Woensdag 16 October 1912.
27ste Jaargang M". 1807.
Antirevolu tionair
Orgaan
voor de Zuidhollandselie en Zeenwselie Eilanden,
IN HOC SIGNO VINCES
W. BOEKHOVEN,
SOMMELSDIJK.
Alle stokken voor de Bledaetie bestemd, Advertentiën en verdere Administratie franco toe ie aessden aan den Uitgever.
In en builen de Kamer.
Buitenland.
Ds oorlog tuMeii Italië en Mije.
Ds oorlog taliën Montenegro en Turkije.
Deze Courant verschijnt eiken Woensdag en Zaterdag.
Abonnementsprijs per drie maanden fr. p. p. met Zondagsblad 75 Cent.
zonder 50
Buitenland bij roomitbetaling met Zondagsblad ƒ7,50; zonder ƒ4,50 per jaar.
Afzonderlijke nummers 5 Cent Met Zondagsblad 7 Cent.
UITGEYER
Telefoon Infercontnt. Mo. 3.
Advertentlën 10 Cent per regel en 3/s maal. Reclames 20 per regel.
Boekaankondiging 5 Cent per regel en 4/s maal.
Dienstaanvragen en Dienstaanbiedingen 50 Cent per plaatsing.
Groote letters en vignetten worden berekend naar de plaatsruimte die zij beslaan.
Advertentiën worden ingewacht tot Dinsdag- en Vrijdagmorgen 10 unr.
Verkeerde praktijk.
Om maar met de deur in huis le
vallen. Op de eerstvolgende algemeene
vergadering van den Bond van Ned.
onderwijzers (de bekende frontmakers)
komt in behandeling de volgende
motie
De algemeene vergad. spreekt de
wenschelijkheid uit. dat bij'torga-
niseeren van schoolfeesten voor de
leerlingen van openbare en bijzon
dere scholen gezamelijk. de leden
van den Bond hun medewerking niet
verleenen.
Duser is een Oranjefeest of een
ander nationaal feest. De feestcom
missie verzoekt aan de hoofden om
gezamenlijk mee te «werken en de
kinderen gezamelijk te laten zingen
en spelen op het feestterrein. De open
bare onderwijzers en de Bijzondere
zullen op dien nationalen dag. zoo is
de begeerte der Commissie, volmaakt
eenswillend zijnde kinderen idem.
Dank je beleefd, zegt de Bond; met
die Christelijken doen we niet mee,
zij moeten maar voor hun kinderen
zorgen, apart; en wij voor de onzen
Maar wat dwaze praktijk isijatnu.
Hoe hatelijk zijn die menschen Hoe
onverdraagzaamEn dat nog al zij,
die zoo dagelijks den mond ervan vol
hebben, dat de Chr. School onver
draagzaamheid kweekt. Nog al zij die
al jaren en jaren hebben betoogd, dat
't je ten slotte groen en geel voorde
oogen werd, ziende hun praktijk in
den Schoolstrijd dat alleen de
Op. School de ware verdraagzaamheid
kan prediken en predikt,
't Is minnetjes met de Bondsheeren.
Mogen de kinderen nu gezamenlijk
niet meer zingen, spelen, snoepen van
het lekkers, dat de feestcommissie uit
deelt En dat op een nationalen feest
dag, die niet aan den Bond alleen
behoort, ook niet aan de Bijz. School
alleen behoort, maar aan allen van
wat religie of beginsel.
Of zit er wat anders achter? Is het
de haat tegen de Chr. School erftegen
de Chr. Collega's en tegen de Chr.
kinderen of willen de heeren het lie
ver niet laten merken, dat ze mok
kend en grommend onder protest dien
nationalen feestdag meevieren, Speelt
hun anti-nationale geest, hun verzet
tegen 't vorstenhuis, hun tegenzin in
Historische Gedenkdagen hier een rol
en willen ze hun Neutraliteits-idee
zelfs toepassen op wat bijna een heel
Volk in feestdos steekt Wat kan hen
een Denk- en Dankdag schelen, ze
blijven ook daarin Neutraal, onzijdig.
Zit het leest in November 1913 de
heeren te kriewelen in de m iag
Da's mannenpraat.
De Grondwetscommissie wil de Chr.
