voor de Zuidliollandsclie en Ze
en monsters op aanvrage franco.
TERDAM
Zaterdag 12 Maart 1913.
28*1* Jaargang IN". 1850.
3
Antirevolutionair ,|r
Derde Blad.
r
Advertentiën
IN HOC SIGNO VINCÏ
Deze Courant verschijnt eiken Woensdag en Zaterdag.
Abonnementsprijs per drie maanden fr. p. p. 50 Cent.
Buitenland bij vooruitbetaling f 4,50 per jaar.
Afzonderlijke nummers 5 Cent.
W. BOEKHOVEN.
SOMMELSDIJK.
Alle stukken voor de He«facï!e bestemd, Adverleiillëis en verdere Admin]
BH. OW IJr. s
StiSF-, PLAAT- en PROFIELIJZER.
Afieelil® BETONIJZER en METAALSAAS
Affleeiing: SPOORWEG-MATERIEEL
Landbouw.
Voor Huis eji Hof.
Uit de Pers.
Rhumaliek en
Kiespijnpillen.
ÏÏITGEYKB
Telefoon Iitereonn. No. 2.1
IJzer- en Staalhandel.
Naamlooze Vennootschap. Opgericht 1875.
voor Beton «verken.
Rails en Kipwagons.
»Niet overal
„Niet overal wordt ehilisalpeter met
voordeel aangewend," zei mij een boer, die
graag eens tegenspreken wou. En 't is ge
wis, hij had gelijk. „Niet overal!" Maar
toch we durven stellig wel te schrijven:
»haast [overal 1* In bijna alle bouwland is
opneembare stikstof, immers in de minder
heid, in 't minimum. Hoewel .ook hier en
daar gewis aan fosforzuur en kali en kalk
lang nog geen [overvloed in voorraad is,
toch ziet men vaak de chili* of een andere
mest met licht verteerbare* stikstof er
het snelste werken en het krachtigst. Zelfs
op die gronden, waar van zoogenaamde
organische stikstof heel wat voorraad is.
Denk slechts aan menig «oude wei*. En
herinner U eens, hoe duidelijk en snel er
een begiering niet ging werken. Nu slechts
een dag of wat kan men 't soms zien.
Dat komt mijn vrienden door die
stikstof in de gier, die klaar is voor 't
gebruik, de salpeterstikstof. En met chili
Naamt Ge de proef nog niet? Doe 't dan
bepaald. Ge zult verëteld staan over 't
snelle werk. Als 't weer een beetje wil dan
kan men al na vijf dagen (eens zag ik 't reeds
na drie) de mooie gloed en donker groene
kleur precies U zeggen, waar het zout werd
uitgestrooit, waar niet. En dan de grasgroei
wordt vooral er door bevorderd. Wie al te
veel de klavertjes in 't weiland baas ziet
spelen die zegt wel eens 'k wou toch heel
graag, dat hier de grassen 't beter wilden
doen. Laat hij dan straks als 't groeien
gaat vooral den chilizak niet vergeten, 't
Is waar, niet overal*, maar toch >haast
overal* wordt er van 't geld, dat men met
chili uitstrooit ook op wei- en hooiland
knap wat voordeel door den beer behaald.
Over het RookehUit het „Homoep
Maandblad"
Men zegt wel eens, dat do, tabakspijp
minder schadelijk is voor de gezondheid
dan sigaret en sigaar. Het Engelse blad
Lancet noemt dit een sprookje en tracht
het te weerleggen. Na vele onderzoekingen
komt de schrijver tot de conclusie Het
is juist de pijp, welke het grootste gehalte
aan nicotine bevat, n.l. 204 tot 285 pet.
De Turksche of Egyptische sigarettentabak
bevat 1.38 tot 1.74 pet.; de Virginiaansche
tabak 1.40 tot 1.60 pet. De in Engeland
gerookte bevatten 1.24 en de Havanna
slechts 0.64. Uit de brandende tabak van
een pijp komt 70 tot 80 pet. van de ge-
heele hoeveelheid nicotine in den mond.
