voor de Zuidlkollandsclie en Xeeuwsclie Skilanden.
Woensdag 24 September 1913.
Antirevolutionair
28sle Jaargang JN\ 1905.
Orgaan
IN HOC SIGNO VINCES
Deze Courant verschijnt eiken Woensdag en Zaterdag.
Abonnementsprijs per drie maanden fr. p. p. 50 Cent.
Buitenland b(j vooruitbetaling f 4,50 per jaar.
ifzonderlijke nummers 5 Cent.
W. BOEKHOVEN.
SOMMELSD1JK.
ïeleiooa IetereoHM. No. 9.
j Advertentiën 1.0 cent per regel en */t naai. Beolaaes SO per regel.
Boekaankondiging 5 Cent per regel en V» aaal«
Dienstaanvragen en Dienstaanbiedingen 50 Cent per plaatsing.
Qrooto letters en vignetten worden berekend naar de plaatsruimte die zij beslaan
I Advertentiën worden ingewacht tot Dinsdag- en Vrijdagmorgen 10 uur.
Alle stukke» voor «Se Redactis bestemd, Advertentie» em verdere Administratie fr»rae© toe te Kenden aan den Uitsrever
Voorzitter der Tweede Kamer.
Artikel 6 van het Reglement der
Tweede Kamer luidt aldus:
Na de beslissing over het toelaten
der nieuwbenoemde leden of de
bepaling van een dag overeenkom
stig art. 5 gaat de Tweede Kamer,
zoodra meer dan 50 toegelaten leden
tegenwoordig zijn over tot het ma
ken eener opgave van 3 leden, aan
den Koning aan te bieden om daar
uit één te benoemen tot Voorzitter
voor het tijdperk der zitting. Wan
neer geen nieuwe leden toe te laten
zijn, geschiedt het makendier opgave
dadelijk in de eerste vergadering
na de opening.
En in art. 8 wordt zijn taak om
schreven nl.
De plichten des Voorzitters be
staan voornamelijk in het leiden
van de werkzaamheden der Kamer
in het handhaven der orde bij de
beraadslagingin het nauwgezet in
acht nemen en doen naleven van
het reglement van ordein het
verleenen van het woordin het
stellen der door de Kamer te be
slissen vraagpunten in het aan
kondigen van de uitkomst der
stemmingen en het uitvoeren der
besluiten, door de Kamer genomen.
Reeds uit dit achtste artikel volgt,
dat een Voorzitter een voorzichtig,
geduldig en tactisch optredend man
moet zijn; een leider van 100 man,
waarvan er maar één tegelijk kan en
mag spreken, maar welke spreker
soms een heele Kamer op haar hoofd
kan zetten. Aan den Voorzitter dan
het inzicht om den spreker te be
toornen en de Kamer rustig te houden.
Maar dat kan hij alweer niet, indien
hij het punt van beraadslaging zelf
niet terdeeg onder den knie heeft,
zoodat hij, hoorende den spreker, on
middellijk kan ingrijpen ais deze op
zettelijk aan het afdwalen en tijdver
morsen is of opzettelijk zijn onderwerp
doorspekt met persoonlijkheden, die
zelfs den schijn van hoon en beleedi-
ging kunnen aannemen.
Een Voorzitter moet dus niet alleen
geduldig, voorzichtig, tactisch zijn,
maar ook .een kenner-door en door
van de wetsontwerpen. Hij moet ook
parlementaire ervaring opgedaan
hebben om te sruiken waar het haas«
ligt. Om uit uitdrukkingen van de
Voorzitters der verschillende politieke
clubs reeds een besluit te formeeren,
dat ten nadeele of ten voordeele van
stemmingen vallen kandat een
Kabinet in moeite kan brengendat
de wet in gevaar kan brengen enz.
Een Voorzitter moet streng recht
vaardig zijn en toch mild in de toe
passing van het Reglement. In één
woordVan een Voorzitter hangt in
veel opzichten het slagen van een
wetsontwerp af.
Door de stemming is nu uitgemaakt,
dat de opgave aan de Koningin be
staan zou uit mr. Borgesius, mr.
