Woensdag 28 Juli 1915.
30*,r Jaargang N° 2097.
voor de Zaidliollaiidsclie en Kernw§che Eilanden.
Be Horloge
Antirevolutionair
Orgaan
IN HOC SIGNO VINCES
officieel gedeelte.
W, BOEKHOVEN,
en
Landstormwet.
BINNENLAND.
BUITENLAND.
PLAATSELIJK NIEUWS.
Deze Courant verschijnt eiken Woensdag en Zaterdag.
Abonnementsprijs per drie maanden fr. p. p. 50 Cent.
Buitenland bij vooruitbetaling f 4,50 per jaar.
Afzonderlijke nummers 5 Cent.
SOMMELSDIJK.
Advertenüëiï 10 Cent per regel es KraaiReclames SO per regel.
Boekaankondiging 5 Cent per regel ea 4/B maal.
Blenstaanvragen ea Dienstaanbiedingen 50 Cent per plaatsing.
Qroote letters en vignetten worden berekend naar de plaatsruimte die sö beslaan.
Advertentiën worde» ingewacht tot Dinsdag- aa Vrgdagmorgen 10 nur.
Alle stokken voor «le ËterïactSe bestemd, Advertentlën en verdere Administratie frasie© toe te aendem aan den Uitgever.
TOT0EYKB
¥e]e!ooia IntereeatGi. Mo. S.
Jethro, de schoonvader van Mozes, was
een politicus. Lees maar een3 Ex. IS
waar hij bij zijn schoonzoon kwam
hij met Mozes' huisvrouw en haar beide
zonen Gersem en Eliëzer. Mozes kende na
de plichtplegingen en begroetingen van
vrouw en kinderen en schoonvader noch
tans zijn plicht en, zoo lezen we in vera
13: des anderen daags zat Mozes om te
richten. Den heelen dag zat hij en uit 't heele
iger kwamen ze om rtcht te hooren spre
ken. Jethro zag dat kalmpjes aau, maar
dacht: dat gaat niet goed; dat houdtMoze3
nooit vol. En wat de profeet Mozes niet
bedacht, dat bedacht de staatsman Jethro
Arbeidsverdeeling, was zijn raadgeving.
Lees maar:
vers 19. Hoor nu mijn stem, ik zal u
raden, en God zal met u zijn; wees
gij voor 't volk bij God en breng gij
de zaken voor God.
vers 30. En verklaar hun de instellingen
en de rechten en maak hun bekend
den weg, waarin zij wandelen zullen
en het werk, dat zij doen zullen.
Vers 21. Doch zie gij om, onder al het
volk, naar kloeke mannen, Godvree-
zende; waarachtige mannen; de gie
righeid hatende: stel die over hen:
fch oversten der duizendenoversten der
honderden; oversten der vijftigen en
oversten der tienen.
vers 32. Dat zij dit volk ten allen tijde
richten; doch het geschiede, dat zij
alle groote zaken aan u brengen maar
dat zij alle kleine zaken richtenver
licht alzoo uzelven en laat u met hen
dragen.
Goed bekeken van Jethro 1 De toekom
stige Israëlietische Staat en de Kerk van
Christus kon er niet dan wel bij varen,
bij zoo'n arbeidsverdeeling in rechterlijke
zaken. Zoo kon alleen 't reeht gehandhaafd
blijven, waar er anders kans was dat tal
van justiëele zaken onafgedaan bleven,
wat weer haat en tweedracht zou teweeg
brengen en dus de kiem zou leggen van
den ondergang van den Staat, want waar
't Recht niet voldoende wordt gehandhaafd,
•gaat 't onrecht bloeien,
Jethro gaf een mooien raad en 't voor
beeld voor arbeidsverdeeling, dat hij gaf,
was eenig.
Toegepast is 't al duizendmaal op aller
lei terrein des levens en dit voorbeeld kwam
ons in de gedachte bij de Landstormwet
in verband met de oproeping van zooveel
duizenden jonge menschen uit hun ambacht
en beroep.
Door de techniek en door den omvang
Van het huidige maatschappelijke leven
heeft ieder een eigen taak gekregen, waarin
een andere knecht hem niet of met moeite
vervangen kaD. Ga maar naar onze fa
brieken van eenige beteekenis: loop de
zalen en lokalen maar eens door met den
fabrieksbaas of meesterknecht als deskun-
kundige bij u en vraag hem eens of die
en die niet wat anders kon doen, en 't
antwoord luidt stee-stavast: hij heeft het
niet geleerd.
