f
Advertenticn
e. BOTH
J. G VM DALER X Dfflii
W. J. KRUIS,
BUITENLAND.
GEMENGD NIEUWS.
INGEZONDEN.
m fiS/T O IJ
PH. BAKKERT te Hellevoetsliiis.
Manufacturen en Confectie
Straatdijk Dirkslani^
Het soliedste en meest concur ree-
rendste MAGAZIJN van alle soorten
Manufacturen, Gebreide Goederen,
Boorden, Dassen, Fronts, Manchetten, -
Karpetten, Zeil, Handschoenen enz.
enz. 7729
Groote sorteering in Vitrage,
Tul Ie en Linnengordijnen, alle model
len gemaakte witte en gestreepte On
derrokken. Speciaal adres voor Cor-
setten
Beleefd aanbevolen.
sa
1
Bezoekt Uitsluitend
Hit Hotel „CENTRUM"
Open Rjjstuin 2a, Botterdam
Electrische Verlichting 12 Kamers.
JACOB VAN WEES,
korteweegje
Geregeld in voorraad Beton en Ge
wapend Beton Eindstukken Var
kens- en Drinkbakken enz. enz. 7986
(McimsreMe jfüm Vraajttrpiigaar
HAIG ie,
ROTTERDAM.
SPECIALITEIT IN
Ligstoelen, Serremenlielen en
vierkante 7614
WasclimaMtf] en Badstoelen.
Bi i
verschillend. Bij een gezonde treedt rillerig
heid, duizeligheid op, bij een rheumatiek- of
jichtlijder echter niet. Veeleer voelt hij na
een eersten steek eene weldadige verlichting
van zijn pijnen en vergiftigings-verschijnse-
len treden eerst na vele steken op. Is het
dus reeds eene belangrijke ontdekking wat
betreft het stellen der diagnose, de gunsti
ge resultaten zijn nog van meer belang en
bepaald verrassend. Ziekten die bij oudere
kuren geen baat meer vonden, zijn door bij
ensteken genezen. Bij ernstige en verouder
de gevallen moet het middel wel in „ster
ker dosis" toegediend worden. Vele patiën
ten ontvingen maandenlang 150 bijensteken
per dag en in het geheel 10.000 tot 15.000tot
ze genezen waren. Voor minder ernstige ge
vallen zijn „slechts" 1000 tot2000 [steken
noodig. De patiënten geven gewoonlijk de
voorkeur aan den steek van de bij boven
eene kunstmatige inspuiting van bijengift,
zegt het „U. D.", zij zijn veel minder ge
voelig voor den steek dan gezonden.
Van andere zijde wordt gemeld:
Om te bewijzen, dat een bijensteek het
probatum is tegen de rheumatiek, liet een
Amerikaan, genaamd Frank McGlynn zich
door 100 bijen, die zoo kwaad mogelijk ge
maakt waren, zooveel het hun lustte, steken.
Deze heldhaftige demonstratie had plaats in
de bijenschuur van W. A. Leizer, aan den
ouden York Road, te Jenkington, waar meer
dan 2000 bij kundige uit alle deelen des lands
tot eene conventje waren saamgekomen.
McGlynn vertelde, dat hij jaren lang een
slachtoffer geweest was van rheumatiek, dat
hij twee jaar geleden het ongeluk had, een
bijenkorf om te werpen, hoe de verwoede
bijen hem waar ze maar konden, staken, tot
hij geheel onherkenbaar geworden was. Vreemd
genoeg: den volgenden dag had hij zijn won
den nog, maar de rheumathiek was hij kwijt.
Mc ülynn vernam van een geneesheer,
dat het vergif der bijen waarschijnlijk als
een tegengift tegen het „uric acid" in het
bloed had gewerkt. Toen de oude kwaal op
nieuw boven kwam, bestelde McGlynn een
12-tal bijen uit een bijenschuur en smaakte
het genoegen van te ondervinden, dat het
middel nogmaals afdoend bleek.
Heden verbaasde hij al de aanwezigen,
door zijn rug te ontblooten en een 100-tal
bijen uit te tarten om hun best te doen.
Deze methode heeft ook wijlen den Heer
L. Gouswaard alhier, jarenlang toegepast en
met het gunstigste resultaat.
