orp
kü
TWEEDE BLAD.
'ten.
lijk.
land
Zaterdag 27September1918, No. 1906
Twee Bladen.
Reclames Mededeelingen enz
BUCHAMS P1UEN
Uitslag Loting Nat. Militie,
S DE HAAS,
OTERK. I
.AN 36
[•aineeren,
dat zulks
ineerwerk
len tijde
sveren wij
56I86
verzekert
5845.
mijn
urden
t.
te Hal-
js steeds
itellingen
6671
6887
INHOCSIGNOWSES
Officieel Gedeelte.
De laatste zitdag
Bijenteelt.
Ingezonden
EEN STUK GESCHIEDENIS.
De N. G. C., het oude en het nieuwe
Kabinet.
(20 Cents per regel.)
zijn reeds meer dan zestig jaren
het meest gebruikte huismiddel
van de geheele wereld.
Wed. L. COHEN Zn.
D1RKSLAND
Berichten de ont
vangst der nieuwe
in de meest
nieuwe stoffen
en
Modellen
Sommelsdijk.
Middelharnis.
1. J.
Stad aan 't Haringvliet.
Den Bommel.
Ooitgensplaat.
Oude Tonge.
14
1
11
16
Nieuwe Tonge.
Dirksland.
Herkingen.
Melissant.
Stellendam.
Goedereede.
Ouddorp.
9
5
Sommelsdgk. Bij Koninklijk besluit
is met ingang van 16 September j.l. den
heer G. J. E. Meijer alhier, benoemd tot
directeur van het post- en telegraafkantoor.
Middelharnis. Den heer D. H. Stocken
broek van Nieuw Helvoet is benoemd
tot machinist aan het watermachien alhier,
Stad aan 't Haringvliet. Met de
Veiling Mei-
t zijn auto op
en reed, bezig
iting Naarden
am welke te
het stuurrad
an villa Groe-
tardoor de na--,
weer vooruit,
dat de auto
erd, waardoor
boven wonder
Meinesz, noch
zat, gedeerd,
vernield, ter-
,m wagen aan-
wagen kwam
rails te staan,
r het ongeluk
iiimclsdijk.
\o. 4,
iwaliteit versch
jgbaar.
dvleesch,
rhamworst.
sneden.
verkrijgbaar,
prijzen.
7227
IOBN, Oppert
TEBOVH
udste Messen-
magazijn
ssen, Scharen
Wapenen,
artikelen,
'eweermakerij
li
9
6688
Dit nummer bestaat uit
van den Hoofdelijken Omslag zal gehouden
worden op Woensdag 1 October 1913. Bij
niet voldoening zal onmiddelijk tot vervol
ging worden overgegaan.
De gemeenteontvanger van Middelhar nis.
(Het rooven), II.
Voor een ervaren imker is het gemak
kelijk het rooven in zijn bijenstal te ont
dekken. Neemt men 's avonds en 's mor
gens een ontijdige vlucht waar bij een
kolonie, en wordt er op de loop- of vlieg-
plank met de wachters gevochten, dan kan
men zeker zijn dat er roovers worden aan
getroffen. Bovendien hebben de roofbijen
meestal een blinkend achterlijf en een on
rustige vlucht, zij laten de achterpooten
hangen en zijn geneigd tot steken. Die blin
kende kleur krijgen de roovers door verlies
van het dons, tengevolge van het vechten
met de wachters en het aflikken van hun
lijf door hun zusters, wanneer zij met honig
besmeerd thuis komen.
Om te weten vanwaar de roovers komen,
bestrooit men de bijen met meel. men kan
dan de witgemaakte roofbijen bij heur wo
ning gemakkelijk ontdekken.
Soms heeft men ook met een geheim
rooven te doen. Dit gebeurt meest bij moe-
derlooze volken, welke zich in zoo'n staat
niet verdedigen. In dat geval vliegen de
roovers ongehinderd de vreemde woning
binnen alsof zij er thuis zijn. Dit geheime
rooven kan men herkennen door toepassing
van het volgende middel: men drukteenige
uitvliegende bijen tusscben de vingers om
te zien of zij met honig gevuld zijn; is dit
zoo. dan behoeft men er niet aan te twij
felen of men met roovers te doen heeft.
