Zaterdag 2 Mei 1914.
298te Jaargang N\ 1968.
voor de Zuidhollandsclie en üeeuwselie Eilanden.
Derde Blad.
Kastranden
Jgastpapier
I aar Bezoekt Uitsluit, jï jl
I Het Hotel
1
m
Antirevolutionair
Orgaan
i
Advertenties.
N.
W. BOEKHOVEN.
VOOR HUIS EN HOF.
UIT DE PERS.
INGEZONDEN.
VARIA.
We Boekhoven Sommelsdijk,
EIêcüMb Verlichting h
'r
5905
me
Ie-»
cat
IN HOC SIGNO VINCES
Deze Courant verschijnt eiken Woensdag en Zaterdag.
Abonnementsprijs per drie maanden fr. p. p. 50 Cent.
Buitenland bij vooruitbetaling f 4,50 per jaar.
Afzonderlijke nummers 5 Cent.
SOMMELSB1J&.
Velelom Intemam. No. 9.
I Advertenties 10 cent per regel en s/s snaai, Reclames 10 per regel.
Boekaankondiging 5 Cent per regel en
IBienstaanvrsgen en Dienstaanbiedingen 50 Oent per plaatsing.
Groots letters en vignetten worden berekend naar de plaatsruimte die zij beslaan
I Advertentie® worden ingewaoht tot Dinsdag- en Vrijdagmorgen 10 nnr.
Alle stukken voor de Redaetie bestemd, Advertentie» en verdere Administratie franc® toe te zenden aan den Uitgever
Gij zult verbaasd staan,
gf EN
voor allerlei Koek, Spoorbanket, Thee
banket, Paleisbankeiui»"aané?,?;tons,
Bitterkoekjes, Krake^ ,j
Is en Mij ff
T. OVERIGS3
Qcstdijklo 290, b.
Open Rijsfnin 2a, Ro
Logies met ontbijt vana^;^*;.
Telefoon No. 9916,^
JAC. LEüf, voorheen MOZES DE-
Pijn Rookvleesck en Boterham^
i verkregen
stemmen
eek, C. Spee
der Stad,
stem was
heeren J.
F. van
Te Lochem
St. Maar-
Krimpen
A. van
(vac L.
Naar
n te Oos-
van Ren-
4.50, on-
m.
f:
a:
UITGKKVSB t
Prof. H. Strauss te Berlijn schreef in een
artikel over de vraag: „Eten wij te veel
vleesch?" o.m.:
„Ontegenzeggelijk wordt bij de moderne
hotelbediening aan de vleeschspijzen dikwijls
ja te dikwijls een overmatig ruime plaats
gegeven, terwijl meelspijzen, groenten en fruit
niet in die mate worden opgediend als wel
te wenschen ware. Het is geen toeval, dat
juist in de kringen, waarin het heele jaar
door rijkelijk vleesch wordt gegeten, bepaal
de ziekten als jicht, neurasthenie en neiging
tot aderverkalking bijzonder veel voorkomen.
Hoewel het nu absoluut zeker is, dat deze
ziekten in geen geval alleen door overmatig
gebruik van vleesch ontstaan, doch dat bijna
altijd ook nog andere factoren daartoe mee
werken, valt het toch niet te ontkennen, dat
gebruik van vleesch het ontstaan dezer ziek
ten bevordert".
Regels voor de tanden.
Ie. Reinigt uw mond dagelijks met groote
zorg.
2e. Beschouwt het onderhoud van uwen
mond als minstens even noodzakelijk voor
uwe gezondheid als van eenig ander lichaams
deel.
3e. Laat uw gebit geregeld 2 keer per jaar
nazien en zoo noodig behandelen voordat ge
pijn hebt en wacht niet tot het telaat is.
4. Zorgt ervoor, dat de monden uwer kin
deren geregeld worden nagezien en behandeld.
Om ijzer tegen roest te vrijwaren. Ijzer
O blijft jarenlang roestvrij, wanneer het in een
oplossing van koolzure kali of koolzure na
tron gedoopt of met deze oplossing bestre
ken wordt.
