Woensdag 11 Februari 1914
Antirevolutionair
Orgaan
voor de %uidliollaml»rlie en Zecuwsclie Eilanden.
'48stc Jaargang M". 1945.
IN HOC SIGNO VINCES
Kamerverslag,
W. BOEKHOVEN,
SOMMELSDIJK.
Alle sétakfeeE! voor «ie Medactie foe§tem®!, Advertentiën en verdere Administratie franco toe te eenden aan den Uitgever,
De hr. Ter Laar sprak in de Kamer
over 't schoolgeld. Te Venendaal was
't op de Openbare School veel te
zwaar voor de werkmenschen en dat
gebeurde alleen hierom, om daar door
't Bijz. Onderwijs te steunen. Hij zei
Het spreekt vanzelf, maar daar
over mag ik thans niet spreken, dat
de bedoeling is van al dergelijke
bepalingen, om op die wijze het
bijzonder onderwijs te steunen. Daar
heit men geen schoolgeld of half
schoolgeld en dit kan natuurlijk op
de openbare school ook wel, maar
dat wil men juist niet. Het school
geld is in handen van een onwel
willend gemeentebestuur een onfeil
baar middel, om de openbare school
in den grond te boren.
Ja, dat is waar: het schoolgeld is
in handen van een onwelwillend ge
meentebestuur een onfeilbaar middel
om de openbare school in den grond
te boren.
Maar: andersom is ook waar. Wan
neer een Gemeenteraad erg «gewilligs
is, heit bij natuurlijk, uit loutere «ge
willigheid» een laag schoolgeld om
daarmee de Chr. School in den grond
te boren.
De Gemeenteraad kan maar van
'tgoudboompje schudden; krijgt bij
'tniet van 'tRijk, dan maar de be-
lastingschroef aangedraaid. En zelfs
behoeft dit nog niet eens. Met een
f700 of f800 gid. extra-gewilligheid,
in den vorm van vrij van-schoolgeld,
kan de Raad aan een Chr. School al
leelijke poetsen bakken. En voor zoo'n
sommetje is geen draai aan de schroef
noodig. Meii zuinigt wat uit op een
paar straten en slootenop wat wegen
en wat grint en de f800 zijn er,
't Is niets geen kunst voor een «ge
willig» Gemeentebestuur om de Chr.
School tegen te werken.
Doch Ter Laan had ook gelijk. Wat
bewijst, dat de Wet niet deugt, die
zulke dingen kan toelaten. Wat bewijst,
dat de Gemeente zich niet langer met
de Schoolzaken in verband met finan-
tiën bemoeien moet.
't Onderwijs zaak der ouders en in
geldelijk opzichtuitsluitend Rijkszaak,
voorzoover de ouders te kort mogen
schieten. Eerst schoolgeld betalen
eerst opofferenmaar zijn ze onge
noegzaam, dan van 't Rijk de bijdragen
en niet van de Gemeente.
Buitenland.
FRANKRIJK.
SWEDEN.
RUSLAND.
ZUID AFRIKA.
AMERIKA.
Daze Courant verschijnt eiken Woengdag en Zaterdag.
Abonnementsprijs per drie maanden fr. p. p. 50 Cent.
Buitenland bij vooruitbetaling ƒ4,50 per jaar.
Afzonderlijke nummers 5 Cent.
UITGEVER
Telefoo® Intercoms. No. S.
Advertentiën 10 Cent per regel en 3/s maal. Reclames 30 per regeL
Boekaankondiging 5 Cent per regel en ijs maal.
Dienstaanvragen en Dienstaanbiedingen 50 Cent per plaatsing.
Groote letters en vignetten worden berekend naar de plaatsruimte die zij beslaan.
Advertentiën worden ingewacht tot Dinsdag- en Vrijdagmorgen 10 uur.
Om in den grond te boren.
TWEEDE KAMER.
Bewaarschool. Lager Onderwijs.
Elk jaar hetzelfde gekreun en gekerm
over opleiding der onderwijzers, leerplicht,
staatstoezicht, salarisregeling, zonder dat
er een sikkepit verandert De heer Ooster-
baan opende de rij met 't Gymnastiek-onder-
wijs. De heer Marchant had aangedrongen
op meer bevordering van dat onderwijs, en
desnoods moesten de Gemeentebesturen dan
maar volgens art. 53 L. O. wet een nog
grootere buitengewone subsidie vragen, als
er te veel onkosten aan waren verbonden.
