SST"
Zaterdag 10 Januari 1914.
weikia I
JACZ.
)orp,
2
28ste Jaargang NT.1936.
voor tie Zuiilliollanilsclie en Zecmvselie Eilanden.
island
ielkarnis.
Tweede Blad.
Antirevolutionair
Orgaan
Q
OER
BOER
IN HOC SIGNO VINCES
>r over
ÏOOBD
Twee Bladen.
1 AL
5CHMANDEN.
rooraBIe
VAN 36
M. '381
W. BOEKHOVEN,
SOMMELSDIJK.
ABle stukken voor «le Hedactie feestesnei, Advertentiëai en verdere Administratie franco toe fe senden aan desa Uitgrever.
SOIIELSDIJL
ukweekerij
öoreenmud.
zeer gunstig
versterkend,
uiiksaanwij-
ïadstoelen.
d bij
ELHARNIS.
ijzen worden
f f 5,— aan-
f10, geheel
estad.
Deze Courant verschijnt eiken Woensdag en Zaterdag.
Abonnementsprijs per drie maanden fr. p. p, 50 Cent.
Buitenland bij vooruitbetaling f4,50 per jaar.
Afzonderlijke nummers 5 Cent.
UITGEVEB
Advertentiën 10 Cent per regel en maai. Reclames 20 per regel.
Boekaankondiging 5 Cent per regel ea 4/8 maal.
Bienstaanvragen en Dienstaanbiedingen 50 Cent per plaatsing.
Groote letters en vignetten worden berekend naar de plaatsruimte die zij beslaan.
Advertentiën worden ingewaoht tot Dinsdag- en Vrijdagmorgen 10 uur.
n een groote
reeren
UASSEN
ze in Tricot
Schorten,
MARGARINE.
7176
«neerbuizen.
Nieuwe Tonge
kes met an-
6851
sloffen, of
ie brandstof.
I. PEEMAN,
sdijk.
)j)
Dit nummer bestaat uit
Openbare kennisgeving
Aanbesteding grintlcverantie en
grintvervoer.
EEN STUK GESCHIEDENIS.
f lO.35 per 100 K.
Aanbevelend,
De Goudsche Statensetel.
Een »held.*
Beishuizen, de Groninger onderwijzer,
die ontslagen is, omdat hij zijn „hoofd"
brutaliseerde en voor «kwajongen" uitmaak
te, is door den Bond van Openbare on
derwijzers, tot martelaar gemaakt.
Binnenland.
De uitslag in Rotterdam III.
ftliddelharnis. Door wijlen Mevr. de
Wed. C. de Vries is aan de Ned. Herv.
Kerk vermaakt f 2000, Dorcas fiooo, ver-
eeniging Spijs Uitdeeling f 1000 en aan de
vereeniging 't Groene Kruis f 1000. Allen
vrij van successierecht.
Dirksiand. Aan belanghebbenden wordt
medegedeeld dat bij onverhoopt uitbreken
van brand Spuit 1 (Motorspuit) als dan het
eerst aangewezen is om ui: te rukken.
Stellendam. De opnieuw uitgebroken
staking der garnalenvisschers is uitgebreider
dan de eerste, ze omvat 28 vaartuigen (85
visschers.) Met uitzondering van enkele vaar
tuigen, die het eigendom der pellerijen zijn,
is de staking algemeen. Het geschil loopt
thans over, de prijsregeling in Maartde
visschers verlangen een verhooging van 2
cent per K.G., de handelaars willen den
ouden prijs met 1 cent per K.G. ve, lagen
en zeggen, dat de concurrentie met de En-
gelsche garnalen en die uit andere streken
van ons iaud geen hooger loon toelaat.
Goedereede. De mihcien C. Troost
Dzn. is opgeroepen legen 17 Jan. a.s. om
bij het corps wielrijders te Breda te worden
ingelijfd.
Ouddorp. Heden Donderdagavond gaf
de Zangvereeniging >Loofd den Heere«
Directeur A. v. d. Kemp een uitvoering
in het Oude Schoolgebouw. Ofschoon er
niet zooveel publiek tegenwoordig was, jals
wij gewend waren, toch was de uitvoer ng
daarom niet te minder. Er mag geconsta
teerd worden, dat het een welgeslaagde
uitvoering was.
elhamïs
tppel-, Peren-,
en Druiven-
rmen. Zwarte,
7026
loemheesters,
aagplantsoen,
er- en Vrucli-
•dt ingestaan.