School nog meer steunen en helpen,
als nu reeds door de wet Kuiper ge
schiedt. Van liberale zijde steekt men
de horens daartegen op. Toch is een
liberaal professor opgestaan de heer
Krabbe, die zijn volkje wat anders
onder de oogen brengt dan een prikkel
tot verzet. Hij zegt:
Thans komt de Grondwetscom
missie in 1912 met het voorstel in
de Grondwet aan het bijz. onderwijs
de plaats toe te wijzen, welke daar
aan ook krachtens de feiten, toekomt.
Wie kan daar tegen eenig redelijk
bezwaar hebben
Eén van beiden tochóf in de
Grondwet wordt neergeschreven de
richting, waarin nu sinds jaar en
dag de wetgever werkzaam was
en dan beteekent de herziening der
Grondwet op dit punt niets anders
dan een machtiging om een hand
wijzer te plaatsen op een wegdien
de wandelaar sinds lang achter den
rug heeftóf er ligt in het nieuwe
grondwetsartikel een voorschrift van
verder strekkenden aard besloten,
en dan beteekent de grondwetsher
ziening op dit punt evenmin itts,
wanneer de macht der feiten, gelijk
tot dusver, dat voorschrift werkeloos
kan maken.
Goed bekeken. De Chr School gaat
van kracht tot kracht, om met den
Psalmdichter te spreken, voort. En ze
eischl volle rechten. Veel heeft ze al
ontvangen en dat laat ze niet meer
los. Wat ze heeft moet nog vastge
legd worden in de Grondwet evenzeer
al.s wat ze nog krijgen zal. De hand
wijzer moet nog geplaatst, die aan
wijst, waar we heen moeten in de
toekomst en op dien handwijzer staat
»Naar de Vrije School.« »De Vrije
School regel, de Openb. aanvulling
En met den lib. professor vragen
we: Wie kan daar nu eenig bezwaar
tegen hebben?
Liefde voor den werkman.
In de 2e Kamer was aan de orde
de tijd van behandeling der Invalidi
teitswet, zoo begon dan ook te voorz.
Ik heb thans de eer aan de vergad
vo r te stellen om Dinsdag 15 Oct.
een aanvang te maken met de
openbare behandeling van het wets
ontwerp tot verzekering van arbei
ders tegen geldelijke gevolgen van
invaliditeit en ouderdom.
Maar wat denkt geHoezeer 't ont
werp en de reden tot pensioneering
sinds Kuipers dagen al bekend is
hoezeer blad na blad over dat pensi
oen vraagstuk gedelibereerd, gedeba-
teei d heeft, hoezeer al sinds een jaar
of zeven, na de op omst der idee-
Staaispensioen, heel 't vraagstuk van
alle kanten is bekeken, komtmrBor-
gesius met eene large rede aandra
gen, dat de behandeling op 15 Oct.
nog niet mogelijk iser moet nog
gestudeerd worden over dit en dat en
dat en dit. De heer Duys idemde
heer Treub idemde heer Patijn
was veel korter, maar had toch ook
bezwaar tegen 15 Oct.
Och, och! wat hebben de heeren 't
benauwdZe moeten nog eens stu-
deeren op amendementen enz. enz
en dat zp, die kopstukken zijn hun
ner partij, doorkneed in politieke en
sociale zaken.
Maar neen't is die studie niet
Er zit wat anders achter: die pensi
oenwet mag onder dit Christelijk Ka
binet niet tot stand komenbij de
stembus in 1913 moeten de Dslimme-
lingen« het kunnen uitbazuinen «Ar
beiders, je hebt nog geen pensioen«.
De politiek van de laagste soort zit
er achter, die het partijbelang stelt
boven de liefde voor den werkman
Maar de arbeiders doorzien u, volks
leiders I hoe ge terwille van de stem
bus hen zoudt willen neerhalen. Zij
willen van uw gedoe het slachtoffer
niet worden.