Om aan linnen of wit katoen, dat lang
gelegen heeft de heldere kleur terug te ge
ven, wordt aanbevolen, aan het laatste spoel
water een weinig witten terpentijn of wijn
geest toe te voegen.
Bontwerk bewaart men in den zomer het
best, gespeld in een frisch gewasschen doek
en dan in een koffer. Maandelijks behoort
men het flink uit te kloppen. Thans is het
een gevaarlijke tijd, want nu vliegen 's avonds
de motten binnen, welke dan een schuilhoekje
zoeken om haar eitjes te leggen. Het zijn
juist die eitjes, die de kruipende, knagende
motjes voortbrengen. Dus nu opgepast 'sa-
vonds: elk vliegend motje onverbiddelijk
dooden.
Het wasschen van Sluiers.
Witte Sluiers worden in bloedwarm zeep
water gewasschen, licht uitgewrongen, dan in
koud water gespoeld, door blauwsel gehaald
en tusschen de handen half droog geklopt,
dan echter om volkomen te drogen opgehan
gen.
Zwarte sluiers doopt men in warm water,
waarin ossengal is opgelost en spoelt ze dan
in koud water na. Om ze te stijven, haalt
men ze door gomwater, klopt ze tusschen de
handen half dtoog en hangt ze dan op.
Geitenmelk. Een geit kost zeer weinig aan
onderhoud, terwijl haar melk hooge voedings
waarde bezit. Deze melk is ook een uitste
kend voedingsmiddel voor de kinderen en
niet het minst voor de zuigelingen. Door
haar gemakkelijke verteerbaarheid is ze beter
dan koemelk en vooral ook aan te bevelen
voor menschen met zwakke magen. Van
waar die lichte verteerbaarheid?
ÈllDie wordt veroorzaakt door het stollen of
stremmen in losse, fijne korrels, terwijl bij
de koemelk groote klonters gevormd worden.
Deze laatste mag men dan ook niet bij
plassen in de maag gieten, maar dient bij
kleine slokjes genuttigd te worden en dén
nog kan ze niet halen bij de geitenmelk.
Vele menschen beweren, dat de geitenmelk
leelijk smaakt. Dit behoeft echter in 't geheel
niet het geval te zijn en hangt grootendeels
af van de wijze, waarop men de melk be
handelt.
Als men pas gemolken melk dadelijk in
een ijzeren emmer met koud water zet, zoo
dat ze snel afkdelt, zal men er geen last van
hebben, dat de stallucht op de melk trekt.
Het is zeker, dat men als men er eenmaal
aan gewend is geitenmelk verkiest boven
koemelk.
Chineesche kitt. Volgens een Fransch vak
blad vervaardigden de Chineezen eene voor
treffelijke kitt, die de lijm vervangt en waar
mede men gips, marmer, porselein en steen
goed hechten kan. Die kit welke zij Schio-
liao noemen, bestaat uit 54 gewichtsdeelen
gebluschte gepulverseerde kalk, 6 deelen aluin
in poedervorm en 40 deelen versch, goed
doorgeroerd bloed. Deze ingrediënten wor
den goed dooreengemengd, tot men eene in
nig verbonden massa van de dikte eener min
of meer stijve zalf verkrijgt.
In den toestand van deeg dient deze massa
als kitt, in vloeibaren toestand dient zij om
er allerlei voorwerpen mede te bestrijken,
die men waterdicht en duurzaam maken wil.
Papier, twee of driemaal daarmede bestreken,
telkens nadat de eerst opgebrachte laag droog
is, wordt zoo hard als hout. De Chineezen
maken er de muren hunner huizen waterdicht
mee, en glaceeren er het vaatwerk mede,
waarin zij olie en andere vloeistoffen ver
voeren.
Witte vlekken op gewreven meubelen ko
men dikwijls te voorschijn als heete voor
werpen met het politoer of de was in aan
raking komen. Men verdrijft ze door er si-
garenasch op te strooien, die er een poosje
op te laten liggen en dan de vlek met een
wollen lapje af te wrijven.
