Zaterdag 23 Augustus 1913
Érg
maand
TWEEDE BLAD.
j
2
Antirevolutionair
Orgaan
IN HOC SIGNO VINCES
Twee Bladen.
Ileii,
ID
II
!RS.
m Dalen
'd8'lr Jaargang iV. 1896
voor de Zuidliollandsclie en Zeeuwsclte Eilanden.
1R13-1Q13
JAAR Dl BETRIJDING.
Reclames Mededeelingen enz
l BSECHAM'S EMtLEN"
Wat is het meest
gevraagde
Eleedingstuk
V Een „Ueerlandia" I
j Regenjas
Landbouw.
Uit de Pers.
I
>ORST
f rij ven
roeden
hunne
zonder
lleelige
ïen in
rewone
Ichten.
iet ge-
.ÏSMA
(LINDE.
!en naam
6888
if b|
ifld.
n leden
n 3
iks wor-
|den van
uur en
5825
:sland.
blen, als
teren
tjes,
7106
JES,
enz.
18,
Promenafle
eiïen en
7178
irelcen.
bekomen
>ode naar
(OTTER-
1100 pond
iet oudste
Cussenljes,
rten 3 en
soorten x\2
lode. ï4
Jwe
AKEjftf
lAKlKEN.
<KI enz.
roorraad.)
ryjsopgaafl
Pand.
6913
IKELEN.
I en Nie-
In
zen enz.-
W. BOEKHOVEN.
SOMMELSD1JK.
Alle stokken voor de f&edaeüe teestenad, Advertentiën en verdere Administratie franco toe te asenden aan den Uitgever
Dit nummer bestaat uit
VII.
Engeland was meester ter zee.
't Behandelde ons dies, en terecht
als vijand, ook déarin, dat onze zee
handel totaal werd tegengehouden.
Niet slechts moesten we daardoor de
handelswinst missen, maar ook de
handelsproducten kwamen niet meer
op onze talel voor, omdat het kleine
restantje, dat er nog in de winkels
gevonden werd, tegen schreeuwend
duren prijs werd verkocht.
Met name alle koloniale artikelen.
En omdat de gewone, ja zelfs de
gegoede burgerman zulk een prijs niet
betalen kon, zocht de industrie op al
lerlei wijze in dit gebrek en tekort
te voorzien.
In een enkel opzicht bleek ook hier
de druk een zegen.
Tot dien tijd kende men in Euro
pa alleen de rietsuiker, die stellig in
de 19e eeuw, bij toeneming van be
volking en behoeften, niet in de vraag
zou hebben kunnen voorzien. Door
de schaarschte in het Napoleontische
tijdperk kwam de industrie van biet
suiker almeer óp en ieder weet, van
hoeveel belang dit geworden is voor
landbouw en nijverheid beide.
Maar overigens, wat 'n misère!
In plaats van de »echte« koffie,
werd een soort van kunstkoffie in
den handel gebracht, die meerendeels
uit gerooste rogge en cichorei bestond.
Tabak werd gemaakt van gedroog
de kruiden, van boombladeren en
vlokken van lange turf. Thee smaakte
naar wilgebladeren; chocolade, waar
voor men zoo gauw niets in de plaats
wist te stellen, ontbrak geheel. En zoo
was het met allesduur, slecht of
heel niet te krijgen.
Doch dit was nog te dulden.
Men wént, zoo niet aan alles, dan
toch aan véél.
Erger was het, dat 't Napoleontisch
régime ook de personen en de gezin
nen aantaste
V
Dat deed de gehate concriptie.
De bepaling, dat elk jaar een vast
deel der jongelingschap bij het leger
moest worden ingelijfd en dat door
loting dit deel zou worden aangewe-
zen.
Op zichzelf niet onredelijk.
Het stelsel heeft dan ook den val
van Napoleon overleefd. Als men den
algemeenen dienstplicht niet wil en
een staand leger wenscht, dan is het
't meest rechtvaardige stelsel, dat
zich uitdenken laat, mits de loting
regelmatig plaats heeft en plaatsver
vanging niet wordt toegestaan.
Van een volk mag wel degelijk
gevraagd worden, dat het zijn zonen
afstaat, om de verdediging des va
derlands te voeren, als dit bedreigd
wordt.
Maar hier was 't heel anders.
Nominaal ja, behoorden wij tot
Frankrijk; maakten wij een deel uit
van het groote Fransche keizerrijk.
Maar in werkelijkheid voelden we ons
in de positie van een overwonnen
volk dat men zijn vrijheid en volks
bestaan had berooid en dat nu door
den overweldiger bovendien nog ge
dwongen werd voor de bevesti
ging en uitbreiding der vreemde heer
schappij de zwaarste offers te bren
gen
Koning Lodewijk had dit begrepen.
