voor de Zuidliollaiidsclie en Zeeuwsclie Eilanden.
r
Woensdag 10 December 1918
Antirevolutionair
288le Jaargang N°. 1927.
Orgaan
I
I
Lrnis. w
IN HOC SIGNO VINCES
W. BOEKHOVEN.
iPUTTEN
"g
1 heton.
ier putten.
AG.
6832
>NI)E.
Semi's
grijze en
f/4-20.-
Deze Courant verschijnt eiken Woensdag en Saterdag.
Abonnementsprijs per drie maanden fr. p. p. 50 Cent.
Buitenland by roornitbetaling f 4,50 per jaar,
Afzonderlijke nummers 5 Cent.
sommelsd1jk.
AdTertentiën 10 cont per regel en l/% aaaai, Reolaasea HO per regel.
Boekaankondiging 5 Cent per regel en 4/i maal.
MemstmuiTragen en Dienstaanbiedingen 50 Cent per plaatsing.
Id en buiten de Kamer.
lens
I
INWRIJVING
REEDS VERMINDE
/ER PIJNEN
APOTHEKERS
I0GISTEN IN
SCHEN VAN
80 cts.EN ƒ1.30
richt er&cl
TTERDAM
AKTE MARGARINE.
iers 7176
Middelharnis.
Z00NEN
4bluk no. 4.
irs in Assurantiën.
EN DEPOSITO
'ging 3 pCt.
0gging3V2 pCt.
n tot nader overeen
en.
n Waarden,
die gratis verkrijg-
eposit.
concur-
ïlharnis.
7103
Land- en Tuinbouw.
De Voeding der Plant.
(Iets over Stikstof.)
Dit de Pers.
Treub's ouderdomsrente.
b. behoeftig is
Aan onze Ouden van dagen.
Laat u daar toch niet wijs maken,
dat dit jaargeld u bezorgd werd door
de mannen van het Staatspensioen.
Tevreden.
4
'i
ÏÏIT&ETBK
Teietooa Iitercowa. No.
Groote letters en vignetten worden berekend naar de plaatsruimte die zij beslaan
Advertentiën worden ingewacht tot Dinsdag- en Vrgdagmorgen 10 nnr.
Alle Miikken voor «Ie Redaelse bestemd, Advertegataëgi en verdere Administratie franco toe te zenden aan den Uitgever
rijzen van
JTAAT GEEN BETER
DEL DAN---
■EXPELLER
RT BESLIST
XPELLER IN
HE VERPAKKING
Amice
Terwijl ik u dezen schrijf, hebben reeds
enkele heeren het woord gevoerd over de
M. v. A. Mr. Troelstra heeft zijn rede echter
nog niet geëindigd. Hij heeft getracht de
oorzaak van het verschuiven van rechts
naar links te verklaren. Natuurlijk zoekt
hij als Materialist de hoofdoorzaak in de
Tariefwet. Had hij een andere oorzaak, als
hoofdoorzaak genoemd, zoo zou hij zijn
beginsel hebben verloochend.
't Is te begrijpen dat hij ook kwam op
het niet aanvaarden van de portefeuilles.
Al werd het niet met name genoemd, toch
was het duidelijk tusschen de regels te
lezen. Zakelijk kwam het neer op het feit
dat men de liberalen niet vertrouwde.
Nimmer hebben zij blijk van eerlijkheid
en trouw gegeven. Met zoo iets kunnen
de heeren het stellen. Niet wij zeggen het.
Neen, de eigen huisgenooten, die elkander
omhelsden in de dagen der verkiezing. Het
huwelijk stond gesloten te worden. De
actestukken moesten nog passeeren. Doch
de «rooie» smeerde hem, en liet de libe
raal op het stadhuis achter. Deze zoekt in
een nieuw bruidstooi met de rechterzijde
te vrijen. Liever had de liberaal de «rooie».
Vandaar dat hij nu eens naar de rechter
zijde, dan weer naar «rood» knipoogjes
werpt. Of het lukken zal de rechterzijde
aan de arm te krijgen? Ik betwijfel het.
De heer de Savornin Lobman heeft de
rij van sprekers der rechterzijde geopend.
De grijze staatsman heeft de historie van
het liberalisme laten spreken. Hij heeft ge
wezen op het ondermijnen van de rechten
—nier kerk, en het vervolgen van hen die
^-ivoor de rechten van de kerk zijn opgeko
men. Nooit of te nimmer heeft de linker
zijde zich een vriend van de kerk betoond.
De heiligste rechten heeft zij aangetast.
