Woensdag 25 Juni 1913.
28ste Jaargang N°. 1879.
voor de Znidliollandsclie en Zeeuwselie Eilanden.
Antirevolutionair
Orgaan
IN HOC SIGNO VINCES
Deze Courant verschijnt eiken Woensdag en Zaterdag.
Abonnementsprijs per drie maanden fr. p. p. 50 Cent.
Buitenland bij vooruitbetaling f 4,50 per jaar.
Afzonderlijke nummers 5 Cent.
ÜÏTGSVÜR
W. BOEKHOVEN.
SOMMELSDUK.
Telefoon Intercomn. Ho. t.
Advertentiën 10 «ent per regel en i/% aaal. Reclames ^0 per regéi.
Boekaankondiging 5 Ganr per regel en «aal.
Bienst&anvr&gen ®a Dienstaanbiedingen 50 Cent per plaatsing.
Groote letters en vignetten worden berekend naar de plaatsruimte die zij beeS&ar.
Advertentiën worden ingewacht tot Dinsdag- en Vrijdagmorgen 10 uur.
Alle stukken voor de Redactie bestemd. Advertentie® ess verdere Administratie franco tee te zenden aan den Uïtsrever
Tot lidmaat aangenomen
De S. D. A. P. maakt er ernst van.
Ze heeft haar herstemmingsvoorwaar
den aan de Concentratiemannen opge
legd zoo ongeveer in de termen, waarin
de Kerk aan de jongelui, die openbare
belijdenis alleggen van hun geloof, ze
afvraagt, 't Is in de rol. De Concentratie
ijverde voor de Ned. Herv. Kerk. De
witte das was zoo helder als de sneeuw.
En dies, getrouw aan die stoflage en
het uitgestreken gezicht dier Kerkelijke
voorvechters, vraagt Troelstra:
Waar de S. D. A. P. reeds meer
malen uwen naam heeft afgelezen en
geen klacht van met clericalisme be
smet te zijn tot ons is gekomen, zoo
is 't, dat we U heden, voor 't aan
gezicht onzer partij de volgende
vragen doen:
Erkent gij als eisch van urgentie
't Algemeen Kiesrecht voor mannen?
Erkent gij opheffing van de grond
wettelijke uitsluiting der vrouw van
't Kiesrecht
Erkent gij 't Kiesrecht der vrouw
zonder uitsluiting van niet-maat-
schappelijke welgestelden
Zijt ge bereid U tegen 't regres-
recht der Eerste Kamer te verzetten f
Zijt ge genegen art. 369 der Talma-
wet uit te voeren?
Zijl ge er voor dat die wet wordt
ingetrokken
Hubrechtwat is hierop uw ant
woord.
Boissevan 1 EsmeijerElandRoo-
denburgRoodhuizen van der
LoeffVis'ser! van IJzendoorn Van
Doorn Dolk Fock I de Jong de
Gast) Heeres! Jannink! van Raaltel
DrionVollenboven Ter Spill
Teenstra! Lieftink Knobel! Wat
is ulieder antwoord
En deemoedig buigen ze 't hoofd
en klinkt 't plechtig Ja door de Partij
gelederen
Nog een mooie zegen van Troelstra
om als flinke mannen op de bres te
staan als aanstonds in de Kamer dat
Algemeen Kiesrecht aan de orde komt,
nog eens het zegelied de Socialisten-
marschen onder den indruk der
plechtigheid verlaten de lidmaten hun
plaats en ontvangen de felicitaties van
Vliegen, Mendels, Hugenholz, van
Leeuwen, Wijnkoop, Spiekman, Heij-
koop, Koomans, Sannes en Ds. van
der Heide, de ouderlingen en diakenen
van de Partij. En Borgesius huilde
onder 't gehoorEn Patijn. En Rink
En Lasonder! zaten met der zakdoek
in de hand.
't Was dan ook machtig aangrij
pend 1 Die ure is onvergetelijk
Tot lidmaat der S. D. A. P. aangeno
men op 25 Juni 1913.
Geen steun
Bij de herstemmingen, zoo was 't
eenparig besluit der drie coalitie-
ipartijen, zou aan den concentratie-
'Candidaat geen steun verleend worden.
