ile Oorlog.
Woensdag 5 Mei 1915
30ste Jaargang N°, 2073
Antirevolutionair
Orqaan
n bij de
h Zn.
wis.
RUIS,
IN HOC SIGNO VINCES
V
4734.
ren.
n 60 cent
8120
IÜSB0EL
CIT IN
Ite 8871
ier«
n met
1
FOor de Kuidhollandiüelie en Zeeuwsehe Skilanden.
Deae Courant versehgat elkea W®easésg an Zaterdag»
Abonnei»estsprijs per drie maasiea fr. p. p, 50 C#»t.
BuiteralaBd bij TOOrnitfeetaliag f 4,50 per Jaar»
ifeonderlijke nmsimers 5 Cent,
W. BOEKHOVEN,
SOMMELSD1JK.
f eflefooa later®®»»». Kc. S
«Jroeie letters en vignet tea wwl*» ttejokend naar da piaatsroimte dis zij bewiaar,
AdvferteetiëB wordsn ingew%ohttoi D i'tdag- en yrgda^'M<irgsa 10 ut1.?.
«tukfctH» »««r «ie Kedaetie bestemd, AdTertenlf^B e» verdere 4dKBln)«tr&tte tr»neo toe (te zendeo atui dei» 4. if «re ver.
De Vrij-Liberalsn en 't Alg.
Kiesrecht in 1909 en 1913
en 1915.
sr,
tten.
BUITENLAND.
KOM KALE Mfe
JSi
I ft™
De Dardanellen.
Si
ttSER'0
gbaar.
IA 91.
lenteleven
bekleed en
denwerk,
PAP1ER-
&KTAFELS.
irnli.
|el-, Peren-,
Druiven-
Bn. Zwarte,
8132
aheesters,
plantsoen,
en Vruck-
ingostaan.
%prqjs
thans
N
cfiïasvsa
I AdrsrteatiëïS 10 oent par regel as V, aaal, Bealajses ft) per res©'
I Boek&aakoMigimg öeat psr rag»; en
j IMeantwaTrAge» ®a Blemataanfeiedlageis 50 Cent per plaatsing.
4 §£.5
De heer Drion, afgevaardigde voor 't
Kamerdistrict Ridderkerk, is in deze dagen
te velde getrokken tegen het Algemeen
Kiesrecht en heeft daar reeds harde noten
voor moeien krakeD. Oas gaat die inwen
dige strijd in de Concentratie in zooverre
niets aan, dat deze geallieërde strijders van
1918 denonderlingen oorlog, watonsbetreft
geheel alleen zullen en kunnen uitvechten
„«■.onder daarmee eenige afbreuk te doen aan
net partijleven en de organisatie, doel en
middelen der Coalirie, en zonder zelfs 't
Program dor Regeering iu de war te zullen
sturen. Want ondanks alle gekibbel in de
Concentratie, zie 't maar aan de Onderwijs
kwestie, gaat de Regeering en 't Kabinet
stillekens een eigen paadje uit; kijkt zeer
zeker eens schouderophalend naar een S.
D, A. P., die idealen verloor, welke niemand
meer wil oprapen en aanschouwt ook met
volmaakt rustige rust het bakkeleien in de
Concentratie, waaruit zij als Kabinet trou
wens niet rechtstreeks is voortgekomen.
Maar al zal niet één partij, noch de Re
geering, door dien inwendigen strijd een
wijziging ondergaan, toch staan we er in
zooverre niet onverschillig tegenover dat
we kunnen merken, dat 't distuct Ridder-
^,srk door den heer Drion in 1913 is be-
®werkt op zoodanige wijze, dat de kiezers
van dit jaar 1915 beslist aan hun afge
vaardigde zullen vragenMijnheer, is u van
meening veranderd? De heer Drion is nu
tegen Alg. Kiesrecht als programeisch.
Maar we hebben het Propagandaboek
van de Vrijzinnige Concentratie eens nage
slagen, dat door een welwillende hand van
onze tegenstanders ons in 1913 werd toe
gezonden.
Daar op bladz. 16 is de Kamer afgevaar
digde F. J. W. Drion aan 't woord. Hij
SGhreef toea
.1
Bij voorkeur tracht men het voor te
stellen, alsof althans de vrije liberalen
de kiesrechthervorming nog gaarne zouden
zien mislukken. Die voorstelling miskent
het optreden der vrije liberalen. Zij hebben
zich in di laatste jaren meer tegen een
actie uitsluitend voor a'gemeen kiesrecht
verzet dan tegen deze hervorming zelve.
Nu een verbond van de linksche par
tijen op breeder grondslag is tot stand
gekomen, zullen zij zonder eenige reserve
aan alle daarin genoemde hervormingen
hun medewerking verleenen. Ook aan de
kiesrechthervorming.
