Zaterdag 11 Juli 1914. 29sle Jaargang N*. 1988. voor de Zuidliollandsclie en Keenwidie FJlandfii. fflSTf SLAP. Antirevolutionair Orgaan IN HOC SIGNO VINCES Uitslïiiteod voor ds abon- né's op dit blad. KAART VAN NEDERLAND. OP DEN UITKIJK. Reclames - Mededeelingen De bekommeringen der neurasthenielijders. Deze Courant verschijnt eiken Woensdag en Zaterdag. Abonnementsprijs per drie maanden fr. p. p. 50 Cent. Buitenland bij TOOrnitbetaling f 4,50 per jaar. Afzonderlijke nnmmers 5 Cent. W. BOEKHOVEN. SOMMELSD1JK. Groota lettera en vignetten rrorden berekend naar de plaatsruimte die zij beslaan Advertenêiëffl worden ingevraoht tot Dinsdag- en Vrijdagmorgen 10 uur. Alle sttaiiPieri voor de itedaetle bestemd, Advertentlën era verdere AdmiEiistmtle franco toe te zeeadeia aan desa Uitgrever Hotcl Restaurant „HET GOUDEN HERT", Gedempte Boerensteiger 63A, f,3B Motierdani. DINERS 60 cent en hooger. LOGIES MET ONTBIJT R. C. F. i d. LEE-Mooneu. door ieder aanbevolen adres. UITGSVEK Telefoon IaterconM. No. 9. AdrerteatiëB 19 seat per regel ©n */s saaal, Eeolasaea MO per regel. Boekaankondiging 5 Cent per regel en 4/s ssa&L Dienstsanrragen en DienstaanMedingen 50 Cent per plaatsing. Tegen inwisseling van de BON, voorko mende op de vierde pagina van dit nummer, kan men aan ons Bureau, tegen betaling van vijf en twintig cents bekomen een tot den laatsten tijd bijgewerkte Deze kaart in acht kleuren gedrukt heeft eene afmeting van 71 X 85 c.M. Bij toezending van 40 cents wordt deze Kaart franco per post toegezonden. Voor niet abonne's is de prijs een gulden. Op een gevoelstijdperk volgt altijd eën Verstandstijdvak. En waarom? Omdat elk gevoelsmensch (en we hebben nu vooral de gevoelslui op 't oog in zake den godsdienst) een reëelen ondergrond mist. Het Gevoel is een zee gelijk, die nu eens even kabbelt, maar dan weer kokend bruist en loeit en schuimt. Een storm in aantocht brengt ze reeds in beweging en is de cycloon aan 't wervelen of draaien, dan is de zee ontem baar en woest en dreigt ze alles met dood en ondergang. Elke stormvlaag, elke de pressie beroert ze. En zoo is 't met de Gevoelsmenschen ook. Wanneer de Religie hun gevoel overmatig prikkelt, komt vrees achtigheid en bijgeloovigheid aan die prik keling nog kracht bijzetten. Ja! soms gaat verregaande bekrompenheid en inzinking van energie ermee gepaard, 't Blijft een leunen en steunen; een zuchten en kermen; een weenea en gesehok in 't hoofd en in 't hart; iets mystieks, iets angstigs, iets zorgzaams dat drukt totdat de reactie komt en die werpt dat Gevoelsleven on derstboven. Van nu voortaan zoekt men realiteit; realiteit in zich zelf: Wie ben ik? Realiteit in zijn omgeving: Waarvoor is die er en wat plaats neem ik daarin? Realiteit in zijn Moraal of Zedeleer: Wat doe ik goeds en waarom! Realiteit in de religie: Op wien vertrouw ik en waarom. Het Gevoelsleven wordt een realiteits leven, dat vraagt: Wat doe ik en waar voor leef ik, en wie is God en wat is Zijn Woord en wat Zijn Kerk. Uit dat innerlijk gevoelsleven kruipt men uit en men kijkt weer eens vroolijker naar 't volle mensehenlevenvroolijker naar de Natuurvroolijker naar eigen ziel en lichaam men gaat zien en denken. Dat is 't oogenblik der geboorte van 't brute Rationalisme. Als zoo'n veranderd gevoelsmensch dan niet oppast en van de eene eenzijdigheid nl. 't Gevoel overgaat in de andere eenzijdigheid, nl. 't gaan den ken over alles als hij niet oppast, wordt hij een Redeaanbidder, die zelfs God wil doorschouwen. 