De „geboren" misdadiger.
„Ongezocht gelijk" gekregen.
De bekende scherpzinnige rechtsgeleerde
mr. A. Levij, een onzer bitterste tegen
standers van oudsher, heeft in het „Week
blad voor het Recht" de aandacht gevestigd
op het verbluffende feit, dat in DuitschlaSd
één op de elf personen, één op de zes man
nen, met den strafrechter in aanraking ko
men.
Waaruit natuurlijk volgt, dat de verhou
ding in werkelijkheid nóg ongunstiger is,
omdat tal van misdaden verborgen blijven
en lang niet alle overtredingen haar straf
rechterlijke veroordeeling vinden.
Naar aanleiding daarvan zegt dan mr. Le
vij:
„De getallen bewijzen de onhoudbaar
heid der theorieën van den „geboren mis
dadiger." Geboren misdadiger zijn wij al
len. De normale toestand van den mensch
is neiging uit misstappen
Daar gaat de „boefjes-theorie."
En zij het ook langs geheel anderen weg
komt de schrijver al zéér dicht bij de alou
de waarheid, zooals die in psalm 14 en op
andere plaatsen zoo ontroerend juist getee-
kend wordt, dat we n.l. van nature geneigd
zijn God en onzen naaste te haten.
't Beste is, om ons over zulke nieuwe
theorieën nooit al te druk te maken. Straks
komt er een wijzer, die ze wegredeneert
De wijsheid Gods, in zijn Woord ge
openbaard, houdt het tegenover de theorieën
der menschen altijd wel uit!
Sic trancit gloria mundi
De eens in ons land zoo oppermachtige
liberale partij, ziet haar glorie tanen. Thans
zoo meldt het Hbl. is de uitgave van het
„Nieuwsblad voor Almelo", het eenig vrij
zinnig orgaan dat te Almelo werd uitgegeven
gestaakt.
En dat bij zooveel intellect
Och, arme
In z'n oprechtheid.
't Stond immers zoo beslist inhetconsen-
tratie-program
Tot het verkrijgen van de voor sociale
hervormingen benoodigde middelen zal, voor
zoover die niet gevonden worden uit bij
dragen van belanghebbenden en uit bestaande
inkomsten van den Staat, niet worden terug
gedeinsd voor verhooging van directe hef
fingen".
Geen indirecte belastingen.
Uit de redevoeringen van de heeren der
concentratie was al geen ander geluid ver
nomen, danNooit ofte nimmer indirecte be
lastingen.
Maar ziet, daar komt Minister Bertling
met z'n wijn pardon met zijn bier
accijns.
En met z'n tabakbeiasting.
En daar treedt de heer Patijn op, en toont
zich ook al niet afkeerig van indirecte be
lastingen.
Daar begrijpt de heer Teenstra niets meer
van.
En in z'n oprechtheid schiet hij z'n pijlen
op den Minister en op den heer Patijn af.
Die eenvoudige oprechtheid eert hem.
Maar aldra wordt het hem aan 't verstand
gebracht, dat er onderscheid is tusschen een
stembusprogramma, dat dient om kiezers te
vangen en een programma, dat op de werke
lijkheid slaat.
We zijn den heer Teenstra toch dankbaar
voor z'n woord.
Als zelfs een van de vrijzinnige kamerle
den de dupe is geworden van het vrijzin
nige stembusbedrog, dan is die bedriegerij
toch waarlijk wel groot geweest.
't Verleden ligt achter ons.
Dit verleden bevat een ernstige waarschu
wing voor de nog komende toekomst.
Worde die waarschuwing verstaan en ter
harte genomen. (Getuige.)
EEN STUK GESCHIEDENIS.
De aandachtige lezer zal begrepen hebben
dat Frankrijk ons in den Engelschen oorlog
van 1665—1667 niet steunde, wat het even
wel verplicht was wegens het gesloten trac-
taat. Welnu, dit zou Lodewijk XIV nooit doen.
