Zaterdag 19 October 1912. BSTü BLAD. Antirevolutionair Orgaan 27"1* Jaargang N°. 1808. IN HOC SIGNO VINCES voor de Zuidhollandsclie en Zeeuwsche Milaiiden. Man tel magazijn „De Ster" Rotterdam W. BOEKHOVEN. Deze Courant verschijnt eiken Woensdag en Zaterdag. Abonnementsprijs per drie maanden fr. p. p. met Zondagsblad 75 Cent. zonder 50 Buitenland bjj roornitbetaling met Zondagsblad f 7,50zonder ƒ4,50 per jaar. Afzonderlijke nummers 5 Cent. Met Zondagsblad 7 Cent. SOMMELSD1JK. Adrertentlën 10 eent per regel en */x maal, Reclames 10 per regel. Boekaankondiging 5 Gent per regel en V, maal. Dienstaanrragen en Dienstaanbiedingen 50 Gent per plaatsing. Groote letters en vignetten worden berekend naar de plaatsruimte die zij beslaan Advertentiën worden ingewacht tot Dinsdag- en Vrijdagmorgen 10 uur. ASIe slakken voor de Redacüe bestemd, Advertentiën en verdere Administratie franco toe te zenden aan den Uiticever Kiesrecht en Grondwet Bij de overwegingen der Grondwets commissie aangaande veranderingen in de Grondwet, werd een ruime plaats ingeruimd aan de bepalingen, die de samenstelling en de bevoegdheid van de Tweede en Eers'e Kamer raken. Maar helaasgemakkelijk is de cri- tiek, moeilijk de verbetering. Allereerst moest men de aandacht vestigen op art. 80 der Grondwet, een der zoo herhaaldelijk aangevochten artikelen, waarmee de democratie vooral het al jaar en dag te kwaad heeft. In dat artikel staat: De leden der Tweede Kamer wor den rechts reeks gekozen door de mannelijke ingezetenen, tevens Ne derlanders, die de door de kieswet te bepalen kenteekenen van geschikt heid en maatschappelijken welstand bezit1 en, en den door die wet te bepalen leeftijd, welke niet beneden 23 jaren mag zijn, hebben bereikt. De wet bepaalt, in hoeverre de uitoefening van het kiesrecht wordt geschorscht voor de militairen be neden den rang van officier bij de zee- en landmacht voor den tijd, gedurende welken zij zich onder de wapenen bevinden. Van de uitoefening van het kies recht zijn uitgesloten, zij, witn dat recht bij rechterlijke uitspraak is ontzegd zij, die in gevangenschap of hechtenis zijnzij, die bij rech terlijke uitspraak de beschikking of t beheer over hun goederen hebben verlorenzij, die in het burgerlijk jaar, voorafgaande aan de vaststel ling der kiezerslijsten, van een in stelling van weldadigheid of van een Gemeentebestuur onderstand hebben genoten en hun belasting niet hebben voldaan. Zie nu de strijdpunten. Kiezer mag zijn een man, maar geen vrouw. Kiezer mag zijn, die zekere kentee kenen bezit, zeer zekerMaar welke En ieder kent de toepassing der Grond wet in de Kieswet van Houten daar in staan de kenteekenen, als huur, loon, spaarbankboekje, examen, belas tingen enz. Een ander bezwaar waren de uit sluitingen Mogen uitgesloten worden de veroordeelden enz. enz. Heel dit art. 80 moest op de werf, zoo is reeds door verscheidene politici beweerd; beweerd, te meer, nu 't algemeen kiesrecht in de lucht hangt. Art. 80 der Grondwet sluit 'talge- meene kiesrecht uit, al was 't alleen door de uitsluiting der vrouw. Maar stel al, men wil nog niet eens Alge meen Kiesrecht, maar men wil toch aan hoogstaande vrouwen, dat kies recht verleenen, dan zou dit met art. 80 nog in flagranten strijd zijn. Art. 80 is expres zoo gemaakt, dat er geen Alg. Kiesrecht komen kan. En wat het voorts voorschrijft over «ze kere kenmerken« is zoo vaag, zoo algemeen, dat elk Minister, die een Kieswet te maken of te rapareeren heett, met die uitdrukking of zeer veel, of zeer weinig kiezers »kweeken« kan. In één woordart. 