Men legt zich, zoodra men op een fa
briek komt, op iets aparts toe; en dat
onderdeel blijft het vak, tenzij men supe
rieure gaven heeft en 't andere er ook nog
bijleert. Maar in 't algemeen heeft elke af-
deeling haar eigen werklieden, die door
andere niet zijn te vervangen,
En dat is op de kantoren ook zoo. ledrr
heeft zijn eigen branche, zooals men dat
zegt; en men is niet te vervangen. Er is,
in één woord, geen bedrijf m<er in oaz* n
tijd, dat door één groep van werklieden
geheel wordt overzien. Er moet arbeids
verdeeling zijn en daardoor tijdsbesparing
en omdat tijd geld is, is de arbeidsverdee
ling een stuk winstmakerij.
Nu zal de Landstormwet met zijn rijk
pCt. nieuwe recruten daarin een leelijke
wijziging brengen, als ten minste de nog
in den mist hangende oijfers waar zijn.
We stellen ons nog op 't standpunt der
nevelachtige Memorie van Toelichting; en
dan is 't buiten twijfel, dat de Minister
aan de bedrijven en de jongelui een lee-
lijken knauw zal geven. Nog meer soldaten
oproepen is nog meer de maatschappij ont
wrichten want wat op de grenzen staat
of waar ook, kan geen machiaes drijven.
Zeker I als de nood aan den man was,
zoodat er levensgevaar ontstond voor onze
nationale positie, dan zou een Regeering
heel wat moeten doen en krachtig ingrijpen,
al moest heel 't sociale raderwei k des
noods stilstaan; maar de Reg ering zal
dan nader moeten toelichten waarin die
wankelende nationale positie bestaat.
Dit staat vast; als nog eens duizenden
en duizenden moeten worden opgeroepen,
die niet te vervangen zijn op kantoor,
fabriek, schip enz. daar zal 't sociale leven
enorme schade lijden.
De arbeidsverdeeling is al te ver door
gedrongen sn 't hart onzer samenleving,
dat van een verwringen der toestanden
geen sprake meer kan zijn. Alle werk is
tegenwoordig georganiseerden uit een
organisatie kan men maar zoo gemakkelijk
geen schakels halen en weer inlasschen
met mindere kwaliteit, of de organisatie
van 't bedrijf lijdt er geducht onder.
De Regeering diene dit wel te bedenken,
als zij haar oog tevens naar de grenzen
richt en 't oog houdt op onze nationale
toekomst. Haar taak is in dezen zeer
moeilijk. Want èa de Staat heeft zijn
eischengewismaar ook de Maatschappij.
Nederlandsche Anti-Oorlog Raad.
In verband met verschillende mededeelin-
gen in Nederlandsche dagbladen omtrent een
Internationaal Vredescongres, dat in Octo
ber in Zwitserland zou worden gehouden,
stelt het Bestuur van den Ned. Anti-Oorlog
Raad er prijs op, te verklaren, dat de meer
juiste inrichting hier omtrent gevonden wordt
in een telegram uit Bern aan de Frankfurter
Zeitung, dat aldus luidt: „Die scheizerische
Vereinigung zum Stedium der Grundlagen
eines dauerhaften Friedensvertrages" zal in
opdracht van de Haagsche Centrale Organi
satie voor een Duurzamen Vrede, in het na
jaar te Bern een groot internationaal Studie
congres voorbereiden.
Hieruit blijkt derhalve, dat dit congres
uitgaat van de Centrale Organisatie voor een
Duurzamen Vrede, waarvan de Ned. Anti-
Oorlog Raad het bureau vormt. Het Studie
congres zal zooveel mogelijk in bijzonder
heden behandelen de vijf punten van het be
kende Minimum-Progam der Centrale Orga
nisatie, terwijl rapporteurs uit de verschil
lende oorlogvoerende en neutrale landen de
leiding der beraadslagingen op zich zullen
nemen. Het Bestnur van den Ned. Anti-Oor
log Raad heeft in Overleg met het Bestuur
der Zwitsersche Vereeniging zich voor Jdit
doel reeds weten te verzekeren van de me
dewerking van staatslieden en geleerden
van groot aanzien. Ook zullen rapporten van
de verschillende Studiecommissies van den
Ned. Anti-Ooxlog Raad aan het Congres wor
den voorgelegd.
Ten einde deelneming ook van Fransche
en Italiaansche zijde te bevorderen, is dit
maal als plaats van het Congres, (jgt'een
voortzetting is van de Internationale Bijeen
komst, welke in April te 's Gravenhage ge
houden is, Bern gekozen.
