Zaterdag 7 December 1912.
27sle Jaargang SP. 1822.
voor de Ziiidltollandsclie en Zeeuwselie Eilanden.
„De Ster"
A ntirevolutionair
Orgaan
IN HOC SIGNO VINCES
Rotterdam
Mantel magazijn
SOMMELSDUK
Alle stukken voor de Redactie bestemd, Advertentie» en verdere %dininasfr»fie iruiiw» «e *eoden «urn den C «uetet
*w* Vredesbeweging.
De BondVrede en Recht, zendt
ons 'tvolgende:
Nu de achtereenvolgende oorlogen
duidelijker dan ooit doen zien hoe ver
de algemeene wereldvrede nog van ons
verwijderd is, moeten de vrienden van
dien vrede telkenmale de schampere
opmerking hooren, dat geheel hun stre
ven nutteloos, hun hoop slechts ijdele
waan is. Het vredespaleis is het mik
punt van allerlei meer of minder gees
tige opmerkingen, van verborgen leed
vermaak met die idealistische droomers
van vrede op aarde.
Er mag wel eens op gewezen wor
den, dat de oorlogen voor de vredes-
vrienden een goede, een propagandis
tische zijde hebben, al voegen wij er
dadelijk bij, dat wij om al wat ons lief
is, dien bloedigen propagandist liever
nooit hadden aanschouwd.
De oorlogen bewijzen de noodzake
lijkheid van de vredesbeweging. Wat
Dinsdag in Tripolis, Woensdag in
Turkije gebeurt, kan straks in onze
onmiddellijke nabijheid gebeuren. Zoo
lang de weg openstaat op andere wijze
dan die van het Recht, geschillen te
beslechten, zoolang de naijver, de be
geerte en het misverstand, geprikkeld
en zelf opzweepend, naar wapens kun
nen doen grijpen, omdat er nog wapens
zijn, zoolang, al mag de vredeszeker-
heid in onze landen veel grooter zijn.
is de vrede niet absoluut verzekerd.
Men kan het dagelijks in de kran
tenberichten zien, hoe de onweersbui
boven den Balkan losgebroken, don
kere wolken doet heendrijven over alle
Staten van Europa.
Laten wij voor het oogenblik eens
niet vragen, of er op den Balkan on
recht was gepleegd, ook niet of er thans
recht geschiedt aan de Turken, doch
laat ons alleen deze ééne vraag stellen,
of in het algemeen met oorlogen ooit
iets beters, iets rechtvaardigers kan
bereikt worden, dan langs den weg van
het Recht?
In het allergunstigste geval zal het
einde van den oorlog datgene brengen,
wat in absoluten zin recht heet, maar
dan zal dat recht gekocht zijn met
tienduizenden menscbenlevens, met
vernietiging van millioenenaan waarde
en millioenen aan arbeid.
Het zijn sombere dagen voor de
vredesvrienden Maar wel verre van
zich te laten ontmoedigen, doorzien
zij het grootsche van hun taak, het
schoone van hun wenschen, beter dan
ooit.
Van den beginne af, hebben zij hoon
voor loon gehad, zijn zij voor utopis
ten, voor droomers uitgemaakt, doch
zij wijzen met rechtmatigen trots op
de vele verdragen, die werden afge
stoten, op de kentering der ideën, bij
de besten onder de geleerden, op den
groei van hun aantal, op de stijging
der belangstelling in hun streven en
zij weten, dat hun onvermoeide pro
paganda het hare heeft bijgedragen.
Wanneer ergens een oorlog losbarst,
dan is het hun te moede ais den ge
neesheer, die zijn herstellenden patiënt
weer ziet instorten, maar zij zullen de
laatsten zijn om bij de pakken te gaan
neerzitten.
De oorlog is zoo oud als de mensch-
heiddoor alle eeuwen heen zijn er
geesten geweest, die tegen deze ge
welddadige ingrijping in den ontwik
kelingsgatig hebben geprotesteerd en
geijverd. Nimmer echter nam de strijd
tegen den oorlog zoo'n positief karak
ter aan. als in de laatste tientallen
jaren. Een te hoop-loopen van de
massa tegen den oorlog, zal ten slotte
den permanenten wereldvrede af
dwingen.