Toen het liberaliseeren niet met vol
doende snelheid ging, heeft men de school
ingericht gelijk men in den diepsten grond
begeerde dat de kerk zou zijn.
De school moest neutraal zijn. Voor de
laatstgehouden verkiezingen hadden de libe
ralen een corps van 7000 openbare onder
wijzers die al hun invloed aanwenden om
het kabinet Heemskerk het voetje te lichten.
Allerlei leugenachtige leuzen werden aan
geheven. Zelfs werd het voorgesteld, gelijk
de heer de Voorst van Zijp het uitsprak,
alsof de bijzondere school het dubbele bijna
begeerde van de openbare school.
Het heeft mijn hart verkwikt, dat de heer
Lohman de puntjes eens op de »i« heeft
gezet. Welk een gejammer ging er op inzake
het aanranden van de Herv. kerk't Scheen
wel alsof haar dagen geteld waren, wan
neer de rechterzijde won. Juist de richting
die nooit anders dan de fundamenten van
de kerk heeft ondergraven, zou de redder
van de kerk zijnl 't Is wonderlijk! Maar
feit is, dat de vijand dikwerf meer invloed
heeft op de onnoozele menigte dan wel
eigen vrienden.
't Is één onafgebroken godsdienstoorlog
geweest, welke van de linkerzijde gevoerd
is. Het verdeel en heersch, werd handig
gebruikt. Voor Rome werd gewaarschuwd.
Zoodoende kwam er verwarring in onze
gelederen, en kon de linkerzijde gemakke
lijk de verwarde slagorden overwinnen.
Voor vrijheid en voor recht inzake kerk
en school heeft hij als van ouds het pleit
gevoerd. Aandoenlijk sprak de grijze staats
man de woorden: „De kerk heeft de staat
niet noodig, de staat echter de kerk wel".
Het ware te wenschen dat dit woord beter
werd begrepen. De liberalen die nog nim
mer anders dan de kerk als een vijand
hebben beschouwd zouden met hun lieve
woorden bij het volk geen ingang vinden.
Men ziet voor oogen welke vruchten het
ongeloof afwerpt
't Is nu niet één onzer die op de schrik
barende afval heett gewezen. Niemand min
der dan mr. Troelstra heeft met klinkende
cijfers aangetoond dat ondanks het roepen
van »de kerk» »de kerkt de kerk hoe langs
zoo meer een scheidsbrief wordt gegeven.
Ik zal u uit het kort verslag eene aan
haling voorleggen. Hij sprak:
»Het is niet waar dat ons volk christe
lijker wordt; het is een feit, dat het volk
«zich langzamerhand van de kerk en de
«godsdienst afscheidt. Spreker leidt dit af
«uit de beweging op godsdienstig gebied
«blijkens de uitkomsten der volkstellingen
«van 1899 en 1909. En daaruit blijkt, dat
«er op de 10,000 inwoners deNederl.Herv.
«kerk achteruitgaat in die tien jaar met
>428; de Christelijk Gereformeerden gingen
«vooruit met 122; de kleinere sectes (af-
«zonderlijke kerkgenootschappen) gingen
«vooruit met 75. Achteruit gingen de Lu-
«therschen, de Doopsgezinden en ook de
«Roomsch-Katholieken met een zeer klein
«percentage. Maar vooruit ging het getal
«der personen, die tot geen enkel kerkge
nootschap behoorden, en wel van 225 tot
«497 per 10,000 inwoners.»
Zijn dat geen treurige verschijnselen. De
kerk ontvolkt, de gevangenissen bevolkt.
De kosten aan het openbaar onderwijs be
steed, zouden de gevangenissen doen ver
dwijnen. 't Is juist anders uitgekomen. Hoe
meer-de «secteschool der modernen» door
werkte, hoe meer de kerk werd verlaten.
Welk een jammer zou over land en volk
zijn gekomen, wanneer de dam van chris
telijk onderwijs niet ware opgeworpen
Nog echter holt de linkerzijde op het pad
der dwaasheid voort! Nog doet men geen
recht aan de christenouders, en laat hen
de bloedpersing offerenterwijl de liberalen
alles uit de staatsruif nemen voor hunne
scholen, waaraan de christenouders moeten
medebetalen.
Zouden de oogen van vele predikanteu
thans opengaan, nu zelfs mr. Troelstra met
duidelijke cijfers heeft bewezen, dat het
ongeloof steeds breedere afmetingen aan
neemt! Of zouden ze de schuld nog durven
werpen op mannen als Kuyper, Lohman,
die steeds pal staan voor de rechten en
vrijheden der kerk? Zouden ze moedwillig
de oogen sluiten voor de trouwe wachters,
staande onder de banieren van het kruis
van Christus! Arm land, arm volk, dat
met een de zinledige leuze „christelijk" de
rechten en instellingen van Christus prijs
geeft, en het ongeloof zelfs helpt om de
zege te behalen.
