HET.
U is 12^ 1818.
cite,
Zateraag '43 November 1912
sland.
tt
r
I
e
I
voor
e H.
'onge.
A n tirevo lu tionair
Orgaan
voor de Ziiidleollandsclie en Zeeuwsclie Eilanden.
„De Ster"
it eiland
IN HOC SIGNO VINCES
Rotterdam
I Voorflam Cli.
2LMIM".
W. BOEKHOVEN,
De drie Vergaderd,
ül an tel magazijn
tndsch
lltoen Gulden,
KOOGH
1
p. 5 ons.
SOMMELSDIJK.
Alle stukken voor de Redactie bestemd, Adverfentiën en verdere Administratie franco toe te zenden Ran nes» t taacever
Hoogstraat 112
Ontvangt dagelijks de
laatsi uitgekomen
NOUVEAUTE'S.
OP DEN UITKIJK.
Tuinbouw.
V
ilefoon 78.
ïoek Braestraat.
6.
raat 45.
107.
[res tort.
3nt Credleten, neemt
zich met den aau.
coupons, sluit be
en verricht verder
kt Knsslersvak be-
5538
h 37.
£PT. 1912:
f 6.090,624,93
-1.526,571,78
- 270,477.42
De Directie,
J. F. MOENS.
BT.Mr.M, MOENS.
{•nii en omstreken
IARWI8.
Ruime keuze
[iteurs, Klok-
iules, Wek-
lers.
voor f 850.
iftelijke garantie.
;en worden door
Id
6241
:n Overflakkee
gtgevoerd. 6272
c
6410
1
J
4, Bur. v.d. Bid.
ONtE.RO
andelsmerk, ver-
5679
A. Poots
an Eesteren
T. Korvink
Zaaijer
n Oostenbrugge
Deze Courant verschijnt eiken Woensdag en Zaterdag.
Abonnementsprijs per drie maanden fr. p. p. met Zondagsblad 75 Cent.
a zonder 50 B
Buitenland bij vooruitbetaling met Zondagsblad ƒ7,50; zonder f 4,50 per jaar.
Afzonderlijke nummers 5 Cent. Met Zondagsblad 7 Cent.
UITGEVER
Telefoon Intercoxam. Mo. 3.
Advertentiën 10 Cent per regel en 3/s maal. Reclames 20 per regel
Boekaankondiging 5 Cent per regel en */8 maal.
Dienstaanvragen en Dienstaanbiedingen 50 Cent per plaatsing.
Groote letters en vignetten worden berekend naar de plaatsruimte die zij beslaan.
Advertentiën worden ingewacht tot Dinsdag- en Vrijdagmorgen 10 nnr.
Z
ij die zich nu abonneeren, ont
vangen de nog in deze maand
verschijnende nummers gratis.
Zaterdag jl. was de hooggestemde
dag, waarop Unie-liberalen, Oud-Libe
ralen en Vrijzinnig-Democraten.ieder
op eigen plaats, in eigen vergadering
zouden beslissen over 't ontworpen
program van actie, reeds in een onzer
vorige nummers besproken; zouden
beslissen, of in 1913 op dat program
gezamenlijk kon ter stembus getrok
ken. En met instemming", met
„applaus", met «donderend applaus«
is de overeenstemming ingeluid, is
beslist, dat men het Program geheel
aanvaardt en dat men er mee staan of
vallen zal.
We verheugen ons in den uitslag,
hoewel we verleden week reeds in
eenige punten de tegenstellingen aan
gaven tusscben hun program en de
beginselen, die ons van hen scheiden;
hoewel 't ons onhelder is, hoe bij ern
stig verschil over StaatspensioneeriDg
in den boezem der Concentratie zelf
een artikel te distilleeren is voor een
Regeeringsprogram. Want vóór de
stembus mag men de verschillen ver
bergen en roepen Vredevredeen
we willen Staatspensioneering, maar
als 't nieuwe Kabinet gezeten is in Sept.
