Woensdag 2 April 1913.
28sle Jaargang N°. 1855.
voor de Znidliollaiidsche en Keeuwiche Eilanden.
Antirevolutionair
IN HOC SIGNO VINCES
Deze Courant verschijnt eiken Woensdag en Zaterdag.
Abonnementsprijs per drie maanden fr. p. p. 50 Cent.
Buitenland bij vooruitbetaling 4,50 per jaar.
Afzonderlijke nummers 5 Cent.
UITGEVER
W. BOEKHOVEN.
SOMMELSDIJK.
Advertentiën 10 cent per regel en maal, Reolames SO per regel.
Boekaankondiging 5 Cent per regel en
Dienstaanvragen en Dienstaanbiedingen 50 Cent per plaatsing.
Groote letters en vignetten worden berekend naar de plaatsruimte die zij beslaar.
Advertentiën worden ingewaoht tot Dinsdag- en Vrijdagmorgen 10 uur.
Alle stukken voor de Redactie bestemd, Advertentie»» en verdere Administratie franco toe te zenden aan den Uitg-ever
LEEGE HAVENS.
sc
Het argument tegen Protectie ni.
leege havens doet geen opgeld meer.
In 1905 verspreidde men te Rotter
dam circulaires en naar we meenen
ook ansichten, waarop Een volle Haven
vóór de Tariefwet Harte, maar Een
Leege Haven na de Tariefwet. 't Was
dus wel een ontzettende wet. Maar
de Rotterdammers haalden over het
onnoozele en onware geschrift de
schouders op; eerstens omdat in 't
uitenland met zijn protectie de Ham-
burgsche en Antwerpensche havens
voller zijn dan ooit; entweedensom
dat de schepen in Rotterdam voor
60% gestort goed aanvoeren nl. erts
en graan en die zijn vrij van rechten.
De andere 40% der Scheepvaart zijn
óf halffabrikaten öf fabrikaten slechts
door de laatste zou de aanvoer heb
ben kunnen verminderen, omdat oud
minister Harte deze invoerrechten der
fabrikaten van 5 op 10 of 12% bracht.
Maar daar was 't ook om te doen. 't
Was te doen en 't is bij elke Tarief
wet te doen om vermindering van de
volledige fabrikaten, omdat men die
in Nederland net zoo goedkoop kan
fabriceeren dan in den vreemde. Maar
al houdt men de fabrikaten tegen,
daarmee vermindert den invoer nog
niet en dus ook de Scheepvaart niet
want als iu Holland meer goederen
gefabriceerd worden dan vroeger, zijn
er ook meer grondstoffen noodig.
Waarbij nog komt, dat de hoogere
welvaart door beter loonen en ruimer
afzetgebied bevorderlijk is aan den
invoer van artikelen, die in Holland
niet te krijgen zijn.
Door die omstandigheden nl. dat
Rotterdam toch, onder elke Tariefwet,
minstens 600/° zijner geheele Scheep
vaartbeweging houdt door den vrijen
invoer van erts en graan dat Rotter
dam toch meer grondstoffen zal gaan
aanvoerendat Rotterdam toch groo
teren invoer krijgt van duurdere ar
tikelen als gevolg van meer welvaart
dat Rotterdam zijn transitohandel in
niets zal zien achteruitgaan enz. daar
door was die circulaire in 1905 zoo
belachelijk en werd ze door alle Rot
terdammers meesmuilend naar den
prullemand verwezen.
Maar men had nog een andere pijl
op zijn boog, even stomp. Deze nl.,
dat die Tariefwet den Handel veel
meer moeilijkheden in den weg zou
leggen; dus tijdverlies door meerdere
controle, en daarom geldverlies.
't Was een dwaze bewering. Artt.
6 en 8 der wet van 26 Aug. 1822 luidt,
dat »alle schippers en stuurlieden zijn
gehouden, ten langste binnen 24 uren
na hun aankomst ten eerste wacht tot
inklaring, aldaar, hun generale verkla
ring aan de daartoe gealelde amb
tenaren, onder vertooning hunner
scheeps- en ladingspapieren te doen,
alvorens te mogen opzeilen«, wat in
onze taal wil zeggen, dat geen van
uit zee komend schip onze rivieren
verder mag opvaren dan tot de eerst
bereikbare haven, (de eerste wacht),
waar de ambtenaars (kommiezen, dou
anen) aan boord komen en het schip
verder onder hun toezicht houden;
eerst nadat alle maatregelen tegen
fraude (bedrog en invoerrecht-ontdui-
king) genomen zijn, mag worden door
gevaren (opgezeild).
