Zaterdag 2 Mei 1914.
29sU Jaargang JNT. 1968.
voor «le Kaiflhollandficlie eii SKeeuwscBic Eilanden.
EB ML
I
Pink Pillet;*
Antirevolutionair
Orgaan
IN HOC SIGNO VINCES
Deze Courant verschijnt eiken Woensdag en Zaterdag.
Abonnementsprijs per drie maanden fr. p. p. 50 Cent.
Buitenland bij vooruitbetaling f 4,50 per jaar.
Afzonderlijke nummers 5 Cent.
W. BOEKHOVEN,
SOMMELSDÏJK.
Advertentiën 10 Cent per regel en l/s maal. Reclames 20 per regel.
Boekaankondiging 5 Cent per regel en */g maal.
Dienstaanvragen en Dienstaanbiedingen 50 Cent per plaatsing.
Groote letters ©n vignetten worden berekend naar de plaatsruimte die zij beslaan.
Advertentiën worden ingewacht tot Dinsdag- en Vrijdagmorgen 10 uur.
Alle stukken voor de ftedaetle bestemd, Advertentiën en verdere Administratie franc© t@e te nesiden aan den fJltg-ever.
Hotel Mesiaurant
„HET GOUDEN HERT",
Gedempte tfoereusteiger $3A, 63B
Rotterdam. -
DINERS 60 cent en hooger.
LOGIES MET ONTBIJT
Het door ieder aanbevolen adres.
OP OEN UITKIJK.
Reclames - Medeóèr^^n
UITGEVER
Telefoon Intercom». No. 8.
Marsch gingen de ambtsdragers!
Ja, 's morgens was 't vol op 't Convent
te 's Hage. Twee duizend dominees en
ouderlingen vulden daar 's morgens de
Groote Kerk; uit alle oorden van Neder
land waren ze opgetogen, alsof 't in de
dagen van Keizer Augustus was, toen de
heele wereld moest beschreven worden.
En ze spraken over den toestand der Ned.
Herv. Kerk; over modernisme en ethische
inzichten en gereformeerde belijdeniseen
eelen ochtend waren de kopstukken van
de een of andere richting aan 't woord.
Met welk resultaat Daar zwijgen we over,
want we zijn geen Kerkelijk orgaan, anders
zouden we onze meening daarover uit
spreken.
Maar
Bij de besprekingen van het tweede punt,
wat te doen tegen de toenemende ver
vreemding van godsdienst en kerk, was
minder dan de helft van het oorspronkelijk
aantal aanwezig.
Marsch waren de ambtsdragers! Ze had
den em geblazenHaast je, rep je naar de
Heimat.
Nu 't een maatschappelijk vraagstuk
gold, in de tweede bijeenkomst; nu 't de
vraag gold, wat de Kerk kon en mocht
en moest doen, om die duizenden armen,
die arbeiders aan de Kerk te blijven bin
den, nu poetsten de heeren de plaat.
De Herv. Kerk wil volkskerk zijnmaar
waarom treden dan de ambtsbroeders uit
k'tgelid; waarom gaan ze naar huis, als 't
maatschappelijk leven moet besproken wor
den van het volk; dat maatschappelijk
leven, waardoor duizenden van de Herv.
Kerk vervreemden, ze verachten en ze be
spotten
Ze gingen heen, toen de nooden des volks
aan de orde kwamen. Dat arme mindere
volk, dat de Kerk nog als een pilaar der
Waarheid besehouwt. Ze lieten dat volk
met al zijn sociale nooden in den steek.
Over een proponentsformule hadden ze
't 's ochtends toch zoo machtig druk. Toen
't de leer gold. En we eerbiedigen dien
strijd om zoo'n formule. De leer is ook een
machtige factor. En 't modernisme knaagt
reeds genoeg aan die Leer, om er verzet
tegen aan te teekenen.
Maar als 't er op aankomt, om over de
praktijk te spreken, hoe tegelijk Diet en in
overeenstemming met de Leer de ontaar
ding der Kerk kan worden tegengegaan;
hoe 'tVolk als Volk; hoe de arbeidende
klasse, nu liberaal of rood, weer tot de
Kerk kan komen, wier aderen kloppen
moet voor de nooden en behoeften der
Maatschappij! als dat aan de orde komt
dan verdwijnen de heeren.
Ze weten het, dat in de steden het ge-
krijt der misdeelden klinkt in de ooren van
den Heere Zebaoth. Ze weten dat de ziel
kwijnt in 't vunzige krot.
