voor de Zuidliollandsclie en Zeeuü* sche Eilanden.
lie Oorlog.
29slc Jaargang N2038.
2
Antirevolutionair
Orgaan
P f
Tweede Blad.
IN HOC SIGNO VINCES
1 - Vrijdag 1 Januari HM5
Ir.
%r.
OFFICIËEL GEDEELTE.
PENNEKRASSEN.
OP DEN UITKIJK.
RecSames - Medetieelingen
fJBSÖlUUT
WfJTEIfDICHT
fêCOHEW&ZQNEN,
REGENJASSEN
BINNENLAND.
BUITENLAND.
1
Deze Courant verschijnt eiken Woensdag en Zaterdag.
Abonnementsprijs per drie maanden fr. p. p. 50 CsBt-
Buitenland bij Tooruitbetaling f 4,50 per jaar
Afzonderlijke nammers 5 Cent.
SOMMELSD1JK.
„MT GOUDEN HERT'
DINERS 60 cent en hooger.
LOGIES MET ONTBIJT
fEN REUKLOOS
fjLLSEN VERKOOP
21CHT ZEN DINGEN
P&*. OPqqNVI^GË F^NCO
De Kerstgroet
VEER Jfz.
Sntereiniging.
jers een voorspoedig
Iri 1915.
een gelukkig jaar.
IEGE.
Iri 1915.
TOL Az.
Iri 1915.
P-f.
[TTH,
Spekslager,
begunstigers een ge-
[ri 1915.
ISLOOT Lz.
erste Nederlandsche
erste Nederlandsche
In.
Iri 1915. p.
I1TER.
tn begunstigers Gods
Ischt.
pri 1915.
- Zaadhandel.
begunstigers een ge-
pri 1915.
(cHOFF,
achelsmederij.
han familie, vrienden
tri 1915.
0ITOKYJS&
W. BOEKHOVEN
Telefoon laiercomn. fio. 2.
AdrertentiSn «O cent per regel en 5/s maai, Reeiaaaee SO per regsl.
Boekaankondiging l Cent per regel en ssaal,
BienstaaBTr^en en Dienstaanbiedingen 50 Cent per piaateiss
Groot® letters en vign* f*c trorie1 berekend naar de plaaierai«ne ri* -.rj
Adrertentiën words; e^ewaoht tot Dingdag- en Vrjjdagmn
en
Alle ntakken voor de Bledafiïs öe#ieies«t Idverlentièn en verdere Adminf strati ïranco te zenden aa«i
Int Hz.
n kolenhandel,
li begunstigers een
ari 1915.
en bekenden een ge-
venscht door
Ir. en Echtgenoote.
iri 1915.
A
nis
mm
ZEGEN Jz.
Mr. Schilder,
^ers, vrienden en ken-
jaar.
fari 1915.
|ARD Kz.
en Echtgenoote
iden en bekenden een
|1915.
z., Oude Tonge,
Jide zaken tegen de
P-
bekenden een ge-
ïdbouwwerktuigen,
1915.
1LPHEN
r en Barbier,
egewenscht aan mijne
rs.
ïuari 1615.
)MENS
erdam en Dordrecht,
en en bekenden een
uari 1614.
igers gelukkig Nieuw-
LME Az.
mt veeverzekeringmij.
elo".
ïuari 1915.
DBËR,
Mr. Timmerman,
dag.
i. 1915.
en begunstigers Gods
scht in 1915 door
IT Ez.
Nieuwe Tonge.
aan mijne vrienden
J. P. GERR1TSE.
eermaker en Barbier.
and
VERKIEZING
GEMEENTERAAD.
De BURGEMEESTER der gemeente Som-
melsdijk brengt ter openbare kennis, dat op
Dinsdag den 12e Januari a.s. zal plaatsheb
ben de verkiezing van een lid van den ge
meenteraad, ter vervulling van de plaats van
den heer M. Peekstok, dat op dien dag, van
des voormiddags negen tot des namiddags
vier uren, ter Secretarie der Gemeente bij
|jden Burgemeester kunnen worden ingeleverd
OPGAVEN VAN CANDIDATEN,
als bedoeld in artikel 51 der Kieswet en ar
tikel 10 der Gemeentewet, welke opgaven
moeten inhouden den naam, de voorletters
en de woonplaats van den candidaat.