't Verstand aan 't dwalen. Als de Gevoelsmensch uit zich zelf is uitgekropen, als de vlinder uit den cocon, en banden voelt losgemaakt en zich weer wat vrijer gevoelt tegenover alles wat hem omringt en zijn verstand wat hooger toon aan gaat slaan en zelfs den grendel schuift op 't Gevoel, dat 't wat binnen blijve, dan dreigt een gevaar, 't Verstand kan gaan dwalen. Waar-, door? Omdat men den norm der waarheid in zich zelf gaat zoeken, De norm der Waarheid, wat is dat? Norm beteekent regel. Wie dus den norm der Waarheid in zichzelf zoekt, zegtIk ben de weg, de waarheid en 't leven. Wie den norm der Waarheid en des levens in zich zelf zoekt, is zich zelf ten gids en wijst ook anderen er op, dat ze op eigen kracht moeten bon wen; zelf aan 't werk moeten trekken; zich zelf moeten helpen en dan helpt God vanzelf. Wien dien norm in zich zelf zoekt, vraagt niet meer naar 't deinend zieleleven, dat op en neergaat, maar wil houvast. En dat houvast vindt hij in zich zelfin eigen verstand, in eigen wil, in eigen deugd, in eigen plicht en in eigen recht. Hij zal den ken, studeeren, onderzoeken, al meer onder zoeken, om voor alle doen en laten van zich zelf en van anderen, om voor alles in de Natuur en daarbuiten een verklaring te kunnen vinden, die hem gerust stelt, hem vertrouwen geeft. Dan wordt de denker zelfs verdraagzaam en humaan, want zelf worstelend om tot een overtuiging te komen, krijgt hij lief die andere worstelaars, die ook door den ken tot beter inzicht willen komen van leven en levensproblemen. Maar dan is 't Gevaar nabijZeer nabij om weg te zinken in den Leugen. Want zoekend den Norm der waar heid en des levens in zich zelf buiten 't Eeuwige Onbegrijpelijke, zoekend hu maan en verdraagzaam te zijn zelfs jegens hen, die de Eeuwige Waarheid vloeken;,., komt de Rationalist tot een verwaandheid en zelfbewustheid, die geen grenzen kent en tot een humaniteit, die zelfs den Dui vel zijn vrind noemt Verstand en Godsdienst en School. 't Rationalisme, zooals dat in Duitsch- land door den wijsgeer Wolff werd gepro pageerd, werd daar, maar ook in ons Ne derland een macht. Zelfs de Kerk werd er door aangegrepen, 't Werd de tijd van Stoeien van Geloof en Wetenschap.'t Werd de tijd van twijfelzucht aan de Goddelijke Waarheden; aan Wonderen; aan dogma's. 't Werd de tijd van Kerkbestorming en Geloofskwijning men wilde begrijpen zien verklaren. en daarna bij onmacht miskennen, wat door 't Geloof alleen kon begrepen en door 't Ver stand immer en altijd als onbereikbaar moest terzij gesteld. 't Werd de „tijd der Deugdenleer en der Brave Hendrikken .die van zondaar- zijn-voor-God ging voorbij. De tijd der verstandelijke ontwikkeling; der verstande lijke opvoeding; van het Kennen en Kunnen; ven 't ontkennen; van 't modernisme en 't liberalisme in Staat en Kerk, in School en Huis. De tijd der Verdraagzaamheid je gens de twijfelaarsvan haat tegen de fijnen, de lui van de Nachtschuit, de dom pers, de lomperds, de zwartkijkers en de Kerkminnaars. Geloof en Wetenschap gingen stoeien, en verzoenden zich ten slotte; want 'tGe loof geloofde niet moer aan 't Onzichtbare en de Wetenschap kon 't niet bereiken: dus vinden Geloof en Wetenschap elkaar in ontkenning en miskenning van de Waar heid, Die uit God is. 't Was de tijd van theologisch en dog matisch verval. De Kerk ging kwijnen en de School ging kwijnen en de geest des doods ademde over alle geestelijke leven. 't Rationalisme vierde zijn triomf't Ge voel week; 't Hart werd koud; 't Hoofd vol en Openbare School en Staatsuniver siteit en Liberale Politiek zongen hun over winningslied, totdat men de fout inzag, 't Hart was te koud geworden, 't Gevoel te veel gekoeld. De kennis al te opgebla zen. Bij de winst door 't Rationalisme, was oneindig veel verlies te boeken. Men had den strijd tegen Gevoel aangedurfd, en winst behaald op 't terrein der Kennis; maar 't Geloof was niet behouden. Daarom terug! En de Christelijke Scholen verrezenen de Theologische Instituten (scholen) ver rezen; en de Vrije Universiteit werd ge sticht en de Religie begon weer haar oudg plaats in te