>Kisterij van
MiELSDIJK.
G
>ote Markt,
RD&M.
keuze 6549
eubelen.
co
840.
Telefoon IntercowB. Ho. 3.
Ho
fers I
drainages. 6847
Hektoliter:
60 cent
60
85
O
dan eerst liet
clelharnig
olide Meubelen
etten, slaapka-
n en Tafels in
7609
aaaste Station,
OIRcieel Gedeelte.
Burgemeester en Wethouders van de
gemeente Sommelsdijk brengen ter kennis
van belanghebbenden, dat zij op Maandag,
12 Januari a.s. des voormiddags te 11^
uur, ten gemeentehuize, in het publiek zul
len trachten aan te besteden:
Ie de levering van plm. 600 M' goed
gewasschen niet al te fijne onderhouds-
grint, waarvan 450 M:' franco op
den wal te Sommelsdijk en 150 M'
franco in den daarvoor bestemden
bak aan de haven.
lie het vervoer van plm. 600 M' grint
naar de daarvoor aan te wijzen
plaatsen binnen deze gemeente, zoo
mede het in den loop van het jaar
voorkomende vervoer van keiën, zand,
puin enz.
De levering onder I en het vervoer onder
II bedoeld, zullen moeten plaats hebben
binnen de termijnen door den Burgemeester
te bepalen.
Gezegelde iuschrijvingsbiljetten worden
ingewacht ter secretarie dezer gemeente
vóór of op den dag van de aanbesteding,
terwijl aldaar nadere inlichtingen kunnen
worden gevraagd.
Sommelsdijk, 1 Januari 1914.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
Secretaris, Burgemeester,
Iz. GEELHOED. BOUMAN.
Ingezonden.
't Is toch zoo te betreuren, dat Van
Oldenb. niet vrijwillig zijn ambt neerlegde.
Veel ellende was daardoor voorkomen. En
onze geschiedrollen zouden eene bloedige
bladzijde minder hebben.
De Advocaat zag toch, dat alles hem
tegen was. Zelfs de Staten van Holland
vielen hem min of meer af. Dat hij vol
hield, zoolang hij dit redelijker wijze kon
doen, eert hem. Windwijzers en weerhanen
zijn verachtelijk, geven nooit den indruk,
dat de zaak, die ze voorstaan in 't alge
meen belang, hun ernst is. Zulke lieden
hebben alleen eigen profijt op 't oog onder
den dekmantel van de publieke zaak te
willen dienen. Hiervoor staat de figuur van
Van Oldenb. te hoog.
Bedanken voor zijn ambt zou hem eere
hebben gebracht. Hij behoefde zijne over
tuiging niet ten offer te brengendat doet
men, als men daar tegen ingaat.
Zoo hij aftrad, kon hij op betere tijden
iopen. Doch dit liet zijne stijfhoofdigheid
niet toe Hierbij komt nog iets. Hij schijnt
niet goed te hebben ingedacht, dat zijn
verzet tegen de Unie, de grondwet, giDg.
Vandaar dat hij er zich op beriep, dat de
Staten van Holland hem moesten vonnissen,
omdat hij hun dienaar was.
Uit het geschrevene nu is genoegzaam
gebleken, dat alle zedelijke middelen ter
overtuiging zijn aangewend, dat Maurits
en Willem Lodewijk hierin ruim hun deel
hadden, dat de stijfhoofdigheid van den,
Advocaat alles deden vruchteloos zijn. On
rechtvaardig heeft men jaren lang aan
Maurits dat bloedige uiteinde geweten.
Zeker op het voetspoor van de toenmalige
Remonstranten, die den Prins voor een Mof,
een verdrukker scholden. Maar dan is het
toch eigenaardig, dat 's Prinsen tegenstan-
stander de groote dichter Vondel, al de
rechters aan gewetensvroeging laat lijden,
maar Maurits niet.
't Is dus voikomen in den haak, wan
neer de Staten-Generaal eene rechtbank be
noemden, waarvoor de Advocaat moes
verschijnen. Immers, zijn bedoelen en pogen
ging lijnrecht tegen de Unie in. Met de
handhaving daarvan waren de Staten-Ge
neraal belast. De schuldige kon direct voor
hen verschijnen en zijn vonnis hooren.
