ELMOU
TWEEDE BLftO.
Ccntr. Until. fa.
Zaterdag 12 Juli 1913. No. 1884.
Twee Bladen.
Op Woensdag 16 Juli a.s.
hoopt de Centrale te verga
deren met afgevaardigden
en belangstellenden in de
Zondagschool, 's middags 3
uur
Eeclames Mededeelingen enz.
BUCHAJ1S P1UEN
IN HOC SIGNO WSES
Dit nummer bestaat uit
Uit de Pers.
Pieter Jelles,
de slimme orgeltrapper.
20 Cent per regel.
:sa:
Plaatselijk Nieuws.
Ingezonden Stukken.
Namens het Bes'uur
De SECRETARIS.
We lezen in de »Graafschapper« onder
het hoofdje:
(Een verhaal uit onze dagen.)
Als we ons niet vergissen, kwam negen
jaren geleden, in 1904, in de Alblasser-
waard 'n gelijkenis voor tot teekening
van den polititken toestand van die dagen.
'n Politieke gelijkenis dus, zoo ge wilt,
waarin veel leering school voor hen, die
niet ziende blind en hooiende doof zijn.
We gelooven, dat ze nu in 1913 nog
meer het werkelijke leven nabij komt, dan
toen ze werd geschreven, waarom we het
verhaal hier laten volgen.
De allereenvoudigste onzer lezers kunnen
het snappen.
Rustenburg is een stad in ons vaderland.
Ge vindt ze wel op geen kaart aangetee-
kend, maar toch bestaat ze en telt onge
veer 50.000 inwoners.
De stad heeft éen merkwaardigheid,
waarop groot en klein trotsch is.
In 't midden der stad d.1., op het markt
plein, staat een groot schoon gebouw, reeds
eeuwen lang geleden opgetrokken.
Uit welke straat men het marktplein ook
nadert, steeds wordt men getroffen door
de sierlijke bouworde, de kunstige gevels,
de slanke torentjes 't is een gebouw
uit den schoonen tijd onzer vaderen, toen
ze zoo bouwden, dat we nog als hulpe-
looze kinderen erbij staan en vragen Wat
was toch wel 't geheim van hun wonder
bare kunst p«
Men noemt dit gebouw het Volkspaleis
en 't is de merkwaardigheid van Rusten
burg, die elk vreemdeling móét zien.
Maar er is meer.
Dat paleis zelf bevat nóg een merkwaar
digheid.
Daarin staat, op de galerij boven den
hoofdingang, een orgel, zóó groot, zóó
schoon van klank, dat het na 't orgel
uit den Haarlemschen St. Bavo natuurlijk
gerust het eerste van Nederland mag
heeten.
Nog zijn echter de merkwaardigheden
niet ten einde.
Tweemalen 's weeks gaan de deuren
van het Volkspaleis open en stroomt de
bevolking naar binnen, om te genieten van
de eenig-mooie orgelbespelingen, die dan
gegeven worden en waarbij de voornaamste
muziekmeesters uit de stad medewerken.
De Rustenburgers zijn zeer muzikaal
en kunnen van den kleinste tot den groot
ste als echte kenners over de muziek 00 -
deelen.
Deze eigenschap schijnt erfelijk in de
geslachten en daaraan moet het zeker wor
den toegeschreven, dat telkens om de drie
of vier jaren, bij meerderheid van stemmen,
door de burgers zelf wordt uitgemaakt, wie
als muziekmeesters het orgel in het volks
paleis zullen bespelen.
Nu was den laatsten keer de keuze des
volks gevallen op mannen die zeer veel
liefde eo eerbied hadden voor de chris
telijke kunst.
Dat was op de wekelijksche uitvoeringen
zeer goed te merken.
Statig ruischten de psalmen Davids door
de gewelven; gewijde muziek trof de har
ten de wondere orgelklanken huppelden
tot Gods eer en zongen Zijn lof.
Nu eens grepen ze de hoorders, die
ademloos luisterden, met forsche hand in
't geweten dan weer fluisterden ze zacht
van liefde, van rust voor vermoeiden, van
zaligheid voor 't hart.
