeweren. Aan den
stormenden troep moet de dood voorafgaan
dood, verschrikking en verwoesting.
Met de verdedigingsmiddelen nam ook de
macht der vernietiging toe. Zoo kreeg de
oorlog zijn tegenwoordige gedaante.
Dat is geen oorlog meer, geen worstelen
en strijden van menschen, maar van ontke
tende krachten der elementen.
Hij kent de primitieve wapenen van den
grijzen voortijdvuist en tanden, en laat met
de geraffineerde strijdmiddelen der moderne
techniek de schrikbeelden van toekomstige
oorlogen voorzien, in welke het schieten
misschien verouderd zal zijn, en gasvlammen
en electrische stroom zijn plaats geheel en
al zullen hebben ingenomen.
Het is geen minderwaardige tegenstander,
dien wij voor ons hebbenaan manschappen
en materiaal met uitzondering van de
grootste kalibers, de 42 cM. niet zwakker
dan wij.
Geen middel van moderne, geraffineerde
oorlogstechniek is den Franschen vreemd.
Geen middel en geen tegenmiddel. Zoo wegen
tenslotte alle verfijningen der techniek weder
zijds tegen elkaar op en eindelijk staat men
weder man tegen man."
Het geweldige offensief der Russen, zij het
dan tot nog toe zonder noemenswaardig re
sultaat, blijft de aandacht vragen.
Over dit front staan nu ook in de Duitsche
bladen uitvoerige beschrijvingen.
„Wat te verwachten was, aldus een
Duitsche pers is gebeurd.
De Russen zijn een groot ontlastings
offensief tegen een breed gedeelte van het
front van het leger van Von Hindenburg be
gonnen. Den 16en Maart dreven de Fran
schen de zeven-en-twintigste divisie tegen
de linie bij Verdun en den 17en Maart begon
de Russische artillerie zich van 't Dryswaty-
meer tot ten zuiden van 't Wisniefmeer in te
schieten. Behalve de nood van hun bond-
genooten bracht hun eigen ongelukkige po
sitie den Russen er toe een poging te doen
om hun stellingen te verbeteren. Op de
meeste plaatsen van het oostelijk front is de
toestand van de Russische graven bij het
begin van de dooi-periode bijna onverdrage-
lijk, daar ze meestal lager liggen dan de
Duitsche linies. In het Litausche merenge
bied is dit bijzonder sterk het geval. Bij het
begin van het offensief, dat met zeer sterke
troepenmacht ondernomen is, heeft menden
Russischen soldaten gezegd, dat zij de goede
Duitsche stellingen moesten nemen om uit
het water te komen. Den 18en begonnen de
aanvallen op het geheele front. Op een paar
plekken, bijvoorbeeld ten noorden van Pos-
tawy, probeerden sterke Russische afdeelin-
gen in de morgenschemering zonder artille-
ristische voorbereiding een overrompeling.
Ze werden gemakkelijk afgeslagen en twee
uur later begon de Russische artillerie, die
ten zuiden van het meer van Winsief en ten
noorden van Postawy bijzonder zich inspande,
Op een heel smal front vielen eenige dui
zenden granaten. De uitslag van het trom
melvuur was echter buitengewoon gering,
zoodat de stormloopende Russische troepen
in een vernietigend infanterie- en machine
geweervuur kwamen. In dichte hoopen vie
len de Russische bestormers neer en nergens
bereikten zij de Duitsche versperringen, of
schoon de liniën van vier honderd meter tot
op tachtig meter toe naderden.
Ten zuiden van het Narocz-meer, waar
het Duitsche front terugspringt en gelegen
heid tot flankeering geeft, werden alleen drie
duizend doode Russen voor onze linie ge
steld. Hier werd gestormd, den heelen dag
in verscheidene golven, terwijl bij Postawy,
na den hoofdaanval van den 18en, geen
nieuwe ernstige pogingen werden gedaan.
