Woensdag 1 September 11)15.
3öH" Jaargang N°. 2107
Antirevolutionair
Orgaan
voor de Zuidliollandselie en Zeeuwsclie Eilanden.
lie tlorlog.
IN HOC SIGNO VINCES
W. BOEKHOVEN,
SOMMELSDIJK.
Alle sSekfec?si vckof sle Redactie bestemd, Advertentlên ens verdere Administratie fraaie© toe te seisileei aan dess Uitgever.
Een sterk Duitschland.
LAND- EN TUINBOUW,
UIT DE PERS.
BUITENLAHP.
Deze Courant verschijnt eiken Woensdag en Zaterdag.
Abonnementsprijs per drie maanden fr. p. p. 50 Cent.
Buitenland bij vooruitbetaling 4,50 per jasr.
Afzonderlijke nummers 5 Cent.
AdfertentiSn 10 Cent per regel en 3/s snaai. Bedames 20 per regel.
Boekaankondiging 5 Cent p@r regel en */s ®aai»
Dienstaanvragen en Dienstaanbiedingen 50 Cent per plaatsing.
TOCGST1E1
l'cleSefflïa Iffiteïe«saas». Mo.
@root® letters en vignetten worden berekend naar de plaatsruimte dl© zij beslaan,
Advertentiën worden ingewacht tot Dingdag- en Vrijdagmorgen 10 nar,
(Slot.)
»Het Handelsblad* en »De Telegraaf*
hebben alarm geslagen over de uitlating
van den Rijkskanselier. Zoo'n sterk, on
aantastbaar Duitschland was, aldus hun
redeneering, ook voor Nederland 't begin
van 't eind, en de Nederlandsche Regeering
moest eens bij de Duitsche op informatie
uitgaan, wat de Kanselier en 't Duitsche
volk nu toch, eenmaal onaantastbaar met
de kleine Staten zou doen; en ook Neder
land moest waakzaam zijn en zich gereed
houden om de Nationale vrijheid met goed
bloed te verdedigen!
We zien voor dat alarm geen aanwijs
baren grond. Eerstens is onze Natie te
prutsch, dan dat 't ooit tegen Duitschland
op kanhet kan ook ons maken en breken
hoogstens kunnen we doen als de Belgen
al terugtrekkend bloed vergieten, tot we
ten slotte tegen de kust doodgedrukt wor
den. 't ls nationale lef om te denken, dat
we veel kunnen presteeren tegen een zelfs
zwak Duitschland; alleen in een oorlogs
tijd, zooals nu, kan een 800 000 versche
soldaten eenig overwicht schenken ten
goede of ten kwade van Duitschland.
Maar heel nuchter de zaak bekeken, blijft
Nederland van de genade van Duitschland
afhangen 1 Nederland blijft een prutsch landje
van 6 millioen zielen zonder militairen
aanleg tegenover Duitschland met 65 mil
lioen zielen en grooten militairen aanleg
en strenge militaire opvoeding, die reuzen
kracht presteert.
Neerlands toekomst ligt em dan ook eenig
en alleen in de genade, die eenige groots
Staat ons bewijzen wil. En die genade
staat weer, of moet gefundeerd staan op
't recht. Nederland heeft een Staat noodig,
die zeggen kan: Ik kan je verpletteren,
maar mijn Staatsziel eischt, dat ik 't recht
erken om je te laten leven, zooals ieder,
die zijn plicht doet, recht op bestaan heeft.
En dan moet ook Nederland zóó hoog
een standpunt innemen, dat 't Duitschland
een eere is, zoo'n Klein-Duimpje nochtans
te beschermen en tegen anderer ontrouw
en vredebreuk te beschutten.
Maar waarom dan niet net zoo goed een
sterk Engeland? Dank je vriendelijk, voor
dat Land I Hoe dit Engeland ook een mooi
gebaar maakte in Aug. '15 en de wereld
wou wijsmaken, dat 't den ooilog aanbond
om de kleine Staten te beschermen: er is
in dezen oorlog èn hier èn in Z.-Afrika al
te veel vuil losgekomen van de overzijde
van het Kanaal, dan dat wij persoonlijk
ooit aan den wolf in schapenvacht 't oor
zouden willen leenen.
