Woensdag 26 November 1913.
Antirevolutionair
28ste J aargang N#. 1923.
Orgaan
voor de Zuidliollandsche en Zeeuw^ehe EUbinden.
IN HOC SIGNO VINCES
W. BOEKHOVEN.
SOMMELSD1JK.
Deze Courant ver schijnt eiken Woensdag en Zaterdag.
Abonnementsprijs per drie maanden fr. p. p. 50 Cent.
Buitenland bij vooruitbetaling f 4,50 per jaar.
Afzonderlijke nummers 5 Cent.
ÜITGSVKB1:
feiefoon Imtercocraa. Mo. 9.
ij Advertenties 10 cent per tegel en s/a maal* Reclames SO per regel.
Eoekaankondiging 5 Cent per regel en ygsaaal.
Dienstaanvragen en BienstaanMedingen 50 Cent per plaatsing,
ïboote letters en vignetten worden berekend naar de plaatsruimte die zij beslaan
I Advertenties worden ingewacht tot Dinsdag- en Vrijdagmorgen IQ aar.
,%lle stukken voor de Reductie bestemd, Advertenties* en verdere Administratie traste© toe te aeaideia aan dea Uitgever
y die zich nu abonneeren, ont
vangen de nog in deze maand
verschonende nummers gratis.
De Proclamatie van
H.M. de Koningin.
Ieder burger is reeds met deze af
kondiging bekendmet de herinnering
aan 21 Nov. 1813 en de beschouwin
gen, die H.Maj. aan hare onderdanen
daaromtrent en in verband met een
100-jarig tijdvak gaf. Het vertrouwen
van Van der Duyn van Maasdam en
van Hogendorp was niet beschaamd
het Vaderland was herwonnende
gewesten tot onverbreekbare nationale
eenheid aangegroeid; Moederland en
Koloniën nauw verbonden en de Vrij
hedenen het zelfbestuur der bevol
king gestadig uitgebreid.
Gewis heeft H.M. toen Zij die zin
snede over de Vrijheden neerschreef
met blijde pen, ook gedacht aan den
nu reeds zestigjarigen schoolstrijd.
Gewis heeft Zij 't betreurd, dat een
groot deel des Volks de volie Vrijheid
van Onderwijs op 't terrein vanHooger,
Middelbaar en Lager Onderwijs nog
mist; gewis kent Zij dien strijd ten
voeten uit en weet Zij, dat dat Chris
telijk Volksdeel door den uitslag der
Juniverkiezingen geen stap nader ge
komen is om die zoo begeerde vol
ledige en zoolang bestreden Vrijheid
te erlangen. H.M. heeft zich, als in
een Proclamatie past, zeer algemeen
en zeer voorzichtig en zeer optimis
tisch uitgedrukt. Daarom doet de taal
der Koningin tot Haar Volk zeer wel
dadig aanook omdat Zij den God
van Nederland aanroept om zegen,
opdat vrede en vrijheid en voorspoed
mogen bewaard blijven, 't ls dan ook
dat 't Christelijk Volksdeel instemt
met de proclamatie, als 't hoopt dat
binnen weinige jaren zoo'n zegen Gods
over ons Vaderland worde uitgegoten,
dat nu voortaan in zake 't Onderwijs
binnen een tiental jaren geschonken
worde, waarop dat Christelijk Volks
deel reeds langer dan een halve eeuw
heeft gewacht; Waarnaar 't verlangt,
nu 't in de Proclomatie weer getrof
fen wordt door die keurige zinsnede,
dat de vrijheden der bevolking gestadig
zijn uitgebreid. Zoo'n erkenning doet
U verlangen naar een gestadige in
krimping van 't Onrecht dat nog niet
is weggenomen dengedoopten kinderen
aangedaan.
De Proclamatie bekoort door de
erkentenissen van Gods gunst over
Nederland in deze vervloten eeuw,
niet zoo weinig openbaar in de zede
lijke en geestelijke verheffing onzes
Volks. Dat kan zeker geen andere be
doeling hebben, dan dat H.M. de gees
telijke worsteling ziet tusschen Licht
en Duisternistusschen Geloof en on
geloof, die de harten verwarmt en
de wapenen des Geestes scherpt,
dat Zij de worsteling gadeslaat om
de Kennis te verhoogen door 't on
derwijs en 't hart te verkwikken
door 't zuiver Evangelie, waar zooveel
dat Evangelie tegenstaat in School
en Kerk en Staat en Maatschappij.
