Zaterdag 26 Juli 1913. 28,te Jaargang JV. 1888. voor de Ziiidliollandüclie en Zeeuwsclie Eilanden. EERSTE Mi. r Antirevolutionair Orgaan n IN HOC SIGNO VINCES W. BOEKHOVEN, Da ernst van 't oogenblik Hotel liestaurant Deze Courant verschijnt eiken "Woensdag en Zaterdag. Abonnementsprijs per drie maanden fr. p. p. 50 Cent. Buitenland bij voomitbetaling f 4,50 per jaar. Afzonderlijke nnmmers 5 Cent. UITGEVEB SOMMELSDIJK. Advertentiën 10 Cent per regel en */x maal. Reclames 20 per regel. Boekaankondiging 5 Cent per regel en 4/8 maal. Dienstaanvragen en Dienstaanbiedingen 50 Cent per plaatsing. Groote letters en vignetten worden berekend naar de plaatsruimte die zij beslaan. Advertentiën worden ingewacht tot Dinsdag- en Vrijdagmorgen 10 uur. Alle sink ken voor de Ktedactle bestemd, Advertentie» en verdere Administratie franco toe te zenden aan den Uitgrever. *Sr Ons opschrift is ontleend aan bladz. 1 van het Propaganda boek der Vrij zinnige Concentratie. Het boekje kost een dubbeltje en is daarmee duur ge noeg betaaldniet omdat de inhoud onbelangrijk is, naar omdat blijkens de herstemmingen, toen de Concen tratiemannen zich verkochten, zooals O ds. Hoogenhuizen dat uitsprak; toen de vrij-Liberalen stelselmatig hun be ginselen verloochenden, zooals de Ne derlander terecht opmerktetoen de Caudijnsche brieljes aan Mr. Troelstra werden gestuurd over zijn voorwaar den van Algem. Kiesrecht en Staats pensioen, omdat blijkens die herstem mingen de daden van de Concen tratie in lijnrechten strijd kwamen met de beginselen in het Propaganda- boek ontwikkeld. Lees bladz. 77 van 't Propagandaboek met 't klinkende opschrift»waarom tegen de Sociaal- Democratena en als ge 't gelezen hebt en ge denkt dan om de herstemmin gen, toen in woesten zeteljacht de Concentratiemannen haast-je, rep je, voor nog Troelstra iets had gevraagd, het Commando kregen: Allen op Rood - om onze zetels te reddendan zegt if ge: 10 cent is voor zoon boekje veel te duur betaald, want 't zet de waar heid op haar kop. Hoor den eersten regel op blad 77 Dat het concentratieprogram even beslist partij kiest tegen de Sociaal- Democratie als tegen de Coalitie is natuurlijk. Al hebben we met de sociaal democraten in dezen strijd dit gemeen, dat wij beiden de Coa litie een groot gevaar vinden voor het land, daarmee houdt de ver wantschap geheel op. En dan gaat de heer Roodhuizen, de schrijver van dat artikelWaarom tegen de Sociaal-Democratie voort om op te |sommen, waarin de Con centratie met de Soc. Dem. niet ac- coord gaat. Niet accoordomdat de S. D. A. P. geleidelijke verbetering van de maat schappij op de bestaande grondslagen niet mogelijk acht en deze kapitalis tische maatschappij wil vervangen door een andere, die de Concentratie hersenschimmig beschouwt, omdat de mensch ook steeds een mensch blijft en meeDingsverschillen te allen tijde ook in die Socialistische maatschap pij zullen blijven bestaan. Niet accoord met de Socialisten, om dat die of niets of alles willen hebben, getuige de Ongevallenwet, Leerplicht wet, Arbeidscontract, en daarvoor den schijn wekken van veel meer te kun- en en willen geven dan de Libera len daarbij'; vergetende, dat de S. D. A. P. veel kan beloven, omdat ze geen verantwoording droeg, toen ze, zegge al 7 Kamerleden sterk, was, ter wijl de Liberale Partij niet kan belo ven, omdat ze tot de Regeering kan geroepen worden. Niet accoord, omdat de S. D. A. P. een ministerie, dat optreedt om aan het volk algemeen kiesrecht en Staats pensioen te geven, naar alle waar schijnlijkheid terstond gaan bestrijden, zoodra het op ander terrein iets doet, wat hun mishaagt bv. een oorlogsbe- grooting. Deze drie oorzaken waren er dus om tegen de S. D. A. P. op te trekken le, hun hersenschimmige Toekomst staat 2e. hun veel te verre