Immers, op buit uitgaande werksters ver
laten nooit heur woning met een gevulde
honigblaas.
Ook bij het rooven geldt, dat het euvel
beter is te voorkomen dan te doen op
houden.
Men neme daarom de volgende voorzorgen:
Men make de vlieggaten der bijenwo
ningen nauwer. Alle andere openingen, als
bersten, scheuren, reten, enz. worden zorg
vuldig dichtgemaakt. Men werke niet lan
gen tijd achtereen in korf of,kast en ver
richte het noodzakelijke in den morgen of
tegen den avond. Overdag voedere men de
bijen niet en vooral niet met vloeibaren
honig. De voederbakjes, welke 's morgens
nog honig of suikerwater bevatten, hale
men dan weg en late ze niet in den bijen
stal staan. Heeft men gemorst in of nabij
den stal, dan bestrooie men het gemorste
met zand, aarde of asch. Ook moet alle
honigzuur uit den stand worden verwijderd,
derhalve late men geen gevulde of leege
honigraten in den stal staan.
Een voorname zaak is, dat men geen
zwakke of moederlooze volken aanhoudt.
Sterke koloniën, welke voorzien zijn van
een koningin, zullen zelden of nooit van
roofbijen te lijden hebben. Men ziet: in de
eeiste plaats is ncoaig de n ogelijke coi-
zrktn van het rooven te voorkomer. cl
vseg te rem en. (Slot \clgt.)
Met de oprichting der Unie van Utrecht
ging 't hier evenwel nog niet voor den
wind. Wie zoo deukt, vergist zich. Parma's
goud blonk niet vergeefsch, zijn krijgstalent
bleek schitterend. Goud en degen wisten
menigen weerstand te overwinnen.
Ramp op ramp trof den Prins. En 't
loont zeer de moeite, om eens in korte
trekken na te gaan, welke teleurstellingen
Willem had te boeken. Doch door elke te
leurstelling klimt onze dankbaarheid, we
ten we hem te waardeeren in zijn moeilijk
werk.
Het sterke Maastricht viel in Parma's
handen. Een zoon van den onthoofden Eg-
mond, ook al afgevallen, poogde Brussel
te verraden. Mechelen, bestuurd door den
katholieken bevelhebber De Borero, een
groot vriend van Willem, leverde die stad
in Parma's handen.
Op het leger viel ook niet altijd te re
kenen, »Bij- het leger bestond geen krijgs
tucht, en de soldaat, geene soldij ontvan
gende, leefde op den huisman,» (Van
Heusden).
Doch nog grooter leed was in aantocht.
Van uit België zelfs blonk het goud van
Parma in 't hooge Noorden, in Groningen,
den stadhouder Rennenberg onweerstaan
baar in de oogen. Langzaam nam kij maat
regelen om Groningen van Roomschgezinde
bezetting te voorzien. Geruchten dienaan
gaande noopten den Prins, die 't eigenlijk
niet gelooven wilde, om Rennenberg tot
een mondgesprek met hem te verzoeken te
Elburg. Deze nam 't aan op 3 Maart 1580,
doch vreesde het bruine, diep doordringende
oog van den alles uitvorschenden Prins op
zich te zien zullen staren en leverde
daarom liever op dienzelfden dag Groningen
over. Juist gaf de stadhouder een feest
maal, waarop de aanwezige burgemeester
Jakob Hildebrandts hem over de rondloo-
pende geruchten aansprak. Met een vrien
delijken handdruk antwoordde de aange
sprokene: »wel, vader, dien ik als mijn
vader eere, hoe zoudt gij zoo iets van mij
kunnen vermoedenDienzelfden nacht
werden alle voorbereidende maatregelen
getroffen en de tot vermeerdering van ver
zet aangesnelde burgemeester Hildebrandts
werd gedood door Rennenbergs troepen.
Met Groningen kreeg Rennenberg nu de
drie Noordelijke gewesten in zijn macht,
doch liet hij voor 't Steenwijk 't hoofd,
't Volgend jaar, 1581, overleed hij, onder
folterend naberouw, herhaaldelijk uitroe
pende: »o Groningen, Groningen, dat ik u
maar nooit gezien hadde!»
