[aam,
arms.
>1. 1».
Zaterdag s!6 Februari 1916,
30 "tf Jaargang Nft 2158
inssiiisiifij,
BU
1
m>
Antirevolutionair
Or Haan
voor de ZuidlioIlandscJie en Zeeuwiche Eilanden.
Eerste Blad.
81
i r
T -1
JDIJK.
IN HOC SIGNO VINCES
ROEFTUIN
ial.
Volksgunst en Verkiezingen
HET GOUDEN HEET',
OP DEN UITKIJK.
BIJENTEELT.
XV
insvleesch.
maanden alles
vleeschwaren
lies machinaal
9244
te aanschaffen
[erflakkee
reweg) is op
langstellenden
kelijk. Desge-
ian alle inlich-
rden verlangd,
8824
9158
Binnen- en
en landerijen
9101
Ike renten.
ht3ng
en on-
en.
I:J
Doze Courant versehgnt elkea Woensdag ea Zaterdag.
Abonnementsprijs per drie maanden fr. p. p. 50 Cast.
Buitenland bij vooruitbetaling f 4,50 per jaar.
Afzonderlijke nummers 5 Cent.
itmkwrm t
W. BOEKHOVEN,
SOMMELSDIJK.
Advertenttën 10 Cent per regel ea 4/s ssa&L Reclames £0 pes regel.
Boekaankondiging 5 Osnt regel m */s maai.
TOenstsanvragen en Dienstaanbiedingen 50 Cent per plaatsing,
Groote letters en vignetten worden berekend naar de plaatsruimte die zij beslaan.
Advertentiën worden ingewacht tot Dinsdag- en Vrijdagmorgen 10 unr
Ajie stukken vo#r de Itedaetle nesteind, Adrerientiëvs es* verdere /kdiiilmlstr»fi#e «rawmtt» toe 4e zenden aais de» ibitaever.
1
f 60 000
100.000
o
Hete! Restaurant
Botterdam.
DINERS 89 cent sa hooger,
LOGIES MET ONTBIJT'
1 R, 0. F. 1 LEMOöItt
9745
werken In gewi-
v»n plm. 15,OSS
9731
re» Is:
wat daar ge
ul WEB
int.
Blden. Veeren
lilden. Kapok-
ermeubelen en
cadeau en koo-
Horloget,
sedert 25
rEBDAÜ.
I»
•^elefoeia Isuercoest». M®.
Zoolang duu.t 't niet meer, of de Ver
kiezingen lijn in aantocht, lijn in vollen
gang. En de partijen gaan bedelen om de
Volksgunst. De Eerste Kamer moet om. Dr.
Kuyper heeft se na de verwerping der
Hooger Onderwijswet ontbonden in 1904;
van Links werd te Rechts in één handom
draai, want de Staten Provinciaal die toen
de
OKI
'4
"dus ging de onr.iettiDg gemakkelijk en was
en werd een Rechtsche Tweede Kamer in
overeenstemming met een Rechtsche Eerste.
Nu sija de rollen omgekeerd. De Tweede
Kamer is Links en de Eerste is Rechts.
Dat is in de oogen der Linkerzijde onduld
baar. Die Eerste is groote-sta-in-den-weg
op den weg der Liberale overheersching
en brute macht, die weer zich openbaren
komt als in den tijd, toen 't oppermachtig
regeerde. En om die overmacht op de Recht
sche bevolking in Tweede en Eerste Kamer
te verkrijgen, moet men se eerst hebben
in de Staten Provinciaal. Om die overmacht
over 't Rechtsche volksdeel is 't te doen.
En Lager en Middelbaar en Hooger Onder
wijs weer onder hun liberalen duim. De
benoemingen en eerepostjes weer aan hen.
De Zending in de Koloniën onder hun Vrij
zinnig toezicht. Pmantiewezen naar hun
■zin. Sociale Wetgeving en Verzekeringswe
zen naar hun radicale beginselen. De Ne-
derlandsche Staat moet Vrijzinnige Staat
worden en 't Rechtsche Volksdeel moet
omlaag 't Is al te groot een eer (of schande)
geweest, dat er reeds driemaal een Rechts
Kabinet is opgetreden't Is te groot een
aanmatiging, dat dat Volk van de Nacht
schuit de teugels van den Staat in handen
hebbe en 't roer van den Staat besture!
