PLAATSELIJK NIEUWS.
GEMEENTERAAD.
Bij het passeeren van het lijk van luit.-kol.
Thomson zal aan het station Amersfoort de
militaire eer bewezen worden door deputa
ties van het garnizoen aldaar.
In verband met de berichten betreffende
het brengen van militaire eerbewijzen bij de
aankomst van het lijk van overste Thmoson
op de „Noord-Brabant" aan de De Ruyter-
kade te Amsterdam, verneemt het „N. v. d.
D." ter bevoegder plaatse, dat de Minister
van oorlog in deze nog niets officieels heeft
vastgesteld. Zulks in verband met het feit,
dat overste Thomson vóór zijn overlijden
noch actief, noch gepensioneerd Nederlandsch
officier meer was. Aangezien aan het lijk
van een Nederlandsch officier in actieven
dienst of van een gepensioneerd officier slechts
militaire eerbewijzen worden gebracht, zal
voor dit bijzondere geval door het Departe
ment van Oorlog zeer waarschijnlijk een uit
zondering worden gemaakt, zoodat het te
verwachten is, dat het lijk van overste Thom
son de militaire eerbewijzen overeenkomstig
den rang van majoor zullen te beurt vallen.
Hier te lande is telegrafisch bericht ont
vangen van het overlijden van den heer G.
Birkhoff, consul-generaal van Nederland te
Chicago.
SOMMELSDIJK. De heer D. van den Broek
alhier, heeft zijne benoeming tot gemeente
bode met aanverwante bedieningen aange
nomen.
Door den Heer Commissaris der Ko
ningin uit deze provincie is benoemd tot
veldwachter dezer gemeente de Heer j. Uijl
agent van politie te Breda.
De woningen van den heer M. de Haas
staande aan den Langeweg alhier, plaatselijk
gemerkt B 91 en 92, zijn j.l. Donderdag bij
openbare verkooping resp. ingezet door de
heeren M, Born en T. de Gast voor f 680.
en f 1950.
M1DDELHARN1S. De schippersknecht P. S.
had 't ongeluk j.l. Vrijdag te vallen met 't
gevolg dat hij zijn arm brak.
Zaterdag viel een kind van G. Boeter
in de'haven. De moeder het ziende, wijfelde
geen oogenblik om haar kind te redden en
sprong er bij, de buren kwamen toesnellen
en brachten beiden behouden op den wal.
DEN BOMMEL. Met 4 tegen 3 stemmen
heeft de gemeenteraad van Den Bommel
in haar vergadering van 27 Juni '14, het
punt van behandeling betreffende steun Rijks
Hoogere Burgerschool VERWORPEN.
Tot lid der gezondheidscommissie is
herbenoemd dr. W. J. Arends, van Oude-
T onge.
Tot kapitein tevens boekhouder der
Pernissche boot is met ingang van 1 Aug. '14
alszoodanig benoemd de heer J. A. Nobel,
kapitein der Bommelsche boot.
Door K. B. en C. W. respectievelijk
Rijks- en gemeente politie alhier is proces
verbaal opgemaakt tegen D. M. wegens over
treding van art. 62 der Algemeene Politie
verordening dezer gemeente.
De collecte voor den gewapenden dienst
gehouden 18 Juni 1.1. heeft opgebracht f6
met aftrek van de onkosten.
Doordat een der paarden van den land
bouwer J. K. Czn. onder deze gemeente wei
gerde liep de wagen met hooi achteruit in
de sloot. Persoonlijke ongelukken kwamen
niet voor.
OOLTGENSPLAAT. Openbare vergadering
van den Raad dezer gemeente op Donder
dag 2 Juli a.s. des namiddags 3 uur.
NIEUWE TONGE. Zaterdag 4 Juli zal Me
juffrouw B. Donkersloot - Drooger de welke
een paar maanden geleden van Amerika ge
komen is om hare familie te bezoeken, al
weder naar hare bestemming terug keeren.
DIRKSLAND. Uitslag der vorige week ge
houden Rijkspaardenkeuring alhier.
1 jarige Hengsten:
„Alfer" van G. L. Wamaer Dirksland reis
geld naar de Centrale keuring, Rotterdam
„Stamboekkeuring"
„Josephine de Maercke" Merrie van J. A. Slis
Jz., te Sommelsdijk reisgeld en aangenomen
voor 't Stamboek.
„Katrien" van C. J. Lodder Jz., Goedereede
aangenomen voor 't Stamboek. „Hermine"
van C. D. Gebuis, Melissant aangenomen
voor Stamboek en reisgeld.
„Juliana" van C. D. Gebuijs aangenomen
voor Stamboek.
„Nora" van L. Bosschieter, Dirksland aan
genomen voor Stamboek.