1913 en het regeeringsprogram komt
openbaar uit de eerste Troonrede, dan
moeten alle Liberale partijen dat kun
nen steunen of er komt binnen weinige
weken ruzie onder de vrinden. Precies
zoo is 't gegaan in 1905. Alles liep te
hoop onder één leuze, één Program,
en dat Program bevatte ééne zinsnede
slechtséén regel maar nl. weg met
Kuyper. Vredevredemet en in alle
groepen van Links! Saam ten oorlog,
vergetend alle verschil. Maar, owee
toen het Regeeringsprogram moest
gemaakt worden en de Troonrede ge
maakt, moest er wat anders in dan
«tegen Kuyper®; om zoo'n zinsnede
zou heel het politieke Nederland, heel
de wereld het uitgeproest hebben van
lachen; dus de negatieve leus «tegen
moest in een positieve worden omge
zet. En 'tgevolg? Dat in '08 heel 't
liberale Kabinet reeds om koud was
en dat in '09 bij de nieuwe periodieke
verkiezingen er 60 Rechts tegen 40
Links gekozen werden.
Voor de stembus arm in arm gaan
en klachten slaken over een Kabinet
is heusch geen kunst. Met eenige kilo's
opwinding; een paar pond koue druk
te; eenige Meters meetinggezwets en
een Mud rijksdaalders doet men al
heel wat onder de neutralisten der
slijmerige Middenstof. Maar wat doet
men als Kabinet En al stellen we nu
nog eens op den voorgrond, dat we ons
verheugen om een Program, omdat
we dan eenig houvast hebben aan een
tegenpartij, omdat we ons kunnen be
roepen op artikel zooveel en zooveel
en daardoor de beginselstrijd veel
meer naar voren komt en de verdie
ping steeds voordeelig werkt bij aan
vaarding of verwerping van zoo'n be
ginsel, toch snappen we niet recht, hoe
na de stembus de eenheid kan besten
digd blijven.
De Staatspensioneeringdebatten der
laatste weken geven aangaande die
overeenstemming een akelig geluid,
mr. Treub wil wat anders dan dr. Bos
mr. Patijn wil niet hetzelfde als mr.
Treub en geen van deze drie wii weer
hetzelfde als Tydeman.
En nu moet men van Linksche zijde
niet zeggen: 'tis in Uwe Coalitie net
eender; Aalberse is Lohman niet; en
Van Idsinga is Rutgers niet; en dr.
de Visser is Duymar niet; want deze
vergelijking gaat niet op. De Coalitie
wordt saamgehouden door een band
der religie; door een hoogerbeginsel
dan de sociale of economische begin
selen door een band des Christen-
doms, die vrijheid laat in 't onderge
schikte, maar eenheid vraagt en eischt
bij 't geestelijk leven der Natie. En die
eenheidsband; dat diepere besef van
aanhankelijkheid aan elkander tegen
over een vijand, die zijn Ongeloofs
theorieën niet onder stoelen of banken
steekt is oorzaak, dat de coalitie veel
stooten kan verdragen van een broe
derlijke onwelwillendheid.
Zoo is 't in de Concentratie niet. Ons
is niet één hooger beginsel bekend,
waardoor de'Unieliberalen en Vrijz.
Democraten en Oudliberalen kunnen
samenwerken zóó, dat bij wrijving en
botsing de eenheid toch bewaard
blijft. Want de Concentratie moge
roepen: We zijn allen voor de Vrij
heid! De Vrijheid is onze Vereeni-
gingsleus in leven en sterven I Voor de
Vrijheid dansen we tezamen om den
Vrijheidsboom!.., maar de ervaring-
der tijden op politiek terrein beeft ons
en ieder geleerd, dat de Vrijheid, die
de Liberalen inroepen als gemeen -
schappelijk te verwerven of te behou
den bezit door elk der drie partijen
nog al verschillend wordt opgevat,
zoodat, al strijdende onder de leuze
«Vrijheid® de tegenstander zich af
vraagt: «Menschen, hebt ge al over
dat begrip zelf uw strijd uiige vochten«.
Men is 'tin liberale kringen over die
»Vrijheid« zelf niet eens; maar wel is
de Coalitie het eens over het beginsel des
Christendoms als fundament van 't
Staatsleven. In naam der Vrijheid
vraagt Tydeman om vrijwillige ver
zekering vraagt mr. Patijn om de
Staatspensioneering tegenover de
dwangpremievraagt mr. Treub pre
miebetaling behalve voor lage loonen
en staatsbijdragen bij ziekte en Inva
liditeit en ouderdom tegenover den
dwang van zelfhulp, die Talma stelt.