Dat is reeds driemaal gebeurd maar 't zal
uit zijn. De liberale, vrijzinnige, socialis
tische geest zal als Eogel der Liefde, de
democratie, het volk zegenen met vooruit
strevende ideeën, maar die God Almachtig
niet erkennen als Koning der Koningen
en Heer der Heeren. Het Staatsrecht en de
Staatswet zal God niet erkennen, als Hem
wiens wil alleen heilig is en goed en aan
wien ieder, ook een Vrijzinnige en een So
cialist zich heelt te onderwerpen. «Verknoei
met uw teksten ons Staatsrecht nietc, zei
eenmaal één dier hatelijke tegenstanders
tegen één onzer nobelste Staatslieden. Gaen
beroep op een Goddelijken wil en eisch
mag toegelaten; geen vers uit den Bijbel
mag gids en rechtsnoer zijn; geen erbar
men voor 't Christelijk geweten mag ge
duld: maar de Staat der Nederlanden zal
vrijzinnig; zal meer dan vrijzinnig; zal in
roode banen zich gaan bewegen. Spottend
met God; spottend met 't Eeuwige Woord
op 't terrein der politiek; spottend met de
Kerk, zooals ge dagelijks dit in socialistische
organen vinden kan. Een geest van materia
lisme zal de harten moeten verkwikken en voor
de geestelijke zijde des levens sluit men 't
oog. En daarom op Volksgunst uit. De
Kiezers gepaaid, geflikflooid, ze de jas en
zinnen gladgestreken; gebogen, geknield
.gebedeld om hun steun.
Maar
o weel wanneer die geest van
«hebben en krijgen triomfeert. Want dan
moet er aan voldaan. Steeds meer. Met
steeds grooter offers van schatkist en Maat
schappij. De groote slokopde valsche de-
mocratie; de begeerte vraagt na gedane
beloften jaar in jaar uit: Geld! meer geld
geld en eigendom 1 de zwaarste offers die
door de Maatschappelijke rangen en stan
den slechts kunnea gegeven.
En wordt er niet aan voldaan o,
de Volksgunst is wuft; dan wordt ze een
gevaar voor Staat en Maatschappij beide.
De Volksgunst vraagt offers; is nooit ver
zadigd; is een Moloch, die eigen kinderen
verteert; wordt tyran, wordt anarchie,
die onderstboven gooit, omdat men niet
meer genoeg ontvangt; minder dan er be
loofd was. De Volksgunst kent geen gren
zen van ontvangen, omdat ze eenmaal ge
proefd heeft. En alle gift smaakt zoo naar
meer. Er is geen verzadiging. Wel een be
gin van aanbod, geen eind van eischen.
Arme Vrijzinnigheid 1 Ziet ge die donkere
toekomt niet dagen? En dan gaat ge er
onder met verachting van dat zelfde volk,
dat gij zoo aanbadt om uw doel te berei
ken: de macht 1, maar dat u wegstooten
zal, die ge onbekwaam zult blijken die
macht uitsluitend ten hunnen bate te ge
bruiken. Dan zal men u schelden, haten,
met steenen werpen, zooals men nu u
naloopt.
Want de Volksgunst is als de Zee. Kalm
is zij en de scheepling slaapt rustig in zijn
kooi; of stoeit met haar golfjes. Kalm is
zij in haar blauw en zij rolt zoo kabbe
lend, lachend, zacht neuriënd den duin voet
tegemoet, die ongestoord het zoute pekel
iaat spelen inet zijn zand.
Maar ze wordt een Reus, woest in haar
kracht; slaande tot splinters de masten en
raas; en de dijken scheurend; en loeiend
als een stier de polders binnenrennend, om
verstootend alles wat hem in den weg
komt. Wit van schuimende woede nadert
zij den hemel en brult vau spijt, zoo nog
één passagier 't ontkomt. En is Eij uitge
woed knarsetandend werpt ze de schedels
der bemanningen met een smak op 't strand,
En 't stranakind wandelt, waar zij brulde
en raapt de platgebaukte^beenders op.
Dat is de Volksgunst om wien de Vrij
zinnigheid bedelen gaat.
Het zij haar gegund. Voor haar de ge
volgen. Maar voor de toekomst onzes volks
verlangen we haar diepste nederlaag. De
nederlaag der Vrijzinnigheid.
Een 2de Oorlogsleening en een heffing
ineens.
lugedmnd ziju door den nieuwen minis
ter van Financiën
le. een wetsontwerp tot het aangaan
van een 4| pCt. geidleening, groot
f 125.000 000, tot dekking van 50 millioen
krisióuitgaven en van 75 millioen vlottende
schuld tot 1 Augustus 1916
2e. een wetsontwerp tot een heffiag voor
eenmaal van 83 a 85 millioen tot dekking
van krisisuitgaven tot dien datum, waar
van 50 millioen uit vermogens van f 50 000
en daarboven en de rest uit een dubbele,
sterke progesBieve heifiog van inkomsten-
en vermogensbelasting.