Formulieren voor de opgaven zijn van 29
December 1914 tot en met den dag der ver
kiezing ter Secretarie kosteloos verkrijgbaar.
Op die formulieren is vermeld het voor de
candidaatstelling vereischte aantal handtee-
keningen van kiezers, bevoegd tot deelne
ming aan deze verkiezing.
De inlevering der opgaven moet geschie
den persoonlijk door één of meer der perso
nen, die de opgave hebben onderteekend. De
candidaat kan daarbij tegenwoordig zijn. Van
de inlevering wordteen bewijs van ontvangst
afgegeven.
De Burgemeester brengt hierbij in herin
nering artikel 151 der Kieswet, luidende als
volgt
Hij, die eene opgave, als bedoeld in arti
kel 51 inlevert, wetende dat zij is voorzien
van handteekeningen van personen, die niet
bevoegd zijn tot deelneming aan de verkie
zing, waarvoor de inlevering geschied, ter
wijl zonder die handteekeningen geen vol
doend aantal voor eene wettige opgave zou
overblijven, wordt gestraft met gevangenis
straf van ten hoogste drie maanden of eene
geldboete van] ten hoogste Honderd twintig
gulden.
Met gelijke straf wordt gestraft hij, die we
tende dat hij niet bevoegd is tot deelneming
aan de verkiezing, eene voor die verkiezing
ter inlevering bestemde opgave, bedoeld bij
artikel 51, heeft onderteekend.
Sommelsdijk, den 28 December 1914.
De Burgemeester voornoemd,
BOUMAN.
Het jaar 1914 is ten einde gespoed, is be
graven in het graf der eeuwen.
Ze hebben „geboemd" van den torenklok,
de twaalf slagen, trillend door de ijle lucht.
't Is altijd zoo'n plechtige avond, die Oude
jaarsavond. Als we uit de kerk gekomen zijn
en ons vereenigd hebben rondom den gezel-
ligen haard, alles uit het afgeloopen jaar be
sprekend.
Dan is er altijd reden tot dankbaarheid.
Ook nu!
Nu het jaar 1914, dat zijn bloedige sporen
achterlaat, vervlogen is.
Ook nu nog dankbaarheid!
Zeker, de economische toestand van ons
land is danig in de war geraakt; handel en
scheepvaart liggen of stil öf zijn gedeeltelijk
gestremd; velen zijn van huis en haard weg
geroepen, gerukt uit hun studies, uit hun
werkkringals anderen Oudejaarsavond ge
zellig thuis vieren, staan zij op hun eenzame
wachtposten, om te beletten, dat de neutra
liteit van hun geliefd land niet geschonden
wordt.
Zeker, het is hard, het is onmeedoogen-
loos hard, dat zij niet thuis kunnen zijn
En 't is ook zeker, dat het gevaar voor ons
land niet geweken is't Is onlangs in de
Tweede Kamer nog te berde gebracht, dat
het volstrekt geen zwartgallig pessimisme is,
dat den oorlog nog vreest!
En toch, ook nu dankbaarheid
Hadden wij niet in een oorlog gewikkeld-
kunnen zijnhad [de brandende fakkel niet
over onze akkers kunnen gaanhad het on
mogelijk kunnen zijn, dat onze soldaten
stervend op de velden lagen, ver van de
hunnen
Welnu dan, dankt dan God voor zijn goe-
dertierene bemoeienissen over ons I
Hebben wij het niet even goed verdiend,
als de volken rondom ons Zijn we zooveel
beter
Is er geen reden tot dankbaarheid, als we
nagaan, wat ons toch al geteisterd land, der
traditie getrouw, deed voor die duizenden
vluchtelingen, die in hun angst en nooddruft
over onze grenzen kwamen
Is er geen reden tot dankbaarheid dat dit
in het buitenland gewaardeerd wordt
Welnu, klaagt dan niet, maar laat een
danktoon opstijgen tot God in den Hemel
En nu het jaar 1915 aangevangen is, bidt
dan God, dat Hij ons beware bij den vrede.