Een sterk Engeland is voor ons de
waarborg van eeuwige onrust, eeuwige
wrijving, eeuwige ontrouw, hoe dat land
ook moge praten over zijn sympathie voor
kleine Staten. Neen, dat smoesje heeft bij
ons, gezien de historie der laatste 14
maanden, absoluut afgedaan. België
een kleine Staat! maar waar waren de
Engelschen toen Antwerpen viel België
een kleine Staat 1 waar was de beloofde
Engelsche hulp, toen Luik gebombardeerd
werd; Namen enz. enz, België een kleine
Staat! maar waarom vecht Engeland dan
nu niet op 't Westfront? 't Laat den Rus
de spits afbijten, maar zelf, ho maar!
't Drinkt op zijn gemak zijn whiskey en
laat zich seheren.
Een sterk Engeland? Dat op recht zich
fundeert? Dat genade kent? Dat waar-
deeren kan de energie van een anderen
Staat? 0, wat onnoozele ziele, die aan
zoo'n Engeland gelooftEen sterk Engeland
naast een zwak Duitschland zou de dood
zijn voor alle zelfstandige kleine Staten.
Alleen een onaantastbaar Duitschland naast
een zwak of sterk Engeland, 't is ons om
't even, kan ons en de kleine Staten hel
pen. Omdat we gelooven in 't rechtsgevoel
van Duitschland, dat Nederland zoo iaug
mogelijk, tot in 't alleruiterste, vrijheid
gucnen zal.
Naast Duitschland loopt Nederland geen
gevaar. Naast Engeland is 't een wandelen
van den vos met den haanMaar de haan
werd 't boutje.
Wanneer KLH-Duimpje uit wandelen
gaat, is 't wenschelijk dat zijn vader bij
hem is. Zoo zien we den toestand van
Nederland.
Maar ook met 't oog op de Internationale
verhoudingen wenschen we een sterk Duitsch
land. Spanje is niets; Italië niets; Frank
rijk iets; en de Neutrale Staten met der
allen iets. Voeg nu al die nietsen en ietsen
bij elkaar, dan krijg je een reusachtige
macht, die in staat is één Monarchie de
wet te stellen. Maar dan kan er oorlog
komen, die die Monarchie bijna verplettert.
Is 't wenschelijk voor de Internationale
belangen, dat zoo'n Veelbond ontstaat.
Neen, want die draagt de kiem des oorlogs
weer in zich. Is 't wenschelijk, dat één
kranige Monarchie verdelgd wordt Stel
natuurlijk, het ware mogelijk. Is 't dan
wenschelijk? Geenszins, 't Zou een verlies
aan ideale en economische goederen zijn,
die jaren en jaren gansch Europa drukken
zou.
We staan dus voor dit geval. De andere
kleinere met grootere Staten verbinden zich
tegen één; maar dan leeft Europa weer
op een vulkaan, net als nu bij de twee
Driebonden 't geval was. Ofde kleinere
Staten met de grootere hebben werkelijk
tot doel één Land te knechten. Maar dan
verdwijnt er een Monarchie van 't tooneel,
die tot heden voor vriend en vijand ge
toond heeft waard te zijn, dat ze leeft.
Welnu, dan! onze eenige conclusie is
danEen sterk Duitschland, als krachtig
regulateur der internationale verhoudingen.
Stilzwijgend gaan we van de veronder
stelling uit, dat Duitschland 't recht wil
dienen. Maar dit zal 't wel moeten doen,
anders komt er een Veelbond tegen hem
in 't harnas. Doch we vertrouwen ook op
dat Land. Gewis, ieder kan een andere over
tuiging koesteren, 't Is hier trouwens hee-
lemaal een vertrouwens kwestie. Maar we
hebben nog geen enkele reden om dat Land
van trouweloosheid te beschuldigen. En is
de vrede eenmaal geteekend, verwachten
we van dat Land ten opzichte van alle
StatenRechtUit pure liefde voor 't recht
Deels ja, maar ook uit eigenbelang, omdat
zwermen vijanden, jaloersch, hem omringen.