Laten we afwachtenMaar de toe
komst is nog der Concentratie niet
Algemeen Kiesrecht.
De Concentratie wil algemeen kies
recht voor mannen. Dat beginsel is
niet nieuw. Zoodra men 't organisch
verband der Natie uit 't oog verloren
is, moet het Algemeen Kiesrecht on
verbiddelijk naar voren komen. Er is
maar tweeërlei kiesrecht, omdat er
maar tweeërlei beschouwing mogelijk
is over de samens elling der Natie,
en dus ook maar tweeërlei samenstel
ling van 't Parlement.
De Fransche Revolutie en dus alles
wat Liberaal is opgeschoten uit dezen
wortel van 1789, heeft altijd 't denk
beeld gepropageerd, dat een Natie uit
individuen bestaat. Dat individueele
kenmerkt heel het revolutionaire leven,
wat weer met 't beginsel der persoon
lijke vrijheid in 't nauwst verband
staat. Wie dat individueele vóór staat,
moet met allemanskiesrecht eindigen.
Men mag dan uit voorzichtigheids-
maatsregel beginnen met beperkt kies-
recht maar men moet na jaren van
politieke opvoeding dan toch eindelijk
komen tot algemeen kiesrecht voor
mannen en vrouwen en dan zoo jong
mogelijkalles wat persoonlijkheid
openbaart, moet naar de stembus
jonge man en jonge vrouw, getrouwde
man en getrouwde vrouw, oud oi
versleten, mits 't een individu is, die
wat van zijn verantwoordelijkheid ge
voelt. Vader kiezer I En de 5 kinderen
kiezerEn de moeder kiezer I
Daar staat nu tegenover deze mee
ning, dat een Natie uit huisgezinnen
bestaat en het hoofd des gezins alleen
geroepen is om zijn stem uit te bren
gen én voor zich zelf én voor zijn
gezin. Vader alleen kiezer, vertegen
woordigend al de zijnen. Of is vader
gestorvendan de moeder I Of is de
moeder gestorvende oudste zoon
Dat leidt nooit tot algemeen kies
recht. 't Organisch kiesrecht kan wel
bijna zooveel kiezers leveren en kwee
ken als 't alg. kiesrecht, indien dit niet
al-te-algemeen wordt opgevat, maar
ze verschillen hemelsbreed in uitgangs
punt.
Wie vóór Alg. kiesrecht is kan nooit
vóór Organisch kiesrecht zijn en an-
dersoth' evenmin die twee stelsels zijn
volkomen eikaars tegenstelling Daar
bij komt nog een andere tegenstelling.
Het Alg. kiesrecht is de uiting geweest
van een souvereiniteitserkenning van
't schepsel. Het Organisch kiesrecht
de uiting van een souvereiniteitser
kenning Gods.
'k Heb het hem afgeraden.
't Was eeD moeilijk geval en bij mezelf
dach, ik, dat er toch een onaangename
kant aan is, wanneer je weieens in de krant
schrijft. De menschen denken dan, dat je
overal verstand van hebt en komen met de
meest uileenloopecde vrageD, waar je daD
je oordeel over zeggen moet.
Zoo kreeg ik onlangs 'n oude zuster,
die me kwam raadplegen over 't koopen
en verkoopen van effecten
Ze had 'n meneer bij 'r gehad, een
^makelaar* noemde ze hem, die had haar
gesproken van stukjes kobpen en niet be
talen. Gingen ze omhoog, dan kreeg ze
winst, zakte ze, dan moest je enkel 't ver
lies bijpasseD,
»Dus je wou specu'ééren vroeg ik
't Mensch schrikte zich 'n aap. Neen,
dat nooit 1 Maar 't eenvoudige schepsel, die
wat »stukjes« had geëifd en daarvan leefde,
wist niet eens, wat dat was.
Genoeg, ik kom ter zake.
'n Kennis van me kwam om raad voor
zijn jongen.