Troelstra en mr. Van Nispen tot
Sevenaer.Derhalve is de eerstgenoemde
de Voorzitter. De tweede de Vice-
Voorzitter en de derde de Onder-
Vice-Voorzitter. Zeer waarschijnlijk
(vroeger kwam 't nog al eens vaak
voor) zal mr. Troelstra de avond- en
nachtvergaderingen presideerente
meer omdat mr. Borgesius al in de
70 is en zijn gezondheid wankel. Ver
schillend is 't oordeel over den nieuwen
Voorzitter; maar onverdeeld gunstig
ia 'tniet. Zijn eigenaardigheden zijn
voor rustige zittiDgen niet altijd een
waarborg. Een andere vraag is echter
meer van belang nl. hoe mr. Troelstra
het met zijn eigen cornuiten zal op
knappen. Duys is een lastige baas.
Ter Laan saai en vervelend. Ilugen-
holz meestal scherp. Zal de onder-
Voorzitter ze een toom kunnen aan
leggen tegen veel- en langsprekend-
heid. Laten we afwachten. Troelstra
is i elk geval een oude rot en een
slimmerd met een fijnen politieken
neus. Wel een rooie neus, (goed be
doeld maar toch fijn door zijn groote
kennis en rijke levenservaring.
"J* Van de baan.
Het nieuwe Kabinet heeft wegge-
knikkerd lu. de circulaire van 1008;
2o. de Tariefwet; 3o. het debietrecht
op tabak. De circulaire was een aan
schrijving van het Kabinet Heems
kerk tot de Rijksscholen om de onder
wijzeressen te waarschuwen, dat, als
ze huwden, zij haar postje kwijt raak
ten. Wat de twee andere ontwerpen
waren is bekend. De Tariefwet was
nog de heuglijke nagedachtenis van
't Kabinet Kuyper; het ontwerp
Harte; wat uitgebreid en in verband
gebracht met de laatste producten
der industrie. Het debietrecht was
een snuifje door 't Kabinet de Meester
den arbeiders aangebodenhet dure
pijpje tabak.
Van deze intrekking valt ons de
circulaire het meest tegen. Eerstens
om het feit zelf, aangezien het ook
onze overtuiging is, dat de gehuwde
onderwijzeres niet in school behoort;
maar ook anderzijds omdat in liberale
kringen gelijke gedachte leeft. Niet of
de Concentratie heeft haar afkeur
over die circulaire duidelijk uitge
sproken in haar manifest, toen ze
schreef»Zelfs wil men door een
algemeen wettelijk voorschrift de
vrouw-ambtenaar, die in 't huwelijk
treedt, straften met ontzetting uit
haar betrekking in rijksdienst of bij
het onderwijs.« Maar toch hebben we
ook liberale stemmen vernomen, die
de »straf« voor zoo'n gehuwde onder
wijzeres niet te zwaar vonden; juist
ook op dezen grond, dat ze na haar
huwelijk voor haar kinderen zich ge
heel moet overgeven, wat ze in be
trekking zijnde, niet doen kan. Wel
hebben vele concentratiemannen en
ook de socialisten bij de bespreking
van dat onderwerp er alles en nog
wat als met de haren bijgesleept, als:
vermindering van salaris voor 't gezin;
aanleiding tot Nieuw-Malthusiaansche
praktijken, abortus provocatus; ken
nis der vrouw en toewijding, die alleen
beslissen mag; souvereiniteit in eigen
kring; waar de Overheid moet af
blijven enz. enz. maar onaangevochten
bleef toch de hoofdgedachte, de moe
der behoort in 't gezin en niet op de
school, niet op 't kantoor. Toch twij
felen we er geen oogenblik aan, of
deze ingetrokken circulaire komt weer
op 't appèl bij een nieuwe regeeriDg
öt door hoogere traktementen om den
man blijft de vrouw toch uit betrek
king. De goede gedachte om de ge
huwde vrouw in huis te houden, zal
zich baan breken door heel de maat
schappij.