In 1822 kwamen de Rott. schepen
eerst te Hellevoetsluis, en tijdens de
schutting werden de dauaneformali-
teiten vervuld. Maar door de opening
van den Nieuwen Waterweg verviel
Hellevoetsluis als eerste wacht, en zou
Maassluis dat geworden zijn, maar
toen is de bepaling gemaakt, dat de
schepen niet te Maassluis behoefden
te wachten, doch rechtsstreeks uit zee
mochten opvaren naar Rotterdam
deze stad zou de eerste wacht zijn.
Om echter eenige controle te hebben,
zou op den Hoek van Holland een
ambtenaar aan boord gaan of deze zou
een bewijs afgeven, dat men daar had
gestopt: de loods moet den kapitein
tot stil liggen verplichten, totdat aan
de formaliteit is voldaan.
Of er nu een hoogere of lagere
Tariefwet is, doet aan die formaliteiten
niets af en niets toe. Elk buitenlandsch
schip heeft artikelen bij zich, die aan
recht onderworpen zijn. Bij hooge
uitzondering, wanneer 't schip soms
uit de Oostzee komt, is alles vrijb.v.
met vlas en hennep.
Is 't schip in Rotterdam, dan wordt
't ingeklaard d.i. de eigenlijke forma
liteiten n.l. het opmaken der lijsten;
't vergelijken van lijsten met de aan
wezige artikelen't nakijken van de
scheeps- en ladingspapieren en de
legitimatiebewijzen, gaan dan pas be
ginnen. De verificateur kijkt ook de
provisie na, in hoe groote hoeveel
heid deze aanwezig is, want de wet
verbied een hoeveelheid boven een
aangegeven maximum, dat voor elk
der bemanning aan boord mag zijn,
d. i. zooveel zout, zooveel wijn, zoo
veel jenever, zooveel zeep, zooveel
suiker, vleesch enz. per persoon der
bemanning»
Zijn al de papieren in orde, dan
mag de boot gaan lossen, vaak wordt
er toezicht bij gehouden om te zien
of de colli's wel in overeenstemming
zijn met de vermelding op de vracht
lijsten. Vanzelf is er altijd toezicht
noodig en steeds controle bij overla
dingen van belaste artikelen uit b.v.
een schip uit Spanje in een schip naar
Amerikadaarvoor moeten weer door-
voerlijsten gelicht of klaargemaakt
worden.
Soms is er ook controle noodig op
den ballast. Engelsche booten kunnen
wel erts vrij invoerenmaar om 't
rollen van de lading te voorkomen,
belast men 't erts met zakken graan.
De ambtenaar moet dus weten of
er in dien ballast vrije of belaste ar
tikelen zijn.
Soms blijft de stoomboot met stuk
goed op stroom liggen, waarna het
in lichters gaat en zoo naar den wal
in 't pakhuis, ook dan moet er con
trole zijn door een ambtenaar, die
's nachts het stoomschip verzegelt en
't den volgenden morgen weer ont
zegelt of hij blijft 's nachts aan boord.
En of de stoomers lossen op stroom,
of ;op den wal, of in loodsenbij de
huidige tariefwet met haar invoer
rechten zijn de formaliteiten en be
zwaren niets minder dan bij een Ta
riefwet met hooger percenten of meer
posten.
Zoo dus: een verhoogd invoerrecht
schaadt niets aan Rotterdams han
del, omdat erts en graan vrij blijven,
omdat de verhooging der rechten op
halffabricaten niet pijnigend is; om
dat vermindering van volledige fabri
katen op kan wegen tegen vermeer
dering van grondstoffen en luxe ar
tikelen; omdat de douane formali
teiten niets zwaarder worden.