80 staat op 't oogenblik onder geweervnur, 't wordt van alle kanten bestookt, en nu is de Grondwetscommissie er ook bij komen vertellen, dat al die tegenstanders gelijk hebben en dat wegschieten van dat art. 80 dringend vereischt is. Goeddie Commissie zou dus mee helpen afbrekenmaar ze moest op bouwen ook 1 Er moest een nieuw artikel komen. En en .nu zit de Commissie met de banden in 't haar. Wat zegt ze: Des te sterker valt te betreuren, dat geen enkel wijzigingsvoorstel er in geslaagd is eene meerderheid op zien te vereenigen. Begrepen Mijnheer A. had een voorstel tot algemeen kiesrechtmijn heer B. wilde algemeen kiesrecht voor mannen en voor vrouwen, als ze er om vroegen mijnheer C. wilde algemeen kiesrecht voor mannen en voor vrou wen totaal niemendal mijnheer D. en nog anderen wilden gezinshoofden kiesrecht, alleen de vaders dus; of mijnheer E. en anderen wilden aan iedereen kiesrecht geven, maar in 't huisgezin mocht niemand 't uitoefenen dan óf vader, of de weduwe, óf de oudste zoon, als vader en moeder bei den dood waren. Daar zat nu de Commissie Ze gin gen stemmen en alle voorstellen gingen naar den kelderwerden gewezen van de handgeen meerderheid noch voor A, noch voor B, noch voor E. Wat nu Ja, juistwat nu Nu moet de Mi nister van Binn. Zaken 't zelf maar uitzoeken, want de Commissie kan hem geen vaste lijn uitstippelen, die is er niet. Afwachten is dus de boodschap. Wat voor nieuw art. 80 zal Minister Heemskerk in dienenDat 't veran deren zal, gewis. Maar zal er huismans kiesrecht in staan? Wat de antirev. willen In de bladen wordt melding ge maakt van een tot stand gekomen Unie tuöschen Unie Liberalen Vrijz. Democraten en Oud Liberalen. Ook wel concentratie genaamd. Alles goed en wel met dat zaakje! Maar waar zijn de leiders 't over eens geworden Om dr. Kuyper uit de Kamer te wip pen? Neen, da's te laat: Ommen is al vacant door dr. Kuypers doofheid. Om dr. Kuypers invloed te breken in de Kamer? Neen? want de Stan daard wordt nog door Ministers en Kamerleden (en door de Linkschen volopdagelijks gelezen. Om dr. Kuyper uit de Kanaalstraat te krijgen met «woning te huur« op een wit bordje. Neen, want niet beter te weten, is dit huis zijn eigendom en zoo niet, hij betaalt prompt de huur. Wat willen dan die verbondenen? Een nieuw, liberaal Kabinet! Daar hebben ze gelijk inhebben is heb ben en krijgen is de kunst Maar als in '13 dat Kabinet er nu komt, wat is dan 't regeeringsprogram en nu zeg gen de Bladen, dat men dan komen zal met Algemeen Kiesrecht en met Siaatspensioeneering. Met staatspensioen En de debatten zijn begonnen over Talma's premie- wet en die wet wordt naar alle waar schijnlijk aangenomen; en die wet staat in 1913 in 't Staatsbladen dan is er van geen staatspensioen nooit geen sprake meer, al kwamen er nog zooveel liberale Ministers. Wat vreemd 1 Een concentratie op een Algemeen Kiesrecht, daar men 't niet over eens is, als er gevraagd Hoogstraat i7'2 Ontvangt dagelijks de laatst uitgekomen NOUVEAUTÉ 'S. wordt, wie men moet uitsluitenen op een Staatspensioen, dat er nooit meer komt, als Talma's wet is aan genomen. Onder de liberale leiders zitten ook knappe koppenmaar hoe die bij zoo'n politieke situatie (toestand), als er thans gezien wordt, nrg van een re geeringsprogram kunnen reppen met zulke punten, is ons een raadsel. Wil men een concentratie om dit Kabinet te wippen, alles goed en wel. Maar dat men dan op een Zakenka binet aansture, met een program van alles en nog wat. Doen een „echt" beginselprogram maken, als de saam- hoorigheid ontbreekt en 't gras voor de voeten is weggemaaid, gaat ons verstand te boven. En de heeren we ten 't zelf ook niet. Wat dan Och, heel die concentratie is een smoes 1 Men wil een liberaal Kabinet en nu moet er een beetje, band wezen onder de vrinden. Dat stembusbandje noe men ze deftig concentratie. Maar 't is er een van driedraads stopgaren. OP DEN UITKIJK. Tuinbouw. Voor Aloes- en Bloemtuin ene. ÏÏITGEYEB Telefoon Interconun. Ho. 9. Wal vreemd Enka heeft zich geërgerd- We hadden haar, als men