Buitenland.
ENGELAND.
BELGIË
BALKANSTATEN.
AMERIKA.
Officieel Gedeelte.
Waterschot» w.
Waterschouw.
Plaatselijk Nieuws.
Sommelsdijk. Gedurende de maand
September zijn 49 schepen de Wilhelmina-
brug gepasseerd benevens die van de ge
abonneerde eigenaars.
Middetharnis. De vischsloep M.D. 7
genaamd Burgemeester Mijs van de reederij
Kolfï &Zoon is onderhands verkocht aan den
heer F. Vrolijk van Scheveningen.
Ben Bommel. De Gemeentebegrooting
over het dienstjaar 1914, ligt van 3 Octo
ber tot de eerstvolgende vergadering van
den Raad der Gemeente, ter Gem.-sec
voor een ieder ter inzage.
OoltgeiiBplaat. Zondagavond melden
eenige jongens er een lijk was aangespoeld
aan den oever van het Volkerak, Maandag
morgen werd het door de politie gevonden,
daar het in verren staat van ontbinding ver
keerde iB het begraven, naar men verneemt
waren er niet veel kenteekenen, het goed
was althans ongemerkt.
Nieuwe Touge. Zondagmiddag had
een zoontje van den bouwknecht C. van E.
het ongeluk, terwijl hij langs hun woning
rondliep te vallen met zijn hand onder zijn
lichaam waardoor zijn pols brak.
Herkingen. Voor de vacante betrek
kingen van nachtwacht en lantaarnopsteker
hebben zich 8 sollicitanten aangemeld te
weeten. Jn. van Putten, C. van Rumpht,
A. v. Rumpht, Jb. Melissant, JohBest
man, Jn. v. d. Wende, W. Kievit en Joh.
v. d. Velde.
Niet verschrokken. Tijdens het
plukken van peeren tuimelde de ruim 70
jarige J. B. uit den boom. Gelukkig deer
de hem oogenschijnlijk niets en klom hij
dapper als ware er niets voorgevallen op
nieuw in den boom.
Goedereede. Het beschot der suiker
bieten, valt over het algemeen niet mee,
doch het suikergehalte is best, daar het tot
18,10 pCt. bedraagt.
Gemeenteraad.
Ingezonden Stukken.
DE LANDBOU W-ONDERLINGE.
P. O. C. .OTERFLAHKEE".
Ingezonden.
EEN STUK GESCHIEDENIS.
w;
Wj
band met de eventueele oprichting eener
Chr. Herv. school.
Dat is in elk geval tienmaal beter, dan
zooveel mogelijk de openbare school te
christianiseeren.
Gisting in de katoennijverheid.
De vereeniging van katoenfabrikanten
van Lancashire, die 2000 spinnerijen, met
100.000 ^werklieden omvat, heeft voor 25
October a.s. een algemeene uitsluiting aan
gekondigd, indien voor dien datum geen
einde komt aan de staking bij de spin
nerij Beehide te Bolton,
Dit is feitelijk een sympathie-uitsluiting,
die alleen daardoor van een dergelijke sta
king verschilt, dat nu de werkgevers een
grooten strijd beramen, om den arbeiders
gehoorzaamheid te leeren aan hun eigen
organisatie. Evenwel broeit er in de groo-
te nijverheid van Lancashire reeds lang
een gisting, die voortspruit uit de onte
vredenheid der spinners over het bewer
ken van slechte katoen, die telkens breekt
en hun loon dientengevolge vermindert.
Deze zaak zou in der minne zijn g?schikt,
als de staking te Bolton ware uitgebleven.
Het leger en de kerk in België.
De minister van Oorlog heeft in een
dienstorder aan de legercommandanten me-
dedeeling gedaan van het besluit, dat in
het vervolg aan het Heilig Sacrament geen
militaire eerbewijzen behoeven gebracht te
worden.
Het Grieksch-Turksch conflict.
De jongste berichten over den stand
van het Grieksch-Turksch conflict luiden
verre van gunstig, en hoewel het ergste
nog niet gevreesd behoeft te worden, zijn
er toch tal van teekenen, die er op wij
zen, dat de betrekkingen tussehen Athene
en Constantinopel vrij gespannen zijn. De
Grieksche regeering heeft het ten minste
reeds noodig geacht omvangrijke militaire
maatregelen te nemen. Zoo hebben de re
servisten van de lichtingen 1900 tot 1906
bevel ontvangen binnen drie dagen onder
de wapenen te komen, terwijl de terug
roeping der Grieksche troepen te Dedea-
gatch ongetwijfeld ten doel heeft om ook
deze strijdkrachten eventueel tegen de
.Turken in het veld te kunnen brengen.