„Mea de Water" van C. D. Gebuijs reisgeld.
„Marie" van G. L. Wamaer reisgeld.
„Juffer" van G. L. Warnaer reisgeld.
Merriën met Veulen
Comtesse der Marij van J. A. Slis Jz. aan
genomen voor Stamboek.
„Athalie Georges" van L. van Beek, Me
lissant „Premie" f30.
„Bertha" van L. Warnaer, Mellissant f40,
Premie en reisgeld.
„Nellij" van L. Warnaer f30, Premie.
„Nóvrette de Chapon" van G. L. Warnaer
Jz. f30, Premie.
„Helena" van L. Warnaer f 40, en reisgeld,
2 jarige Merriën:
„Emma" van G. L. Warnaer f 35 en reisgeld.
„Jacobine de Steen" van A. A. Mijs, Som
melsdijk f35 en reisgeld.
„Helena" van C. D. Gebuis f30 Premie.
„Lisette" van G. L. Warnaer Jz. f 30 Premie.
1 jarige Merriën
„Louise de Halle" van J. A. Slis te Som-
melsdijd f20 Premie.
„Aurore" van C. D. Gebuijs f 25 en reisgeld.
„Alwina" van G. L. Warnaer f20 Premie.
Hengst- en Merrieveulens:
Gebrs. Vis van Heemst, S'dijk f25 Premie.
C. D. Gebuijs, Melissant f25
H. van Rossum, Melissant f25
L. Warnaer, Melissant f25
G. L. Warnaer Janz., Dirksland f 40
HERRINGEN. Tegen Vrijdagmorgen 10 uur
3 Juli e.k. is door B. en W. eene openbare
vergadering van den Raad dezer Gemeente
belegd.
Door Mej N. Kastelein alhier is 1.1. week
eene postduif opgevangen aan de eene poot
op rood gummi gemerkt S. 529 en aan de
andere op' blank ringetje 6862. Voor le
den van postduivenvereniging of dergelijke
liefhebbers of beschermers dezer dieren aldaar
terug te verkrijgen.
Tijdens afwezigheid geraakte van J. G.
alhier diens paard ontspannen en staande
naast den wagen in de daarbij gelegen sloot.
Een onaangename ontdekking waaraan ter
stond werd tegemoetgekomen door het dier
Spoedig uit deze positie te verlossen.
GOEDEREEDE. De Noordzee visscher W.
G. ''ad het ongeluk zijn geheele vischtuig,
bestaande in net, koppen en sprankels te
verliezen, wat voor een visscher een groote
schadepost is.
Van een hond van v. A. werden twee
pooten afgereden. Het dier werd direct af
gemaakt.
De afzonderlijke jachten op waterwild,
zal voor dit jaar worden geopend op Woens
dag 15 Juli e.k. (Zie aanplakbord.)
OUDDORP. Er gaat een lijst door de ge
meentel rond om handteekeningen te verza
melen voor een verzoek aan den gemeente
raad, om steun te willen verleenen aan de
oprichting van een Rijks Hoogere Burger
school te Middelharnis. De onderteekenaars
van dat verzoek weten toch wel, dat de
dorpsbelasting daardoor kans krijgt met eenige
honderden guldens te worden verhoogd?En
dat voor een paar jongens.
Deze week Donderdag, komen de hoogste
vier klassen der Christ. School te Dirks
land een daagje doorbrengen in onze mooie
omgeving en aan ons schoone strand.
HELLEVOETSLUIS. Vrijdag 1.1. is de Ram-
monitor le klasse Matador afgevoerd en ver
kocht op de Directie der Marine alhier aan
de Scheepsslooperij „Holland" te H. I. Am
bacht. De opbrengst was f 41000 (een en
veertig duizend.) Deze bodem werd gebouwd
op de werf der Ned: Stoombootmaatschap
pij te Fijenoord. In 1876 werd de kiel gelegd
en in 1878 werd hij te water gelaten.
Gedurende deze week, zijnde voor Hel-
levoetsluis de kermisweek, zullen er anti-
Kermisvergaderingen worden gehouden.
Maandagavond spreekt Ds. A. W. Feenstra.
Herv. pred: te Oudenhoorn in de Ned. Herv.
Kerk. Dinsdagavond zullen in de bovenzaal
van het tehuis voor Militairen voordrachten,
Samenspraken en Zangnummers worden ten
beste gegeven.
Woensdag treedt in dezelfde zaal op
Ds. L. W. Erdman, Herv. pred. te Brielle,
terwijl een dubbel gemengd kwartet eenige
nummers zal uitvoeren.
Donderdag spreken de heeren Niepoort
en de Weert beiden uit Rotterdam en zal
het Zangkoor „Halleluja" van Rotterdam den
avond opluisteren met Zangnummer.