Ontwapening der bijen. Na langdurige
proeven is een bijenteler in den staat India
na er in geslaagd, een bijensoort te kwee
ken, die geen angels bezit. Hij verkreeg de
ze soort door kruising van bijenkoninginnen
van een Italiaansche bijensoort met hommels
uit Cypern. Het is gebleken, dat dezeangel-
looze Bijensoort buitengewoon geschikt is
voor de honingteelt, deze bijen zonder an
gels toch zijn veel minder onderhevig aan
de ziekten, die dikwijls groote verwoestin
gen kunnen aanrichten. Zij leveren ook meer
en een veel smakelijker honing dan de an
dere bijensoorten.
DU1TSCHLAND.
Een proces met een millioen getuigen. De
sociaaldemocraten schijnen een reusachtig
proces aangaande soldatenmishandelrngen
voor te bereiden. Onder het hoofd„Wij
zoeken een millioen getuigenwijzen de
sociaal-democratische bladen op de talrijke
strafvervolgingen van den minister van Oorlog
tegen sociaal-democratische redenaars en re
dacteuren, waaruit de conclusie getrokken
kan worden, dat de justitie op stelselmatige
wijze tegen der regeering onaangename le-
gercritiek optreedt. Daartegenover is het van
belang, het recht der vrije critiek te verde
digen. De minister van Oorlog ontkent
zoo heet het in den „oproep" dat in het
Duitsche leger soldatenmishandelingen veel
vuldig voorkomen. Welnu, laten wij het vra
gen aan hen, die zelf daarvan te lijden ge
had hebben, die ook getuigen van deze mis
handelingen zijn geweest. Wij moeten in dat
proces een millioen getuigen voor de balie
brengen, opdat de aanhangers van het mili
tairisme kunnen zien, hoe het in de kazerne
toegaat.
Alle gewezen soldaten, die mishandeld zijn
en in verband daarmede voor den krijgsraad
zijn gedagvaard, worden door de sociaal-de
mocratische pers uitgenoodigd, hun adres op
te geven. „Wij willen" zegt zij „den
militairisten een proces aandoen, dat hun den
lust zal doen vergaan, voortaan nog straf
vervolgingen in te stellen.
OOSTENRIJK.
Knoeierij bijleger-leveranties. Naar uit
Weenen bericht wordt, heeft Leopold Eisler,
de directeur der Naamlooze Vennootschap te
Briinn, die zeildoek voor tenten leverde aan
het leger, een poging tot zelfmoord gedaan
en zich daarbij levensgevaarlijk verwond.
Deze daad houdt verband met 'n omkoope-
rij zaak, die sedert langen tijd het voorwerp
van onderzoek is, van de militaire- en justi-
tieautoriteiten. De zeildoekfabrikanten zijn
openlijk beschuldigd, dat zij door unfaire
practijken het rijk te kort hebben gedaan.
Het bedrog zou op deze wijze hebben plaats
gehad, dat men het zeildoek, dat volgens
contract een bepaald gewicht moest hebben,
in den nacht vóór de levering zoo met vocht
liet doortrekken, dat het eerst daardoor het
vereischte gewicht verkreeg. Meerdere groote
fabrikanten te Brünn moeten bij deze knoei
erij betrokken zijn.
RUSLAND.
100 millioen roebel voor de Zwarte Zee-
vloot. Volgens de „Novoje Vremja" heeft
de Doema-commissie voor de landsverdedi
ging besloten, een aanvullingscrediet van 100
millioen roebel voor de Zwarte Zee-vloot uit
te trekken. Er bestond eenige aarzeling, we
gens de onvoldoende bewapening van de
vierde draednought, die, evenals de drievo-
rigen van hetzelfde type, met stukken van
30 c.M. is bewapend.
Ofschoon erkennend, dat het noodzakelijk
is, hetzelfde kaliber te geven aan de kanon
nen van alle schepen, die het eerste eskader
van de Zwarte Zee vormen, drong de com
missie er toch op aan, dat de volgende slag
schepen bewapend zullen worden met kanon
nen van 35 of 37'/s c.M. ten einde aan Rus
land de oppermacht in de Zwarte Zee te
verzekeren, welke men bedreigd waant, door
de jongste scheepsaankoopen van Turkije.
De derde draednought zal dezer dagen te
Nicolajef te water worden gelaten. In een
Donderdag gepubliseerd communiqué heeft
de Minister van Financiën aan de financieele
Doema-commissie doen weten, dat Rusland ge
durende de eerstkomende 5 jaren 7.500.000.000
roebel voor zijn leger en vloot zal moeten
Uitgeven.