Hij had de conscriptie nooit wil
len invoeren. Hij bad in de behoefte
aan een staand leger voorzien door
vreemde huurtroepen en de binnen-
landsche werving van vrijwilligers.
Napoleon maakte minder omslag.
Een zijner eerste regeeringsdaden
voerde reeds de »concriptie« in. Ja,
erger noghij gaf zelfs aan zijn de
creet terugwerkende kracht. Niet al
leen degenen, die 1811 den 20-jari
gen leeftijd hadden bereikt, moesten
aan de lotiDg deelnemen, maar ook
allen, die in en na het jaar 1783 ge
boren waren.
Zoo drukte zijn hand zwóar op ons
V
Een wingewest van Frankrijk
Dat waren we geworden
Bij al zijn maatregelen, die hij nam,
gaf het belang van Frankrijk, of liever
zijn eigen belang Napoleon het richt
snoer aan voor wat hij ordonneerde.
Wat speciaal Nederlandsch belang
was, vond bij hem geen oor.
Zoo werd voor den waterstaat, voor
het dijk- en polderwezen, onder
Fransch bestuur niets gedaan en had
de overheersching langer geduurd,
de schromelijkste gevolgen zouden niet
uitgebleven zijn.
Nederland moest worden verfranscht.
Dat bleek aldra uit alles.
Bovenal uit de regeerings admini
stratie, die geheel op Fransche wijze
werd ingericht, d. w. z. volkomen
centraliseerend.
Ook hier school in den druk zegen.
Met één slag maakte Napoleon een
einde aan tal van oude misbruiken,
belemmerende gebruiken en dwaze
instellingen en onverdedigbare voor
rechten. Lastige kuoopen, die eeuwen
lang hadden gehinderd, werden door
hem met een slag van zijn keizerlijk
zwaard doorgehakt. Dat wè,s de goede
zijde van 't Fransche bestuur.
Maar de keerzijde was zwart.
Met Nederlandsche gewoonten en
gebruiken werd niet gerekend. Het
oud-vaderlandsche recht was niet in
tel. En de landstaal raakte in
verachting.
Elk officieel stuk moest in 't Fransch
wordeu uitgegeven, naast den Neder-
landschen tekst. In elk departement
mocht slechts één nieuwsblad ver
schijnen, dat zoowei in het Fransch
als in het Hollandsch moest worden
gedrukt. Op alle scholen, van de ge
wone lagere school af, moest Fransch
onderwezen worden.
Het onderwijs, waarop in vroeger
eeuwen Nederland terecht was trotsch
geweest, kreeg een leelijken knauw.
De lagere en middelbare scholen
werden getroffen door een belasting,
die vele deed kwijnen en ten onder
gaan. Ook de Latijnscbe scholen deel
den in dezen druk. Die te Amsterdam
bv. zag de helft harer leerlingen ver-
loopen.
En Bilderdvjk, de groote kampioen
voor de Nederlandsche taal, wist niet
beter te doen, dan Napoleon te wijzen
op het groote gewicht dezer taal voor
de kennis van het Fransch, om te
probeeren hem langs dezen weg wat
gunstiger voor de beoefening van het
Nederlandsch te stemmen.
Met de vrijheid was het uit.
'tBest bleek dit bij de drukpers.
Van vrijheid van drukpers was geen
spoor meer te ontdekkenzij was
geheel in banden geslagen.
De censuur was ongehoord streng.
Ieder werk, dat ter perse gaan zou,
moest eerst voor of door den raad
van censuur te Parijs beoordeeld wor
den eu alles wat ook maar uit de
verte zweemen kon naar een veroor
deeling van 't Fransche bewind of het
volksgevoel prikkelen kon, werd ge
schrapt.
Zoo was er een predikant, die in
e8n stichtelijke brochure, zonder
eenige toespeling op de toestanden
van den dag, de Schriftuurplaats had
gebruikt van neen lichte verdrukking,
die zeer ras voorbijgaat.*! Hij moest
die plaats wijzigen of zijn brochure
zou niet mogen worden gedrukt.
Büderdijk zou een «Geschiedenis
des Vaderlands uitgeven, waarvoor
een prospectus was opgesteld
't mocht niet worden gedrukt.
Een Fransch inspecteur, dieermeè
't zeggen over had, gaf als zijne mee
ning te kennen, dat het Nederlandsche
volk met wat er vroeger op dit kleine
strookje gronds gebeurd was, niets te
maken had. 't Was nu ingelijfd bij
de Fransche natie en de geschiedenis
van Frankrijk was voortaan ook zijn
historie.
Nóg verder ging Napoleon.