Vrijdagavond spreekt Ds. C. W. J. van
Lummel, Geref. pred. te Zuidland en dan
zal ook weer het dubbel gemengd kwartet
optreden.
Terwijl Zaterdagavond de samenkomst
zal worden opgeluisterd door voordrachten
en Zangnummers.
Openbare Vergadering van den Raad
der Gemeente Sommelsdijk op Vrijdag
26 Juni 1914 des n.m. ten 3 ure.
Voorz. den WelEd. Achtb. Heer Burge
meester.
Tegenwoordig alle leden. Een vacature.
De voorz. opende de vergadering met gebed.
1. De H.H. van Beek, Doornbos en M.Joppe
werden door den voorz. benoemd, om de
geloofsbrieven van 't nieuw gekozen Raadslid
dhr. G. v. d. Meide Lz. te onderzoeken.
Nadat de Commissie zich in dezen van
haar taak gekweten had, werd bij monde van
dhr. van Beek meegedeeld, dat de stukken
in orde waren bevonden en daarom ook tot
toelating adviseerde, wat mitsdien werd be
sloten.
Alsnu werden de notulen der vorige ver
gadering door den Secr. gelezen en onveran
derd vastgesteld.
2. Ingekomen stukken
a. Missive van H.H. Ged. Staten, waarbij
goedgekeurd werd terug ontvangen het Raads
besluit van 29 Mei 1.1. tot wijziging der be
grooting 1913.
b. Procesverbaal opname Boeken en Kas
van den Gemeente Ontvanger.
In kas op 15 Juni 1914, f528.785.
c. Verslag van de Plaatselijke Schoolcom
missie.
d. Verslag van de Commissie tot Wering
van Schoolverzuim.
Beide Verslagen zouden bij de leden cir-
culeeren.
e. Verzoek van dhr. J. C. de Gast om eer
vol ontslag als lid der Commissie tot Wering
van Schoolverzuim.
Overeenkomstig het voorstel van B. en W.
besloten, dit ontslag eervol te verleenen.
Verzoek van J. S. Frederiks om afschrij
ving van den H. Omslag. 6 maanden afschrij
ving toegestaan. Idem van J. Braber toege
staan.
3. Een schrijven van B. en W. van Mid
delharnis, waarbij wordt gezonden een af
druk van een schrijven van den Minister van
Binnenlandsche Zaken, bevattende de mede-
deeling van zijn voornemen, om op de Staats
Begrooting 1915, de kosten uit te trekken,
om tot stichting eener Rijks Hoogere Bur
gerschool te komen.
Vervolgens worden B. en W. uitgenoodigd
tot bijwoning eener vergadering om over ge
noemde zaken te spreken.
Ten 2e werd het oorspronkelijk stuk van
den Minister voorgelezen.
Ten 3e. het volgende schrijven:
„Geeft met verschuldigden eerbied te
kennen
Het Hoofdbestuur van den Bond van Flak-
keesche Landbouwvereenigingen, dat het
in zijne vergadering, d.d. 22 Juni te Mid
delharnis gehouden;
le. heeft besproken de plannen, die aan
hangig zijn in het eiland Overflakkee en
Goedereede, om tot stichting eener Rijks
Hoogere Burgerschool te komen
2e. heeft overwogen welk groot belang de
tot standkoming van een R. H. B. S. voor
den Flakkeeschen landbouw zal zijn
3e.'dat de landbouw in dit eiland steeds
een goeden naam heeft, maar ook, dat door
de toepassing der wetenschap op den land
bouw voor den practischen boer om in
staat te zijn op de meest productieve ma
nier zijn bedrijf te beheeren, een algemeene
ontwikkeling niet gemist kan worden
4e. dat, wil de landbouw in dit eiland naar
buiten zijn goeden naam handhaven, een
inrichting van middelbaar onderwijs drin
gend noodzakelijk is om niet bij andere
streken van het platteland ten achter te
komen;
neemt de vrijheid, op grond van boven
staande, Uw college te verzoeken de voor
stellen der gemeente Middelharnis aan Uw
Dagelijksch Bestuur gedaan, in de verga
dering van 20Juni 1914 gehouden, ten zeer
ste te willen steunen, om de stichting eener
Rijks Hoogere Burgerschool met vijfjarigen
cursus op het eiland mogelijk te maken.
Namens het Hoofdbestuur van den Bond
van Flakkeesche Landbouw Vereenigingen,
(w.g.) J. V. D. KOOGH, Voorzitter.
(w.g.) A. W. KE1JZER, Secretaris.
