W oensdag 19 N o vember 1913.
28,le Jaargang N\ 1921.
voor de %iiidliollniid*<*lic en Zeeuwsche Eilanden.
Antirevolutionair
Orgaan
IN HOC SIGNO VINCES
W. BOEKHOVEN.
Ia en buiten de Kamer.
v.
Deze Courant verschijnt eiken Woensdag en Zaterdag.
Abonnementsprijs per drie maanden fr. p. p. 50 Cent.
Buitenland b|j vooruitbetaling f 4,50 per jaar.
Afzonderlijke nummers 5 Cent.
UITÖSVEB
SOMMELSD1JK.
Advertentiën 10 cent per regel en */i maal, Reclames 20 per regel.
Boekaankondiging i Cent per regel en maal.
Dienstaanvragen en Dienstaanbiedingen 50 Cent per plaatsing.
Groote letters en vignetten worden berekend naar de plaatsruimte die zij beslaan
Advertentiën worden ingewacht tot Dinsdag- en Vrijdagmorgen 10 nnr.
Alle stukken voor de Redactie bestemd, Advertentiën en verdere Administratie franco toe te zenden aan den Uitgever
ij die zich nu abonneeren, ont
vangen de nog in deze maand
verschijnende nummers gratis.
Gemeente program
De Haagsche atdeeling van Patri
monium» toonde wat activiteit ver
mag. Gemeentelijk meeleven in de
zaken, die onze stad aangaan werd
in onze kringen meestal schaars ge
vonden.
Dit mocht zoo niet blijven. Ook hier
moest de vaste lijn getrokken worden,
opdat men ten opzichte van richting
en stuur in de gemeentelijke politiek
in 't onzekere bleef verkeeren.
Na veel wikken en wegen stelde de
Haagsche atdeeling van nPatrimo-
nium« daarom een program op, dat
een kostelijke leiddraad biedt bij de
beoordeeling der zaken, die in de ge
meentelijke huishouding ter sprake
komen.
»Patrimoniura« volgde echter den
organisatorischen weg en onderwierp
dit program aan 't oordeel der poli
tieke corporatie, zoodat sociale en
politieke vereenigingen het nu samen
voor haar rekening nemen.
We nemen dit program uit de
Nieuwe Haagsche Courant overwel
licht is er voor Flakkee ook ietsgoedsin.
Gemeente-program,
Artikel 1.
Zondagsrust.
De gemeentelijke overheid bevordere
met alle haar ten dienste staande
middelen de Zondagsrust en were op
publiek terrein al, wat de heiliging
van den Zondag belemmert.
Artikel 2]
Openbare eerbaarheid.
De gemeentelijke overheid neme, in
verband ook met de Rijkswetgeving,
alle zoodanige maatregelen als strek
ken kunnen tot verheffing van de
openbare eerbaarheid. Zij zoeke daar
toe o.m. contact met vereenigingen,
die hetzelfde doel beoogen en steune
zoo noodig die corporaties.
Er zij een nauwlettend toezicht op
den aard der opvoeringen in schouw
burgen en andere inrichtingen van
publiek vermaak.
De Gemeente onthoude zich van
exploitatieofsubsidieering van schouw
burgen of andere instellingen van
openbaar vermaak en van inrichtin
gen met vergunning.
De gemeentelijke overheid zorge
voor het treffen van maatregelen tegen
de z g. schandaal-corportage.
Artikel 3.
De gemeentelijke overheid werke
krachtig mede tot bestrijding van de
drankzonde. Zij make daartoe gebruik
van de bij de Drankwet aan de Ge
meentebesturen verleende bevoegdhe
den. Voorts roepe zij plaatselijke Drank
wet-commissies in het leven en sub-
sidieere vereenigingen tot bestrijding
van drankmisbruik, enz.
Artikel 4.
Volksontwikkeling.
Het oprichten en onderhouden van
leeszalen die de volksontwikkeling be
vorderen, worde door de Gemeente
onder nader vast te stellen voorwaar
den financieel gesteund. Als eisch
worde gesteld, dat onzedelijke of
staats-gevaarlijke geschriften geweerd
worden.
Het verleenen van subsidies aan
vereenigingen, die de volksontwikke
ling bevorderen, of hetalgemeen belang
deelen, geschiede op zoodanige voor
waarden en in zulk een vorm, dat daar
door het particulier initiatief geprik
keld worde.