De toestand in Albanië.
Volgens officieele berichten neemt de
opstand in Albanië in omvang af. De
Servische troepen hebben de orde hersteld
in het Zuid-Westen van het opstandige
gebied, waar thans bijna algeheele rust
heerscht. In het Ljumege-ge'oied duren
de gevechten voort.
De strijd bij Prizrënd is in het voor
deel der Serviërs geëindigd. De Arnauten
werden volkomen verslagen en naar de
Drin teruggeworpen. Zij beproeven, zich
opnieuw te Zezir te concentreeren.
Spalaikowisch gaf aan den Oostenrijksch-
Hongaarsche zaakgelastigde de volgende
verklariug van de Servische militaire
actieDe Albaneezen uit Albanië vielen
ons grondgebied binnen, waar zij zich op
het oogenblik nog bevinden. Hun invallen
en buitensporigheden berokkenden den
Servischen staat ernstige schade. Servie,
besloten te doen, wat elke andere staat
in een dergelijk geval zou doen, jaagt de
aanvallers over den grens. Het doel der
Servische actie is uitsluitend defentie. Wij
willen door middel ven pracfcische en on
vermijdelijke maatregelen, de veiligheid
van Servië tegenover Albanië verzeke
ren en zooveel mogelijk verhinderen, dat
in de toekomst die invallen van Alba-
neesche horden zich zullen herhalen.
ZWEDEN.
Een regentschap in Zweden.
KoniDg Gustaaf, die reeds dagen aan een
maagkwaal lijdende is, heeft op raad der
geneesheeren eenigen tijd het bed gehou
den ten einde hun voorschriften beter te
kunnen opvolgen.
Volgens het laatste bulletin is de toe
stand des konings niet zoo zorgwekkend.
De kroonprins die van plan was, het hu
welijk van prins Arthur den zoon van den
hertog van Connaught, dat te Londen
voltrokken zal worden, bij te wonen, heeft
van dit voornemen afgezien, daar hem
het regentschap opgedragen is.
Buitengewone regenval te New-York,
Woensdag heeft zich boven New-York
een wolkbreuk ontlast, die een ware over
strooming heeft veroorzaakt, 's Morgens
om negen uur begon het te regenen en
's middags om vier uur waren bijna 5 in
ches gevallen. Gedurende eenig uren stond
het straat en tramverkeer zoo goed als
stil, terwijl alle kelders en laaggelegen wo
ningen vol liepen. Doordat de electrische
geleidingsbuizen vol liepen met water, wa
ren, vooral in het lagere stadsgedeelte,
verscheidene huizen en hotels geruimen
tijd van licht en beweegkracht verstoken,
Daar de verbinding plotseling afgebroken
werd, bleven in sommige hotels de liften
midden op hun weg steken aldus de per
sonen, die zich daarin bevonden, eenigen
tijd gevangen houdend. Ook de voorste
den hadden veel van het water te lijden
en de Eong Island Railway moest haar
dienst geheel staken. Op verschillende
plaatsen heeft de bliksem schade aangericht
De Amerikaansche tciriefwet.
De Kamer van Afgevaardigde keurde
het rapport van de gemengde commissie
van Senaat en Kamer over de tariefwet
goed. Nadat de voorzitter zijn handtee-
kening onder de wet had geplaatst, werd
deze naar den Senaat terugezonden, van
waar zij naar president Wilson werd ge
stuurd, die de wet Jonderteekende.
De nieuwe tariefwet treedt terstond in
werking, maar voor het oogenblik zullen
de in komende rechten nog volgens de
oude bepalingen worden geheven om het
binnenkomen der onderweg zijnde import
goederen niet te vertragen. De noodige
overgangsmaatregelen worden later getrof
fen.
Dijkgraaf en Gezworens van den Polder
Sint-Christoffel onder Sommelsdijk maken
bekend
dat zij op Woensdag 15 October a.s.
schouw zullen houden over weg- en dijk-
slooten, welke overeenkomstig art. 19 der
keur behooren te zijn gezuiverd van alle
ruigte, vuil en riet, terwijl de daarin groei
ende planten tot op den bodem moeten zijn
weggehakt.