Middelharnis, 22 Juni 1914",
Voorz. B. en W. van Sommelsdijk zijn op
die vergadering door B. en W. van Middel
harnis uitgeschreven, aanwezig geweest, en
daar hebben wij van genoemd Gemeente
Bestuur vernomen, dat alles bij elkaar ge
trokken, een Rijks Hoogere Burgerschool
welke voldoet aan de eischen door den Mi
nister gesteld, een jaarlijks bedrag van f9800
bij elkaar moet worden gebracht, plus f 5000
of f 1000 voor iedere klas enz. enz. alles in
begrepen komt deze te staan op f 120,000.
B. en W. van Middelharnis meenen echter
dat zoo'n jaarlijksch bedrag verdeeld over de
gemeente niet noodig zal zijn. Zij meenden
een zoodanig kapitaal bijeen te kunnen bren
gen aan giften, waaruit bestreden zou wor
den de 15000 die noodig zal zijn voor de
inrichting van de klassen enz. enz.
Wanneer B. en W. van Middelharnis het
werkelijk gelukt, dit peultje van 1 */4 ton bij
een te brengen, wil ik bij deze genoemde
mannen nu reeds hulde brengen, waar zij
alsdan met daden toonen, voor dat onder
wijs dat zij meenen in het belang van het
eiland te zijn wat over te hebben.
Ik voor mij moet het echter eerst nog zien
gebeuren, voordat ik het geloof. Thans zal
ik een schaal laten volgen van wat de plan
nen zijn dat iedere gemeente er aan zou be
talen per inwoner:
Middelharnis 30 cent. Sommelsdijk 25 cent.
Dirksland, OudeTonge, Ooltgensplaat, Oud
dorp en GoedeTeede 15 cent en de overige
gemeenten 10 cent.
Dus zooals de zaak hier ligt, zou het de ge
meente Sommelsdijk: 3290 inwoners plus
f0.25 komen te staan voor een jaarlijksche
bijdrage van f822,50.
B. en W. hebben daar op die vergadering
alvast gezegd, wijl wij dezezaakin Comité reeds
besproken hadden, dat wij niet bereid waren
een voorstel om zoodanigen steun in den
Raad te doen.
Wij meenen op verschillende gronden, dat
het niet op den weg der gemeente ligt, een
inrichting voor Middelbaar Onderwijs, waar
de Wet ons daartoe niet verplicht of op legt
een dergelijke School te steunen, en in geen
geval om zulk een bedrag beschikbaar te
stellen.
Waarom B. en W. u voorstellen op het
verzoek van B. en W. van Middelharnis af
wijzend te beschikken,
dhr. Mijs. Mijnheer de Voorzitter!
Ik zou even willen scheiden in deze be
langrijke zaak, de financieele zijde van de
moreele zijde.
En dan komt het mij voor, dat er nadruk-
delijk weieens op gewezen mag worden op
onzen voor den landbouw zoo rijken bo
dem van ons eiland.
Wij hebben, het staat ook in het request
van den Flakkeeschen Boerenbond aan de
gemeenteraden verzonden, wij hebben, al
thans ons eiland heeft, zoo al niet aan de
spits, dan toch steeds in de voorste rijen
gestaan, op landbouwgebied in Nederland.
En wanneer wij dan die eereplaats willen
blijven innemen, dan komt het mij voor, dat
wij niet op onze lauwren moeten rusten.
Wij hebben wel degelijk rekening te hou
den, met hetgeen geschied, met den geest
van den tijd, met hetgeen om ons heen ge
beurt. Wij moeten, ja mogen niet achterblijven.
Mij dunkt, zulks zou getuigen, van lijde
lijke zelfsgenoegzaamheid, zoo wij niet over
tuigd waren, dat onze kinderen, ons nage
slacht niet toekomt met kennis, de voorbe
reiding de ontwikkeling die de onze is, wil
zij met eenige kans van slagen, den strijd
om het bestaan, welke alom zwaarder wordt,
met succes het hoofd kunnen bieden.
Wij voelen telkens in het maatschappelijk
leven, in onzen werkkring, wat wij tekort ko
men en mij dunkt daarvan moeten wij over
tuigd zijn, waar daaruit spreekt onze groote
verantwoordelijkheid, en daarom zooveel
mogelijk in onze macht is, te zorgen dat er
een gelegenheid komt voor onze jeugd, waar
door zij in staat gesteld wordt zich voor te
bereiden tot den strijd om het bestaan.
Voor alle onderwijs, en dit mag Sommels
dijk zich wel voor gezegd houden en speci
aal niet minder voor een inrichting van Mid
delbaar onderwijs op ons eiland, als wij onze
geisoleerde ligging in aanmerking nemen.
Dit is voor de meeste ouders die aan hun
kinderen iets meer willen geven, dan gewoon
Lager Onderwijs een groot bezwaar.