Niet versagen, blijft het devies der
vredesvrienden. Met leede oogen zien
zij het wapengeweld zich bloedig op
de wereldkaart afteékenen. maar zij
zullen daardoor niet moedeloos wor
den.
Integendeel: zij zullen bet eenige
nut uit den oorlog weten te trekken,
dat er in zitde stoere propaganda
voor den vrede.
Twee kleine berichten.
Protectie maakt den luiaard, is een
bekende uitlating van Vrijhandelaars;
ze doet den industrieel inslapen op
't kussen van zorgeloosheidzijn winst
komt toch. Daar voegen ze nog bij
waar protectie is, is de industrie kwij
nend en lamlendig.
Dezer dagen lazen we een artikel
over de Duitsche geldmarkt. En?
Tot dusver zijn de gestelde eischen
aan die markt buitengewoon groot
geweest, gedeeltelijk in verband met
de aanzienlijke behoeften der Sak
sische nijverheid, gedeeltelijk ook
tengevolge van den gunstigen toe
stand, waarin de geheele Duitsche
industrie verkeert (N. R. C. 25 Nov
Neen, beschermende rechten maken
geen slapers.
2de bericht.
Beschermende rechten maken de
goederen duur, zegt de Vrijhandelaar.
De protectionist zegt: in 't begin zeker
niet; en later ook niet zoo ongewoon
door de onderlinge concurrentie. Maar
zoo gaat de Vrijhandelaar voortdie
duurte verarmt een volk. Wat lazen
we van den toestand in Amerika, in
de N. R. C 23 Nov.
De voorspoed behoeft niet te ko
men, hij is er reeds.
En nu wordt er wel bijgevoegd, dat
er in Amerika wat goed te maken is
wegens vroegere schademaar de
Beschermende rechten met hooger
loonen en duurder levensprijzen kun
nen dan toch ook welvaart brengen.
Vrijhandel is niet enkel zegen, en
Bescherming enkel vloek. Beide heb
ben hun vóór en tegen Maar bij Vrij
handel zweren is 't werk van een
dwaas.
Wapenstilstand.
Het zwaard rust in de schee. Het
bloedvergieten heeft een eind. De
duizenden slachtoffers hebben het
zoengeld betaald, dat een haat tus-
schen Christen en Muzelman eischte.
En wat voorts de toekomst ook bren
gen van kleiner gewin dan de Verbon
denen aanvankelijk gehoopt hadden,
toch zal ieder den tol zijner achting
en waardeering aan de vier Staatjes
zonder eenige terughoudendheid moe
ten brengen.
Stel tegenover dezen heldenmoed,
deze energie, deze patriotische liefde,
deze ongeëvenaarde voortvarendheid
en standvastigheid; f:>genover deze
kloeke uitingen van J^ionaliteitsge-
voel en zelfovergave de schepsels,
die in onzen tijd al° \>e* -landstoozen
zich aandienen; scheps öjs ^ie ju
anti mtlilairiseh woelen het^i gezag en
de tucht in 'tieger ondera»,yDen eri)
Hoogstraat
Ontvangt dagelijks de
laatst uitgekomen
NOUVEAUTÉS.
zooals de Minister van Oorlog in
Frankrijk dezer dagen klaagde: com
plotten smeden om bij den eersten
aanval van 't Fransche leger op den
vijand, de bureaux van den staf bin
nen te gaan. de telegrafen te verwoes
ten en zoo alle commando's onmoge
lijk te maken. Er ging een rilling door
't Fransche parlement, toen de Minister
dat vertelde, en er zelfs bijvoegde,
dat er reeds een 80 000 deserteurs in
't Fransche leger waren. Een socialist
riep den Minister toeNog veel te
weinig
Dat teekent die Vaderlandsloozen.
