iSe SSnidhollandsclie en Sfüeeuw§che Eilanden,
lie Oorlog.
Zaterdag 4 September 1915
30st' Jaargang N°. 2108
2
Antirevolutionair
Orgaan
Tweede Blad.
officieel gedeelte.
voor huis en hof.
IN HOC SIGNO VINCES
W. BOEKHOVEN,
Twee Bladen.
BUITENLAND.
Desa Courant versohgnt eiken Woensdag es Zaterdag.
Abonnementsprijs per drie maanden fr. p. p. 50 Cent.
Buitenland bij rooraitbetaling 4,50 per jaar.
Afzonderlijke nummers 5 Cent.
SOMMELSDIJK.
Adrertentiën 10 Gent per regel. en *j% maal. Beeitunes 20 per regel.
Boekaankondiging 5 Gent per rage! en */8 gaaal.
Bieastaanyragea en BiengtaauMedingen 50 Cent per plaatsing.
(ïroote letters en vignetten wordsn barakend naar de plaatsruimte dia s{| beslaan.
Advertentiën vrorden ingewaoht tot Dinsdag- en Vrijdagmorgen 10 se?.
Alle stukken voor «te Redactie bestemd, Advertentfiém en verdere AdmlasistpatSe tranen toe te eenden aan den ütfever.
Dit nummer bestaat uit
Warschau-
Petersburg-.
ÏÏIT01YSSR
Tfelefoos IiaSereoaiaiw. Mo.
LANDSTORM-KEURING.
JAARKLASSEN 1914 EN 1913.
De BURGEMEESTER der gemeente Som-
melsdijk brengt teralgemeene kennis, dat de
dienstplichtigen bij den landstorm derjaar-
klassen 1914 en 1913 gelegenheid hebben
zich aan een keuring te onderwerpen bij den
keuringsraad, die zitting houdt te Middelhar-
nis, in de Ambachtsschool, op Vrijdag 17
September 1915, 's voormiddags 10l/2 uur.
Het welbegrepen eigenbelang van de land-
stormptichtigen maakt het zeer wenschelijk,
dat zij zich voor deze keuring aanmelden o.a.
omdat zij, ingeval zij ongeschikt mochten
blijken nadat zij in werkelijken dienst zijn
gekomen en alsdan weder huiswaarts wor
de.? gezonden, hiervan moeilijkheden kunnen
ondervinden ten aanzien van hun maatschap
pelijke of studie-belangen. Onderwerpen zij
zich aan e'Sn onderzoek bij den keuringsraad
en blijkt daarbij voldoende van ongeschikt
heid, dan worden zij van den dienstplicht bij
den landstorm terstond ontslagen en staan
zij niet meer bloot aan de kans omalsland-
stormplichtige in werkelijken dienst te wor
den opgeroepen.
Wenscht een landstormplichtige bij een
anderen keuringsraad het onderzoek te on
dergaan, dan kan de Voorzitter vaneerstbe-
doelden keuringsraad hem daartoe op zijn
"•^verzoek toestemming verleenen.
De landstormplichtigen van de jaar klasse
1914 zullen hoogstwaarschijnlijk worden op
geroepen om of op omstreeks 1 October a.s.
en die van de jaarklasse 1913 om op of om
streeks 10 November a.s. in werkelijken dienst
te komen.
Sommelsdijk, 31 Augustus 1915.
De Burgemeester voornoemd,
BOUMAN.
VERGOEDING
wegens
KOSTWINNERSCHAP.
BEZWAARSCHRIFTEN.
De BURGEMEESTER der gemeente Som
melsdijk brengt ter afgemeene kennis, dat bij
Koninklijk besluit van 17 Augustus 1915, no.
34, en bij Beschikking van den Minister van
Oorlog van 24 Augustus 1915, afdeeling
Dienstplicht, no. 468 L., onder andere het
navolgende is bepaald
1. Voor elke provincie wordt met ingang
van 1 September 1915 voor den verderen duur
van den mobilisatietoestand, of voor zooveel
Hanger als door de Koningin wordt noodig
geacht, een commissie ingesteld ten einde de
Ministers van Oorlog en van Marine te die-
men van voorlichiing in zake bezwaarschrif-
iten van door de Burgemeesters genomen be
slissingen nopens aanvragen om vergoeding
wegens kostwinnerschap van dienstplichtigen
yuan militie, landweer en landstorm. (Art, 1
v"an ihet Besluit.)