In verband hiermede heeft dezer dagen
een Bestuurslid van den Ned. Anti-Oorlog
Raad, namens de Internationale Centrale Or
ganisatie voor een Duurzamen Vrede, een
bezoek gebracht bij den Zwifserschen Mi
nister van Buitenlandsche Zaken, ten einde
mededeeling te doen van het voornemen, het
Internationaal Congres op Zwifserschen bo
dem te doen plaats vinden en zich zoo
mogelijk te vergewissen, dat hiertegen bij de
Zwitsersche Regeering geen bezwaar be
staat. De Zwitsersche Minister heeft te dien
aanzien een gunstig antwoord gegeven.
DE TOESTAND.
Wat de Engelsche correspondenten ook
uitdachten omtrent Von Hindenburg, het
mocht eenmaal niet baten. Hij blijft en vol
voert zijn geweldig plan.
Het aanvallend optreden der Duitsche
Oost-armee van uit Zuid en Noord tegen het
Russische leger roept een toestand in het
levenwaarvan de ernst in Russische mili
taire kringen niet wordt miskent.
Volgens de Boeski Invalid krijgt de alge-
meene slag in het Oosten dé beteekenis van
een algemeenen slag voor den geheelen
veldtocht, aangezien het Duitsche opperbevel
heeft ingezien, dat Rusland de voornaamste
tegenstander is en er aan een ander front
geen voldoend ernstige onderneming mogelijk
is, voordat het Russische leger verslagen
zal zijn.
Zoo begint niet een Duitsch bericht, maar
een communiqué van het Petersburgsche
telegraafagentschap.
Een zuivere Russische mededeeling dus.
Terwijl de Engelsche „Times" van haar
correspondent ujt St. Petersburg deze tijding
ontving: „De toenemende ernst van de
krijgsverrichtingen aan het Narew-front wordt
algemeen toegegeven."
En er is voldoende reden voor.
Reeds Woensdagmiddag werd bekend dat
de Oostenrijkers voor Iwangorod stonden,
dat de Duitschers door het Russische Bzura-
Rawkafront waren gebroken, dat ze bezig
waren de Narew over te trekken en dat Riga
met den meesten spoed wordt ontruimd.
De gebeurtenissen volgen elkander wel snel
op aan het Oostelijk front en men ziet de
Russenmacht zienderoogen instorten.
Zaterdagavond bereikte ons uit Berlijn het
volgende, ook zeer belangrijke bericht:
Het leger van generaal Von Below heeft
bij Bjawle de overwinning behaald over
het 5e Russische leger. Sedert tien dagen
in voortdurende gevechten, marschen en
vervolging, gelukte het den Duitschen
troepen gisteren de Russen in de buurt
van Rozalien—Szadow tot staan te dwin
gen, te verslaan en te verstrooien.
Het resultaat van deze krijgsverrichtin
gen sedert den 14den Juli is tot 27,000 ge
vangenen, 25 kanonnen, 40 machinegewe
ren, meer dan 100 gevulde en bespannen
munitie-wagens, talrijke bagage en ander
oorlogstuig gestegen.
Aan de Narew zijn de vestingen Rozan
en Pultusk in een hardnekkige, onweer
staanbare bestorming door het leger van
generaal Von Gallwitz veroverd en is de
overgang over de Narew tusschen deze
beide plaatsen geforceerd.
Sterke afdeelingen staan reeds op den
Zuidelijken oever. Meer naar het Noorden
en Zuiden rukken onze troepen naar de
rivier op.
In de gevechten tusschen de Njemen en
den Weichsel zijn sedert den 14den Juli
41,000 gevangenen, 14 kanonnen, 9 machine
geweren genomen en wat in Rozan en Pul
tusk aan oorlogsmaterieel veroverd is, is
nog niet te overzien.
Voor Warschau zijn bij kleine gevechten
in de laatste dagen 1750 gevangenen en 2
machinegeweren in onze handen gevallen.
Ten Noorden van den mond van de
Bylica bereikten Duitsche troepen den
Weichsel.
Op het Zuidoostelijke oorlogsterrein van
den Bylica-mond tot Cozieniece, ten N.W.
van Iwangorod, is de vijand over den
Weichsel teruggedrongen.
Voor Iwangorod zijn onze troepen dich
ter naar het Westerfront van de vesting
opgeschoven.
Tusschen Weichsel en Boeg duurt de
strijd hardnekkig voort.
In de streek van Sokal zijn aanvallen
van de Russen tegen onze bruggehoofd-
stelling afgeslagen.
Hierbij onderscheidde zich in het bijzon
der een Thuringsch regiment.