eisschen, die onbereikbaar zijn 3e. het dreigend gevaar om een zittend Kabinet bij üorlogsbegrootingen te doen duikelen. En daaromstem de Concentratie, opdat haar meerderheid groot genoeg zij om twee doeleinden te bereiken de Coalitie den genadeslag toe brengen zooals Roodhuizen woordelijk schrijft, en om de S. D. A. P, in haar opposi- liekracht te vernietigen. Bij de eerste stemming stond de Concentratie geharnast tegen de S. D. A. P. en rnst de hulp van de Herv. Kerk en het Roomsche spock, en de Tariefvogelverschrikker plus wat Staatspensioenskabaai kwam ze tot een succes van 12 zetels en 47 herstemmingen. Nu stond ze voor twee heete vuren: de Coalitie moest den genadeslag krijgen en de Opposi tiekracht der S. D A P. moest genekt. Een van de twee moest ze door. Ze zag 10 harer zetels wankelen, als de Socia list haar niet hielp tegen de Coalitie en in plaats nu van de oppositiekracht der Socialisten te verminderengaat ze die versterken en buigt onder de met ijzerbeslagen schoenzolen der Socia listische partij. Ze verliest daardoor 4 zetels en komt in de Kamer terug van 41 op 37 en de S. D. A. P. wint er 11, en komt terug van 7 op 18. Om de coalitie den genadeslag toe te brengen, bracht ze 't Land in de grootste moeilijkheden. De ernst van 't oogenblik«, zoo begint het Propa gandaboek op bladz. één. Maar nu, na den uitslag, mocht op bladz. 82 wel als noot toegevoegd worden aan 't slot van Roodhuizens stukjeDe ernst van 't oogenblik door onze Con- centratietaktiek verhoogd en 's Lands welvaren verlaagd, 'f Boekje gratis te bekomen als gids voor den toekomstigen kiezer, hoe hij voortaan niet stemmen moet Hoe denkt de Vrijzinnigheid zelf er over In 't Vrijzinnige Propagandaboek komen op bidz. 83 tot 94 allerlei aan halingen vooruitknipsels om de Roomsche Kerk te bestoken; de Co alitie te bestrijden en de S. D. A. P. aan te vallen. We zullen ze zoo van tijd tot tijd in herinnering brengen en beginnen met de eerste. Hoe Paus Pius X over de Her vormers oordeelt (Encycliek 26 Mei 1910): »Hoovaardige en oproerige menschen, vijanden van het Kruis van Christus, menschen van aard- sche gezindheid, wier God is de buik meegaande met de hartstoch ten der meest verdorven vorsten en volken. Dat oordeel is streng en doet ons pijn. Maar hoe denken de Liberalen over de Hervormers. Hoe denken de Liberalen over die groote mannen Calvijn, Luther, Zwing li Wicklef enz. Denken ze er beter over dan de Paus Of even slecht Hoe ze er in 1550 overdacht, blijkt uit het volgende citaat Het Libertijnsch beginsel in den Raad te Geneve begon zich uit te spreken en het volk daardoor aan gemoedigd sprong weer uit den band. Al wat Gereformeerd was werd bespot en gekweld en het grootste deel van den smaad en de moeite was weer voor den Refor mator Calvijn zelf. Kwajongens zelfs Gedempte Boerensteiger 63A, 63B - Btotlerdaiii. DINERS 60 ceüt en hooger. LOGIES MET ONTBIJT f 1 en f 1.25 Aanbevelend, R. C. F. T. ÉL LEE-Moom liepen hem tegen het lijf; men drong hem op zij, wijl men niet voor hem uit den weg wilde gaanmet stee- nen en uitgetrokken sabels joeg men Calvijn naar zijn woning en menigmaal bracht hij er slechts met de grootste moeite het leven af Eenige raadsleden kwamen zelfs in het Consistorium de geestelijke bespotten. Gaf hij college (les), dan tierde en schreeuwde men zoo erg voor de deur, dat hij ophouden moest en kwam hij buiten om stilte te verzoeken, dan lachte men hem in 't gezicht uit. En hoe men met het heilige handelde, blijkt het best hieruit, dat men allerlei vuile lied jes zong op psalmwijzen, zelfs onder de godsdienstoefening. En Beza zegtDaar Calvijn dit kwaad niet vermocht tekeeren,droeg hij het met stille Christelijke over gave en met onverwinlijk geduld. Kijkals de Liberale Uitknipper in het Propagandaboek