En vijanden zijn alleen van je lijf te hou-
dea door strikte en stipte rechtvaardigheid
en consciëntieuse eerlijkheid.
Daa*otn een sterk Duitschland èn ter
wille onze. natie èn om de internationale
verhoudingen. Een onaantastbaar Duitsch
land is alleen gevaarlijk, wanneer de
eischen van dat Volk te zwaar worden om
gedragen te worden door de Volken rond
om. Maar wanneer de toeleg is, zooals
herhaaldelijk is beweerd van Duitsche zijde:
Zelf leven en laten leven, dan is er geen
gevaar. Integendeeldan staat een nieuwe
toekomst geopend: Een vrije zee! Een vrije
concurrentie op alle koloniënRust op den
Balkan en Klein-Azië. Dan zal alleen de
energie de welvaart heheerschen 1
Cursussen voor Zaakvoerders.
Van onderscheidene zijden wordt er den
laatsten tijd op aangedrongen, dat voor zaak
voerders, beheerders van aankoopvereenigin-
gen op landbouwgebied de gelegenheid moet
worden geopend om zich voor hun taak te
bekwamen. Dr. Hissink, Directeur van het
Proefstation te Wageningen, sprak er over
in de Voorjaarsvergadering van de O. O.
Mij v. Landbouw en zijn betoog werd krach
tig gesteund door den Directeur-Generaal
van Landbouw, den heer Van Hoek, De N.
Br. Chr. Boerenbond sloeg reeds de hand
aan 't werk en wil bij voldoende deelneming
een 2 jaarlijksche zomercursus ter bekwaming
van zaakvoerders openen.
De vorige week was er een buitengewone
vergadering der Afd. Gelderland vandeVer-
eeniging van Koopers onder A. H. V. te Arn
hem, waar Dr. Hissink en de heer Joh. Op-
De Algemeene Handelsvoorwaarden (A. H.
V.), met medewerking van de Proefstations
door vertegenwoordigers van koopers cnver-
koopers samengesteld, voorzien in deze zaken.
De zaakvoerders van vereenigingen moeten
hiervan op de hoogte zijn. Zij moeten weten
wat er toe behoort om een goed monster te
nemenkennis van de bereiding en samen
stelling der producten, welke zij moeten be
monsteren, is daartoe noodig. Zij dienen op
de hojgte te zijn van de eischen voor de
kwaliteit aan meststoffen, voedermiddelen
en zaaizaden gesteldvan de bemestings-
en voederwaarde der artikelenvan de te
eischen kortingen.
Zal men beëedigde monsternemers aan
stellen en dus de bestuurders ontlasten 't
Heeft bezwaren: le zulk een beëedigd mon
sternemer kan niet overal zijn, zou zich te
lang op één plaats moeten ophouden2e
de aanstelling zou vrij aanzienlijke kosten
met zich brengen;3e niet in het beëedigd
zijn zit de beteekenis, in het aanstellen van
En opmerkelijk is, hoe Engeland thans de
rechten der „kleine staten" Griekenland en
Bulgarije ontziet:
Vóór de havens Dede Agatsj Kavalla en
Saloniki kruisen de Engelsche schepen en
onderzoeken ten nauwste elk schip, den han
del ondragelijk belemmerende.
Te Saloniki kwamen Engelsche oorlogsche
pen in de haven. Te Kavalla gingen Engel
sche officieren aan wal om onderzoek te
doen naar benzine-opslagplaatsen en te De-
de Agatsj kwamen ze ook aan wal, dreigen
de dat Bulgarije Engeland van nog veel
onaangenamer zijde zou leeren kennen, wan
neer het weigeren bleef aan zijn verlangens
te voldoen.
Dus melden Duitsche bladen.
