Gebr HÖLLENI
i
De Tweede Kamer-verkiezingen.
inTMlIEl.
A. JANSEN, i
i
#i
Ég. P. MEINES,
JM&M ra NEDEUT
Thee E .Br^ndsirici
EE. L
Klaver- en Graszaden.
Maatschappij van Brandverzekering
SOMMELSDIJK.
J. DE KORTE Sz.
ZEER BELANGRIJK
De Vlaamsche Scharenslijper
FEUILLETON.
112 Pag, dik, Prijs'15 cent, fr. p p. 17 ct.
J. TIEMAN Zaden SOMMELSDIJK,
J. TUBMAN Zaden SOMMELSDIJK,
verzending van Garnalen
Zandpad B 121, Middelharnis,
Schoenen en Laarzen
Kipstraat 73 Botterdam.
iONHIGLSDUH.
5 Handel in
Het ondste vertrouwde adres. 6894.
Verschenen en voorhanden in den Boekhandel
van W. BOEKHOVEN, Sommelsdijk
De uitslagen van de verkiezingen voor Leden
van de Tweede Kamer van 1901 tot heden.
Grootste sorteering Goud en Zilver,
Diamant, Horloges, Koralen.
Speciaal adres voor de levering van
alle haarwerken, beslist eigen
Regulateurs, Klok
ken, Pendules, Wek
kers, Barometers. -
Prachtregulateurs voor f 850.
Juist wat U verlangt en gebruiken moet,
bied ik U aan.
Roode Klaver Roosendaalschl Lange breed uitloo-
Lucerner van Provence joPbrengst.
Jaapjes Groene en Roodekraag.
Oorspronkelijke soorten, seen nabonwsel.
Vast, Voed- en duurzaam. 6615
Roode koepeen, echte Flakk pracht soort.
Heereu landbouwers worden bij hernieu
wing opmerkzaam gemaakt, dat,'de opbreng
sten der mengsels van Tieman's Vijfjarige
Weiden, welk uit acht door een deskundige
juist gekozen soorten bestaan, verbazend
hoog zijn, en gaarne door de dieren gegeten
worden.
Honderden getuigschriften liggen ter inzage.
Ondergeteekende beveelt zich beleefd
aan voor de 2981
per Boot of Tram tegen den laagst
mogelijken prijs.
Vlugge en accurate uitvoering.
P. BOL, Expediteur. Botterdam.
EGAULT fATERPASINSTRUIENT
Pk. JOPPE Cz. SOMMELSDIJK.
is uw beste soliedste en ve©r-
deeligste adres voor alle soorten
Specialiteit in ZEE- en WATERLAARZEN.
MASSIEVE
BH
TROUW- EX
VERL0VI1GSRINGEN
alle maten, soorten, prijzen
in het bekende
Inkoop en ruiling van oud
Goud en Zilver tegen de hoog
ste waarde. 6294
gevestigd te 's Hei togenbosch.
(OPGERICHT IN 1838.)
Slnit verzekeringen tegen matige premie op Huizen, schuren, inboedels enz.
Inlichtingen verschaft gaarne den Agent
F. C. ARMSTRONG te Sommelsdlfk. 6548
AMSTERDAM.
Hoolsoorteu
f 1.10 en x.30 p. 5 ons.
GEDEPONEERD
90 cents p. 5 ons.
5679
Wilt ge een machine aanschaffen
ot laten repareeren, 6537
Je ware adres is:
P. BOUMA, Machinesmederij,
is het de ingezetenen van het eiland Goeree en Overflakkee attent te
maken als "dat door ondergeteekende een MOTOR is aangeschaft voor het
vervoer van zware vrachten, voor het walsen van kunstwegen en specia
liteit in het ploegen enz. De Motor is voor alle doeleinden te gebruiken
en is billijk TE HUUR. Aanbevelend, 6986
J. UOLLFUAIV A.Jas. Zuidx|j«8e DEM R«*»I»IFL>.
OUDE TONGE.
TOUWWERK, TEER,
Borstelwerk, Spüïers3 Gaas, 6321
Wijnen, Ufceuren, enz.
Als derde zending van den 16en jaargang der CHRISTELIJKE
BIBLIOTHEEK is thans aan de abonné's verzonden
door J. VELTMAN.
Met 10 platen van J. H. ISINGS Jr.
De dochter van den socialist
door P. A. SPARENBURG Jr.