Den Duitschen en Qostenrijksch-Hon-
gaarschen troepen van het leger van Von
Woyrsch en den legers van Von Macken-
sen zijn sedert den 14den Juli ongeveer
50,000 man in handen gevallen. Het juiste
getal en de omvang van den buit aan
materieel zijn nog niet te overzien.
(Rozalien ligt 17 K.M. ten N.N.O. van
Szadow.
Men ziet èn uit vorige beschouwingen, èn
uit bovenstaande berichten dat de toestand
aldaar zéér critiek gaat worden.
Het wordt aldaar misschien nog wel het
laatste bedrijf.
Met Warschau als centraalpunt moet in
deze slag heel het Russische vestingstelsel
in het Oosten vallen.
Men voelt als 'tware dat daar een crisis
nadert. Dat daar een vreeselijk on weder sa
menpakt en waar zal het het eerst gevoelig
inslaan?
Op het Westelijk front heerscht de laatste
dagen groote activiteit, al zijn er heden geen
groote resultaten van te melden.
Op het Zuidelijke gevechtsterrein zijn den
23 Juli door Oostenrijksche kruisers en vaar
tuigen den spoorweg op de Oostkust van
Italië over een lengte van meer dan 160 K.M.
met succes beschoten, de stations Chienti,
Campo Marino, Fossa Cessia, Termoli en
Ortona sterk beschadigd en die van San Be
nedetto en Grottammare in brand geschoten.
Vele locomotieven en wagens zijn vernield,
eenige verbrand. In Ortona zijn de watertoren
en de pontonkraan beschadigd en een voor-
raadschip in den grond geschoten. Te Ortona
zijn twee, te San Vito een fabriek in puin
gelegd, bij Termoli is het spoorwegviaduct
vernield, de brug over de Moro ingestort.
Bovendien is de kazerne te San Benedetto
in elkaar geschoten. De semaphoor op de
Tremiti-eilanden is in puin gelegd, de daar
liggende telegraafkabel vernield.
De Oostenrijksche schepen hebben geen
vijandelijke zeestrijdkrachten gezien.
Twee Italiaansche watervliegtuigen hebben
het spoorwegstation te Riva (aan het Gar-
dameer) met uitmuntend gevolg gebombar
deerd en zijn behouden teruggekeerd.
Overigens weinig nieuws van dit terrein.
Gemeenteraadsver gadering.
De BURGEMEESTER der Gemeente Som-
melsdijk maakt bekend, dat eene Openbare
vergadering van den Raad is belegd tegen
Woensdag, den 28 Juli 1915, des .namiddags
ten 3.30 ure.
Sommelsdijk, den 26 Juli 1915.
De Burgemeester,
BOUMAN.
Openbare kennisgeving.
MILITIE.
De Burgemeester van Sommelsdijk;
Gelet op eene circulaire van den heer Com
missaris der Koningin in de provincie Zuid-
Holland, dd. 24 dezer, A no. 2138 (2e afd.)
Maakt bekend:
dat de loting voor de lichting 1916 niet wordt
gehouden, en dat alle ingeschrevenen voor
die lichting bestemd zijn om bij de militie
te worden ingelijfd, met uitzondering van hen
le. die voor den dienst bij de militie onge
schikt zijn bevonden;
2e. die bij onherroepelijk geworden uitspraak
voorgoed of tijdelijk van den dienst zijn
vrijgesteld
3e. die bij onherroepelijkgewordenuitspraak,
hetzij voorgoed, hetzij voorloopig van
den dienst zijn uitgesloten,
en dat het korps, waarbij, en het tijdstip
waarop hunne inlijving zal geschieden, nader
zuilen worden bekend gemaakt.
Sommelsdijk, den 26 Juli 1915.
De Burgemeester voornoemd,
BOUMAN.
SOMMELSDIJK. De winkelbediende D. H.
had 't ongeluk zijn hand open te stooten, waar
door deze opzwol en geneeskundige hulp
moest worden ingeroepen, die bloedvergifti
ging constateerde.
Door den heer Commissaris der Konin
gin in deze provincie is aan B. v. d. Stad
vergunning verleend om een motorrijwiel te
berijden.
Onder het verrichten van haar werk
zaamheden had de huisvrouw van A. R. het
ongeluk te struikelen en haar enkel te breken.
Bij Kon. besluit is aan H. Vriezendorp,
ontvanger der registratie en domeinen alhier,
eervol ontslag verleend uit zijn betrekking
als kantonrechter-plaatsvervanger in het kan
ton Sommelsdijk zulks met ingang van 31
Juli a.s.