Wat de leening betreft, wordt door den
Minister opgemerkt, dat een lagere rente
voet dan van de vorige leening het ge-
wenscht maakt tevens te bepalen, dat in
dien voor minder dan honderd millioen
vrijwillig zou worden ingeschreven, ver
mogens van f 75 000 en hooger, tot een
gedwongen leening tegen 3} pCt. zouden
worden verplicht.
Wat de heffiag-in-eens betreft zal gehe
ven worden voor het gedeelte van het ver
mogen, dat bedraagt
meer dan doch niet meer dan
150.000
100.000 0.2 pCt.
150.000 0.4
200.000 0.6
s f
Gedempte iSoereasieiger 68A, 8311
öireot nabij de Hoofdstesg,
f 1.25, f 1.50 en f 1.75
Tel. No, 10595. Aanbevelend,
Bei door ieder aanbevolen adres.
200.000
300.000
0.8
n
300 000
400.000
1.—
4oj.o:o
500000
1.2
500.000
750.000
14
11
750 000
1.000.000
1 6
II
1000.000
1.250.000
1.8
II
1.250000
1.500 000
2.—
II
1.500.000
2.000.000
22
II
2.000.000
2.500.000
24
II
Voorts wordt voor elke voigende reeks
van f 500 000 of een deel daarvan 0 2 pCt.
meer geheven dan het voor de onmiddellijk
daaraan voorafgaande reeks van f 500 000
verschuldigde percentage. De belasting zal
niet meer kunnen bedragen dan ze3 tot
honderd vau het vermogen.
De extra inkomstenbelasting wordt gehe
ven volgens een tarief, dat aanvangt met
f 1 voor een belastbare som van f 650 of
meer doch minder dan f 700 en dat pro
gressief klimt tot f 2 voor f 700—750, f 3
voor f 750800, f 4 voor f 800850, f 5
voor f 850-900 f 6 voor f 900-950 f7
voor f 950—1000 f 8 voor f 1000—1050
f 9 voor f 1050—1100 f 10 voor f 1100—
1150 f 11 voor f 1150—1200, f 12 voor
f 1200-12:0 f 13 voor f 1250—1300 f 14
voor f 1300—1350 f 15 voor f 1350—
1400, f 16 voor f 1400-1450 f 17 voor
f 1450—1500, f 18 voor f 15001550 f 19
voor f 15501600, enz. Is de belastbare
som f 100.000 of meer, dan is verschul
digd f 9435, benevens f 15 voor elk ge
heel bedrag van f 100 waarmede zij de
som van f 103.000 te boven gaat.
Betalen is dus weer de eisch. Zonder
morren en tegenstribbelen nog maar dank
baar, dat de oorlog ons nog slechts wat
geld, en geen rouw en tranen kost.
En zal 'thet laatste zijn, wat de Minis
ter vraagt. We vreesen, dat de lasten nog
zwaarder zullen worden. Hetzij zoo maar
met geduld gedragen, met hoop op spoedi-
gen vrede.
«Waar zullen we straks heen?*
Die vraag nijpt in menig gezin.
Zij moeten binnen eenige weken of maan
den hun woning verlaten en wat moeite
zij ook deen, ze kunnen er maar niet in
slagen een andere te huren binnen den
huurprijs, die hun inkomen hun stelt.
En t is haast overal eender.
Uitgezonderd enkele «deode stadjes* waar
monumentale huizen, stomme getuigen van
een glansrijk verleden, voor spotprijzen
gaan, heerscht alom woningnood zoomde
stad als vaak ook op het platte land.
De tegenstellingen zijn wel kras!
Ik kwam, niet zoo vele jaren geleden, in
zulk een «dood* stadje en vond er den
onderwijzer aan de Car. school, nog niet
eens het hoafd maar den klasse-onderwijzer,
met vrouw en drie kinderen wonen in een
oud heerenhuisdrie groote. ettelijke kleine
kamers, keuken, bijkeuken, schuur, zolder,
enz. verwonende er de luttele som
van één honderd en tien guldenEen flinke
tuin er bij, die hem aardappelen en groenten
gaf en fruit, kostte hem gesn 25 gulden
per jaar de man had pas een benoe
ming tot «eerste* in een flinke stad, waar
hij f 200,meer kreeg, afgewezen
omdat hem, na onderzoek bleek, dat hij er
door achteruitging.
Dat huis: geen «heer* huurde het.
De «heeren* verlieten dat «gat*.