En soldaten, kameraden (schrijver dezes
mag dit laatste zeggen, want hij staat zelf
aan de grens) als ge Oudejaarsnacht op uw
post staat, mort dan niet, maar dankt God.
Als ge aan de Zeeuwsche grenzen staat,
dan hoort ge in de verte het doffe kanon
gebulder. En als ge dan bedenkt, dat elk
zoo'n schot aan tientallen menschen, evenals
gij in de kracht van hun leven, het leven
kost, durft gij u dan nog vermeten te mor
ren Had datzelfde u niet kunnen overko
ken
Welnu dan, zijt ge het dan niet met mij
eens, dat er, nu 1914 verstreken is, reden tot
dankbaarheid bestaat?
Het is weggevlogen, het jaar 1914, met
zijn lief en leed, zijn treur- en jammer-
tooneelen.
En nu staan we voor een nieuw jaar. We
weten niet, wat het brengen zal. We staren
in een donkere toekomst.
't Is maar gelukkig, dat we het niet weten.
De gruwelijke oorlog duurt nog voort,
zonder tusschenpoozen. Zelfs op Kerstdag
niet één enkelen dag wapenstilstand
Velen zullen met een benepen hart het
nieuwe jaar ingaan. Doet dat niet. Vertrouwt
op God, Hij zal alles wel maken.
Misschien wordt 1915 nog een blij jaar.
Het jaar, waarin de vrede wordt gesloten,
waarin het zwaard in de seheede wordt ge
stoken, het geweergeratel ophoudt en het
kanon zwijgt.
En daarom, gegroet 1915!
Nog eenige maanden in de natuur een stik
donkere nacht, om dan op te leven, tot iets
moois, tot iets groots, tot iets heerlijks.
En misschien de onontbeerlijke vrede
Geen gruwelijke strijd tusschen mensch
en mensch meer
Laten we bidden, dat 1915 ons dit brengt.
Een, twee, drie
twaalf.
De laatste galm is weggestorven!
Vaarwel 1914;
Gegroet 1915!
S-Hugo Kingmans.
XXII.
Morsen zullen klokken luiden
De Kerstklokken van heinde en veer!
En de zwaargewonde, die net pas van
doodsgevaar gered, nog zwak en willoos
neerligt, stil zich koesterend in de stipte
zorg der zusters die z'n hart verwarmt als
V winterzonnetje z'n uitgeteerd lijf, hóórt
de klokken van voorheen.
Toen hij r.og jÓDg was!
Toen nog niet, trots zijn nauwelijks zes
entwintigjarigen leeftijd een „zwaar" leven
achter hem lag, zooals lü: een roes van
zonde, een wedren naar het eeuwig ver
derf
Maar zijn zwak hoofd kan de details
uit dat zondebestaan nog niet scherp af-
teekenen op de plaat zijner verbeelding.
Zijn zondeweg met al de mijlpalen der on
gerechtigheid, de heuvels en bosschen, waar
hij andere goden heeft gerookt, dan den
God des Verbond?, de pleisterplaatsen waar
hij uitspatte in orgiën van zinnelijken lust,
die weg ligt nog dik onder de sneeuw
der vergetelheid, die de vormen en lijnen
vervaagt en verflauwt.
Dat het zóó altoos blijven mocht
Daarentegen komen nu de eenvoudige
beelden, de halfvergeten herinneringen uit
zijn kindsheid kantig en scherp naar vo
ren, ontdaan van de dikke stofliag, die
vorm en teekening verdoezelde in den hel
deren glans nu van zuiver licht: het gouden
licht van de zon zijner jeugd.
Morgen zullen klokken luiden
Zóó hoorde hij ze, vele. véle jaren gele
den, toen hij voor 't eerst zesjarig knaapje
met zijn vader Qver de besneeuwde heide
op Kerstmorgen kerkwaarts ging.