nemen. Ja, zelfs de Openbare School ziet haar dwaliDgen in. De Neutraliteit was haar gif. De kennis maakte haar bruikbaar, en haar eenzijdige verstandsrichting deed haar in zinken. De H. B. S. en de Subsidies. Ouddorp, Stellendam, Melissant, Herkin- gen, Dirksland, Sommelsdijk, Nieuwe Tonge, Ooltgensplaat, Den Bommel, hebben zich in rechtsche meerderheid verklaard tegen een verleening van gemeentelijke subsidie aan de H. B. S. In een paar gemeenten was een enkele afzakker, die vóór de sub sidie stemde en met zijn rechtsche mede leden niet meeging, wat te betreuren is, omdat vooral in zulke principieele, gees telijke vraagstukken één lijn dient te wor- Direct nabij de Hoofdsteeg, f 1.25, f 1.50 en f 1.75 Tel. No, 10595. Aanbevelend, Het den getrokken, zal 't vertrouwen der kiezers niet worden geschokt. 't Zou ons dan ock niet verwonderen, of een rechtgeaard antirevolutionair zal de namen dier afzakkers goed onthouden. Overigens een welverdiende hulde aan al de Rechtsche Raadsleden, die blijkens de beraadslagingen en stemmingen zoo kloek en flink zijn opgetreden. En niet minder respect aan de Rechtsche Burgemeesters, die zoo kranig de verdediging van de niet- ondersteuning op zich namen. 't Was een genot de raadsverslagen te lezen. Zoo ooit, dan hebben we nu ge smuld. Er woei zoo'n frissche principieele wind door die discussies onzerzijds, dat je er van verkwikte, gewoon als men is aan rooilijnen en straatnamen en benoemingen van allerlei persoontjes voor karreman en dit®, dito. Waakt dan Want rekent er op, dat de liberalen van heden af alles in 't werk zullen stellen om de Raden óm te krijgen en dan komt er een verzoek om subsidie en als de meerderheid links geworden is gaat de subsidie er toch weer door. Middelharnis, Stad aau 't Haringvliet, Oude Tonge, Goedereede, met linksche meerderheden stemden toe. 't Is ons pijnlijk't is eiken antirevolu tionair pijnlijk, dat deze 4 dorpen nog door 't liberalisme tot geldelijke offers gedwon gen worden, 't Liberalisme dwingt (o ze ijn zoo liberaal!) zelfs den vijand der H. B. S. om er aan mee te betalen. Haal maar uit de gemeentekas. Laat de vrienden der H. B. S. hun aandeel geven: 'tis hun plicht. Maar om ook den Hoofdelijken .Om slag van andersdenkenden te gebruiken om te stichten en te propageeren wat dien andersdenkenden tegenstaat nl, een H. B. S. 't is brutaal. Antirevolutionair geld om er 't liberalisme mee te bevorderen je zou er woedend om worden! De Zaansche staking duurt voort. Wanneer het einde zal zijn durft niemand voorspellen. Men kan begrijpen, dat van weerszijden een enorme schade geleden wordt, al zullen beide partijen wel hun best doen, het air aan te nemen, alsof ze het nog wel tot Sint Juttemis kunnen uithou den, zonder dat het eigenlijk gezegde op offeringen kost. De buitenstaander weet beter. »Kun jij van twaalf gulden in de week leven beten de stakers dezer dagen een politieman toe, die zijn plicht deed, daar mede dus te kennen gevende, dat de ge middelde staker dat niet kan. Nu ben ik niet op de hoogte met de uitkeeringen die gedaan worden, maar 't zou me toch ver wonderen als dè stakers door elkaar ge rekend twaalf gulden per gezin kregen. Ze blijven dus, nu al drie maanden lang, beneden datgene wat ze zelf als te weinig brandmerken. Ergozij 't met prijzenswaar- digen moed, ze lijden min of meer gebrek. Of ze maken schuld, koopen >op de pof» waar evenwel ook eenmaal een einde aan komt. De patroons zullen nu niet zoo gauw bepaald in hun maag tekort gedaan wor den en zullen er zelfs hun sigaar geen cent goedkooper om nemen. Zoo beschouwd kunnen ze 't langer uithouden. Maar groote zaken, zooals de houtzaken 'daar aan de Zaan, kunnen maar niet een maand of drie worden stop gezet, zonder dat de patroons zeer ernstige schade lijden Dat maakt geen mensch ons wijs. En dat de zaken aan de gang gehouden worden, zoo goed en zoo kwaad als dit gaat, ja! dat zal wel met name zoo »kwaad« als het gaat. Als eenige honderden pootige kerels in zulk bedrijf het bijltje er bij neer leggen, dan is het voor een goed deel lam geslagen, daar kan men op rekenen. 