weet, op een oud-modischen disselwageD, door de Ve- luwschen heidevelden uit rijden gestuurd, in 't gezelschap van een aantal mystieke »jannemannen« en daarover is Enka niet goed te spreken. Wat te begrijpen is Immers, al is het gezelschap, waarbij 'k haar indeelde hoogst achtenswaardig in burgerlijk opzicht en al worden er niet weinige goede chiisten-menschen onder ge vonden, ondanks hun dwalingen en afdwa lingen voor een propagandiste als Enka, die reeds de voorhoede van haar groep verre vooruit vloog en bij de S. D. A. P. te land kwam is 't natuurlijk onuit staanbaar, om in 't gezelschap der achterlijke >jannemannen< gezet te worden. En voor de orthodoxe belijdster is de nabuurschap dezer mystieken almeê onprettig. Enka heeft dan ook eerst in Het Volk en later ook in een schrijven, direct aan óns adres gericht, met kracht staande ge houden, dat we haar onrecht deden. Wat we nader willen bezien 'k Behoef zeker noch Enka, noch een mijner lezers te verzekeren, dat ik volkomen ernstig was en nóg ben en maar niet voor de aardigheid er op losschreef, maar zij 'tin wat lossen vorm ook nü nog vol houd, dat Enka zich zeer zeker misschreven heeft. Laat ik de zaak nader bezien. Men weet, hoe 't Enka ging. Eerst omhelsde zij de socialistische grond ideeën, met name waar deze den bodem en de middelen tot den arbeid aan de »ge- mecnschap» brengen willen. Maar ze bleef verre van de S. D. A. P. Stichtte zelfs een eigen partij, die der christen-socialisten. Edoch, wat gebeurt? Reeds na enkele jaren zegt Enkadat dit, haar eigen kind, feitelijk een misge boorte is geweest, dat het geen recht van bestaan heeft, liefst maar spoedig verdwijnen moet of in elk geval geheel gaan inwonen bij de S. D. A. P., die het dan verder bevoogden en bevaderen zal. Nu van de vrouwen geen kwaad. Maar ze willen toch wel eens wat al te vlug van beweging zijn en Enka begreep heel goed, dat ze deze dubbel-sprong binnen zoo korten lijd, nader verdedigen moest. Dat deed ze in haar brochure. Waarvan ik 't slot becritiseerde. Tot recht verstand is 't dus noodig, dat ik dit slot nogmaals overneem. Eerst herinnert Enka aan wat Petrus overkwam op het dak. Ieder kent die be kende vertrekking van zinnen*, waarin de Heere tot Petrus sprak. Eu dan vervolgde Enka: Mij was het, oi ik geleid werd op een hoogen berg, vanwaar ik nederzag op de ontelbaren, die over 't rond der aard strijden voor het socialisme, voor een gemeenschap, waarin gerechtrgheid wonen kan. En een stem zeide »Ga heen tot deze menschen en arbeid met hen.* Maar ik antwoordde: »Geenszins, Heere 1 want ik heb mij nimmer vermengd met lieden, die uw Naam niet loofden en uw eer niet bedoelden.* Doch de stem geschiedde >Van heD, die God verkoren heeft, om dit groote werk te doen, zult gij u niet afscheiden.* En wie deze stem gehoord heeft moet haar gehoorzamen.* Wat zegt Enka nu hierop? 2-Gij vergeet dat woordeken of Het *oft in den eersten regel. Zij is niet geleid op een hoogen berg, noch naar 't lichaam, noch naar den geest zi] heeft niet neergeblikt op die sociaal- ellendigeD. Er is geen stem tot haar ge schied, Zij heeft niet geantwoord. De stem is niet andermaal tot haar gekomen. Zij heeft niet den Heere hooren zeggen, dat de sociaal-democraten door God verkoren zijn, om gerechtigheid op aarde te doen wonen niets van dit alles Dat is alles oratorie. Bloemrijke wel sprekendheid. Dichterlijke vrijheid. Het moet alles dienen, om deze nuch tere waarheid onder woorden te brengeD, dat Enka in gemoede overtuigd was, zich bij de S. D. A. P. te moeten voegen en daarmee in haar hart vrede heeft. Ik heb daarover verbaasd gestaan. En zal dan ook Enka laten zien, dat ze ongelijk heeft en zich in haar publieke loopbaan in elk geval nooit zoo ongeluk kig heeft uitgedrukt, als aan 't slot harer brochure. Let ten eerste op den laatsten zin >En wie deze stem gehoord heeft, moet haar gehoorzamen.