We betreuren de intrekking van
de Tariefwet op verschillende gron
den, die we nu niet nader behoeven
uit te stippelen, Maar een der hoofd
redenen is deze, dat voor ons de Ta
riefwet een uitstekend middel was
om de zwakke industrieën te steuneu
om de belasting met kleine portien
tegelijk met een 10 millioen te ver-
hoogen; om de loonen te verhoogen
en een hooger welstand in 't leven
te roepen, eerst in de industrie, daarna
op 't platte land.
Wat het debietrecht betreft, het
was een belasting i.iddel, dat te weinig
opbracht om er veel drukte over te
maken. Maar de arbeider was toch
het slachtoffer geworden, zonder dat
er ook maar éénig klein voordeel
tegenover stond.
Kouwe drukte tegen Idenburg.
Ieder lezer van de N. R. Ct. her
innert zich wellicht nog het nommer
van 21 Juni jl. vlak voor de verkie
zingen met 't opschrift»Een gevaar
lijk bestuurder« en onderteekend door
't Kamerlid Marchanten eindigend
met deze zinnen
Dit overtreft alles wat dusverre
is vertoond. De grondwettelijke be
voegde macht van het Ned. bestuur
gaat deze Gouv.-Generaal uitoefe
nen te samen met een Kerkelijk
bestuur. Hij beperkt zijn eigen
macht, door die te deelen met een
Kerkbestuur. Hij maakt zijn vrijheid
van bewegen van dat Kerkbestuur
afhankelijk. Hij is door zijn geloofs
ijver zoo verblind, dat hij niet in
ziet, hoe hij bezig is het fundament
van het Nederlandsch gezag te
ondergraven. Laat men toch inzien,
dat het onverantwoordelijk is, dezen
dweper op die plaats langer te hand
haven.
Wat snorkende praatWie wat
bang uitgevallen is, zou roepenDaar
lag Idenburg, dood als een pier. Met
de eerstvolgende mail gaat zijn af
treden en doodsverklaring mee.
Eidoch't Was vóór de verkiezing
een hetze een opstokerijeen zieltjes-
winnerij van 'tlaagste soort; en na
tuurlijk zonder gevolg.
Precies ais met de Sarekat-Islam-
beweging. Idenburg was een woel
water; een onruststoker; een onver
draagzaam regeerder en al de woe
lingen van die vereudging waren zijn
schuld. De uitbarstingen hier endaar
waren door hem. Maar 'tis alweer
gansch anders gebleken.
Precies als met de Indische partij
van Dou-wes Dekker. Idenburg was de
lafaard, die die partij niet wou er
kennen. Vrijheid van politieke mee
ningen smoorde hij en de Indische
partij mocht niet eens vrijelijk ademen
in onze Oost. Dat was de schuld van
dien dw, p r. dien doleerenden Gou
verneur. t Is weer precies anders uit
gekomen. leder die een beetje verstand
heeft, ju cht Idenburg's optreden èn
tegen de Sarekat Islam èn tegen de
Indische partij, oproermaakster als
deze was, van harte toe. Zelfs de In
dische bladen, die eerst tegen Idenburg
waren, erkennen nu het uitstekend
inzicht dat hij in die twee bewegin
gen en vereenigingen had.
't Was allemaal kouwe drukte èn
van Marchant èn van zijn andere
tegenstanders, die op niets uitliep en
uitloopen zal. Want Idenburg is nog
niet weg. En we zullen over een jaar
eens verder praten. Zeer waarschijn
lijk zal zijn aftreden, als de jaren om
zijn, ook door de concentratie met
pijnlijke gewaarwordingen worden
vernomen. Want de overtuiging zetelt
overalIdenburg is een voorzichtig
en kranig bestuurder. En die heeft
men in Indië thans vooral hard noodig,
Een drijvige Gouverneur steekt er de
heele boel in vlam. De grootste voor
zichtigheid en het meest tactisch en
doorgedacht optreden is in Indië
dubbel noodzakelijk. En zoo'n man is
Idenburg.
In eis huilen de Kamer.
Land- en Tuinbouw.