O, die kerk! die kerkl die VolkskerkI
Gebouwd op 't fundament van Christus,
die in zijn onovertrefbare Bergrede 't> Zalig
zijt gij, armen!< aan die onderdrukten van
Israël als een troostwoord aanbood; hoe
somberen indruk moet ze maken op de
arbeidende scharen, als ze 't weten, dat de
helft der ambtsdragers heenging, toen 't
over vervreemding der kerk giDg en over
de maatschappij-eisehen ook in de predi
king des Woords.
Weg is een kerk, die de armoe van 't
arbeidende Volk niet begrijpt.
Nu; nu; ja nu vooral! is de Kerk 't
orgaan om die armoe te kennen, en er
tegen te protesteeren. En zoo nietde dood
wenkt ieder uur, ook voor die Kerk.
Religie en de S. D. A. P.
Enka, de propagandiste van de S. D. A.
P., protesteerde op 't Socialistisch congres
tegen hatelijke uitdrukkingen jegens de re
ligie, in Het Volk. Deze uitdrukkingen
krenkten haar overtuiging en ze wenschte,
dat ze nagelaten weiden.
Helaas! die wensch zal wel tot de on
vervulde blijven behooren. Dezer dagen nog
begen 't Kameroverzicht van Het Volk over
de Inkomstenbelasting met een: Het is
volbracht I
De algemeene beschouwingen over dat
wetsontwerp waren ten einde. Maar Het
Volk kon niet nalaten dat woord des Hei-
lands aan 't Kruisdat laatste woord aan
een verloren wereld, in profanie te mis
bruiken. >Het is volbracht;« de algemeene
debatten waren ten einde.
De S. D. A. P. blijft getrouw aan mr.
Troelstra's uitsprak in 1902: >de arbeider,
die vóór alles hangt aan zijn geloof zal
zich niet thuis gevoelen in onze beweging.*
En dat is het juist. Of iemand het pri
vaat bezit nekken wil en het communaal
bezit aanprijzen; of iemand de kapitalis
tische maatschappij wil omvormen (stel,
dat hier een wil bij te pas komt) in een
communistischede productie tot winst wil
vernietigen tot een productie naar behoefte
ochdat is geen beginselkwestie. De maat
schappij vorm doet 't em niet. Maar dat
een christen op en neer moet gaan met
menschen, die van huis uit een afkeer
hebben van de Kerken de Sociaal Demo
cratie als geloof aanvaardendat ze met
die menschen de stoffelijke dingen als 't
hoogste ideaal op aarde moeten najagen:
dat en dat vooral maakt een toetreden tot
de Socialistische partij zoo uiterst moeilijk,
Wie zijn geloof aan Christus en Genade
en Verlossing voor Christus liefheeft, kan
niet meegaan met den ook allerbesten en
allernobelsten aller Socialisten, omdat zijn
geloof en zijn verlossing uitschiet uit den
wortel Isai? 0, neen! maar uit Marx en
zijn levensbeschouwing.
De wortel van 't Socialistisch leven is
uit de aarde aardsch.
Christendom en S. D. A. P. achten we
onvereenigbaar.
Tijdvermorsen.
In de Tweede Kamer hebben de heeren
uren en uren zoek gemaakt met 't gepraat
over directe en indirecte belastingen. De
Concentratie was dan voor directe: de Co
alitie voor indirecte. Maar dat is een anti
these der finantiën, die niets om 't lijf heeft
't debateeren niet waard.
Niet waard, omdat bleek, dat mr. Patijn,
noch dr. Bos, noch mr. Tydeman; de 3
vertegenwoordigers der Concentratie; zich
in de toekomst tegen indirecte heffing zou
den verzetten, 't Concentratieprogram liet
de indirecte belastingen toe, werd door allen
geconstateerd. Wel was er tusschen Teenstra
en mr. Patijn wat geharrewar over kiezers
bedrog n 1. dat het program alleen directe
heffingen eischto; maar geen dag later of
Teenstra en Patijn vonden mekaar en Teen
stra was ook voor indirecte heffing. Ergo
in de toekomst zijn van liberale zijde indi
recte heffingen te wachten: mr. Patijn zal
zich niet verzetten.
Dat geldt de toekomst.
En 't heden? Bertling dient in een Bier
en Tabaksbelasting en wat er van 't sui
kerpotje of liever 't jeneveroverschot zal
terecht komen, weet hij zelf nietmaar
accijnsverlaging van de suiker in geen ge
val.
En 't verleden? Och, wees zoo goed en
kijkt de Wet op de Middelen eens na? Mil-
lioenen en millioenen komen uit de indirecte
belastingen van Tarief en Jenever enz.