En dan ja, we stemmen met H.M.'s
bede in: »De eendracht van alle Ne
derlanders zij ook in de toekomst de
hechte grondslag der Nationale on
afhankelijkheids. De Eendracht maakt
de Macht en we scharen ons rondom
den Oranjeboom; stutten gaarne den
Troon; willen de Kroon beschermen
en alle liefde voor H.M. aan Haar
Kind overdragen. We willen gedachtig
aan Hare proclamatie goed en bloed
veil hebben voor onze onafhankelijk
heid en ons tegen eiken indringer en
belager ten koste van de grootste fi-
nantieele opofferingen verweren en
verdedigen, opdat nog weer een eeuw
lang het zoo zielsaangrijpend woord
moge gehoord worden: Met God-
Nederland en Oranje Eén
Losmaking van de kerk.
Ja, 't ongeloof woedt eeuwenwoedt
en wroet altijd voort om 't werk Gods
te vernietigen. Waar Hij Zijn kerk
sticht, bouwt de duivel een ka
pel er naast. Lees nu eens weer dit
povere en toch zoo welsprekende be
richtje
Het Bestuur der Vereen, ter
Bevordering der Vrije Gedachte
zal op de Zaterdagavonden 22 en
29 Nov. en 6 Dec. telkens van
8-10 uur in het Verenigingsge
bouw te Amsterdam aanwezig
zijn, voorzien van formulieren van
de Vereeniging De Dageraad,
waarop ieder kosteloos het lidmaat
schap van de kerk opzeggen kan.
Bij 't politieke kiesrecht vóór 15
Febr. is alles wat meeleeft in de weer
om de kiezers door formulieren tot
den Kiesplicht op te wekkeD. Huis
aan huis wordt afgeloopen om zieltjes
te winnen voor de partij. Avond aan
avond vergadert de KiesvereenigiDg
en zoekt succes voor haar partijleven,
Met de Kerk des Heeren doet men
't anders, daarvoor geeft men u for
mulieren om uw dienstplicht te ver-
waarloozen; uw kies- en stemplicht
te verliezenuw band vanaf uw
doop te verbrekenuw religie te be
vuilen, Uw veld- en merkteeken des
Christendoms weg le vagen.
En die Vereeniging heet nog al De
Dageraad. Noemt zeDuisternis
Want 'tis duisternis en donkerheid
alles wat dat gezelschap omringt.
Dezer dagen lazen we een gedachte
We noemen den dageraad den vrier d
der Muzen. Maar van den Dageraad
uit Amsterdam mag men wel getui
gen We noemen den Dageraad den
vriend des Oorlogs. Want waarlijk
Treuriger oorlogsverklaring aan God
en Kerk is er niet, dan om formu
lieren klaar te maken om haar af te
kunnen zweren.
De Indische begrooting.
De algemeene besch; uwingen daar
over zijn afgeloopen. En wat hebben
ze nu geleerd? Wat is men er nu
wijzer van geworden Een dingDat
't tusschen den Minister en Idenburg
koek en ei is. De rest was zoo onge
veer oudnieuws. Over de zending 't
ouwe en eigen, niets krenkends voor
Rechts. Over Douwes Dekker, en de
Indische partij en de Sarekat Islam
niets nieuws, dan dat Douwes en zijn
twee kornuiten wellicht weer gauw in
Indië zullen zitten, als ze voorzichtig
heid beloven, en ze waren wel dwaas,
als ze dat den Minister niet beloofden.
Overigens draaide 't heele debat om
de Zending én de School, maar zóó,
dat iedereen voelde, als er een spre
ker gesproken hadMan, had nu
maar kort en eenvoudig gezegd
Zooals 't onder Rechts ging moet 't
blijven.
Uren en uren praten en steeds uit
draaien op: 't Ging onder de Waal
Malefijt best I Handen thuis, heer
Pleijte!
En deze minister, met 't heiligste
en onnoozelste gezicht van de wereld
staat ie te verklarenMenschen, wat
ik in Juni voor slechts gezegd heb
over de kersteningspolitiek, was niet
zoo erg bedoeldik wou heusch de
Rechterzijde niet afkammengeloof
nou toch mijn edel hart, dat voor de
Zending klopt als een moederharte
voor haar spruit.