Gelasten mitsdien Ingelanden en Bruikers
te willen zorgen dat hieraan wordt voldaan
teneinde bekeuringen te voorkomen.
Sommelsdijk, 2 October 1913.
Dijkgraaf en Gezworenen voornoemd,
De Secretaris, De Dijkgraaf,
F. C. ARMSTRONG. K. DE GRAAFF.
Dijkgraaf en Gezworens van de Polders»
loozende op de Haven van Sommelsdijk»
maken bekend
dat zij op Woensdag 15 October as.
schouw zullen houden over weg- en dijk-
slooten, welke overeenkomstig art. 17 der
Keur behooren te zijn gezuiverd van alle
ruigte, vuil en riet, terwijl de daarin groti-
ende planten tot op den bodem moeten
zijn weggehakt.
Gelasten mitsdien Ingelanden en Bruikers
te willen zorgen dat hieraan wordt voldaan,
teneinde bekeuringen te voorkomen.
Sommelsdijk, 2 October 1913.
Dijkgraaf en Gezworens voornoemd,
De Secretaris, De Dijkgraaf,
F. C. ARMSTRONG. K. DE GRAAFF.
De lotelingen C. Appel, A. Buth en
A. Dorsman, van de lichting 1913zijn op 2
October j.l. ingedeeld bij het 3e Regiment
Infanterie te Bergen op Zoom.
Zaterdagmiddag had een zoontje van
J. Spee het ongeluk bij het dragen van een
balk te vallen waardoor dit voorwerp op
zijn hoofd terecht kwam en eenige bloe
dende wonden veroorzaakte.
De zoon van J. Sala had 't ongeluk
met een vischgraat in zijn hand te steken
waardoor bloedvergiftiging ontstond, genees
kundige hulp was noodzakelijk.
Volgens mededeeling zal a.s. Don
derdag wanneer door de betrokken per
sonen een geschikt terrein daarvoor is ge
vonden, 't welk waarschijnlijk in den om
trek van den Steenenweg zal zijn, door de
vlieger van den Burg van Rotterdam met zijn
vliegmachine, eenige demonstraties gegeven
worden.
Stad aan 't Haringvliet. De vorige
week had de veldarbeider Chr, M. met het
wegrijden van ajuin het ongeluk, zijn hand
te klemmen tussehen den wagen en een
telefoonpaal. Zijn vingers werden hierbij
als 't ware verbrijzeld. Gen. hulp werd voor
dit ongeval ingeroepen.
Herhaalde malen vertoonde zich in deze
gemeente een gele hond. De vorige week
werd het dier. nabij het steiger doodge
schoten, De eigenaar is niet bekend.
Den heer J. v. Antwerpen is benoemd
tot politieagent 2e klasse te Dordrecht en
wel met ingang van 20 dezer.
Tegen L. v. R. is proces-verbaal
opgemaakt wegens overtreding der jachtwet.
Bij publicatie is bekend gemaakt dat
de aangifte, voor herhalingsonderwijs aan
de O. L. School alhier, moet geschieden
voor 25 October a.s. Het onderwijs is
zoowel voor jongens als meisjes bestemd.
Voor bijzonderheden zie men de bekend
making.
Het onderzoek van de in het verlof-
gangersregister voor deze gemeente inge
schreven verlofgangers, zal plaats hebben
te Oude Tonge in de O. L. School, op
4 November a.s. des v.m. 11,30 uur.
Het onderzoek naar de bekwaamheid
van militaire voorgeoefendheid enz. zal
plaats hebben in de maand November 1913,
De levering van steenkolen voor de
Scholen, Raadzaal, Secr. enz. zal aanbesteed
worden op n Oct. a.s. des v.m. te 10.30
uur. Zie aanplakbord.
Bij den landbouwer L. R. is een ajuin
geplukt die een half Kilo zwaar was.
Waar de feesten te Den Bommel zoo
naar wensch geslaagd zijn, dient nog een
kort verslag te volgen.
