Woensdag 14 April IM5
808le Jaargang N°. 2067,
voor de Zuidhollandüehe en Zeeuwsclie EilanÊen.
o
He Rorlogp.
Antirevo
Orgaan
Hst moderne Strafrecht.
IN HOC SIGNO VINCES
UIT DE PERS.
BUITENLAND.
0®z9 Cosrant verschijnt elkea Woensdag es Zaterdag.
AboimeMe&taprjjs par drie maanden fr, p. p. 50 Cent.
Buitenland bij vooruitbetaling f 4,50 per jaar.
ifeonderKjie nnamors 5 eat.
,ico toe
üiïöSVSE
W. BOEKHOVEN.
SOMMELSD1JK.
ïeleio®* IniereoMaa, Uk
IAdverie&tiSa 10 eeatys? r?ge,e*.7, snaai, Eaelasaes SO per regsL
Bosksaakoadigiag ösaè per regel sl. saaal.
MeHitMBTragei ea 'Hgen 50 Ctent per plaatsing.
Create letters an vlgaattes words» feereke: "aar de plaats, ilane die
MrertentiÏB worden ingevrae't 7 g- er* Vrijdagge .^«n-10
Alle stekken voor de Redactie feestemd, Advertesitiêsi eis verdere Administratie
Mn den ITitgeve
Door de pas aangenomen wet omtrent
de voorwaardelijke veroordeeling is de dis
cussie over het klassieke en 't moderne
Strafrecht weer opnieuw ontvlamd. Bij 100
uitgebreide stof is er geen denken aan dere
onderwerpen in ons blad volledig te be
handelen, maar we willen toch er iets van
reggen. Te uitgebreid is de materie of 't
onderwerp, omdat het gansche Strafrecht
stelsel met rijn principieel strafrechtsbe
ginsel er aan te pas moet komen om een
duidelijke uiteenxetting te geven van die
ideeën n.l. 't klassieke en 't moderne straf
recht, waarbij dan nog komt een nieuw
vooropgeschoven denkbeeld nl. de maat
schappelijke verantwoordelijkheid, waarbij
dan nog komt de theologische of wijsgee-
rige vrang over den vrijen wil, die met
dit onderwerp in 't nauwst verband staat,
Om het onderwerp grondig te behande
len, moeten we schrijven over
le. God als Rechter van d<y raeaschen
misdaden hier en hiernamaals.
2e. De rechterlijke macht in Gods plaats,
hier op aarde.
3e. De overtreding in dat geding met of
ronder vrijen wil, gedetermineerd of niet.
4e. De mensch geplaatst in goede of
slechte omgeving en daardoor meer of min
der schuldig; dus de schuld der Maatschappij,
die tot 't kwaad uitlokt.
5e. De invloed van de straf, b.v. 't ge
vangenisleven, op den delinkwent of den
overtreder; verbetert of verslechtert hij door
de straf.
6e. De toename van 't recidivisme en de
algemeen® criminaliteit..
7e. De eischen door 't klassieke en 't
moderne strafrecht gesteld om den misda
diger én te straffen en toch te verbeteren
3e. De roeping voor den staat bij schen
ding der Goddelijke wetten en bij die der
menschelijke wetten; in eenTheocratischen
Staat als Israel was met zijn straffen op
vloeken en sabbatsontheiliging óf in een
Christelijken staat, niet theocratisch, zoo
als Nederland is.
9. De ervaring in andere landen opge
daan bij de Rechtspleging.
Waar de behandeling, al dezer punten in
ons Blad onmogelijk is moeten we volstaan
met maar een greep te doen uit de over-
rijke stof en zullen we daarom nu slechts
't verschil aangeven tusschen 't Klassieke
en 't moderne strafrecht, in verband met
den Goddelijken eisch van recht en gerech
tigheid in hemel en op aarde.
Er wordt in de jurisdictie of rechtsple
ging gesproken van twee criminalistisclie
scholen; de eene heet: de klassieke of
conservatieve richting onder de leeraren
van 't Strafrecht en de andere noemt men
de moderne. De klassieke of conservatieve
School zou men die des Bijbels kunnen
noemen, uitgaand van het beginsel, dat de
mensch vrij is in zijn besluiten zijn doen
en laten in zijn macht heeft en bijgevolg
altijd verantwoordelijk is voor zijn daden;
dienvolgens ook altijd gestraft moet wor
den om te vergelden, wat hij misdeed, naar
de Staats-, Provinciale- of Gemeentewet.