De .commissie bestaat uit drie leden en
is^p-vestigd in de hoofdplaats der provincie.
(Art 2 ^an ket Besluit.)
3 'np tezwaarschiften worden gericht:
aan denMinister van Oorlog, zoo de dienst
plichtige wM Üet Seldt< beh°°rt f,ot <}e '"te-
te te land landweer of den landstorm;
aan den 'Min f ZnTtnt d^Tee
plichtige, wien behoort tot de zee
militie (8 i van .te .Beschikking.)
tusschenkomst van t. te
lichting voor ae pro\*ï®^'e' wa J
is de gemeente, welker Bwgemeester de be
slissing heeft genomen. 2 der Beschikking.)
Bezwaarschriften, rechts treeks t>ij den Mi
nister ingediend, worden do>or den Minister
voor zooveel noodig aan de coramisste van
voorlichting gezonden. 3 der Beschikking.)
5. De commissie stelt een nauwkeurig on
derzoek in nopens hetgeen in het bezwaar
schrift wordt aangevoerd, voor zoover het
aangevoerde voor onderzoek in aanmerking
kan komen. 4 der Beschikking.)
6. De commissie kan een persoonlijk on
derzoek doen instellen in de woon- of ver
blijfplaats van het gezin of den persoon, bij
de aanvraag om vergoeding betrokken, zoo
die woon- of verblijfplaats binnensland is
gelegen. 5 der Beschikking.)
7. De commissie brengt aan den betrok
ken Minister omtrent haar bevindingen naar
aanleiding van het bezwaarschrift een rap
port uit. In dat rapport vermeldt de commis
sie tevens haar oordeel. 7 der Beschikking.)
in verband met het vorenstaande wordt
onder de aandacht gebracht:
a. dat bovenaan op het bezwaarschrift moet
worden gezet„Aan Zijne Excellentie den
Minister van Oorlog", zoo de dienstplichtige
behoort tot de militie te land, de landweer
of den landstorm, óf: „Aan Zijne Excellentie
den Minister van Marine", zoo de dienst
plichtige behoort tot de zeemilitie;
b. dat echter op den briefomslag, waarin
het bezwaarschrift wordt gesloten, moet wor
den vermeld: „Aan de Commissie van voor
lichting in zake vergoeding wegens kostwin
nerschap te (in tevullen de hoofd
plaats der provincie).
De bezwaarschriften kunnen op ONGEZE
GELD papier worden geschreven.
Bij verzending per post moet de briefom
slag van de noodige postzegels worden voor
zien, tenzij de verzending geschiedt door
een dienstplichtige in werkelijken dienst.
Sommelsdijk, 31 Augustus 1915.
De Burgemeester voornoemd,
BOUMAN.
Eenvoudig middel tegen Bloedvergiftiging.
Het komt dikwijls voor, dat men door het
steken met een pen met inkt een wondje
aan den vinger krijgt of onder den nagel;
ook door het afspringen van een luciferskop
kan bloedvergiftiging ontstaan. Het vingerlid
zwelt terstond op en doet veel pijn. Niets
is daarbij beter en van gunstiger werking
dan het gekwetste lichaamsdeel in zure melk
of karnemelk te steken, welke dan daarvan
warm wordt en daarom een keer of drie
vernieuwd moet worden. Terstond voelt men
verlichting van pijn, en na een of twee uur
al naar de groote van het lid, is alle gevaar
geweken.
-0-
Wenken voor Rookers. De eerste en voor
naamste regei is, nooit voor het ontbijt te
rooken en in het algemeen niet met een le
dige maagdeze gewoonte is uiterst na-
deelig voor de spijsverteering. Rook nooit
gedurende lichaamlijke inspanning als dansen
hardloopen, wielrijden, bergklimmen of roeien
en vooral niet bij een wedstrijd. Volg nooit
de „slechte gewoonte van Franschen en Rus
sen", die den rook door den neus laten gaan
en haal ook nooit den rook door den neus op.
Houdt den rook zoover mogelijk van oogen
en neus verwijderd, hoe langer pijp
hoe beter, onder het werk moet men het ge
bruik van een kort pijpje vermijden. Een pijp
is de minst ongezonde wijze van rooken,
daarna de sigaar en de cigarette is het na-
deeiigst. Werp uw sigaar weg zoodra gij er
viervijfden van heb opgerookt, het laatste
eindje is het schadelijkst; cigaretten zijn al
tijd nadeelig doch het ergst zijn Oostersche
cigaretten, omdat die met een hoeveelheid
opium vermengd worden.