Maar ze konden 't indirect lateD doen, door
eenigen aan te wijzen. Dit geschiedde. Vrij
spraak kon niet volgen, 't Liep dus over
de mate der staf. En daarom nog eens,
jammer, dat de Advocaat niet aftrad.
Hoe schoon was daartoe de gelegenheid,
toen de Staten-Generaal kwamen met de
bedreiging omtrent het opknoopen der
waardgelders. De wenk was voor hem
overduidelijk. De uiterste grens was be
reikt.
Bezien we nu even de [rechtbank. Er
waren 24, 12 uit Holland en 2 uit eik der
overige gewesten. Hoe zeer was dus de
billijkheid, neen, de toegefelijkheid betracht.
Aan het provincialisme gaf men weer
iets toe. Waren er 14 rechters, uit elk ge
west 2, dan was dit strikt eerlijk en on
partijdig.
Zes beschuldigingen worden tegen hem
ingebracht.
1 Tegen alle fundamenteele wetten der
Vereenigde Nederlanden der stand der
religie in verwarring gebracht.
2 Tot steun zijner partij het vuur der
tweedracht gestookt en wantrouwen tus-
schen de gewesten verwekt.
3. De rechten der gerechtshoven miskend.
4. De magistraten aangespoord zich te
sterken door krijgsvolk in hun bijzonderen
eed.
5. Eene verbintenis van 8 steden ont
worpen om middelen te beramen tot feite
lijk verzet.
6 Het gewone krijgsvolk zoeken te trek
ken uit de gehoorzaamheid van de Staten-
Generaal en den Stadhouder.
Eenstemmig oordeelden de rechters hem
hieraan schuldig. Verschillend dachten ze
eerst over de straf, 3 waren aanvankelijk
niet voor de doodstraf, doch gaven zich
eindelijk gewonnen.
Verrast hoorde de grijsaard het aan.
>Mijn doodvonnis!* herhaalde hij tot drie
maal, »dat had ik nooit gedacht. De heeren
begeeren mijn bloed.*
Willem Lodewijk vond hel doodvonnis
te zwaar. Toch een edel man, die oprechte
Calvinist. Met klem trad hij op, om Mau
rits tegen het verkeerde van het stelsel van
den Advocaat te wijzen, daar deze dit eerst
niet goed inzag. Maar den persoon des
Advocaats wilde hij sparen, zoo dit maar
eenigszins kon. Hij handelde naar de echt
Christelijke leuze: strijden tegen stelsel, niet
tegen personen. >0m zijn geweten vrij te
houden,* schrijft hij woordelijk aan Maurits,
spoort hij hem tot een uitweg aan. En
rustte zelf ook niet, Verzocht AnthoDy
Duyk, fiscaal bij de rechtbank, om toch
alles aan te wenden om den Advocaat in
't leven te sparen. Duyk peinsde vruchte
loos. Ging op aanhoudend aandringen van
Willem Lodewijk naar Maurits. Deze sloot
zich met den fiscaal 3 uren in zijn kabinet
op. Resultaat: Graaf Willem zou de moe
der van Fredrik Hendrfk.dePrinses-weduwe,
Louise de Coligny, verzoeken, om uit naam
van Maurits aan de familie van den ge
vangen Advocaat te vragen, of ze die
zou raden, pardon te vragen.
De Prinses-weduwe liet zich hiervoor
vindenAntwoord van Mevrouw Van Oldenb.
ze zouden er niet een voet voor uitzetten,*
al ware het »dat de beschuldigde da er den
hals zou moeten laten.*
Dus de familie vatte dit pardon vragen
als schande op. Is dit zoo Is de mensch,
dus ook de Advocaat, onfeilbaar? Toch
niet. Welnu, dan is het toch geen schande
om te zeggen, dat men dwaalde, ofschoon
onwetend en dus ter goeder trouw. Maar
dit te moeten bekennen, was onmogelijk.
Hoe, zulk een schrander hoofd zou ge-
VOOr S.S85 per 100 K.
C. v. SCHELYEN Pz-,
7574 Oude Tonge.
gel
niemand van de familie één woord daar
over liet hooren.