Ze wordt ook wel een3 genoemd de inde-
terministische Schoolomdat de rechtsleer-
aars van die riehtiBg of school, op grond
van Gods Woord beweren, dat de mensch
niet-voorbeschikt isgeen stok en blok is
geen kromgegroeiden boom is, dieonmo-
qeljjk meer recht kan groeien', maar dat
de mensch heeft een vrijen wileen ver
stand en hart nog onderscheid wetend tus
schen goed en kwaad, zooals Paulus in den
Romeinenbrief 't aanteekent dat zelfs de
heidenen de wet hebben geschreven in hun
geweten, dat hen beschuldigt of vrijspreekt
een gevoel van verantwoordelijkheid, waar
door hij tegen God nooit zal kunnen zeg
gen: >Gij, o God, zijt de schuldige, want
ik kon niet anders, en Gij hadt we dan
maar anders moeten scheppen
Zóó redeneert de moderne School niet.
Deze wordt verdeeld in twee soorten: een
antropologische én een sociologische rich
ting. De eerste let op den Antropos of mensch
of hij soms erfelijk belast is; hoe zijn aan
leg is van der geboorte afhoe zijn lichaams
bouw is; zijn schedelvorm; zijn manieren
en doenof zijn ouders of voorouders dronk
aards waren of idioten of krankzinnigen.
Eu op ai die gegevens spreken ze dan
een vonnis uit, dat 't individu is >ontoe-
rekenbaart en niet in de gevangenis be
hoort, maar in een krankzinnigengesticht.
Ieder wout, dat ook in Nederland deie
school toepassing vindt, zoodat zelfs nu al
door den Volksmond gezegd wordt: >0,die
moordenaar wordt immers gek verklaard,
voor dien vent geen nood.* De meeste mis
dadigers zijn volgens die school zwakke
lingen; geen deugnieten.
De sociologische richting redeneert iets
anders. Ze zegt: een misdadiger doet een
misdaad, omdat hij als mensch niet anders
kon eenerzijds; en anderzijds door de maat
schappelijke verhoudingen, door zijn armoe
b.v. gedreven werd. En vooral dit laatste,
het z.g. milieu social, zijn maatschappelijke
omgeving, maakt in hoofdzaak den mensch
tot onschuldige. Hij is misdeelde, een ach
teruitgezette en dat gevoegd bij zijn eigen-
doimnetijke natuur heeft hem gemaakt tot
een m en, geen misdadiger, maar een onge
lukkige.
Ieder, die goed nadenkt, ziet nu wel in,
dat 't moderne Strafrecht tot andere rechts
spraak moet leiden dan 't oude, klassieke
strafrecht. Want: heeft de mensch een
vrijen wil, dan is hij altijd verantwoor
delijk en dus schuldig; schuldig;
als misdadiger, schuldig als welbewust
overtreder der wet, misdadiger na vrij
willige zonde en plichtsverzuim-, en dat
plichtverzuim moet door den rechter in den
Name Gods vergolden worden met een straf
in evenredigheid van 't kwaad. Dat is de
Vergeldingstheorie.
Maar 't moderne strafrecht breekt daar
mee. De mensch heeft geen vrijen wil en is
product en slachtoffer van de omstandig
heden; niet verantwoordelijk; wel te be
klagen, maar niet te straffenverdient geen
verachting, maar innig meelijden en moet
dus teeder behandeld worden. Zeer teeder
asjeblieft met den bandiet! Geef hem een
canapee en een bord met saucijsen's Mid
dags bief met een fleseh port
't Paaschcongres der S. D. A. P.
Zooals ieder warm Vaderlander hoopte,
is 't Congres der S. D A. P. geëindigd met
de aanvaarding der Partijresoluties nl. dat
de partijleiding goed gedaan heeft om het
nationaiiteitsstandpunt voorop te zetten
en te bandhaven.
We verheugen er ons in, dat de S. D.
A. P., met zoo groote meerderheid dat be
ginsel heeft goedgekeurd.
Er zijn tijden geweest en de Socialisten
zullen de eersten zijn, om er zich nu over
te schamen, dat hun propagandisten tegen
de Landsverdediging geweldig te keer gin
gen. »Geen man en geen cent*.
Ja, zoo'n dwaas meetingvertoon ging
wel, toen er vrede was; vele onnoozele
toehoordors zaten met open mond te luis
teren naar al dien humbug en zullen in
hun onnoozele ziele gewis overtuigd ge
worden zijn, dat 't nu maar eens uitmoest
wezen mot al die militaire uitgaven, met
al dat gedoe van die »sabelsleepers« »en
die militaire kaste* »en die rijksopvreters
met der koperen knoopen*. en dat heel de
rotte* maatschappij geen droppel bloed
waard wa3, zelfs geen koord vandechaco,
Zóo verkocht men lef op de meetings in
vredestijd.