Amice
Deze dagen vergadert ons parlement niet
gelijk ge weet. De heeren zitten allen op
de studeerkamer om de wetsvoorstellen te
bestudeeren. Ge kunt er op rekenen dat
menig teekun geplaatst zal worden, waar
over uren geredeneerd kan'Worden. Als A
de rede heeft uitgesproken, kunt ge er
staat «pmaken dat B zich zit te verkneu
teren. Hij is het dan volkomen eens met
den geachte afgevaardigde. Als hij het daarbij
liet, zou zwijgen even eervol zijn. Maar let
maar op, dan hoort ge uit den treure het
zelfde bespreken. Zoo iets noemt men
„landsbelang behartigen." Eén ding hoop ik
dat nl. de personen bekoorende tot de
rechterzijde, zullen zwijgen, opd t de tegen
partij geen stof wordt geleverd voor debat.
Door te zwijgen worden de liberalen met
lamheid geslagen. Is het nu niet, dan toch
zeker in 1913. Als zij alle onzin hebben
uitgekraamd, kunnen ze toch moeilijk in
1913 voor de kiezers komen, met oude
afgedankte redevoeringen. De hoorders zul
len, Wanneer zij het tocJb. doen, zeggen „de
man moest zich schamen." Al wat afge
zaagd is, pakt niet meer. Ik vertrouw dat
hun doen en laten menig liberaal kiezer
genezen heeft. De kopstukken onder hun
partij beginnen trouwens reeds het vuile
politiek-drijven te veroordeelen. Ge hebt
ontgetwijfeld gelezen het oordeel van dr.
Colenbrander, prof. Krabbe, terwijl ge er
staat op maken kunt, dat er nog meer
zullen volgen. Zich te laten drijven in den
hoek der Socialisten willen de liberalen
allen niet. Er is voor hen in dat geval
maar één uitweg nl een candidaat der
rechterzijde steunen. Ik kan het begrijpen.
Verbeel je, dat ze nagewezen worden tot
het fanatieke volk te behooren. De kleur
schiet hen uit. Ze gevoelen zich nog te
fatsoenlijk. Ik weet wel dat er vreemde
dingen kunnen plaats grijpen. Ik denk bv.
aan de bondsdag der vrijzinnigen te Goes.
Een modern predikant nl. ds. Siemeling
had de leiding der vergadering. Hij sprak
zelfs van „het komen van het koninkrijk
Gods." Daartoe moest de verkiezingen in
1913 medewerken, 't Is voorzeker een eigen
aardig verschijnsel, dat de liberalen gebruik
maken van de naam Gods, bij zulk een
gelegenheid. Zouden ze wellicht de fijnen
willen nabootsen, om het eenvoudige volk
te verschalken Ik voor mij geloof niet
dat ons volk zoo achterlijk is, dat het zich
laat vangen door dergelijke termen, 't Was
me anders een vreemde; geschiedenis te
Goes. Prof. Treub zal zich wel een weinig
in de knel gevoeld hebben. Gewoonlijk toch
wordt van liberale zijde afgekeurd dat
predikanten aan politiek doen. Dat prof.
Treub ook verlegen was, blijkt wel. Dat
een predikant aan politiek deed, kunt ge
tusschen de regels lezen, veroordeelde hij.
Eén soort predikanten kreeg''echter een
verlofbrief nl. de moderne dominés, Zoo
ziet ge, dat de orthodoxe dominés buiten
alles moeten gehouden worden. Ik hoop
dat de predikanten in onze omgeving deze
les ter harte zullen nemen, en doen hetgeen
hun roeping is. De waarheid is ons toch
te lief. Wij als Christenen moeten strijden
tegen de versteende orthodoxie. God doet
ons niet leven in 1618. Toen was aller
hoofd en hart vol van de leergeschillen.
Daaraan vooraf ging het tijdperk der refor
matie. En boe we bet ook bezien, wij kun
nen niet anders dan erkennen dat we leven
in de periode van het sociale vraagstuk
Of we willen of niet, we moetefi leven in
den tijd welke God ons doet beleven. In de
eerste plaats hebben de geestelijke leidslie
den een dure roeping te vervullen. Wie als
predikant de waarheid uitdraagt, alsof hij
nog in 1618 leeft en dus zijn oog sluit
voor het heden, doet niet hetgeen hem
betaamt. Hij verstaat zijn tijd niet. .In dezen
mag het optreden van ds. Siemeling met lof
worden genoemd. Ik hoop als ik Zondag
weer naar de kerk ga, van mijn domine te
hooren, dat hij zijn tijd verstaat. Ik noem
het wel eens „gejeuzel" wanneer ik een
preek hoor die in 1600 gehouden kon wor
den, en toen misschien terecht was gehou
den, maar waarin ik de levensvragen van
den dag tevergeefs zoek. Ik weet zeer goed,
dat er velen zijn, die dit „zoo echt" vinden.