Vandaar dat die wensch tot oprichting
eener R. H. B. S. zeer redelijk is, en voor
namelijk in een tijd zooals tegenwoordig,
daar er alom meer gevraagd wordt naar een
voorbereiding van 5-jarigen cursus voor al
lerlei betrekkingen.
Wanneer men bv. toegelaten wil worden
tot de examens van Registratie, Notariaat,
Directe Belastingen, Adelborst, Cadet en
zooals er die meer zijn.
Ook moet men niet vergeten, wanneer men
tegenwoordig zelfs leest een oproeping voor
een klerk op een Handelskantoor, dan leest
men: einddiploma H. B. S. 5-jarige cursus
strekt tot aanbeveling, en die deze niet heb
ben, kunnen vrijwel thuis blijven.
Als ik dat alles naga, zijn wij feitelijk een
stuk achteruit, buiten 20 jaar geleden, toen
die eischen van een dergelijke voorbereiding
niet gesteld werden. Toen had het meer
malen plaats, dat verschillende jongelui zich
klaar konden maken, door privaatlessen,
welke destijds te Dirksland, Middelharnis,
en een enkel geval ook hier gegeven wer
den, ter voorbereiding voor de examens hier
boven reeds genoemd.
M. de V. Hiertoe vond ik aanleiding, om
de medewerking van den Raad te verzoeken,
en haar steun te verleenen, om tot stichting
eener H. B. S. te komen. Want het peil van
algenieene ontwikkeling op ons eiland is niet
vooruit gegaan, bij wat het jaren geleden
was, d.w.z., het is misschien wel wat over
moedig wanneer ik zulks zeg. Maar wanneer
ik dat peil vergelijk bij den vooruitgang in
andere landbouwstreken. Wanneer ik dat ver
gelijk, dan gaan die met groote schreden
vooruit, maar wij staan stil.
Ik geloof en ik vertrouw, dat alles in aan
merking nemende, en ernstig overwegende,
wij overtuigd zijn, daargelaten eenige finan
cieele regeling dienaangaande, dat ik in het
algemeen spreek, dat het wenschelijk is dat
op ons eiland een H. B. S. kome met 5-jarigen
cursus, in het belang van den landbouw en
algemeene welvaart op ons eiland, opdat wij
voor en met onze kinderen meer en meer
mogen ervaren, de waarheid van het woord,
dat Kennis, macht is.
M. de V. Alvorens u het voorstel van B.
en W. met deszelfs afwijzend preadvies in
discussie of in rondvraag brengt in aanmer
king nemende, dat ook moreele steun van
beteekenis is, zou ik de volgende motie in
stemming willen brengen
„De Raad gelet op de geïsoleerde ligging
van Overflakkee en Goedereede spreekt,
zonder daarmede op de financieele zijde
van het vraagstuk vooruit te loopen, de
wenschelijkheid uit, dat op ons eiland een
H. B ,S. met 5-qarigen cursus tot stand
kome."
dhr. Van Dorsser. Ik moet zeggen, dat het
mij bevreemd, dat B. en W. zoo op eens met
een idee voor den dag komt en daar los
overheen loopt, om dat maar dadelijk van
de baan te schuiven. Het is een zaak waar
30 a 40 jaar geleden, al naar verlangd werd,
om zulk een inrichting te krijgen. En nu ben
ik er ook mee ingenomen, dat die gelegen
heid thans geboden wordt, en daarom vind
ik het wel wat kort, om daar maar afwijzend
op te beschikken.
Ik wil liever meegaan met het idee van
den heer Mijs, en op dien grond zou ik ook
voorstellen dat voorstel aan te nemen.
dhr. Timmerman. Ik wil in de eerste plaats
zeggen, dat het request hetwelk ingekomen
is van den Boerenbond, aan mij voorbarig
voorkomt, wijl de Boerenbond bestaat uit
alle Dorpsvereenigingen van het eiland, al
thans de hoofden daarvan behooren tot het
dagelijksch bestuur, tot het hoofdbestuur.
En nu wekt dit mijn bevreemding,_dat zij
komen met een adres, waar ik hoegenaamd
niets van weet, hoewel wanneer er circu
laires verspreid worden, mijn naam er op
staat als Vice-Voorzitter.
Niettegenstaande dat, is er geen schrijven
ontvangen op onze Dorpsvereeniging, alwaar
het als vanzelf ook niet ter sprake is ge
bracht, waarom dat request voor mij zeer
weinig waarde heeft.