Sociaal-Democraat en concentratie
moeten 'tmaar met elkaar uitvechten.
ïRechts blijft thuis
In Amsterdam moet Ketelaar 't
"maar uitvechten met Gerhard.
In Den Helder mr. De Meester met
'Thomassen.
In Hoogezand mr. Rink met Spiek
man.
In Leeuwarden Thomson met
Troelstra.
In Schoterland mr. Limburg met
Mendels.
In Veendam Herman Snijders met
mr. Sannes.
In Weststellingwerf prof. Kohnstam
en Hugenholz.
In Winschoten dr. Bos en Hermans.
In Zaandam mr. Limburg met Duys.
In deze 9 districten zijn aftredend
Ketelaar, (lib.) die wel terugkomt.
De Meester, (lib.) die terugkomt.
Mr. Rink, (lib.) die waarschijnlijk
valt.
Thomson, (lib.) die waarschijnlijk
valt.
Mr. Limburg, (lib.) die waarschijn
lijk valt.
Dr. Bos, (lib.) die waarschijnlijk
valt.
Alleen met de uiterste krachtsin
spanning kunnen de vier laatstge
noemden het winnen. 't Zal van de
thuisblijvers onder Links afhangen of
de vier aftredende concentratieleden
er komen. Maar gezien de cijfers, zal
'tpoot aan spelen worden.
Wat Wettstellingwerf betreftHu
genholz blijft zitten. En Duys in
Zaandam.
Vergif.
In Frankrijk zijn soldatenbetoogin-
gen gehouden tegen het onder de
wapenen houden van de lichting, die
in October vrij zou komen en tegen de
drie jaar dienstplicht. Een der afge
vaardigden interpelleerde over deze
zaak en over de gedane huiszoekin
gen o. a. in de bureaux van't Alge
meen Verbond van den Arbeid en de
Arbeidsbeurzen.
De soldaten moeten streng gestraft
worden, zei de afgevaardigde(clericaal),
maar hoe denkt men op te treden
tegen hen, die rustig in hun redactie-
bureaux het vergif bereidden, dat de
soldaten tot hun oproerig gedrag
dreef. Wil men hen ongestoord voort
laten werken. Het Algemeen Verbond
van den Arbeid moet als de aanstich -
ter beschouwd worden van alles wat
er gebeurd isen de afgevaardigde
noemde in zijn requisitoir dat Verbond
een »vereeniging van misdadigers»
in wier instructies gezegd is, dat men
in geval van legermobilisatie de spoor
wegen bedreigen moest
Ook in Nederland komen zoo van
tijd tot tijd zulke betoogingen voor,
die men desertie of wegloopen noemt.
Ook in Nederland heerscht in't leger
een woelige geest en de Minister van
Oorlog, Colijn, vond middelen om
zulke voor den dienst ongeschikte 't
leger uit te zetten en van de vloot
te jagen. Maar die zijn vaak slechts
de slachtoffers. Doch hoe straft men
hen, en hoe zal een misschien nieuwe
Vrijzinnige regeering straffen hen,
die op de redactiebureaux het vergif
bereiden, dat de jonge recruten aan
steekt en verderft 't Leger draagt
de wapenen, maar hoe Met de bajonet
naar de discipline gericht P Zoo ja P
Dan is 't vergif al zeer doorgewerkt.
Wat baat een leger, dat de tucht
en de discipline veracht? WTaarin
verzet wordt aangemoedigd als be
wustwording van vrijheidszin? En
discipline gelijknamig wordt geacht
met vrijheidsroof.
Schuldig staan de slachtoffers, maar
nog meer zij, die 't vergif bereiden.
%*S Vrouwenkiesrecht.
In Amerika zijn nu 9 Staten en
Staatjes, die 't Vrouwenkiesrecht heb
ben ingevoerd.
In Wijoming sinds 1869 volledig.
In Colorado sinds 1893 volledig.
In Idaho sedert 1896 volledig.
In Utah sinds 1896 volledig.
In Oregon sinds 1911 volledig.
In Nevada en Wisconsin sind 191L
volledig.
In Californië sinds 1911.