GRIEKENLAND.
Grieksche vlootuitrustingen. De aankoop
der Amerikaansche oorlogschepen „Idaho" en
„Mississippi", door de Grieksche regeering,
een trans-actie, waaraan thans niet meer ge
twijfeld kan worden, heeft een kalmeerenden
invloed geoefend op de kringen der Grieksche
Marine-officieren, die de uitbreiding derTurk-
sche vloot sinds eenigen tijd met zorg had
den gadegeslagen. Het blad „Embros", noemt
de beide Amerikaansche schepen de redding
gordels voor een schipbreukeling, die door
de zee verzwolgen dreigt te worden. De
regeeringsgezinde „Patris" beweert, reden te
hebben, om aan te nemen, dat Griekenland
tegen het einde van dit jaar over een aan
zienlijke vlootmacht zal beschikken, die dit
rijk in staat zal stellen, niet slechts op een
uitdaging in te gaan, maar zelfs het eerst
uit te dagen, wanneer dit noodig mocht blij
ken.
Over het algemeen is men van oordeel, dat
de Grieksche regeering zich de z.g. Turk-
sche gewelddaden tegen de Grieken in Thra-
cie en Klein Azië niet lang meer zal laten
welgevallen, doch tot een actief optreden zal
overgaan, om dan tevens de eilandenkwestie
definitief op te lossen.
ALBANIË.
Maatregelen tegen de opstandelingen. Uit
Epirus worden de daar niet benoodigde troe
pen, in het geheel 2500 man, naar Elbassan
gedirigeerd.
Naar verluidt staat Ahmed bey Mati met
troepen aan de grens bij Malissia. Hij is
bereid op bevel van den vorst tegen Tirana
op te rukken om aan de opstandige bewe
ging een einde te maken. Tegelijkertijd zal
van drie zijden n.l. van Alessio, Durazzo en
Valona de actie beginnen.
De opmarsch der troepen zal waarschijn
lijk spoedig plaats hebben.
De verdedigingswerken van Durazzo zijn
thans zoover gevorderd dat de stad een even-
tueelen aanval het hoofd zou kunnen bieden.
Men verwacht, dat de voorgenomen veldtocht
tegen de opstandelingen met succes bekroond
zal worden.
AMERIKA.
Het Panama-kanaal. Uit Panama wordt
d.d. 8 Juni bericht, dat de eerste zeeboot,
die door de sluizen van Gatun voer, de „Ali-
ance" was, een schip van de Panama Rairoad,
dat een inhoud heeft van 4000 ton. De boot
is er zoowel voor als achteruit doorgevaren,
om daardoor te bewijzen, dat de sleeploco-
motieven bij machte zijn, groote schepen
voort te trekken. De proef werd zonder on
geval in den vereischten tijd van anderhalf
uur voor elke richting aflegd. Een groote
menschenmenigte was getuige van dezen
tocht. Hieronder bevond zich ook overste
Goethals.
De wondervisch! Onlangs behelsde de
Dordr. Ct. een bericht aangaande een vreemd
soortige visch, die te Scheveningen, 10 mij
len van de kust was gevangen.
Het lichaam van het dier, dat ongeveer 1
M. lang was, was verdeeld in-17 zwaarden
en van onderen geheel met haar begroeid.
Voorts hadden zich overal aan het lichaam
kleine schelpjes afgezet. Oogen waren niet
te zien.
De visscher had 't beest naar den visch-
handelaar J. P. v. d. Heuvel te Dordrecht
gezonden, maar daar deze evenmin den visch
wist thuis te brengen, zond hij hem aan de
Heidemaatschappij te Arnhem.
Thans blijkt uit „onze Zoetwatervisscherij"
dat die wondervisch een walvischkaak
was met 17 baleinplaten, die een poos op
den bodem der zee had gelegen, waar er
zich kleine schelpdiertjes op afzetten!
Geen enkele kiezer opgekomen 1 Onze
Haarlemsche berichtgever schrijft ons:
Maandag had te Haarlem de verkiezing
plaats voor de Kamer van Arbeid voor de
Drukkersbedrijven. Drie leden moesten ge
kozen worden.
Toen om 5 uur Maandagmiddag de stem
bus sloot, was geen enkele der 32
kiezers opgekomen.
