voor de SKiiitlliollaitfiscSie en Zeeuwsclie Eilanden.
Zaterdag 1 Januari 1916.
2
Antirevolutionair
30^ Jaargang N° 2142.
Orgaan
Tweede Blad.
Advertentiën.
W. BOEKHOVEN
Hotel Speé
IN HOCSIGNO VINCES
W. BOEKHOVEN,
OP DEN UITKIJK.
BIJENTEELT-
(5Öa
J. DE RIJKE
Deze Courant verschijnt eiken Woensdag en Zaterdag.
Abonnementsprijs per drie maanden £r. p. p. 50 Cent.
Buitenland bij vooruitbetaling 1,50 per jaar.
Afzonderlijke nummers 5 Cent.
SOMMELSDIJK.
Advertentiën 10 Cent per regel en '/i
maal. Reclames SO per regel.
Boekaankondiging 5 Cent per regel en */t maal.
Dienstaanvragen en Dienstaanbiedingen 50 Cent per plaatsing.
Groote letters en vignetten worden berekend naar de plaatsruimte die zij beslaan.
Advertentiën worden ingewacht tot Dinsdag- en Vrijdagmorgen 10 nnr.
Alle stukken voor «ie K&edaetle bestemd, Advertentiën en verdere Administratie tranco toe te zenden aan den Iji&grever.
se-
se-
UITGEVER
Telefoon Intercoms*. Mo. 3.
Deier dagen las ik een treffende herin
nering aan mr. Groen van Prinsterer, van
wien het in 't jaar dat we straks aanvan
gen 40 jaren geleden zal zijn, dat hij van
ons genomen werd.
Als Kamerlid was hij trouw op zijn post,
dat leeren ons zijn verzamelde Kamer-ad
viezen wel!
Nu vergaderde in zijn dagen de Kamer
van Maandagmorgen tot Zaterdagavond,
letterlijk volbrengende het bevelZes dagen
zult gij arbeiden
Maar zelfs haar ijver was zóó groot, dat
zij, als de kous Zaterdags laat op den teen
na gebreid was in den vroegen Zondag
morgen dóór bleef zitten, liever dan er
Maandags voor terug te komen.
Groen deed dat nooit mee.
Wat er ook aan de orde was, welke
stemming misschien in den vroegen morgen
nog volgen konzoodra de klok op twaalf
stond, was Groen verdwenen.
De zes dagen, die den mensch gegeven
waren, had hij trouw gearbeid.
Doch dan kwam de dag des Heeren.
Waarover hij niet beschikken mocht.
Die zéér duidelijk als rustdag door God
tegenover de zes werkdagen was gesteld
en die men, naar Groen's meening. niet op
de rechte wijze herlijde, door hem te be
ginnen met de rustige voortzetting van
't werk, waaraan men bezig was.
Groen's handelwijze trof mij te meer,
omdat in den laatsten tijd de Dag des
Heeren weer op allerlei wijs in 't geding,
soms in 't gedrang, in elk geval in gesprek
kwam.
't Is een. kwestie van beteekenis.
Aan den eenen kant hebben we ons te
wachten voor alle wettisch founalisme,
dat de dood is voor den verborgen omgang
met God.
Ik heb een man gekend, die den Zondag
zóó stipt waarnam, dat hij den vorigen
dag ettelijke pijpen stopte en ze naast
elkaar rijde in 't rek, om zich op den Dag
des Heeren dien arbeid te besparen.
Toen ik hem vroeg, of hij dan geen be
zwaar zag in 't aansteken en uitrooken der
pijpen op den rustdag, gaf hij mij het niet
onvermakelijke antwoord, dat hij de pijpen
wèl den vorigen dag stoppen, maar niet
aansteken en uitrooken kon en daarom
dan ook naar den vorigen dag overbracht
wat dan gedaan kon worden, meer niet.
Wat zeer zeker konsekwent was.
Toch loopt men op die wijze, als ieder
toegeven zal, groot gevaar in allerlei splin-
terige oud-joodsche strijdvragen verward
te raken, die tenslotte met het groote doel
van het sabbatsgebod, n.l. de heiliging van
den Dag des Heeren, niets meer te maken
hebben.