bij hetgeen hij over den Paus schrijft, nu ook eens voegen wil, hoe zijn voorvade ren over Calvijn dachten, dan vult het een het ander aan. En als dan de uitknipper ook er eens bij wil voegen, hoe de Liberalen denken over de zonen van Calvijn, bv. Groen van Prinsteren, als de eerst geboorne die in deze eeuw zich kind van Calvijn noemde, dan krijgen we een waardig slot. Om te zwijgen na tuurlijk hoe ze over dr. Kuijper den ken, die al 50 jaar bezig is de grond gedachten van Calvijn voor het Ne- derlandsche volk te ontwikkelen. Ja, over dr. Kuijper, als zoon van Calvijn zwijgen we na 1905 en 1913 geheel, 'tls al te bekend. Maar over Groen iets. In lib. organen uit 1850, schreef men: Groen en Conpagnie zijn op zijn best genomen, als tooneelspelers te beschouwen, die bekwaamheid ge noeg bezitten om allerlei rollen de tegenstrijdigste zelfs te vervullen. Men vergete slechts niet, dat men tooneelhelden voor zich ziet. De Protestansche Jezwiten zijn op zich zelf niet gevaarlijk. Hun leus: de voorschritten van de Kerk boven den Godsdienst maakt hen echter te duchten omdat zij, daaromtrent in verband staan met de waarlijk ge vaarlijke Roomsche Jezwiten. Er is in de Roomsche kerk een partij waarmede wij den heer Groen volkomen gelij k stellen Het is die der Jezwiten. De staatkunde der antirevolutio nairen is een weifelende, factiezuch- tige, huichelachtige, machiavellisti sche, verachtelijke politiek. Zie, zoo oordeelden de liberalen over den nakomeling van Calvijn. Als dus 't Propagandaboek de menschen oproept om te hooren, wat de Paus zegt over de Hervormers, dan wen- schen we ook de door ons genoemde twee staaltjes en uit 1559 en uit 1850 aan de Kiezers voor te leggen. En wat er sinds 1900 tot 1913 geschol den is op de Calvinisten door de Liberalen in proza en poezie, 't is van geen minder allooi dan wat de Paus beweerde van Calvijn. Met dit groo te onderscheid nog dat de Paus in den Protestant terecht een kerkelijken te genstander zietmaar dat de Libe raal door afval en miskenning van 't Protestantisme, waarin het zelf gebo ren en opgevoed is, zijn eigen geloofs- genooten vertrapt, beleedigt en hoont. De Paus strijd tegen de alvalligen. De liberaal smaadt zijn eigen kerk- genooten en bezoedelt hun karakter en bevuilt hun oprechte bedoelingen. Niet in H Kabinet. Op de Partijkonferentie der S. D. A. P., 19 Juli gehouden, is met 13 tegen 8 stemmen besloten het aanhod van dr. Bos tot meewerking aan ministe rievorming te wijzen van de hand dus geen S.-üemocraat in 't Kabinet. De minderheid, 8, was niet zoo onbe- teekenend en wijst op een sterke stroo ming om de verantwoordelijkheid wel te dragen én met 't oog op 't program der Regeering zelfAlg. Kiesrecht en Staatspensioen èn met 't oog op de propaganda in de toekomst, die haar kracht kan inboeten, wanneer dat program niet zóó uitgewerkt wordt als wenschelijk wasdoor de afwe zigheid uit 't Kabinet van de S. D. A. P. Gevolg van deze weigering zal zijn, dat dr. Bos de hem gegeven opdracht tot kabinetsformatie niet aanvaardt. Wat nu De vraag, of deze weigering der S. D. A. P. om in 't Kabinet zitting te nemep, medebrengt, dat de vrij zinnige concentratie alsdan van het vormen eener regeering ter uitvoering van het overgelegde program zal af zien, hangt nog in de lucht. Naar de berichten luiden, heeft de Concentratie eerst af willen wachten of de S. D. A. P. bereid was zitting te nemenen daarna zou ze haar eigen gedragslijn willen vaststellen. We hebben dus geduld te oefenen tot op de Algemeene Vergad. der Con- centra'iegroepen, die weigering der S. D. A. P. hebben te bespreken en uit te stippelen den weg, dien 't nu uit moet. We wagen ons niet aan gissingen, ze zijn altijd van zeer geringe kwa liteit, omdat in zulke ernstige politieke dagen partijen soms