Voorzeker, er is reden om niet te slapen,
doch te waken. De ongeloofsbeginselen
werken door. Bij de Indische begrooting
hebben we de stoute taal weer kunnen
hooren. Geloof nu dat het tijd is schouder
aan schouder te gaan.
Ontvang mijne groete
t. t,
MARNIX.
In een vroeger artikel vertelden we iets
over kali, als een der voornaamste plan-
tenvoedingsstoffen. Een andere, niet min
der belangrijke voedingsstof, is de stik
stof.
Stikstof komt voor, wel voor ongeveer
15 pCt., in het planteneiwit, en hieruit
volgt reeds de groote beteekenis der rol,
welke de stikstof bij de voeding der plant
vervult.
Het gehalte aan stikstof is dan
ook het grootst bij die cultuurgewassen,
welke het meeste eiwit voortbrengen, bij
granen en zaden meer dan bij knol-, wor
tel- en bladgewassen.
Het graan van rogge bevat b.v. op de
1000 K.G. ruim 12 pCt stikstof, het stroo
er van maar 4 pCt., tarwe bijna 20 en
bijna 5 pCt., de knollen van aardappelen
maar 3 a 4 pCt., suikerbieten (de wortels)
1—6 pCt,, daaraantegen het koolzaad veel.
meer, ruim 31 pCt,, hennepzaad ruim 26
pCt., erwten 35—8 pCt. en paardeboonen
zelfs 40—8 pCt.
De geheele oogst, per bunder, van paar
deboonen bevat een totale hoeveelheid stik
stof van bijna 121 K.G., zijnde evenveel
als 8 baal Chilisalpeter bevatten,
Het vlas, zaad en stengels te zamen,
heeft in een oogst van één Hectare een
hoeveelheid stikstof van slechts pl.m. 175
K.G, chili, bij mangelwortels, die een groote
massa leveren, is die hoeveelheid groot
pl.m. 700 K.G. chili, evenals bij hooi van
roode klaver 750 K.G., terwijl Lueernehooi
in deze de kroon spant met p.l.m. 12 baal
chili (d.w.z. de in 12 baal chili voorkomende
stikstof).
De bodem moet dus van nature veel
stikstof bevatten of de bemesting dient voor
toevoer daarvan te zorgen. In de meeste
gevallen is dit laatste noodigproeven,
met en zonder stikstofbemesting, kunnen
dit leeren.
De stikstof komt voor en kan gegeven
worden in verschillende vormen. Men heeft
le de vrije stikstof der dampkrings
lucht, waarvan de plant niet kan profitee
red Alleen de vlinderbloemige gewassen
kunnen de luchtstikstof in de wortels vast
leggen, en dit is dan in den vorm van ei
wit- of organische stikstof. In de
zen vorra komt de stikstof ook voor in
stalmest, compost en andere natuurlijke
meststoffen. Voorts heeft men de ammo-
n i a k-s t i k s t o fwelke in urine wordt ge
vonden en in de handelsmeststof zwavel
zuren ammoniak. En dan is er nog de sal-
peterzure stikstof, zooals in Chili
salpeter wordt aangeboden.
Het is voor onze cultuurgewassen vol
strekt niet onverschillig welke vorm van
stikstof in den mest wordt aangebracht
De plantenwortels nemen zoo hebben
tal van onderzoekingen aangetoond de
stikstof alleen in den laatstgenoemden
vorm als salpeterzure stikstof. Wat
volstrekt niet zeggen wil, dat de andere
vormen in den grond werkeloos en nutte
loos blijven. De ervaring leert immers an
ders iD stalmest en andere natuurlijken
mest, en na toediening van zwavelzuren
ammoniak tieren onze planten goed en ver
krijgen we goede oogsten. Evenweldaar
toe moet omzetting plaats hebben.
De boer zegtde mest moet gaar gemaakt
worden. Verschillende factoren dienen daar
toe mede te werken een bepaalde bodem-
warmte, een niet zure grond, lucht, aan
wezigheid van kalk, een behoorlijke, niet
te groote vochtigheidsgraad van den bodem.
Hieruit volgt, dat er tijd voor noodig is.
't Duurt soms ook lang eer stalmest zijn
volle werking toont, eer ook de zwavel
zure ammoniak zijn uitwerking laat zien.