De toen toonaangevende staatslieden wisten
dit te verzekeren. Doch Jan de Witt scheen
dit niet in te zien. Zoo heeft ieder groot man
dat hij op zijn beurt zich in zeer eenvoudige
dingen vergist, 't Was anders een goede leer
school voor hem, om niet op die tractaten te
te bouwen, doch om eigen kuit droog te
houden. Stelliger werd ook niet de weten
schap, of Engeland ons zou bijstaan, als
Frankrijk ons aanviel. En hoe zouden ons ont
redderd leger en onze verwaarloosde forten
weerstand kunnen bieden
Zeker, er is iets tot verschooning van De
Witt in te brengen. Hij sloot ook wel ver
bonden met Zweden, Pruisen en Spanje. En
mocht daarmede voordeelen behalen. Doch
op den duur zou ook dit verbond, zoo Neder
land onder leiding van De Witt bleef, Lode
wijk niet kunnen weerstaan.
Frankrijk was een machtige eenheidsstaat
door bekwame staatslieden als Richelien en
Mazarin gevormd. De hooge adel diende den
vorst op zijn wenken. Dit land ging vooruit.
Een korte afstand scheidde ons van Frank
rijk, de bondgenooten van ons lagen ver af
en niet veel in tal. Wat zou er bij een in
val van ons worden
Oogenschijnlijk gaf een schijnsucces De
Witt gelijk. Lodewijk taste de Spaansche Ne
derlanden (België) aan, om zijn rijk te ver-
grooten. Spoedig zou hij bij ons zijn, en zie
alle smeekbeden aan Karei II van Engeland
om steun bleven onbeantwoord. Doch de En-
gelsche natie verzette zich hiertegen en met
behulp van haar bracht De Witt met Zweden
een verbond tot stand. Triple Alliantie ge-
heelen (1668). Voor dit verbond bezweek
Lodewijk, bij de vrede te Aken gaf hij na
genoeg alles terug.
Jan de Witt bracht dit verbond tot stand
Jan de Witt dwong Lodewijk, die machtige
vorst tot teruggave, Jan de Witt meende haast
bestuurder van Europa te zijn. Het droeg
zijne volle instemming weg, dat hier een ge
denkpenning werd geslagen, met hetopschrift:
„de landswetten verzekerd, de vrijheid der
zeeën gehandhaafd, een heerlijke vrede door
de kracht der wapenen verkregen, en de rust
van Europa bevestigd. „Wat de gedenkpen
ning vermeldde, was het werk van den Raad
pensionaris.
Arme Jan de WitWat zal er een droeve
ontgoocheling volgen Die u 't leven zal kos
ten. En uw tractaten aan flarden scheuren.
Maar onder Gods bestel het zoo versmade
Oranjehuis zal terugroepen.
En weer werd hij gewaarschuwd. Des daags
na de téekening van den Akenschen vrede
had de Spaansche gezant gezegd, dat het nu
Nederland gelden zou vanwege Frankrijk en
de Fransche gezant d'Estrades had zich uitge
laten, dat men de kaaskoopers hun dubbel-
haligheid met woeker zou betaald zetten.
Waarom nu niet 't leger versterkt en de
vestingen herzien
't Ging juist andersom. Men wilde ons le
ger, groot 70.000 man, tot op de helft ver
minderen. Natuurlijk wilde Holland weer nog
verder gaan, en toen de andere gewesten dit
tegenwerkten, dankte het op eigen gezag 24
vendels af. In Zeeland begeerden Zierikzee
en Goes nog sterker afdanking, de eerste
stad moest zelfs met geweld gedwongen wor
den om de gelden aan de algemeene wape
ning verschuldigd, op te brengen. Droeve
gevolgen van het systeem van De Witt. Hij
raakte er nu zelf door in de klem. Wantrou
wen verving de gunst van eenheid; ieder
zorgde voor zich zelf.
Ieder begrijpt, dat zulk een machtig alleen-
heerscher als Lodewijk zich door een hout
handelaar als Jan de Witt erg beleedigd ge
voelde. De eenvoudigste mensch ter wereld
zou dit ook verstaan. Dat pochen van Jan
de Witt, inzake de gedenkpenning, stak en
hinderde hem geweldig. Gaarne zou hij Ne
derland aanvallen maar de Triple Alliantie!