Het stembureau moest dus onverrichterzake
huiswaarts gaan. (Tel.)
Een leeuw ontvlucht. Te Aardenburg wist
Zaterdagmiddag, door een onbedachtzaam
heid van het personeel, een leeuw uit een op
de kermis aldaar staande kermistent te ont
vluchten en stapte het dier bedaard over de
Markt. Een hond die te kort in zijn nabijheid
kwam, werd danig gebeten. Gelukkig werd de
ontsnapping spoedig gemerkt en wist de op
passer het dier weder te vangen, waarbij deze
echter een verwonding .in zijn gezicht be
kwam. (N.R.C.)
Ontucht met kinderen. Na verhoor door
den Burgemeester van Haarlemmerliede c. a.
zijn gearresteerd en gevankelijk naar Haar
lem overgebracht, het echtpaar M. uit Spaarn-
woude (bij Spaarndam) en zekere J. W. van
Spaarndam wegens onzedelijke handelingen,
in de woning van voornoemden M. met zijn
12-jarig dochtertje gepleegd. Nog andere
arrestaties zijn in deze zaak te verwachten.
(N.v.d.D.(
Rangeer-ongeluk. Te Maastricht is Zondag
morgen de 47-jarige gehuwde koperslager
Duker op het stationsemplacement bekneld
geraakt tusschen een locomotief en een paal,
waardoor de borstkas werd ingedrukt. Hij is
naar het gesticht Calvarienberg overgebracht
Zijn toestand is ernstig.
Geen jagerslatijn. Een oolijk jacht avon
tuur beleefde dezer dagen een jager teHieS'
feld.
Bij het nasporen van zijn jachtgebied ge
lukte het hem een konijntje te vangen. Hij
stak het diertje levend in zijn rugzak en toog
er mede naar huis.
Toen hij een eind weegs gegaan was, hoorde
hij een verdacht leven en gerommel in zijn
rugzak. Bij nader onderzoek zag hij tot zijn
verbazing, dat het gevangen konijntje vijf
jongen ter wereld had gebracht. Spoedig gaf
hij het zestal de vrijheid weder!
Het is geen jagerlatijn, beweert de Geld.
Voor de zekerheid. Logé: „Waarom heb
je twee kruiken in mijn bed gelegd, Anna?"
Anna: „Ja, ziet u, een van de twee lekte, en
omdat ik niet goed wist, welke, heb ik ze er
voor de zekerheid maar alle twee ingelegd.'
Haagsche chique! Men weet, dat een vi
oolkist bij een jonge dame in Den Haag
dienst heeft gedaan oin aardappelen bij den
groentenboer te halen.
Maar nu nog wat anders:
Twee jonge dametjes kwamen aangereden
per rijwiel; een van haar draagt een keurig
net pakje, zorgvuldig met een fraai gekleurd
touwtje of was 't wellicht 'n lintje?"
vastgemaakt
De wind blies guur en 't dametje had al
haar krachten noodig op het rijwiel te blijven.
Had zij daardoor wellicht 't pakje te kram
pachtig vastgehouden? Wie weet
't Keurige touwtje breekt en het nette pak
je rolt over 't Bezuidenhout geheel open.
't Dametje springt met een gilletje af, maar
als zij den gebroken inhoud ziet, maakt zij
zich fluks met 't andere dametje uit de voe
ten. De omstanders lachten om de brokstuk
ken van 'n paarbruinkoolbriketten!
Handige oplichtster. Zaterdag is te 's Her
togenbosch plotseling een juffrouw verdwe
nen, na te voren een tijd lang de groote da
me te hebben uitgehangen. Ze was afkom
stig uit Vrijhoeve Capelle en heette Aaltje
Nieuwenhuizen. Sinds eenigen tijd woonde
ze op kamers bij den heer D. Zij veroor
loofde zich veel weelde, waarvan alleen rijke
lieden konden genieten en had daardoor ook
met verschillende goede families daar ter
stede connecties aangeknoopt. Toen Zaterdag
de juffrouw, waar ze op kamers woonde,
naar de markt was, om voor haar eenige
boodschappen te doen, heeft Aaltje met een
hakmes de eiken kast opengebroken en al
het aanwezige goud, zilver en juweelen weg
genomen.
De afspraak was, dat zoodra de juffrouw
zou terugkomen, de dame bij haar verschil
lende kennissen afscheid zou gaan nemen.