En bij dit alles werden de nationale
liederen niet vergelenin eindelooze vari
aties wisten de bespelers de volksliederen
van eeuwen her te brengen tot oor en
hart van het tegenwoordige geslacht,
»Zóó is ons orgel nog nooit bespeeld*,
zeiden velen.
Anderen echter waren het daarmee niet
eens.
Dat waren zij, die vroeger het orgel
bespeeld haddenzij en hun vrienden. Zij
werden wee van al die statige en gewijde
muziekzij hielden niet van een Bach
zij hadden meer op met een Wagner of
'n Strauss zij minden een vroolijk wals-
wijsje en een luchtig operastuk.
Zij waren niet klassiek aangelegdzij
waten meer >modern< en hielden van een
„liberaal liedeken".
Hun twee muziekmeesters bij uitnemend
heid waren de heeren Jan Hendrikus,
Liberaal en Krijn, Vrijzinnig-Democraat.
Met hun vrienden stelden ze alle pogin
gen in 't werk om hun verloren zetels
voor 't orgel in 't Volkspaleis weer in te
nemen.
Daar echter de tegenwoordige muziek
voor velen groote bekoring had, vreesden
ze zeer, bij de volgende stemming 't weer
te verliezen.
Maar wat gebeurt.
Sinds eenige jaren had zich in Rusten
burg nog een muziekmeester gevestigd,
zekere meneer Troelstra, bijgenaamd
Pieter Jelles de Koude.
Die hield er weer een andere soort van
muziek op na. Zijn lievelingsstukken waren
't Marianne lied, de Achturenmarsch,
het Stembuslied, de Marseillaise, enz.
Ook die mijnheer Pieter Jelles moest
van Chr. kunst niets hebbeD.
Ook hij spande al zijne krach'en in om
de mannen van de Christelijke kunst van
achter het orgel weg te krijgen.
Vandaar, dat de heeren Jan Hendriicus,
vrijzinnig liberaal en Krijn, vrijzinnig
democraat zeer lief en vriendelijk tegen
over hein waren. Geen onvertogen woord
werd tegen hem geuit. Wel erkende ze, dat
hij soms een 2-dwaasheid* beging, maar
daar bleef het dan ook bij.
Zij adviseerde dan ook, om wanneer
het straks bij de herstemming (usschen
een aanhanger van Pieter Jelles de Roode
en een man tan de christelijke kunst
kwam te staan, men dan aan den eerste
de voorkeur diende te geven.
Liever 'n rooje, dan een man van de
christelijke kunst, was hunne leus.
Toch waren er, die zoo maar niet op
stel en sprong met dit advies konden mee
gaan.
Je kan dien Pieter Jelles de Roode
toch niet al te best vertrouwen. Je moet
hem ter dege in de gaten houden, zeiden
ze tegen Jan Hendrikus en Krijn. Pas
maar op, hij wil ook op z'n beurt mee
spelen. Wij moeien van zijn socialistische
deunen in ons Volbspalets niets hebben.
Pieter Jelles de Roode, die dit hoorde
begreep zeer goed, waar hem de schoen
wrong.
»Laat ons vrij uitspreken, mijne heeren
sprak hij. »lk begrijp zeer goed, dat de
Rustenburgers voor mijn mutiek nog niet
rijp zijn. Als we 't winnen, laat ik daD
ook graag het orgelspelen geheel aan U
over I
Liberaal eD Democraat kijken 'em onge-
loovig aan
2 En jij dan vragen ze.
»Ik,« zegt de Roode, »ik stel mij te
vreden met de nederige rol van orgel
trapper
»Top«, juichen de beide anderen. Jij
wordt orgeltrapper,*
En achter z'n rug stooten ze mekaar
aan over dien onnoozelen Pieter Jelles,
die 't orgelspelen heelemaal aan hen wil
overlaten.
Het pleit is beslecht. Met een paar
stemmen meerderheid is voor de eerstvol
gende jaren aan Jan Hendrikus, Vrij
zinnig liberaal; aan Krijn, Vrijzinnig -
democraat en aan Pieter Jelles de Roode,
Sociaal-Democraat de zorg voor 't pa
leisorgel opgedragen.
De dag der eerste uitvoering kwam.
Pieter Jelles is al vroeg op z'n post.
Hij is echter niet alleen, maar hij heeft
enkele zijner vrienden, arbeiders, met ge
spierde, behaarde vuisten meegebracht.