De heer Oosterbaan wilde dan ook voor de
Bijz. School zoo'n gymnastiek-subsidie en
hij meende, dat dan vele schoolbesturen er
wel toe zouden overgaan om ook gymna-
stieksnderwijs te laten geven, wat nu bijna
onmogelijk is. Voorts sprak hij over de
H. B. S. op Flakkee niet,
maar wel gaf hij een weg aan, om toch
voor flink onderwijs te kunnen zorgen. Hij
wilde dit:
Wanneer wij hadden een stel van die z.g.
Fransche scholen, verbeterd overeenkomstig
de eischen van onzen tijd, met een cursus
van 3 of 4 jaren, dan zou men daarmede
voor een groot deel, aanvankelijk althans,
in de behoefte aan onderwijs kunnen voor
zien, Die scholen zouden een opleiding kun
nen geven voor de 4de klasse hoogere
burgerschool, een grondslag voor de inrich
tingen tot opleiding van onderwijzers, en
ook, wanneer er bijv. een kop van twee
jaar op gezet werd, een uitstekende voor
bereiding voor een goed ingerichten handels
cursus. Als er facultatief eenig onderwijs
in de oude talen bij kwam, dan zou het
ook mogelijk zijn op die scholen op te leiden
voor de 4de klasse van het gymnasium.
Dergelijke scholen zijn voor ons onderwijs
van het hoogste belang, ook voor het
platteland, want daardoor zou de trek van
de meer gegoede ingezetenen uit onze kleine
steden en dorpen naar de groote steden
kunnen worden tegengegaan.
Schoolopzieners.
Ook het Rijkstoezicht werd door hem
gecritiseerd en hij sloot zich aan bij wat
een Concept-Wet tot regeling van 't L.O.,
samengesteld door Volksonderwijs daarover
had gezegd. Wat was de fout in 't Toe
zicht
Ie. de omvaDg der inspecties, districten
en arrondissementen was in hooge mate
verschillend en ze zijn te groot.
2e. de splitsing in districts- en arrondis
sementschoolopzieners is niet goed.
3o. Een arrond. schoolopz. heeft dit
baantje als bijbetrekking, zooals 't meest
gegeven wordt aan burgemeesters, rech
ters, griffiers, advocaten en leeraren.
Maar 't Schooltoezicht moest gegeven
worden aan deskundigen, dan zou ook 't
onderwijs beter gecontroleerd kunnen wor
den en dus beter vruchten dragen.
Bewaarscholen en misstanden.
Dhr de Jong sprak over den treurigen
toestand, waarin 't Bewaarschoolonderwijs
soms verkeert. Hij zei:
Ik herinner aan de enquêtes, die omtrent
deze kinderbewaarplaatsen, versierd met
den weidschen naam van bewaarscholen,
ingesteld zijn voor Scheveningen, den Haag
en andere plaatsen. Ik herinner er aan,
hoe men daarbij in gewone woonvertrekken
soms 50 tot 60 kinderen aantrof [onder de
hoede van een 14- of 15-jarig meisje, dat
als bewaarschooljuffrouw fungeerde, ter
wijl de een of andere weduwe, die onder
stand noodig had, als hoofd der bewaar
school eenige inkomsten trok. Zulke toe
standen trof men herhaaldelijk aan de
bewaarscnolen aan. Waar meer en meerde
groote waarde van het voorbereidend on
derwijs wordt erkend, is het licht te be
grijpen, dat de organisatie van bewaar
schoolonderwijzeressen geen gelegenheid
laten voorbijgaan om er op aan te dringen,
dat het eindelijk eens tot een wettelijke
voorziening van het voorbereidend onder
wijs zal komen.
De geachte afgevaardigde uit Enkhuizen
heeft straks gezegd, dat omtrent de nood
zakelijkheid, om het rijksschooltoezicht te
herzien, een communis opinio bestaat. Men
zou het haast een ongeluk voor een zaak
gaan aohten, wanneer daarover een com
munis opinio bestaat, daar het dan ge
woonlijk zeer lang duurt, eer iets tot stand
komt. Ten aanzien van de noodzakelijkheid,
dat het voorbereidend onderwijs wettelijk
wordt geregeld en ten aanzien van de
bevoegdheden die van de leerkrachten zul
len moeton worden geëischt, geloof ik, dat
rechts en links haast geen verschil van
gevoelen bestaat, en toch blijft een regeling
steeds uit.