Van zijn verkiezingsredenen trekt
hij zich niemendal meer aan 't is
voorbij en hij zit nu aan de Groene
Tafel en verdient 12000 gld. met 4000
gld. pensioen, als hij 't vier jaar houdt
(lus hij is binnen, al loopt er geen
eenen zendeling meer onder de nagel-
boomen van Ambon.
Ergo't Koloniaal debat, waarin
Rechts kranig zich verweerde en stand
hield bij allebei looze en vooze praatjes
om de ZendiDgsactie zwart te maken,
leverde niet veel nieuwe gezichtspun
ten op. Alles blijft wat 't is. Alleen
maar, een liberale Minister verdient nu
de 12000 pop. Da's 'teenige verschil.
in en buiten de Kamer.
Byenteelt,
Z
Amice
Terwijl ik u dezen brief schrijft wijst de
kalender 20 November. De week welke tot
het verleden behoort, is een echte liberalis
tische week. Wat gevoelen de liberalisten
zich sterk! Ze spreken op een wijze als
voor circa 50 a 60 jaar. Het mooiste van
alles is echter dat de oud-liberaal Tydeman
het meest bitter zijn vijandschap tegen de
Christelijke levensbeschouwing heeft laten
spreken. Hij is de man die behoort tot »de
vrome binnenhuismannetjes». Ge zult u
wel herinneren dat prof. v. d Vlugt in die
dagen dat hij in de Kamer zat, heel «vro
melijk» heeft gesproken van «den verborgen
omgang met God in de binnenkamer». De
heer van der Vlugt behoorde tot dezelfde
partij als de heer Tydeman. 't Is de libe
ralistische richting geworden van de «vro
me binnenhuis-mannetjes». Nu weet gij zoo
goed als ik, dat dergelijke personen niet al
te veel te vertrouwen zijn. Iemand die in
huis o zoo vroom is, doch op straat de
poganistische levensbeschouwing toepast,
zou ik en gij met mij, een man met een
dubbelhartig karakter noemen. Wanneer
we eens echt vertrouwelijk bij elkaar zitten,
en niet al te nauwkeurig op de woorden
letten, zeggen we wel eens «valsch». Ge
woonlijk hebben dezen in het leven weinig
vertrouwen, want ge weet nooit van welke
stof hun jas gemaakt is. Ge zult u nog
wel herinneren "dat mijnheer Adieu inder
tijd meende dat ik het mis had, in zake de
verzekeringswetgeving. Ik heb hem toen
op de laatste levensopenbaring van den heer
T. gewezen. Toen had ik gelijk. Jammer
dat mijn opponent zich nijdig maakte. Ge
lijk had hij wanneer hij het concentratie
program en de rede van den heer T. wegdacht.
Ik haal dat feit nog even uit de oude doos
op om te doen zien, hoe weinig vastigheid
in de richting van de «vrome binnenhuis
mannetjes» wordt gevonden. Ge moet u
op deze dubbelhartigen niet nijdig maken,
maar hen beklagen en u niet laten mede
slepen met «allerlei wind van leer». Wie
door dezen bedrogen wordt, wordt dubbel
bedrogen. Daar kunnen de onnoozele Her
vormden dit jaar van spreken. Juist deze
richting sprak in dezen zomer zoo roerend
over de belangen van de Herv. Kerk. Ge
zoudt moeten gelooven dat deze voorvech
ters minstens iederen Zondag twee keer
naar de kerk gingen en een rijksdaalder in
het zakje wierpen. Nu zeg ik niet dat ze
het laatste niet doen, voor zooverre ze naar
de kerk gaan. Maarze komen
er niet. Doch genoeg. Ge weet de heer
Tydeman heeft het ook over de Zending
gehad. Het Zending drijven is toch ook
werk van de kerk. Dus ook van de Herv.
