Tweede Blad.
Zaterdag 27 November 1915. No. 2I32
lie <l©pl©g
Twee Bladen.
BINNENLAND.
BUITENLAND.
PLAATSELIJK NIEUWS
RECHTZAKEN
BURGERLIJKE STAND,
KERK EN SCHOOL
MARKTBERICHTEN
IN HOC SÏGNO WSES
I
Dit nmocusr beeiaat mi
Om een zoo uitstekend voedingsmiddel
als melk niet de dupe te doen worden
en het gebruik er van zou hoe langer hoe
meer te verminderen, schrijft „de melkvee
houder" in brochurevorm o.m..
DRINKT MELK
Het is onomstootelijk waar, dat melk een
gezond, voedzaam en daarbij goedkoop voe
dingsmiddel is. Zelfs wanneer de prijs aan
merkelijk wordt verhoogd, zal de melk nog
altijd tot de goedkoopste en beste blijven
behooren. Slechts weinigen kennen echter
deze groote beteekenis van melk als voedsel
en het is alleen daaruit te verklaren, dat haar
gebruik in verhouding tot haar waarde, zoo
gering is.
Welke beteekenis de melk voor de voe
ding heeft, kan ons moeder-natuur het al
lerbest zelf leeren. Het jonge kind immers
wordt er uitsluitend mee gevoed, blijft er
krachtig en gezond bij, en neemt in gewicht
toe. Het beste bewijs, dat in de melk alle
bestanddeeien aanwezig zijn, die voor onze
voeding noodzakelijk moeten worden geacht.
Het is verder absoluut niet verbijsterend,
als we uit het voorgaande de conclusie trek
ken, dat melk zoo goed voor jongeren en
pasgeborenen, ook een uitstekend voedings
middel voor volwassenen moet zijn. Jaren
lange onderzoekingen hebben duidelijk aan
getoond, dat de melk tegelijk voedings- en
geneesmiddel is en er kan dan ook niet ge
noeg op gewezen worden, dat een geringe
prijsstijging geen reden mag zijn, om niet
een nog rijkelijker gebruik te maken van het
z.g. „witte bloed".
Bij de menschelijke voeding staat het ei
wit in belangrijkheid bovenaan. Daarna vol-
/i*pKgen pas vet- en suiker (of meel) soorten ter-
nS wijl voor de vorming van het geraamte ver
schillende zouten beslist onmisbaar zijn.
De melk ontleent haar waarde natuurlijk
aan de voedingstoffen die er in voorkomen.
Meermalen hoort men de opmerking maken
melk is grootendeels water en men denkt
daarmee aan te toonen, dat de voedingswaar
de niet zoo hoog is. Dit nu, is een absoluut
onjuiste redeneering.
in de eerste plaats kan deze opmerking
evengoed gemaakt worden van zeker de
grootste helft van onze voedingsmiddelen.
Het klinkt voor velen gek, dat vleesch
bijv. voor 75 procent uit water bestaat; aard
appelen eveneens.
Melk bestaat voor 88 pCt. uit water.
Er zijn echter verscheidene groentensoor-
ten, waarvan men het niet zou denken, maar
die toch een hooger vochtgehalte hebben
dan melk.
Nemen wij bijv. salade, snijboonen, spina
zie of winterwortelen, dan vinden we resp.
een watergehalte van 94,3, 88,7, 88,5 en
88,9 pCt.
In de tweede plaats: de eigenlijke hoofd-
zaak is waaruit bestaan de overige 12 pCt.
van de melk. En we vinden daarvoor dat het
juist de, voor het lichaam meest voedende
stoffen zijn, te weten3.9 pCt. eiwit, 3 pCt.
vet, 4.2 pCt. melksuiker en 0.7 pCt. voor het
lichaam onmisbare zouten.
Om echter voor iedereen zoo duidelijk mo
gelijk te maken, dat de melk een eerste
plaats inneemt, moeten we ze met andere
voedingsmiddelen vergelijken. We vragen
daarom de aandacht van onze lezers voor
de volgende eenvoudige berekeningen.
Een K.Q. melk (iets minder dan 1 Liter)
bevat volgens bovengenoemde percentische
samenstelling 39 Gram eiwit, 30 Gram vet
en 42 Gram suiker, om van de zoo noodige
zouten nu niet te spreken.