Soms is dit betrekkelijk gauw, soms ver
loopt er heel wat tijd,
In dit opzicht worden zij overtroffen door
de Chilisalpeter, die salpeterzure stik
stof bevat. Chili mondt de plantenwor
tels, deze nemen de stikstof diiect op. Reeds
na enkele dagen is de uitwerking merk
baar in een donkerder tint, en weelderige,
voorspoedige groei is het gevolg. De Chi
lisalpeter is voor den boer, meer nog voor
den tuinman, onmisbaar, onwaardeerbaar.
Hij kan de gewassen ieder oogenblik mee
helpen, vlug en goed.
C. B.
't Ontwerp ouderdomsrente van min.
Treub is, meldden we, verschenen.
Naar men verneemt, houdt het o.a. in,
dat recht op een ouderdomsrente heeft
ieder, die aannemelijk maakt, dat hij
a. zeventig jaar is of ouder
c. niet na het bereiken van den leeftijd
van vijf-en-zestig jaar onderstand heeft ge
noten van een gemeente of van een instel
ling van weldad gheid, voorkomende op de
lijst in art. 3 der Armenwet bedoeld, en
indien hij gehuwd is
d dat ook zijn echtgenoote behoeftig is;
zulks behoudens eenige in de wet ge
noemde uitzondering.
Uitgesloten worden o.m. wie na zijn
óoe jaar werd veroordeeld tot gevange
nisstraf of tot plaatsing in een rijkswerk
inrichting, een en ander voor 'n jaar of
langer, Alsmede wie misbruik pleegt te
maken van steiken drank of wie op andere
wij e een bekend s'echt levensgedrag leidt.
Wat de uitbetaling dezer ouderdoms
rente betreft, wordt voorgesteld haar be
drag te bepalen op 104 gulden per jaar,
doch voor ieder der echtgenooten azn wie
beiden een ouderdomsrente is toegekend,
78 gulden per jaar.
De ouderdomsrente wordt gebracht ten
laste der gemeente, waar de rechthebbende
zijn hoofdverblijf had op het tijdstip van
de aanvrage.
Door het rijk wordt aan de gemeenten
eene vergoeding verstrekt van 50 gulden
per hoofd.
Aan gemeenten, wier kosten voor de
uitvoering der wet over het afgeloopen
kalenderjaar niet worden gedekt door die
vergoeding, kan door de Kroon een toe
lage uit 's rijks schatkist worden toegekend.
Men lette er wel ophet ontwerp is
nog slechts ingediend bij den Raad van
State, Laten we daarom met critiek wach
ten tot er een wetsontwerp bij de Tweede
Kamer is ingediend, om te zien, hoe dat
dan luidt.
Wèl zullen de mannen van Rechts dub
bele wacht moeten betrekken met hei oog
op de invaliden. Men weet, hoe er veel
meer >invalieden« zijn dan »ouden van
dagen«.
Min. Treub móét een van tweeënOf
Talma's wet uitvoeren, of tijdig met een
voorstel tot wijziging komen. De heeren
Rutgers o.s. zullen hem wel gedurig daar
aan herinneren (Onze Cour.)
De 3e December 1913 is voor u een
zeer belangrijke dag.
Dan zullen allen, die er volgens de wet
recht op hebben, voor de ie maal hun
wekelijksch pensioen kunnen beuren.
De Vrijzinnigen willen van dien dag weer
een pretje maken.
Natuurlijk, dat wordt er van jongsaf al
geprent.
Als jonge Vrijzinnigen hebben ze dat
reeds geleerd. Indien daar een spreker is
geweest, die goed op de clericalen ge
scholden en heel wat enormiteiten verkocht
heeft, dan wordt met een bal besloten.
En zoo maakt men overal eeD lolletje
van.
Dat heet dan aan politiek doen.
Nu elk op zijn manier.
Voor één ding willen we onze oude
Iuidjes echter waarschuwen, voor zoover ze
aan die feestelijkheden meedoeD.
In geenen deele.
Daar ge dit jaargeld krijgt is een vrucht
van den onverdroten en noesten arbeid
van den christelijken oud-minister Talma,
die door de vrijzinnigen op zoo'n schan
delijke manier werd bestreden.
Het was zijn levenstaak om voor de
oude arbeiders en ook voor de invaliden,
d.i. die door ziekte of gebrek onbekwaam
geworden waren, te zorgen,
En al de vrijzinnigen o ouden van
dagen, vergeet dat nooit, nooit! heb
ben tot het laatste oogenblik toe minister
Talma bestreden op de lafhartigste wijze,
En du hij is weggejaagd door de man
nen der Concentratie, nu wordt hij geprezen
voor zijn scherpzinnigheid en werkkracht.