Kerk. Wie het Zendingswerk tegenstaat,
breekt de kerk met beide handen af. En
wat denkt ge Zou de oud-liberaal een plei
dooi gevoerd hebben voor de Zending? In
het kort komt het hier op neer: «Laat de
Zendelingen arbeiden onder de koppesnellers
die menschenvleesch eten, doch sluit Java,
waar het Mohomadisme heerscht voor de Zen
ding! Zie zoo, nu weten we het weer, waar
aan zoo menige Hervormde predikant in
direct medegeholpen heeft. Toen men het
socialisme zag zegevieren, maakte men
rechtsomkeerd. Zoo echt dubbelhartig als
je bij de oud-liberalen vindt. Vroom in
huis, wereldsch op straat. Voor het soci
alisme was men bang, wijl het anti-Chris
telijk was. Maar ik zou de heeren de vraag
wel eens willen doen: «Gij heeren predikan
ten, is het ook een anti-Christelijk beginsel
wanneer men de Zending niet wil toelaten
Steeds duidelijker wordt het, dat de blin
den de blinden hebben geleid, en dat men
de personen van het socialisme niet wilde,
doch het beginsel onaangeroerd liet. Of ge
Tydema of Troelstra de stem hebt gegeven,
deed aan het beginsel niet af. Het Chris
tendom vindt in beiden felle tegenstanders.
Zoo gaat het. Als men in de minderheid
is, wordt men vroom. Als men in nood
zit, bid men. Is men uit den nood gered,
zoo vloekt men. Bidden en vloeken komen
uit dezelfde bron. Bidden doet het ware
kind, vloeken de ontaarde zoon die zijn goed
heeft. Zoo ook hier.
Nu het liberalisme zich rijk en verrijkt
waant, nu vloekt het, en laat het de bid-
mantel in de binnenkamer, om in een echt
wereldsch pakje te wandelen. Of de Minis
ter met zijn vrienden in de nopjes zal zijn
Uit hetgeen ik u de vorige keer schreef,
hebt ge opgemerkt, dat de Mini-ter voorgaf
de Zending niet vijandig gezind te zijn, als
n.l. de kerk er maar buiten bleef n.l. het
propaganda maken voor een bepaalde kerk.
Na zulke openbaringen van de «vrome
binnenhuismannetjes richting, moet hij zijn
hart wel vasthouden. Hoe kan hij richting
geven
Maar Zijne Excellentie heeft er een weg
op gevonden. Hij heeft n.l. gesproken, en
geen bepaalde baud gevoeld met
de meerderheid. Alleen een paar havens
van de concentratie deed men aan n.l. kies
recht en staatspensioen. Anders voer men
op eigen rekening. Daarmede had hij, meen
de hij, blijkbaar afgedaan met de linker
zijde als aaneengesloten groep. Best mo
gelijk dat men het van die zijde goedkeurt
zoo in den hoek gezet te worden. Best
mogelijk dat men zich tevreden stelt met
een «speentje» en rustig in de wieg gaat
slapen. Misschien komt Troelsta nog aan
het wiegetouw trekken, als men begint te
huilen, om op zoodanige wijs het zwakke
kind in slaap te wiegen. Misschien volgen
de liberalen den Minister, die duidelijk te
kennen gaf, dat de candidaat voor de 2e
Kamer Pleyte, niet de Minister Pleyte is.
't Zal er nog wel op uitloopen dat men
de minister-pilletjes slikt, wijl er zilverpa
pier om heen gedaan is. Althans de be
noeming van een onvervalsehte liberale bur
gemeester in een zeer overwegend beslist
rechtselie gemeente geeft stof tot denken.
Hoe ernstig werd de man met den bezem
in de mast tegenover den heer Veen. Deze
had hen het vuur dicht aan de voeten ge
legd. Hij zou hen echter niet op dezelfde
wijze behandelen, maar zich als een Chris
ten toonen, door geen kwaad met kwaad
te vergelden. De bezem is uit de mast.
Maar me dunkt, de bezem mocht thans
wel door Min. Pleyte worden gebruikt, om
eigen hoofd en hart van het Christelijke te
zuiveren, zoodat de onvervalsehte liberaal
Pleyte werd gezien. Of zou hij werkelijk
denken, dat zoo'n houding zijn positie ster
ker doet worden en zijn? Van twee wal
len eten, gaat als de sloot droog is. Maar
de sloot is alles behalve droog. Aanvan
kelijk mag het water niet veel zijn. Maar
hij kan er op rekenen dat het water gaat
wassen, en dat hij dan met één wal zich
tevreden moet stellen.
Kiest hij de rechterwal, zoo zullen zijn
vrienden hem wel een les geven, kiest hij
de linkerwal, zoo haalt hij een streep door
hetgeen hij thans o zoo «vromelijk» heeft
gezegd. Met slimheid en list bouwt men
geen huizen.