Vergelijken we hiermee nu eens de hoe
veelheid voedende bestanddeeien in eieren.
Een ei van gemiddelde grootte weegt on
geveer 50 Gram, terwijl het gewicht van de
schaal 7 Gram bedraagt. De inhoud van één
ei weegt dus gemiddeld 43 Gram. En waaruit
bestaat nu die 43 Gram? Velen meenen,dat
her louter eiwit is. Dit is echter absoluut
onjuist! Ongeveer 74 pCt. (schrik niet lezer
is water, slechts 12,6 pCt. is eiwit en 12,1
pCt. is vet. Zoodat, wanneer we ons reken
sommetje afmaken, blijkt, dat in een ei 5,4
Gram eiwit en 5 Gram vet aanwezig is.
Zeven eieren zijn dus nog niet in staat
aan het lichaam het voedsel te geven, dat in
één Liter melk voorkomt.
En de prijs? Die hoeven we niet te ver
gelijken, dat kan ieder welMaar ieder zal
ons nu ook wel toegeven, dat het beter is,
voor een halven Liter melk 7 of 7,5 cent te
betalen, dan voor een ei 7, 8, 9, ja zelfs 10
cent.
En toch wordt het eerste een buitensporig
hoogen prijs genoemd, terwijl 7 en 8 cent (om
nu maar niet meer te noemen) voor een ei
betaald wordt, alsof 't zoo hoort.
Al is het bovenstaande nu ook het sterkst
sprekende geval ook tegenover rund- en var-
kensvleesch en in 't algemeen tegenover alle
dierlijke voedingsmiddelen is melk heel goed
koop te noemen. We willen trachten, dit voor
een paar gevallen duidelijk te maken en
nemen als voorbeelden half vet rundvleesch
en mager varkensvleesch.
Een K.G. half vet rundvleesch bevat ge
middeld 209 Gram eiwit, 52 Gram vet en
12 Gram zouten (de rest is water) en kost
In den tegenwoordigen tijd ongeveer f 1.20,
Stellen we daartegenover, om een ongeveer
gelijk gehalte aan eiwit te krijgen, 57i Liter
melk. Deze bevat 214 Gram eiwit, 165 Gram
vet en 230 Gram suiker, of ruim 100 Gram
vet en ruim 200 Gram suiker meer (ter
waarde van 2 cent). Kostte de melk 13 cent
per Liter (we nemen dezen prijs aan, om te
laten zien, dat melk zelfs dan nog goedkoop
is) dan zouden dezelfde voedende bestand
deeien van 1 K.G. half vet vleesch in melk
niet meer kosten dan 5 X 15 827s
22 cent 60'/ï csut. d.w.z. de helft van wat
ze in vleesch kosten.
1 K.G. mager varkensvleesch, dat, om deze
abnormaal dure tijden er buiten te laten, ook
op f 1.20 de K.G. gerekend kan worden, be
vat 198 Gram eiwit, 8 Gram vet en 5 Gram
zouten. In 5 Liter melk zit 195 Gram eiwit,
150 Gram vet, 210 Gram suiker en 35 Gram
zouten, of ruw gerekend 1 */2 ons vet en 2
ons suiker meer (ter waarde van 28 cent).
Berekenen we de melk weer tegen den prijs
van 15 cent per Liter, dan heeft men dus
dezelfde voedende bestanddeeien van 1 K.G.
mager varkensvleesch in melk voor den prijs
van 5 X 15 75 28 47 cent wil zeg
gen voor ruim het derde gedeelte van den
vleeschprijs.
Deze voorbeelden zouden natuurlijk nog
met talrijke andere zijn te vermeerderen en
steeds zou blijken, dat de melk (in verhou
ding tot den prijs) in voedingswaarde veel
hooger staat dan andere dierlijke voedings
middelen.
Het duidelijkst komt dit uit, wanneer we
de waarde van melk naar zijn bestanddeeien
op de volgende manier berekenen.
Mager vleesch bevat, zooals gezegd, ruim
200 Gram eiwit, kostende f 1.30. Een gram
eiwit kost dus 0,6 cent. Daar 1 L. melk
35 Gram eiwit bevat, zou dit eiwit alleen
reeds 21 cent kosten. Bovendien bevat 1 L.
melk ruim 30 Gram botervet. Daar 1 K.G.
boter 850 Gram vet bevat, kostende f 1.65,
kost 1 Gram vet daarin dus bijna '/s cent.