Des morgens al vroeg was de gansche
burgerij op de been teneinde de herauten te
bewonderen, die de gemeente doorgingen
om het feest aan te kondigen. Klokgelui
en een muziekconcert gaven verdere wijding
aan het feest. Des morgens was het een
genoegen de optocht van mooi gekleede
en versierde schoolkinderen te zien, die na
een marsch door het dorp, voorafgegaan
dcor de muziek, gelegenheid hadden deel
te nemen aan koekhappen, knikkers dragen
en prijsjes grijpen, wat de hilariteit van
het publiek opwekte. De kinderen tractatie
volgde Vrijdag.
Het glanspunt van den dag vormde echter
het afhalen van den Prins en de daarop
volgende mooie historisch allegorische op
tocht.
Nadat de Prins vanaf zijn schip op
stroom, door eenige roeiers was af
gehaald en aan wal gebracht, werd hij ont
vangen door den Burgemeester, die hem
aantoonde hoe ons vo'k door de verdiende
kastijdingen Gods onder het Fransche juk
geleden had en thans zoo innig verheugd
was het Oranjehuis weer te kunnen binnen
halen.
De Prins bedankte voor de hartelijke
ontvangst en trachte het geleden leed te
vergeten, om daarna met Neerland geluk
kig te zijn. Ter secretarie werd door het
feestcomi bij monde van dr. Haga den
Prins met gevolg den eerewijn aangeboden,
waarna de optocht voorstellende de inha
ling van den Prins met gevolg, alles ge
kleed in den tijd van 1813, en eenige
allegorische tusschenschakels de geheele
gemeente doorreed en na 4J/2 uur weer
aan de haven arriveerde.
Hierna hadden de volkspelen, als fietsen
met hindernissen plaats, daarna een lampion
optocht en vervolgens de uitvoeringen van
het muziekcorps op de Voorstraat dat er
de noodige stemming inhield, 's Avonds
was het een genoegen de versiering en il
luminatie der Voorstraat en andere stra
ten te bewonderen.
Het bleef den geheelen avond een vroo-
lijke gezellige drukte waar boven het Oran
je boven en het Wilhelmus steeds te hoo-
ren was, en eerst na 12 uur begonnen de
beenen moe te worden en ging een ieder
wel voldaan naar huis, verheugd dat gee
nerlei wanklank de feestvreugde verstoord
had.
Ter herinnering van het 12'/2-jarig
bestaan der zangvereeniging »Van onge-
genoegen Vrij« alhier ontving de directeur
dier vereeniging, de heer Joh. Bol, die al
dien tijd haar leider is geweest, Vrijdag den
3 October, van de leden van genoemde
vereeniging een prachtigen ruststoel. Dit
blijk van waardeering werd den geachten
Directeur met een allerhartelijkste toespraak
aangeboden door het oudste lid der ver
eeniging mejuff H. C. Ras. Op haar ver
zoek zongen de leden hem het laatste vers
van psalm 134 toe. Vervolgens was het
woord aan den Burgemeester onzer ge
meente, den Edel Achtb. heer J. G. van
Putten. Z. Ed. Achtb. wees er op hoe
onder de leiding en aanvoering van den
den heer Bol »V. O, V.« verscheidene
malen met goed succes aan verschillende
wedstrijden heeft deelgenomen. Hij dankte
hem voor het genot, dat hij met deze ver
eeniging zoo vaak de gemeentenaren heeft
verschaft o.a. nog op den 11 Sept, j.l.
toen »V. O. V.< zulk een keurige zanguit
voering gaf. Namens eenige belangstellende
ingezetenen bood hij den jubilares zes
fraaie stoelen aan.
Blijkbaar onder den indruk dankte de
heer Bol voor de hartelijke woorden tot
hem gesproken en de keurige geschenken
die hem werden aangeboden.
Van betrouwbare zijde vernemen
wij dat in deze gemeente ongeveer 150
personen in aanmerking kunnen komen,
welke 3 Dec. 70 jaar of ouder zijn, om
alsdan in het genot van f 2.00 pensioen
gesteld te worden, volgens de op dien
datum in werking tredende ouderdomsver-
zekering.
Het vervoeren of wel opruimen der
bietenaarde van de kaai dezer gemeente
is bij inschrijving gegund aan Jan van Put
ten voor de som van f87,50.
Deze week is bij den Bond van Sui
kerfabrikanten nog benoemd tot bieten-
wegertarreerder den heer J. ,v d. Wende
alhier.
Bij de landbouwers M. Keijser en
R. Bruggeman werden deze week bij den
eerste een veulen en bij den laatste een
beste melkkoe dood aangetroffen. Voor
beiden levert het verlies eene niet onbe
langrijke schadepost op.