En dezer dagen is in den Staat
Illinois een soortgelijke wet aangeno -
men, terwijl de voorstanders van
Vrouwenkiesrecht in Ohio en Michigan
pas een échec hebben geleden.
Ook in Nederland staat 't voor de
deur, als de meerderheid Links wordt.
Doch in wat vormen aan wie 't zal
gegeven wordendaarover moet de
Concentratie 't maar met de Sociaal
Democraten eens zien te worden. Die
strijd belooft wat. En dan nog 't Staats
pensioen We zullen pikante debatten
krijgen in de Tweede Kamer? Ze
vliegen elkaar waarschijnlijk in de
harenOch neen, 't is Troefstra troef.
In Europa is er nu Vrouwenkies
recht of komt 'tin Boheme, Denemar
ken, Italië, Finland, Noorwegen, IJs
land en Zweden. Over Engeland, dat
dagelijks door zijn kiesrechtfuriën in
opspraak is, kunnen we zwijgen.
In Australië in al de Staten Zuid
en West-Australië, Wallis, Tasmanië,
Kweensland, Victoria, sinds 1895 tot
1907. Idem in Nieuw Zeeland sinds
1897.
Er kan dus in Europa en Amerika
nog heel wat gepropageerd worden
eer 't Vrouwenkiesrecht er is of gelijk
waardig is met dat van den man.
In en buiten de Raiuer.
Landbouw.
Amice
Zonder twijfel ziet ge met verlangen uit
naar een brief. Over het algemeen is de
moed er niet beter op geworden. De coalitie
heeft klappen gehad; of beter gezegd, zij
die tot de coalitie behooren hebben m
gevoelige nederlaag geleden.
Ge moet echter niet denken dat ik de
toekomst zoo donker inzie. Integendeel, als
christen heb ik geen reden om moedeloos
te worden. In voorspoed zijn we immers
dankbaar, en in tegenspoed geduldig, ter
wijl we weten dat Gods vaderlijke hand,
wanneer zij slaat, reden heeft om een slag
te geven.
Zoo leidt de tegenspoed tot de vraag:
waartoe* en waarom* Op deze vraag
een antwoord te geven is niet altijd ge
makkelijk. Eerst na ernstig zelfonderzoek
kan een antwoord worden gegeven. Ik ge
loof de plank niet ver mis te slaan, wan
neer ik zeg, dat een voor mij duidelijk ant
woord kan worden gegeven,
De uitslag der Eerste stemming geeft een
duidelijk antwoord. De concentratie is er
nog heel wat slechter afgekomen dan wij.
Alleen de socialisten kunnen zeggen, dat
zij een schitterende overwinning hebben
behaald. En daaruit kan veel worden ge
concludeerd. De concentratie heeft meteen
leugen in de hand gewerkt. Verdiend heb
ben de liberalen deze totale vernietiging.
Hoe of het ga, al wat liberaal is, is en
blijft diep afhankelijk van mr. Troelstra.
Ze spraken van een verjongingskuur welke
de liberale partijen wachtte. Als de heeren
maar begrijpen dat hun de beide beenen
zijn afgezet. Met de handen mogen zij nog
wat zwaaien, loopen zullen zij niet meer.
De socialisten hebben de groote voor-
deelen te boeken, gelijk ik zeide. Of deze
voordeelen van blijvenden aard zijn Een
ontkennend antwoord moet ik hierop ge
ven, als de Christenen in het land hun
roeping verstaan of leeren verstaan. God
heeft hen door deze nederlaag veel te zeg
gen. Ge hebt in den Bijbel de geschiedenis
van Israels nederlaag voor Aï wel gelezen.
Deze nederlaag was het gevolg van het
materialisme dat iemand bezielde. Achan
had nl. een prachtig kleed en geld gestolen.
Zijn oog was van den Heere afgedwaald
en het materialisme had hem bekoord, Hij
vertrouwde meer op het goud en het zilver,
dan op den levenden God. Niet eerder was
de zege voor Israel weggelegd, voordat
deze ban uit hun midden was weggedaan.
Die zonde is de oorzaak van onze neder
laag.
Het socialisme heeft de afgod »Materi-
alisine* uitgedragen, Veler oogen zijn be-
tooverd door het aanbod dat zij deden.