»Wat moeten die?« vraagt Jan Hen
drikus, boven komend.
»Helpen trappen, als ik moe wordt,*
zegt De Roode.
't Spel begint.
Ja, dat is weer de muziek van voorheen
luchtig en los.
De heer Vrijzinnig-Liberaal begrijpt
echter dat de overgang niet te groot mag
zijn en daarom vlecht hij bij zijn spel een
variatie op 't Wilhelmus in. Dat klinkt
wat statig en 't is een volkslied.
Maar, ineens, midden in 'n regel
pffgeen wind meerHij kan op de
toetsen drukken, maar klanken krijgt hij
niet.
Woedend springt hij op van z'n bank,
en vliegt met z'n vriend Vrijzinnig-De
mocraat achter 't orgel, om te zien wat
eraan hapert. Daar staat Pieter Jelles
op z'n dooie gemak naast de trappers.
»Man, wat scheelt ge roept Vrijzin
nig-Liberaal. »Trap dan toch I*
»'k Doe 't nietis 't koppig antwoord,
'k Doe 't niet, of je moet uitscheiën
met dat Oranje lied
»Maar ik zal toch mogen spelen, wat
ik wil
De heer Jan Hendriksen, Vrijzinnig-
Liberaal staat op zijn teenen te wippen
van toom.
Met de grootste kalmte kijkt Pieter
Jelles hem 'n oogenblik aan.
»Jij kunt spelen, wat je wilt,* zegt hij
spottend, »maat ik trap
»D'r afder uit I* schreeuwt nu Vrij
zinnig-Liberaal in de hoogste woede.
Onmiddellijk echter scharen z'n vrienden
zich om de De Roode,
2. Bij de trappers kom je niet,* zegt deze
sarrend. »Dat was atspraak*.
Tandenknarsend gaat Vrijzinnig Libe
raal naar voren 't volk wordt oügeduld g,
maar aau 't Wilhelmus durfï hij zich niet
meer wagen.
Krijn, Vrij zinnig-Democraat bleef nog
even achter,
Pieter Jelles staat nu weer te trappen
en zegt onderwijl:
>Aan u nog 'n woordje, meneer Vrij-
zinn.g-Democraat. Als '1 strakjes uwbeuid
is, dan zult u me 'n pleizier doen, meter
eens enkele regels van 'l Stembuslied en
de Marseillaise doirheen te spelen,
»Dat doe 'k niet!* is 't antwoord, »wat
moeten de menschen wel denken
»Dan speelt u niet*, zegt De Roode,
>denk erom meneer ik trap
Eu of Vrij .innig-Democraat hoog spong
of !aag, Pieter Jelles, Sociaal- Democraat
bleef onvermurwbaar. Midden onder z'n
spel stuurde de trapper hem 'n boodschap
»Denk om m'n voorwaarde!*
En zoo geschiedde 't, dat het verwon
derde volk geheele regels en stukken der
roode liederen hoorde en leerde.
Genoeg.
Hier is het niet noodig 'n toepassing er
aan toe te voegen.
De toepassing ligt er op.
De kiezers hebben de vraag: »Zal
Pieter Jelles de Roode orgeltrapper
worden ja ol' neen bevestigend
beantwoord.
En wel op zoo'n wijs, dat hij er recht
op heeft meer dan orgeltrapper te wordeD.
Door met de vrijzinnigen in bond ge-
meene zaak te hebben gemaakt, om het
orgel uit de handen der coalitie te krijgen
heeft hij er zelfs recht op, om aan het
klavier te gaan zitten, om enkele van z'n
roode liedjes te spelen.
Bij LICHTE aandoeningen
aangewend, voorkomen
vaak zeer GEVAARLIJKE
ziekten.
Sommelsdijk. Door Burgemeester en
Wethouders is het luiden der torenklok op
.Zondagavond afgeschaft.
üliddelharuis. J. Witvliet alhier is
Dinsdag per brandcaid en verder per stoom
boot naar Rotterdam vervoerd naar 't ge
sticht »Eudokia« om aldaar een operatie
te ondergaan.