Door bedanken als zoodanig van de
heeren Abr. Munters en W. van Eek als
voorz. en secretaris der Vereeniging Na
tionale Feestdag« alhier zijn daarvoor
gekozen de heeren, P. J. Oosterbeek en
C. Witvliet.
De rekening en verantwoording over
het alhier gehouden Onafhanküjkheidsfeest
ligt voor de leden bij den penningmeester
gedurende acht dagen ter inzage.
Het Bestuur van den polder »Klin
kerland« heeft eene door hun ontworpen
wijziging der keur gedurende een maand
vanaf 6 Oct. tot 7 Nov. voor belangheb
benden bij hun secretaris ter inzage neer
gelegd en kunnen in dien tijd bezwaren
daartegen worden ingebracht.
Van den vrachtrijder Joh. v. d. W.
lag er Donderdag een zijner kostelijkste
paarden dood in den stal.
Assurantie dekt de schade.
Werd een tijdje geleden de bof als
geweken beschouwd, tegenwoordig komt ze
menigvuldig voor zoowel bij grooten als
kleinen, soms met zware koorts gepaard
gaande.
De landbouwer D. Lodder heeft dit
jaar, onder deze gemeente, zijne aardappelen
met bordeaux bordeaulaise besproeid en
delft een dubbel beschot bij andere lande
rijen vergeleken.
VERSLAG van het verhandelde in de
Gemeenteraadsvergadering te Middel-
harnis op Vrijdag 3 Oct jl., des
nam. om half drie.
Aanwezig 10 leden. Afwezig den heerJ.
Vroegindewei met kennisgeving.
De Voorzitter opent de vergadering en
verzoekt den secretaris de notulen voor te
lezen, waarna dezelve worden goedgekeurd.
Aan de orde is ingekomen stukken.
lo. Proces-verbaal van de boeken en
kas van den gemeente-ontvanger, welke in
orde zijn bevonden.
2o. Van H.H. Ged. Staten goedgekeurd
terug ontvangen de in de vorige vergade
ring gewijzigde gemeentebegrooting.
3o. Van H.H. Ged. Staten toegezonden
eene toekenning bij Kon. besluit van eene
buitengewone subsidie voor 't onderwijs
van f 6000.
4o. Een bericht van B. en W. van den
Bommel, dat zij besloten hebben 't regle
ment van 't gezamentlijk beheer van de
wegen tussehen Middelharnis, den Bommel
en Ooltgensplaat op te zeggen, hetwelk
voor kennisgeving wordt aangenomen.
Hierna wordt door den voorzitter mede
gedeeld, dat van B. en W. van Rotterdam
een schrijven is ontvangen, als antwoord
op 't schrijven van B. en W. van Middel
harnis, hetwelk zij aan hun gezonden had
den, inhoudende inlichting om de keuring
op melk en andere voedingsmiddelen, (het
welk door eene commissie in de vorige
vergadering was ingediend), in samenwer
king met Rotterdam aan aldaar bestaande
keuring te kunnen onderwerpen. Doch daar
de kosten in dezen veel te hoog zijn, ach
ten B. en W. van Rotterdam hier afwij
zend op te moeten beschikken.
Verder is ingekomen een verzoek van de
wielrijdersbond om zooveel mogelijk tegen
te willen gaan dat de paarden niet besla
gen worden met hoefijzers met kalkoenen.
Ook dit schrijven word voor kennisgèving
aangenomen.
De Voorzitter deelde verders mede dat
door de commissie van het beheer der gas
fabriek een schrijven is ingekomen, inhou
dende den Raad goedkeuring te vragen tot
aankoop van het huis, staande naast het
oostelijk erf der gasfabriek, plaatselijk ge
merkt B 158, voor f 1450. Dit schrijven
wordt door den secretaris voorgelezen.
De Voorzitter acht hier geen nadere
toelichting bij noodig en wordt dit door
den Raad goedgekeurd.
Hierna deelde de Voorzitter mede dat
door de feestcommissie een verzoek aan
den Raad is ingekomen, dat zij door ver
schillende uitbetalingen aan vereenigingen,
welke steun hebben verleend bij 't gehou
den onafhankelijkheidsfeest, zij een tekort
hebben van 25 guldap, en alzoo dit tekort
te helpen dekken, hetwelk wordt goedge
vonden.