Het vet in 1 L. melk is dus naar dien maat
staf waard 6 cent, wat de waarde van 1
L. melk aan deze twee voedende bestand
deeien al brengt op 27 cent. Rekenen we
verder de waarde van 42 Gram suiker op 2
cent, dan zou dus de waarde der voedende
bestanddeeien in de melk in totaal 29 cent
beloopen.
We willen echter niet verdergaan met deze
tamelijk droge berekeningen, doch enkele
aanhalingen doen uit het werk van Dr. J. A.
C. Snijders over „Onze voedingsmiddelen",
waaraan ook verschillende hier gebruikte
cijfers zijn ontleend. Wie door dit geschriftje
nog niet voldoende overtuigd is van de
groote beteekenis der melk, raden we aan,
dit boek te lezen.
Dr. Snijders schrijft over de voeding van
het kind van het 6e tot het 15e levensjaar,
(al moet hij natuurlijk tegen overdreven melk-
voeding waarschuwen):
„In elk geval verschafte men het jonge kind
nog steeds in ruime mate melkvoedsel, daar
dit gemakkelijk wordt opgenomen, goed wordt
verteerd en betrekkelijk rijk is aan vet.
„Het ruime gebruik van melk door het kind
is nog uit een ander oogpunt van belang.
Men heeft gevonden, dat het kind gedurende
den groei groote behoefte heeft aan rijkelijken
toevoer van anorganische zouten. In de melk
zijn deze dan ook, in overeenstemming met de
eischcn der natuur, in voldoende hoeveelhe
den voorhanden en geen voedingsmiddel is
zoo rijk als melk aan kalkzouten, die juist
zoo onmisbaar zijn voorde ontwikkeling van
het beenderstelsel bij het jonge kind.
„Melkvoedsel is dus zeer aan te bevelen,
zoolang het kind nog in groei verkeert
Over de beteekenis van melk voor volwas
senen schrijft hij
„ook voor den volwassen en gezonden
mensch kan de melk, in verschillende toe
standen van toebereiding een uitstekend voed
sel opleveren tegen geringe prijs".
„De koemelk heeft, den prijs in aanmer
king genomen, een hooge voedingswaarde",
Een aparte vermelding dient nog gemaakt
te worden van tapte- en karnemelk. Het is
wonderlijk hoeveel zonderlinge begrippen er
in omloop zijn, over de voedingswaarde van
deze beide melksoorten. Geregeld hoort men
en zelfs van ontwikkelden: ,,'t Beste is er af'
of „Er zit niets in".
Het is na het voorgaande betrekkelijk ge
makkelijk, het verkeerde van zulke denk
beelden aan te toonen.
De tapte- en karnemelk zijn de producten,
die van de melk overblijven, na het roomen
of karnen. Door deze beide bewerkingen
wordt het vet meer of minder volledig van
de melk afgezonderd, zoodat in het overge
bleven produkt nog 0.1 tot 1 pCt. overblijft.
De andere bestanddeeien, eiwit, melksuiker
en zouten, zijn echter nog in ongewijzigde
hoeveelheid overgebleven. (Alleen is bij de
karnemelk een weinig melksuiker omgezet in
melkzuur).
Welnu, voor onze voeding is het eiwit het
belingrijkste en tegelijk altijd het duurste.
In tapte- en karnemelk wordt het echter zoo
goidkoop betaald, dat deze beide melksoor
ten in onze volksvoeding een veel grooter
plaats moeten gaan innemen, dan tegenwoor
dig het geval is. Ziehier wat Dr. Snijders er
o.m. van zegt
„Het vocht, waarvan de room op meer of
minder volkomen wijze is verwijderd, is ech
ter geenszins waardeloos. Integendeel; Deze
afgeroomde of taptemelk, ook vlotemelk ge
noemd, bezit nog een zeer hooge voedings
waarde en verdient door haar geringen prijs
en hoog gehalte aan voedende bestanddeeien,
onze volle aandacht als voedingsmiddel voor
den minder gegoede.