't Zou dus voor beide partijen een groote zegen zijn, als 't werk werd hervat, om nu van de burgerij maar te zwijgenDie ver keert in 't geval van 't kereltje in de pop penkast, dat van alle kanten de stokslagen op zijn nek krijgt. De socialisten, die van Zaandam een hunner barrière-steden hebben gemaakt, gaan er prat op, dat het geld van do stakers zoo flink binnenkomt. Dat gaat gesmeerd, zoo lijkt het tenminste. En dat van proletariërs-centjes, roemen zij In dien roem is wat waars. Zoodra er ergens een staking uitbreekt en liet Volk heeft er zijn prolitarischen zegen op gegeven, beginnen de harten der >bewuste» arbeiders te gloeien en 'tis op elk gebied waar: een warm hart geeft een goede en gemakkelijke gift. Die >Volks«-zegen moet er bij. De staking moet »modeI« zijn. Want met dat gemier van de «vrijen», met die directe-actie-stakingen kan een socialist zich niet ophouden. En de tijd komt, dat de geheide sociaal-democratische vakmannen, als 't er op aankomt om een «collectief contract» te handhaven, als werkwilligen» en stakingsbrekers» tegen de vrijen» optreden gaan. Maar ik sprak van dien steun. Tienduizenden worden jaarlijks voor allerlei stakers aan »steunpenningen» bij eengebracht, daarop wil ik niets afdingen. Als men mij maar niet komt vertellen, dat dit nu alles komt van de centen en halfjes der proletariërsAls bv. de socialistische en de antirevolutionaire groep eens finan cieel tegen elkaar werden opgewogen, wou ik wel eens zien, wie 't zwaarste woog. Maar wat ik dan wel het slechtst velen kan, dat smalen op de «christelijken», alsof die karig zijn en schriel en geen dubbie missen willen in de week voor een armen drommel van een staker, die dat toch ook niet voor z'n plezier doet en wien de hon- gerzweep letterlijk in de staking heeft ge jaagd. 't Is waarlijk geen wonder, als onze menschen met staking in het algemeen weinig ophebben! Want in den regel, als er een staking is, klimt de een of andere roode «gesalariëerde», zooals ze de mannen noemen die uit het vak worden afgezon derd om zich geheel aan de propaganda te wijden, in den regel klimt zóó iemand op de commandobrug en hebben onze men schen aan boord al heel weinig in te brengen. En 't is uit reactie tegen het »roode« stakings-lawaai, dat een gansch jaar niet van de lucht is, dat onze menschen over 't algemeen driemaal moeten ingelicht en bewerkt worden, eer ze overtuigd zijn, dat een staking »zuiver« is en ze met hun gaven niet direct of indirect de socialis tische arbeiders steunen, 't Is niet, dat ze niet wat missen kunnen voor een zaak, die ze voorstaan! Zoo zat ik dezer dagen eens even na te cijferen, héél globaal natuurlijk! of ik soms den tegenstander den mond stoppen kon over dat verwijt van «gierigheid». En ik rekende eens na, wat nu bv. in een jaar wordt bijeengebracht aan gaven, door de leden der geref. .kerken in Nederland, die dan nog maar een dtel vormen van „ons* christelijk volksdeel". Ik nam dieomdat ik daarmee 't makkelijkst rekenen kon. Er zijn een 600 predikanten, die ik door elkaar (traktement, vrije woning enz) op 1200 gld. schat, dat maakt f720,000. Voor onderhoud van gebouwen, nieuwen kerk bouw, kerkelijke onkosten is een f 400 per kerk niet te veel gerekend of voor 700 kerkenf 280,000. Maakt reeds dén millioen gulden samen. Die kerken zorgen voor hun eigen ar men, weezen enz. Dat ontloop dunkt me, naar gegevens die ik van sommige kerken weieens in handen kreeg, de 200,000gulden niet ver. Voeg er voor de zending, stich