Wim -
door E. PALMA.
De abonné's ontvingen reeds eerder het groote prachtwerk Recht
en Gericht, HESBA STRETTON. De dienstknechten des konings
H. W. S.Zijn moeder, P. A. SPARENBURG Jr. Uit bange dagen
en den scheurkalender Eben-Haëzer voor 1913
Verder zullen in dezen jaargang nog verschijnen DE PASTOOR
VAN TER-GOUW door CH. RA EDE, een zeer belangwekkend
Nederlandsch verhaal uit de 15e eeuw, in twee deelen
alsmede twee deeltjes in de serie Groene boekjes
De catalogus, vermeldende alle voorwaarden betreffende het
abonnement, is in eiken soliden boekhandel verkrijgbaar en
woi'dt op aanvrage toegezonden door
G, F. C ALLENBACH, Uitgever, Nijkerk.
Zinnenweelde en Zieievrede
Indrukken van een nieuweling.
Prijscourant wordt op aanvraag franco toegezonden.
Nieuwe modellen Verlovingsringen.
Graveeren gratis,
Reparation zeer billijk
en als nieuw
in orde.
Ruime keuze
soliedes Alles met 2 jaar schriftelijke garantie.
Horloges en andere soliede uurwerken worden door
gediplomeerd vakman hersteld
Tr«mkosten worden vergoed.
tpende maaiklaver tot
HEERGN VISSCUERS.
De ondergeteekende bericht bij deze aan
Heeren Landeigenaren en Landbouwers, dat
hij zich een
heeft aangeschaft teneinde landerijen welke
men wenscht te Draineeren zuiver uit te
waterpassen.
Tevens lever ik Draineerbuizen met of
zonder kragen.
Teneinde van tijdige levering verzekert te
zijn, is spoedige bestelling gewenscht.
Steeds bereid alle gewenschte inlichtingen
te verschaffen. Aanbevelend
i
Teief. 529?.
Goedkoop, Soiled.
VOOR HET
ALLEEN in verzegelde pakjes voorzien van gedeponeerd handelsmerk, ver
krijgbaar op Overflakkee
Sommelsdijk bij W. Boekhoven
J. Bienefelt
Middelharnis A. Teepe
L, Vroegindeweij Wz.
0, Koomen
Oude Tonge
Herkingen
Dirksland
Stellendam
bij A. C. A. Poots
b A. W. Korvink
b L. W. Zaaijer
J. van Oostenbrugge
Het beste adres voor
Lijnolie, Verfwaren, Vernissen,
Laae prijzen. Wederverkooyers rabat
Abonnementsprijs slechts vijf gulden per jaargang.
door P. BROUWER.
7) (Auteursrecht voorbehouden).
HOOFDSTUK II.
Een goedgeslaagde Uitvoering.
.Verwondert kijkt deze haar aan, maar
mevrouw is al druk bezig met de kopjes
aan te mengen en als Mien terugkomt,
brengt ze 't gesprek al gauw op allerlei
dorpsgewicbtigheden, die de jongelui dra
den vroolijk schertsende spreektoon doen
terugvinden, die gewoonlijk tusschen hen
heerscht. Ineens komt mevrouw er met een
ernstige vraag tusschen.
»Heb je al plan, om ergens te sollici-
teeren, Hendrik?*
»Ik zou maar hier blijven, tot er in de
buurt eens een plaats open komt«, zegt
Hermina snel, maar als haar moeder ze wat
verwonderd-bestraffend aankijkt, kleurt ze
en laat er op volgen, als om haar haas
tigheid te verontschuldigen»Dan zijn onze
muziekavondjes ook niet uit ik weet
waarlijk niet, hoe ik hier zou moeten stu
deeren, als jij er niet bent, om mij te
helpen.*
>Dat kan toch niet duren*, antwoordt
mevrouw, 't leven schikt zich nu eenmaal
niet naar ónze wenschen. Bovendien
jullie bent geen kinderen en dan daar
bij ik zou 't voor Hendrik gansch niet
wenschelijk vinden, als ie hier op 't dorp
of in de omgeving bleef.*
»Hé, waarom niet, mevrouw?* vraagt
deze, wat onaangenaam verrast.