Komt er tegenspraak, dan zullen we 't
melden. Maar wij voor ons hebben aan die
vaderlijke zorg van Groot-Brittanje juist voor
de „kleinen" nooit geloofd: Transvaal en de
Vrijstaat hebben 't ons indertijd anders ge
leerd Friesch Dagblad.
Hoogte 60 is op omstreeks 2% mijl
ten Z.O. van Yperen gelegen bij klein
Zillibeke, aan den spoorweg. Na den
slag aan de Marne namen de bondge-
nooten stelling aan het kanaal van
Yperen, vanwaar later op sommige
punten Oostwaarts werd doorgedron
gen. Op 17 April werd de hoogte 60
door de Engelschen veroverd die den,
2 dagen later door de Duitschers be
proefden tegenaanval wisten af te slaan.
pink uit Aalten voor de in grooten getale
opgekomen belangstellenden bovenvermeld
denkbeeld ontwikkelden.
Eerst was de heer Oppink aan 't woord,
die zich bepaalde tot de administratie eener
Vereeniging,
Een ongekende vlucht heeft de landbouw
coöperatie genomen, zei spr., en in zooverre
beantwoorden de coöperaties aan heur doel,
dat zij de landbouwers hebben vrij gemaakt
uit den toestand van afhankelijkheid, waarin
velen verkeerden. Uit organisatorisch oog
punt hapert er echter nog veel. De zaak
voerders of bestuurders zijn veelal niet vol
doende voor hun taak berekend, missen de
noodzakelijke kennis van boekhouden, van
administreeren. Dat is niet erg, zoolang de
coöperatie klein, bescheiden is, maarbreiden
de zaken zich uit, dan gaat het menigeen
over de hand: zij begaan fout op fout, ra
ken het overzicht kwijt, de boekhouding loop
in de war. De Vereeniging wordt ten slotte
het kind van de rekening. "Dit te eerder
en te erger, wanneer, gelijk veelal het geval
is, een goede controle ontbreekt, omdat de Be
stuursleden zelf weinig van administratie af
weten. Voor andere bedrijven wordt in den
regel zaakkennis gevraagd, bij de coöperatie
wordt dikwijls de eerst de beste liefhebber
die den tijd er toe heeft en wat wil bijver
dienen, als geschikt aanvaard.
Spr. prees het juiste inzicht van den N.
Br. Chr. Boerenbond, wenschte, dat ook el
ders de zaak aldus zou worden aangevat, maar
voorts nog, dat door de aanstelling van een
accountand voor verschillende vereenigingen
het voeren van een behoorlijke administratie
zou worden bevorderd.
Dr. Hissink sprak over: bemonstering en
de eischen, waaraan voeder- en meststoffen
moeten voldoen.
Bij aankoop van mest- en voederstoffen
zaaizaden is 't accoord, dat de betaling ge
schied na onderzoek der waar aan een der
Proefstations; vastgesteld is ook welke kor
tingen de handelaar dient te geven als het
onderzochte monster niet aan de gegeven
garantie beantwoordt of niet van voldoende
zuiverheid }s. De lêverancier mag daartegen
over verlangen, dat de monsterneming naar
behooren geschiedt, dus zóó, dat een mon
ster zoo nauwkeurig mogelijk desamensteD
ling der partij weergeeft.
Kooper en verkooper dienen omtrent de
wijze van levering, te late levering, enz.,
te weten, waaraan zich te houden. Ontstaat
eenig geschil, dan moet arbitrage dit be
slechten.
willekeurige personen, die wel zoo'n bijbaan
tje willen hebben, maar in de kennis en ont
wikkeling der lieden. Daarom voelt spr. meer
voor een opleiding der zaakvoerders,
De coöperatieve vereenigingen °op land
bouwgebied zijn in de laatste halve eeuw
van groote beteekenis geworden. Houdt men
met haar nog niet steeds en overal voldoen
de rekening, dan is dit toe te schrijven,
voor een deel althans, hieraan, dat de ont
wikkeling der leden geen gelijken tred heeft
gehouden met de ontwikkeling der coöpera
tie.
Over het Brabantsche voorbeeld sprekende
dat ook spr. toejuichte, noemde hij één na
deel der cursussendat zij geen voeling
houden met de Proefstations.