Dan dit zien ontbonden te krijgen. Veel was
daartoe niet noodig. Engeland, of liever Ka-
rel II, had er niet veel mee op, hing er ta
melijk los bij. 't Had een hoop grieven, een
hoop ditjes en datjes. Toegeven was de leus
om zulk een vriendschappelijk bondge
noot te behouden. Tot overmaat van ramp
liet Lodewijk voor de oogen van den ver
kwistenden Karei II een goed gevulde geld
beurs schitteren. Zoo iets had zulk een eige-
aardige uitwerking op iemands denkwijs, dit
was veel vaker gebeurdzoo had Lodewijk
uit de geschiedenis geleerd. Dat deed men
sinds overoude tijden.
Nu, ook Engelands koning streed vruchte
loos er tegen, om zijn verbond met Neder
land te verbreken. Hij zou, daar hij de beurs
aannam, uit dankbaarheid ons den oorlog
verklaren.
Ofschoon in het geheim gesloten, werd
het toch ruchtbaar. Daar lag dan de staat
kunde van De witt. Hoe den aanval te kee-
ren? De Staten zonden rechts en links ge
zanten uit, naar Frankrijk, Spanje en Enge
land. Niets hielp. Lodewijk deed een inval
in Lotharingen. Dan had hij vast al wat. En
de Engelschen riepen hunnen gezant ten
onzent, William Templi terug, een man, dje
ons zoo goed gezind was.
En 't werd erger. Naarmate al die geruch
ten tot ons volk doordrongen, gevoelde het
als 't ware bij instinct, dat zonder Oranje
de toekomst niet veilig was. Ook dit bemerkte
De Witt. Hij zou 's Prinsen verheffing tot
kapitein-generaalschap niet kunnen keeren.
Hooger klom de nood voor hem. Amster
dam weigerde hen door dik en dun te vol
gen. Merkwaardig hoe 't oordeel van dezen
gemeenteraad in zoo korten tijd inzake den
jongen Willen wijzigde. Hij moest kapitein-
generaal worden. Vroeger, heette het, was
hij zoo jong. Nu kon dit geen bezwaar zijn,
want Maurits kwam op 18-jarigen leeftijd
ook aan 't bewind. Vroeger was bepaald,
dat de prins, zoolang hij geen 22 jaar was,
niet in aanmerking mocht komen. Nu oor
deelde men, dat het welzijn van 't vaderland
boven alle besluiten ging.
Men wilde 's Prinsen verheffing, om zijn
oom Karei II genoegen te doen en begreep
niet dat die zich zulk een fooitje niet in de
handen stoppen liet.
Nu, 't ging anders tamelijk eensgezind.
Dit moest toch wel naar Kareis genoegen
zijn. Alleen Dordrecht, de bakermat van de
houthandelaarsfamilie De Witt, stemde tegen,
onder bewering, dat het voorstel slechts
gedaan werd om de predikanten en 't ge
meen te believen, ook teekend voor die tijden.
Tevens weigerde men het geld voor den
oorlog. Ook was er verschil van gevoelen,
of de Prins voor één veldtocht of voor meer
zou worden aangesteld. Hierin raakte de
eenheid zoek, en na al dat geharrewar kwam
er geen aanstelling.
Trouwens, of men Willem verhoogd of
vernederde, was beider vorsten onverschillig.
Lodewijk had nog een persoonlijken wrok
tegen Willem. De Fransche koning had hem
kort te voren een huwelijk voorgeslagen
tusschen zijn buiten echt geboren dochtertje
prinses de Conti, doch de Prins had geant
woord: De Prinsen van Oranje zijn van ouds
gewoon een koningsdochter tot vrouw te
nemen, maar geen bastaards; en ik zal niet
de eerste zijn, die anders doet"
Zoo ging men onder droeve voorteekenen
1671 in.