De vrouw van R. v. d. Valk welke
in 't begin dezer week aan 't aalbessen
plukken was, kreeg een onbeduidend wondje
aan haar hand, 't welk naderhand op begon
te zetten, bij geneeskundig onderzoek bleek
het bloedvergiftiging te zijn.
Door den heer L, Koudijzer is ontslag
genomen als bestuurslid van het zieken
fonds.
Naar men ons meedeeld is D. Kos
ter Lz. benoemd als stuurman op de visch-
sloep M.D. 10, genaamd Johanna Hendrika
reederij de heeren Kolff zood.
Den uitslag van de gehouden her
stemming op Woensdag 9 Juni voor een
lid van den gemeenteraad is als volg
Uitgebracht 556 stemmen
Van onwaarde 6 stemmen
Geldig 550 slemmen
J. C. Boin 263 stemmen
C. T. Zeedijk 287 s emmen
Gekozen de heer C. T. Zeedijk.
Den Bommel. Als een zeldzaamheid
kan worden gemeld, dat bij den landb.
P. Luijendijk thans een appelboom in
vollen bloei staat, terwijl ze rijk met
appelen beladen is en deze reeds de grootte
van een kippenei hebben.
Dezer dagen werd door L. Mijs bij
schipper Mast nog een H.U puike juin
scheep gebracht. Wel iets buitengewoons.
Bij de op 10 Juli j.l. gehouden
herstemming ter vervulling van eene plaats
in den Gemeenteraad, is gekozen de heer
Job. Mijs Jzn.
L.l Donderdagmiddag werd door
eenige arbeiders een vreemdsoortig geluid
gehoord, doch wisten niet van welken kant
het kwam. Toen zij onwillekeurig naar
boven keken, bemerkten zij dat juist een
vliegmachine boven hen passeerde, welke
voor het bloote oog zeer goed zichtbaar
was.
Onde Tonge. Tot Directeur der Gas
fabriek Oost Piakkee is alhier benoemd de
heer Tissing.
Nieuwe Tonge. Woensdag hebbende
kinderen van de 2 hoogste Klasien, met
het onderwijzers personeel een reisje ge
maakt naar den Haag en Scheveningen
zij vertrokken des 's morgens half 6 en
kwamen om half tien met de tram weer
in de gemeente begeleid door het muziek
gezelschap //Apollo// de kinderen waren
alle zeer voldaan over hetgeen zij hebben
genoten ook droeg het beste weer er toe
bij dat alles in goede orde is afgeloopen.
Dirksland. Aan de Zomerstraat (hoek
Voorstraat), zal een bestelbus geplaatst
worden voor Cokes aan de Gasfabriek
die des morgens 8.30 en 1 uur 's namid
dags gelicht zal worden.
Herkingen. Ingevolge Art. 12 der
Keur van het Waterschap '/Dijkring Piak
kee// zal in verband met Art. 2, 3 en 4
op 17 Juli a.s. door het Bestuur van
voornoemd Waterschap schouw worden ge
dreven.
Onderschat niet het gevaar van brand.
Dat ondervonden deze week de werklieden
van den landbouwer van S. onder deze
gemeente. Blijkbaar het vuur voor koffie-
koken niet totaal gedoofd, was dit opge-
liikkert, en had gemeenschap verkregen
met eenige omliggende bossen oud stroo,
doch ook met een nog zoo goed als nieu
we jas, die natuurlijk verbrande en alzoo
een flinke schadepost opleverde.
In de maand September, wanneer
volgens de Gemeentewet de herkozene „of
nieuwe leden van den Raad zullen zitting
nemen zal o.a. ook de verkiesing van een
Wethouder moeten plaats hebben door het
zich niet herkiesbaar stellen van den Heer
A. Munters.
Melissant. Onder eerevoorzitterschap
van Z. Edel achtb. den Heer Burgemeester
is in deze gemeen e een commissie gevormd
om het 100-jarig bestaan van Neerlands on
afhankelijkheid feestelijk te vieren.
De jongeheer A, Joppe slaagde voor
het toelatingsexamen tot de hoogere bur
gerschool met 5-jarige cursus te Schiedam.
De Heeren T. Kooman. L. van
Beek en J A. van Nieuwenhuijzen heb
ben hunne benoeming tot lid van den
Raad dezer gemeente aangenomen.