Toen de juffrouw terugkwam, vond zij de
kast opengebroken, haar sieraden waren ver
dwenen en op een briefje, dat Aaltje had
achtergelaten, deelde ze mede naar Brussel
te zijn vertrokken. Het is echter gebleken,
dat ze over Orthen naar Hedel is gewandeld
en daar de boot heeft genomen naar Rotter
dam.
De politie zoekt haar nog steeds. De ver
miste sieraden vertegenwoordigen een bedrag
van 2 a 300 gulden. Haar koffers waren reeds
naar Amsterdam verzonden.
Een gemoedelijke burgemeester. De bur
gemeester van het Zuid-Hollandsche dorp S.,
is zoo vriendelijk het „N, v. d. D." iets na
ders te berichten omtrent zijn doel met de
in een vorig nummer meegedeelde „goedge
humeurde" waarschuwing tegen het te snel
rijden met fietsen en motors.
Ingetrokken schrijft hij isdepubica-
tie beslist niet. Den fietshandelaars en 1 kap
per werd de hun gegeven publicatie terug
gevraagd, nadat ze er enkele dagen had voor
gehangen. Het doel was bereikt, om in den
kortst mogelijken tijd de meeste bekendheid
er aan te geven.
Dit al waarschuwend handelen acht ik heel
wat aangenamer dan het in ontvangst nemen
van processen- verbaal der rijks- en gemeen
tepolitie. Op de publieke aanplakborden is
waar noodig de publicatie opnieuw
aangeplakt.
Stand der gewassen in de Haarlemmer
meer. Men schrijft ons uit Haarlemmermeer:
Wat het gras betreft, de hoeveelheid is
middelmatig, de kwaliteit goed. De hooiop-
brengst zal echter vermoedelijk beneden het
middelmatige blijven.
Mooi zomerweer zou echter nog veel kun
nen goed maken.
De klaver staat goed, is echter wel wat
kort.
Het koolzaad, dat iets meer verbouwd is
dan in het vorige jaar, belooft een uitstekend
gewas te worden en heeft prachtig gebloeid.
Vlas is bijna niet verbouwd; vermoedelijk
omdat de marktprijs het vorige jaar zoo laag
was. Zoo hier en daar zit nogal wat oud
nietafgewerkt vlas.
Aardappelen zijn iets meer verbouwd dan
het vorige jaar; de stand is vrij goed.
Tarwe is vrij veel verbouwd en staatzeer
goed. Haver is eveneens veel verbouwd, de
opkomst is goed. Dooi het natte weer iets
later uitgezaaid.
Rogge staat goed; paarden-en duivenboo-
nen staan zeer goed.
Erwten, die ook wat later uitgezaaid, staan
goed te velde, enkele stukken uitgezonderd.
Zeer veel landbouwers hebben hunne sui
kerbieten moeten overzaaien (sommigen tot
2 keer toe). Het gewas staat zeer verschil
lend, op sommige plaatsen tamelijk goed, in
het Zuidelijk deel minder goed. Er is onge
veer evenveel uitgezaaid als het vorige jaar;
ongeveer 4000 H.A. Bijna de helft is over-
gezaaid.
De vruchtboomen beloven over het alge
meen veel.
Karwijzaad is weiniguitgezaaid, stond aan
vankelijk tamelijk goed, maar heeft echter
geleden door de nachtvorsten. Men verwacht
een middelmatige opbrengst.
Spinaziezaad, dat hier veel verbouwd wordt,
staat vrij goed.
De veestapel is gezond. Er worden voor
het vee flinke prijzen besteed. De handel in
paarden is in dezen polder zeer levendig;
er worden veel jonge paarden door buiten-
landsche kooplieden tegen hooge prijzen op
gekocht op de z.g.n. monsteringen, die zeer
nadeelig werken op de ontwikkeling van het
marktwezen. R.d.m.
Inval. De politie heeft Dinsdagnamiddag
een inval gedaan in de inrichting van den
hotel- en koffiehuishouder K., inf de Korte
Poten in Den Haag, op vermoeden, dat men
zich daar schuldig maakte aan hazardspel.
Een vrij groot gezelschap werd betrapt op
het z.g. Russisch banken.
Er werd proces-verbaal opgemaakt, en ver
schillende voorwerpen zijn in beslag geno'
men.
Aanvankelijk werden zoowel de spelers als
de koffiehuishouder K. in verzekerde bewa
ring genomen. De spelers zijn later weer in
vrijheid gesteld, maar K. is in arrest gehou
den.