„De taptemelk bevat, wel is waar, weinig
vet, doch daarentegen bijna evenveel eiwit
als de versche melk en ongeveer evenveel
melksuiker en zouten. Door den geringen
prijs echter, die in den regel slechts de helft
bedraagt van dien der versche melk, Is zij
een veel goedkooper voedingsmiddel dan de
laatste. Toch heeft ook deze stof bij ons nog
niet die waardeering gevonden, waarop zij,
wegens haar hooge voedingswaarde, aan
spraak mag maken".
Hetzelfde geldt van karnemelk. Ook deze
is om dezelfde redenen een uitnemend en
zeer goedkoop voedingsmiddel en verdient als
volksvoedsel alle aanbeveling. Bovendien is
de zure melk gemakkelijker verteerbaar dan
versche melk.
Hebben we in het voorgaande aangetoond,
dat een verhoogde prijs van melk absoluut
geen beletsel mag zijn om er een ruim ge
bruik van te maken, vooral ook vergeleken
met andere voedingsmiddelen, er zijn nog
verschillende andere motieven om het ge
bruik van melk aan..te bevelen. Ziehier wat
daarover wordt geschreven
Vergelijkt men van verschillende volken
het voedsel, den gezondheidstoestand en den
levensduur, dan vindt men, dat juist in stre
ken met een groot melkgebruik de bewoners
een goede gezondheid en een langen levens
duur hebben.
De bewoners der zuidelijke landen van
Europa, vooral de Balkanstaten met hun
Yoghurt, (een soort zure melk) zijn het beste
bewijs, dat de melk een van de gezondste
voedingsmiddelen is. Volgens de statistiek
zijn er in Bulgarije op een bevolking van
nauwelijks 4 millioen 330 mannen en vrouwen
boven de 100 jaar. Dit maakt per millioen
inwoners 82 honderdjarige menschen. Duitsch-
Iand heeft bij 68 millioen inwoners slechts
70 personen die 100 jaar werden, dus op ieder
millioen slechts één honderdjarige. Men kan
dus gerust zeggen, dat het gebruik van melk
het leven verlengt en ziekten verhoedt.
Onder invloedt der rottingsbacteriën kun
nen in verschillende bedervende producten
vergiften ontstaan. Worst-, kaas-, visch- en
lijkengift is bekend. Zulke rottingsbacteriën
zijn in 't darmkanaal in groote hoeveelheden
voorhanden. Daardoor kan het gemakkelijk
voorkomen, dat bij verstopping van 't darm
kanaal de organische stoffen, vooral de eiwit
stoffen in rotting overgaan, waarbij vergiften
gevormd worden.
De melk is nu eehter een middel, dat dit
tegen gaat. Het melkzuur werkt desinfectee-
rend op den darm, belemmert of verhindert het
groeien der bacteriën, die ziekten veroorzaken.
Volgens Dr. Herz te Munchen is melk tege
lijk spijs en drank, vleesch en brood, ver
kwikking en geneesmiddel voor jong en oud,
gezonden en zieken
Moge het gebruik van melk, in welken
vorm dan ook, door dit geschriftje toenemen
in het belang van het geheele volk
Grintweg Middelharnis Ooltgensplaat.
Het Stbld. no. 443 bevat een Kon. besluit
van den 28sten October waarbij wordt be
slist
1°. dat de in 1857 door de gemeenteraden
van Ooltgensplaat, Oude Tonge, Middelhar
nis, Stad aan 't Haringvliet en den Bommel
getroffen gemeenschappelijke regeling van
het beheer en onderhoud van een grintweg,
tusschen genoemde gemeenten vervalt, zes
maanden na de dagteekening van dit besluit
2°. dat de raden van genoemde gemeenten
binnen vier maanden na dagteekening van
dit besluit, met inachtneming van het bepaalde
bij art. 121 der Gemeentewet, de gevolgen
van het vervallen van die regeling nader
moeten regelen, zullende die nadere regeling
zoo zij niet binnen genoemden termijn tot
stand is gekomen, geschieden bij Kon. be
sluit.