Aan de orde is nu benoeming van een
gemeente-ontvanger.
De Voorzitter deelt mede dat aan het
gemeente-ontvangerschap eene borgstelling
is verbonden. Deze bedraagt 1/10 van het
gemiddelde der ontvangsten, dat is f5400.
Hierna wordt tot stemming overgegaan
en worden als stemopnemers benoemd de
heeren C. Kolff en J. van der Koogh. Op
de voordracht zijn geplaatst de heeren M.
van Paassen en A. L. Dorsser. De uitslag
van de stemming is dat op den heer M,
van Paassen 6, op den heer van Dorsser
3 stemmen en 1 blanco zijn uitgebracht.
Alzoo gekozen den heer M. van Paassen,
welke door den Voorzitter met zijn benoe
ming in kennis zal worden gesteld.
Ten slotte is aan de orde reclames van
eenige personen] betreffende de hondenbe
lasting en wel door Bennemeer, Gootjes,
de wed. J. Jordaan, A. Meiesant, Schuur
man, L. Driesse, F. Sfolk, Aaltje Rooij,
A. Witvliet, waarop afwijzend wordt be
schikt. J, van Gelder en L. Jordaan, daar
van wordt de belasting gebracht no. 1
van f 9 op f 4.50, no. 2 van f 9 op f 7.50.
Hierna gaat de openbare vergadering
over in geheime zitting, om eenige recla
mes te behandelen in zake den hoofde-
lijken omslag.
De copie van Ingezonden Stukken, die niet
geplaatst zijn, wordt niet teruggegeven.
Buiten verantwoordelijkheid der Redactie
en Uitgever.
Mijnheer de Redacteur.
Mag ik s. v. p. voor onderstaand een
klein plaatsje in uw blad, mogelijk kon
door dit schrijven aan de zaak waarover
het gaat verbetering gebracht worden.
Aan den Gelderschen dijk is een fietspad
aangelegd, die, daar deze voor het gebruik
nog niet gereed is, aan den publiekenweg
is afgezet met palen en draad om daar
mede het pad te vrijwaren voor bescha
digen. Dat zulks voor de bewoners bij de
kom der gemeente lastig is en bij avond
gevaarlijk bovendien laat zich begrijpen.
Ofschoon de buurt tamelijk verlicht is,
kan men echter tussehen de lantaarns het
gevaar niet onderscheiden, zoodat vooral
ouderen van dagen, nog al eens het slacht
offer worden te struikelen, waarbij dan
ook wel eens een ongepaste uitdrukking
bij komt.
Ook Zaterdagavond gebeurde het dat een
vrouw, die in de hier aanwezig zijnde
kruidenierswinkel eenige boodschappen had
gehaald. Buiten gekomen zijnde, op het
gevaar niet bedacht, zoo lang als ze was
vrij onzacht tegen den grond ging en hare
boodschappen in alle richtingen uiteen
spatte. Een andere vrouw, welke nota bene
in blijde verwachting is, onderging een
paar dagen voorheen hetzelfde lot.
Mij dunkt dit is toch geen beste toe
stand. Of hier aan deze zaak iets te doen
is, dat verandering brengen kan, kan ik
niet beoordeelen, doch vele bewoners van
het voorste gedeelte van den dijk hopen
dit met mij en zeer spoedig. Met dank
voor opname aan de Redactie.
Een bewoner aan den Gelderschen dijk.
Dirksland, Oct. '13.
't Aantal leden bedroeg in Juni
1911. 114 leden.
1912. 140
1913. 174
't. Aantal ongevallen bedroeg in Juni
1911. 3. Duur 7, 11 en 11 dagen.
1912. 1. 10
1913. 5. 2,4,6,8 en 13 u
A, W, KEIJZFR, Secretaris.
Melissant, 7 October 1913.
Door de afzwering van Filips is de vrij
heidskrijg genaderd tot een punt, waarbij
nader dient stilgestaan.
Immers nu bekwamen de Staten der
zeven gewesten meer macht, omdat ze meer
zelfstandig waren geworden. Niet geheel,
want ze beschouwden zich nog te zwak
om zonder steun den krijg te voeren.