Dit is toch dringend noodig. Dr. Hissink
wilde in overweging geveneen diploma in
te stellen voor zaakvoerders, uit te reiken
eens per jaar na afgelegd examen voor het
geheele land. Benoemde men dan enkele
ambtenaren der Proefstations in de examen
commissie, dan was aan genoemd bezwaar
tegemoet gekomen. De kosten der opleiding
wil spr. althans ten deele, door de belang
hebbende vereenigingen doen betalende
kosten der leerlingen door dezen zelf.
Een betere bezoldiging der zaakvoerders
mag niet uitblijven, maar daarvoor mogen
de vereenigingen bekwame goed onderlegde
personen eischen.
De Vergadering had een rechtstreeksch po
sitief resultaat. Bij acclamatie werd aange
nomen het voorstel van Dr. Hissink. overge
nomen door den Voorzitter, den heer Hoog
veld dat het Bestuur een Commissie zou
benoemen, die het geven van Cursussen in
verschillende plaatsen der provincie Gelder
land door een accountand en een landbouw
kundige zal voorbereiden.
Wij hopen zeer, dat deze belangrijke zaak
in de naaste toekomst niet alleen in Gelder
land, maar ook in de overige provinciën, in
een of anderen vorm haar beslag krijge. De
bloei der coöperaties zal er ongetwijfeld ten
zeerste door worden bevorderd. C. B.
Zorg voor de „kleinen"
De hekken worden nu verhangen.
Zoolang Engeland hoop had op den steun
der Balkan-staten was de toon poeslief en
waren de beloften schitterend.
Maar nu gaat die hoop vervliegen.
Gansch anders worden toon en houding.
DE TOESTAND.
Brest Litowsk is gevallen.
Dat was het telegram dat we onder ons
laatste nieuws en de telegrammen nog even
konden vermelden in ons vorig nummer.
't Was, zooals we zeiden, niet anders te
verwachten.
Van alle zijden drongen de legers der cen-
tralen op dit eene punt aan, alles overhoop
werpend, reeds dagen lang liepen geruchten
dat de Russen het niet op een slag of op
een insluiting zouden laten aankomen.
Onverwachts viel echter de stad nog in
der Duitschers handen. Stormenderhand, zoo
meldde het telegram, werd ze ingenomen en
het is waarlijk wel te begrijpen, dat er ont
roering ging door de dichte rijen van den
Rijksdag, toen het ook daar bekend werd.
De tweede linie waarachter de Russen uit
Polen vluchtend steun zouden zoeken, is nu
bezweken. De vesting Olita in het noorden
is eveneens al in Duitsche handen.
En het kwade is, daar is geen derde.
Daarachter Brest Litowsk is het, zooals de
natuur sinds de dagen der schepping het
vormde, zooals bij wijze van spreken wij het
uitdrukken, omdat ieder het vatte.
Menschenwerk ontdekt men hier niet.
Wel is er vroeger in deze eindelooze Ro-
kitno of Pripet moerassen, die uit vele malen
Nederland bestaan, kleine gedeelten omgezet
in vruchtbaar land, doch dit zijn slechts oasen.
Verder is alles moeras en.bosch. Met slechts
enkele wegen.
En langs die enkele wegen, die over heu
velruggen liggen, rukt Mackenzen voorwaarts.
En dat in zoo'n oord.
Dat is nog eerst es 'n bosch I
Dat groeit daar zoo, op en door en in
elkaar, zonder dat in duizenden jaren ooit
menschenhand er aan hakte of snoeide, ja
er zijn in dit woud, duizend vierkante kilo
meter groot, plaatsen genoeg waar nog nim
mer menschenvoet is gezet of menschenoog
heeft geschouwd.
'n Echt maagdelijk oerwoud.
Waar 't wild gedierte bóas is.
Waar geen geluid gehoord werd, dan't ge
brul der beesten. en de stem van Gods
deader hoog boven de boomen van 't woud.
Daar dondert nu het kanon.
Dóar ratelen de geweren.