Dit besluit, genomen in afwijking van het
advies van de afdeeling voor de geschillen
van bestuur van den Raad van State, berust
op de volgende overwegingen
Overwegende, dat de raad der gemeente
Stad aan 't Haringvliet bij besluit van 13
December 1913 heeft besloten tot opzegging
aan de vier na te noemen gemeenten met
ingang van 1 Januari 1915, van de op 15
December 1857 door Gedeputeerde Staten
van Zuid-Holland goedgekeurde gemeenschap
pelijke regeling tusschen die gemeente en
de gemeenten Ooltgensplaat, Oude Tonge,
Middelharnis en den Bommel omtrent het
beheer en het onderhoud van den grintweg
loopende van Middelharnis langs Stad aan 't
Haringvliet over den Bommel naar Ooltgens
plaat en van beide laatstgenoemde gemeen
ten naar Oude Tonge;
dat Gedeputeerde Staten van Zuid-Holland
aan de gemeenteraden van Middelharnis, den
Bommel, Ooltgensplaat en Oude Tonge door
tusschenkomst van B. en W. de vraag heb
ben doen voorleggen, of door hen al dan niet
opheffing van de gemeenschappelijke rege
ling van 1857 wordt verlangd
dat uit de ontvangen antwoorden is geble
ken, dat de raden der gemeenten den Bom
mel, Ooltgensplaat en Oude Tonge genoegen
nemen met het opzeggingsbesluit van den
gemeenteraad van Stad aan 't Haringvliet,
doch dat de gemeenteraad van Middelharnis
geen aanleiding heeft gevonden om zich over
de wenschelijkheid der opheffing van de ge
meenschappelijke regeling uit te spreken, zoo
lang geen overeenstemming is verkregen om
trent de voorwaarden, waaronder de ophef
fing zou kunnen geschieden
dat, nadat het gemeentebestuur van Stad
aan 't Haringvliet door Gedeputeerde Staten
was uitgenoodigd om zich met de vier an
dere gemeentebesturen te verstaan omtrent
de voorwaarden, waaronder de opheffing van
de gemeenschappelijke regeling zou kunnen
plaats hebben, de gemeentebesturen van Stad
aan 't Haringvliet, den Bommel, Ooltgens
plaat en Oude Tonge aan Gedeputeerde Sta
ten hebben medegedeeld, dat geen overeen
stemming met B. en W. van Middelharnis
omlrent de opheffing van de gemeenschap
pelijke regeling is kunnen verkregen worden
dat Gedeputeerde Staten, er niet in ge>
siaagd zijnde, dit geschil in der minne te
doen bijleggen, het ingevolge artikel 70 der
Grondwet in verband met art. 147 der Pro
vinciale Wet aan ons ter beslissing hebben
voorgedragen
Overwegende, dat een regeling als de bo
vengenoemde gegrond is op het gemeen
schappelijk belang van betrokken gemeenten.
dat, bij gebreke van voorschriften omtrent
de opheffing of wijziging van die regeling,
niet aanneembaar is, dat de regeling naar de
bedoeling der betrokken gemeenten, ook zou
blijven gelden, indien de omstandigheden zoo
danig veranderden, dat een of meer der par
tijen niet alleen geenerlei belang meer bij de
regeling zoude hebben, maar integendeel
schade zou worden berokkend
dat naar door den raad van de gemeente
Stad aan 't Haringvliet voldoende is aange
toond, bovenvermelde gemeenschappelijke
régeling in strijd is met haar belang en hare
opheffing door den raad dier gemeente uit
drukkelijk uit dien hoofde verlangd wordt,
terwijl de raden der gemeenten Ooltgens
plaat, Oude Tonge en den Bommel de bil
lijkheid daarvan erkennen en met opzegging
van gemelde regeling genoegen nemen
dat zij dan ook behoort te worden opge
heven.
Een heldenmoedig volk van krijgslieden,
woeste houwdegens, is vastgetrokken tegen
de hooge bergen die Montenegro en Albanië
begrenzen. Op een pleteau van 50 K.M. in
het vierkant staat heel hun krijgsmacht met
het overschot van muuutie en kanonnen.
Zwaar geteisterd is de schaar, maar vastbe
sloten. Een onafzienbare wirwar van wagens
karren met ossen bespannen, vrouwen, kin
deren, vluchtenden versperren metal hun on
zegbare ellende den eenigen weg die zigzag
naar Montenegro kronkelt. Massa's kunnen
niet verder en zoeken achter het leger schuil
plaats.
Het Lijsterveld heeft eenige nauwe toegan
gen, door de dalen van riviertjes. Heel het
veld is in wijden boog omsingeld door vij
anden.
Van Oosten, Noorden en Westen dringen
de colonnes op. Zwaar bittter wordt gestre
den het bloed der helden kleurt de berg-
stroomen, voet voor voet wijken de verde
digers uit de passen voor het verschrikke
lijke artillerievuur en den overweldigenden
bajonetaanval.