Geen subsidie uit de gemeentekas
worde verstrekt voor publieke ver
makelijkheden, die geen algemeen na
tionaal karakter dragen, noch aan
lichamen, die voor hun wedstrijden
enz, beslag leggen op den Zondag of
daardoor de rust op Zondag verstoren.
Artikel 5.
O n d e r w ij s.
De gemeentelijke overheid onthoude
zich van alle maatregelen, welke de
ontwikkeling van het vrije onderwijs
zouden kunnen belemmeren en stichte
en beheere zelve niet dan bij volstrekte
overmijdelijkheid scholen van onder
scheiden aard.
Waar de Gemeente onverplicht het
voorbereidend (bewaarschool) onder
wijs ter hand heeft genomen, daar
steune zij onder billijke voorwaarden
voldoende het particulier .initiatief op
dat gebied.
Voorts steune de gemeente desge
vraagd het ambachtsvak- en han
delsonderwijs en het onderwijs aan
doofstommen, zwakzinnigen enz., on
der voorwaarde, dat ook aan on- en
minvermogenden gelegenheid gegeven
worde om van dit onderwijs gebruik
te maken. Indien en voorzoover het
particulier initiatief te kort schiet,
richte de gemeente zelf zoodanige
inrichtingen op.
Als algemeenen regel trachtte de
Gemeente het beginsel toe te passen,
dat voorzoover de Wet het toelaat,
de kostende prijs van het onderwijs
per leerling als schoolgeld worde in
rekening gebracht aan hen, die niet
als on- of minvermogend, geheel of
gedeeltelijk van de betaling moeten
worden vrijgesteld.
De bemoeiingen inzake de overheids-
school blijven buiten de sfeer der ker
kelijke en particuliere liefdadigheid,
zoodat de Gemeente zich onthoude
den leerlingen, als zoodanig, school-
voeding, baden, kleeding, enz. te ver
strekken.
Zoo mogelijk worde bevorderd de
stichting van beurzen voor leerlingen
van bijzonder Middelbaar en Gymna
siaal Onderwijs.
De schoolcommissie door den Ge
meenteraad te benoemen, worden on
partijdig samengesteld bij de samen
stelling worde tevens rekening gehou
den met ,de sociale groepen der be
volking.
Artikel 6.
Financiën en Belastingen.
De financien der gemeente zullen
zuinig beheerd worden.
Zonder te schromen noodige uitga
ven te doen, moet in het algemeen
echter overdrijving worden gemeden,
zoodat geen onnoodige druk op de
ingezetenen gelegd wordt.
Bij het stichten van openbare ge
bouwen worde gepaste zuinigheid be
tracht.
De gemeentelijke belasting worde
in dier voege geheven, dat onder
scheid worde gemaakt tusschen in
komsten uit vermogen en die uit an
deren hoofde verkregen.
De belastingen worden geheven
naar den maatstaf eener billijke pro
gressie, opdat geen der klassen on
rechtvaardig worde belast.
Ook de kinderaftrek worde meer
afdoende in de verordening geregeld.
Artikel 7.
Grond- en Woningpolitiek.
De gemeente zie zooveel mogelijk
tijdig in haar bezit te krijgen, die
gronden, welke voor uitbreiding van
beteekenis zijn en binnen afzienbaren
tijd in exploitatie kunnen genomen
worden. Slechts bij hooge uitzonde
ring worden gronden gelegen aan ha
vens en verkeerswegen te water, ver
kocht. De gemeentegrond worde on
der bepaalde voorzorgen niet te duur
verkocht,wanneer het belang der volks
huisvesting er mede gemoeid is.
Aan bouwvereenigingen, welke vol
doen aan de voorwaarden van art. 30
der Woningwet, verstrekke de Ge
meente subsidie, zoo noodig tot het
volle bedrag der benoodigde bouwsom.
Het doen ontruimen van onbewoon
baar verklaarde woningen geschiede
met zoodanig beleid, dat rekening
worde gehouden met de woongelegen
heid die er voor bewoners van zoo
danige woningen is.
Bij gebleken gebrek aan woonge-
legenheden worde, indien het parti
culier initiatief ontbreekt, overgegaan
tot het bouwen van woningen van
gemeen! ewege.
Bij de uitbreiding der stad worde
met de eischen van de volksgezondheid
steeds rekening gehouden.