0-
Kanker. Volgens het Engeische genees
kundige blad The Lancet zijn er vier hoofd
oorzaken van den kanker.
Jn de eerste en voornaamste plaatszout
in de yoeding. Te zoute voeding acht de
Lancet beslist en in hooge mate schadelijk,
beperkt toch het gebruik van zout in uw
eten, zegt hij. Verder vindt hij gebruik van
te veel vleeseh één der ernstige kankeroor
zaken. Over het algemeen is de vleeschvoe-
ding veel te sterk in de beter bedeelde krin
gen: men denkt daar dat vleeseh het lichaam
versterkt en dat is in zekeren zin ook wel
het geval, maar zoo gauw men er te veel
van neemt brengt men daarmee tevens een
der gevaarlijkste kankeroorzaken in het
lichaam. Beperkt dus het gebruik van vleeseh.
De derde oorzaak is een overvoede toe
stand van het lichaam door gebruik van
meer voedsel in 't bijzonder van vleeseh
dan noodig is, de onzuivere conditie van
het lichaam als gevolg van het niet verteren
van het voedsel dat genomen is. Zoo komt
kanker zeer veel voor op hoogeren leeftijd
bij lieden, die een lui, gemakkelijk leven
hebben geleid, gepaard met zware voeding
met veelal moeielijk te verteren spijzen.
De vierde oorzaak eindelijk is het in het
lichaam dringen van microben.
Het allermeest komt volgens The Lan
cet de eerste oorzaak het zout, voor.
Men houde dus, op aansporing van de
beste Engeische geneeskundigen, een behoor
lijk diëet maar vooral van zout. „If salt were
absent, cancer would be absent" (als zout
afwezig is, zal kanker afwezig zijn).
Wilden hebben zelden of nooit kanker
omdat zij zelden of nooit zout gebruiken,
dit spreekt boekdeelen. Alle dieren, behalve
het varken, lijden aan kanker, en zout wordt
gegeven aan schapen, koeien, paarden, doch
nooit aan varkens.
Wilde dieren lijden aan kanker alléén in
dierentuinen, waar zij zout in hun voeding
krijgen een Afrikaansche hippopotamis stierf
te Londen aan kanker, door zoutvoeding
In hoogere standen, waar veel vleeseh en
dus veel zout gegeten wordt sterven meer
menschen aan kanker dan in lagere waar
minder vleeseh en dus minder zout op tafel
komt.
Het blad wijst er nog op dat bij Joden in
Engeland kanker zoo weinig voorkomt en
zooveel bij Christenen die hun ham en hun
worst eten, niet omdat varkensvleesch de
ziekte veroorzaakt (bij het varken werd nim
mer kanker geconstateerd), maar omdat het
steeds zoo zwaar gezouten is. Het zout is
hier kankeroorzaak.
-0-
Tegen zonnesteek! Een zeer eenvoudig
middel ter voorkoming van zonnesteek is
diemen legge een stukje rood papier in
den bol van hoed of pet, en de chemische
stralen der zon, die den steek veroorzaken,
hebben daardoor hun kracht verloren.
-0—
Tegen Bladluizen. Wij moeten de aange
taste planten besproeien, herhaaldelijk be
sproeien. Dit kan geschieden met zeepwater,
niet te sterk tabakswater of een afkooksel
van quassiahout. Men kieze daartoe bij voor
keur een warmen avond. Bekend is het be-
sproeiïngsmiddel van Koch1 K.G. groene
zeep in 5 Liter heet water oplossen7 K.G.
spaanders van quassiahout gedurende 12 uur
in 5 L. regenwater laten aftrekken, deze vloei
stof koken en filtreeren en na toevoeging
van het zeepwater, tot 40 Liters aanvullen.
Men moet de besproeiing herhalen, tot alle
luizen verdwenen zijnanders is na korten
tijd de plaag weer even groot.
-0-
Nesten voor kanarievogels. De beste en
tevens goedkoopste stof, waarvan men dc
kanarievogels hun nesten kan laten bouwen
in den broeitijd, is wit, grof linnen dat men
rnet een schaar iti lapjes knipt van 3 a 4
centimeters breedte en lengte. Deze lapjes
rafelt men in draden uit. Met langere draden
kunnen de vogels moeilijker overweg, en
dikwijls ook blijven ze er met hun teencn
inzitten, waardoor de nesten noodeloos wor
den vernield.