De lezer zal nu bemerken, dat de leeuw
nu reeds twee pijlen kwijt was. De 5
overige gewesten waren nu schier geheel
door den vijand omringd. Hoe moest Wil
lem nu toch staande blijven? Want de
jammer steeg. Willems broeder Jan, stad
houder van Gelderland, nam uit moedeloos
heid zijn ontslag. Hij had Willem 600,000
gulden voorgeschoten. Om die som te krij
gen had hij zijn heerlijkheid in Duitschland
moeten verpanden. De termijn van terug
betaling was nagenoeg verstreken. Graaf
Jan kon 't niet doen, zoodat zijn schuld-
eischer op 't punt stond om zijn heerlijk
heid Siegen te bezetten. Hij durfde dus hier
niet langer blijven. Nu, zijn toestand was
er veire van rooskleurig. Wonende te Arn
hem in een tochtig huis, met gehavend dak,
wilde niemand hem in den winter steen
kolen verkoopen. Zelfs geen levensmiddelen.
Als 't zoover komt, begrijpt men de moeite
en de worstelingen, die vooraf gingen, zelfs
ten deele niet, zelfs niet met de scherpste
verbeelding. En als bij ons feestvieren de
historische optocht dient, om die helden,
welke jaren lang voor onze vrijheid wor
stelden, zichtbaar voor den geest te roe
pen, dan rust ons oog met eerbiedige en
toch warme, met innige en toch blijmoedige
blikken op den voorvechterGraaf Jan van
Nassau. Nog eensbelang hadden ze er
niet bij. Zoo wordt het meer en meer dui
delijk, dat in 1813 ieders hoopvol oog
rustte op den doorluchtigen balling uit dit
huis. Eu als we feestvieren, is al dat jaren
lange lijden, dat worstelen van dat helden
geslacht der Nassau's wel eenige oogen-
blikken de opzettelijke aandacht waard.
Wordt onze bede voor 't koninklijk gezin
inniger en dieper. Wordt op de christelijke
school de jeugd er op gewezen, dat God
ons dat geslacht schonk, om voor ons te
strijden en te lijden? dat Hij de leden van
dat geslacht op hun gebed voor hun levens
taak moed en beleid gaf. Gode zij deeerej
Zoo onderwezen kan die jeugd op rijperen
leeftijd Oranje niet loslaten.
Ging graaf Jan heen, zijn jonge zoon
Willem Lodewijk werd door de Friezen op
geroepen, om onder zijn beleid aldaar den
strijd voort te zetten. Na allerlei moeite,
met katholieken en overtuigde Calvinisten,
gelukte het hem Friesland van Spanjaarden
te zuiveren, waarop ze den eens gesmaden
buitenboorling met den titel »uz heit» (onze
vader) vereerden
De Staten van Gelderland moesten echter
ook nog een bitter droppeltje in Willems
lijdensbeker mengen. Zij benoemden, tegen
zijn raad, zijn zwager graaf Willem van
den Berg tot stadhouder. Hoewel zijn roem
als menschenkenner genoegzaam het ver.
moeden, dat die graaf onbetrouwbaar was,
wettigde, stond eigen oordeel weer te hoog
in eigen oogen. Toen de stadhouder afviel,
hing hij, ofschoon te laat, gelijk.
Leed de Prins ouder allerlei verraad, wat
hem de kamp telkens moeilijker maakte,
ook de vijand liet zich niet onbetuigd. Ko
ning Filips liet weer van zich hooren.
Vleierij, door middel van dat aanbod, had
haar doel gemist. Dan Willem maar door
geweld onschadelijk gemaakt. De Spaansche
monarch stelde een stuk op, waarin den
leider des opstands allerlei misdaden wer
den verweten. Zoo groot was de lijst, dat
men wel denken moest, dat de Prins een
groot misdadiger was
Hoe korter die leefde, hoe beter. Het
doodvonnis moest aan hem voltrokken
Daarom riep de Vorst ieder op, die dit
wilde doen. Ter belooning kreeg de dader
f 75,000 en nog eenige voorrechten.
De Prins werd dus vogelvrij verklaard,
Door heel Europa verspreidde de Koning
dit stuk. Natuurlijk liet de Prins zich deze
misdaden niet aanwrijven. In een ferm ge.
steld geschrift verdedigde hij zich, fier en
moedig.