Waarom acht ik onder de onderwijsher
vormingen een regeling van het voorbe
reidend onderwijs in de eerste plaats nood
zakelijk? Omdat ik veel gevoel voor de
denkbeelden van een bekend paedagoogals
dr. Gunning, die de eerste leerjaren van
het tegenwoordig gewoon lager onderwijs
onder de hoede zou willen stellen van hen,
die een diploma als bewaarschoolonderwij
zeres hebben verworven. Ook ik ben van
meening dat zonder eenig bezwaar het
voorbereidend onderwijs tot het zevende of
achtste jaar van het kind zou kunnen
worden uitgestrekt en daardoor tot ontlas
ting van de overladen lagere school zeer
veel zou kunnen worden bijgedragen.
Over hetzelfde ondetwerp sprak ook de
heer Ter Laan, die trouwens het geheele
schoolwezen zoo ongeveer oprakelde: art.
21 der Wet over het leerplan, over't School
geld, over de toepassing der wet door Ge
meentebesturen, over muloscholen, over de
Leerplichtwet, over schippers- en kramers-
kinderen enz. enz.
De toestand ellendig,
zoo noemde dhr. Ter Laan het Bewaar
schoolwezen in het algemeen, behoudens
goede uitzondering.
De vraag is dus: wat zal er komen van
het bewaarschoolonderwijs? De Minister
zegt wel dat hij de zaak zal nagaan,
maar dat geeft niets, als hij het geld niet
heeft. Ik ben blij dat er een wetsontwerp
aanhangig is, maar ik maak mij daarvan
geen enkele illusie, zoolang de Minister vol
houdt hetgeen omtrent het noodige geld in
de Memorie van Antwoord op verschillende
plaatsen te lezen staat.
De toestand is ellendig. Men werkt met
ongediplomeerd personeel: 15 pCt van de
hoofden hebben niet de minste bevoegdheid,
van de onderwijzeressen nog veel minder.
De bezoldihing verdient dien naam niet;er
zijn nog hoofden die het niet tot f 300
brengen en onderwijzeressen, die afgescheept
worden met f 100 per jaar, met f 2 per
week. Men zie daarover het rapport van
het Nederlandsch Onderwijzers Genootschap,
dat zeer verdienstelijk is.
Als de Minister de zaak aanpakken wil,
moet hij toch, beginnen, al zij het ook zeer
bescheiden evenals men daarmede bij
het lager onderwijs begonnen is met de
minimum salarissen vast te stellen. Dat zou
uit de gemeentekas gevonden kunnen wor
den, maar dan zit men weer met denwan-
hopigen toestand der finaciên in menige
gemeente.
De regeling van dit onderwerp is echter
zoo dringend noodig en voor de arbeiders
bevolking van zoo algemeen belang, dat de
voorstaanders van de lichamelijke en geeste
lijke ontwikkeling van ons volk met uitstel
geen genoegen kunnen nemen en moeten
eischen, dat ek iets gevonden zal worden.
Er is op onderwijsgebied zóóveel te doen,
dat men aan geen enkele Regeering den
eisch kan stellen, dat zij alles te gelijk zal
aanvatten. Maar naast de salarisregeling
zal óf het een óf hot ander moeten worden
aangepakt en dan is de regeling van het
bewaarschoolonderwijs een van de meest
noodige dingen. Hoe langer uitstel, hoe
duurder het wordt. Men denke ook aan de
gebouwen. Voordat die overal staan, zitten
er weer millioenen in. En dan blijft er ook
verder nog zooveel te doen over. Meisjes
van 13, 14 jaar staan nu al vaak voorde
klas om les te geven. Het is allererbarme-
lijkst. Een van de beste dingen, die Rotter
dam en den Haag hebben tot stand gebracht,
is de regeling van de examens akte A
voor de gewone onderwijzeressen en akte
B voor de hoofden en de daarmede ge
paard gaande verbeteringen in de salarissen,
die in deD Haag haar beslag heeft gekre
gen en zeer goed is geworden. Vergis ik
mij niet, dan zal die salarisregeling binnen
kort ook te Rotterdam aan de orde komen.
Kinderarbeid de vloek van
't kapitalisme.
