30l' Jaargang N°. 2093.
Woensdag 14 Juli 1015
Antirevolutionair
Orgaan
w&w de Zuidliollaiidsclie en Zeeiiwsclie Eilanden.
m
lie Horloge
IN HOC SIGNO VINCES
W. BOEKHOVEN
Herstemming op
Woensdag.
ALBLAS C.
BORN J. C.
ZEEDIJK J.
ZEEDIJK S.
Nadere uitbreiding van den
Landstorm.
UIT DE PERS.
BINNENLAND.
BUITENLAND.
Deze Coarant verschijnt elkea Woensdag en Zaterdag.
Abonnementsprijs per dria maanden fr. p. p. 50 Cent.
Buitenland bij vooruitbetaling f 1,50 per jaar.
Afzonderlijke nummers 5 Cent.
SOMMELSDIJK.
Advertentiën 10 Cent per regel ea
aaaL Reclames 20 pet regei.
Boekaankondiging 5 Cent per rage! es *fs maal.
Bienstaanvragen en Dienstaanbiedingen 50 Cent par plaatsing.
Groote letters en vignetten worden berekend naar de plaatsruimte die zij beslaan.
Advertentiën worden ingewacht tot Dinsdag- en Vrgdagmorgen 10 nnr.
Alle 8tukken v«©r de Redactie bestemd, Advertentiën en verdere Administratie franco Ine te zenden aan den Uitgever.
Het Duitsch Oostenrij ksche front van 1 Mei tot 15 Jnni.
ÜÏTGEVSB
felefooa Interes»», Mo.
Middelbare is is iu spanning. Natuurlijk
en verklaarbaar. Rechts en Links staan bei
den, tegenover elkaar in de grootste onzeke -
heid, wie winnen of verliezen zal. Ieder
hoopt en werkt, dat de beslissing hem
gunstig zal zijn.
Neen! van Rechts zullen ze niet thuis
blijven. Ze zijn opgeschrikt door die ééne
stem te weinig voor Bom en S. Zeedijk,
Nu komen ze gewis, want zoo'n zelfverwijt
niet te dragen.
Zoo'n zelfverwijt vervolgt een degelijk
mensch tot aan zijn dood.
We hebben iemand gekend, door wiens
thuisblijven drie candidaten vielen, zijn
warme partijgenooten, hoewel niet allen
zijn persoonlijke vrienden; en als we hem
er soms aan moesten herinneren in een
gesprek over de verkiezingen, dan bedekte
schaamte zijn aangezicht; dan stond er een
traan in zijn oog; die had 't er altijd be
nauwd onder, want hij was toch ondanks
die groote fout van dat thuisblijven, een
konsjentieus man.
Hij wist en gevoelde, dat al de mannen
van Rechts hem er op aankeken en hij
vermeed liefst alle gesprekken over da sohan -
de en scha, die thuisblijvers berokkenen
aan de partij.
Hij schaamde zich, als hij een Liberaal
V®Z<iorde zeggen; Jij bracht ons geluk Hans!
Hij is met dat beschuldigende geweten in
't graf gegaan.
Daarom! Mannen van Rechts!
Bewaar uzelf voor vlijmend zelfverwijt.
Houd uw geweten vrij voor uw partij
genooten.
En komt alles wat Rechts in onze Ge
meente is, op, geen twijfel aanonze ar
beid sal bekroond worden, onder Zijn zegen,
waaraan 't alles gelegen is, met de nieuwe
zetels van:
VOORLOOPIG VERSLAG.
Den 30sten Juni verscheen 't ongunstige
Voerloopige Verslag over de zoo gerucht
makende Landstormwet. We laten zwem
men de opmerkingen over de poovere Me
morie van Toelichting; over de gevolgen
daarvan en de ongerustheid in breede
kringen; over de mogelijkheid alsof de
Regeering soms algemeenen dienstplicht
bedoeldemaar we willen meer weergeven
't bezwaar tegen 't Regeeringszinnetje:
>dat deel van ons volk, hetwelk of-
schoon daartoe wel in staat, nog
»niet tot den gewapenden dienst kan
.worden opgeroepen.