* Hier staat gansch geen >of.< Hier staat het positief. Hier stelt Enka zeer stellig de mogelijkheid, dat een kind van God in zijn verborgen omgang met den Vader een stem beluisteren kan, die hem gebiedt, zich wel te vermengen met lieden, die Gods Naam niet loven en Gods eer niet bedoelen, en dat wijl God hen verkoren heeft, om een gemeenschap te stichten, waarin gerechtigheid wonen kan. Hoe die stem nu geschiedt, kunnen we in 'tmidden laten: hoorbaar, of door in wendige sprake, of door innerlijke over tuiging der consciëntie, het doet er niet toe, hier is positief sprake van een overtuigd worden van Godswege, wat Enka dan noemt de stem, die men hoort. Dat is met haar geschiedt. En daarom moest ze gehoorzamen. Meent in haar consciëntie schuldig te staan, als ze zich niet bij de S. D. A. P. voegt. En bindt het alle geloovigen op het hart, dat ze hun ziel niet bezondigen zul len, als ze die stem hoorende toch verre blijven van de S. D. A. P., want: »wie deze stem gehoord heeft, moet haar ge- ho irzamen.* Zoodoende nu, en dat is de hoofdzaak 1 maakt Enka zich precies aan dezelfde grondfout schuldig, als de valsch-mystieken, waarbij we haar vergeleken. Waar haar eigen >bevindingc om den geijkten term maar te gebruiken in strijd komt met Gods Woord of geen grond vindt in Gods Woord, daar schuift ze dat Woord opzij en roept zichzelf en anderen op, om naar de bevinding te leven. Precies de grondfout van het valsche mysticisme. Hoe toch staat de zaak We geven Enka dadelijk toe, dat Gods Woord geen handboek is voor politiek en economie en niet voor alle eeuwen een vasten regel geeft, hoe de maatschappij moet ingericht zijn. Doch toen zij nu de Christen-socialisti sche partij stichtte, voelde ze heel goed, dat ze zich niet vermengen mocht met de hedea, die Gods Naam niet loven en Zijn eer niet bedoelen. Op dat punt is de Schrift duidelijk. Wat Het Volk tien jaar geleden op een Pinksterfeest opnam: >Mijn volk, dat lag in schande en pijn, Het wil niet laDger lijden Mijn volk zal eigen Heiland zijn En dan verder >Maar nooit zal zijn verlangen gaan Naar hemelvaart. Het wil op aard' Verlost en zalig wezen Dat is, Enka weet het beter dan wij, wat de groote massa der sociaal-demo craten bezieltwat ze uitspreken met den mond, bezegelen met hun vlammend sar casme. Als ze in 't gestoelte van deze mannen zitten ging, zich met hen vermengde, had ze Gods Woord tegen zich. Niet omdat deze mannen socialisten zijn, maar omdat zij, in hun groote massa, bewust of on wetende, >roekeloos met God en gods dienst spotten En de geloovige, die niet op aard', maar eenmaal daar boven met haar Heere en Heiland hoopt zalig te wezen, voelde al het schrijnende van het zitten in dit gezelschap zag hoe Gods Woord waarschuwde en stelde nu tegenover de klare strekking der geopenbaarde waarheid de bevinding* van haar eigen hart. Zie, Enkal dat is uw valsche mystiek. Waarvan God u verlossen moge En nu wijst Enka ons op het voor beeld van dr. Wielenga, die naar hij zeide zooals Enka 't meedeelt voor Kam pen bedankte, omdat hij >het kennelijk gevoeld had, dat God hem in Amsterdam had geplaatst maar ze ziet toch zelf 't verschil wel De Schrift zegt wel, dat niemand, ook Enka niet, zich vermengen mag met hen die Gods Naam niet loven en Zijn eer niet bedoelen. Doch de Schrift zegt nergens, dat dr. Wielenga naar Ams erdam moest gaan. Dit is het Enka 1 dat gij met uw >be- vindmg* Gods gebod, 't welk gij toont te kennen, krachteloos maakt. Dat heb ik willen veroordeelen. UITKIJK. Wanneer ik als bezoeker of als deskun dige in een boomgaard kom zoo schreef de Duitsche hortulanes Warneken dan worden mij gewoonlijk boomen aangewezen,

Krantenbank Zeeland

Maas- en Scheldebode | 1912 | | pagina 1