Maar Augustus 1914 kwam. En de ver
antwoordelijkheid kwam. E' met die ver
antwoordelijkheid de plicht tot lef?
neen, iot aanpakken.
En zie, weg was nu alie gewauwel van
socialistische herbergredenaars.
Troelstra wil naar de grenzen; Schaper
wil er naar toe; Viiegen wil er heen; Wi-
baut wil er heenen alles wat Socialist
is trok zijn door Troelstra gesmade •apen-
rokje* aan en met geweer op schouder,
ging het den trein in naar de grenzen.
Nu geen gescheld op dio sabelsleepers,
maar op de Socialistische gezichten den
baugsten ernst voor Vaderland en Vorstin,
voor hof en haard en huis en havo, voor
vrouw en kinderen eu familie. Weg was
de meetiuglef!
Gelukkig dat 't vroegere onmogelijke
standpunt is verlaten. De Natioualit it is
aanvaaid en 't Geen man en geen Cent
voor altijd weg.
Het Vaderland heeft bij deze beslissingen
gewonnen, maar de S. D. A. P. is in ach
ting en waardij gedaald. Ze heeft als Partij
haar vroegere grootspraak moeten inslik
ken, uu 't op daden aankwamen het zal
altijd de vloek der S. D. A, P, blijven, dat
ze 't volk wel kan ophitsen, maar. een
maal tot daden geroepen, net moet doen
als de Bourgeoisie.
Bij den neus genomen?
Het Kamerlid, de heer Van Vuuren, heeft
een goed werk gedaan met den Minister van
Koloniën te vragen naar de condities, waar
onder de Indische leening is tot stand ge
komen. Uit het antwoord toch van den Mi
nister is thans gebleken, dat een groep ban
kiers zich had verbonden, om onder voor
behoud, een deel der leening over te nemen
tot een koers van 95 pet, en bovendien het
recht bedongen om uiterlijk drie dagen voor
den eersten dag, waarop aan het publiek de
gelegenheid zou worden gegeven om zijn
inschrijvingsbiljetten in te leveren, ook de
overige obligatiën der leening tegen dien
koers te koopen teneinde de uitgifte voor
eigen rekening te doen geschieden.
De groep, zoo vernemen wij thans, heeft
van dat recht gebruik gemaakt.
Voorts was de minister met de groep over
eengekomen dat de koers van uitgifte aan
het publiek op 97 pet. zou worden gesteld,
dat ook bij de uitgifte voor haar rekening
aan tusschenpersonen (commissionairs enz.)
de in Ned.-Indië gebruikelijke 1/1 pet. pro
visie zou worden toegekend, en dat ook de
genen die zonder zulke bemiddeling tot een
bedrag van ten minste f 500.000 nominaal
op eigen naam zouden hebben ingeschreven
over het hun toegewezen bedrag dezelfde
provisie zouden genieteneen en ander ten
laste van de groep. Op deze voorwaarden
is de geheele leening door „de groep ge
nomen.
Hetgeen beteekent, naar de N. Rott. Ct.
becijfert, dat er een en een kwart millioen
aan den strijkstok is blijven hangen. Terecht
naar 't ons voorkomt, is het blad van oor
deel, dat er bij de uitgifte van deze leening
„eenigen zeer gemoedelijk bij den neus ge
nomen zijn."
Onder dezen sohijnen ook de Kamerleden
te behooren. De Minister van Koloniën toch
heeft, bij de behandeling der Leeningwet,
wel in eenige vage termen gesproken over
„verschillende afspraken", maar die heeten
niet verbindend te zijn: de leening was
„niet gegarandeerd", er bestond „geen ze
kerheid dat de geheele leening van 627*
millioen zal worden genomen". Heeft de Re
geering, zoo vroeg de heer Bogaardt,
„zich verzekerd van den steun van een con
sortium van bankiers" Dat was niet het
geval, verklaarde de Minister pertinent.
De Kamer, vertrouwen stellende in de
Regeering, laat den Minister de grootst mo
gelijke vrijheid en men moet aannemen dat
het niet anders kan. Thans blijkt echter, dat,
zooal niet met een consortium, dan toch met
een „groep bankiers", zekere afspraken wa
ren gemaakt, waarvan de Kamerleden zelfs
niet ondershands in kennis zijn gesteld en
terwijl dit alles, ook de overneming der lee
ning tegen den koers van 95 pet., vrijwel
vaststond, spreekt de Minister er over met
een warmte en een zoo dringend beroep op
de vaderlandsliefde der natie, dat dit niet
zonder uitwerking blijven kon. De uitwer
king ligt in de D/i millioen, door de
„groep bankiers" als gemakkelijke winst op
gestreken. Ons [dunkt, de Minister had zijn
enthousiasme beter kunnen plaatsen.