De sigarenrook staat in het midden tus-
schen sigaratten en tabakspijp,
Bezien uit het oogpunt van het nicoti
negehalte, is dus de sigarette het minst
schadelijk, dan de sigaar, en het schade
lijkst de pijp. Maar de nicotine is niet het
eenige vergift van den rook. Men vindt ook
o.a. furfurol dat een sterke prikkeling kan
uitoefenen, niet zoozeer in den rook van
pijp of sigaar als wel- speciaal in dien van
de sigaret, met name die van Virginiaan
sche tabak. Daardoor wordt verklaard,
waarom het rooken van sigaretten keel
aandoeningen tengevolge heeft. De keel,
wordt telkens geprikkeld door furfurol.
Ook bedenke men, dat de tabak, van
vele soorten van sigaretten gesausd wordt
met een opium-preparaat, hetgeen lang niet
onschuldig is en aan sigaretten verslaaf
den steeds hieraan de voorkeur doet geven
boven de andere.
Is zout gezond f Volgens de Pransche
arts Dr. Lammonie speelt het keukenzout
als artsenij een belangrijke rol; In Chicago
beschouwt men het gebruik van keuken
zout algemeen als een geneesmiddel voor
alle mogelijke ziekten, en als bekoudmid-
del tegen allerlei ziektekiemen.
Recept voor witte wrijfwas. Smelt 100
gram witte geschraapte bijenwas of 50
gram cerecine in een geëmailleerde pan
netje. Neem dan de pan van het vuur en
voeg er 2| d.L witte terpentijn, terwijl het
pannetje op het vuur staat, doet brand
gevaar ontstaan en levert geen voordeel
op, daar de terpentijn even goed koud bij
de gesmolten was bijgevoegd kan worden.
Wordt er eehte bijenwas gebruikt, dan kan
de terpentijn bij de ongesmolten was ge
voegd worden, daar deze er in oplost bij
gewone kamertemperatuur.
Recept voor roodewrijfwas. Maak dit als
voor bet witte beschreven is, maar neem
in plaats van witte, roode terpentijn, en in
plaats van witte, gele geschraapte was.
Is de was nog niet rood genoeg, voeg er
dan eenige^korrels wasrood bij.
Recept voor zwarte wrijfwas. Maak dit
als het witte was, en kleur de aangege
ven hoeveelheid met twee eetlepels zwart
sel. Voeg er d.L. terpentijn meer bij,
daar door de hoeveel zwartsel, het was
anders te dik zou worden.
Beperking van het kleeden kloppen.
Het opgeworpen stof van de kleeden is
nog ve^l gevaarlijker dan het stof der stra
ten. Het is geconstateerd, dat het stof der
kleeden en der beddedekens zeer rijk is aan
bacteriën en dat dus bij gevallen van tu
berculose, dipliteritis, mazelen, roodvonk,
influenza, of andere besmettelijke ziekten
zelfs bij groote voorzichtigheid heel wat
gevaarlijke ziekteoverbrengers in zulk een
zitten. En nu zou het geoorloofd zijn dat
bijv. onze buurman zulk een verzameling
van bacteriën elk uur van den dag in on
ze keuken en slaapkamers zou mogen ver
spreiden Het beste was, wanneer even
als in Weenen, verboden werd op de bin
nenplaatsen kleeden te kloppen. Vooral in
tuinen kan het kleedenkloppen zeer lastig
zijn, daar men dan elk uur van den dag
opgeschrikt kan worden, doordat zijn buur
man aan het schoonmaken is. Wie een
tuin heeft, en dit voor zijn kinderen zeer
waardeerd, is het kleedenkloppen der buren
een bedrijf dat hem een der schoonste ge
noegens bederft. Wil men echter niet zoo
streng optreden, dan zou het toch wen-
schelijk zijn wanneer men het kloppen op
slechts bepaalde uren toestond, opdat ieder
dan in dien tijd de ramen kan sluiten tot
het ergste stuiven voorbij is.