Als 't aan de vrijzinnigen gelegen had,
o ouden van dagen, dan hadt ge nog niets.
Aan den oud-minister Talma en aan
de christelijke partijen hebt ge het naast
God te danken, dat ge nu gesteund wordt
op uw ouden dag.
En als de jongere arbeiders, die niet
meer werken kunnen door ziekte of onge
val, niet geholpen worden, jjmaar gebrek
moeten lijden, dan is DAT de schuld van
de vrijzinnigen, die Talma's wet niet willen
uitvoeren. Want in die wet was daarin
ook voorzien.
Onthoudt dit invalide arbeiders I
(De Zeeuwsche Ct.)
Onder het opschrift >De nieuwe taktiekc,
schrijft »de Ned.«
Dezer dagen zond een lezer van ons blad
ons twee uitknipsels, Eén uit een rechtsch,
een tweede uit een linksch blad. Ze ston
den, terzake van eenzelfde Kamerzitting,
vierkant tegenover elkaar.
Nu kon dat gebeuren, omdat 't hier een
geval gold, waarbij tweeërlei opvatting
mogelijk was. Maar slag op slag treft nu
de volkomen valsche voorstelling in de vrij
zinnige pers van heel eenvoudige, voor
ieder duidelijke feiten.
Zoo bijv. het feit, dat de heer Pieyte
als Minister zijn Concentratie-denkbeelden
eenvoudig tèr zijde zette.
Op het voetspoor van den heer Tydeman
in de Kamer heeft de vrijzinnige pers
dit feit eenvoudig verdonkeremaand, 't weg-
gepraat achter allerlei woordspellerij. Vooral
de »N, Rott. Ct.« is vernuftig op dit punt
bijna evenaart zij den heer Fock.
Maar ook de »Nieuwe Ct.« kent die
practijken op een prik, Zoo ontkende zij
onlangs zelfs, dat er van een campagne
tegen Idenburg mocht gesproken worden.
Maar nu herinnere men zich eens de eerste
woorden die dat geachte blad over den
heer Pieyte schreef, toen hij pas opgetreden
was. Als concentratie-candidaat >heeft hij
zich over den »Christelijken< koers in
Indië in zeer scherpe bewoordingen uitge
laten* zoo schreef de >N. Ct.c en zij
voegde erbij,»van langen duur zal de
samenwerking tusschen hem en dentegen-
woordigen gouverneur-generaal dan ook
denkelijk niet zijn,*
Nu tapt zij uit een ander vaatje. Nu
verblijdt zij zich er over, dat samenwerking
mogelijk bleek, nu herinnert zij zich blijk
baar niets meer van de >zeer scherpe be-
woord.ngen« over den »Christelijken* koers;
nu hoont zij den heer Van Veen, die aan
zulke woorden herinneren durft.
En tot toppunt van deze akelige draaierij
durft zij dan nog schrijven
Met het Indische debat is het niet
zoo glorierijk voor haar (de rechterzijde)
afgeloopen als men zich dat in sommige
kringen voorgesteld had. De nieuwe
Minister van Koloniën bleek haar te slim
af en handhaafde zich op eigen, vrijzinnig
standpunt zonder haar stof te leveren
voor blaam of smaad aan hst Kabinet.
Men is aan de rechterzijde niet hard
opgeschoten met den eersten aanval en
voelt behoefte dit in te halen,
Is het te verwonderen, |,dat wie alleen
de vrijzinnige pers volgt welke zoo goed
als nooit van onze argumenten notitie neemt,
en ze slechts bij uitzondering en dan vaak
nog incompleet aan haar lezers voorlegt
is het te verwonderen, vragen wij, dat
trouwe lezers van zulke bladen van de
rechterzijde geen goed woord meer ge-
looven.
En toch wordt deze pers nog maar
al te veel door mannen van rechts ge
steund.
Voelen zij niet wat hun beginsel in
dezen van hun eischt
De cursifeering is van ons. We deden
dit omdat het ook zoo juist van den toestand
van flakkee weergeeft. Hoevelen immers lezen
niet het >neutrale« (P) Rotterdamd. Nieuws
blad, of Rotterdammertje, bladen die in
geen An irevolu iona'r gezin mogen gelezen
worden p
Of ze tevreden zijn
Alle mannen van Links 1
Laat ons eens even zien.
De Regeering geeft te kennen Zij zal
de militaire wetten van min. Colijn c.s.
loyaal uitvoeren. Zij is niet van plan
den bouw van het fort te Vlissingen -*»
'r
I