Doch aan den anderen kant heeft men er
óók rekening mee te houden, dat de wereld
op het volk des Heeren let.
Ze zegt wel van niet.
Ze toont, dat die bengels* haar de
moeite van bekijken niet waard zijn.
Maar toch lét zij op hen.
En daarom moet dat volk dubbel voor
zichtig zijn, opdat het der wereld niet
worde tot een ergernis en aanstoot, door
dat deze soms met meer of minder recht
zou kunnen besluiten: Ja, die vromen heb
ben een .groot woord, maar zoodra 't geen
zij »Gods gebod* noemen in strijd zou
komen met hun belang, weten ze duitend
redenen te bedenken, waarom nu juist dat
gebod wel kan worden op zij gezet.
Dies moeten wij zéér voorzichtig zijn.
Dat bleek me nog pas weer.
Men kent de opgeblazen zaak-Schröder,
dat reclamestub, gemaakt naar aanleiding
van 's mans vóór-arrest als hoofdredrcteur
van de Telegraaf*.
De kwestie zou ook behandeld worden
in een algemeene vergadering van den
Nederlandschen journalistenkring, waarvan
ook ettelijke mannen van Rechts lid zijn.
Deze kring vergadert echter altijd op
Zondag en sloot daardoor practisch >onze
menschen* van die vergadering uit. Wij
gaan nu eenmaal 's Zondags naar de
preek en niet naar de meeting of een der
gelijke bijeenkomst.
Echter, in een onzer bladen werd thans
van te voren de mogelijkheid opgeworpen,
dat thans bij wijze van uitzondering, om
't gewicht van de zaak, met den regel zou
gebroken worden en ook christelijke jour
nalisten komen zouden.
Of 't gebeurd is, weet ik niet.
Ik zou 't niet gedaan hebben.
Al stem ik toe, dat zoogoed als David
de tooisbrooden at er zich 'n hoogst enkel
geval kan voordoen, waarbij 'n hoogere
plicht het sabhatbgebod verdringt, 'k Heb
't ook wel gehad, dat ik wegens doodelijke
krankheid van een mijner naaste verwanten
op Zondagmorgen naar 't station ging in
plaats van naar de kerk.
Maar we moeten voorzichtig zijn!
Want in bovengenoemd geval waren er
niet slechts de spotbladen als de kippen
bij. om zulk sjacher-christen dom aan de
kaak te stellen, maar ook enkele ernstige
kranten lieten niet na er op te wijzen,
hoe men zijn eigen regel verzwakt door
dien om allerlei oorzaak opzij te zetten.
En laten we nu vooral niet zeggenWat
komt er die meening opaan
Wat toch is het geval
Na een soort van vlegel-periode, waarin
geen kostelijker mop kon worden gebakken
dan van huichelende Zondagskniezers met
langgerekt gelaat, die zitten te broeden op
plannetjes om 's Maandags voor dag en
dauw de wereld en hun eigen moeder te
bedriegen, kwam onze vrijzinnigheid toch
langzamerhand tot bezinning.
En nu staat het zoo, dat hoe Konse-
kwenter en strakker wij den Zondag vast
houden, hoe sterker wij staan in de ver
dediging en herovering van den wekelijk-
schen uitslag voor gansch ons volk
wat een sociaal belang is van zeer hooge
beteekenis, al kan men de waarde ervan
niet precies in schellingen en stuivers be
rekenen.
Er is een breede »neutrale strook*.
Waar de raeeningen onder de Christenen
uiteenloopen en de eene broeder den ande
ren wel waarschuwen maar niet veroor-
deelen mag.
Doch in de omstandigheden van thans
doen we er ons volk een weldaad mee,
als we ons in die »neutrale strook* zoo
veel mogelijk aan den strengen kant hou
den: laat de wereld maar zien, dat we er
geen spelletje van maken!
En daarom veroordeel ik niet, ik mag
dat niet, maar ik betreur het, dat te Am
sterdam, en misschien wel op meer plaat
sen, predikanten van de tram gebruik
maken om de kerk te bereiken, welk voor
beeld natuurlijk door tal van gemeenteleden
wordt gevolgd, die >hun* dominee nareizen,
al hebben ze vlak naast de deur óók hun
kerk waar precies dezelfde waarheid ver
kondigd wordt.