Moeder, zwakke vrouw jaren dood
nu alhad hem in al haar eenvoudig
heid in 't vertrouwelijk plat-boersch dia
lect, dat hem nóg als muziek in de ooren
klinkt als er plotseling hier op de zaal een
van de jongens in praten gaaL ze had
hem dagen vooruit al de geschiedenis van
het Kerstkindeken verteld. Met vader had
hij den Kerstboom uitgezocht in 't tparre-
Hotel «uniraiK
r»
Gedempte Boerensteler 63A, (53B
Direct nabij de Hoofdsteeg,
BSotë«erdam. -
f il.25, f 1.50 en f 1.75
Tel. No. 10595 Aanbevelend,
R. C, F. y. i LEE-töoom
He» door ieder aanbevolen adres.
bosch, 's'avonds zouden al deschitterlicht-
jes branden en om j u in zijn kinderover
legging n het vólle Kerstfeest te hebben,
moest hij óók met vader naar de groote-
menschen-kerk.
Rechts en links luid'dentoen de klokken:
hij hoort ze nóg!
Ea zijn kinderoor verstond beur spraak.
cVreed op aard! Vreed' op aard!"
Zóó. zongen ze, in metalen klanken.
Elk op zijn eigen toon en maat: zwaar
en langzaam de eene, vlug en vroolijk een
andere, statig en kalm hun eigen dorps
klok, die het toch altijd wón!
Zoo ging menige Kerstdag voorbij.
Altijd weer trof hem 't klokgezang.
En plotseling herinnert hij 't zich; 'tge
sprek met ziju vader, den ouden grijzen
schoolmeester uit 't afgelegen gehucht, 'n
uur wel van het kerkdorp af den laatsten
keer dat ze samen «opgingen» op Kerst-
20 cent per Regel.
V00(^ OVE^FDjKKEE
Dff^KSWjND.
EN -STARLBOEK
I
morgen: samen, moeder was al drie
jaar »weg« en vader's rug was gaan bui
gen sinds haar plaats ledig was.
't Klokgebom trof toen ook hèm.
Eu met glinsterend oog had hij er van
gesproken, hoe 't ook in den hemel één
accoord zal zijn van vele en onderscheide
ne stemmen maar alle met één lied:
'Eere zij God! eere zij God!»
Toen 't na. dat Kerstfeest weer lente
werd was Heinrich weggetogen. Hij zou
't met zijn scherp verstand en vast geheu
gen verder brengen dan 't heidegehucht,
waar zijns vaders levenspad in 't zand was
vastgel open. Jaren lang had vader zich
schier alle3 oDtzegd, om hem als 't zoo na
was, rustig te late i sludeeren.
Achhoe hij die liefde vergolden had
Idealist was hij op de academie gekomen
in jongen ijver brandend, om met enkele
jaren als dienaar des Woords uit te gaan
onder do heidenen in korten tijd zag
hij al zijn idealen versmoord, alle geloof
ondergraven, alle gebed gebluscht en bleef
hem niets dan een koud materialisme, 'n
dorre moraal, 'n hopelooze twijfelzucht, de
spot der wanhoop in 't eind, die 't leven
een narregrap viedt en den laatsten sprong
in de duisternis vau 't eeuwig Niet de
eenige daad vau mannelijkheid, waartoe 'n
verwijfd uitgeleefd geslacht nog komen
k n.
Toen luid'den geen Kerstklokken meer.
Zondeliederen klonken in Kerstnacht.
De heugenis van Kerstfeest vervaagde
uit zijn ziel; 't werd een uitgieting van
ongerechtigheid: reactie op een ingetogen
jeugd, die zichzelf bespottelijk leerde ach
ten en hij deed de grauwe haren des ar
men vergeten vaders met droefheid ten gra
ve dalen, van den vader die met stervende
iippen nog worstelde voor den Troon der
g nade om het leven van zijn eenigen zood,
van den vader die niéts had dan de
beloften des Verbond3 tegenover het zon
deleven vaa een schandelijk bondsbreker
en die met smartelijken twijfel zijn leeraar
vroeg of zijn vurig gebed niet den vrede
zijns zoons hóóger stelde dan de eere Gods
Twee jaar al was nu ook vader «weg».