Artikel 8.
Benoemingen.
De gemeentelijke overheid betrachte
bij benoemingen strikte rechtvaardig
heid.
Als regel mogen gehuwde vrouwe
lijke ambtenaren niet in gemeente
dienst worden toegelaten of gehouden.
Artikel 9.
Sociale Aangelegenheden.
De gemeentelijke overheid handele
in het algemeen zóó dat zij als werk
geefster in elk opzicht ten voorbeeld
kan gesteld worden aan particuliere
ondernemers.
Het gemeente-personeel,
De rechtspositie van alle personen
in gemeentedienst ambtenaren, be
ambten en werklieden worde nauw
keurig geregeld, door vaststelling van
een reglement bevattende bepalingen
omtrent
aanstelling, ontslag, arbeidsduur,
bezoldiging en verhooging, overwerk,
jaarlijksch verlof met behoud van loon,
Zondags- en nachtarbeid, verlof bij
ziekte, de instelling van een scheids
gerecht en dergelijke.
Pensioenregeling.
De gemeente stelle tevens een ver
ordening vast tot pensionneering na
volbrachten dienst of bij invaliditeit
van personen in haar vasten dienst
en van hun weduwen en weezen.
De organisaties van de betrokke
nen worden omtrent deze regelingen
gehoord.
Concessie-voorwaarden en
bestekbepalingen.
Bij te verleenen concessies en bij
aanbestedingen worden in de voor
waarden en in de bestekken bepa
lingen opgenomen omtrent minimum
loon en maximum-arbeidsduur (waar
bij afwijking kan worden toegestaan
voor zeker percentage minderwaar
dige arbeidskrachten), voldoende Zon
dagsrust, rechtszekerheid, uitkeering
van loon bij ziekte, enz.
Tevens worden opgenomen de
artikelen 1638 c en d der wet op het
Arbeidscontract, benevens de bepaling
dat de werklieden in het bezit moeten
zijn van een schriftelijk arbeidscon
tract, waarin genoemde artikelen niet
zijn uitgeschakeld.
Bij het bepalen van loon en arbeids
duur houde het Gemeentebestuur
rekening met eventueele overeenkom
sten ter plaatse tusschen de patroons
en de vakorganisaties gesloten.
Bij het ontstaan van geschillen
tusschen Gemeentebestuur en aan
nemers over geleverde grondstoffen,
de uitlegging der bestedingsvoor
waarden, enz. onderwerpen de par
tijen zich aan een scheidsrechterlijke
uitspraak.
Verzekering tegen
Werkloosheid.
De Gemeente bevordere de verze
kering tegen onvrijwillige werkloos
heid door een bijslag te geven aan
die arbeidersvereenigingen ol vakbon
den, die de koninklijke goedkeuring
op hare statuten verkregen hebbende
een afzonderlijk fonds hebben gesticht
om hun leden te verzekeren tegen
zoodanige werkloosheid.
Ook bestrijde de Gemeente de werk
loosheid zelve o. a. door de oprich
ting en in standhouding van een Ge
meentelijke arbeidsbeurs en het zoo
veel mogelijk laten uitvoeren van
werken in seizoenslapte.
Winkelsluiting.
De Gemeente stelle een sluitings
uur vast voor winkels en magazijnen,
na ingewonnen advies van de orga
nisaties van belanghebbenden.
Ook ten aanzien van de sluiting op
den wekelijkschen rustdag treffe zij,
ter bevordering van de Zondagsrust,
een regeling.
Gemeentebedrijven.
De Gemeente exploiteere zelf alle
ondernemingen en inrichtingen van
algemeen nut, die het karakter van
monopolie bezitten.
Het maken van winst sta daarbij
niet op den voorgrond.
De arbeid op Zondag bij gemeente
bedrijven en openbare diensten, wor
de zooveel beperkt als maar eenigs-
zins met den aard en de inrichting
daarvan toelaatbaar is. Waar Zon-
dagsarbeid onvermijdelijk is, worde
zoodanige regeling getroffen, dat de
betrokken personen althans om de 14
dagen een vrijen Zondag hebben.
Uitvoering van Werken.
Werken ten dienste der Gemeente
worden uitgevoerd in eigen beheer,
slechts voor zoover het gemeentebe
lang zulks wenschelijk maakt.