Dat teekent ze in hun schijnbare liefde
voor den vrede, maar in hun ware
vijandschap tegen 't Vaderland, dat
ze moesten liefüebben en verdedigen
tot hun laatsten droppel bloed.
Zou men, bij 't zien op die Bal-
kanstaten, zich niet schamen vader
landloos te zijn
OP DEN UITKIJK.
Bij en teelt.
Deze Courant verschijnt eiken Woensdag en Zaterdag.
Abonnementsprijs per drie maanden ft. p. p. met Zondagsblad 75 Cent.
s zonder 50
Buitenland bij vooruitbetaling met Zondagsblad ƒ7,50; zonder 4,50 per jaar
Afzonderlijke nummers 5 Cent Met Zondagsblad 7 Cent.
UITGEVER
W. BOEKHOVEN,
Telefoon inlerroon No i.
Advertentiën iO Cent per regel en 3/, maal. Reclames 20 per regel.
Boekaankondiging 5 Cent per regel en 4/s maal,
Dienstaanvragen en Dienstaanbiedingen 50 Cent per plaatsing.
Groots letters en vignetten worden berekend naar de plaatsruimte die zij beslaan
4dvertentifin Worden inepwanht >w Dinsdag- en Vrijdagmorgen IO anr.
mm blae.
De man is bóven de zeventig.
Toen ik een aankomende jongen was,
begon hij te grijzen. Thans is hij geheel
wit en gaat met gebogen rug, maar zijn
geest is nog helder en zijn woord weet hij
nog te doen, al merkt men aan zijn mum
melend mondbewegen in zijn drukke spraak,
dat de oude dag toch aan 't komen is.
Nóg is hij wethouder te Landewijb.
Dat is een der grootste verrassingen
zijns levens geweestzijn laatste hérbe
noeming als wethouder, wat voor hem, als
«oudste*, ook loco-burgemeester betee-
kent.
De raad was net «om*.
Yoor 't eerst in zijn lange leven.
En Johannes Andreas Heuveltop, die van
der jeugd aan een opperste voorstandet
was geweest der vrijzinnige beginselen,
meende niets anders, dan dat nu zijn tijd
gekomen was.
Temeer nu de gemeente onlangs ook
een «rechtsche* burgemeester had gekregen
en thans door omstandigheden beide wet
houdersplaatsen open kwamen.
De nieuwe «orthodoxe* meerderheid zou
nu van haar macht gebtuik maken, om het
geheele Dagelijksch Bestuur «om* te wer
ken. Dan waren zij voortaan geheel baas
en konden doen, al wat zij wilden.
Heuveltop had dan ook al een gepeperd
stukje klaar liggen, dat hij anomiem
natuurlijk plaatsen zou in 't Ni-uwsblad
van Staveboone, de secretaris der centrale
vrij «innige kiesvereemging in 't district.
Hij ging ter vergadering.
Eerst werd een jonge, 11 nke antirev, boer
tot wethouder gekozen en toen kwam.
met algemeene stemmen minus èèa
Heuveltop uit de bus, die 't in de verbou
wereerdheid dadelijk aannam ook.
En toen bééf hij t maar ook.
Want zijn hart hmg aan dat wethouders
ambt en in 1913 hoopt hij te herdenken,
dat hij 40 jaren onafgebroken raadslid is
geweest, waarvan 30 als wethouder.
Toch 't is niet als voorheen.
Die »rechtsche« meerderheid mag al niet
exclusief zijn, ze is en blijft toch «rechts*
en ze weet wel wat ze wil ook. Vooral
de nieuwe verorden ng op de schooleeld-
heffing is hem een doorn in 't oog Heu
veltop 't Was indertijd al erggenoeg.dat
Mack-y's schoolwet verplichte, om toch iets
te heffen, maar hij had het al die jaren
op 't minimum weten te houden. Dat was
altijd een machtig wapen geweest tegen dé
School met den Hijbei
Ja, als hij daarom denkt 1
Aan de School met dm Bijbel.