Voor de huishouding. Om citroenen te
bewaren, legt men ze, 6 centimeter diep,
met den steel naar onder, in goed droog,
fijn zand, op een koele plaats.
Koper schoonmaken. Men kookt eenige
aardappelen heel zacht, doet er een hand
vol zout op, roert alles tot brij en houdt
deze warm. Daarin doopt men het koper
stuk voor stuk. Wrijft het na met fijn
zand, spoelt het tweemaal in water na, en
droogt het in de zon of op de warme,
kachel, na het met zeemlap of doeken te
hebben afgenomen. Op deze wijze is een
maal per maand schoonmaken vqldoende
wanneer er althans geen bijzondere reden
tot aanslaan is.
Kabinet, pudding Wrijf een pudding
vorm in met boter en bestrooi hem met
gestampte beschuit of paneermeel, vervol
gens wordt hij voor gevuld met biscuits
of kolumbijnen en geconfijte vruchten laag
om laag. Klop vervolgens 4 eieren, waar
van 2 met het wit en 2 lep sis suiker, tot-
het heel stijf is. Voeg daar langzaam bij
een halve liter kokende melk, waarin een
stukje vanille is gekookt (men kan in
plaats van vanille een paar lepels kirsch
nemen). Men giet dit mengsel in den vorm
sluit die met een geboterd papier, en kookt
de pudding 1 uur au Bain Marie.
Men dient de pudding met vanille of
Kirsch saus.
Observator.
Afgehandeld.
Vrijdag kwam de Tweede Kamer met
de behandeling der Invaliditeitswet gereed.
De laatste week bracht ons nog een
paar belangrijke verbeteringen.
Allereerst de aanneming van bet amen-
dement-Aalberse. In de drie laagste loon-
klassen zal nu het prémie-aandeel van den
arbeidsr voor de verzekering tegen invali
diteit, weezearenle en oudirdom bedragen
respectievelijk 4, 6 en 11 cent.
Van groote blijvende beteekenis voor
de toekomst moge deze nieuwe premie-ver-
deehng niet zijn,, in 't overgangstijdperk heeft
zij voor de arbeiders wel degelijk waarde.
De arbeiders, die minder dan f 12 ver
dienen en dat zijn er in ons vaderland
nog vele tienduizenden zullen deze pre
mie-aftrek thans in mindere1 mate voelen.
Wij verheugen ons dan ook over deze wij -
ziging van het ontwerp, die in onze oogen
eene verbetering is.
Een andere wijziging of liever aanvul
ling bracht de Minister in de wet" door
overname van een amendement-Duys.
Gelijk men weet, wordt in art, 357 be
paald, dat aan oude 70-jarige arbeiders,
ook zonder voorafgaande premiebetaling,
een pensioen van f 2.per week zal ver
leend worden. Dank zij de jongste wijziging,
zal deze pensioneering ingaan zes maan
den na de afkondiging van de wet. Vele
oude stakkers zijn hiermede geholpen.
De heer Goeman Borgesius een der
hoofdmannen van de vrijzinnige concen
tratie was over deze daad van den Mi
nister heelemaal niet te spreken. Hij zou
gaarne gezien hebben, dat de Minister het
amendement-Duys onaannemelijk had ver
klaard. Dan had hij er natuurlijk voor ge
stemd, maar was het verworpen. Inplaats
van den Minister voor deze wijziging te
demken, slingerde hij den bewindman al
lerlei verwijten naar het hoofd 't Was fraai
Men ziet hieruit weer, hoe weinig ernstig de
liberale politici zijn. Zij kunnen op volks
vergaderingen zoo roerend spreken over
»oud en argtfr, maar komt er een Minister,
die een goede daad wil verrichten, dan
keuren zij dat af.