Een aardige snuiter, maar er zat geen
rust in hem. Op school hadden de meesters
wat met hem afgetobd en 't personeel had
een fijne sigaar opgestoken, toen de rakker
eindelijk den leerplichtigen leeftijd had vol
bracht zooals de oude bovenmeester
gewooD was zich uit te d ukken by 't scheiden
van de markt.
Toen was het tobben geworden.
Hij was bij 't bakken en by 't rijwielvak
geweesthij had het bij den boer gepro
beerd, het wou niet. Er zat nóch 'n
bakker, noch 'n fietsensmid, nóch 'n boer
in den jongen.
Er maalde hem wat door 't hoofd.
De j >ngen wou en zou naar zee.
Je hébt nu eenmaal van die avontuurlijke
aangelegde jongens, die niet tevreden zijn,
voor ze hun dorpje ver achter zich gela en
hebben en de wijde wereld of het ruime
sop zijn opgegaan.
't Is lang niet altijd écht.
Soms speelt er luiheid onder soms is
er veel branie bij nu, laat ze dan
maar even uitvliegen, dan komen ze wel
gauw terug en hebben overtuiging gekregen,
dat het bij moeder thuis toch zoo slecht
nog niet is.
Maar 't kan ook echt zijn.
En dan schtet er ten slotte weinig over,
al zucht vader en al schreit moeder, dan
den jongen te laten gakt.
Zoo dacht mijn kennis ook.
Maar als chiisten-huisvader wilde hij zijn
jongen maar niet aan iedereen overgeven
en toen kwam hij bij mij met de vraag, of
ik hem aanraden kon, zijn jongen bij 's Lands
Marine te doen, waar hij af en toe weieens
advertenties van zag in de krant.
En dat nu heb >k hem, na rijp beraad
afgeraden.
Dat viel me niet gemakkelijk.
Ik ben een goed patriot en al vind ik
den oorlog een afschuwelijke zaak, toch ben
ik er een warm voorstander van, dat Leger
en Vloot goed ingericht zijn.
En zal de vloot haar taak kunnen ver
vullen, dan móét ze manschappen hebben.
Daar gaat niets af. Als ik nu ontraad, om
dienst te nemen, dan doe ik voor mijn deel,
wat ik kan, om de vloot onzeewaardig te
maken door gebrek aan volk.
Ik ben daarenboven ervan overtuigd, dat
er thans vele verkeerde elementen zijn op
de vloot en dat »nieuw bloed* waarlijk
geen kwaad kan. Help ik 't nu tegenhouden,
dat jongens uit ónze kringen worden opge
leid voor de Marine, dan verspeel ik ook
weer die kans, om verbetering aan te bren
gen.
En toch. ik kon niet anders.
'k Heb het er kwaad genoeg mee gehad,
maar 'k wou niet, dat een vader mij nader
hand aanklagen zou voor mijn verkeerden
r ad
Want zooais het mi op 's Lands vloot
staat, is 't eenvoudig zóó, dat geen christen
vader er zijn zoon aan wagen mag en
behalve met Tarief-herziening en arbeiders
verzekering, wordt het ook hoog tijd, dat
we ons gaan bezig houden met 's Lands
Marine.
Het zij zonder eigengerechtigheid gezegd
't Is een ramp voor de vloot, nu er de"
toestand zóó is, dat jongens, die een chris
telijke opvoeding hebben genoten in de aller
laatste plaats naar 't schip gaan.
'lis >p de vlootongeloof en Revolutie.
Oók Revolutie, 't Een staat trouwens met
het andere in nauw verband
De Sociaal-democraten hebben van óns
scheeps-personeel meester gemaakt. Dat
was nu niet zoo'n kunst. Als in een bepaalde
kring 't geloof wég is en 't ongeloof hèèrscht,
zóó dat de menschen er ronduit zeggen,
dat ze aan God noch Godsdienst behuefie
hebben, dan is zulk een kriüg rijp voor
't socialisme.
Dat leert nu eenmaal de prakrijk.
En nu zal ik niet zeggen, dat het socia
lisme op de vloot niets goeds heeft gedaan.