De N. R. Ct. dringt krachtig aan op meer
dere inlichtingen. Men heeft recht, betoogd
het blad, om nu ook de keerzijde der me
daille te zien. Bij dezen wensch sluiten wij
ons geheel aan.
(Ned.)
ben schatrijke geldmannen als zoete winst
in hun zak gestoken met medeweten van den
minister van Koloniën. Zij kregen de leening
voor 95 procent in handen en zij plaatsten
haar voor 97 pet. En zij maakten daarbij
vooraf nog zulke condities, dat zij tegen elk
echec gevrijwaard waren.
„Indien", zoo zegt de Tijd terecht, „de heer
Pleyte niet zoo handig, niet zoo gevat en
niet zoo brutaal was, dan zou men zeggen:
Wat is hij onnoozel er in geloopen. Thans
blijft niets anders over dan te vragen om
meer licht."
Dat licht moet onstoken worden. Daarop
heeft het Nederlandsche volk recht. DE W,
(N. H. Ct.)
De Drie Provinciën schrijft in haar num
mer van 9 dezer.
'n Legende is nu de wereld uit.
Deze n.l. dat Engeland zich óf stellig óf
waarschijnlijk buiten den oorlog zou gehou
den hebben, als de Duitschers maar niet
België's onzijdigheid had gevioleerd.
Daarop is alle nadruk gelegd.
En als politieke zet was dat van Engeland
te begrijpen, want daardoor heeft het vrij
wel de publieke wereld-opinie op zijn hand
gekregen. Gelijk we ook van meet af heb
ben erkend, dat juist niets zóó de Duitsche
sympathieën in de wereld heeft geschaad,
als wat het aan België deed.
Maar een veel belangrijker vraag is dan
toch of Engeland, ware België gespaard ge
bleven, zich buiten den oorlog zou hebben
gehouden.
Of dus België hoofdzaak was.
Dan wel 'n welkome bij-kwestie.
Ddórover ging nu licht op.
De Times, het bekende Engelsche hoofd
blad, schreef dezer dagen letterlijk:
„Het volk moet weten, dat onze eer en
onze belangen ons geboden zouden hebben,
met Frankrijk en Rusland tegen Duitsch-
land op te trekken, ook al ware ervan een
inval in België geen sprake geweest".
Dat is duidelijke taal.
't Is licht te begrijpen, hoe de Times tot
zulke woorden komt. De geestdrift voorden
Oorlog en voor de werving, die het leger
voeden moet, was over haar hoogtepunt heen-
gékomen en ging verflauwen. Er moest een
nieuwe prikkel komen. En die vond het blad
blijkbaar in het afwinden van alle doekjes
en het bloot en klaar laten zien van de kern
der zaak.
Trouwens, dat was eeuigszins te verwachten.
Engeland heeft het nooit zoo nauw met
de rechten der kleine natiën genomen. Denk
aan de Boerenrepublieken. Denk aan Egypte.
En ook nu verluidde weer, dat het trots
alle protesten kalmpjes een neutraal Grieksch
eiland gebruikte als steunpunt voor zijn vloot
waarmee het de Dardanellen forceeren wil.
Er waren dus wel aanwijzingen.
Maar 't is nu pas onomwonden gezegd.
Ook in 't Engelsche Lagerhuis kwam de
kwestie ter sprake.
De liberale afgevaardigde Outhwaite con
stateerde daar, zonder tegenspraak, dat op 2
Aug. 1914 des morgens reeds aan den Fran-
schen gezant was medegedeeld, dat Fran
krijk op de hulp van de Engelsche vloot zou
kunnen rekenen, terwijl eerst des avonds
van dienzelfden dag het bekende ultimatum
door Duitschland naar Brussel gezonden
werd, den eisch stellende om door België
te mogen trekken.
Die afgevaardigde trok toen ook voor
zichzelf de conclusie, hoe het onjuist is te
zeggen, dat Engeland alleen van zijn onzij
digheid is afgeweken wegens de schending
van België's grondgebied.
Zoo komt er meer klaarheid.