Het is de laatste slag. Van overwinnen is
geen sprake. Overgeven of de heldendood
sterven schijnt de eenige kans.
Reuter had de laffe onkieschheid om te
seinen, dat de Serven de Bulgaren hadden
verslagen en reeds in de linie Nish Les-
kovatz stonden 1 Zóó eert dat bureau deze
moedige schaar niet, waar geen der offici-
eele berichten recht op zoo'n veronderstel
ling geeit.
Reeds uit de volgende cijfers is de hache
lijke toestand der Serven duidelijk.
De Oostenrijkers, die uit het Westen op
dringen en tegelijk in Montenegro vallen,
vonden in Navi Bazar 50 groote mortieren
en 8 kanonnen oud model, 4 millioen geweer
patronen en veel oorlogstuig.
De wijkende Serven werden fel achtervolgd,
waarbij 500 man gevangen geraakten.
Terwijl de Oostenrijkers uit liet Westen
krachtig opdiongen, staat in het N. W. en
N. een Duitsch leger als een muur en vallen
de Bulgaren en Duitschers met groote macht
uit het O. en Z.O. aan.
Blijkbaar is de toeleg de Serven van twee
kanten op het Lijsterveld aan te tasten en
van Montenegro af te dringen.
De Bulgaren en Duitschers forceerden 21
Nov. het Lab-dal, dat toegang tot het Lijs
terveld moet geven. 3800 krijgsgevangenen,
6 kanonnen, en talrijke paarden werden buit
gemaakt.
In een verschrikkelijk gevecht veroverden
Bulgaren en Duitschers drie opvolgende
bergstellingen der Serven.
De Duitschers, die van het N.O. op Pris-
tina aandringen, maakten 22 Nov. 3300 ge
vangenen en 6 kanonnen buit.
De Bulgaren, die uit het Z.O. op dezelfde
plaats aanrukken braken door de Servische
linie, waarbij 8000 krijgsgevangenen, 22 ma
chinegeweren en 44 kanonnen als buit wer
den weggevoerd.
Het eind nadert snel. Wat er van dit leger
overblijft kan zich redden in een vlucht, maar
wat eindelijk de zeekust zal bereiken, is ver
blindend weinig.
Het Servenleger wordt hier vernietigd.
De sleutel van het terrein, waarop nu wordt
gestreden, is Mitrowitza, welke stad reeds in
Duitsche handen is.
DE TOESTAND.
Wat op het Lijsterveld in Servië wordt
afgespeeld, hoe verschrikkelijk het zij, is
grootsch.
NIEUWE TONGE. Woensdagavond is door
de bestaande IJsclub hunne g wone jaarver
gadering gehouden. Na opening der verga
dering werden de notulen der vorige verga
dering gelezen en goedgekeurd. 2 aftredende
bestuursleden werden herkozen. Na afloop
werden even als vorige jaren om de trouwe
opkomst te bevorderen, verloot een kisje si
garen en 1 paar schaatsen.
Daarna sloot de voorzitter de vergadering.
Aangezien de lieve jeugd niet meer
naar woorden willen luisteren omtrent straat
schenderij is door de gemeenteveldwachter
tegen eenigen procesverbaal opgemaakt.
D1RKSLAND. De Landweerplichtigen A. de
Man, A. Baart en H. Bechtum zijn heden uit
den Militairen dienst in hunne gezinnen tC'
ruggekeerd. Laten we hopen voor goed.
HERRINGEN. Donderdagavond vond de
landbouwer Tanis alhier een zijner beesten
zich verhangen in den stal. Door de slager
daarna geslacht werd het vleesch in de beste
orde bevonden.
Wegens vertrek uit deze gemeente is
de landbouwerswoning met schuur enz. enz.
van den Heer Jb. Mosselman onderhands over
gedaan aan den Heer H. Dorst,
MELISSANT. Op Dinsdag 30 Nov. a.s. zal
door het bestuur van den polder Oud-Melis
sant schouw worden gedreven over alle dijk-,
weg- en scheidingslooten in dien polder.
De dienstplichtige der lichting 1916
Jacob Goedegebuur zal 17 Dec. a.s. te Rot
terdam worden ingelijfd.