Al was er geen Nederlandsche staat
meer, geen vlag, geen vloot, geen leger,
geen regeering er was nog steeds
een Nederlandsch volken nu werd
het zijn streven, om dat volk zooveel
mogelijk met het Fransche volk te
doen samensmelten.
Allerlei middelen gebruikte hij
daartoe, met name het huwelijk
De autoriteiten legden op zijn bevel
een soort van stamboek aan, waarin
alle mogelijke bizonderheden werden
opgeteekend over Nederlandsche erf
dochters, die Napoleon hoopte te doen
huwen met zijn Fransche officieren.
Ook de mindere Franschen moesten
hun best doen, orn de vermenging
der rassen zooveel mogelijk te bevor
deren. De bekende perfect De Celles
trachtte te Amsterdam huwelijken uit
te lokken tusschen Fransche soldaten
en de huwbare meisjes uit het,Bur-
gerweeshuis.
Een dicht gebreid informatie-net
werd over Nederland gelegd.
Van alles en nog wat werden re
gisters gemaakt en aanteekeningen
gehouden.
Zelfs in zijn eigen woning voelde
men zich niet vrij.
Een uitgebreid spionnage-systeem
deed het gevoel van vrees en onvrij
heid toenemen.
Voor een gulgauw woord, kwam
men in aanraking met den strafrechter.
Wie gevaarlijk leek, werd kort en
goed naar Parijs opgezonden, waar
de gevangenissen ruim waren en de
bewakers wreed.
Zoo zuchtte heel het Vaderland
onder den druk.
De grenzen van de voormalige par
tijen werden uitgewischt. In den smelt
kroes der louterende verdrukking
werd het Nederlandsche volk één.
Somber zwijgend, of in moedeloos
heid zuchtend Wachterwat is er
van den nacht?
(20 Cents per regel.)
I D I Q q q i Baioiaaa
WaterdicM en Mieloos,
Alleenverkoop voor Flakkee:
Dirksiand.
ifl
voor het
ezonden.
erking
'Hl.
rksland.
dijk 262:
roote partg
erschillende
Jerijen naar
[rledikantjes
ifcmatr assen
ring franco
6544
Deze Courant verschgnt eiken Woensdag en Zaterdag.
Abonnementsprijs per drie maanden fr. p. p. 50 Cent.
Buitenland bij vooruitbetaling f 4,50 per jaar.
Afzonderlijke nummers 5 Cent.
ÜÏTÖSJTBB
Telefooa Iaterconn. SI o. 9.
Advertentiën 10 cent per regel en maal. Reclames 30 per regel.
Boekaankondiging Cent per regel en 4/» «aal.
Dienstaanvragen en Dienstaanbiedingen 50 Cent per plaatsing.
Groote letters en vignetten worden berekend naar de plaatsruimte die zg beslaan
Advertentiën worden ingewacht tot Dinsdag- en Vrijdagmorgen 10 nnr.
9 Ken verstandige huismoeder D
B zorgt er ALT1JH voor b
B BIJ DE HASD te hebben. g
(8 fl Q B Q B BBBBBBB
Bemesting van Wintergranen.
In de laatste jaren is op 't gebied van land
en tuinbonw zeker niets in zoo hooge mate
veranderd als de wijze van bemesting. Een
beter zicht in de leer der plantenvoeding is
hiervan ongetwijfeld de voornaamste oor
zaak. Theorie en praktijk gaan voortdurend
meer hand aan hand, terwijl de overtuiging
zich meer en meer baan breekt, dat slechts
een rationeele bemesting in staat is de
opbrengst onzer akkers, graslanden en tuinen
meer rentabel te maken.
Na kan een stalmestbemesting alleen
daarom niet rentabel zijn, omdat zij geen
voldoende rekening houdt met den toestand
des bodems en de eischen, welke de ver
schillende cultuurgewassen stellen aan den
voorraad voedingsstoffen, noodig voor een
normale ontwikkeling. In de laatste jaren
toch is niet alleen door opzettelijk genomen
proeven, maar ook op rationeel gedreven
boerderijen op ondubbelzinnige wijze geble
ken, dat, wil men de hoogst mogelijke
zuivere opbrengsten verkrijgen, het gebruik
van handelsmeststoffen, 't zij alleen of als
aanvulling van den stalmest, bepaald nood
zakelijk is.
Het onvoldoende van de stalmest treedt
vooral duidelijk te voorschijn bij den ver
bouw van onze wintergranen, omdat deze
op de meeste boerderijen een eerste plaats
innemen. Vergelijkt men de resultaten,
welke men verkreeg met uitsluitend stal
mestbemesting met die, verkregen op
een rationeel gedreven boederij, dan sprin
gen de voordeelen der moderne bemesting
duidelijk in het oog. Wij willen ter illus-
treering hier de uitkomsten laten volgen
van enkele der vele proefvelden, in de laat
ste jaren aangelegd op de Veluwe, waar
nog algemeen de teelt van rogge en aardap
pelen de hoofdverbouw is.