Diefstal aan de gemeentewaterleiding.
Reeds geruimen tijd werd lood gestolen van
een machine aan het pompstation van de
Amsterdamsche waterleiding, aan den Haar
lemmerweg, van de gemeentewaterleiding.
Het moet zoo bar zijn, dat de machine on
geveer gesloopt is.
Nu moet, naar men wil, door den onder
directeur aan een onderopzichter opdracht
zijn gegeven een oogje in het zeil te hou
den.
Deze onderopzichter nu liep Zaterdagnacht
al of niet toevallig in de buurt van
het pompstation. Hij zag een werkman van
de waterleiding, die daar op dat ongewonen
uur rondliep, met een gonjezak op den rug.
Op de vraag wat hij daarmede moest gaf
hij geen antwoord, doch viel den ontlerop-
zichter aan. Na een hevige vechtpartij koos
de gemeentewerkman het hazenpad, zijn gon
jezak in het water werpend.
Deze werd opgevischt en bleek een hoe
veelheid koper te bevatten,
De werkman H. werd nu, nadat van het
feit aangifte was gedaan, aangehouden. Er
werd een verder onderzoek ingesteld, dat ten
gevolge had, dat ook.de portier Van A. werd
gearresteerd verdacht van medeplichtigheid.
Beide mannen zitten thans in arrest.
(Tel.)
Gemakkelijk betaalde rente. Te Maurik
woont een man, die langer dan 40 jaren el-
ken Zondagmorgen gedurende ongeveer 3
minuten de torenklok luidde en daarvoor met
Nieuwjaar een rijksdaalder als loon ontving.
Die man geniet nu voor dien arbeid een ou
derdomsrente van f 2 per week, dat is meer
dan 4000 percent.
Nog een ander geval speelt in de Betuwe.
Te Ommeren leefde (of leeft misschien nog)
een familie, die eiken dag een liter jenever
verorberde. Die drank werd eiken dag te
Lienden of te Ingen in een herberg gehaald
door een oude vrouw, die nu voor dien ar
beid ouderdomsrente geniet (N. v. d. D.)
Ook in Rotterdam, zoo meldt men ons,
heeft een vrouw, die eenmaal in de week
een dubbeltje a 15 cent verdiende, ouder
domsrente gekregen, wat ongeveer op ruim
1300 procent neerkomt.
In de binnenlanden! Zaterdagmiddag had
te Vught een twist plaats tusschen jongens
van ongeveer 14 jaar. Twee voogdijkinderen
werden door Vughtsche jongens afgerost.
Het is onder de jeugd te Vught n.l. een ei
genaardig gebruik om nieuwgevestigde dorps
kinderen zoogenaamd te ontgroenen. Op een
zeker oogenblik stak de zoon van v. d. K,
met een mes een der voogdijkinderen drie
maal in den rug. Dr. Hillen verleende ge
neeskundige hulp en constateerde twee ern
stige verwondingen, waarvan een bijna de
longen raakte. De politie stelt een onderzoek
in.
Kermisgenoegens. Men meldt uit Doetin-
chem
De kermis te Wehl is begonnen met een
ernstige vechtpartij tusschen eenige circa20-
jarige jongelui uit Wehl en Braamt. Bij de
ze vechtpartij zijn gewond J. J. te Wehl, en
J. S. uit Didam en G. B. De eerste werd le
vensgevaarlijk gewond door steken in schou
der en heup. Hij werd ten volle bediend. S.
kreeg een 15 c.M. diepe snede in den rug.
Als verdacht van een en ander werden ge
arresteerd L. T., en Gebr. A. Th. H. De ge
arresteerden ontkenden, hoewel in hun wo
ning een mes, een fiets en een vest in be
slag werden genomen, waaraan bloed kleef
de.
EEN STUK GESCHIEDENIS.
Er is gezegd, dat de Franschgezindheid der
regenten de brug vormde, waarover de Fran-
sclien ons land binnentrokken. Welnu, voor
wie niet gelooven wil, vormt de overgave
van Deventer een kostelijk bewijs, 't Wil er
niet in, zijn medeburgers te verdenken, dat
ze de kostelijke vrijheid, waarvoor een ander
met al zijn krachten strijdt, verkoopen voor
eigen voordeel. Juist de bewindhebbers wor
den geacht voor die vrijheid het meest pal
te staan.