UÏTGEVEB
Amice 1
De politieke molen kan weer malen. Het
graan ligt in het pothuis gereed. Het meel
kan niet beter zijn dan de kwaliteit van
het graan. Ge hadt mogen verwachten dat
het graan van heel andere, en betere kwa
liteit zou zijn, dan hetgeen het Ministerie
Heemskerk aanbood. Wanneer ge echter de
vraag stelt, of het graan beantwoordt aan
de beloften bij de stembus gedaan, dan
durf ik u eerlijk bekennen, dat het door
smokkelhandel verkregen is, zoodat de
verbruikers en gebruikers meermalen zullen
klagen over de slechte kwaliteit, 'tls geen
binnenlandsch graan. Geloof me dat de
verkooper slechte zaken zal maken. Ik wil
u daartoe eerst wijzen op de militaire pa
ragraaf in de troonrede.
Ge weet dat de liberalen beslist de over
winning hebben behaald met de hulp der
socialisten. Geen spreekbeurt werd gehouden
of de dure militaire uitgaven werden breed
uitgemeten. Ieder wil goedkoop leven. Vooral
wanneer het zaken betreft, welke niet direct
noodig zijn, althans wanneer het gevoel
spreekt. Spreekt echter het verstand, dan
rekent iemand anders. Zoo gaat het met
militaire uitgaven. De verstandeloozen roe
pen vrede, vrede en geen gevaar c. De
verstandigen wekken elkander op een oog
in het zeil te houden en te waken. Hoe
was het verleden van de linkerzijde Ieder
sprak het onomwonden uit, dat het er
treurig uitzag. Min. Colijn heeft de koe bij
de horens gevat, en de zaken in het goede
spoor gebracht. Tot ergernis natuurlijk van
de socialisten. Zelfs op het socialistisch
congres maakte mr. Troelstra gebruik van
min, Colijn. En hoe is het nu gesteld?
Wat zal het Ministerie antwoorden, wan
neer het daarover wordt aangevallen, nu
het in plaats te beantwoorden aan den roep
der politieke schommelingen, de historische
lijn van min. Colijn volgt? Op dit punt
kan ik niet anders concludeeren als „de
straf op de onoprechtheid kan niet uitblij
ven.Het bedrog zal zich wreken. Wanneer
het denkend-deel-der-natie verstandig han
delt, vindt het geen steun bij debewusten
en eigen partijgenooten. In dezen behoeft
de rechterzijde het Ministerie niet te bestrij
den. Wij kunnen het aan hen overlaten
die de linkerzijde de zege hebben bezorgd.
Ik kom op een tweede punt.
De onderwijskwestie zal een struikelblok
worden. In de eerste plaats om hetgeen er
niet in staat en in de tweede plaats om
hetgeen er wel in staat.
De Ossendorpers zullen in deze dagen de
wenkbrauwen fronsen. Van salarisverbete
ring geen syllabe. Van beschermen der
openbare school geen woord, 't Resultaat
zal zijn, dat de hosannahroepers van harte
uitzien naar het einde.
Wat het bijzonder onderwijs betreft,
kunnen de mannen der rechterzijde met het
geladen geweer op wacht staan. Wanneer
de troonrede spreekt van >en de voorwaar
den welke daaraan verbonden moeten wor
den c zie ik daarin een adder onder het
gras. Ge weet dat aan de linkerzijde voor
waarden genoemd worden, welke gelijk
staan met het verdwijnen van het vrije
onderwijs. Rechter- en linkerzijde zullen,
vrees ik, niet tevreden zijn. Een zwak punt
dat wel eens kon leiden tot amputatie.
Ik kom op de kwestie van Invaliditeits
wet. Ge weet, men sprak zelfs van intrek
ken der wet Talma, n.l. van de linkerzijde.
De troonrede spreekt slechts van wetsont
werpen tot vereenvoudiging van deze wet
en de Radenwet. Weer iets waarover de
politieke slimmelingen vreemd van zullen
opzien, lettende op het verleden.
Vraagt ge thans over het finantieel
vraagstuk mijn gedachte? Wat zal ik u
zeggen. In de eerste plaats bevat het stuk
de uitspraak van zuinig beheer, doch in
de tweede plaats, zullen de belastingbil
jetten de ontevredenheid zeer doen toene
men. Ge kunt er op rekenen dat er geen
verlichting, wel van verzwaring gesproken
zal worden. De belastingen zullen allereerst
stijgen en dan .let maar op, zal een
tariefwet volgen. Zoo worden de kiezers
van twee kanten geschoren. Enfin, we heb
ben niet anders verdiend, omdat we niet
gestreden en geijverd hebben voor het
christelijk Ministerie.