Reeds vóór de onderhandelingen over
het linksche verbond hadden de vrije
liberalenin hun vergadering van 24
Juni 1911 zich bereid verklaard tot
invoering van algemeen kiesrecht mede
te werkenook afgescheiden der bevoegd
heid vau de Kamer. Datzelfde standpunt
ss in 't r-ncentratie program ingenomen.
De vrije liberalen hadden zich dus bereid
verklaard tot invoering van A. K. mee te
werken.
Nog sterker. Op bladz. 17 staat dit krasse
regeltje.
Beheerschtals een gevolg van onze
jongste politieke geschiedenis, de vraag
naar 't algemeen kiesrecht voor mannen
alle andere kwesties, die op de samen
stelling van ons staatsbestuur betrekking
hebben, toch kunnen ook de verdere Kies-
rechteisGhen iu 't Concentratie program
opgenomen en door alle linksche groepen
met warmte onderschreven, voor onze
politieke toekomst van groote beteekeni.-i
blijken. (F.venr. Verteg.én Vrouwenkiesr.)
Al heeft men nu maar één glas in zijn
bril, dan is 't toch duidelijk te lezen, dat
de he er Drion in 1918 Ridderkerk is afgeieisd
met het Concentratieprogram in zijn zak;
d.i. met een aanbod van Algemeen Kiesrecht
voor mannenmet een aanbod van Evenre
dige vertegenwoordiging en meteen aanbod
van een beginsel van vrouwenkiesrecht.
En dan is 't te verstaan, dat er op 't
oogenblik iu de Concentratie boosheid is
over de uitlatingen in een blad, de Fakkel
geheeten, waarin de heer Drion zich wat
van dat slagveld om Alg. Kiesr. tracht
terug te trekken; in een loopgraaf zich
schuil gaat zetten en zijn kogel niet meer
afschiet op zijn politieke tegenstanders, maar
op vroegere Concentratie vrienden, wier
hulp hij zoo noodig had, toen 'temin 1918
tusschen de twee Maasstroomen zoo bange
was.
Het komt on* voor, dat de heer Drion
in 1915 vergeten is, wat hij in 1913 heeft
geschreven, en weer een poging waagt om
de nachtmerrie van 't A. K. (want 't A. K
is altijd voor do oudliberalen een nacht
merrie geweest) van zich af te schudden.
Dat is te lezen in 't strijdprograui der
Oud-Liberalen van 1 Mei 1909. Daar staat:
'Een grondswetherziening uitsluitend
of in hoofdzaak (en doel hebbende de in
voering van A. K. mogelijk lo maken
begeeren wij niet.
Gewenscht achten we een herziening
van wijdere strekking, die onder meer
beoogt aan de Eerste Kamer een groo
teren invloed op de wetgeving dan haar
thans toekomt te verzekeren en die even
redige vertegenwoordiging alsmede het
Kiesrecht voor vrouwen mogelijk maakt.
Dus in 1 Mei 1909Geen A, Kiesrecht
't werd niet begeerd.
Op 24 Juni 1911: Geen A. Kiesrecht als
werkprogram der Regeering; geen A, K.
als actie bij de stembus. Als leuze op pa
pier, deed 't geen kwaad.
Ia 1913: Wel A. Kiesr. zo als de Con
centratie dat voorstond.
In 1915: Een weer terug trekken naar
1909, om den strijd er voor aan Uciè-libe-
ralen en Vrijz. Dein. verder over te laten.
Waarvoor streed de Concentratie dan in
1913? De Fakkel beweert, dat 't niet om
't A. K. te doen was, wat we betwisten
kunnen met de eigen woorden van den
heer Drion uit 't Concentratieboekjomaar
dat 't te doen was om den liberalenbouw
van onzen Staat en Maatschappij te hand
haven. Wat in plat Hollandsch wil zeggen
dat 't te doen was om minister Taluia
met zijn socialen arbeid van Invaliditeits
verzekering enz. "te nekken, en daarmee heel
't, Heemskerkmiaisteris omver te kegelen.
We gaan daarop echter niet verder in,
omdat 't ons te doen was osi aan te too-
nen, dat de vraag gewettigd is; Zijn Rid
derkerks kiezers toen al te zeer in 't ooi je
genomen? Of is de heer Drion nu tot een
ander inzicht gekomen
DE TOESTAND
in de Karpathen is dezelfde als j.l. week. De
legers wegen tegen elkaar op en alzoo stil
stand.
Beide legers zitten als mollen in den
grond of in de sneeuw.
Het meer noordelijke leger der Russen is
door een Duitsche afdeeling hoog uit het
Noorden verrast waardoor ze zoo in de klem
kwamen dat terugtrekken de boodschap was.
Officieele mededeelingen zeggen daarvan
Onze krijgsverrichtingen in het Noordwes
ten van Rusland hebben goeden voortgang
gemaakt.