Bij G. Tabor Mz. te eerbeek was in 1910
een roggeveld aangelegd, verdeeld in 3 ge
lijke perceelen, waarvan één stalmest, één
kunstmest en één half om half ontving.
De oogsten waren per Hectare:
K.G. K.G.
Zaad. Stro o.
van Half om half 2908 en 5128
Kunstmest 2457 5985
Stalmest 2114 4014
»Half om half* won het dus met het
zaad verreweg, de kunstmest met het stroo
de stalmest stond veel lager. Op dit veld
was Pettküser rogge verbouwd. Vroeger
was algemeen de Gelderscbe Kruiprogge,
die niet zooveel oplevert. Maar indien slechts
goed bemest wordt, dan kan ook deze soort
soms zeer bevredigende uitkomsten geven.
Bewijze een proefveld bij W. v. d. Hel Hz.
te Beekbergen, waar bemest werd met 700
K.G. slak, 800 K.G, kainiet en 200 K.G.
chili, 't Gewas was een lust om te zien
en de oogst voldeed aan de verwachting
Met 700 K.G. kainiet 2644 K.G. zaad
en 4933 K.G. stroo
Zonder kali 2250 K.G zaad en 4194 K.G.
stroo
Onbemest slechts 1600 K.G. zaad en 8000
K.G. stroo.
Hier rendeerde derhalve de mest uitste
kend. Dit was niet minder het geval te
Spankeren bij Gebroeders Kappers, waar
de sterke bemesting van 12 baal slak, 13
baal kainiet en 2-j baal chili werd gegeven.
De akker bracht een enorm gewas voort
zooals daar nimmer was gezien per Hec
tare 4425 K.G. zaad en 6800 K.G. stroo.
De zware halmen hadden alle een lengte
van 2 25 M., vele uitstekende van 2.40 M.
in de aren telden we 96 korrels.
Zulke oogsten werden vroeger niet ge
wonnen, omdat de bemesting te schraal,
gansch onvoldoende was voor een normaal
gewas. Thans kunnen we het wijlen Dr.
W. C. H. Staring nazeggen »Geen sleohte
gronden zijn er, slechts slechte boeren.*
0. B.
Moeders en het Socialisme, 't Was in
den tijd van het eerste Fransche keizerrijk
Madame (de naam doet er immers
mets toe) vroeg eens aan Napoleon Welke
maatregelen, Sire, zouden er genomen moe
ten worden om het Fransche volk te her
vormen
En het antwoord van dat oorlogsgenie f
»Geef aan Frankrijk moeders, mevrouw
Me dunktdit antwoord van den genialen
Napoleon (want geniaal was hij, hoe men
overigens ook over hem gelieft te denken)
dit antwoord getuigt van groote, diepe men-
schenkennis.
Groote mannen hebben in den regel, er
zijn natuurlijk ook uitzonderingen, groote
moeders gehad.
Kent ge de moeder van den va
der des Vaderlands
Kent ge de moeder van den >grand old
man* Gladstone?
Kent ge de moeder van Augustinus P
Zeg maar gerust
Iedere Augustinus heeft zijn Monica ge
had
We spreken daarmee uit, dat de invloed
van de moeders en van de vrouw in het
algemeen veei verder gaat dan kortzichtige
onbesuisde suffragettes met het stembriefje
in de hand schijnen te droomen.
Waarin bestaat het gevaar van het So
cialisme
Niet in de schetterende brasems, die op
allerlei meetings en vergaderingen zwaar
staan te boomen,
Niet in het hoerageroep van jonge broek
jes, die ter nauwernood droog achter de
ooren, gemakkelijk door alle wind van leer
worden meegevoerd.
Niet in al die would be-hervormers, die
wanea met een tooverslag al het kwaad in
goed te kunnen verkeeren.
Neen, neen; in dit alles steekt niet het
grootste gevaar.
Het gevaar dreigt van een gansch an
deren kant.
Het gevaar zit in de degeneratie van de
moeder.
In de geschiedenis der koningen van Is
raël en Juda leest ge telkens En de naam
zijner moeder was
Regel daarbij is een vrome moe
der een Godvreezende zoon.
God is een God der geslachten 1
De verstrekkende invloed van een vrome,
verstandige moeder is niet te berekenen.
De Prediker zegt; >Hare kinderen staan
op, en roemen haar welgelukzalig.*
Het goede voorbeeld van de moeder