Wat zegt 't verslag der Tweede Kamer
daarvan Wat zeidensommigen i,velen
Versterking van het effectief is thans
niet noodig, althans- niet wenschelijk. Door
de mobilisatie onzer strijdkrachten was een
voldoende macht aanwezig. Versterking
onzer legermacht was zelfs esn gevaar nl.
een steunverleening aan een eventueel
drijven naar deelneming aan den volkeren-
krijg, Wanneer ons leger zoo krachtig mocht
worden, zou een krachtige rem tegen oor
logszuchtige neigingen verloren gaan.
Men wees ook op de zeer groote per
soonlijke en economische offers, die door
zulk een legeruitbreiding van de bevolking
zouden worden gevraagd en op de zeer
aanzienlijke uitgaven, waarop zij den Staat
zouden komen te staan. Voor honderden
en duizenden kleine zakenmenschen heeft
de mobilisatie nu al een bedroevenden
achteruitgang gehad en dat zal door uit
breiding van 't leger er nog slechter op
worden, Verscheidene bedrijven zullen niet
kunnen dooi werken.
Men wees er ook op, dat 't Regeerings-
plan niet uitvoerbaar was, omdat er geen
instructeurs, geen .onderwijzers* genoeg
voor waren; eenige jaren zouden met de
oefening voorbijgaan. En alles bij elkaar
de toevoeging van al die nieuwelingen zou
zooveel kader, uitrustingsstukken, wapenen
en munitie vorderen, dat zonder desorga
nisatie vau 't bestaande, binnen maanden
en maanden daartoe niet kon worden over
gegaan.
De Regeering heeft op 18 Mei jl. zelf
êncadreeren, te bewapenen en te voorzien
van de noodige munitie.
Trouwenswat erger wasmen zag ver
band tusschen die beweging en het roeke
loos pleiten voor deelneming van ons Land
aan den oorlog, waaraan zich sinds eenigen
tijd sommige kranten schuldig maken. De
invloed, dien zulk een heilloos streven op
den duur kan hebben, moet niet worden
onderschat. Daarom behoort alle3 te wor
den nagelaten, dat aan zulk een streven
steun kan verleenendaartoe behoort in
de eerste plaats het bevorderen van een
geest, die drijft naar opvoering onzer be
wapening.
De voorgestelde bepalingen komen ook
in werkelijkheid neer op algemeenen oefen
en dienstplicht met terugwerkende kracht.
Men achtte de vrees niet ongegrond, dat
hier vooruit wordt geloopen op de invoe
ring van algemeenen dienstplicht en had
vooral om d e reden ook tegen 't voorstel
bezwaar. Over dien algemeenen dienstplicht
een zwaar militair vraagstuk, maar ook
finantiëel zwaar en ook Staatkundig zwaar,
kan naderhand, als de oorlog voorbij is,
En met belangstelling zal ieder burger naar
de beantwoording uitzien, waarmee we
onzen lezers zullen op de hoogte stellen.
Een ongunstig voorloopig verslag.
Het afdeelingsverslag over het wetsont
werp tot nadere uitbreiding van den Land
storm kan verre van gunstig worden genoemd,
gelijk ook was te verwachten.
De klacht is algemeen, dat door een vol
strekt onvoldoende toelichting niemand dui
delijk is de juiste bedoeling van het wets
ontwerp; daarbij is groote ongerustheid ge
wekt onder ons volk door de meening, die
het deed geboren worden, als zouden alle
mannen beneden de 40 jaren, die lichame
lijk geschikt zijn en nog niet in militairen
dienst, worden opgeroepen.
Het schijnt inderdaad, dat deze meening
niet slechts bij enkelen, maar bij meerderen
werd aangetroffen. Van zekere zijde werd zij
gevoed. Toch moest bij een weinig naden
ken terstond de dwaasheid worden ingezien
van de opvatting, als zou dit wetsontwerp
een leger van 700000 man uit den grond wil
len stampen. Men behoeft waarlijk nog niet
te zijn ingewijd in de geheimen der leger-
organisatie, om te gevoelen dat kleeding,
voeding, wapening enz., van zulk een aan
tal manschappen onoverkomelijke moeilijkhe
den met zich bracht,
verklaard dat 't niet doenlijk was om al
die menschen te bewapenen en te dressee-
ren. Op de verhooging vau de strijdwaarde
der huidige troepen, meende men, moest 't
oog gericht blijven veel meer dan op de
vorming van nieuwe troepen. Zelfs de lich
ting 1916 is nog niet ingelijfd en dat komt
waarschijnlijk hier vandaan, omdat de in
structeurs ontbreken. Wat moet er dan van
terecht komen, als al de mannen tot 40
jaar moesten worden opgeroepen.