Stellendam. Woensdagavond had het
zoonlje van C. v. W. het ongeluk, van
een wagen te vallen, waardoor het een
zijner polsen kneusde. De kneuzing is niet
van ernstigen aard.
Donderdag zou C. K. leeren fietsen.
Alles ging goed, tot hij bij den schooi-
achterweg zijn draai verkeerd nam en hals
over kop in de bermsloot terecht kwam.
Met, een nat pak fietste hij naar huis.
Deze week arriveerde voor rekening
van de firma Jansen een te Workum (Pr.)
gebouwde blazer, A. Roon Gz. is als schip
per op het vaartuig geplaatst.
Dezelfde firma is nog een blazer wach
tende. A. de Jager kocht deze week een
z,g. jacht van schipper Jelier te Otiddorp
op dit vaartuig zal C. v. Ours als schipper
varen.
De visschersvloot beslaat thans uit 45
vaartuigen.
Goedereede. In den tuin van C. van
Gelder werden, met klemmen, 13 ra'.ten
gevangen. Als in eiken tuin eens meerder
werk werd gemaakt tot het vangen dezer
diertjes, zouden die aardbeien-snoepers aar
dig opgeruimd kunnen worden.
Naar men zegt, zal de Muziekver-
eeniging Apollo* Zaterdag 19 Juli a.s.
eene uitvoering geven aan het strand te
Ouddorp.
Ouddorp, 10 Juli 1913. Heden had in
de Openbare School alhier de jaarvergade
ring van den Flakkeeschen boerenbond
plaats, 2 localen waren flink bezetbesloten
werd het volgend jaar de zomervergadering
te houden te Ooltgensplaat De rede van
den heer A. J. Lako over 2 Rationeel e
Koudbloed fokkerij* was zeer duidelijk en
lokte daverend applaus uit. Besloten werd
dat onder leiding van de heeren J. Warnaer
te Melissant en P. v. Schouwen te Oude
Tonge het volgend jaar een excursieel
wordt gehouden naar de groote paarden-
keuring te Brussel, waarvan de voorbe
reiding in handen van het Dagelijks Be
stuur is. Vervolgens werd het in die school
gevestigd museum bezichtigd waarna in 't
Hotel Akershoek werd gedineerd, ongeveer
70 personen zaten hier aan. Tenslotte vmg
de rijtoer aan. In 19 rijtuigen werd eerst
gereden naar den vuurtoren, vervolgens naar
>Strandlust< waarna de reizigers met den
tram die te 5.30 vertrok naar hunne haard
steden terugkeerden, 't Weer was den ge-
heelen dag allerprachtigst, waardoor de
rijtoer voor menig Flakkeeer al de bekoor
lijkheid van het landschap open legde. Op
het dorp zelf was het een ongewone drukte.
Donderdag hadden een aantal leer
lingen der Chr. School met hunne onder
wijzers een uitstapje gemaakt naar Rotter
dam. Naar aanleiding van dit uitstapje
heeft een gewetenlooze grappenmaker de
ouders der kinderen in onrust gebracht,
door een gerucht te verspreiden, alsof een
der kinderen zou verdronken zijn. De on
waarheid daarvan werd gelukkig 's avonds
nog bevestigd. De plicht van ieder is om
zulke liegende onrustmakers op te sporeD,
en openlijk te schande te maken
Met het plukken en vervoer van aalbes
sen, is het dit jaar niet zoo druk als an
ders. Ook de prijzen zijn minder als ten
vorige jaar.
De copie van Ingezonden Stukken, die niet
geplaatst zijn, wordt niet teruggegeven.
Buiten verantwoordelijkheid der Redactie
en Uitgever.
Geachte Redactie.
Mag ik langs dezen weg het lezend pu
bliek in kennis stellen dat ondergeteekende
niet de schrijver is van het stukje getiteld
„De verkiezingen en Ds. Westrik", voor
komende in uw j.l. Dinsdagnummer?
Ik moest me tot dezen maatregel wenden,
aangezien ik er door verschillende personen
over ben lastig gevallen.
Dankend voor de opname,
Sommelsdijk, A. ZAAIJER.
Geachte Redactie.
Vergun mij s.v.p. een plaatsje in uw
veelgelezen Blad.
Een goed aandenken.