Hij zette ziju zondebestaan voort
Toen was de «oorlog» gekom«-n
Van stad tot stad was hij gegaan, 't
ruwe soldatenleven had hem nog meer ver
hard, onder 't vuur van den vijand had
hij nog tergend Gods Naam misbruikt-.
Zóó kwam hij in de loopgraven.
Waar da Dood loerde, vooruit en terzij
boven uit de lucht en onder uit de inge
wanden der aarde en meuigen makker had
hij zien vallen!
Tot eindelijk de beurt kwam aan hém.
't Was in een wilden stormren, om 's
vijauds loopgraven te nemen De strijd
leek te zwaar; verdekt opgestelde maxims
overgoten h> n met een kogelregen als de
sproeistraal 't marktplein schoonveegt
ze moesten terug door twee, drie ko
gels getroffen viel hij tusschen de loopgra
ven neer.
Twee dagen bleef hij er liggen
Om hem heen barstten de handgranaten,
eau hagel van kog Is sloeg in den grond
de dorst verteerde hem, rijn wonden brand
den als met onuitblusschelijk vuur
En uitkomst wa er niet! Vriend noch
vijand kou hem daar bereiken. Om hem
heen 't gerocheri der stervenden, 'tgekreuu
der gewonden, 't geknetter der kogels
zoo lag hij daar neer op 't vlakke veld,
machteloos in zijn ellende
Daar eindelijk was hem God ontmoet
Gelijk aan Manasse in djn kerker.
Daar, als onder stokebranden had hij
een voorsmaak der helle gehad, tot onder
den kogelregen en 't geweld der barstende
granaten, de arme-zondaars-bede over zijn
lippen geperst werd: Genade!
Eu God liet zich van hem verbidden
weudde nog zijn doodsgevangenis
bij een nieuwen stormloop werd eindelijk
's vijands stelling genomen en kon hij wor
den weggedragen
Vele dagen ligt hij hier al.
Nu eindelijk is 't gevaar voorbij! Moge
nu 't leven em Ctiristus zijn! Hem, als
een brandhout uit het vuur gerukt.
Morgen zullen klokken luiden.
En nü pas verstaat hij heur klank:
«Wélbe .hagen! wélbe .hagen!»
Eeuwige ongehouden liefde Gods
UITKIJK
die H. M. de Koningin tot haar volk heeft
gericht is een warm, gevoelvol woord, dat
zeer zeker indruk zal hebben gemaakt. Wij
mogen het niet overdrukkentoch was het
waard dat alle Nederlanders het lazen en
ter harte namen.
H. M. gaat haar volk in menig opzicht voor
in geven, waar nood is; in opoffering waar
het landsbelang dit eischt en in kloekmoe
dig belijden. Waar vele christenen een ver
keerd begrepen neutraliteit in acht nemen,
komt onze Koningin er open voor uit dat
het heil voor land en volk alleen te wach
ten is van God en Zijn Christus.
H. M. roept tot gebed en tot geloof. Het
is een lichtend woord in deze donkete ern
stige dagen.
Waarvoor wij van harte recht dankbaar
zijn. Het is het woord eener Koningin, maar
mannentaal.
DE TOESTAND
in het westen is zoo goed als onveranderd.
Van de legerorder van generaal Joffre wordt
nog niets bespeurd. Wel worden er hevige
uitvallen gedaan, doch beslissend zijn deze
niet.
De Belgen hebben voor een paar dagen
2000 Duitschers krijgsgevangen gemaakt en
dat moet voor het Belgen-hart zeker wel
een dankbare vangst zijn geweest.
'tWerd hun makkelijk gemaakt door de
Engelsche vloot!
De Engelsche schepen konden van de zee
uit de Duitscfie vooruitgeschoven stellingen
beschieten en de bezetting noodzaken ze te
ontruimen. Daardoor waren de Belgen in
staat om, als mollen in den grond gravende,
ongezien de Duitsche loopgraven te naderen.