Hulde bracht de heer Ter Laan aan 't
Comité van 1913. En hij, als S. Demoer.,
gaf zijn gevoel lucht in deze woorden:
Ik wil deze onderafdeeling niet beginnen
dan met een woord van warm gevoelde
hulde aan het comité, dat in den loop van
1913 op touw heeft gezet en heeft kunnen
doorzetten het groote congres voor kinder
bescherming, gehouden te Amsterdam. Dit
is een van de verschijnselen in den loop
van de laatste jaren, die moed geven voor
de toekomst. Het is een van de meest
heuglijke teekenen, die ik heb gezien, dat
de arbeidende klasse wakker wordt en
voor haar kind beter onderwijs elscht, en
over het geheel betere verzorging. Want
de kinderarbeid - het is op dat congres
voldingend gebleken is de grootste vloek,
die rust op het kind. Daardoor wordt te
vens het lager onderwijs, hetzij openbaar
of bijzonder, dat wij nog geven, bedorven.
Openbaar en bijzonder, of omgekeerd. Im
mers geloof ik, dat het bij het bijzonder
onderwijs nóg een haartje erger is dan bij
het openbare.
Die kinderen, wij kennen ze allen wel,
die in lange rijen, wanneer de wiedtijd is
aangebroken, over het land kruipen en
voor 40, 50 en 60 ct. per dag of voor nog
veel minder hun jonge krachten moeten
geven. Daarbij heerschen allerlei misstan
den van een deskundig toezicht, waardoor
de kinderarbeid eenigszins wordt geleid, is
geen sprake; rijp en groen, oud en jong,
alles werkt er dooreen; zij leeren er veel,
maar weinig goeds, zooals de aangehaalde
schrijver zich uitdrukt.
Dit is één staaltje uit het landbouwbe
drijf, waar de kinderen nog volstrekt on
beschermd zijn Er er is in het landbouw
bedrijf nog zooveel meer, telkens weer iets
anders, maar toch in hoofdzaak gelijk door
het gansche land. In het verslag van het
Kindercongres zijn als verdere Nederlandsche
verschijnselen genoemd ik haal er maar
enkele dingen uit dat de kinderen bezig
worden gehouden met uienschillen, tabak
strippen, garnalen pellen, dit alles voor
jonge: s en meisjes. De meisjes worden na
tuurlijk nog een graad erger behandeld,
daar zij ook nog aangewezen zijn voor
allerlei huiswerk, voor boodschappen doen,
venten met artikelen, landarbeid, breien en
dergelijke handwerken, huiswerk voor de
moeder of, als de moeder weg is, voor het
gezin, passen op de kleine kinderen, enz.
In één woord, hier toont zich de vloek van
het kapitalisme op de allerergste wijze.
De bespreking over 't L. O. wordt voort
gezet.
Caillaux' financieele politiek.
Minister Caillaux deelde aan de begro
tingscommissie mede, dat hij met het oog
op den gunstigen toestand der begroting,
besloten heeft om de uitgifte van schat
kistbiljetten van 800 op 600 millioen francs
terug te brengen.
De boerendemonstrutie te Stockholm.
Ongeveer 30.000 boeren zijn uit alle
deelen van Zweden naar de hoofdstad ge
komen, om den koning en den minister
president duidelijk te maken, dat zij bereid
zijn, zich voor de landsverdediging alle
mogelijke offers te getroosten. Na eerstin
verschillende kerken een godsdienstoefening
te hebben bijgewoond, trokken de boeren,
voorafgegaan door het wapen der 24 pro
vincies, in een grootschen optocht naar het
koninklijk paleis, waar zij op het reusach
tige plein door den koning werden ont
vangen.
Uit naam van alle deelnemers hield hun
aanvoerder een toespraak, waarin hij de
strekking van deze indrukwekkende mani
festatie, blijk gevende van groote vader
landsliefde -n loyale gevoelens jegens den
koning, uiteenzette. Onder het spelen van
het volkslied en een oorverdoovend hoera
geroep, traden alle boeren het paleis binnen,
waarna zij in het gala-appartement defileer
den voor den koning en koningin, omringd
door prinsen en prinsessen.
Een delegatie van 200 boeren begaf zich
vervolgens naar den minister-president, om
hem in te lichten omtrent het bezoek, dat
zij den koning gebracht hadden en de
wenschen, die aan dezen geuit zijn.