Ook in het soctahsme werkt nog de Gemeene
Gratie. En het heeft >oor het stoffelijk
welzijn der schepelingen zeker wel een en
ander verkregen, o.a. eenige afname van
de dronkenschap en eenige vei betering in
de levensvoorwaarden aan boord en wal.
Maar aan den anderen kant heeft dat
socialisme ondergraven den pilaarGezag.
Er wordt gekankerd aan boord
Gewrokt, gemokt, straks gesaboteerd.
Zeifs de liberale bladen geven toe, dat
de geest aan boord droevig is.
En nu wijt men dat wel aan de inper
king van de gelegenheden om 's nachts te
passagieren, vulgo uit pierewaaien te gaan,
maar dat is slechts aanleiding.
Men wil niet gecommandeerd zijn.
Dat is eenvoudig de kwestie.
Kolonel Goedhartthans met »de Ruyter*
in Indie, geiugt er van De schepelmgen
weten nu eenmaal, dat ze met elke klacht,
waar of verméénd, terecht kunnen bij het
Kamerlid Hugenholtz, die er lawaai ge
noeg over weet te maken.
En hij klaagt, dat de olficieren eenvoud g
geen goed meer kunnen doen. De geest is
verdorven. En wat ba.en dan per slot van
rekening kanonnen en pantserschepen
En die kolonel voegde er aan toe
Discipline moet er aan boord zijn en
gehoorzaamheid. Wie zich daar met aan
onderwerpen kan, moet er maar uit. Want
beier geen Marine, dan een met onwillige
menscheD, waarop in oorlogstijd niet gere
kend kan worden*.
Zóó ver is het met ons gekomen.
Toch in kolonel Goedhart eenzijdig.
Dicipline en tuchtongetwijfeld.
Maar die moeten zéf ook een vasten
bodem hebben. Een goed voorbeeld vinden
Laten we 't zacht zeggen.
Als een groot deel van 't officieren-corps
zelf géén discipline en tucht kent, staande
tegenover de Heilige Wet des Heeren en
die Wet met voeten treedt; als de hooge-
ren de goeden niet te na gesproken
als echte libertijnen leven en met de chris
telijke moraal en de christelijke religie heb
ben afgerekend,is 't dan te verwonderen
als de lager en zich onttrekken aan dicipline
en tucht
Als van de vloot de roep uitgaat door
't vaderland, dat de man, die vasthoudt aan
zijns vaders godsdienst en fijn moeders
moraal, bij de kameraden hooren en hij
den hoogeren spot oogst, is 't dan te ver
wonderen, dat juist uit ónze gezinnen, waar
wél discipline en tucht heerscht, geen jon
gens naar de vloot gaan
Het is een diep droeve toestand
En al zou men er ons, antirevolutionairen,
met een schaterlach om begroeten, wij zijn
niet verantwoord, als we niet komen met
middelen ter verbeiering.
Om te beginnen moet de opleiding radi
caal verandeid worden. De jongeDS moeten
daar staan onder vaste, christelijke tucht.
Breng die opleiding eens een jaar of wat
in beslist christelijke hand<-n, met van een
mond-, maar van een daad-chrisiendom..,.
en zie dao eens, of we geen ander vloot-
personeel krijgen langzamerhand!
't Gaat nu zóó worden, dat het de vraag
is, of een antirevolutionair Dog met een
goed geweten voor de Marmerbegrooting
stemmen kan.
'n Oproer-vloot bunren we missen!
UITKIJK.
Voor Moe»- en Bloemtuin, enz.
(Bemesting der Ooftboomen. II.)
Geen der vier plantenvoedingsstoffen,
stikstof, phosphorzuur, kali en kalk, mag
derhalve aan den vruchtboom worden ont
houden, Hoeveel en in welken vorm zal
men er van geven? Volgens de onderzoe
kers Prof. dr. Barth en dr. Steglich heeft
een ooftboom jaarlijks per vierkanten
Meter beschaduwde oppervlakte noodig: 20
gram kalk15 gram kali, 10 gram stik
stof en 5 gram phosphorzuur Deze ge
gevens kunnen ons wel eenigszins als
maatstaf dienen, maar wij dienen te be
denken, dat de behoefte van den boom