Wat leert nu Deventer? Ook daar waren
beide partijen: aanhangers van de Witt en
van Oranje. De eersten waren 't meest in ge
tal. Een der voornaamste familiën onderhen
was 't geslacht Nilant. Een lid daarvan, Hen
drik Nilant, bijgenaamd „het koninkje van
Deventer", was burgemeester en deelde de
lakens uit. Ook de Oranjemannen hadden een
burgemeester, n.l. Arnoud Boekholt. Deze
wilde van geen overgave weten, evenmin als
zijne commandanten, de kolonels Stekke en
Broersma. Want burgemeester Boekholt had,
zooveel in zijn vermogen was, sinds gerui
men tijd de stad versterkt. Maar partijschap
zegevierde, gansch onnoodig. De bezetting
telt 4500 man en dan waren er nog 2000 ge
wapende burgers. Op de wallen stonden 68
stukken geschut, mond- en krijgsvoorraad
was er in overvloed. De lezer noemt Deven
ter derhalve een sterke vesting. En ziet nau
welijks hebben de Muntersche (want die
waren de belegeraars) wat schoten gelost en
een paar huisjes daardoor in brand gestoken,
of de partij der Nilants spreekt van overgave.
Wat is nu de sleutel tot zoo raadselachtig
gedrag? Om op 't kussen te blijven. O, die
regeermacht was zoo wonderzoet. De Mun-
terschen, in geval van overgave, blij, dat ze
na zulk een gemakkelijk beleg, eigenlijk den
naam beleg niet waard, zulk eene sterke ves
ting in handen kregen, zouden natuurlijk uit
dankbaarheid de partij van de Witt in De
venter in 't genot hunner waardigheden laten,
al was 'tdan ook onder hunne opperheer
schappij. Partijbelang boven landsbelang,
't Vaderland verloren, niet zoo erg, als Oranje
maar niet naar boven komt. Dat is erger.
Schandelijk zulk een gedrag. Neen, dan is
het verkwikkend te hooren naar de taal van
Burgemeester Boekholt. „Wat toch zal ons
bewegen, de stad over te geven aan een vij
and, die niet dan ons verderf zoekt? Is er
gebrek aan ammunitie, wapenen of levens
middelen? Mogen ook onze huizen in puin
storten, toch zijn wij met eede aan onze
bondgenooten gehouden, onze stad met goed
en bloed te maintineeren. Vraagt men, wat
wij eten zullen Wat aten die van Leiden
gedurende het beleg? Zij aten ongedierte.
Daartoe zal 't met Gods hulp bij ons niet
komen. Eten wij geen gemalen koren, wij
zullen 'tongemalen eten. Is er een bevelheb
ber, die terugtreedt, ik bied mijn dienst in
zijne plaats aan. Houdt gij u als mannen, zoo
zult gij als mannen verhoord worden; maar
gedraagt gij u als lafaards, zoo staan u laf-
aardsvoorwaarden te wachten. Gij zult de
overgave voor God noch voor de nakome
lingschap kunnen verantwoorden, en ik ver
klaar geen deel te hebben in 't geen hier zal
voorvallen". Noch deze krachtige toespraak,
noch de vertoogen van den commandant of
de aanbiedingen der oversten Tamminga en
Manger, die zich bereid verklaarden tot het
doen van uitvallen en het bezetten der ge
vaarlijkste posten, noch de woede der bur
gerij, die den dood der Nilants zwoer, kon
zegevieren over de flauwhartigheid, die het
meerendeel der vroedschap had vermeesterd;
en reeds den dag na den aanvang van het
beleg werd tot de overgave besloten. Nu
moesten Zwolle en Kampen volgen; Overijsel
was verloren.
Bij Deventer is wat lang stilgestaan, om
meer in den breede te doen uitkomen, wat
het regeeringsstelsel van De Witt had uitge
werkt. Natuurlijk kan dit niet in 't bijzonder
geschieden met de andere, zich overgegeven
plaatsen. Dit eene kijkje geeft reeds genoeg.
En men verstaat niet, waarom beide partijen
niet eendrachtig optrokken tegen den over-
machtigen vijand. Zoo oppervlakkig gezien,
staat men er verbijsterd voor. Meer nadenken
geeft licht. Het kruis van Christus was de
regenpartij, van 1568 af, eene ergernis en
dwaasheid. De fijnen hebben eigenlijk geen
recht op een vol bestaan, 't Zijn maar bijwo-
ners, goed om belasting te betalen. Als 't kon,
uitgesloten van eiken regeeringspost. Liever
Roomsch (toch Christen, geen heiden) dan
Calvinist.