Maakt de Eerste Kamer nu wat spoed
met deze wet, dan voorzeker kan de In
validiteitswet binnen enkele maanden wor
den afgekondigd en zijn vele oude ar
beiders spoedig eenigszins geholpen.
Hulde aan Minister Talma voor dit
groote werk
Welk een arbeidskracht heeft deze Mi
nister ontwikkeld. Nog nimmer is er een
bewindsman geweest, die zoovele wetten in
diende en voor de Kamer verdedigde met
ongemeen schitterend talent.
Terecht schrijft dan ook het liberale
Handelsblad
Wat deze Minister aaft zaakkennis
en aan werkkracht gepresteerd niet al
leen voor dit ontwerp maar voor tal
van andere ontwerpen gedurende deze
vijf jaren. Boter wet, Schepenwet, Vis
scherijwet Arbeidswet, Steenhouwerswet,
Vogelwet, Radenwet, Invaliditeitswet,
is waarlijk reusachtig en verdiend alge-
meene bewondering Misschien is
er nooit een Minister geweest, die zoo
ontzaglijk hard en veel heeft gewerkt.
En als men een dubbel ministerspen
sioen kon krijgen, dan zou deze minis
ter het hebben verdiend.
Ook De Telegraaf prijst Minister Tal-
ma voor de ontembare werkkracht, het
talent en de geestessterkte, waarmede hij
zijn ontwerp heeft verdedigd.
De heer Duys bracht den Minister ook
in de Kamer hulde.
Tot die hoogte konden zich liberalen
als Borgesius en Patijn niet opwerken.
Neen, zij hebben bij deze wet den Mi
nister steeds allerlei moeilijkheden in den
weg gelegd. De heer Duys staat dan ook
in onze schatting hooger dan mannen als
Borgesius en Patijn,
-aar
"bat zij •SaraocL.
zij de arbeiders bij de verkiezingen noodig
hebben. Het is geen ernst.
Een groote ramp zouden wij het achten,
indien de »linksche concentratie in Juni
Aan den gezegenden miDisteriëelen arbeid
ook van den heer Talma een einde zou maken.
Er liggen nog tal-van sociale wetsont
werpen bij de Kamer. Mogen zij onder
Talma's kundige leiding tot stand komen 1
*Merwebode«
Om te onthouden.
Onzerzijds werd meermalen de aandacht
gevestigd op het feit, dat vele Nederlandsche
arbeiders in het >protectionistische« Duitsch-
land weik en brood moeten zoeken.
Het volk tracht, op het voetspoor der
vrijhandelaren, den indruk van deze cijfers
weg' te nemen door te wijzen op het gptai
Oostenrijkers en Hongaren, dat in DüTtsch
land verblijf houdt. En Oostenrijk is toch
protectionistisch
Begrijpt Het Volk niet, dat de cijfers
op zich zelf niets zeggen maar dat
wil men vergelijken ook gerekend moet
worden met de groote der bevolkingen P
Welnu, in 1910 waren in Duitschland
gevestigd
144.175 Nederlanders.
667.159. Oostenrijkers en Hongaren.
Maar Oostenr.-Hong heeft; 51,304,249
inwoners, Nederland daarentegen slechts
5.858,075.
Per duizend inwoners gerekend, zijn dus
in Duitschland
uit Oostenrijk c.a. 13 personen,
uit' Nederland 24,6 n
Het 2vrijhandelsgezinde« Nederland
wint het aldus altijd nog van het »pro-
tectionisch Oostenrijk Hongarije.
Wijst dit niet op minder werkgelegen
heid hier te lande
Laat men deze cijfers onthouden
Zij kunnen te pas komen.
Patrimonium
Ten einde gebracht.
Ziezoo, de aanhouder wint
x Menigeen zou niet slechts zijn goed hu
meur, maar ook den moed verloren hebben
tegenover een oppositie zooals de Linker
zijde de laatste maanden zich meende te
mogen veroorloven.
Onze mannen in de Kamer niet.
Zij spraken geen woord te veel.