Nog versch ligt ons in het geheugen,
de Provinciale en 2de Kamerverkiezingen
waardoor Nederland was in rep en roer,
maar bij dit alles den uitslag voor onze
antirevolutionaire partij niet rooskleurig is
te noemen, hierover niet verder, de tijd
zal het leeren. Hoewel wij niet verslappen,
maar des te meer elkander moeten toeroepen
j Waakt en Bidt«, want de Satan gaat om
als een brieschenden Leeuw, ook om te
verslinden, ons politiek, en Staatkundig
leven, Kerk en School, Huisgezin en Maat
schappij, over dit alles dienen wij als ware
Christenbelijders Gods onmisbaren zegen in
te roepen, „die toch alles bestuurt door
het Woord zijner kracht, en zonder
Zijn wil er geen haar van ons hoofd vallen
kan, en wat wij soms ten kwade denken
heeft God ten goede gedacht, wiens wan
is in Zijne handen om het kaf van het koren
te scheiden. Daarom pal te staan, óók als
het geld ons plaatselijk belang, dat wij
daar ook mannen mogen zien zitten, die
opkomen voor den naam en de zaak des
Heeren, en het toch niet altijd loopt over
straatvernieuwing, muurbeschoeiïng, vuil
niswagens enz. enz., maar dat ook menig
maal aan de orde komt deze vraag„Heere
wat wilt gij dat we doen zullen.
Schier enkele dagen geleden kort voor de
verkiezing voor 4 Leden van den Gemeen
teraad alhier, durfde iemand mij beweren
te zeggen, dat zoo de raad overwegend
rechts bleef, ja zelfs sterker rechts, wat ze
dan ook geworden is, dat de Gemeente
Oud-Beijerland zijn welvarendheid zou ver
liezen, ik voor mij daarop weinig antwoor
dende, achtte het niet zoo'n veldslag maar
ook alweer (de tijd zal het leeren) wat is
dan ook alhier geschied bij de verkiezing
op 2 Juli j 1., voor de gemeente aan de
beurt van aftreding waren 4 leden allen
moet ik zeggen mannen met groote sym
pathie, achtenswaard in menig opzicht maar
toch nog zoo verschillend in opvatting
want het waren 2 antirev. en 2 eerste
klasse liberalen, 1 van de 2 antirev.
wenschtte niet meer in aanmerking te ko
men wegens hoogen leeftijd, zoodat we ge
noodzaakt waren als Antirev. Kiesver-
eeniging te dezer plaatse een candidaat te
plaatsen, die zijn voorganger mocht na
volgen welke tal van jaren, met nauwge
zetheid aan zijn roeping heeftvoldaau. God
de Heere schenke Hem rust, na verdienden
arbeid op al zijn wegen.
Maar aan het zoet gefluit van den Libe
ralen Vogelaar, hebben wij antirevolutio
nairen geen oor gegeven, om zoo als ze
hadden voorgesteld, de zetels van beiden
kanten te behouden. Maar we zagen ons
Verplicht ook twee Candidaten te plaatsen,
tegenover onze linker Candidaten, alzoo
kwamen onze burgers voor een 8-tal Can
didaten te staan, omdat ook van zelf de
liberalen ook met 2 tegen candidaten kwa
men.
En we mogen het zeggen dat door onze
goede organisatie en trouwe opkomst ons
werk met zegen is bekroond. Bewijze
Aantal Kiezers 783
Uitgebracht 728
Van onwaarde 7
Geldige st. 716
Volstrekte meerderheid 359
Uitgebracht op
J. Blom aftr. lib. 382 st.
L. den Boer aftr. antirev. 418
A. Hoogenboom lib. 308
C. Hoogenboom antirev. 371
P. A. de Klerk aftr. lib. 313
A. Koopman lib. 283
G. van Nes antirev. 380
Abr. Schipper antirev. 382
Hieruit blijkt dat de antirev. nog eens
trouw zijn opgekomeD, en hun beginsel
niet hebben verzaakt, om hun 4 Candidaten
zoo schitterend te zien gekozen, stelle God
hun nog tot een zegen in onze Gemeente.
U mijnheer de Redacteur dankend voor
de opname.
Uw Lezer,
G. VOORDIJK.
Oud-Beijerland, 9 Juli 1913.