tingen van Barmhartigheid enz. nóg ander halve ton bij (de Zending alléén komt reeds óver de 100,000 gulden). Voor Vrije Uni versiteit en Theol. School komt uit deze groep nog pl.m, 50,000 gulden 's jaars. Stel ik dan wat veel te weinig is dat deze gereformeerden voor het bizonder onderwijs (schoolgelden, collecten.) nog 100.000 gulden bijdragen, dan vindt ik dat zij elk jaar uoèèr een som van minstens anderhalf millioen gulden bijeenbrengeu voor 't geen zij van 't hoogste belang ach ten voor 't welzijn van zich zelf en hun kinderen. En dat is nu alleen deze groep 1 De Chr. Gereformeerden en andere chris telijke, zoowel gereformeerde als «ruimere» groepen, brengen naar rato niets minder op, Zie, dan vind ik het een bespottelijke aanmatiging, als de «rooden» zoo loopen te geuren met hun milddadigheid en net doen of ze hun laatste oortje zouden weg geven, om toch die arme verdrukte, ver trapte en uitgebuite proletariërs te helpen. Om naar Zaandam terug te keeren. Ik heb er 'n zwaar hoofd in. Die Zaansche patroons ken ik niet, maar ik weet wel dat er over 't algemeen aan onze patroons net zoo goed groote gebre ken kleven als aan onze arbeiders. En een van de leelijkste gebreken, 'n schier onge neeslijk gebrek is de patroons-trots, 't Zijn sterke beenen, die de weelde kunnen dra gen ook de weelde van het patroon zijn. Hoe vaak is het niet gezien, dat de hoogste en hardste kraaier onder de »Bonds«-mannen bij 't openbaar onderwijs, de hoofden-zweep het krachtigst knallen liet, zoodra hij zélf uit 't kattebakje op den bok gekomen was! Wat hebben wij, dat wij niet hebben ontvangen? Oók het patroonsschap, als we 't zóo ver hebben gebracht? 't Is niet ónze verdienste, ónze knapheid, 't is Gods gave. Wie 't zóo waarlijk inziet, die zal een ware Boaz zijn voor zijn volk. Het is, helaas! vaak zoo anders! Mét het buikje zwelt dan ook de trots van den patroon. Met z'n portefeuille wordt ook z'n houding stijver. Mót z'n invloed stijgt ook z'n inbeelding. Mét het aantal zijner arbeiders neemt ook de afstand toe, die hem van zijn arbeiders scheidt. 20 cent per Regel. De Neurasthenie heeft verschillende oor zaken, maar die allen de voedende krachten van het bloed hebben verminderd. Bij som mige zieken is de verslapping van hef denk vermogen overheerschend en kenmerkt zich deze door bekommeringen, wanhoop en de vrees niet te genezen. Bij andere zieken neemt men aandoeningen van de maag of van het hart waar. Weer anderen hebben een zeer lastige voortdurende slapeloosheid. Zoo het hen al gelukt in te slapen, worden zij spoedig wakker ten prooi aan schrikke lijke droomen. Hieraan moeten nog toegevoegd worden de onophoudelijke besluiteloosheid en de ontmoediging. Het bloed is niet voedend meer. De organen onderhouden dus iederen dag den voortdurenden loop van het leven, maar zonder van het bloed in ruil te ont vangen het voedsel dat zij moesten hebben. Het organisme gedraagt zich dan als een man van wien gij een zwaren arbeid zoudt vragen en aan wien gij om zijne krachten te herstellen, slechts een voedsel verstrekt in onvoldoende hoeveelheid en van geringe hoe danigheid. De uitputting gaat snel. Talrijke waarnemingen hebben aangetoond dat de Pink Pillen uitmuntend waren in de gevallen van neurasthenie. De Pink Pillen geven rijk en zuiver bloed met iedere gift, zij geven dus aan het bloed van den neurasthenielijder de voedende krachten die hem ontbreken, welk gebrek aan krachten hem langzaam doet sterven te midden der ergste kwellingen. Verkrijgbaar a f 1,75 per doos, en f 9 per zes doozen, aan het Generaal Depót der Pink PillenDacostakade 15, Amsterdam; Voor Goedereede en Overfiakkee de Fa. DIJ- KEMA DOORNBOS te Sommelsdijk, en in alle goede apotheken en drogisterijen.

Krantenbank Zeeland

Maas- en Scheldebode | 1914 | | pagina 1