Plotseling te voorschijn komende deden zij
toen een bajonetaanval op de Duitsche linies,
waarbij zij ongeveer 2000 Duitschers gevan
gen namen, zonder zelf groote verliezen te
hebben geleden.
'tMoet er daar bij den Yser en in de dui
nen van Nieuwpoort de laatste dagen weer
verschrikkelijk naar toe zijn gegaan
Met onweerstaanbare kracht willen de ge
allieerden vooruit, de Duitsche legers terug
werpen; maar de verliezen die zij bij hunne
aanvallen lijden, als zij onder een moordend
vuur over een volkomen kaal terrein eenige
honderden meters moeten afleggen, zijn ver
schrikkelijk.
De Duitschers zitten natuurlijk ook niet stil.
Zoo meld Reuter aan de Daily mail uit het
departement Nauw van Calais:
Door een wanhopigen, bioedigen aanval
van een sterke Duitsche divisie, die over
Béthue naar Calais en het Kanaal trachte door
te breken, is een bres ontstaan op een kri-
tiek punt van de gevechtslinie, welke bres
echter weer gevuld is.
De 20ste December was door de Duitschers
uitgekozen om door de Britsche linie heen
te breken bij de geheel verwoeste en verlaten
dorpen Festubert en Givenchy, dicht bij Bé-
thune, vijftig mijlen ten oosten van Boulogne
gelegen. De dorpen werden bestreken door
Britsche, Fransche en Duitsche zware kanon
nen. De zich voor de dorpen uitstrekkende
Britsche loopgraven waren bezet door Indi
sche troepen. Op sommige plaatsen bevonden
de Duitsche loopgraven zich op nog geen 50
yard afstand.
De aanval der Duitschers begon vroeg in
den morgen. Troepen manschappen, gewa
pend met handgranaten, kwamen plotseling
uit de loopgraven te voorschijn. Aangezien
de afstand tusschen de loopgraven gering
was, was het niet mogelijk de lawine te stui
ten en kwam zij in de eerste linie van onze
loopgraven. Uur aan uur vochten de Indiërs
met hun bajonetten en messen en ofschoon
de Duitschers groote verliezen hadden, slaag
den zij er tegen den middag in zich tijdelijk
in het bezit van de loopgraven te stellen.
Het meest kritieke oogenblik van den dag
brak nu aan. De vijand had zich klaarblijke
lijk meester gemaakt van Givenchy. Twee
regimenten Fransche territoriale troepen ruk
ten van terzijde op. De volgende twee uren
was de entente drievoudig bezegeld door het
bloed van Franschen, Engelsohen en Indiërs.
Het was een stormvloed van wanhopig strij
dende manschappen, die vochten met bom
men, messen en bajonetten. Er werd nauwe
lijks geschoten. Te vergeefs zochten de Duit
schers een wijkplaats in de loopgraven.
In den nacht, die nu aanbrak, verdreven
de wraaknemende bondgenooten de Duit
schers uit de derde rij loopgraven in de
tweede, uit de tweede in de eerste, uit de
tusschengelegen loopgangen en andere wijk
plaatsen. Op sommige plaatsen lagen de lij
ken een yard hoog. Bij het bleeke licht van
den aanbrekenden morgen kwamen de bond
genooten Givenchy weer binnen.
En zoo gaat het voort iederen dag, dan
de eene een uitval en dan de andere.
Tot hoelang?
In het Oosten wil het voor de Russen wat
voordeeliger komen te staan, althans wan
neer men hun berichten, die zeker wel over
dreven zullen zijn, gelooven mag.
Zoo seint de corresp. van de Daily Mail
(een Engelsch blad) van de krijgsverrichtin
gen in Polen
Tegelijk met de beweging, die de Duit
schers van Thorn door het dal van den
Weichsel uit ondernamen, moesten gecom
bineerde Duitsch-Oostenrijksche legers tegen
de Russen, die Krakau bedreigden, oprukken
en zou een Oostenrjjksche strijdmacht onder
generaal Benermolli van de Karpathen uit
het offensief beginnen, ten einde zoodoende