Daarom wendden ze zich tot het buiten
land om hulp, met name tot Frankrijk en
Engeland. Ook in deze zaak speelde Wil
lem een leidende rol. Hij wist Frankrijks
toegenegenheid te bewerken, hoewel zonder
blijvend resultaat. Doch op de Staten
oefende dit meer invloed. De afzwering van
Filips had hun een gevoel van zelfstandig
heid gegeven, dit werd vermeerderd door
het bewustzijn, dat de daad van het aan
bieden der opperheerschappij ook van hun
uitging.
Zoo week de min of meer lijdelijke hou
ding, waarin ze den Prins gehoorzaamden.
Zoodoende was er meer gevaar voor bot
sing van Oranje en de Statende eerste
moest door meerderheid van talenten zijn
overwicht behouden en daardoor de op
komende eigenzinnigheid der stedelijke
regeeringen bedwingen.
De Staten van ieder gewest werden
saamgesteld door afgevaardigden van de
steden en de ridderschap. De laatste kan,
wegens geringen invloed, gevoegelijk buiten
beschouwing blijven. In de vergadering der
stedelijke regeeringen, nu gemeenteraad ge-
heeten, werd het oordeel geveld over alle
zaken, het gewest aangaande. Den afge
vaardigden werd gezegd, hoe ze stemmen
moesten, enz. Hun eigen oordeel konden
ze thuis laten. De klem der regeering van
't gewest berustte derhalve bij de steden.
Doch het land zelf diende ook eene ver
tegenwoordiging of regeering te hebben.
Dit waren de Algemeene Staten, gekozen
door die der gewesten. Door middel van
die getrapte verkiezing wisten de stedelijke
regeeringen ook in 't hoogste lichaam des
lands hunnen wil door te zetten.
En wat was nu 'tgeval? Dat die ste
delijke bewindhebbers niet zuiver Calvinis
tisch waren, maar zoogenaamd libertijnsch.
Wegens hunne groote overeenkomst, althans
voor 't oog, met de echte Calvinisten, bleek
dit verschil niet dadelijk in 't begin der
vrijheidskrijg, wijl toen noodzakelijk ter
zijdestelling der verschillen eisch was,
wilde men slagen. De libertijnen gingen
getrouw ter kerke onder orthodox gehoor
op, men kon ze uiterlijk gevoegelijk voor
zuivere Calvinisten houden.
Toch was 't zoo niet. De leer der uit
verkiezing was hun een aanstoot, ook ia
d»
g
dezen zin, d
Calvijn in dit
om voor hun
Heere op 'tge
in dezen de ze
gevoelen were
De libertijn
voor politiek
hetzelfde doel
weten Zoodi
daalde en de
zoodat hunn
stonden, trad
der vrijheidsk
vechtende teg
zich de ramp
stelling vero
tijen tegen
om elkaar
terwijl men
bekampen. D
voor de vri
de ware ke
eerst geriDg,
aan. Zoodat
libertijn, het
onzuivere le
de uitverkie
overheidsper
gehandhaafd
toch de me
offerd), ze
gevlei inzak
kerk. De An
of mindere
regeeringen
echt naar
onverzettelij
hebben. In
Staat boven
het zeggens
Nu leidd
toe, dat h
krijg uitging
samen, nog
Calvinisten
aan. De Ka
meer op dei
volksklasse
hangers
predikanten
volking we
vormd. Dal
stand, op
Zenuw var
kiezing. Di
zonder tege
Zij, die de
als een ge
deeling,
land, van
^Europa, k
/~*"and, wat
grenzen tr
ze den ker
len met de
kindsbeen
in alles,
Alle kra
in één ver
voor vrijt
ringen of
Dan zatei
klauw te
scheuren,
steden,
buiten en
iets onder
't stadsbe!
gewestelij
land3 ged
De Un
zijde mee
geboden,
deringen
/—.woedde, e
kent bijn
kleine hc
doch rijk
merd doo
gen. moe:
En die
genten, ii
posten ge
om 't Ors
is aanget
hangers
nistisch
ren van
gaven
daarentej
waren v;
afzonderl
Uit z
volgens
kwalijk
De rege
libertijne
maakten
tures wi
op somn
dat men
't Voll
Oranjem;
regenten
rechten
wapentu
En ze
teeren.
te krijg
hankelijl
van de
uit 100
wee, di
banning
De 'Jt>
echt de
te heffe
aristocri
En hi
door de
opzettel
van aa
hebbers
zaken,
koeien,
Naar
De
De
1