Voor een prachtig kleed en een handvol
geld heeft men het geestelijke prijsgegeven.
De liberalen droegen denzelfden afgod uit.
Gouden bergen werden beloofd, en men
heeft hen geloofd. We zullen nu zien, wat
er van de belofte van afgod >Mammon«
komt. Geloof me, dat de volgelingen be
schaamd zullen uitkomen, en dat het eind
zal zijn, dat men meer dan genoeg krijgt
van een denkbeeldige kip die gouden eieren
legt. Van alles komt niets terecht, terwijl
de armoede steeds meer zal worden gevoeld.
Voordat vier jaar voorbij zijn, zullen we
weer moeten kiezen voor leden van de
Tweede Kamer. Niemand zal meer verblijd
zijn dan de aanbidders der afgoden. Men
heeft de oogen gesloten voor het meerdere,
nl. de geestelijke zijde van het leven. Zoo
iets wreekt zich. Ge moet echter niet den
ken dat ik alleen de liberalen van deze
zonde beschuldigGe weet beter. Evenmin
dat ik alleen het oog heb op den werk
man, óok de werkgever staat schuldig. In
de laatste tijden is het recht duidelijk ge
worden dat men voor het geestelijke weinig
over had. Met een vroom praatje« scheen
het dat men tevreden was. Zij die arbeiden
in het geestelijke, klaagden steen en been.
Klacht op klacht werd geuit. Van verbete
ring aanbrengen is geen sprake geweest,
ondanks dat de loonen stegen, de boeren
voorspoedige jaren hadden. Er werd geld
verdiend. Maar tegelijkertijd werd de zonde
van gierigheid gevoed. Meermalen hoorde
ik dat de collecten in de kerken op gelijk
pijl bleven. Zoo iets teekent dat de afgod
Mammon* het »Materialisme« werden ge
diend. Tevredenheid heeft deze dienst niet
gebracht. De ontevredenheid nam hand over
hand toe. Nu schrikken de bezitters. Geen
wonder. Ze zien de toekomst thans don
ker in.
Als dat zoo doorgaat, zullen de belas
tingen verdubbelen, en zullen ze toch moe
ten missen wat zij nu hebben ingehouden.
Ik wijs u op dit eene verschijnsel. Maar
ge kunt het doortrekken. Men werd met de
mond o zoo geestelijk, ja overgeestelijk,
doch met het hart was men o zoo vlee-
schelijk. Zoodoende is de actie gedood.
Er was geen geld voor de propaganda
der christelijke levensbeschouwing. Met een
»gaat heen en wordt warmt werd men
heengezonden. Nu ja, in de laatste dagen
gaf men een vijfje of een tientjeAlsof
daarmede goed te maken was, wat men
jaren had verzuimd. Ik ken zelfs plaatsen,
waar men bij onze christen-voormannen
geen cent los kon krijgen. Heel vromelijk
zeide men nog: »Wij werken om de spijze
die niet vergaat't Is mooi't Is fraai
Alsof de mededienaars van Mammon, door
hen practisch in het Materialisme onder
wezen, nog zouden medewerken om hen
in hun z.g. geestelijke, doch metterdaad
overgeestelijke d. i. niet-geestelijke beschou
wing te sterkenGeloof me de tuchtroede
brengt iemand ter plaats, waar het woord
niet gehoord wil worden.
Natuurlijk zien ze wel in dat de con
centratie-partij totaal machteloos is. 't Is
volkomen waar Maar als dit oorkussen
gebruikt wordt om op te slapen, kunnen
we er op rekenen dat de verharding nog
zal toenemen, en dat, als ze wakker ge
schut worden, het te laat is. Een oprechte
Christen loopt echter zoo ondoordacht niet
voort. Hij verootmoedigt zich, en vraagt
naar hetgeen God behaagt. Hij zal met mij
tot de ontdekking komen, dat de oorzaak
gezocht moet worden in de zonde van het
Materialisme Voor zooverre hij er schuldig
aan staat, zal hij met woord en daad
strijden tegen de zonde van gierigheid.
Ik beloof u dat ik in de eerste tijden
eens zal informeeren of er voor de ware
geestelijke belangen meerdere offervaardig
heid wordt gevonden, en niet een nog
meerdere gehechtheid aan het stoffelijke.