Weet ge hoe ik er over denk Ik trek de
conclusie dat de domine niet medeleeft met
zijn tijd en zich op zijn studeerkamer tevre
den stelt met boeken, welke door een tiental
geslachten zijn gebruikt, Met een wijs ge
zicht loopt hij bij de leden der gemeente
rond. Daarin zoekt hij zijn kracht, 't Is
naar mijn wijze van zien, net een manier
om eene gemeente rijp te maken voor on
verschilligheid. De wijsheid van den predi
kant acht ik altijd hoog, wanneer hij zich
met de jeugd en de jonge mannen inlaat.
Wie altijd bij de oudjes zit, wordt oud
voor zijn tijd, jaagt de jeugd de kerk uit
en levert hen over aan het ongeloof. Ik
zou u daarom den raad geven ga eens
naar uw domine. Verzoek hem een onder
werp te behandelen over een vraagstuk
van den dag. Lees en bestudeer ook gij
het onderwerp en beluister de redevoering.
Ik wed dat ge ten goede werkt voor actu-
eele preeken. Zoodra de predikant de zaken
moet inzien, zal hij geestelijk voedsel geven
voor onzen tijd. Dat loopen bij de huizen,
en niet bestudeeren de vraagstukken des
levens is de dood in de pot voor de ge
meente. Ik weet zeer goed dat de oudjes
min of meer vreemd zullen zien. Laat ze
vreemd zien. Als God hen het leven spaart,
zullen ze van achteren dankbaar zijn. Hier
kunt ge op rekenen, dat de moderne pre
dikanten hun hoorders tot propagandisten
vormen met het oog op 1913. Ds. Siemeling
staat niet alleen. Zouden de orthodoxe
predikanten zich de kaas van het brood
laten eten Als 1913 in het land is, moeten
onze jonge mannen gereed staan. God eischt
van ons dat we medewerkers zullen zijn,
dat niet de partijen des ongeloofs zegevie
ren, maar de partij die erkent „God regeert."
Zoo blijft er werk te doen. Hebt ge reeds
gehoord dat binnenkort te Hellevoetsluis
een partijdag der anti-revolutionairen zal
worden gehouden. Ik hoor dat als sprekers
zullen optreden ds. Voort van Zijp, prof.
Diepenhorst en dat zeer waarschijnlijk prof.
A. Kuyper ook zal spreken. Dat belooft een
schoone dag te worden. Ik zie u D.V.
natuurlijk ook. We zullen elkaar dan de
hand eens drukken. Ontvang thans ipijn
groet. MARNIX.
De vredesonderhandelingen
afgebroken?
Op,het laatste oogenblik toen men het
reeds over de voornaamste punten van den
vrede eens was geworden, heeft Turkije
nieuwe niet te aanvaarden eischen gesteld
waarschijnlijk zullen alle besprekingen over
den vrede afgebroken worden en zal de
oorlog door I'aiië tegen Turkije met de
mees mogelijke energie worden voortge
zet
Officieel wordt gemeld, dat het eerste
eskader van de Italiaansche vloot, onder
admiraal Viale, die zich in Italië bevindt,
bevel ontving, zich geieed te honden om
naar de Egeïsche Zee te vertrekken.
Uit Podgoritza wordt gemeld, dat de
Malissoren zich met de Moutenegrijoen
vereenigd hebben en met leeuwenmoed
Touzi bestormden. Eerst laat in den avond
was het gevecht geëindigd.
De verovering van Skoetari ligt thans
niets meer in den weg. Tengevolge van
de uitgebreide gevecbtslinie is het niet
mogelijk geweest het aam al dooden en
gewonden reeds thans te publiceeren.
Donderdag werd er 15 uur achtereen
gevochten. De gevangen genomen Turk-
sche bevelhebber wérd d ior koning Nikita
ontvangen. Er schijnen twee afzonderlijke
gevechten geleverd te zijn, die beide tot
einddoel Skoetari hadden.