Weet ge wie vreemd zullen opzien De
Chineezen. Eerst hebben ze gelden bijeen
gebracht om meer naar hartelust te kunnen
dansen, thans zullen ze een slagschip kun
nen betalen. Ik juich dit idee van heeler
harte toe. Maar ge moet in dezen vragen,
welke gedachten de Chineezen (en daar
onder reken ik natuurlijk de liberalen in
Indie) koesterden. De heeren wilden daar
»vrij« zijn. Van geestelijke banden wilden
zij niet weten, welnu natuurlijke banden
worden aangelegd om hen zoo noodig te
temmen. Ze kunnen zich troosten met de
gedachten, dat ze voor de goede zaak wat
moeten overhebben. En dan komt het
mooie nog.
Tot nu toe dulden zij de christenen niet.
Maar de troonrede spreekt van» en opwek
kende tot verdraagzaamheid op het gebied
van den godsdienst en onderlinge waar
deering der rassen». Ik kan me toch niet
voorstellen dat de liberalen onder verdraag-
zaamheid*. thans nog het oude begrip be
doelen n.l. knevel de christenen naar harte
lust. Liberaliseer allen zoo dat allen »libe-
raal» verdraagzaam zijnToch bekruipt
me de vrees wel eens dat ik het niet goed
zie, en dat onder verdraagzaamheid de
giftige tyrannieke plant wordt bedoeld. We
zullen echter de kalmte bewaren. Wanneer
het Ministerie een Douwes Dekker de han
den boven het hoofd houdt en een Idenburg
vervolgt, kon de dood wel eens zeer, zeer
spoedig volgen. Alles te zamen genomen
zie ik in deze troonrede geen kloppen»
op de verkiezing. Het Min. Cort v. d. Linden
is gelijk een patient die aan de tering lijdt.
Allerlei plannen maakt zoo'n patient. Mor
gen zal hij dit, overmorgen dat, terwijl hij
niet ziet dat ieder uur een uur nader bij
den dood is. Zulk een patient is dubbel
medelijden waard. Ieder ziet het einde na
deren, terwijl de patient waant te herstel
len. Ik ben er van overtuigd dat menigeen
het rouwgewaad reeds heeft besteld, om
te dienen op den dag der begrafenis.
Al vallen alle planLen In duigen, de pa
tient doet alsof het hem niet deert. Andere
plannen vormt hij zich. Ook deze worden
niet verwerkelijkt. Ik behoef het u niet te
zeggen, dat het Ministerie Cort v. d Linden
met de dood in de schoenen loopt. Het
beantwoordt niet aan de verkiezingen. Nie
mand kan in deze plannen zijn bevrediging
vinden. Laat het daarom maar gaan. Wij
kunnen op ons dooie» gemak de zaken
gadeslaan. Onverwacht komt het doodsbe
richt niet, wanneer het komt. En als het
gestorven is, zullen eigen familieleden zeg
gen gelukkig». Het was toch een sukkel
partij, en wijnl. de liberalen, moesten ge
regeld tegen ons gemoed in spreken. Een
gemakkelijk werk is het een teringlijder te
hooren spreken.
't Is hard wanneer men met zoo iemand
moet verkeeren, terwijl de gedachte in de
ziel leeft, »och arme, ik moet uw woorden
het eene oor laten ingaan en het andere
weer uit.»
Eerlijk te zijn tegenover een teringlijder
is o zoo moeielijk. Ik zal daarom de libe
ralen bewonderen, wanneer zij zich eerlijk
betoonen tegenover het zwakke familielid.
Ontvang mijne hartelijke groete,
t.t.
MARNIX.
Chili b(j Granen in den herfst.
Meer en meer wordt een kunstmestbemes-
ting bij onze granen toegepast, vele land
bouwers zijn er reeds, die hun graan in
uitsluitend kunstmest verbouwen.
Dit heeft echter tengevolge gehad, dat
de bemesting, althans in den beginne, in
den herfst, onvolledig plaats heeft en eers^