NAVORSCHER.
De ladder.
Iemand droomde eens dat hij een ladder
maakte van de aarde naar den hemel. Tel
kens als hij wat goeds deed ging de ladder
een paar voet omhoog. Als hij een zeer goe
de daad deed, ging zijn ladder hooger en
als hij groote sommen gelds aan de armen
gaf, dan ging zij 'nog meer omhoog. Lang
zamerhand ging zij zoo hoog, dat ze haast
niet meer zichtbaar was, en bij het voort
gaan der jaren zou hij, meende hij, wel tot
den hemel rijken. Toen hij stierf, dacht hij
van zijn ladder in den hemel te stappen,
maar hij hoorde een stem hem tegenklinken:
„Wie van elders inklimt, is een dief en een
moordenaar". Met ladder en al viel hij naar
beneden en ontwaakte.
Hij zag, dat wilde hij behouden worden,
hij een ander pad moest gaan dan dat der
goede werken, en hij koos den weg, welke
is Jezus Christus.
Het Wachtwoord.
Tijdens den Amerikaanschen vrijheidsoor
log bevond zich in het leger der Amerikanen
een jong dokter. Eens moest hij voor dienst
zaken buiten het legerkamp, maar begaf zich
vooraf naar het hoofdkwartier om het wacht
woord te vragen, 't Antwoord wasChicago.
Den schildwacht voorbij willende gaan, vroeg
deze: „het wachtwoord!" Chicago! was 't
antwoord. Haastig kwam de schildwacht ee-
nige stappen vooruit enzeide: Mijnheer mijn
plicht gebiedt mij, u dood te schieten, maar
ik ken u, spoed u naar het hoofdkwartier en
haal het goede wachtwoord. Inderdaad had
er een vergissing plaats gehad: het genoemde
woord had den vorigen dag gegolden, het
wachtwoord voor heden was: Massachusetts!
Weer bij den schildwacht komende, noemde
de dokter het wachtwoord, maar vroeg:
„Vriend, gij hebt nu tweemaal het wacht
woord afgevraagd, maar weet gij wel, dat
wij eens voor den Rechterstoel van Chris
tus zullen verschijnen, waar het wachtwoord
slechts éénmaal zal worden afgevraagd
Gode zij dank! was het antwoord van den
schildwacht, ik ken hethet wachtwoord
des Hemels is: Wie in den Zoon gelooft
die heeft het eeuwige leven
als men ziet wat van eigen haar vervaardigd kan
worden, Horlogekettingen, Schilderijen, Haarfi-
guren in Broches, Ringen, Medai'lons, Armban
den en Vlechten in alle prijzen.
H. GOTJDHOOFD, Vredenoordstraat 30a, Rotterd.
Bekroond op de Nationale Tentoonstelling te
8cheveningen 15 Juli tot 15 Sept. 1910. Bekroond
op de Tentoonstelling van Kunst en Nijverheid
te Dordrecht 6 Juli tot 15 Sept. 1912. VanZ. K. H.
Prins Hendrik een zeer waardeerend schrijven
ter inzage, waarin het Ksnsthaarwerk zeer wordt
geroemd. 73S1
ruim voorhanden in den Boekhandel van
Op bestelling worden spo_v cvronT#
TAARTEN, groot en klein. f nafoe^"n
'i„„ Ven
Km
teren
fcUdje;
(1 minuut vanaf Station z
Trams in alle richtingen
Aanbeveleptyfc Vt>-*
JACOB VAN /tM]
Propriet, "110'e|„.ot'
hei^r
-f d?
/Ik.
Mn,
®is-
J
r
V'
VleeschkoHtoerij,
Joris Doelstraat,
Telefoon Intercom». No. 4,
lederen Bonderdag prima kwalito
KALFSVLEESCH verkrggbaar,
Dagelijks eerste kwaliteit Rundvleesc
Alles wordt Machinaal gesneden s ocë'
Vanaf heden prima kwaliteit rolpens ver' tfytN
Nette bediening. Billijke 'fi
Beleefd «ubtvelu .c'