En in de tweede plaats, wat de zaak van
het onderwijs aangaat, moet ik zeggen, dat
het mij verheugt, dat moet ik volmondig be
kennen, dat nu de gelegenheid geopend is
voor de voorstanders van dat onderwijs, om
eens te toonen dat ook zij in hun zak kun
nen tasten, om daardoor te toonen wat zij voor
dat onderwijs over hebben.
Nu wil ik de politiek niet in het spel bren
gen, die komt hier niet bij te pas, die houd
ik er liever buiten, maar ik zou zoo zeggen,
laten die heeren eens een les nemen aan de
overzijde.
Wanneer die onderwijs begeeren, zooals
zij meenen dat dat goed is, dan komen zij
niet vragen bij het Gemeenbestuur om sub
sidie, maar dan tasten zij zelf in den zak.
Daarom nog eens. Het verheugt mij,dat waar nu
juist de gelegenheid geopend is, laten zij nu
ook eens toonen, dat zij er wat mee op heb
ben. Daarbij komt nog, dat men misschien
in andere Gemeenten, waar ook besliste te
genstanders zijn, de Raad gaat besluiten geen
subsidie te gevenen daarom kan ik ook
geen vrijmoedigheid vinden de kosten voor
die R. H. B. S. te helpen dragen of op onze
verantwoording te nemen, en daarom ben ik
er tegen.
Alleen wou ik dit nog; Mijnheer Van
Dorsser beweerde dat wij daar vlug in te
werk gegaan waren, als het Dag. Bestuur
adviseerd daar niet op in te gaan, dan moet
ik zeggen, dat dit niet voorbarig is, althans
van mijne zijde niet. Wij zijn er lang niet
overheen geloopen.
dhr. Van Dorsser. Mijn bedoeling is, daar
is niet rijpelijk over gedacht, dat er zoo kort
over gesproken wordt, om daar maar dade
lijk afwijzend op te beschikken.
dhr. Peekstok. Ik meen ook, dat eerst uit
gemaakt dient te worden, of de wenschelijk
heid bestaat, dat er zoo'n school komt. Ik
moet ook erkennen, dat het finantieel zwaar
weegt, het is nog al heel wat om daar zoo
maar over heen te stappen. Ik vind ook, dat
aan zoo'n inrichting naar men zegt, groote
behoefte bestaat, waar thans de jongelui aan
de overkant verder moeten gaan studeeren.
En wanneer we dan hier zoo'n inrichting
hebben, zou het heel wat gemakkelijker zijn,
voor verschillende ouders, welke hun kinde
ren van de school gebruik willen laten ma
ken, waar zij hier niet anders dan voor on
derwijzer bekwaam gemaakt kunnen worden,
maar anders niet, dus ik zou zeggen, wij
moeten eerst de zaak eens bezien zooals dhr.
Mijs dit voorstelde, en dan pas de finantieele
kwestie.
Voorz. Ik wil eerst beginnen, met over eenige
losse dingen, die wel niet heelemaal direct
op het onderwerp betrekking hebben iets te
zeggen.
dhr. Van Dorsser heeft het reeds nader
uitgelegd, wat hij bedoelde met dat los weg
er overheen loopen van B. en W. Ik heb het
direct opgeteekend, maar ik neem genoegen,
met de toelichting zooeven daaraan gegeven.
Verder spreek iker niet meer over,alleen ditnog.
Wanneer de Heeren hun geheugen eens op-
frisschen, dan zullen zij zich herinneren, dat
deze zaak in het najaar van 1913 na afloop
eener Openbare Vergadering reeds ter sprake
gebracht is. Ik heb toen reeds gezegd, dat
ik voor mij er niets voor zou-voelen, en er
ook nimmer voor te vinden zou zijn, al was
het ook dat die Hoogere Burgerschool in
Sommelsdijk zou komen. (Ik stel er prijs op
dit in een Openbare Vergadering te zeggen)
om er ons finantieel voor te interesseeren.
Wanneer de Heeren even nadenken, kun
nen ze wel weten wat ik toen gezegd heb,
en daarom meen ik dat het goed is, dat het
in dit verband nog eens gezegd wordt, wijl
daaruit blijkt dat daar juist niet losweg
overheen geloopen is, maar dat deze gefun
deerd was in mijn vaste overtuiging.
In de tweede plaats, betreffende het on
derwijs heeft dhr. Mijs gezegd. „Dat mag
Sommelsdijk zich wel voor gezegd houden."
Als Voorz. van het College van B. en W.
trek ik mij dit min of meer aan. Zooals de
heer Mijs dit zeide, zou het lijken alsof B.
en W. en de Raad zelve, dat onderwijs, wat
hen door de Wet is opgedragen niet vol
doende zouden behartigen.
Daar teeken ik direct protest tegen aan.