Hoe gedroeg zich die famile? In een
Woord: uittartend. Het vonnis werd 18Mei
voltrokken, maar van droefheid viel de
dagen daarvoor bij haar weinig te bespeu
ren.
Maurits toch schrijft aan Willem Lodewijk,
De vrouwe van voorschreven Barnevelt,
noch ook eenige zijner zoons, zwagers of
andere vrienden hebben ooit eenige suppli-
catie van pardon gepresenteerd, doch
dagelijks den roep laten uitgaan, dat de
gevangenen zouden »uytcomen.* Ook heb
ben ze voor het huis de meyer (den Mei
boom op den len Mei) laten planten, ver-
cierd met kransen en banderollen, en voorts
eenig vroolijkheden en impertinentiën be
dreven, hetwelk geene manier van doen
was, om de rechters tot eenige gratie te
te bewegen, al ware het, dat zij daartoe
genegen waren geweest.
NAVORSCHER.
Uit <ie Pers.
Zelden zal een simpele Statenverkiezing
zóo de aandacht getrokken hebben als die
te Gouda, deze week, waar de anti-revo
lutionair Schreuder gekozen werd. De
redenen daarvan gaven we in ons vorig
nommer nog bortelijk aan.
Ziehier een paar persstemmen
De Rott. zegt o. m.
De overwinning is van te meer betee-
kenis waar door de linkerzijde een krachts-
ontw kkeling is betoond, als bij een tus-
schentijdschen provincialen stembusstrijd
zelden is aanschouwd
De meerderheid van 9 stemmen is
veelbeteekenend. Ze geeft reden tot
blijdschap, maar prikkelt aan de andere
zijde ook tot groote energie.
De Nederl. zet aldus de beteekenis van
dezen uitslag uiteen
Met dezen uitslag is, menschelijkerwijs
gesproken, de vast-rechtsche samenstel
ling van de Zuid-Hollandsche Staten, en
daarmede ook die van de Eerste Kamer,
f
zelfs na 1916 verzekerd.
Ook deze verkiezing bewijst, dat de
trek van links naar rechts sinds Juni
steeds meer toeneemt.
De misleide kiezers komen tot bezin
ning. Zoo ooit, dan is dat uit deze ver
kiezing ten duidelijkste gebleken.
Gouda geeft moed voor Rotterdam III.
Zelfs de slechtste kans wordt hierdoor
een ietsje meer waard.
Het liberale Vaderl. zegt o. m.
Deze uitslag is een ernstige tegenslag
niet alleen vcor de Goudsche vrijzin
nigen, die bun harde werken niet beloond
zien. Erger is, dat de verhouding in de
Zuid Hollandsche Staten, welke 47 rechts
tegen 35 links was, thans 48 34 is
geworden, waardoor de kans op omzet
ting der Staten in vrijzinnigen geest in
1916 zeker niet grooter is geworden.
Het blad merkt voorts nog op, dat zoo
wel Rechts als Links vooruitging, maar dat
de S. D. A. P., welke tusschen Juni en
November al 'n 400 stemmen zakte, thans
weer en steeds met denzeifden candidaat
een 30-tai stemmen achteruitging. Tot
eenige bescheidenheid zal hun dit denkelijk
nogwel niet leiden.
A's 'n held vereerd:
Dat mag men wel zeggen.
Minuten lang, hebben ze hem staan toe
juichen, deze mannen, die de kinders on
derwijzen moetjenin alle christelijke en maat
schappelijke deugden, dus ook in déze
deugd, dat men zich onderwerpe aan allen,
d.e boven ons gesteld zijn.
Wonder is 't niet, dat op zulk een wijze
de Bonds-mannen vele van de eigen vrien
den der Openbare School de liefde verkoe
len doen.
Onze Courant.
Bij de stemming op Woensdag werden
3851 stemmen uitgebracht (aantal kiezers
5734). Hiervan verkregen de heeren: B. D.
Eerdmans (lib.) 1755. H. Stulemeijer (R K.)
1532 en A. B. De Zeeuw (S. D. A. P.)
527 stemmen.
Zoodat herstemming moet plaats hebben
tusschen de heeren Eerdmans en Stulemeijer.
Plaatseiyk Nieuws.