STELLENDAM. J.l. Donderdag werd door
een visscher gerapporteerd dat hij in het
Zuiderdiep een mijn had gezien. In verband
hiermede werden de visschers Donderdag
gewaarschuwd. Naar we vernemen is door
de Marine een onderzoek ingesteld.
GOEDEREEDE. De knecht K. S. van den
visscher P. T. viel Dinsdag buiten boord.
Gelukkig had de schipper de tegenwoordig
heid van geest, hem een touw toe te werpen
dat door den drenkeling aanstonds werd ge
grepen, zoodat hij van een wissen dood ge
red werd.
OUDDORP. Dinsdagavond werden de be
woners alhier opgeschrikt door het geroep
van brand. Bij nader onderzoek bleek dat
eene afdeeling cichorei in de „Ceres" vuur
had gevat. Met vereende krachten van het
dienstdoende personeel was deze brand in
haar begin gebiuscht.
HELLEVOETSLU1S. Dinsdagmiddag ten half
drie schrok een der paarden van een vierspan
staande voor een wagen der veldartillerie,
zoodanig van het fluiten eener stoomboot
dat de paarden aan den hol sloegen.
Onderweg viel de militair, die zich op een
der paarden bevond onder den wagen, ge
lukkig echter raakten hem de wielen niet.
Het incident viel voor op de Marinewerf.
Het span rende voort, den hoek bij het la
boratorium om, waarna een der paarden viel
hetwelk door de andere dieren nog een tien
tal meters werd medegesleurd.
Dicht bij de dokken hield het stil. waarna
het gevallen paard werd opgeholpen.
Geen ongelukken kwamen voor.
Aan J. Lingbeek is een pensioen toege
kend groot f404.70
Faillissementen in Nederland.
Volgens mededeelingvanVANDER GRAAL
<S Co.'s Bureaux voor den Handel zijn over
de afgeloopen week in Nederland uitgespro
ken 23 faillissementen tegen 21 faillissementen
n dezelfde week van het vorige jaar.
Over het gansche kalenderjaar, deze week
inbegrepen, 1228 tegenover 1387 in denzelfden
tijd van het vorige jaar,
SOMMELSDIJK.
GeborenHendrik, z. v. Huibrecht van
der Veer en Elizabeth Blok.
GetrouwdAdrianus Taaie, 25 jaren (van
Middelharnis) en Pietje van der Vlugt, 26
jaren.
OverledenHerbert Treen, oud 87 jaren,
weduwnaar van Maatje van Groningen.
Officieel Gedeelte.
GODSDIENSTOEFENINGEN.
Predikbeurten op Zondag 28 November 1915.
Ned. Hervormde Kerk.
Sommelsdijk, v.m. 9.30 en nam. 2 uur (Doopsbe-
diening) Ds. Westrik.
Middelharnis, v.m. 9.30 en 's av. 6 uur Ds. Remme
van Oud-Beieiland.
Middelharnis, (Evangelisatie), geen dienst.
Stad aan 't Haringvliet, geen opgaaf.
Den Bommel, n.m. 2 uur Ds. Polhuis van Stad
aan 't Haringvliet.
Ooltgensplaat, geen opgaaf.
Oude Tonge, v.m. en 's av Ds. Verkerk (Bed.
Heilig Avondra. en Dankzegging H. Avondm.)
Nieuwe Tonge 's middags Ds. Lans van Oolt
gensplaat. Maandag 29 November 's av. 6 uur
Ds. Remme van Oud-Beierland (coll. Leer
stoelfonds.
Herkingen, v.m. en 's av. Ds. Addlnk.
Dirksland, n.m. Ds. Remme van Oud-Beierland
(coll. Leerstoelfonds) en 's av. 6 uur Ds. de
Oidts van Goedereede.
Meiissant, v.m. Ds. Van der Koolj van Ouddorp
(Dankzegging Oogst)
Stellendam, geen opgaaf.
Qoedereede, v.m. 9.30 uur, Ds. F. de Gldts.
Ouddorp, v.m Leeskerk en nam Ds. A. van der
Kooij (collecte chr. school.
Hellevoetsluis, geen opgaaf.
Nieuw-Helvoet, geen opgaaf.
Gereformeerde Kerk,
Middelharnis, (Zondagsschool) v.m. 10.15 en'sav.
6 uur Ds. G. van Velzen.