Doch 't zou nog erger worden. Blijkbaar
wilde de Heere doen zien, dat de machtige
regentenpartij zonder hem krachteloos was,
dat die niet straffeloos het Huis van Oranje
had verwijderd en dat zijn gunst is met het
zwakke.
Lodewijk XIV toch had twee opperbevel
hebbers: Turenne en Condé. De laatste had
het volgende planden Rijn door te trekken
bij het Tolhuis en dan met een leger, twee
man te paard, eensklaps doordringen naar
het betrekkelijk weerlooze Amsterdam. Dat
plan was werkelijk goed bedacht. Niets zou
dit leger in zijn vaart kunnen stuiten. Met
de hoofdstad bezweek Nederland.
Doch de inensch wikt God beschikt. De
Heere verhoorde de gebeden der zijnen. Zien
we, hoe Condé liet ruiters te water gaan op
eene ondiepe plek in den Rijn bij genoemd
Tolhuis. Dient nog ingelascht, dat zenatal-
looze malen peilen de plek nog niet vonden.
Een verrader wees hun die voor geld. De
ruiters braken den stroom ietwat. Zoo be
klom 't leger den overkant, nagenoeg zonder
tegenstand, want de gewezen onderdaan van
Lodewijk XIV, De Montbas, Schoonzoon van
Hugo de Groot, wilde liever niet tegen zijnen
voormaligen koning vechten. Rijst de vraag:
hoe kon men zulk, een gevaarlijken en ge
wichtvollen post aan zulk een man toever
trouwen? Zou een Oranjeman ook zoo ge
handeld hebben?
De bloem van 'tFransche leger, graven en
hertogen, bevond zich mede bij de eersten,
die den oever opklommen. De weinige Ne-
derlandsche troepen, meest Friezen onder den
overste Aylva, zien in, dat verdere tegenstand
toch niets uitwerkt, geven zich over. Condé
laat hun zeggen, dat hij hiermee genoegen
neemt. Doch op dat oogenblik rijdt de her
tog de Longueville met een aantal andere
jonge edellieden op onze verdedigingswerken
aan. Een onzer officieren gaat hen te gemoet,
waarschijnlijk om te vernemen, wat die aan
val beteekent en of men zich niet aan het
woord van Condé mag houdenmaar de her
tog, 'tzij hij hem niet begreep, 'tzij door
den wijn verhit, Schiet hem met een pistool
neder. Dit doet den Friezen aan verraad den
ken allen grijpen de afgelegde musketten
weder op en schieten. Longueville valt dood
neder, benevens tal van edelen. Vergeefs
snelt Condé derwaarts. De Staatsche officier
Ossenbroek verbrijzelt hem met een pistool
schot een arm. Dat pistoolschot heeft Neder
land gered. De voorzichtige Turenne nam nu
het opperbevel van den meer voortvarenden
Condé over en verklaarde diens tocht naar
Amsterdam voor te gevaarlijk.
Zoo redde de Heere door deze twee din
gen ons land. De Friezen beroofden zijn le
ger van voorname en hooge hoofden en dat
schot versloeg een man en een plan.
NAVORSCHER.
een eerste klasse onovertroffen Huisorgel of
Piano bezoekt dan het filiaal van
Voorhanden een ruime sorteering van Gra-
maphones en Platen. Voor oude of gebroken
platen geven wij 50 cent in ruil terug.
Steeds voorhanden de meest gevraagde
Harmonica's, Mandolines, Violen enz.
Voor iedere 5 gulden wordt U het halve reis
geld vergoed. Voor 10 gulden en daarboven
het geheele. Reparatiën spoedig en billijk.
Uitgebreide Muziekhandel.
Aanbevelend,
8175 de Filiaalhouder, H. DE HEER.
(1 minuut vanaf Station Beurs).
Trams in alle richtingen der stad.
Logies met ontbijt vanaf fl.25.
Aanbevelend
Propriétair.
Telefoon No. 9915.
Groote keuze in bekleed en
onbekleed Mandenwerk,
zooals WERK- en PAPIER
MANDEN en WERKTAFELS.
T