De algemeene indruk is, dat ondanks de
sterke voorbereiding, de Russen niet meer
zoo zorgeloos troepenmassa's opofferen als
vroeger. Dat zij desniettemin veel van het
offensief hadden verwacht, blijkt daaruit, dat
zij cavalerie hadden opgesteld, om ons te
vervolgen. De Duitsche verdedigers hebben
slechts geringe verliezen geleden. In den
nacht van den 18en op den 19en heerschte
rust."
Van Duitsche zijde gewerd ons Zaterdag
het bericht van het torpedeeren van een En-
gelschen kruiser, waarbij ook een Duitsche
hulpkruiser in de lucht is gevlogen.
Het bericht luidde:
„Berichten van verschillende zijde hier ont
vangen, bevestigen dat de Duitsche hulpkrui
ser Greit den 29en Febr. in het noordelijke
deel der Noordzee een gevecht heeft gele
verd tegen 3 Engelsche kruisers en een tor
pedojager.
De Greif heeft in dat gevecht een grooten
Engelschen kruiser van ongeveer 15,000 ton
door een torpedoschot tot zinken gebracht en
heeft zich tenslotte zelf in de lucht laten
vliegen.
Van de bemanning zijn ongeveer 150 In En
gelsche gevangenschap geraakt. Hun namen
zijn nog niet bekend. Zij worden door de En
gelschen, die omtrent het voorval het streng
ste stilzwijgen bewaren, van de buitenwereld
geheel afgesloten. Daartegen zijn maatrege
len genomen".
Van Engelsche zijde is dit bericht toege
stemd. Daarin wordt tevens gameid, dat het
de kruiser „Alcantara" (groot 15.300 ton) was
terwijl de Duitsche hulpkruiser er een was
die met dezelfde bedoeling als de „Möwe"
was uitgevaren.
Als slot kan nog worden gemeld dat 6 En
gelsche vliegers een aanval hebben gedaan
op de Duitsche luchtschiploodsen op Slees-
wijk-Holstein. Van de zes zijn slechts twee
in Engeland teruggekeerd. De 4 andere zijn
neergeschoten. Omtrent de gemaakte schade
loopen de berichten nog zeer uiteen.
INRICHTINGEN,
welke gevaar, schade of hinder
kunnen veroorzaken.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS der
Gemeente Sommelsdijk brengen ter openbare
kennis, dat het verzoek van A. van der Meljde,
spekslager, alhier, om op het perceel, ka
dastraal bekend in Sectie B, No. 311 eene
slachtplaats te mogen oprichten door hen
is toegestaan.
Sommelsdijk, den 27 Maart 1916.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
De Secretaris, De Burgemeester,
lz. GEELHOED.BOUMAN.
SOMMELSDIJK. Zaterdagmorgen had er een
schoorsteenbrand plaats bij dhr. D. Joppe Cz.
aan den Ring en Maandagmiddag omsteeks
2 uur brak er brand uit in de landbouwschuur
van I. Born, staande aan de Oost-Krakeel-
straat. Dank zij de krachtige hulp van eenige
personen werd de zich ernstig aanziende
brand spoedig door emmers water gebluscht.
De brand is vermoedelijk veroorzaakt door
kind(eren) die zich in de schuur bevonden.
Aan belanghebbenden wordt bekend
gemaakt, dat de nieuwe broodkaarten tegen
inwisseling van de oude ten gemeentehuize
behooren te worden afgehaald op Dinsdag 4
April a.s. n.m. 6—7 uur. Zij die nog geene
broodkaart hebben aangevraagd, kunnen voor
het tijdvak 5 April t/m 2 Mei nog eene kaart
bekomen, mits zij zich voor 1 April daartoe
aanmelden.
De prijzen van het spek Regeerings-
spek zoowel als geen Regeeringsspek) zijn
thans voorloopig bepaald als volgt:
f
li
1
,y I
V