De bon werkte evenwel iets anders uit,
dan Filips dacht. Allereerst werd 's Prinsen
lijfwacht, ofschoon tegen zijn nederig ge
voelen, versterkt. Kwalijk kon een moor
denaar den Prins bereiken. Maar ook deed
die vogelvrijverklaring de Nederlanders zien,
dat Filips in hunnen krijg niets rechtvaar
digs erkende, dat men met hem derhalve
nooit tot een overeenkomst zou geraken.
Dat hij door de eens bezworen rechten een
streep haalde. Vrijheid om God naar zijn
geweten te dienen nooit zou toestaan. Welk
nut deed zulk een vorst dan? Met dien
ban verbande hij alle gevoelen van onder
werping uit de Nederlandsche harten. Zij
toch wilden liever God, Die gebood naar
hunne wijze van opvatting, hoe men Hem
moest dienen, gehoorzamen, dan Filips, Zoo
werd hij derhalve in 1581 als vorst afge
zworen. Kort en krachtig drukte Marnix
van St. Aldegonde het uit: »wij verwerpen
den Koning, ook dewijl hij, gezworen vijand
van de religie en van Gods Woord, in
geenerlei het bestuur des lands hebben wil,
dan op voorwaarde van het Rijk van Jezus
Christus te kunnen uitroeien.
Zoo liep de opstand dus anders uit, dan
eerst was gedacht. Men verzette zich om
tot een vergelijk te kunnen komen. Getrouw
onderdaan van Filips zou ieder willen zijn,
zoo hij de vrijheid van geweten en de be
zworen voorrechten niet aantastte. Doch
nu hij op die manier niet regeeren wilde,
zou men doelloos jaren lang kunnen vech
ten. Daarom verklaarde de landzaat zich
vrij, om evenwel hulp bij 't buitenland te
zoeken. Van dit laatste was weer Willem,
den zwakken toestand des lands beseffende,
de oorzaak.
NAVORSCHER.
Bit de Fors.
»Op onverantwoordelijke wijie heeft het
Kabinet-Heemskerk er financieel maar op
!os geleefde
Aldus de N. G. C van 11 Sept j. 1.
En als bewijs voor deze bewering, voert
ze drieërlei aan
Ten eerste heeft Talma, »de predikant,
die alle menschen gelukkig wilde maken<,
met geld »gesmeten«. »Ieder ander woord*,
wordt er aan toegevoegd, zou niet op zijn
plaats zijn*.
De eerste toevoeging bevat een vergis
sing en een pluimpje.
Een vergissenTalma wordt hier toch
becritiseerd als minister en niet als predi
kant, wat hij sinds lang niet meer is.
En een pluimpje Is er een schooner
doel, dan alle menschen gelukkig te willen
maken
Wenscht de Redactie van de N. G. C,
dat nie'.
Op 't pluimpje volgt echter de zware be
schuldiging van met 's lauds geld te heb
ben »gesmeten«
Gelukkig zonder eenig bewijs.
Zouden we dat alsnog aan de N. G. C.
mogen vragen
Als ander staaltje van het er-op-los-leven
van Heemskerks kabinet wordt genoemd, dat
de i-Van Wijnbergens en Van der Molens
met volle handen in de schatkist konden
tasten voor scholenbouw en verkapte M.
U. L. O. schooltjes». Dat »verkapte« be
vat weer een beschuldiging, die bewijs ver
langt, maar overigens, ja, hier heeft de N.
G. C. recht. Recht, nl. in zooverre, dat deze
vermeerderde bijdragen voor het bijzonder
onderwijs én voor het M. U. L. O. (van
dit laatste profiteereu ook de openbare
scholen) de schatkist zekere eischen stellen.
Maar wie zijn schulden betaald, ver
armt niet».
En hier was eea schuld te vereffenen.
Een schuld, die ook nu nog maar ten deele
afgelost is. Onze scholen is nog lang geen
recht gedaan. En n' endéplaise de N.
G. C. we zijn dan ook nog lang niet
tevreden Voor ons lager onderwijs zal nog
véél meer met geld moeten worden »ge-
smeten
Tot verhooging der minima-salarissen
voor alle onderwijzers en tot volkomen
gelijkstelling van openbaar en bijionder
onderwijs ten opsichte van de publieke kas
sen.