Sommelsdijk. Het aantal personen,
dat eene rente krachtens de art. 369 en
370 der lnval-.diteitswet trekt is thans tot
63 gestegen.
Wegens de steiging der prijzen, die be
steed worden voor de landbouwproducten,
was de beurs j 1. Woensdag buitengewoon
druk bezocht.
Het huis van wijlen Mej. v. Oosten,
staande aan de Voorstraat is onderhands
gekocht door den heer M. de Haas alhier.
Stad aan 't Haringvliet. Er hebben
zich in deze gemeente 15 personen voor
de Nat. Militie aangemeld.
Donderdag 8 Jan. hield de Vereen.
»Steunt Elkaar* haar jaarverg. waarop als
bestuurslid gekozen werd den heer T. van
der Valk.
Naar wij vernemen zal de Zangvereen*
>Concordia« in de openbare school een
uitvoering geven,
De lotelingen L. J. Donkersloot en G. I.
Braber, zijn opgeroepen om op 16 Jan.
bij het korps Pontonniers te Dord te wor-
.den ingelijfd.
De koopman J. v. N. had Woens
dagavond het ongeluk met zijn hondenkar
in de sloot te geraken, doordat zijn hond
een anderen achterna liep. Gelukkig voor
hem liep dit ongeval zonder noemenswaar
dige schade af.
Oude-Toitge. Staat der Bevolking.
M. V. Totaal.
31 December 1912 1434 1428 2862
geborenen in 1913 38 41 79
elders geboren 11 2
gevestigd 71 68 139
1544
1538
3082
overleden
27
26
53
«517
1512
3029
vertrokken
86
13
169
31 December 1913 1431 1429 2860
Zij die iets te vorderen hebben van de
gemeente, worden verzocht hunne reke
ningen vóór 1 Februari a. s. ter gemeente
secretarie in te leveren.
Bij publicatie worden belanghebben
den er aan herinnerd dat alle vorderingen
ten laste van het Rijk, de Provincie en de
gemeente, ingediend na. den 30 Juni a.s,
voor verjaard worden gehouden.
De Heer J. C. van der Snoek is bij
K. B. bevorderd tot Officier Machinist 2e
klasse bij de K. N. M.
Zij die vorderingen hebben ten laste der
Gemeente, gelieve hunne nota's voor of op
15 Januari e. k. in te zenden ter Gemeen
te Secretarie,
üleiiesant. De bevolking dezer ge
meente bedroeg op 31 Dec. 1912, 1608
zielen zij vermeerderde door geboorten en
vestiging met 187 en verminderde door
overlijden en vertrek met 140 zielen, alzoo
eene vermeerdering met 47, zoodat de be
volking op 31 Dec. 1913 bedroeg 1655
zielen waarvan* 852 mannelijke 803 vrou
welijke.
Bij het uitoefenen van zijn bedrijf
bleef van den garnalen visscher J. Tanis
het net achter een wrak zitten, zoodat het
net geducht scheurde en zijn korhout mid
den door brak.
W erd in het begin van de campagne
voor de jnin slechts een lagen prijs bedon
gen, deze week werd al tot f 4.per 60
Kilo geboden.
Toch levert het groote aantal van het
koor wel eenigzins bezwaar dat enkele
momenten de eene partij sterker uitkomt
als de andere, doch door de goede leid mg
van den directeur is dat dan weer dadelijk
in orde.
De gevoerde samenspraken vielen ons
goed in den smaak, en de u tvoerders daar-
yan hebben dan ook onberispelijk eer van
hun werk gehad. Ook de solo's werden
zeer goed voorgedragen, en boeiden van
het begin tot einde. Afdeeling mannenkoor
was naar onze meening tamelijk goed. In
het geheel genomen wij hebben mo
gen genieten, en stemden ten slotte van
harte in met de juist gekozen wooiden van
Z. Eerw. Ds. Rossing, dat thans nu ons
pas gevierde Kerstfeest nog het lied der
Engelen in de ooien klmkt waarvan ons
opvalt, dat de >Eere Gods« bij alles vooi al
moet gaan. Met eene opwekkiog en aan
maning voor alien, om die eer te beoogen
en om de thans genietende jeugd te beste
den in Gudes dienst. De heet Makaay hoofd
der Chr. School s'oot mei bezielend dank
gebed deze goed geslaagde uitvoering.