Er waren verscheidene leden, die geloof
den, dat de Regeeriog zich had laten voort
bewegen door 't adres der 22, die op al
gemeenen oefenplicht aanstuurdenen zoo
zijn er fantesieën en illusiën aan 't werk
getogen, die tot een Ëiasco moesten leiden.
De Regeering had zich, gezien den huidigen
toestand, die nog voor verbetering vatbaar
is, van deze 22 adressanten moeten los
maken; nu is aan een ondoordachte bewe
ging steun en voedsel gegeven en de on
aangename gevolgen zullen voor de Regee
ring niet uitblijven. Een geoefend volk is
niet binnen eenige maanden te vormen,
minder in korten tijd te organiseeren, te
worden gepraat, maar voor een principiëele
beslissing is 't nu de tijd niet. Er zouden
eerst andere militaire hervormingen moeten
voorafgaan zooals: lichamelijke vóóroefe
ning; korte eerste-oefeningstijdeen over
wegend militiekader; in een woord: een
heel samenstel van veranderingen.
Anderen vonden de geopperde bedenkin
gen niet zoo gewichtig. Als er oorlog komt,
moet de Regeering toch geoefende troepen
hebben, 't Is hier een noodwet. En als er
offers moeten gedracht wordenja, ze zijn
zwaar; maar als de nood 't eischt, moet
men ze brengen. Vele nieuwe soldaten
zullen daarentegen de oudere Landweer
mannen vervanged, wat den druk gedeel
telijk vermindert. En daarom het beginsel
van grootere weermacht moet worden
vastgehouden, al zal de Regeering beter
dan thans zich moeten verdedigen in haar
Antwoord; ook over de kosten, waarover
zij niets heeft gerept. Ook allerlei andere
vragen werden nog gedaan. Genoeg echter
om te doen zien, dat de Ministers een
beentje gekregen hebben om aan t@ klui
ven: 't Voorloopig Verslag is niet mak.
Door verschillende leden werd, met eeni
ge reserven, de legerversterking als hier be
doeld, verdedigd, echter slechts voor den tijd
gedurende welken militie en landweer zijn
gemobiliseerd. Verscheidene leden, die be
zwaar hadden tegen de invoering van alge-
meene oefenplicht, verklaarden met een wets
ontwerp van beperktere strekking te kunnen
medegaan.
De beantwoording door den Minister van
dit verslag lijkt ons geen gemaklijke taak.
En overleg met de Kamer, hetzij door mid
del van de rapporteurs, hetzij met vertegen
woordigers der verschillende partijen, zou,
èn met het oog op den aard van het wets
ontwerp èn met het oog op de tijdsomstan
digheden, hoogst gewenscht zijn.
Anders is er grond voor de vrees, dat de
Minister de vele klippen niet omzeilt.
(Geld. Dagbl.)
Nieuw Weekblad.
Naar wij vernemen zal bij den uitgever
J. H. Kok te Kampen, te beginnen met 1 Oc
tober a.s., een nieuw weekblad verschijnen
onder Hoofdredactie van Ds. J.J. Knap, Ned.
Herv. Pred. te Groningen. Het zal zijn een
weekblad voor de verbreiding der Gerefor
meerde Beginselen ten dienste van Kerk en
Volk.
Aan de typografische uitvoering zal alle
zorg worden besteed. Het blad zal verschij
nen in een handig formaat, telkens minstens
in 8 pag. en met heldere letter worden ge
drukt op zuiver houtvrij papier.
De abonnementsprijs zal zoo laag moge
lijk worden gesteld.
DE TOESTAND.
Op het Westfont blijft zoowat alles hetzelf
de, hoe hevig daar ook in de laatste dagen
gestreden wordt.