Jij, moet de wereld es in, Henk! Zie
eens in of dichtbij een flinke stad te ko
men. Dan kom je wat meer met menschen
van beschaving en ontwikkeling in aan
raking je weet wel, ik houd van 't
boerenvolk; ik mag hier graag wonen en
om er je levenstaak te vinden zouden ze
mij zeker aantrekken, maar voor 'n jong-
mensch is 't goed, als hij de wereld van
meer dan één kant kennen leert om
nu nog maar te zwijgen van je studie, die
in de stad zooveel gemakkelijker valt.*
Alle drie zitten ze een korte pooze in
hun eigen gedachten verdiept.
sik zal er eens over nadenken mevrouw*
zegt Hendrik die opstaat om naar huis te
gaan.
Mien blijft stil als hij weg is. En als ze
in haar kamertje alleen is vullen zich haar
oogen met tranen. Toch als ze in slaap
is, is 't leed van haar gelaat gevaagd glim
lacht ze met den blijden lach eener zeven
tienjarige en straks droomt ze van 'n groote
stadsconcertzaal waar ze de hulde van
duizenden ontvangt en Hendrik haar eert
met een reuzen bloemstuk en haar hand
zacht zoekend tersluiks die kust
HOOFDSTUK III.
't Zit er gezellig op de warande waar
heen de zitkamer van Hendrik Tholen te
Utrecht in 't Oosten der stad door een
paar groote glazen deuren toegang geeft.
't Is vrijwel aan den buitenzoom der stad
en men ziet er in de tuinen der buren, aan
één zijde zelfs in 't vrije veld waar in de
verte de spoorlijn als 'n gele streep krast
door het groen.
Hendrik heeft wat bakken met aarde
naar boven laten brengen, zaaide er wat
klim en sierplanten in, maakte een lat
werk en spande wat touw, zoodat hij er
nu in 't laatst van Juli zit als onder zijn
eigen wijnstok en vijgeboom gelijk hij 't
schertsend zegt.
In de twee hoeken staan gemakkelijke
rieten stoelen daartusschen 'n stevige tafel,
waarop boeken en papieren ruimte vinden,
zoodat Hendrik dan ook al 'n goed deel
van den zomer hier op zijn >buiten« heeft
doorgebracht.
't Is wel wat ver loopen naar zijn school,
maar in 't hartje van de stad, waar de
kamers bij decimeters en de tuintjes bij
centimeters worden afgepast, had hij 't
niet kunnen harden I Hij, de buitenjongen
die onder 't geboomte en in de wijde vlakte
was opgegroeid 1 Zoo had hij hier zijn
anker laten vallen, waar hij wel ver weg
weonde én wat veel betalen moest, maar
waar hij dan toch den avondwind hoorde
ruischen door 't geboomtede starren tin
telen zag en met de voortsnorrende treinen
een groet kon medegeven naar zijns vaders
huis.
Lui in z'n stoel gestrekt, 'n sigaar tus
schen de vingers, luistert hij droomerig
naar 't pianospel, eenige huizen verder,
beneden, waar de dochters des huizes ro
mances speelt.
Tegenover hem, even lui weggezakt, óók
een sigaar zuigend, zit een zijner collega's
aan de Openbare School nr .te Utrecht
'n jongmensch, 'n paar jaren Hendrik's
oudere, die zich van meetaf met hem be
zighield en zijn mentor wëïd in 't Utrecht-
sche stad- en schoolleven, 't Is Woensdag
avond en dan mist hij zelden.
Voor Hendrik Tholen was de Openbare
School van jongsaf geweest de school, de
nationale school, waaraan de natie ge*
hecht« is en dies hij, als goed patriot,
eveneens.
Te Woudheuvel had hij zijn kindsche
dagen op de openbare school doorgebracht
hij had er gezeten <1, eerst bij de juffrouw,
daarna bij den ouden Donselaar, den on
dermeester en later bij den ^bovenmeester*,
'n knappe, jonge man met drie taalacten,
die ook les gaf aan de sNormaal*, waar
Hendrik zijn opleiding genoot.
Zoo was hij in de sfeer van 't openbaar
onderwijs geboren, getogen en gegroeid.
Te Woudheuvel had de bevolking tot
nogtoe met dat onderwijs vrede gehad, 't
Volk viel er wat conservatief, was gods
dienstig, maar had een afkeer van j> uiter
sten*.
't Was er wel 'n wonderlijke toestand.