0—
Chocolade, hoewel een voedzame drank,
kan door misbruik zeer nadeelig worden. De
olie- en slijmachtige bestanddeeien verstoren
de spijsvertering. Bijgevoegde specerijen zoo
als vanille, maken de vertering veel gemak
kelijker, maar prikkelen te veel.
-0-
Tegen de muggenplaag. Men plaatst een
schoteltje met cajepoetolie in slaapkamer of
alcoof, reeds in den vooravond, doch neme
het weg bij het ter ruste gaan, aangezien de
reuk des nachts te veel op de zenuwen werkt.
De lieve mugjes kunnen deze lucht niet ver
dragen en verwijderen zich met den looppas.
Het is een kleine moeite dit middel eens
te beproeven. Het is tevens zeer goedkoop.
-0-
On» kamers koel te houden. Een uitste
kend middel om in warme dagen de kamers
frisch te houden, bestaat daarin, dat men
een met ijs gevulden emmer of ander voor
werp, dicht bij het plafond hangt. In betrek
kelijk korten tijd zal men de aangename uit
werking daarvan ondervinden. De lucht om
den emmer wordt afgekoeld en daardoor
zwaarder, zoodat zij naar beneden zakt en
plaats maakt voor de lichtere warme lucht,
die op haar beurt weder wordt afgekoeld.
Onafgebroken blijft dit voortgaan en door
deze circulatie van de lucht blijft in de ka
mer een aangename koelte heerschen.
Observator.
DE TOESTAND.
Hoog in 't Noorden en ver in 't Zuiden
van het Reusachtige Oostfront speelt thans
de grootste gebeurtenissen af, gebeurtenissen
die van veel belang zijn bij het verder ver
loop van den krijg.
In het Noorden gaat het om en in de rich
ting van Riga.
't Heeft daar lang stil geweest, er gebeurde
daar haast niets, omdat de Duitschers hun
werk elders hadden. Ze moesten Brest-Litowsk
nemen en na de inneming de vluchtende Rus
nog achtervolgen.
En komt nü Riga aan de beurt
De Duitschers die Mitau, daar aan de Nje-
menek en bij de Dwina al wekenlang stonden,
zijn nu opgerukt. Ze rukken op de Dwina
aan en richten hun aanvallen tegen de Spoor
weg ten Zuiden van de Dwina en op deze
rivier zelf. Eti nu wordt gemeld dat de
troepen van generaal Below, die tot von
Hindenburg behooren, strijden om het brug-
gehoofd van Friedrichstad.
Deze plaats ligt ook aan de Dwina, aan
welken mond Riga ligt. Als dus de Duitschers
hier den overgang forceeren, dan kunnen ze
van twee kanten langs beide oevers op de
stad Riga aanrukken.
En zouden de Russen dan dit voor hen
zoo gewichtige punt nog kunnen houden
Hoewel, het zou nog wel eens lang kunnen
duren eer Riga viel, als n.l. de Rus daar met
een overmacht dit bruggehoofd verdedigd.
De medewerker van de N. R. Ct. uitte
gisteren het bezwaar: Als de Dwina maar
geen Yser en Friedrichstad maar geen Dix-
muiden wordt.
We noemden het Zuiden het tweede be
langrijke punt.
Op het kleine strookje dat Rusland nog
van Galicië bezet houdt hebben het thans de
Oostenrijkers gemund.
Zij rukken daar in zeer snelle marschen
net even ten Zuiden van de moerassen al
aanvallen afgeslagen. Daarbij hebben de Rus
sen zware verliezen geleden."
Men ziet dus dat de berichten op dit front,
zoowel Noordelijk als Zuidelijk in de eerste
dagen van groote beteekenis kunnen worden.
Nu in 't Zuiden Luck gevallen, of liever ont
ruimd is, is de overgave van de vestingen
Rowko en Dubno slechts een kwestie van
dagen. Het ziet er daar voor de Rus alles
behalve rooskleurig uit.
Over de beteekenis van deze en voorgaande
Russische nederlagen is men nog maar niet
uitgepraat.
't Is vermakelijk om dit woord eens te-
gebruiken hoe sterke Anti-Duitsche bladen
als „de Telegraaf" trachtten die nederlaag
als zonder beteekenis voor te stellen.