Daarvoor heeft men steen noodig. Alles
te zamen gewonnen, ben ik overtuigd dat
het extra-parlementair kabinet zich zeiven
een tik heeft gegeven. Het voetstuk is in
beweging. Het staat niet meer waar het
moest s taan. Nu het fundament loslaat,
is de val weer nader gekomen. Een toon
tje lager zingen zon de liberalen passen.
Ontvang mijne groete,
t. t.
MARNIX.
Dzierzon was de eerste, die, door zijn
manier van behandelen, de bijen bestudeerde
en juiste gegevens kon verstrekken over
haar anatomischen bouw en de verrichtin
gen harer zintuigen. Door de uitoefening
van den mobiel- of lossen bouw heeft men
de bij en het bijenleven beter leeren ken
nen, en is men o.a. tot de conelussie ge
komen dat de bijen vijf zinnen bezitten;
sommigen beweren zelfs van zeven. Klaar
heid bestaat hieromtrent nog niet. De zin
nen zijn niet alle sterk afgelijnd, maar soms
staan zij in fijnheid ver boven de onze.
Bijzonder ontwikkeld is de reukzin.
Sedert Reaumur was men de meening
toegedaan, dat de reukzin gezeteld was in
de voelhorens D. Holf beweerde, dat het
reukorgaan bij de bijen zijn zetel had in
het achterste deel van het gehemelte, en
zou bestaan uit reuknerven, reukbekken
en reukhaartjes.
De natuurvorschers verzekeren ons op
grond hunner onderzoekingen, dat de in
secten en bepaaldelijk de bijen een veel
fijner neus bezitten dan wij, menschen. Dat
de bij gevoelig is voor geuren, weten wij,
imkers, ook uit eigen ervaring. Een bij uit
het zelfde nest wordt uit duizenden herkend.
De bijen scheiden een riekende stof af,
echter in zulk een geringe mate, dat wij
die eerst waarnemen, als er vele te
zamen zijn. Op een warmen zomeravond
krijgen we, nabij een bijenstal vertoevende,
een geur in den neus, dien imkers «korf-
geur« heeten. We kunnen dien niet ontle
den, maar die korf- of nestgeur zou, naar
men wil, bestaan uithoniuggeur of -reuk,
wasreuk, voederbrijreuk, darrenreuk, fami
liereuk en koninginnenreuk.
Hoe sterker de uitwasemingen in den
korf, des te sterker ook die «nestreuk",
dus zullen we dezen vooral waarnemen
op een zomerdag, als de bijen aan 't vlieg
gat «windmaken», dat is: met de vleugels
slaan om de lucht te ververschen, waar
door te groote vochtigheid en te sterke
geur tevens worden voorkomen.
Iedere praktische imker heeft in deze ook
zijn ervaring bij het inbrengen eener koningin.
Is deze een etmaal opgesloten geweest in
een moederkooitje) tusschen een moederloos
volk, dan wordt ze, althans wanneer ze
bevrucht is, aangenomen; zij heeft ia die
24 uur den nestreuk verkregen.
Daar zijn bijenhouders, die het kastje
bestrijken met het lichaam der doode ko
ningin.
Worden zwermen vereenigd, dan ontstaat
door die samenvoeging een gansch bijzon
deren reuk. De nestreuk is dus den bijen
eigen en kan ook gewijzigd worden.
Worden bijen beroofd en zijn ze niet in
staat zich te verdedigen, dan bespren
kelt men ze wel met honig, waaraan een
weinig brandewijn is toegevoegd. Daardoor
kennen de bijen heur vijand beter en we
ren hem af.
Ontstaat er bij vereeniging van bijenvol
ken vijandelijke neiging, dan besprenkelt
de imker ze met sterkriekende stoffen, met
honig- of vlierwater b.v., of bestuift ze
met meel, en maakt aldus een anders ge
vaarlijke vereeniging mogelijk.
Bij grooten honigoogst gebeurt het, dat
sterke volken, wanneer heur ramen gevuld
zijn, nevenstaande zwakke kolonie in het
verzamelen van den nectar gaan helpen.
De nestreuk is dan overheerschend, boven
den sterken honigreuk.
't Komt ook voor, dat de vijandschap
ontstaat tusschen de bijen uit eenzelfden
korf of kast: dus van het veld terugkee-
rende bijen door de wakers aan 't vlieg
gat als vreemdelingen worden beschouwd,
doordat ze op heur uitvlucht een anderen
reuk verkregen. Zoo weten schrijvers al
thans te vertellen. C. B,