Volgens de //Zeit.'/ verklaarde de be
manning van stoomschepen die te Triëst
arriveerden, dat de dorpen op de oevers
der Bojana, bij den mond dier rivier, in
brand staan. In deze streek worden hevige
gevechten geleverd, die tot heden in het
voordeel der Turken uitvielen.
De Correspondent der N.K.. Ct. seint:
Van de hellingen van de Albaneesche
Alpen, het gebergte dat de oostelijke grens
van Montenegro vormt en waarvan de
hoogste top 2490 M. boven den zeespiegel
ligt, rukken de Montenegrijnen tegen Toezi
en Skoetari op. Met hen werkt een andere
legerafdeeling samen, die van Antivari uit
langs de kust en de grensrivier Bojana
over getrokken is en nu Skoetari van het
Zuiden uit schijnt te bedreigen. Deze af-
deeliug vindt den versterkten berg Tara-
bosj in haren weg.
De andere afdeelingen uit Podgorista
hebben achtereenvolgens de forten Sjib-
kauik en Detsjits genomen en richtten-
daarna hun kracht op de sterkte Rogam,
die volgens een telegram aan de "Erankf.
Ztg.o uit Podgorista Zaterdag al half plat
geschoten was, door het Tnrksche garni
zoen nog wanhopig verdedigd werd, maar
blijkens een telegram nu ook genomen is.
Middelerwijl lieten de Montenegrijnen
meer geschat aanrukken tegen het fort
Wranja. De voorstelling, dat de wegnaar
Skoe'ari reeds na den val Sjibkanik en
Detsjits vrij was, was blijkbaar al te op
timistisch. Yan weerskanten legt men,
daarin stemmen de berichten overeen, den
grootsten heldenmoed aan den dag. Een
aantal Malis'oren moeten al aan den kant
van de Montenegrijnen te^en de Turken
vechten, en nu komt zelfs bericht, dat een
afdeeling Malissoren den Turken in den
rug is geva Jen. Dat zou den strijd in het
grensdistrict spoedig een andere wending
kunnen ge.en. Hoe langer de Turken de
Montenegrijnen echter nog in het ge
bergte kun en inbonden, hoe meer troepen
deze laatsten bij hun nadenng voor Skoetari
tegenover zich zullen vinden.
De //Daily Cronicle» bevat een verslag
van de oorlogscorrespondente miss Durham.
Ze zegt, dat zij de eei.ige correspon
dente geweest is, die den aanval van de
Montenegrijnen he< it bijgewoond. Dondei-
dag even voor 7 uur des morgens zoo
seint zij bevond ik mij op een groote
vlakte aan den voet van een berg vlak
voor mij lag de groote bergvesting Detsjits,
de sterktste, die Turkije aan de grenzen
bezit. Op den voorgrond graasden rustig
schapen, alsof er ni ts gebeurde, terwijl
links van de Montenegrijusche bergen de
granaten over de vlak e vlogen, die bij
de wallen van de vesting ontploften. Aan
de onderste hellingen van den berg klonk
scherp en voortdurend geweervuur en even
eens bij Misljeh, waar een versterkt
kamp is.
Even voor 9 uur hield het schieten
plotseling op. Het werd stil en een zware
wolk vleide zich op den top van den berg
neer en verborg de vesting volkomen voor
het oog. De Moirenegnjnsche artillerie
richtte daarop haar geschut tegen de even
eens zeer versterkte heuvels aan den voet
van de vesting, vlak bij de grenzen.
Intusscheu bombardeerde de Zeta-batterij
Wranja, op een heuvel, die als een eiland
uit de vlakte verrijst. Wianja, een Turk-
sche vesting, die zwaar geschut bezit,
antwoordde krachtig, maar er werd slecht
gericht en het vuur deed den M ontene-
grijnen geen schade.
Ten slotte klonk er een gehuil onder
de troepen en het bericht verspreidde zich,
dat de Montenegrijnen De'sjits stormen
derhand ingenomen hadden. Door een
kijker kon ik zien, dat een vlag op den
top waaide, ik kreeg door de vriendelijk
heid van den officier van den staf een
paard en reed voorwaarts. Om drie uur
kreeg ik Ilogam in het gezicht, dat on
ophoudelijk door de Montenegrijnsche
artillerie beschoten werd.
Bij Misljeh begon weereen sterk geweer
vuur, onderbroken door het geratel van
de machinegeweren, en het suisen van de