En blijkt het opnieuw, hoe een eindoor
deel zal kunnen worden opgemaakt, eerst
eis in later tijd alle bescheiden en alle om-
standigheden in het volle licht zullen
geplaatst. -V,
De Indische leening.
De faits et gestes der groote finait/W'-is<
aken een onheliacreltiken inriritk 'H* OF* i
'/tp
DE TOESTAND
is nog niets gewijzigd, sinds ons laatste over
zicht.
De legers wegen tegen elkander op en het
blijft slingeren der lijnen, die ons de beide
vijandige linies aanwijzen.
Of Duitschland er gemakkelijk onder te
krijgen is gaat ook al in sommige Engelsche
grootheden een punt van bespreking uitma
ken en zeker is het dat dit niet mee vait,
stelt dat het kan.
Zelfs een blad als de Times, die de strijd
thans ook op het doode punt acht te staan
en wel geloofd dat dit in hun voordeel zou
overslaan, begint toch zijn lezers reeds voor
te bereiden dat er nog heel wat zal moeten
gedaan worden want dat Duitschland voor
een dcfinitieven oorlog nog verbazend sterk is.
„Het effectief zegt de Times van de strij
dende troepen kan aangevuld worden, indien
het niet reeds aangevuld is. De Fransche
officieele berekening, dat Duitschland nog
twee millioen man reserve heeft, was gemaakt
zonder dat rekening werd gehouden met
Duitschers boven de 39 jaar; maar natuur
lijk, een Duitschland in het defensief zal zulke
beperkingen niet erkennen en tenslotte zal
men mannen van 45, 50 en 55 jaar voor hun
haardsteden zien vechten. Het is waar, dat
slechts met vereenigde opofferingen voor het
vaderland deze huisvaders gebruikt zullen
worden, maar tusschen het breken van 't
Duitsche offencief, (hetgeen grootendeel reeds
gebeurd is) en het breken van 't defensief
is een groot verschil en indien Duitschland
door wil gaan, is er geen reden, waarom
wij grenzen aan zijn weerstandsvermogen
zouden stellen"
En na dit vooropgesteld te hebben, gaat
het City-blad dan aldus voort:
„De tegenwoordige Duitsche linies zijn
goed versterkt. Het goed verdedigbare Rijs-
sei, de opvolgende linies van de Schelde, de
Dender en de Maas zijn allen in gereedheid
gebracht voor een krachtigen tegenstand, ter
wijl tenslotte de Rijn de grootste hinderpaal
van alles is. Al deze linies kunnen met be
trekkelijk zwakke strijdkrachten verdedigd
worden.
„Het zwakke punt in de Duitsche positie
is, afgezien van eenige sectoren in het Wes
ten, het Oostenrijksche front. Hongarije staat
bloot aan een omsingelenden aanval, die zoo
wel Weenen als Boedapest bedreigt. De ver
dediging van de Trentino (tegen de Italia
nen kan ieder oogenblik belangrijke gar
nizoenen vereische Oostenrijksche
legercorpsen die in' \n thuishooren,
zijn ver
verdedigin
deHgf%r m
»ór
'M
voor
zal V!
dev..
Jri
r.v
box!.;
ded sc tl'
<\r?n
v I' i T&a. (jëiriu.1 i.'"T- v&Q
j tV - .jcinuiT,
1 *- -V-,;
fle
maken een onbehagelijken indruk. -T' fcrijg*" ;ets..
Enorme winsten worden gemaakt do;/»-et itvd de genr^i
derscheidene mannen die den schijn 'e*, r>'t4 F. j j, f
men het publiek te helpen. arZiy i >TT' w^è&icade
Wie, al is het maar een half uur, rrj ISf*."?-™»
sprek is geweest met menschen, die in d* N -'j:"
kringen meer thuis zijn, wordt pijnlijk J_, I_l .'"yVa»
chcvi?.
troffen door allerlei bijzonderheden, di
breede burgerij niet kent.
Onze tijd werkt op sommigen in h
mate demoraliseerend. De staat wore
boomwaaraan velen eens gaan schuddv
teneinde op gemakkelijke wijze in het bez:
van begeerde vruchten te komen.
Wat nu met de Indische leening is gebeurd,
spant de kroon. Bijna 2 millioen gulden heb-
3*.
•v.' .r,
'X§
t^ A' Ui- -
'i '-•> made, Bessgr-ff
00UPi*;7alm. Sa&nïei
)Uü' .*7alm, S/ai
ïeïK> -oetsarV
r-rL t
nic'
er<-
van 'P. 1 v-
er even goe;au^
Engeland. Nee y -- -
denken dat melt
iï,-