Vele jaren had bij triomfantelijk beweerd
tegenover zijn politieke vrienden buiten
't dorp: Op Landewijk komt géén christe
lijke school
En in een jaar stond hij er zeven
enveertig leerlingen.
't Onvergefelijks! was, dat het zijn, Heu-
veltop's eigen domheid was 1
De oude schoolmeester was gestorven.
Dat was nog 'n man van den ouden
stempel, die Heuveltop's vrijzinnigheid nooit
iets in den rug legde en graag 'n opkik-
kertje bij hem dronk ter eere van een gun
stigen stembus-uitslag, maar de man was
voorganger in de kerk, koster, vertelde
'n keer in de week uit den Bijbel kortom
er was aau dien man nog een godsdien
stig tin ij e*.
Toen mGest er een nieuwe zijn.
En Heuveltop had omgezien naar een
geavanceerd-vrijzinnig man, die Landewijk
op het pad der vrijz nnigheid vérder brengen
kon.
Nu, hij kreeg er zoo een.
Maar de man ontpopte zich, dra als
tamelijk «rood* en was zóó vrijzinnig, dat
de concervatieve boerenbevolking het hoofd
schudde.
Juist was er toen, door de labschheid
der vrijzinnigen ook al, een jong, vurig
orthodoxe predikant gekomen, die 't met
den nieuwen meeBter niet vinden kon. Daar
hadden de «doleerenden* en de «afgeschei
denen* een klein groepje in Landewijk,
maar die wat durfden offeren gebruik
van gemaakt en den hervormden predikant
krachtigen steun beloofd, als hij zich aan
't hoofd stelde van een beweging voor de
School met den Bijbel.
Zóó is die school er toen gekomen.
En met die school kwam er actie.
Een actie, die ten slotte er toe leidde,
dat ook de Raad >om< ging.
't Waren voor Heuveltop bittere pillen,
die hij op zijn ouden dag te slikken kreeg.
Vroeger was 't zoo gansch anders.
Toen hij pas begon mee te leven, was
't grootste deel van 't publiek óf onver
schillig, óf vrijzinnig.
Net hielden toen de vervolgingen van de
«Afgescheidenen* op en konden deze zich
op kerkelijk terrein wat vrijer bewegen.
Heuveltop vo d dat best. In zijn hart
had hij zich over die vervolgingen toch
wel wat geschaamd en vond hij vervoken
heelemaat niet vrijzinnig Bovendien, de
«kwade sappen* konden du uit de Her
vormde Kerk uittrekken, vond hij en kerkje
gaan spelen, net zooals zij "t verbozen.
Toen kwam de vrij zinnige theologie,
Dai was Heuveltop's glorietijd.
Hij verstond de geschriften der moderne
vaderen en zelfs op begrafenissen kon hij
niet zwijgen en vervolgde hij de «orhodoxeD*
met zijn verworven wijsheid. Sterk was hij
vooral in de leer der tegenstrijdige schrif
tuurplaatsen, die hij te pas of te onpas in
't gesprek bracht, om de onbetrouwbaar
heid van den Bijbel aan te toonen.
Doch daar ging ook de aard'ghe d af
En hij kon zich danig opwind n. als hij
de onverschilligheid der 2vrijzinnigen* op
kerkelijk gebied gispie.
»We m >eten toch de meerdeiheid hou
den*, zei H-uvebop dan.
Maar zijn beste vrienden aDtwoord'den
hem, dat hun die meerderheid niets schelen
kon in de kerk, waar ze óch alleen maar
kwamen om te laten doopen.
Zoo was Heuveltop aan teleurstellingen
gewoon geraakt.
Landewijk is nu kerkelijb-orthodox
De gereformeerden* zijn er vootti'tge-
gaan. Met elkai der steunen ze de school
met den Bijbel, die er bloeit. De Raad is
nu ook «om*. Het district kiest al jaren
een Chr. Historisch Kamerlid.