Bij Esparges gelukte -het den Duitschers
eenige heuvels en loopgraven te veroveren
terwijl een goed versterkt deel van het Pries
terbosch nog in hunne handen viel.
Ook op andere plaatsen van dit bekende
front is het de laatste dagen erg rumoerig.
Bij Yperen namen de Engelschen een loop
graaf. Een wapenfeit waarvan men op het
Oostfront niet zou reppen.
In het Oosten wordt de bewegingsoorlog
op groote schaal voortgezet.
De groote actie der verbonden legers is
daar echter tot staan gekomen en het krach
tige offensief hier en daar is ineen defensief
omgezet.
't Is echter wel opmerkelijk dat we de
laatste dagen in 't geheel niets lezen van
Von Linsinger en het schijnt dat zelfs de
aandacht van den Duitschen staf bijna uit
sluitend op de troepen gevestigd is die Polen
noordwaarts binnenrukken. Zij stonden 11
K. M. Noordelijk van Kraswick, waar de
Oostenrijksche legers op sterke Russische
reserven stuitten. Een gevecht ontstond waar
door de Oostenrijksche opmarsch werd ge
stuit en waarvan de Russen berichten dat zij
2000 man dooden en evenzooveel gevangen
namen. De Oostenrijkers zijn toen terugge
trokken tot Kraswick waar nu de slag zal
worden geleverd.
Niemand echter ontveinst zich thans de
ernst van den toestand.
De Russische bevelhebber heeft er blijk
baar alles op gezet de spoorlijn Lublin—Holm
Kowel te dekken en daarmee Warschau.
De spoorlijnen toch spelen in dezen oorlog,
welke met millioenenlegers wordt gevoerd,
een overwegende rol.
Immers, slagen de Duitschers er in van
uit het zuiden de aanvoerwegen naar War
schau te bedreigen, dan moet die vesting
worden losgelaten of aan haar lot overgelaten.
Het wordt meer en meer duidelijk, dat
inderdaad Warschau het doel is van de te
genwoordige actie der Duitsch-Oostenrijksche
legers.
Door Hindenburg werd een omvatting in
grooten stijl van den Russischen linkervleu
gel op touw gezet, en waarvan de Oosten
rijksche tegenslag bij Lublin een episode
vormt.
Afgewacht dient te worden, of de tegen
aanval der Russen het begin is van groot
offensief of wel een tijdelijke afleidende be
weging is om een nieuwen algemeenen te
rugtocht te dekken.
Generaal Staal schrijft over het Russenleger
in 't „Vaderland".
„Een vervolgend leger moet altijd min| of
meer een kolonnevorm aannemen al ware 't
maar alleen omdat opmarsch in één aaneen
gesloten linie gedurende een reeks van dagen
feitelijk eene onmogelijkheid is.
„Het is dns best mogelijk dat de Russen,
door reserves versterkt, er voor het oogen-
blik in slagen de voorhoeden der vervolgers
tot staan en hier en daar zelfs tot wijken te
brengen, maar de eerstvolgende dagen moe
ten uitmaken, of zij bij machte zullen zijn
een verderen aanval der Duitschers te weer
staan, nadat deze opnieuw zich in gevechts
front zullen hebben ontwikkeld en weer vol
ledig zijn „opgemarcheerd".
„Dit laatste kost eenigen tijd, maar daarna
zal het moeten blijken, of al dan niet in de
Russische legers nog voldoende kracht zit
tot verweer. Aan menschen ontbreekt het
hun niet, maar deze vormen op zich zelf nog
niet weerstandkrachtige legers en als het
waar is, dat het den Russen aan een goed
voorbereid officiers- en kaderpersoneel gaat
ontbreken en dat de voorraad artillerie en
munitie uitgeput geraakt, zal, ondanks allen
toevoer van „menschen", een nieuwe terug
slag niet kunnen uitblijven.3
„Zijn de Russische afdeelingen nog wel
geschikt voor krachtige operatiën en doet
zich bij de zegevierende Duitschers vermoeid
heid en uitputting voor na de inspannende
tnarschen en gevechten, dan inderdaad zou
de Russische opperbevelhebbernogeen mooien
strategischen slag kunnen slaan.
„Trekt men toch op de kaart de lijn van