De Rott. en Amsterd. scheepvaart
beweging hebben na 1895 geen inzin
king gezien, en toch is toen 't
invoerrecht met 40% verhoogd en
bracht 't in 1895 vóór 't bekende wetje
Sprenger van Eijk op 5982000 gld.
en in 19088480000 gld. of 2500000
gld. meer.
En na 1908 zijn die rechten met
nog 4 mill vermeerderd.
Leege havens? Hoe durft men er
op te zinspelen?
Op het jongste Paaschcongres der
Soc. D. A. P. werd met groote vreugde
vernomen de groote wasdom van het
aantal afdeelingen en leden. Als een
internationaal stekje geplant op Hol
lands bodem, is dit tot een boom op
gegroeid en voor Nederland van geen
ongewone beteekenis en kracht te ach
ten.
Het socialisme werkt door, en al
zitten er in zijn bijwagens veel meer
passagiers dan in de eigenlijke wag
gons, toch is 't een partij, waarmee
te rekenen valt. De opgaande zon
wordt ten allen tijde en in alle streken
nog gaarne aangebeden.
En nog heeft ze haar hoogtepunt
niet bereikt. Zoolang die partij slechts
propagandistisch werk verricht en
slechts behoeft op te bieden tegen
partijen, die tot de regeering kunnen
en willen geroepen worden, zoolang
zal zij in aantal toenemen.
Beloften maken den ge wonen mensch
al sppedig dankbaar. Maar wanneer
die beloften niet kunnen worden in
gelost, gaat het mooie van zoo'n partij
eraf. Gouden bergen kan men wel in
tooversprookjes vinden, maar in de
werkelijkheid zijn ze niet te ont
dekken.
En het Socialisme in Nederland wil
de regeeringsverantwoordelijkheid niet
dragen. Wel gemakkelijk! En om tot
partij toename te komen een goed
standpunt. Maar de teleurstellingen
zullen niet uitblijven. Die komen als
de Socialist aan de Groene Tafel zit.
Daar komt men met applaus en hoera
niet klaar. Daar is de werkelijkheid
van 't leven en in alle Landen, waar
Socialistische Ministers aan de Groene
Tafel zitten, blijkt hun optreden in
niets van een burgerlijk minister te
verschillen. Dan vallen ze allen tegen,
omdat ze daar geen propaganda kun
nen maken, maar laag bij den grond
moeten blijven, gedwongen door vroe
gere wetten en nationale inkomsten
en uitgaven.
Het Socialisme zal in Nederland
toenemen zoolang Troelstra geen Mi
nister is. Maar dan daalt de zon en
de teleurstellingen verzwakken dan het
Socialistisch partijleven.
In en buiten de Kamer.
Tuinbouw.
Stikstofmcststoffen in den tuinbouw.
Telefoon Interconun. Kilo. 2.
Toename.
Amice
De vorige keer heb ik u geschreven over
de liberale propagandaavond te Ouddorp,
waar de heeren de Gast en Patijn het
woord hebben gevoerd. Het leeuwenaandeel
heeft de heer de Gast ter tafel gebracht.
De heer Patqn, afgevaardigde voor Zierik-
zee, heeft de liberalen moed ingesproken,
en gezegd: „wij staan er sterker voor als
bij een vorige stembus". Ik weet niet of ze
deze uitspraak aan mr. Troelstra geseind
hebben. Lettende op hetgeen door den lei
der der socialisten op die Paaschbijeenkomst
is gesproken, zou ik geneigd zijn te geloo-
ven van ja". Ge moet niet uit het oog
verliezen dat van liberale zijde, ingeval de
rechterzijde deze zomer geslagen wordt, de
heer Patijn als minister van Finantiën wordt
genoemd.
Natuurlijk wordt er op de woorden van
zoo iemand gelet. De heer de Gast heeft
het zoover nog niet geschopt. Alleen libe
rale Ouddorpers staan over hem verbaasd.
Hoe het zij, ik weet het niet. Maar feit is
dat mr. Troelstra zulke snoevende taal van
liberalen eens duchtig onder handen heeft
genomen. Of het pleizierig is voor de libe
ralen, laat ik voorloopig in het midden. In
elk geval sprak hij uit, dat het er voor de
socialisten tamelijk rooskleurig bijstond.
Hij verwachte zelfs, dat zij zeer versterkt
uit den strijd zullen keeren.