Stad aan 'i Haringvliet, v.m. 9.30 en 's av. 5.30
uur Ds. Esselink.
Den Bommel, v.m. 9.30, n.m. 2 en 's av 5.30 uur
Leeskerk.
Ooltgensplaat, v.m. 9 uur (Bediening H. Avondm.)
en 's av. 6 uur (Dankzegging H. Avondmaal)
Ds. Dekker.
Melissant, geen opgaaf
Stellendam, geen .opgaaf.
Ouddorp, v.m. en n.m. Leeskerk. Maandag 29
November 6 uur 's avonds W. Steunenberg,
Theoi. cand. te IJselmulden. Woensdag 1 De
cember Ds. Volgt (Bidstond voor de Zending
onder de Joden.
Helievoetsiuis, v.m. Ds. Vonk van Maassluis en
natn. Ds. Goris van Overschle.
Nieuw-Helvoet. v.m. Ds. Goris van Overschie en
nam. Ds. Vonk van Maassluis
Gereformeerde Gemeente.
Nieuwe Tonge, geen opgaaf.
Ooltgensplaat, geen opgaai.
Dirksland, v.m. 9 n.m. 2 en 's av, 6 uur Leeskerk.
Herkingen, voorm, nam en 's avonds Leeskerk.
Meltssant, geen opgaaf.
Doopsgezinde Kerk
Ouddorp, voorm. 9 uur Ds. K. W. Rossing.
SOMMELSDiJK. De Heer de Jager onder
wijzer van Bijstand a/d Chr. School alhier
is ais zoodanig benoemd naar Lutten. (Over.)
MIDDELHARNIS. Door den kerkeraad der
Ned. Herv. kerk is het volgend tweetal op
gemaakt. Ds. van Ameide te Noordwijk aan
zee en Ds. van Dorp te Bodegraven.
Dinsdag 30 Nov. des avonds om 6 uur
hoopt in de Zondagsschool op te treden Ds.
Paauwe van 's Hage.
DIRKSLAND. Ds. Fraanje te Rolterdam heeft
voor het beroep naar de Geref. Gemeente
alhier bedankt.
HERKINGEN. De Heeren G. H. Eelderink
en J. Kaiie benoemd tot ouderling en diaken
der Ned. Herv. Kerk alhier hebben thans
beiden deze hunne herbenoeming aange
nomen.
Bij het Bestuur der Zondagschool in
deze gemeente bestaat het voornemen even
als voorgaande jaren hunne leerlingen met
de komende Kerstmis een feestje voortebe-
reiden waarvoor langs de huizen zal woiden
gecoüeeteerd.
Behalve voor de Herhalingschool is
thans de Heer A. v. Overbeeke ook benoemd
tot Hoofd der dagschool nl. voor het tijdvak
van 1 Dec. tot 1 jan. of zooveel langer als
noodig zal blijken.
MELISSANT. De heer K. Kostelijk hulp
prediker te Uithuizen heeft voor het beroep
naar de Ned. Herv. Gemeente alhier bedankt.
STELLENDAM. Tot tijdelijke onderwijzeres
aan de O.L. School alhier is benoemd, Mej.
Anschtitz te Haarlem met ingang van 29 No
vember a.s.
OUDDORP. Tot onderwijzeres aan de Chr.
school is benoemd Mej. Visser van Papen-
drecht, thans als volontair werkzaam aan de
Chr. Schooi te Poortvliet. De benoemde hoopt
met 1 Dec. haar betrekking te aanvaarden.
Aan het herhalingsonderwijs op de Chr.
school wordt door elf jongens deelgenomen.
In de Herv. kerk zijn de werkzaamhe
den begonnen tot het aanbrengen van een
centrale verwarming.
BEURS VAN DIRKSLAND.
Tarwe de beste f 12.70 k f 12.80 en haver
f 13 a f 13 25 per 100 kilo. Erwten door
hooge vraagprijzen weinig handel f 24.—
per H. L. ajuin f 7 per 60 kilo, aardappelen
met goede vraag f 2.60 per 70 kilo koepeen
f 2.— per 70 kilo.
BEURS VAN OUDDORP.
Uien f 7 per 60 kilo, aardappelen f2.30 en
f 2.50. Tarwe f 11 f 12 per 100 kilo. Erw
ten f 20 A f 23.