Natuurlijk niet alleen bij debeziiters,maar
ook bij hen die door lichaamskracht het
brood verdienen. Er is een ban in ons leger.
Dezelfde ban als bij Israël voor Aï, nl. de
zonde van lust naar het materialisme, los
van het geestelijke.
Voor het geestelijke gevoelt men weinig.
Bij velen letterlijk niets.
Die in het geestelijke arbeiden geven het
bewijs te zien. Klacht op klacht. Moede
loosheid heerscht onder hen, omdat hun
natuurlijk leven kommervol doorgebracht
wordt. Ze zoeken langs andere wegen in
hun lichamelijke nooden te voorzien. De
propaganda verdwijnt. Men heeft voor het
geestelijke niets over. Zij weten genoeg,
nl. de dienaars van het Materialisme. Zon
der het te willen, loopen ze en laten an
deren loopen in den tempel waarin mr.
Troelstra de priester is.
Ik ben echter niet moedeloos, integen
deel. Israel werd van de ban verlost. Israel
bond den strijd aan tegen deze zonde. Ook
het christenvolk zal zich verootmoedigen
en den strijd aanbinden met woord en daad
tegen deze zonde. En dan Dan
zingen wij weder ter eere van God die ons
een oog en hart heeft gegeven voor het
geestelijke èn stoffelijke, èn voor de har
monie, welke tusschen deze moet bestaan.
Als het ongeloof in stoutheid toeneemt,
gelijk in dezen het geval is, zal het ge
slagen worden.
Zie dus dat de propaganda oogenblik-
kelijk voortgezet wordt. Klop eens aan bij
uw kennissen, en zie een som bijeen te
krijgen, om in de wintermaanden sprekers
te laten optreden om de christelijke begin
selen in zake het leven uiteen te zetten.
Zorg dat uw buurman onze bladen leest.
Geef ze hem gratis, en praat eens met hem
over de stukken die er in staan. Zoo wor
den de avonden kort, en ge zijt medewer
ker om de liefde tot het christelijk levens
beginsel uit te dragen, Ge kweekt tevens
een nieuwe propagandist. Al stoot ge het
hoofd eens, daar moet ge niet om geven.
Zoo iets is mij zoo vaak overkomen, dat
ik het bijna niet meer gevoel.
Ik laat het bij dezen. D. V. de volgende
week weer.
Ontvang mijne hartelijke groete
tt.
MARNIX
Wie spoedig helpt, helpt dubbel.
Dit spreekwoord geldt gewis ook, waar
't betreft het helpen van een of ander ge
was door middel van deze of gene kunst
meststof en dan vooral van de snelwerkende.
Nog onlangs zagen we daarvan,een heel
aardig bewijs. Van een stuk haver, dat
prachtig mooi was opgekomen, gelijk
met 't zaaien was ook al 150 K.G. chili
gegeven werden enkele plekken op
vallend geel. D'e »kouweIijke« kleur stak
scherp af tegen het mooi donker groen van
de rest. Al van verre was de grens zicht
baar. De boer vroeg ons oordeel over dit
verschijnsel en onzen raad, Wij schreven 't
toe aan 't feit, dat in de laagste plekken,
want daar was de kwaaie het ergst te
zien, gebrek aan opneembare stikstofver
bindingen zou zijn, waarom ons antwoord
luidde
Strooi terstond op die „plekken* wat
chilisalpeter. Geef gerust tegen 1J a 2 baal
per H.A".
„Maar 'k heb geen korrel meer in heel
de boerderij en tusschen bestellen en hier
hebben verloopt wel minstens een week",
„Tracht dan wat te leenen bij een goeden
buur."
Aldus geschiedde. En nog geen halven
dag daarna was onze raad opgevolgd.
Alleen één plekje moest overschieten,
wegens uitputting van den voorraad.
Dit stukje belooft o zoo weinig.
En toch zal 't per slot een heel voor-
deelig hoekje blijken.
Want 't roept den boer nu al maar toe:
Wilt ge helpen, helpt dan spoedig 1
En ook
Tijdens de groeiperiode mag op geen
boerderij de chilisalpetervoorraad geheel
uitgeput zijn