Maar waar vermorsen de heeren dan hun
tijd voor in zoo'n dwaas debat over directe
en indirecte heffingen, als de praktijk der
liberalen al jaren en jaren deze is, dat ze
millioenen halen uit de indirecte belastin
gen En daar heeft Rechts niet op tegen
maar dan moeten de Liberalen niet een ge
zicht zetten, alsof zij de mannen zijn van
het kohier.
Neenwaarlijk. Het is daar net mee als
met 't Tarief. Ze debateeren honderd uit
tegen 't Tarief, maar ze palmen wat graag
de millioenen in, die 't Tarief opbrengt. Aan
verlaging van 't Tarief hebben ze een broertje
dood.
Wat schiet je nu op met zoo'n discussie?
Vijand van 't Tarief, maar toch de 14 mil
lioenen invoerrechten binnenloodsen.
Vijand van de accijnsenMaar toch de 28
millioen van de jenever aanvaarden.
Vijand van de accijnsenMaar de 10 pCt.
vleeschaccijns blijven wat ze zijn.
Neen, heuschzulke Kamerdiscussies kun
nen we wel missen.
Direct nabij de Hoofdsteeg,
f 1.25, f 1.50 en f 1.75
Tel. No. 10595. Aanbevelend,
R. C. F. I ÉL LEE-Mooneii,
Schoolbond op Flakkee.
Vooral met 't oog op de Muloschool,
waaraan reeds druk word gearbeid 's bin
nenkamers (in de keuken, zou dr. Kuyper
zeggeD) is 't onzes inziens dringend noo-
dig, dat de Schoolbond der negen christe
lijke Scholen op ons Eiland flink geconsti
tueerd worde.
De voorloopige pogingen zijn slechts ten
deele geslaagd; maar de Mulo eischt een
stevige organisatie, over 't heele Eiland
een organisatie, die in alle dorpen haar stut
ten en steunsels heeft; een organisatie,die
uit ouders, bestuursleden, onderwijzers en
belangstellenden bestaat, om zóó van Oolt-
gensplaat tot Ouddorp de Mulo te kunnen
schragen en met leerlingen maar ook als
't moet met subsidiën.
De Muloschool moet als schoolorganisatie
te Dirksland nochtans door 't oudercorps
en onderwijzerscorps met hun besturen op
alle mogelijke wijzen geschraagd.. Want die
Mulo is geen uitsluitend Dirkslandsche school
met Dirkslandsche kinderenzo is een di
strictsschool, niet in politieken zin, maar
in onderwijskundigen zineen school voor
't schooldistrict Flakkee.
Natuurlijk! men kan ook een anderen
weg inslaan dan door den schoolbond; men
kan atomistisch, individualistisch optreden
in elke Gemeente contribuanten winnen,
één na één, zooals zoovele corporaties en
gestichten doen, welke door een collectant
leden winnen.
Maar er is ook een organische weg en
die dunkt ons heel wat beter. En deze is
de Mulo 't centrum van den Schoolbond.
De schoolbond voor alle scholen afzonder
lijk, en voor de Mulo gezamenlijk.
Mr. Ankerman hield dezer dagen een rede
over Vrede door Recht en wees op 't Vre
despaleis als 't zinnebeeld van de liefde der
volkeren voor den vrede. Dat Vredespaleis
was de vredetempel, op wiens altaar de
internationale verdragen en scheidsgerech
ten werden neergelegd als heerlijk reukoffer
voor de godin des Vredes.
Vrede door Recht! Gewis 't moet 't ide
aal lijn en blijven. Niets op aarde of 'tzal
en kan alleen door Recht bestaan. Staat
kundige en maatschappelijke vrede; vrede
in Gezin en School en Kerkvrede in we
tenschap en religievrede in 't persoonlijk
leven van deugd en ondeugd: geen vrede;
nooit vredenergens vrede, of hij zal en
kan alleen zijn door Recht. En wat Recht
is; welke Rechtsbeginselen gelden voor
Staat en Maatschappijvoor alle leven, dat
wijst God aan in Zijn openbaring in na
tuur en Woord, historie der volken en in-
dividuën.
Internationale Vrede kan alleen wortelen
op 't Recht. Maar en daarin zit
voor ons steeds 't groote struikelblok om
dien Vrede te verkrijgen of te behouden
wat de histoiie der eeuwen geboekt heeft
als Recht wordt door de materialistische
economische drijfveeren der volken weer
uitgewischt.
Het Recht is thans de kracht der Macht;
de macht van 'tgeld; de macht der parle
menten; de macht der economische drijf
veeren.