De oude »bovenmeester«, Donselaar's
studievriend, was een oprecht Christen ge
weest. Onder zijn bewind was de school
in vele opzichten waarlijk Christelijk*
geweest. Er werd gebeden en gedankt; er
werd uit den Bijbel gelezen; er werden
Psalmen gezongen en de bevolking vond
dat héél goed zoo.
Toen hij stierf was de tegenwoordige
zijn opvolger geworden. Sommige oudjes
hadden die benoeming wel willen keeren,
maar dat ging moeilijk. Als oudste zoon
van den overledene was hij op 't dorp be
kend en geliefd en, getrouwd met de dochter
van een der wethouders, gesteund door de
aanbeveling 'van den schoolopziener, die
hem terecht als een uitnemende leerkracht
op den voorgrond schoof, stonden zijn
kansen zoo goed, dat er geen tegenhouden
aan was en hij met twee derden der
stemmen was benoemd geworden.
De zoon had wel zijns vaders capaci
teiten, maar was niet van zijns vaders
geloof en aan de inrichting der school was
dat weldra te merken geweest. Het Psalm
gezang en de Bijbelles had hij afgeschaft,
niet uit weerzin zei hij, maar het moderne
schoolwezen eischte nu eenmaal zóóveel
van het onderwijs in de gewone vakken,
dat hij het godsdienstig onderricht aan den
predikant moest overlaten, die daartoe
immers ook 't best in staat was.
Maar, om niet al te veel aanstoot te
geven, had hij 't schoolgebed behouden
alleen liet hij dat voor alle klassen tegelijk
uitspreken door den ouden Donselaar, die
daar immers veel beter voor geschikt was
en wien hij op deze wijze nog een bewijs
van hoogachting gaf. Ook deed hij 'n oog
of liever 'n oor toe, als deze in 't vertel-
uur de bijbelsche historiën aan de kinderen
mededeelde, gelijk voorheen.
Donselaar had wel gemerkt dat er een
andere geest door geheel het onderwijs
kwam, maar op zijn leeftijd, niet van 't
hout gesneden waaruit God martelaren
maakt, had hij den moed noch de kracht
gevonden om er iets tegen te doen. Hij
suste zich zelf met de gedachte dat hij
persoonlijk niets behoefde te doen of te
laten dat met zijne consciëntie streed en
zei tot zijn vrienden dat hij zoolang het
hem vergund werd er de kinderen van den
Heiland te spreken, blijven zou op de
plaats waar de Heere hem gesteld had.
Woudheuvel wende aan dien toestand.
Ja menigeen vond dat de oude onder
in eest er* eu de nieuwe hoofdonderwijzer
precies bij elkaar pasten en elkander in
evenwicht hielden tot heil der school. De
oude mocht eens te veel den nadruk leg
gen op de dingen van het eeuwige leven
en de jonge mocht te veel vergeten dat de
mensch bij de dingen dezer aarde alleen
niet leven kan.
't Was er als 't ware een idylisehe
toestand.
De antithese* was er en bracht een
heid in plaats van twist, tevredenheid in
plaats van ongenoegen Woudheuvel
was een dorp op een berg, een exempel
voor de omgeving.
In deze omgeving was Hendrik opge
groeid.
Hij had van Donselaar Psalmen geleerd
en van het hoofd neutrale liedekensde
eerste had hem het Scheppingsverhaal ge
daan en de laatste had hem evolutie iedeeën
ingeblazen, maar onder dat alles had hij
in de openbare school het heden verleden
en de toekomst voor zich zelf gezien.
Meer nog: Hij was een vurig strijder
voor de idee der openbare school. Voor die
idee, zooals de besten van een vroegere
generatie der vrijzinnigen, zich haar had
den gedacht, was hij vol geestdrift.
De openbare school was hem een licht
op den kandelaar. Zij was de ware opvoed
ster tot alle Christelijke en maatschappe
lijke deugden. Zij stond pal voor de vrijheid
van gedachte, maar bewerkte eerbied voor
elks godsdienstige overtuiging. Zij verlichtte
het verstand en verdreef de zwarte geesten
van bekrompen dweepzucht. Zij bevorderde
de eenheid des volks en leidde op tot
liefde voor Vorstin en Vaderland. Zij kweekte
een deugdzaam, godsdienstig, vaderlands
lievend geslacht. Zoo ongeveer stelde hij
zich de' school voor, die hij lief had.
Wordt vervolgd.
mmu