Wij weten toch dat voor de Openbare School,
de Wet eischt, dat wij zullen hebben één
Hoofd, en zes andere leerkrachten. En waar
de Wet zulks zegt, heeft de Gemeenteraad
één Hoofd en acht leerkrachten, dus 2 boven
het aantal dat de Wet eischt, en welke de
Gemeente Sommelsdijk dan ook voor een
groot deel uit eigenbeurs betaalt. Vervolgens
wordt bij het Openbaar Onderwijs wel de
gelijk rekening gehouden, dat dit zoo goed
mogelijk wezen moet, en ik geef dhr. Mijs
de ;verzekering dat ik speciaal steeds alle
pogingen in het werk stel, om het Openbaar
Onderwijs zoo goed mogelijk te maken.
Ik ben er niet voor er ook maar eenigszins
op aangekeken te worden in den strijd tus-
schen voor- en tegenstanders van het Open
baar Onderwijs, om het bijzonder onderwijs
voor te trekken ten koste van het Openbaar
Onderwijs. Het is evengoed voor het volks
kind of onze volkskinderen, het moet zoo
goed mogelijk zijn, maar nu komt waar het
op aankomt.
De Wet zegt, dat de Raad zorg moet dra
gen, voor het Openbaar Lager Onderwijs
zoodat ik den Raad adviseer alle middelen
die haar ten dienste staan, daartoe in het
werk te stellen.
Maar verder willen we ook absoluut niet
gaan, waar de wet ons zulks niet oplegt
voor een inrichting van middelbaar onderwijs.
Daarom zou ik zeggen laat er een eerlijke
concurrentie komen tusschen openbaar en
bijzonder middelbaar onderwijs; en laten we
dan zien wie hef verste komt.
Verder is de motie van dhr. Mijs eemgS-
zins misleidend. Hij wil hebben dat de Raad
zich uitspreekt niet voor een R. H. B. S.
maar gewone H. B. S.
Inderdaad een fijn puntje, want was het
van ons standpunt een H. B. S. waar allen
genoegen mee konden nemen, dan zouden
ook wij zulks kunnen, maar waar wij over
tuigd zijn, zooals dhr. Timmerman terecht
opmerkte, dat het grootste deel der ingeze
tenen met dien geest niet accoord gaat, daar
willen wij ook geen geld uit de gemeente
kas beschikbaar stellen. Dus het gaat bij B.
en W. niet over de f 800.
Wij stappen er dus niet overheen, waar er
maar een gedeelte der ingezetenen mee ge
holpen zou zijn, daarom kan ik niet anders
doen, dan nogmaals te adviseeren hierop niet
in te gaan. Ik herhaalWij zijn niet tegen
algemeene ontwikkeling, absoluut niet.
Ik wil u de verzekering geven, dat ik'zelf
betrokken ben, bij een poging om hier op
Flakkee een inrichting voor M. U. L. Onder
wijs te krijgen, zoodat er ook van onze zijde
zooveel mogelijk wordt gedaan om de alge
meene ontwikkeling, het peil van ontwikke
ling zoo hoog mogelijk op te voeren.
Ik vind dat door een R. H. B. S. de ge
legenheid wordt opengesteld, dat de men-
schen boven hun stand gaan leven. Ik zal
het met een voorbeeld duidelijk maken.
Dan stel ik mij voor: Een landarbeider
heeft een jongen met een knappe kop. Die
kan de normaallessen volgen. Dan kan deze
met zijn 18e jaar examen doen voor onder
wijzer, en zoo deze niet ongelukkig is gaat
hij direct verdienen. Maar wanneer zoo
iemand nu verwezen wordt naar een H. B. S.
met 5-j. c. dan heeft hij met zijn 18e jaar
zijn einddiploma, maarhij verdient
niets. Dan ziet men o.m. een advertentie in
een der couranten staan: „Gevraagd op een
Handelskantoor te Rotterdam een jongste be
diende, in het bezit van einddiploma H. B. S.
5-j. c. op een salaris van f 20 p. maand.
En dan te Rotterdam. Dat is voor zulke
menschen niet in hun eigen belang, daar juist
die menschen uit hun stand worden uitge
voerd.
Daar komt nog bij, dat wij in aanmerking
moeten nemen, hoeveel kinderen dan wel
van het eiland af zijn, en dan blijkt ons, dat
we absoluut met een H. B. S. niet geholpen
zijn. En al was het nu dat er zoo'n opleiding
was, dan zullen niettegenstaande deze in
richting, de kinderen toch naar buiten ge
zonden moeten worden, omdat men alleen
aan de opleiding aan een H. B. S. niet ge
noeg heeft. Dit is het standpunt van B. en
W. zooals ook door dhr Timmerman zoo
straks reeds is uiteengezet.