Eindelijk de laatste, de merkwaardigste
beschuldiging.
»Colijn heeft onze defensie op een voet
bracht, die in geen enkel opzicht rekening
houdt met onze draagkracht*.
Hier zullen we maar niet om bewijs vra
gen. niet wijzen op het feit, dat zèèr vela
liberale Eerste Kamerleden tot deze »financi-
eele dwaasheid* hebben meegewerkt. Want
hier kunnen we op een veel merkwaardiger
feit wijien. In hetzelfde nummer van de
N. G. C. komt n. 1. de volgende mededee-
ling voor
»Naar de Nieuwe Ct. (liberaal I) ver
neemt, zou de minister van Oorlog voor
nemens zijn de begrooting van zijn voor
ganger ongewijzigd te latenterwijl de
min. van Marine op de zijne de eerste
aanvraag zou brengen ten behoeve van een
pantserschip van 21000 ton*.
Colijn »rekent in geen enkel opzicht met
onze draagkracht* (N. G. C.) en zijn op
volgers beiden liberaal) veranderen daar
aan niet alleen niets, maar de een doet
er zelfs nog wat bij I Natuurlijk is nu
het vonnis over deze beide ministers ge
veld 1
Zij rekenen nog minder met onze draag
kracht, zij leven er dus nog meer op los.
Natuurlijk zal hun collega van financiën
(de liberale heer Bertling) zeggen »Dat gaat
niet*. Kolkman kón geen »neen« zeggen
volgens de N. G. C.). En dan ligt het ka
binet tegen de vlakte. Of Bosboom en Ram-
bonnet of Bertling er uit I Altijd volgens
de redeneering der N. G. C. We zijn zeer
benieuwd.
Ook naar de oppositie, die onze pers
zusters nu tegen de militaire ministers in
het nieuwe kabinet, die nog erger zijn dan
Colijn, zal gaan voeren I
De Drie Provinc:en.
FIRMA
Scherp concureerende
prijzen.
1. C. J. v. As
2. J. Breur
3. C. v. Erkel
4. A v. Ejjken
5. A. v. d. Gijze.
6. C. Knape
7. P. de Korte
8. J. Nagteiiaal
9. J. Nelis
10. J. Nelis
11. L. Hazenberg
12. J. Troost
13. A. v. d. Wekke
14. J. Zaaijer
2. H
8. L.
4. H.
5. J
6. M.
7. A.
8. L.
9. J.
10. M.
11. J.
12. L.
13. I.
14. M.
15. T.
16. G.
17. D.
18. A.
19. G.
Blok
Coolbergen
Groen
Kool
Koppenhol
Krijtenberg
de Leeuw
Sala
Sarelse
C. Schilperoord
van Sliedregt
v. d. Slik
Smit
Verburg
Vermaas
Witvliet
Zoon.