dingen moeten aanvaarden, waar ze in beginsel tegen zijn. Maar we vermoeden, dat de Con centratie met haar 37-tal de Regeering niet zal aanvaarden. Doch wat dan? Een zakenkabinet Daartegen zal de S. D. A. P. zich met klem en kracht verzetten. Ze wil absoluut geen Zui- derzeekabinet. Ze eischt van elk KabinetA. Kies recht en Staatspensioen. Maar ons dunkt, dat een partij, die zelf de ver antwoordelijkheid weigert om in een Kabinet zitting te nemen, niet zoo'n hoogen toon moet aanslaan tegen de Concentratie, wanneer die ook weigert. We zitten in 't moeras! OP DEN UITKIJK. i. "-V-Y- Jk," Telefoon Interconun. Mo. 2. Direct nabij de Hoofdsteeg, Buiten miezerde de regen. 't Was in 't smalle huisvertrek, achter den winkel, dat geen eigen lichtvang had en 't winkellicht nog dempte door vitrage voor de binnenpui, 't was er 'n sombe re schemering. Maar dat hindert oude juffrouw Have- ling niet. Dat is ze sinds jaren gewoon. Schemering is Jiier regel. Alleen in de zomermaanden komt er laat, na zessen, door den winkel heen, e.eu wat zon in 't vertrek en 's avonds heeft ze sinds enkele jaren gas, maar als regel geldt, dat 't dag licht in deze alkoof-kamer wordt verdund tot schemer. Juffrouw Haveling wénde daaraan. Ze ziet de dingen er even goed om, en, gaat ze heel enkel 's uit, ze is pas weer op haar gemak als ze hier ronddribbelen kan't oog op haar werk en tegelijk ziende, wat er in den winkel gebeurt, buiten, in de menschenvolkte als 'n kip, die haar roest hok kwijt is, maar hier thuis, tevreden buiten 'n vreemdelinge, hier meesteresse, veertig jaar 1 't Is ochtend nu en zij rept zich voor 't ontbijt. Ze heeft den tijd gekend, dat 't hier vol zat om de tafelvier kinderen, 'n dagmeisje, 'n naaister, haar moeder op 'r oude dag, toen wa3 't loopen, maar toen was zij ook in haar krachtnu zou ze 't zoo met meer kunnen, maar nu hoeft het ook niet meer; met hun beiden zijn ze aan den avond des levens overgebleven, Haveling en zijsinds jaren al. Samen zetten zij zich aan 't ontbijt. 't Is wonderlijk stil van morgen 't lijkt wel Zondag, al is het Dinsdag 31 April. Ouder gewoonte kijkt de vrouw telkens door de smalle vitrage-gleuf naar voren of er iemand en wie er wel voor de toon bank staat. Dan lacht Haveling haar uit. Vergenoegt wrijft hij zich de grove win keliershanden die veertig jaren lang gul dens telden, winkelwaren inpakten en cen ten teruggaven. »Dat is voorbij, moeder 1 De winkelschel gaat voor ons niet meer .We zijn nu veroordeeld, zal 'k maar zeggen tot le venslange vacant ie 't Kon erger we zen 1 Zijn vrouw knikt van ja en poogt een dankbaar gezicht te zetten. Want als ze hun beiderweg es nagaat dan heeft ze reden tot dank. >Ze hebben het in den regel nogal ge troffen*, zeggen zoo de buren. »De Heere heeft alles wel gemaakt*, mag zij vromelijk getuigen. Veertig jaar heeft Hij hen gezegend, al zijn hun de tegenheden niet gespaard. Toen ze trouwden, namen ze de zaak over voor 'n schijntje. De vorige eigenaar had haar laten verloopen en was blij dat- ie 'r met fatsoen af kon. Dat was in de eerste jaren 'n tobberij geweest. Je kunt veel beter van den grond af beginnen, zei Haveling weieens. 'n Goe de naam is beter dan goede olie, maar omgekeerd Toch was 'tgegaan. Na 'teerste >lus- trum* ze heeft 't woord van haar oud ste den dominee, was de zaak 'n geldwin ning geweest, zoodat ze alles hadden en nog overlegden. Nu zijn die vette jaren voorbij. Want de zaak had geen >opvolger«. Ja, als ze daaraan denkendat is >het« kruis huns levens geweest en 't zal 't blijven ook. Hun oudste, 't was van jongsaf te zien die moest studeeren. Daarop volgden twee meisjes nu al jaren getrouwd en elk met 'n druk gezin. Maar de jongste was 'n geboren winke- i

Krantenbank Zeeland

Maas- en Scheldebode | 1913 | | pagina 1