Waarom kon mr. Troelstra zoo spreken
Wie doordenkt, en de stroom van het po
litieke leven nagaat, behoeft niet lang naar
het antwoord te zoeken. Reeds bij de vo
rige verkiezingen hebben de liberalen aan
de socialisten vele zetels te danken. Als
de rooien, zich van stemming onthouden
hadden, waren de liberalen zoo wat overal
geslagen. Nu hebben de liberalen de dwaas
heid begaan, ofschoon het in de lijn der
beginselen ligt, dat zij met het concentra
tieprogram »de roode vaan in de mist»
hebben ontplooit.
Wel sprak men zeer hooghartig, dat men
de verantwoordelijkheid niet zou dragen,
indien zij met de hulp der socialisten
de overwinning behaalden. Zij trokken de
schouders op over dezen. Maar de wateren
stroomen naar zee. Dat z.g. afkeerig zijn,
is reeds veranderd in knipoogjes werpen
naar de rooien. Mr. Troelstra liet hun pra
ten. Thans was het zijn tijd om te spreken,
en hij heeft gesproken. Hij heeft gewezen
op het halfslachtige, het niet vertrouwbare
van het concentratieprogram, doch »voor
»de S. D. A. P. kan tusschen coalitie en
concentratie, gezien de hooge belangen,
»die op het spel staan, geen keuze zijn
>zonder eenige aarzeling staat hij aan de
zijde der concentratie, en elke poging die
»hier zal gewaagd worden, om te verdedi
gen dat concentratie of coalitie de partij
onverschillig moet zijn, zal door hem met
»de meesje energie worden teruggewezen
3 als onwaardig aan het peil, waarop de
partij dient te staan in den a.s. strijd»
(verslag N. R. Ct.).
Dat is duidelijke taal, vindt ge niet
Wellicht vraagt ge, maar stapt mr. Troel
stra in het bootje dat Patijn en de Gast
hebben getuigd Dan kent ge mr. Troel
stra niet. Geloof me hij ziet nog beter dan
gij en ik, dat de liberale partij aan de
ziekte van lamlendigheid lijdende is. Met
een paar krukken kan ze bij mooi weer
even buiten. Komen er echter wolken aan
de lucht, zoo waait zij omver. Ge hebt het
gezien nadat het Ministerie Kuijper heen
ging en het Min. de Meester kwam. Dat
weet mr. Troelstra zeer goed. Ieder trou
wens die medeleeft, is er van overtuigd,
dat het met het liberalisme gedaan is. Mr.
Troelstra aanvaardt het concentratie- pro
gram dat in nevelen gehuld is. Doch, wilt
ge weer de eigen woordeD van mr. Troelstra
»Wij nemen het program der vrijzinnigen
»over, wij geven er onze eigene beteekenis
»aan, We nemen de leiding en zeggen tot
»de vrijzinnigen: wilt ge mee, maakt dan
»Yoort».
Dat is weer duidelijke taal, vindt ge niet.
Mr. Troelstra zal de verklaring geven van
hun woorden, en .de liberalen mogen
zwijgen. »Dank je zeggen» bovendien, voor
de smadelijke bejegening, moeten zij.
Zoo spelen de roode neven en nichten de
baas in het liberale huis. Want ge moet
niet vergeten, dat mr. Troelstra de vrou
wen meebrengt. En reken er op, dat de
vrouwen geleerd hebben, de koffie te zetten.
Met geen voet komt het liberalisme aan
den grond, wanneer het de moed bezit om
de socialist buiten de deur te zetten.
De socialisten zullen het goed en dui
delijk zeggen, gelijk hun leider het sprak
>Het concentratie-progam is niet zuiver:
3 het is niet sterk, niet homogeen, niet
>conseqeunt, niet betrouwbaar».
Zal het echter worden uitgevoerd, zoo
moeten de socialisten helpen. Zoo ziet ge,
dat het nog zoo mooi niet staat voor de
liberalen als mr. Patijn de Ouddorpers heeft
gezegd, 't Is ook mogelijk dat de heer Pa
tijn reeds over de grens van het concen
tratie-program is heengestapt en mr. Troel
stra heeft omarmd, terwijl bij toen dank
baar de toezegging van hulp heeft aange
nomen, en op die gronden heeft gezegd
»wij staan er sterker voor als bij een vorige
stembus».