Eu om er dan tenminste belasting en
onderhoud van terug te krijgen en het netjes
bewoond te hebben, verhuurde de eigenaar
het aan wie maar bóód!
Neem daarentegen bv. Amsterdam.
De daar wonende correspondent van een
Haagech blad moest er, vertelt hij, dezer
degen voor vrienden van buiten op uit om
een woning van pl.m. 500 gulden te huren.
Ai mij, wat hij zag!
Hij zag er verscheidene, die geschikt
zouden sija voor honden-a yl als ten
minste de dieren niet al te veel licht en
lucht noodig hadden.
Hij vond in dien prijsakelige, hokkerige
kamers, vieze plaatsjes en tuintjes, keukens
met witte vloeren, binnenmuren met gaten
als vuisten, zwiepende kamervloeren, duffe
keldertjes, stinkende gootsteenen etcetera.
Waar men nu gerust zeggen kan, dat
de groote meerderheid 6cuer groote-stads-
bevolking geen 500 gulden 's jaars ver
wonen kan daar kan men zich eenigszins
voorstellen, hoe het met de woning een
behelpen is zonder end.
Diezelfde correspondent vertelde daar
eigenaardige staaltjes van.
Te-slapen-leggen, dat is 't ergste.
Overdag gaat het nog wel, dan heeft
ieder zijn werk. 's Avonds is 't ook nog
wel te plooien; op 'n dorp zit men den
avond «thuis* uit maar een meterpool als
groot-Meteoor heeft gelegenheid te over om
voor weinig geld den avond buitenshuis
door te brengen maar 's nachts loopt
men vast.
En zoo worden dan kleine kinderen 's
nachts geborgen in leege kisten, aardappel-
bakken. toonbankladen en in vele andere
soortgelijke meubelstukken, waar 't maar
even kan, wordt 'n ledikant gezet, op een
overloop, 'n trapportaal overal. Kan er geen
ledikant staan, dan vaak 'n kast, die van
binnen een soort slaaphok in twee verdie
pingen blijkt te xijn
Uitdrukkelijk voegt deze zegsman er bij
dat hij hier niet oog heeft op de arme
bevolking, maar dat hij spreekt van de ge
zeten burgerij van menschen die naar buiten
als heeren en dames voor den dag komen.
En 't wordt nog steeds erger.
Bouwen doet niemand meer.
De grond is «peper*, de materialen zijn
duur, 't arbeidsloon is hoog, de bouwver
ordening vaak streng de bouwer komt
niet uit, hij kan immers berekenen, dat hij
geen rente trekt van zija geld, hij bouwt
niet meer
Zoo is het op tal van plaatsen.
Zij 't ook, dat de bizonderheden verschil
lend knnnen zijn; minder woningen vaak
dan gezinnen en doordat de eigenbouwers
in het huizen-zetten geene behoorlijke geld
belegging meer zien, wordt de verhouding
steeds ongunstiger.
Ook hier en ginds op 't platteland.
Och, vroeger kostte het daar niet zoo
veel om «huisbaas* te worden! Wie eens
wat overhield kon soms nog gemakkelijker
een huisje zetten dan 'n «stukje* koopen.
Maar ook dat wordt anders.
De O verheul komt ook op het platteland
met haar woningeiscben, terwijl ook de ar
beiders zelf vaak weinig trek toon en om in
wat ïij noemen een «krot* te kruipen
en ik kan 't hun niet kwalijk nemen; 'n
mensch is geen zwijn
Er is hier weieens overdreven.
't Zal wel steeds zoo blijveD, dat zeer
weinigen hier op aarde een volmaakte wo
ning krijgen. Ook is het voor de meeaten
onzer wel goed, als er nog wat te wenschea
overblijft: men kau ook «al te rechtvaar
dig* zijn inzijawoning-eischen!Enmetname
moeten niet louter «autoriten* in groote-
stads-ideeéa gecomfijt, het hoogste zeggen
schap hebben bij den plattelands-woning
bouw.
Ik gun ook den plattelander een goede
woning en veel moet in dit opzicht nog
gedaan, niet weinig id ook door de onzen
te dezen opzichte verzuimd 'n arbei
derswoning op het platteland, die echter
licht krijgt, 't gansche jaar, uit de eerste
hand en zich aan alle kanten in Gods heer
lijk zonlicht koesteren kan, zal aan minder
eischen dan de stads-etage-woning kunnen
voldoen en toch nog een beter en gezonder
woning vormen.
De eigenlijke woning-eischen kunnen op
't platteland heel wat eenvoudiger zijnals
men in plaats daarvan den arbeider een
lapje grond en aan gezond drinkwater hel
pen kan, is hij er beter aan toe dan zijn
collega in de stad.