1. C. Arensman
2. G. I. Braber
3. W. Braber
4. L J. Donkersloot
5. W. Driesse
6. L. Gebraad
7. J. Huizer
8. J W. Jelier
9. II. Mulder
10. A. Oosterling
11. H. Ottevanger
12 J. Smits.
1. W. de Boet
2. L. d. Braber
3. W. Bruinsel
4. J. Gebraad
5. J. L. Jacobs
6. J. M. Krijger
7. J. v. d. Made
8. B. Meissant.
9 R v. Zanten
1. A. G. Bruggeman
2. A. v. d. Doel
3. M. Donkersloot
4. W. J. Gebnijs
5. J. v. Hassent
6. C. Kamp
7. K. Kreeft
8 L. W. Nattekaas
9. C. v. Nieuwenhuijzen
10. J. Overbeeke
11. C. v. Patten Cz.
12. C. v. Patten Pz.
13 H. v. Rossum
14. J. Vervloet
15. A. de Vos
16. M. de Vos
17. K. Wielaard
1. A, Bakelaar
2. L. Fluit
3. J. Groenendijk
4. B. Hameete
5. P Kardux
6. H. Kievit
7. M. de Korte
8. M. Kroon
9 P. v. Markensteijn
10. D. v. d. Ouden
11. M. v. d. Ouden
2
8
4
11
3
12
9
14
1
10
13
7
5
6
15
9
18
3
16
13
7
6
4
5
12
17
19
11
2
8
10
8
5
2
4
6
8
1
12
7
10
9
3
4
8
2
6
1
9
7
5
2
16
4
13
17
9
1
15
3
7
8
11
14
6
10
5
12
13
2
15
7
10
4
9
1
8
14
12. L. D. Simonse
13. D. Slinger
14. A. Stander
15. J. J. Vogel
16. J. C. de Vos
17. C. Westdorp
1. O. van Es
2. J. v. Heemst
3. Adr. Knops
4. M. v. d. Mast
5. P. Nagtegaal
6 P, L. Volaart
7. L. v. d. Werff
1. S. de Bruin
2. P. Dijkgraaf
3. P. C. de Graaf
4. A. v. d. Houten
5. M. Knops
6. J. C. Lngthart
7. R. v. Putten
8. J Roodzant
9. D. de Roon
10. H. Wolfert
11. L. Zoon
1. M. Br ur
2. J Goemaat
3. P. Poortvliet
4. H. Struik
1. Adr. Brooshoofd
2. A. Groenendijk
8. J. Koppenaal
4. C. Noordijk
5. J. v. Oostende
6. J. v. Oudenaren
7. M. Overweel
8. W. Sfolk
9. M. v. d. Vliet
1. A. v. d. Ree
2. F. v. d. Ree
3. W. v. d. Ree
4. N. v. Wezel
1. C. Bakelaar
2. C. Boshoven
3. D. Goekoop
4. T. Grinwia
5. A. Lokker
6. L. Menheer
7. C. v. Putten
8. W. Redert
9 J. Tanis
10. K. Tanis
11. C. Troost
12. L. Troost
1. R. Akershoek
2. P. Beznijen
3. J. de Blok
4. B. Breen
5. T. Breen
6. J. van Gemerden
7. A. Grin wis
8. O. Hollaar
9. C. v. Koppen
10. A. v% d. Linde
11. W. Moerkerk
12. H. Pikaart
13. C. Sperling
14. J. Tanis
15. W. Verhagen
16. K. Westdijk
17. A. Witte
3
12
11
6
17
5
7
5
3
4
6
2
1
1
5
10
7
6
8
4
11
3
2
1
4
2
3
7
2
3
4
9
8
1
2
5
11
8
1
9
4
10
12
3.
2
7
6
6
9
4
7
1
13
11
15
17
12
14
16
2
10
5
8
3
Plaatselyk Nieuws.
Verbeterd bericht.
Tegen P. K. en S. H. beiden al
hier is proces-verbaal opgemaakt wegens
openbare dronkenschap.
De lotelingen S. van Es en J. Koning,
zijn opgeroepen om op 16 Oct. a.s. bij de
Vesting te worden ingedeeld.
De stoker J. Driesse bij de R. T. M.
heeft Woensdag met gunstig gevolg examen
afgelegd voor Machinist.
Woensdagavond liep het zoontje van
D. Joppe in de Nieuwsiraat achter een
wagen, met 't gevolg dat zijn duim tusschen
de veer bekneld raakte. Op zijn schreewen
hield de voerman stil en slaagde men na
veel moete den duim er van tusschen te
krijgen, welke ernstig gekneusd was.
Woensdag viel een kind van G. aan
de Sasdijk in de haven, A. van den Bos
het onheil ziende, had 't geluk 't kind
spoedig te redden.
viering van N eerlandsch Onafhankelijkheids-
feest te dezer plaatse zouden de kinderen
der scholen getracteerd worden. In de be
stelling was echter een abuis geslopen,
waardoor de kinderen der Bijz. School
minder ontvingen, dan die der Openb.
Lagere School. Donderdag j.l. werden nu
de kinderen der Bijz. school nogmaals ge
tracteerd. Ongetwijfeld komt de feestcom
missie ook in dit opzicht nog alle eer toe.
Zaterdag 4 October a.s. des namid
dags ten twee ure, zal er ten huize van den
plaatselijken geneesheer alhier, gelegenheid
zijn tot kostelooze inenting.
Bij enkele menschen zagen we deze