Bij Szawle zijn weer 400 Russen gevangen
genomen.
Bij de vervolging van de vluchtende Rus
sen hebben de Duitsche voorhoeden de streek
ten Z.W. van Mitau bereikt.
De Russen hebben in de buurt van Kal-
waria aangevallen, maar zijn met zware ver
liezen voor hen afgeslagen 300 gevangenen
bleven in onze handen.
Overigens kanonnades en op zich zelf
staande gevechten.
Hoe het in de Dardanellen staat is met
geen mogelijkheid vast te stellende berich
ten zijn zoo vreeselijk tegenstrijdig dat er
niets zekers overschiet.
Het schijnt dat met den duur van den
oorlog ook de berichten onbetrouwbaarder
worden.
TER ZEE
gaat sinds een paar dagen alles in stilte. J.l.
week werd alles stop gezet tusschen Enge
land en Nederland, blijkbaar omdat de zoo
lang verwachte en door Kitchener zoo vurig
gewenschte millioenen nieuwelingen van uit
Engeland naar Frankrijk moesten worden
gebracht.
Een der laatste Nederlandsche schepen die
Londen mocht verlaten zag een groote vloot
transportschepen en wist te vertellen dat
duizenden soldaten te Folkestone bijeenge
bracht werden.
Het moeilijkste is evenwel om deze hon
derduizenden over te brengen, want natuurlijk,
de Duitsche onderzeeërs zitten haar op de
hielen of wachten haar op.
Evengoed als Engeland zijn Spionnen in
Duitschland heeft, heeft Duitschland ze in
Engeland, vandaar dat de grootst mogelijke
geheimhouding betracht is.
Elk oogenblik kan de Armada, of een deel
er van, zee kiezen en dan zal spoedig blijken
of de duikbooten oorlog groote gevolgen heeft
of niet.
Dan zal uitkomen of Brittannie de zee
beheerscht of dat Duitschland een middel
gevonden heeft om het die heerschappij te
betwisten.
Memorie.
De Russische troepen hebben in den te-
genwoordigen oorlog gruweldaden bedreven,
die zoomin met de geboden der mensche-
lijkheid als met de gebruiken der beschaafde
volken vereenigbaar zijn, en die hun wijze
van oorlogvoeren als absoluut barbaarsch doen
uitkomen. Deze gruweldaden waren gericht
zoowel tegen de vreedzame bevolking der
door hen bezette deelen van het Duitsche
grondgebied als tegen Duitsche soldaten, die
in een eerlijk gevecht tegenover hen hadden
gestaan en het ongeluk hadden gehad in hun
gevangenschap te geraken.
Volgens bijgevoegd materiaalloopthethier
niet over opzichzelf staande staaltjes van
ruw optreden of baldadigheid, doch zijn er
op zooveel plaatsen en bij zooveel troepen-
afdeelingen gruwelen zelfs van beestachtigen
aard voorgekomen, dat in ieder geval een
zeer groot deel van het Russische leger van
een geest van onmenschelijke wreedheid be
zeten blijkt. Uit bet groote aantal der reeds
bekend geworden gevallen worden in de bij
lagen dezulke genoemd, die door officëele,
in het bijzonder door de beëedigde verhooren
of ambtelijke mededeelingen onomstootelijk
vastgesteld zijn geworden. Toch kunnende-
ze gevallen slechts als een keur beschouwd
uolf r j a ras
J1? SarnDfnrafi'
A ad isches Meer
JïTentdos -
UTUM"-—f"
BltS Bormi f'l EskiHissarlik
5E9SÏL' .s
(Europa) „llen'
p a r ei
De „Times", correspondent aan de Dardanellen sprak reeds eenigen tijd geleden als zijn meening uit dat de vloot der geallieerden
er zonder de hulp van een machtig landingsleger niet in zouden slagen de Dardanellen te forceeren. Thans is ook aan deze gemeenschap
pelijke actie van leger en vloot begonnen; er zijn op verschillende punten van Gallipoli troepen ontscheept, ondanks de groote moeilijkheden
waarmede de ontscheping gepaard ging. Blijkbaar hebben de geallieerden lang geaarzeld met de troepen op vijandelijk land te ontschepen
en op interventie van Griekenland gehoopt om op Grieksch territoir te kunnen landen, doch nu van deze interventie door het aftreden
van Venizelos niets is gekomen, heeft men eindelijk tot het waagstuk moeten overgaan.
Zoo seinen de Engelschen dat ze bij ver
rassing, doordien ze een duizendtal ezels
ontscheepte waar de vijand zoo naar stond
te kijken dat ze niet opmerkte dat van an
dere zijde de landing slaagde, vasten voet
hebben gekregen op Gallipoli, terwijl de
Turksche en ook de Duitsche berichten mel
den dat die landing volkomen als mislukt
is te beschouwen en de vijand weer in zee
is gedreven met verlies van ontzettend veel
dooden en gewonden en krijgsgevangenen.