Daardoor verzwakte onze positie in den
strijd voor de rust op 's Heeren dag.
Daarom juich ik toe, dat de classis Haar
lem der Geref. kerken een poging doen wil,
om van de Overheid gedaan te krijgen, dat
onze militairen, die 's Zondags vrij hebben,
's Maandags per eerste gelegenheid mogen
terugkomen,
Wij moeten de rust op den Sabbatdag
met hand en tand verdedigen en trachten
te herwinnen, wat verloren ging.
Zelfs onder ernstige vrijzinnigen rijst de
vraag, of de speel- en uitgaansdag, waar
toe velen thans den Zondag hebben her
vormd, de kracht des volks wel verhoogt.
Voor onze ouderwetsche rustdag-theorie
komt meer oor
Mits we zelf dan ook met dien rustdag
niet een loopje nemen!
UITKIJK.
(De suikerlevering).
De suikerlevering ten behoeve der najaars-
voedering, zooals die sedert jaren door mid
del der Ned. Vereeniging voor Bijenteelt aan
de imkers geschiedt, heeft de laatste weken
stof gegeven voor geschrijf, waarin de cri-
tiek aan het woord was. De Bijenteelt mede
werker van „De Veldpost" was blijkbaar niet
tevreden met den prijs, die dit najaar voor
de gedenatureerde accijnsvrije suiker werd
betaald. Heel duidelijk was hij niet, omdat
hij niet recht op zijn doel afgmg, maar langs
een omweg, naar het scheen, zijn doel wilde
bereiken. In het orgaan van de Vereeniging
kwam „Bijltje" tegen dat schrijven op en
dreef eenigszins den spot met de daarin ge
maakte berekening. Hierop heeft de Veldpost
schrijver nu weer geantwoord, die Bijltje ver
wijt de zaak, die „heel ernstig is, belachelijk
te willen maken". Met opzet had de schrij
ver een foutieve berekening opgezet, hopen
de, dat opheldering zou worden gegeven van
de zijde der Vereeniging, dewijl de geheele
suikerlevering, volgens hem, door een ge
heimzinnige sluier bedekt is. De schr. wil
dan duidelijker zijn.
Hij maakt nu niet de rekening van 4 Sept.
maar rekent met den prijs, die voor de sui
ker op de vrije markt gold. De marktprijs
van de industriesuiker was 1 Juli 31 Vs cent
per K. G.is tegen dezen prijs gekocht, dan
was 3372 cent, zooals de leden betaalden
zeker niet te veel, daar voor onkosten van
opslaan, renteverlies, denatureering en vracht
zeker minstens f2.per 100 K.G. gerekend
worden.
Bijltje schreef: Onze Vereeniging zal na
tuurlijk den prijs betaalt hebben, dien de
suiker op de vrije markt waard was". Nu dat
geloofd de Veldpostschrijver ook wel maar
hij twijfelt er aan: of de koopers der accijns
vrije suiker met voldoende 'koopmanstalent
gehandeld en de suiker niet te duur gekocht
hebben.
Hij gaat de prijzen na voor Julide prijs
was in Juni f31.—, eind Mei f 29.—half Mei
f27.50 in April f26.50, per 100 Kilo.
En dan vraagt hij„Was het nu niet mo
gelijk geweest om van de goedkoope tijden
te profiteeren? Wanneer men in Mei voor
f27.50 per 100 K. G. gekocht had en deze
suiker voor den imker tegen 2972 ct. beschik
baar was gesteld, dan was per Kilo 4 ct.
minder betaald, totaal 150.000 maal 4 ct. is
f6000.
Dan had men zesduizend gulden voor de
imkers verdiend. De tegenwerping, dat het
in Mei nog te vroeg was om te koopen, gaat
niet op, meent Schr. want ook in Juli, toen
gekocht werd, wist men nog niet, wat de
resultaten der heidedracht zouden zijn. Fi-
nanciëele bezwaren konden er ook niet be
staan, want het „suikerpotje", dat in den loop
der jaren is gemaakt, is voor zulke gevallen
een uitstekend handelskapitaal.