Maar toch er blijft woningnood.
Onder den blooten hemel kunnen en mo
gen de menschen niet blijven en zoo zijn
dan v ijwel alle partijen 't er over eens,
dat de tijd kome kan voor de Overheid
om direct of indirect te moeten ingrijpen.
«Je ware!* zegt de socialist.
«Weer een stapje naar de socialisatie
onzer maatschappij: alle beetjes helpenU
Dat moet ons voorzichtig maken
Als tijdelijke steun nóódig is, dan kan
de overheid zich niet onttrekken. Zij móét,
laten we nu maar zeggen, «krotten* onbe
woonbaar verklaren, d. i. aan den eigenaar
verbieden in zulk een schandelijk verblijf
iemand te laten wonen. Net zoo goed als
zij den fabrikant verbiedt gevaarlijke machi-
nedeelen onbeschermd te laten draaien.
En als dan dientengevolge gansehe fa-
miliën dakloos zouden komen te staan, en
tenslotte niemand een woning voor je heeft
dan kan de overheid zulke menschen niet
onder den blooten hemel laten. Net zoo
min t als zij den arme over wien niemand
zich ontfermt, mag laten sterven van honger.
't Kan zoover komea dat de Overheid,
die nu al groenten levert en varkens ver
koopt, ook direct of indireot huizen bouwt
en de huur ophalen laat.
De socialist en de antirevolutionair kun
nen in omstandigheden komen, dat ze als
plaatselijke overheid in dit opzicht precies
hetzelfde doen.
Doch dan is 't nog niet hetzelfde.
Al gaan beiden denzelfden weg!
De socialist gaat breed op de voorbank
zitten, schoort zich lekker den rugengron-
zelt: Het karretje rijdt lekker zooHij voelt
zich op weg naar de stad Socialistiea Com-
pleta in het land Utopia.
De antirevolutionair rijdt óók mee. MaaT
noodgedwongen, omdat de goede en rechte
weg tijdelijk onder water staat. Doch nooit
verzwakt zija vast voornemen, om te eeni-
gen tijd weer rechts af te slaan en op den
goeden weg terug te keeren, waarop het
volk voor zijn eigen voeding, woning enz.
torgt, of in elk geval den vollen prijs voor
betaalt.
Wij moeten dat goed vasthouden.
Als 't volk moet worden bijgesprongen
voor zijn eigen voeding, woning ens. daar
dan is dit een zeer ernstige fout. Die of
voortkomt uit tijdelijke rampen, als oorlog
enz., óf een gevolg is van te lagen loon-
standaard. Eu m de richting van loonsver
betering moet dan ook net zoolang gewerkt
tot die fout weer is hersteld.
UITKIJK.
(Honlgverkoop.)
Een belangrijke vraag blijft voor den im
ker: hoe maak ik voor mijn honig een behoor
lijken prijs? Dat die vraag alléén op bevre
digende wijze kan worden opgelost, wanneer
de imkers zich aaneensluiten, en gaan coöpe-
reeren, wordt, gelukkig, door steeds meerde
ren, maar nog lang niet door allen ingezien.
Naast de Bijenteelt-Vereeniging staat de Han
delskamer, door de eerste vóór een paar jaren
in 't leven geroepen, maar tot dusver voldoet
dit handelslichaam in geenen deele aan de
gekoesterde verwachtingen. Hier en daar heeft
men honigmarkten opgericht, welke de eene
meer de andere minder succes hadover 't
geheel echter is men ook daarmee niet veel
verder gekomen.
Hoe moet daarin verandering komen Die
vraag stelde zich ook de heer Esmeijer te
Apeldoorn, hoofdbestuurslid der Ned. Ver.
voor Bijenteelt, die het met leedwezen zag,
dat ook in zijn woonplaats de imker voor
zijn honig genoegen moest nemen met den
lagen prijs, dien men er voor wilde geven.
Er was eenige jaren geleden te Apeldoorn
een najaars honigmarkt opgericht, maar de
imker, bang dat anderen hem zijn klanten
zouden afnemen, bleef de huizen afloopen
als de markt kwam, was de honig verkocht.
Zoo deed langen tijd het Afdelingsbestuur
vruchtelooze pogingen om een gezonden toe
stand te krijgen.
Toch heeft men eindelijk overwonnen. Al
thans de in 1915 gehouden markt had het
gewenschte succes. De honigoogst was niet
groot, maar alle le kwaliteit raathonig ging
weg voor f 0.90—f 1.25 per half K.G. 't Spreekt
van zelf, dat die hooge prijzen niet gemaakt
kunnen worden bij den milden honigoogst,