Vrijdag had het zoontje van den land
bouwer S. F. K. het ongeluk van een wagen
te vallen en zijn arm te breken.
Die drank!
De zoon van den landbouwer S. van Oude-
Tonge, die zich schuldig had gemaakt aan
het misbruik van sterken drank, had Zon
dagavond j.l. het ongeluk, doordat- hij voor
een aankomend rijwiel moest uitwijken, zoo
danig op de rand van de stoep van het café
van Leeuwen te vallen, dat hij met een ern
stige wonde aan hoofd èn handen werd op
genomen.
Na eerst in voornoemd café te zijn ver
bonden, kon hij zijn reis naar Oude Tonge
voortzetten.
MIDDELHARNIS. Maandag viel een kind
van C. Tamboer in de haven. Daar spoedig
hulp aanwezig was, had men het weldra op
den wal.
Dinsdag 3 Augustus des namiddags 1
uur zal er ten huize van Dr. P. C. Cleindert
gelegenheid bestaan tot kostelooze inenting
en herinenting.
STAD AAN 'T HARINGVLIET. Eene open
bare vergadering van den Raad dezer ge
meente is belegd tegen Donderdag 29 Juli
a.s. des nam. half twee.
Woensdagavond ontstond op den Molen
dijk alhier een ruzie tusschen de koopman
in varkens J. K. van hier met zijn collega
Joh. K. van Middelharnis. De oorzaak was
dat eerstgenoemde zich het recht aanmatigde
om zijn medekoopman het koopen van zieke
varkens te verbieden.
NIEUWE TONGE. De Heer L. Korteweg,
varende als aspirant machinist op de Gorre-
dijk van de Holland-Ainerika Lijn, is aldaar
bevorderd tot vierde machinist.
De afgeloopen week was het hiervoor
de arbeiders buitengewoon druk met het
aardappelendelven die voor zeer hooge prij
zen per H.L. of zoogenaamd bij de roest
werden verkocht.
Zondagmiddag zag de gemeente veld
wachter zich genoodzaakt om aan een vruch-
tendief nog hulp te verleenen. Terwijl hij
voor toezicht langs de tuinen liep was er
weer een bezig aan 't stelen. Met zijn vlucht
bleef hij zoodanig aan het prikkeldraad han
gen dat hij door de gemeente veldwachter
moest geholpen worden.
DIRKSLAND. De loting voor de Nationale
Militie lichting 1916 zal dit jaar niet plaats
hebben.
Plaats en tijd van inlijving zal aan debe
trokkenen nader worden bekend gemaakt.
De Heer A. H. Kooman slaagde vorige
week voor het Notarieel Staats-examen (2de
gedeelte).
De Gemeenterekening dienst 1914 is aan
den Raad overgelegd en van 24 Juli tot 6
Aug. voor ieder ter Secretarie ter lezing gelegd.
HERKINGEN. Een krasse oude. Dezer da
gen zag men alhier de 79-jarige St. v. d. V.
nog heel kalm en gemakkelijk een wagen
vracht steenkolen afdragen. Voorwaar' een
niet (Medaagsch,gevaL
L.l. week zijn bij de Wed. D. Gebuijs
alhier, wegens het aldaar voorkomend Mond
en Klauwzeer een en dertig stuks hoornvee
en drie varkens afgemaakt waarvan 14 stuks
onmiddelijk zijn begraven geworden. Mede
eigenaren waren W. Gebuijs en E. Kievit.
Alle door de wet voorschreven middelen tot
ontsmetting zijn daarbij in acht genomen en
gaf in onze omgeving een ongewone en on
aangename vertooning.
Bij den handel in aardappelen die de
vorige week bijzonder levendig was en waar
van f 4 de H.L. werd besteed werden nu
reeds door den landbouwer C. W. ongeveer
150 H.L. per gemet gerooid.
STELLENDAM. Door de gemeenteveld
wachter is proc. verbaal opgemaakt tegen
P. v. d. B. te Ouddorp wegens rijden zonder
licht, en tegen G. J. en A. v. D. alhier we
gens visschen zonder.vergunning.
Een 2 jarige os van K. G. te Middel
harnis, werd in den Kroningspolder onder
deze gemeente dood gevonden. Bij onderzoek
bleek dat het dier gestorven was aan het
z.g. koudvuur, en is daarom begraven.
GOEDEREEDE. Zaterdag werden alhier de
eerste eigenheimer aardappelen geladen, tegen
f 4.— per 70 Kilo.
De U-jarige P, O. viel van een 4 Me-