Wij meenden deze critiek van den Veld
post-schrijver onzen lezers niet te mogen
onthouden, maar wij willen niet geacht wor
den hiermee accoord te gaan. Het bestuur
zal wellicht te zijner tijd op dezen aanval
wel ingaan. Achteraf is het zeker gemakkelijk
te zeggen toen, op dót tijdstip, hadden jullie
moeten koopen, maar daarmee is zoomin
bewezen dat het aan het bestuur aan koop
manstalent heeft gemangeld, als dat de
Schrijver zelf, indien hem de taak van aan
koop was opgedragen geweest het beter zou
hebben gedaan.
Het wil ons toeschijnen, dat hier mag
gelden critiseeren is gemakkelijker dan han
delen. Wij willen althans ons oordeel op
schorten. C. B.
i
Aan onze geachte begunstigers, vrienden
en bekenden wenschen wij een gelukkig jaar.
1 Januari 1916.
M. BREUR Cz. Schoenmakerij.
Een gelukkig nieuwjaar toegewenscht aan
vrienden, begunstigers en bekenden.
Sommelsdijk, 1 Januari 1916.
Mevr. de wed. M. DE GAST.
Sommelsdijk, 1 Jan. 1916. p.
G. VAN R1KXOORT,
Mr. Timmerman.
Sommelsdijk, 1 Januari 1916.
p.f.
C. VAN BEEK,
Mr. Schilder.
Aan mijne begunstigers vrienden en be
kenden een voorspoedig jaar.
Sommelsdijk, 1 Januari 1916.
G. VAN DEN BOOGERT
Mr. Wagenmaker
wenscht vrienden en begunstigers een ge
lukkig jaar.
Sommelsdijk, 1 Januari 1916.
I. L. GOUSWAART,
Koloniale waren.
Aan mijne begunstigers, vrienden en be
kenden een gelukkig jaar.
Sommelsdijk, 1 Januari 1916.
T. VAN HEEMST,
Mr. Timmerman.
De complimenten van den dag.
Sommelsdijk, 1 Januari 1916.
J. VOGEL, Mr. Bakker.
Wenscht vrienden, begunstigers en beken
den een gelukkig jaar.
Sommelsdijk, 1 Januari 1916.
K. GOUSWAART,
Agentuur en Commissiehandel.
De complimenten van den dag aan vrien
den, begunstigers en bekenden.
Sommelsdijk, 1 Januari 1916.
Aan mijne vrienden, begunstigers en be
kenden wensch ik een gelukkig Nieuwjaar.
S. GAZAN, Vleeschhouwer.
Sommelsdijk, 1 Jan. 1916.
G. FAASSE,
Kruidenierswaren Zaadhandel.
Sommelsdijk, 1 Jan. 1916. p.f.
W. BREUR,
Mr. Smid.
Mime bekenden een gelukkig jaar.
Sommelsdijk, 1 Jan. 1916.
HUGO BOOM,
Commissionair.
De complimenten van den dag.
Sommelsdijk, 1 Januari 1916.
Zegen en voorspoed aan mijne begunsti
gers vrienden en bekenden zoowel binnen
als buiten deze gemeente.
L. WESSELS,
Fabriek van Koek-, Banket- en
Suikerwerken.
Sommelsdijk, 1 Januari 1916.
Hotel „DU COMMERCE"
Sommelsdijk, 1 Januari 1916.
p.f.
-9K
-«5
se-
M6-
Ü-
§§-
Het compliment van den dag aan
begunstigers, vrienden en bekenden.
f GEORGE SPEÉ,
Sommelsdijk, 1 jan. 1916.
.VSKI
«e-
G. BREUR Mz.
Mr. Schoenmaker.
Aan al mijne begunstigers en vrienden een
gelukkig jaar.
Sommelsdijk, 1 Januari 1916.
C. M. TIGGELOVEN.
Sommelsdijk.
Veel heil en zegen in het Nieuwe jaar.
1 Januari 1916.
I01H9IELIDIJK, 1 Januari 1916.
U1ICIETEK.
m.h.g.
MATTH. JOPPE,
Beurtschipper op Rotterdam.