Bovendien is volgens die Duitsche berich
ten de Fransche kruiser „Jeanne d'Arc" in
brand geschoten, zijn de Engelsche men-of-
war „Thriumph" en „Majestic" zoodanig be
schadigd, dat zij uit de gevechtslinie moesten
worden teruggetrokkenbooten en zeilsche
pen met troepen zijn tot zinken gebracht, en
den vijand is zooveel nadeel berokkend, dat
hij sinds twee dagen niets meer uitvoert.
Wachten is de boodschap, de tijd zal 't
weer wel leeren wie dichtst bij de waar
heid is.
Uit het Westen is alleen te vermelden dat
de Duitschers bij Yperen het gewonnen ter
rein vasthouden en dus de winst j.l. week
gemaakt voorloopig voorgoed kunnen boeken.
Het laatste nieuws is nu dat Ingenieurs van
Krupp een nieuw kanon hebben opgesteld
dat van bij Nieuwpoort, de vesting Duinker
ken beschiet, niet minder dan 39 Kilometer
afstand.
19 projectielen van meer dan 1000 Kilo
werden vandaar uit in de vesting geslingerd
die dood en verderf braakte waardoor een
paniek ontstond.
Een groot aantal inwoners vluchtte.
Want als het Engeland gelukt zonder be
duidend molest zoo'n groot leger mettoebe-
hooren over zee te brengen, dan kunnen de
duikbooten wel naar „huis toe" gaan.
Aannemelijk is dit niet. Veeleer mag ver
wacht dat Duitschland nu „alle hens aan dek"
zal roepen om die overtocht te beletten.
E'n dan wordt het transport zeer moeilijk.
De Noordzee is maar nau.w; daarin zit het
voordeel dat een vloot spoedig over is, maar
ook het gevaar dat slecht slag te leveren
valt een transport gemakkelijk in verwarring
geraakt en den vijand trefkans biedt.
En elk transportschip dat in den grond
kan worden geboord, telt 2000 soldaten, zoo
dat de ongelukken bij een treffen in open
zee, verschrikkelijk kunnen zijn.
Het is merkwaardig stii in den laatsten
tijd op zee. Waarschijnlijk bereidt de Duit
sche vloot zich ook voor en daaruit zal ook
wel verklaard moeten worden dat zoovele
visschers in den laatsten tijd werden aange
houden.
De Duitschers vreesden namelijk dat En
gelsche officieren van visschersschepen ge
bruik zouden maken om de Duitsche vloot-
bewegingen te spioneeren. (ZieTelegr.)
Russische gruwelen.
De Duitsche regeering heeft onder den ti
tel Gruweldaden van Russische Troepen te
gen Duitsche Burgers en Duitsche Krijgsge
vangenen een lijvig withoek uitgegeven, be
staande uit een memorie en officieele stuk
ken en getuigenissen als bijlagen.
Van de memorie laten wij hier een verta
ling volgen
1
t
j
tocht
wreedhi
worden uit de in werkelijkheid ontelbare gru
weldaden, die geschied zijn,
Het is alom bekend, dat tengevolge der
barbaarsche wijze van oorlogvoeren derRus-
sen deelen van Oost-Pruisen, die vroeger
bloeiden, thans een beeld van troostlooze
verwoesting vertoonen, dat geheele streken
platgebrand en verwoest zijn, dat de vreed
zame bewoners, teneinde zich voor roof en
moord te behoeden, moesten vluchten en ha
ve en goed moesten in den.st^k Blij
kens officieele vaststel"--*,fPr -
sten zoowel als biU^
Russen m Oost-Pn/ J A,.
vrouwen en kinde - O' ue,r .t
vermoord, onge" Z.the'
woest of in de 'AA J t n isRpc
tweeden hm
leeggeplundr - ieV,"Sio v-"-- wX
de laatste R£_ 'cel,
gekenmerkt
schandda fc. 3.y
krijgt cRJ*
fi\vd de
duren h. \v£. hoi -Mm
lagen veftnéïkev wtcade, lu fe" t
en verschrikkf^ >nade, Besser^J i
Op elke dc ooup'^alm, S^niC' L
e tr0RPe" ^eï'A -oetsarVerc
men zoowel als «lorr; t - -
roofd, geplunderd 0j i: 11 n'
en voorraden werdr 'ul *l:iPlocial' nel
het uitreiken van
gen 1, 3, 4, 7, 35.) V.
ten den geldgierigèiw
penning geven (Bijlap
woningen werden geiM.qójV
in sommigen lust hada,
den traepenafdeelingen a-