NOORWEGEN.
De stakingsbeweging in Noorwegen.
Nu de reeds aangekondigde onderhande
lingen tusschen den scheidsrechter der re
geering, die Woensdag te Buviken plaats
hadden, evenals de bijeenkomst op Donder
dag zonder resultaat verloopen zijn, is
Donderdagavond door den Patroonsbond
order gegeven, de tweede groep arbeiders
uit te sluiten, hetgeen door de landelijke
arbeiders organisatie dadelijk met de afkon
diging der sympathie-staking is beantwoord.
Op 19 Februari leggen dientengevolge
minstens 60.000 man den arbeid neder.
De staking en de uitsluiiing beteekeuen
een ramp voor Noorwegen, dat minstens
20 millioen kronen verliest als deze toe
stand slechts één maand duurt. Een zoo
danig verlies kan het land zonder ramp
spoedige naweeën niet dragen.
Of het den patroonsbond mogelijk zal
zijn, den strijd ook slechts een week vol
te houden, is gelukkig zeer de vraag, want
dit lichaam heeft het geheele volk tegen
zich. Op toegeven van arbeiderszijde valt
niet te rekenen daar de arbeiders door den
patroonsbond zijn gebrutaliseerd,
Uit de Russische Doema.
Nadat de debatten ovsr de interpellatie,
betreffende de onwettige maatregelen der
regeering gedurende de laatste Doema-ver-
kiezingen waren afgeloopen, nam de Doema
met 160 tegen 125 stemmen de volgende
overgangsformule aan: Daar de Rijksdoe-
ma in het voorstaan van klaarblijkelijk
onwettige maatregelen door de regeering
de bevestiging ziet van het feit dat de
regeering zelf dit stelsel v.»n ouweiiige
maatregelen organiseerde besc muwt de
Rijkedoema de door de ministers van
Binnenlandsche Zaken en Justitie afgelegde
verklaringen voor onvoldoende.
Naklanken der werkstaking in Zuid-Afrika,
Van de 25 personen, beschuldigd van
verzet tegen de politie bij het incident in
de Arbeidsbeurs op 15 Jan. 1.1. zijn twaalf
personen vrijgesproken, terwijl dertien ver
oordeeld werden, ieder tot een boete van
15 pond sterling of een maand gevange
nisstraf.
De revolutie in Mexico.
Gelijk een vorig benchi reeds melde,
heeft president Wilson het verbod op den
uitvoer van wapenen naar Mexico opge
heven, daarbij geen onderscheid makende
tusschen de regeeringstroepen en de rebel
len. Wilson verwacht van dit besluit waar
schijnlijk. dat de Mexicaansche opstande
lingen thans in staat zullen zijn de regee
ring van generaal Huerta, die door de Ver-
eenigde Staten nog steeds niet erkend is,
omver te werpen. De rebellenleiders zijn
over het besluit van president Wilson uit
stekend te spreken. Generaal Villa moet,
toen hij het groote nieuws vernam, gezegd
hebben: //Thans ondervinden wij opuienw
dat de Unie de grootste vriend van het
Mexicaansshe volk is Wanneer de revolutie
geëindigd is, zullen wij ons met de Ver-
eenigde Staten nauwer vereenigen dan ooit
te voren//.
De Staatsgreep in Peru.
Onderscheiden telegrammen melden
dat de president der republiek Peru, Guil-
lermo billinghurst, .door revolutionnaire
militairen, die onder bevel van kolonel Be-
nandez het presidentieel paleis hadden aan
gevallen, gevangen genomen en uit zijn
land verdreven was. Verwondering kunnen
deze berichten niet wekken, daar in Peru,
evenals in zoovele andere Zuid- en Mid-
del-Amerikaansche republieken, een pre-
sidents-verwisseling langs geweldadigen
weg in stede van via de- langer durende
en ingewikkelde nieuwe verkiezingen, nog
steeds tamelijk wel in gebruik is, ofschoon
de resoluties -net steeds volgens hetzelfde
ontwerp en niet altijd zoo succesvol in
hun werk gaan als deze.
De militaire staatsgreep werd in den
vroegen ochtend vau den 8sten Februari
uffgf-voerd.
Benandcz is tot voorloopig president
benoemd De orde is thans geheel en al
hersteld.
AZIË.
De toestand in China.
Het jongste besluit van Juan-Sji-Kai,