Aan mijne begunstigers, vrienden en be
kenden een voorspoedig jaar.
Sommelsdijk, 1 Januari 1916.
S. VAN LEEUWEN
en Echtgenoote.
Langeweg, (Harmonie), Sommelsdijk.
Wenschen vrienden en begunstigers een
gelukkig Nieuwjaar.
J. VAN RIKXOORT,
Caféhouder en Winkelier.
De complimenten van den dag aan fami
lie, vrienden en begunstigers.
Sommelsdijk, 1 Januari 1916.
A. J. BOUWER,
in Galanteriën.
Veel heil en zegen in het Nieuwe jaar.
Sommelsdijk, 1 Januari 1916.
JOH. VAN N1MWEGEN,
Modeartikelen,
wenscht zijn geachte begunstigers, vrienden
en bekenden een gelukkig jaar.
Sommelsdijk, 1 Januari 1916.
P. H. BOEKHOVEN,
Vertegenwoordiger.
Sommelsdijk, 1 Januari 1916. p.f.
Zegen en voorspoed aan mijne begunsti
gers, vrienden en bekenden, zoowel binnen
als buiten de gemeente.
A. HOOGZANT.
Sommelsdijk, 1 Januari 1916.
R. DIJKERS, in Kruidenierswaren.
Wenscht zijn geachte Clientèle en vrienden
in den nieuwen jaarkring veel geluk.
Sommelsdijk, 1 Jan. 1916.
jt Het gezamenlijk personeel der druk-
ij kerij van W. BOEKHOVEN wenscht Xj
t aan vrienden en begunstigers een ge-
31 lukkig jaar. m
M Sommelsdijk, 1 Jan. 1916. Jjj
-öksss- -mzz- -esss-
Aan familie, vrienden en bekenden, Gods
besten Zegen toegewenscht door
Cs. BUIJS, A. C. BUIJS—Jacobs
en dochter.
Sommelsdijk, 1 Jan. 1916.
K. NELIS, Mr. Kleermaker,
brengt het compliment van den dag aan zijn
geachte begunstigers, vrienden en bekenden.
Sommelsdijk, 1 Januari 1916.
A. C. VAN DRIEL,
Mr. Timmerman Bouwkundige
wenscht vrienden en begunstigers een ge
lukkig Nieuwjaar.
Sommelsdijk, 1 Januari 1916.
K. SCHILPEROORD
en Echtgenoote.
Sommelsdijk, 1 Januari 1916. m.g.
Wed. C. G. HU1JSMANS—
Heestermans.
Sommelsdijk, 1 Jan. 1916. p.f.
L. KATS.
Brood- Beschuit- en Kleingoedbakkerij.
De complimenten van den dag.
Sommelsdijk, 1 Januari 1916. p.f.
C. JOPPE Binnenweg.
In Koloniale waren en Drogistartikelen.
Sommelsdijk, 1 Januari 1916. p.f.
T. OVERWEEL.
Brood- Beschuit en Kleingoedbakkerij.
Wenscht vrienden, begunstigers en beken
den een voorspoedig jaar.
Sommelsdijk, 1 Januari 1916.
F. H. VAN DEN BERG
en Familie.
Kleermakerij.
Sommelsdijk, 1 Januari 1916. p.f.
C. VIS Jz.
Machineriën.
Sommelsdijk, 1 Januari 1916.
p.f.
Wed. A. VAN DER SLUIJS.
Handel in Koloniale waren.
Sommelsdijk, 1 Januari 1916. p.f.
A. BRINKMAN,
Mr. Bakker.
Aan mijne begunstigers en vrienden een
gelukkig jaar.
Sommelsdijk, 1 Januari 1916.
J. B1ENEFELT,
Brood- Koek- en Banketbakker.
Sommelsdijk, 1 Januari 1916. p.f.
P. VAN DRIEL en ECHTGENOOTE.
Hartelijke gelukwensch aan vrienden en
begunstigers bij de intrede van 't nieuwe jaar.
Sommelsdijkl 1 Jan. 1916.
A. KNAPE, Meelhandel,
In Lijnkoek, Grutterswaren en Mesting.
Sommelsdijk, 1 Jan. 1916. p.f?