„De geheele terugtocht" aldus dit blad
geschiedt overeenkomstig het door den gene-
ralen staf vastgestelde plan. Door het vijan
delijke leger naar het buitenland te lokken
tot zekere van te voren aangewezen linie,
verwijdert het Russische leger de Duitsche
strijdmacht van haar spoorwegen en appro-
viandeeringsbasis en terwijl de vijand oprukt,
verlengt hij zijn verbindingswegen en ver
zwakt zijn strijdmacht, daar hij een zekere
troepenmacht voor de bezetting van het ver-
De kaart toont de
belangrijkste Spoor
wegverbindingen en
den toestand van het
oorlogstooneel ten
noorden van Warschau
tot de hoofdstad van
het Russische Rijk, PE
TERSBURG. De bij
Petersburg dichtst bij
zijnde stelling ten zui
den van Riga, welke
op de kaart aangewe
zen wordt, is ongeveer
500 K.M. van Peters
burg verwijderd.
maar Oostelijk, Het Oostenrijksche iegerbe-
richt meld'de in 't begin dezer v/eek al dat
der Russen tegenstand aldaar gebroken was
en dat zij in vollen aftocht zijn.
Het laatste bericht dat wij var, dit front
gedeelte ontvingen luidde:
„De vesting Luck is sedert gisteren In ons
bezit. Het 29ste regiment infanterie heeft de
Russen met de bajonet uit het station en de
verschanschte stellingen ten Noorden der stad
verdreven en is daarna tegelijk met den
vluchtenden vijand de stad binnengedrongen,
die gisterenavond van vijanden was gezui
verd. De verslagen Russen zijn naar het Zui
den en Zuidoosten teruggetrokken.
Bij Bialy Kamien (ten Noorden van Zloc-
zow in N.O. Galicië) is het leger van gene
raal Boehm Ermolli over een afstand van 20
K.M. door de vijandelijke linie heengebroken.
Deze dubbele nederlaag heeft de ten Westen
van de Styr vechtende Russen tot den terug
tocht achter die rivier gedwongen.
De terugtocht heeft zich vanochtend ook
uitgestrekt tot het front bij Zborow (ten Z.Z.O.
van Zloczow), welke plaats gisteren door het
leger van generaal Bothmer is genomen.
Aan de Strypa wordt nog gevochten. De
Russen hadden gisteren bij een tegenaanval
in de streek van Kozowa (ten Oosten van
Brzezany, aan de Koropiec) een Duitsche en
een Oostenrijksch-Hongaarschebrigadeeenige
K.M. teruggedrongen. Een daarop door onze
troepen tot verdrijving van den vijand on
dernomen flankstoot heeft de Russen, nog
voor het tot een aanval was gekomen, tot
een overhaasten terugtocht op den Oostelij
ken oever van de Strypa gedwongen.
Ook ten Noorden van Buczncz (aan de
Strypa) zijn verscheidene vijandelijke tegen
overde gebied moet achterlaten. En het ge
bied, dat de vijand bezet, is verwoest, ter
wijl de Russen terugwijken naar streken, die
voor hen een onuitputtelijk provisie-depot
vormen.'.
Veel behoeven we hierop niet te zeggen.
Waarom hebben de Russen dan geen stand
gehouden op hun beter verdedigbare en
dichter bij hun magazijnen gelegen Boeglinie
Het onzinnige van bovengenoemd blad
springt voldoende in 't oog wanneer men
nagaat welk een ontzaggelijke inspanning
de Russen zich hebben getroost om de
oorspronkelijke bezette en zeer belangrijke
stellingen te behouden.
Onbetwistbaar is het: de Russen hebben
zeer gevoelige slagen gehad. En welke ge
volgen zal dit voor de toekomst hebben
In Duitsche militaire kringen gaat men
zoover dat men het Rusische leger niet meer
instaat acht in dezen oorlog een noemens
waardige rol te spelen. De Russchen aldus
redeneert men, zullen het wellicht niet aan
taaien tegenstand laten ontbreken doch de
woekerende demoralisatie in hun gelederen
doet nu reeds de verschrikkelijke catastrophe
verwachten. Brest Litowsk is de mijlpaal in
de geschiedenis van den veldtocht in het
Oosten. Duitschland kan nu weer herademen,
want met den val van Brest Litowsk is
het Russische gevaar voor een tijd afgewend
en het woord van Keizer Wilhelm, dat de
beslissing in het Oosten reeds gevallen is,
is thans bewaarheid.
Deze beschouwing kan juist zijn, maar
die juistheid zal dan toch eerst moeten
blijken.
in Rusland zelf? Daar is men hoe buiten
bladen ook oordeelen zelf niet gerust. Aan
een toekomstig offensief, gelooft men nau-