Zwégen als 't maar éven kon.
Een hunner heeft het Duijs naar waar
heid onder den neus gewreven wij zwij
gen, omdat gij, mannen van Links een
driedubbele portie neemt van den nationa-
len tijd.
De Linkerzijde trad tartend cp.
Nam zélf uren, dagen en weken voor
zich in beslag en kwam dan onze mannen
van Rechts staan uitlachen, omdat die zwe
gen en geduldig des Linkschen woordenval
lieten voortrazen.
Ze spraken als 't noodig was.
Om de wet te verbeteren.
Dr. de Visser bracht er der risico-over
dacht in en Aalberse trad op ter bescher
ming van de arbeiders der laagste loon-
klassen, terwijl mr. Rutgersdie de Wet
ingelijks in z'n hoofd had, menige kleine,
maar rake opmerking plaatste..
Doch verder zweeg men Rechts.
Dat zwijgen was hier goud.
Elk woord van Rechts zou er tien van
Links hebben uitgelokt en in plaats van
0sa*-ire „nijjiOT- mum* wie 't v el
meent met onze arbeiders zal hen juist om
dat zwijgen prijzen.
Zóó kon de wet er komen,.
Eere bovenal min. Talma.
Nooit heeft eenig minister in ons vader
land, weken-maandenlang voor zoo'n om
vangrijke -taak gestaan. Tóch was hij daar
toe ten volle bekwaam. [Kénde zijn wet,
als de koopman zijn boeken. Liet [zich
nooit van de wijs praten. Gaf toe, waar
dit kon. Maar stond ook onverbiddelijk,
waar hij weerstand bieden móést.
Dat was soms moeilijk.
De oppositie praatte over milioenen of
ze maar voor 't schudden zijn. O, dat
lijkt zoo fraai, zoo menschlievend, zoo
barmhartig. En de verleiding is dan groot
om maar toe te geven, 't is immers voor
de arbeiders
Min. Talma weerstond die verleiding
Als man van karakter.
Bovenal als man van beginsel.
Wat déze wet geeft, kan hij verant
woorden. En wij durven vertrouwen, dat
de volksmenners die straks 't land door
gaan om Talma's wet af te tuigen, stui
ten zullen op 't gezond verstand, ook van
de arbeiders.
Aan onze mannen thans de taak, om
voor de verkiezingen, rustig Talma'S wet
voor 't volk uiteen te zetten.
Een taak óók voor onze pers.
Men heeft ons meermalen jouwende voor
de voeten geworpen, dat we met die wet
niet voor 't front durfden komen, 'n Hèèl
enkele liet zich zelfs door de prachtige
luchtkasteelen van Links van de wijs bren
gen. Thans kunnen we rustig zien, wat
vogel Talma onze arbeiders in de hand
gegeven heeft.
En kunnen we hen kalm stellen voor de
vraag, of ze dien nu werkelijk ruilen wil
len voor de tien vogels in de lucht die de
Concentratie en de S. D. A, P lustig la
ten rondvliegen.
Mooie vogeltjes, och ja
Maar hoog in den boom, ver in de lucht
en vlug als water I
Onze Court.
Onfeilbaar tegen alle pijnen door kou
vatten veroorzaakt.
Een flacon met gebruiksaanwijzing 75
centalleen verkrijgbaar gesteld bij A.
TEEPE te MiddelAarnis en bij L. W.
ZAAIJER te DirJesland 6539
Verkrijgbaar te: Sommelsdyk bij P. Kastelein
Middelharnis bij A. "Waterman; Dirksland bij A.
van Oostenbrngge Oz.; Melissant bij A. van d.
Spaan TzNieuwe Tonge bij A. van Eesteren Bz.
Oude Tonge bij G. F. van Peer en Wed. A. E.
LambertOoltgensplaat bij J. L. de Vos Ouddorp
bij Grinwis; Stad aan 't Haringvliet bij Wed
Braber Pa.
6317