Zouden alle liberalen reeds zoover zijn
gegaan Ik kan het nog niet gelooven.
Mij dunkt ze zullen schrikken nu de roode
wateren aan de lippen worden gezet.
Zullen ze doorgaan
Ik geloof het niet.
In ontwetendheid zijn velen op weg ge
gaan. Nu zij de gevolgen zien, zullen zij
schrikken en terugkeeren.
Er is dan geen andere weg, dan de can-
didaten der rechterzijde te stemmen. Steeds
meer zuiver komen de beginselen tegenover
elkander te staan.
't Gaat »voor« of »tegen«.
De tijd van halfbakken» zijn we ge
lukkig voorbij. Aan sde hal ven» heeft nie
mand iets.
Aan de water en melkmannetjes» heeft
ieder een tegenzin gekregen. Zoo iets
stemt tot blijdschap, wijl beslistheid daar
uit geboren wordt.
Natuurlijk volgt de consequentie ook,
dat het steeds meer »tegen» de beginselen
der rechterzijde zal gaan, wanneer de lin
kerzijde wint.
Het intrekken van de wetten Talma»
staat op het program, en daarmede is de
Socialewetgeving voorloopig van de baan.
De Christelijke Scholen zullen op geen
gelijkstelling kunnen rekenen. Door nog
meer bevoorrechting van de openbare
scholen, wordt den druk voor de christenen
zwaarder.
Het gaat dus op een zeer feilen strijd aan.
Voor den liberaal gaat het beslist ten
doode. 1913 is het eind van hun opper
heerschappij, en toch durft mr. Patijn nog
zeggen; »wij staan er beter voor».
Het sterven aan de tering komt. De
teringlijder gelooft nog op beterschap. Ge
zult wel zorgen dat de vrienden op de hoogte
blijven van de zaken. Ze moeten wakker
zijn en een oog in het zeil houden. Voorloo
pig kunt ge gerust zeggen, dat de liberalen
in het roode karretje naar de stembus
worden gereden, en dat mr. Troelstra in
vliegende galop de teugels hanteert.
Ontvang bij vernieuwing mijn groet.
t.t.
MARNIX.
II.
Wij hebben gezien, dat kalksalpeter en
kalkstikstof te ernstige practische bezwaren
bieden om voor aanwending in tuin- en
landbouw in aanmerking te komen Anders
is dit met chilisalpeter en zwavelzuren
ammoniak. Deze beide meststoffen zqn deug
delijk en praktisch bruikbaar gebleken, en
eveneens in de meeste gevallen rendadels!
Zeer groote hoeveelheden worden er dan
ook van uitgestrooid, 't Zijn ernstige con
currenten van elkander, en zulk een con
currentie moet natuurlijk den gebruiker ten
goede komen. Stellen we echter de vraag:
welke dier twee meststoffen in 't algemeen
den voorrang verdient, dan moet deze zon
der aarzelen aan de Chilisalpeter worden
gegeven. Waarom Met een enkel woord
willen we dit toelichten.
Als slotsom van nauwkeurige onderzoe
kingen heeft men vastgesteld dat de planten
de stikstof uitsluitend opnemen in den vorm
van salpeterzuurzout.
Hieruit volgt, dat chilisalpeter, hetwelk de
stikstof bevat als salpeterzuur, als 't ware
aan de planten een pasklaar voedsel biedt.
En hiermee stemt de ondervinding in de
practijk overeen immers, reeds in weinige
dagen is de uitwerking van een chili-gift
zeer duidelijk merkbaar aan een donkerder
kleur en een verhoogde groei. Dit is na
tuurlijk van niet gering belang, inzonder
heid in den tuinbouw, waar een snelle,
weelderige groei en een vroegtijdige oogst-
baarheid geld opbrengt.
Hoe is het nu met den zwavelzuren am
moniak gesteld Deze meststof bevat de
stikstof niet als salperzuur, maar als am
moniak, welke dus niet direct voor de plan
ten wortels opneembaar is. Zij is daarom
allerminst waardeloos, zooals de praktijk