Het Recht is de kracht van den wolf
jegens 't lam.
En omdat de Vrede tegenwoordig van
zoo'n Recht afhankelijk is, daarom zijn we
zoo wanhopig, dat Vrede door Recht niet
in vervulling treden zal in deze bedeeling.
Dan bij eenzelfde Internationaal Rechts be
sef, dat voor ons begrip een schim, geen
grijpbaar idee is; een verwachting, nooit
te vervullen.
Ze zijn al jaren dood.
Stellig al een jaar of tien, maar nóg
kan ik ze gemakkelijk voor me halen.
'n Paar oudjes, uit een vorige eeuw en ge
deeltelijk uit een vroegere gedachten wereld.
Hij had den tijd nog gekend, toen-ie met
de trekschuit op markdag naar stad ging
en zij wist nog prettiger anecdoten, zelf
bijgewoond, uit den tijd toen de hoepel
rokken pas in de mode kwamen.
Ze waren van zoo ver her.
Ik heb ze niet anders gekend dan tegen
het eind van hun leven, toen ze in hun
dorp een algemeen geacht, oud echtpaar
waren, bemind bij vriend en tegenstander.
Hun kinderen twee slechts warensin le
ven geblevenze hadden zware slagen ge
had waren getrouwd en de kindskin
deren stuurden op verjaardagen of met
Nieuwjaar mooi-geschreven brieven, met
bloemen er op en bloemige versjes er in
alle door grootmoe getrouwelijk
in een aparte lade van het kabinet, be
waard.
Hij had jarenlang de best beklante
timmerzaak op het dorp gehad en kon nu
met zijn oudje, zij het niet ruim, dan toch
behoorlijk leven. De zaak hadden ze, toen
de man te oud werd, goed verkocht maar
ze waren op hun dorp blijven wonen waar
ze vier kinderen naar 't kerkhof hadden
gebracht en waar ze zelf ook eenmaal
hoopten begraven te worden.
Daar leefden ze stil en tevree.
Op hun dorp dat ze liefhadden, te mid
den van hun volkje, dat ze kenden.
Zelden gingen ze op reis.
Anderen mochten er hen toe aansporen:
ze konden 't nu immers doen, hadden niets
dat hen bond, mochten eens wat genieten
van hun leven, ze hadden immers zoovele
jaren een recht slaverig bestaan gehad, dat
wist het heele dorp
Doch zij schud'den van neen.
Zij in haar kamerken, hij in zijn tuin
en knutselschuurtje, ze waren tevredeD. Bo
vendien hadden ze hun kranten, hun illu
straties, hun boekenkast, hun leesbiblio
theek, ze konden met de heele wereld in
contact blijven en toch rustig thuis leven,
wat zouden ze dan op hun ouden dag
zich met reizen gaan vermoeien?
Er was echter één uitzondering
Eén reis maakten ze vast.
En alleen, als een van beiden bepaald
ongesteld was, dan moest die reis over
gaan.
Dat was in den voorzomer.
Men wist het op 't dorp wel
als Mei uit was, dan kwam het al gauw.
Zelfs de domme melkjongen, die van het
dóél der reis niet de flauwste notie had,
begon dan al uit zichzelf te vragen, wan
neer de baas en de vrouw „uit" moesten.
Weken van te voren gaf dat reeds een
prettige bedrijvigheid.
Zoodra eenmaal de plaats was vasge-
steld waar ditmaal de reis zou heen leiden,
kwam het spoorboekje voor den dag. Dat
gaf dan een meten en uitrekenen. Want
in éénzelfden tocht (werden dan de beide
getrouwde kinderen bezocht en werd het
hoofddoel van de reis bereikt, dat elk
jaar weer een andere plaats gevonden
werd.
Dan kwamen de toebereidselen.
Om de twee jaar hij een nieuw costuum
en zij een nieuwen japon, die dan met
Paschen eerst naar de kerk werden aan
getrokken, om daarna op de reis te dienen.
De tuin moest verzorgd. Poes en kanarie
moesten uitbesteed, zoo dat er bij 't af
wezen der huisvrouw geen gewelddadig
heden konden plaats grijpen. De kranten
moesten geregeld, de melkjongen afgezegd,
dominee, meester en enkele goede vrien
den afzonderlijk gegroet, 't valies gepakt
en 't was met 'n zucht van verlichting,
als de ex-timmerman en zijn gade zich in
kussens van een tweede klasse zakken
lieten, blij dat al die soesah tenminste
voorbij was.
Dan bezochten ze hun kinderen.
Bij elk een paar dagen, want in een
druk gezin met kleine kleuters moeten
oudelui niet te lang blijven.