Was '1 wonder, dai H u eltopV blik met
de jaren somberder werd
Thans echter gianst nieuw hcht in zijn oog 1
Er is een hope I De hoop komt op, dat
1913 het »jaar der verlossing* zijn zal,
gelijk 1813 het eens was.
De vrijzinnigen weren zich gedrukt.
Op kerkelijk gebied gaan ze Weer meedoen
en Heuveltop heeft aleens uitgerekend, dat
er nogwel 'n vijftig op Landewijk zijö, die
zich tot lidmaat kunnen laten aannemen en
den kerkeraad «omwentelen*.
Op politiek gebied spleit het immer
Rechts I 't «Nieuwsblad* prikkelt de anti
revolutionairen al tegen het Chr. Hist. Ka
merlid Als dit misgaat, is er ook ruzie
bij de Raadsverkiezingen. De vrijzinnigen
zijn 't roerend eens.
Zou Heuveltop werkelijk op z'n ouden dag
nog de «nederlaag der orthódókie beleven,
in de Kerk en in den Staat
's Mans blijdschap kan óns tot waarschu
wing zijn! UITKIJK.
De imker heeft nu weinig te doen met
zijn volken, slechts af en toe te zien of al
les in en om deu stal rustig en in orde is.
Zoo zou hij haast gaan vergeten dat hij
imker is, indien er ook binnenshuis voor
hem niets was te doen. Maar dat is niet
het geval. Een echte imker van den goeden
ouderwetschen stempel maakt en repareert
zelf zijn korven en daarvoor heeft hij hu
in de lange winteravonden of bij slecht
weer, als hij overigens niets kan uitvoeren,
ook overdag den tijd. En oefent hij den mo
biel (lossen) bouw uit, dan kan hij, in
dien hij het ten minste in de kunst van
knutselen zoover gebracht heeft, thans zij*
kasten nazien en repareeren, ook bij voor
baat, als hij in 't bezit is van een gietvorm
of kunstraatpers, kunstraat maken, opdat
hij hiervan in de volgende campagne ruim
schoots voorzien zij. Zoo wordt in den druk
ken tijd zijn arbeid verlicht en hoeft hij
geen scha te lijden doordat hij niet tijdig
den boei gereed heeft.
Maar hiermee kan hij niet alleen zijn
vrijen tijd vullen en er is ook voor een
imker, die liefde heeft voor zijn bedrijf, voor
zijn bijen, meer te doen. Hij móet lezen}
studeeren, zich ontwikkelen. Nu weet ik,
dat menig ouderwetsch imker, dit lezende,
zijn mond tot een spotlachje vertrekt. Toch
is zijn spot misplaatst. Ook het i 1 kersvak
moet geleerd worden en grondig kan dat
niet geschieden door slechts eenige oude
wijsheid en wat kunstgrepen van ouderen
over te nemen. Het imkeren met zaakkennis,
met oordeel en het grootst mogelijke voor
deel, is niet zoo gemakkelijk als velen
meenen. Er zijn heel wat teleurstellingen en
mislukkingen, heel wat schadepostjès en
tegenspoeden in het imkersbedrijf. welke
niet in die mate behoefden te voorkomen,
omdat zij het gevolg zijn van onkunde en
daardoor ontijdig of verkeerd handelen en
ingrijpen. Wij herhalen geen bijenhouder
kan zijn bedrijf rationeel en met de zeker
heid, welke de omstandigheden toelaten,
uitvoeren als hij niet de grondbeginselen
kent, waarop de bijenteelt moet berusten,
als hij niet van nabij bekend is met de huis
houding en den ontwikkelingsgang der
bijen. Zonder kennis, behoorlijke kennis van
de theorie, geen gewisse praktijk. Daarom
moet Jde imker dé theorie bestudeeren. Er
zijn heus nog imkers genoeg, die vau het
bestaan daarvan nog geen kennis dragen,
't Klinkt ongelooflijk, maar 't waarvandaaf
veler minachting voor de „geleerde" imker
broeders. Die minachting zal wijken en plaats