Vandaar dat ik dhr. Mijs in overweging
zou willen geven, zijn motie zooals die daar
ligt, in te trekken, of te wijzigen, en wan
neer hij deze niet wijzigt, dan adviseer ik
tot verwerping, en alsdan zal ik tevens ons
voorstel in stemming brengen.
Dhr. Mijs. Ik zou nog wel eenige opmer
kingen willen maken over het Lager Onder
wijs, maar nu zal ik er niet verder op in
gaan, misschien dat ik daar straks de kans
nog wel voor heb. Het geldt thans de kwestie
om mijn motie in te trekken. Ik heb het juist
gedaan, om dit hieruit te laten komen. Ik
ben blij dat ook de Voorz. aan het werk is
om het algemeen peil van ontwikkeling naar
boven te voeren.
Ook dhr. Timmerman verheugde zich dat
de gelegenheid geopend was, waardoor de
voorstanders van dat onderwijs konden too
nen, dat zij er wat voor over hebben.
Ik wenschte deze kwestie echter zooveel
mogelijk objectief te beschouwen, daarvoor
heb ik deze motie de vergadering overge
legd, en ook de Voorz. verzocht het in stem
ming te brengen. Wat er in de motie zit,
om tot verbetering van het onderwijs te
komen.
En deze niet aannemelijk, ik voor mij vind
er niets in, er is niet een trek van voorbe
dachten rade bij, waarom ik niet R. H. B. S.
gezet heb. Ik heb het om niet eene reden
weggelaten. Ik heb deze gewoon zonder meer
op de boot opgeschreven, verder heb ik er
niet bij gedacht.
Ik sta volstrekt niet op een R. H. B. S.,
maar ik geef er de voorkeur aan, maar dit
neemt niet weg, dat ik wenschte dat de Raad
zich hier uitsprak, en het ook ernst was, om
mee te werken tot verbetering van het on
derwijs. Dus of het wenschelijk is dat een
inrichting voor Middelbaar onderwijs met
5-j. c. tot stand komen, en daarom zou ik
willen dat u de motie in stemming bracht.
Het eene gedeelte van de bevolking geeft
de voorkeur aan een R. H. B. S. een ander
gedeelte weer aan Biz. H. B. S. Er zijn er
op het eiland die een heele boel willen, maar
tenslotte willen wij niets.
Al was het dat we hier kregen een R. H.
B. S., een Biz. H. B. S en als we het konden
krijgen een Gymnasium, ik zou het van har
te toejuichen, voor mijn part al was het nog
een Hoogeschool erbij. Maar dit alles is een
utopie (droombeeld).
Thans ligt het voor de hand, wat de
Minister schrijft, dat we daar zaak mee ma
den, nu we voor het oogenblik het meest
bereikbare kunnen verkrijgen n.l. een R. H.
B. S. met 5-jarigen cursus.
Wat het meest voor de hand ligt, en op
het oogenblik het gemakkelijkst te bereiken
zal zijn, en waarom wij er ons op het oogen
blik wel bij kunnen bepalen.
Wanneer we over die andere dingen gaan
spreken, konden we evengoed naar huis toe
gaan.
Als een ander gedeelte een Biz. H. B. S.
wil, mij goed, ik kan er mij wel mee ver
eenigen.
Voorz. Maar die doen het dan zonder geld
uit de gemeentekas.
dhr. Mijs. Nu wordt de Raad toch de ge
legenheid opengesteld ook moreelen steun te
verleenen, ik zou die verklaring zeer wensch-
lijk vinden, daar is dunkt mij niets tegen.
Dan is door dhr. Timmerman gezegd, dat
hij er de politiek niet bij zou halen, maar hij
heeft deze er wel degelijk bij gehaald. Ik
vind wel degelijk aanleiding ons omtrent den
moreelen steun even uitspraak te doen over
dit punt. Ik zou mijn motie onveranderd willen
handhaven.
dhr. G. Joppe. Ik zou zoo zeggen, vanwege
de financieele zijde om een R. H. B. S. te
stichten, moet deze van het Rijk en niet van
de Gemeente uitgaan.
Voorz. Voorzoover ik daarmee bekend ben,
zegt Minister Cort van der Linden op het
oogenblik tegen alle menschen, je kan hem
krijgen, maar wanneer je aan die en die eischen
voldoet. Vroeger waren H. B. S. sporadisch
over het land verdeeld, en dan werd hierin
een bedrag gevonden, dat men den grond
schonk, waar de school gesticht werd. Maar
waar er nu scholen tot stand zullen komen
werd een brief gericht aan B. en W. van
10 h 12 Gemeenten, dat zij een R. H.fë. S. kon
den krijgen, maar niet op de oude voorwaar
den. Nu komen ze ten laste van de Gemeen-^