En dan ging het op 't hoofddoel af: 't
Bezoeken van de jaarvergadering derVrije t.
Dat was hun jaarlijksch feest.
Al van oude tijden af
Als het voor elk uitstapje te druk was,
werd daarvoor toch de tijd genomen en er
waren van de eerste vergadering af maar
weinige van die calvinistische landdagen
gehouden, waarop ons echtpaar niet was
geweest.
Ze ramen er alles van mee.
Den vóóravond h waren ze altijd vroeg ge
noeg, om den bidstond bij te wonen. En
dan konden ze met zooveel gloed vertellen
wie ze in vroeger jaren op dien bidstond
hadden gehoord, b.v. hoe dr, Kuyper
't was nog vóór de doleantie in Den
Haag gesproken had, toen kerkvoogden daar
het kerkgebouw weigerden óm het niet door
de geestelijke zonen van Calvijn enBoger-
man te laten verontreinigen en hoe ze toen
met elkander, toch onderdak gekregen heb
bende, zongen:
Laat, groote God 1 om een gehaten roover,
Uw kwijnend volk niet eeuwig in 't verdriet.
En den jaardag zelf woonden ze geheel
bij. Al was ook 't onderwerp op de mee
ting wat zwaar en 'n enkelen keer
de referent wat taai: zij zaten en luister
den en 't zou verrassend geweest zijn, om
die twee luidjes, hun gansche leven met
Standaard en Heraut en stevige gerefor-
mterde prieken gevoed, eens te examinee-
ren, om te hooren hoeveel zij in hun een
voudigheid van die geleerdheid toch nog wel
begrepen en verwerkten.
Dan kwam de maaltijd
Maar ik moet me bekorten.
'k Heb expres het beeld van die oudjes,
die nu allang bij hun vier gestorven lieve
lingen zijn weggelegd, voor mezelf en an
deren eens naar voren geroepen, om met
dit voorbeeld één uit vele! te lattn
zien, hoe de Vrije Universiteit van haar
stichting af, heeft geleefd in het hart van
calvinistisch Nederland.
'k Had daar een doel mee.
In vele streken van ons vaderland is
men bezig de actie voor de „Vrije" te her
nieuwen.
Dit is beslist noodzakelijk.
Door allerlei oorzaken zijn de contribu-
tiën gedaald. feu'au oei1 universiteit het
wel niet;en- - «oen alléén hebben
en de ;,s' kostte het vee-, ..i bron
nen va ier weder op kant fW:'%
moeten iDMMEL. De Antirevolu+^y'v;s-
zienlijk b' herdacht Vrijde
fas
LMUi 11J1'
-edorff JI'S.lS-'olgerQ
bijdragen van ons c.pn liH ^^Jitsui'
sen koD. 't Leven kr
Ik acht d.bij herinnerd ~w~8» "J
'k Zou nio. vo?r de
ooit zóó ver kv.!iara^r'^.
en lid f'A
heer A.
d.O.Okortm
v |£>e< f i.e..
rt Vdi "™l
20 cent per Regel. eko->
v-ig;
Zü (lis oieneeslijï waren
zün Lor de PinK Pillen i
'u.
Zijn de geneesmiddelen die u a1,
waren, mislukt, weifel dan niet,jA
daag nog de Pink Pillen, dezen 1' 4 "w
teleur stellen, Zij zuiveren en vc H'w'Vr. ,a
bloed, geven krachten, wekken, T f' aar
versterken de maag, regelen en vl! V' J. ,.jf l
lïikpn Hp sniisvprtprincr 7ii 7iin V1 17 j
Vi*
lijken de spijsvertering. Zij zijn
en dus om deze reden een goedkooyn k- j
middel dat de grootste regelmatig!. jeno1h?ny t N
uitslagen aanwijst. Over geheelioec' 1 naSeojv--
hebben zij verkregen en verkrijg noer}.-,
durend snelle genezingen van zieke,?®
ongeneeslijk waren verklaard; en zij V^g]ej-i
in heel wat gevallen een bewondev U'ke-
wekt die met een werkelijke verwo;,
gepaard ging. Zij genezen bloeda,- 'K.
bleekzucht, neurasthenie, algemeens,
zenuwzwakte.
bjj u, i,
epaai>fi^jS-
Verkrijgbaar a f 1,75 per doos, en
zes doozen, aan het Generaal Depö> vfL,
Pillen: Dacostakade 15, Amsterddi c"
Goedereede en Overflakkee de Fa
DOORNBOS te Sommelsdijl
snede apotheken en droeisteriie - ,c'