De Gemeente bevordere de plaat
selijke en nationale industrie door
leveranties te haren behoeve zooveel
mogelijk op te dragen aan de plaat
selijke en Nederlandsche industrie.
Bestrijding van den woeker.
De gemeente stelle in en onderhoude
een Gemeentelijke Bank van Leening,
tot bestrijding van den woeker der
particuliere pandjeshuizen. Ook worde
een verordening vastgesteld tot be
strijding van dien woeker.
Armenzorg.
De gemeentelijke overheid late op
dit gebied den voorrang aan het par
ticulier initiatief en grijpe eerst als
dit faalt zelve in.
De voorziening in den nood voldoe
aan in billijkheid te stellen eischen.
Artikel 10.
Hygiëne.
De gemeente bevordere den alge
meenen gezondsheidstoestand, voor
zoover hierin niet wordt voorzien door
het Rijk of door de Gemeente als
medewerkster bij het uitvoeren van
wetten en Kon. besluiten, als volgt:
A: als stedelijke
regeermacht:
door het uitvaardigen van verorde
ningen krachtens Art. 135 der Gemeen
tewet, de Woning-, Gezondheids- en
Hinderwetten, ter bevordering der
openbare reinheid en tot wering van
voor de omgeving ongezonde bedrij
ven uit het centrumdoor verorde
ningen betreffende het bouwen, den
verkoop van ondeugdelijke levens
middelen en het slachten, alsmede
door het instellen van een reinigings-
en ontsmettingsdiensteen gemeente
lijke keuringsdienst op levensmidde
len en soortgelijke instellingen.
B: als stedelijk bestuur:
le. door het steunen van het par
ticulier initiatief, voor zoover het
maatregelen of inrichtingen betreft
van erkent algemeem nut voor de
gezondheid en ter voorkoming of be
strijding van ziekten, als bijv. zwem
en badinrichtingen, vereenigingen tot
bestrijding van tuberculose en der
gelijke, de verzorging en verpleging
van ziekten in en buiten bijzondere
ziekenhuizen.
2e.voor zoover 't particulier initiatief
zich niet voldoende uit, door het van
gemeentewege stichten van zwem- en
badinrichtingen (inzonderheid voor
on- en minvermogenden), ziekenhui
zen en door de verzorging van arme
zieken in hun woning. Een en ander
voor zoover de omvang en de midde
len der Gemeente eischen en gedoogen.
Telefoon Intercom*. No. X.
Z
Amice l
De begrootings-debatten zijn begonnen.
Op den voorgrond staat Indië. Indien we
ons over iets mogen verheugen is het wel
het feit dat in de laatste jaren Indië weer
gaat mede tellen onder het volk. Ik ben
n.l. overtuigd dat tot voor korte jaren door
de kiezers weinig notitie werd genomen van
hetgeen over Indië werd gezegd. Nu ja, men
wist dat Nederland in het oosten groote
bezittingen had. Maar verder werd aan „de
Oost" niet gedacht. Daarin is in de laatste
jaren groote verandering gekomen. De oor
zaak moet gezocht in het feit dat de Chris
telijke kerk meer beslist is opgetreden om
in gehoorzaamheid aan het bevel des Heeren
het Evangelie te prediken. Met beslistheid
en langs vaste lijnen wordt de zaak der
zending gedreven. De gevolgen kunnen nitt
uitblijven.
Het liberalisme is van de zending als
zending nimmer een vriend geweest. Zoomin
het hier in het land kan dulden dat het
woord werd gehoord: »Mij n.l. de Christus,
is gegeven alle macht in den hemel en op
aarde, zoomin kon het zoo iets in Indië
dulden. Nu de zegen van de zending wordt
gezien, moet men aan de eene zijde wel
toestemmen dat de zending een rijken zegen
voor Indie afwerpt, maar anderzijds zoekt
men allerlei schaduwpunten, om de zegen
rijke werking te neutraliseeren. Ge zult u
nog wel herinneren dat de Minahassa ge-
christianiseert is en dat toen de
christelijke school moest verdwijnen om het
ongelukkige neutraliteitsidee daarvoor in de
plaats te stellen.
Ver terug gaan om den strijd tegen de
zending te bewijzen behoeven wij niet. We
kunnen in het jaar dat wij beleven blijven,
en de verkiezingscampagne aandachtig na
gaan, Zelfs de Chineezen had men wam
