n BLAD.
Zaterdag 12 October 1912.
3
Antirevolutionair
zK "le Jaargang M°. 1806.
Orgaan
rooi* de Ziiiilliollamlsclic en Zeenw§che Eilanden.
IN HOC SIGNO VINCES
W. BOEKHOVEN.
Abonnementsprijs per drie maanden fr. p. p. met Zondagsblad 75 Cent.
Alle stukken voor de Redae*is bestemd, /%dvertentïën en verdere Administratie tranen toe te «enden aan den Uitsrever
Land- en Tuinbouw,
Voor Huis en Hof.
Uit de Pers.
Drank besli ijtiing.
Deze Courant verschijnt eiken Woensdag en Zaterdag.
zonder 50
Buitenland bjj roornitbetaling met Zondagsblad ƒ7,50zonder f 4,50 per jaar.
ifzonderlijke nnmmers 5 Cent. Met Zondagsblad 7 Cent.
UITGEVER
SOMMELSD1JK.
Telefoon Intercoaua. Ho. 2.
AdrertentiSn 10 cant par regel en maal, i&eeiasaes SO per regel.
Boekaankondiging i Cent per regel en maal.
Bienstaanvragen en Bienstaanbiedingen 50 Cent per plaatsing.
Groote letters en vignetten worden berekend naar de plaatsruimte dia zij beslaan
Advertentiën worden, ingewacht tot Dinsdag- an Vrijdagmorgen 10 uur.
Klein'sche ziekte onder de Hoenders.
In vele provinciën komt onder de hoen
ders een ziekte voor, welke reeds epidemisch
keerscht en veel gelijkt op hoendercholera.
Zij wordt veroorzaakt door bacillus galli-
narum, door dr. Klein ontdekt, waarom zij
naar dezen Klein'sche ziekte genoemd wordt.
De aangetaste dieren zijn soms, op 't oog
gezond lijkende, in eenige minuten dood.
Ook gaan zij wel in 1 a 8 dagen aan diar-
rhee te gronde. Door deze ziekte wordt de
hoenderstapel ernstig bedreigd duizenden
hoenders zijn er in sommige streken aan
gestorven. Medicijnen baten niet.
De pluimvee-consulent, de heer Beaufort
te Aerdenhout (Haarlem) verzocht allen,
die schade door of bericht ontvangen van
besmettelijke hoenderziekten of over onver
klaarbaar groote sterfte onder de kippen,
hem terstond hiervan in kennis te stellen,
opdat hij in de gelegenheid wordt gesteld
een nader onderzoek in te stellen. Het is
noodzakelijk terstond te weten, waar de
besmetting vandaan komt. Tegelijk behoort
men een paar doode of zieke dieren franco
te zenden naar de rijksseruminrichtiDg te
Rotterdam. Het onderzoek aldaar is koste
loos. Dit is beslist noodzakelijk, omdat ook
de consulent niet kan zien of men met
cholera dan wel met Klein'sche ziekte te
doen heeft. Dat kan niemand zien, zelfs
niet al maakt hij de kip openonderzoek
aan de seruminrichting is dus beslist nood
zakelijk. Deze bericht dan aan den inzender
en ook aan den consulent met welke ziekte
men te doen heeft. Dit onderzoek duurt 1
a 2 dagenintusschen stelt de consulent
een onderzoek ter plaatse in.
Het eenige middel, dat helpen kan, is
het serum, dat door de seruminrichting te
Rotterdam gratis wordt verstrekt. Dit serum
wordt onder de huid van het dier inge
spoten.
Het wordt alleen afgegeven aan veeartsen,
wanneer geen veearts te verkrijgen is, zal
op aanvraag van rijkswege een veearts
worden beschikbaar gesteld. Men ziet dus,
dat de bestrijding dier ziekten van regee-
ringswege wordt vergemakkelijkt ;jmen moet
nu echter niet meenen, dat men zelf rustig
kan wachten tot er hulp komtalleen zij.
die zelf de handen uit de mouwen steken,
hebben recht om geholpen te worden. Zoo
dra een ernstige ziekte uitbreekt, geve men
hiervan kennis aan den consulent en zende
men eenige dieren aan de seruminrichting.
Daarna ruime men alle zieke of afgemaakte
verdachte dieren op door ze te verbranden
of diep te begraven. Het nachthok wordt
geheel schoongemaakt op de volgende
wijzezitstokken, mestvloer en wanden
flink af boenen met water, waardoor creolin
is gemengd, tot het geheel melkwit ziet
dat afboenen moet zoo geschieden, dat alle
mest verwijderd wordt. Hierbij zorge men,
dat het vuile water kan wegvloeien, zoo
dat de kippen er niet mee in aanraking
komen. Geen kippen laten drinken van de
plasjes, die zouden kunnen blijven staan.
Het best is alles flink met carbolineum te
besmeren, dus wanden, zitstokken, legnes-
ten, mestvloer, enz. Is de bodem van zand,
dan uitgraven, twee steek diep, nieuw zand
inbrengen en alsdan met een laag turf
molm bedekken, omdat de bacteriën, die
in den mest zitten, dan spoedig sterven.
Zeer gewenscht is het de dieren eenigen
tijd binnen een afrastering te houdenallen
mest zooveel mogelijk te verwijderen en
den bodem geregeld om te spitten. Men
zorge vooral voor versch drinkwater en
doe daar een weinig ijzervitriool doorheen,
dat bij den drogist verkrijgbaar is. Men neme
een gestorven dier zoo op, dat de mest
niet uit het lichaam kan wegloopen, late
de ratten niet met de cadavers rondsjou
wen en werpe deze niet op den mesthoop
of in het water, ete ze niet op en houde
zijn dieren uiterst zindelijk, ook als ze met
het serum zijn behandeld.
Voorkomen is echter beter dan genezen.
Men koope daarom geen beesten op de
markt of van opkoopers en scharrelaars.
Deze koopen soms een paar uur verder bij
iemand, waar alle kippen sterven, het res-
tantje op en verkoopen het weer met een
zoet winstje. De volgende week komen ze
eens kijken, of men de hoenders ook niet
wil opruimen
Breekt de ziekte in de omgeving uit, dan
houde men zijn dieren vasteen afrastering
kost geen schatten.
Waarom kan men in bed dikwijls moei
lijk ademhalen Velen denken het gemak
kelijkst te liggen met een half dozijn kus
sens onder hoofd en rug. Dit is echter
juist verkeerd, want hierdoor neemt men
een kromme houding aan, de borst wordt
te zamen gedrukt en kan zich bij het
ademhalen niet flink uitzetten. Daarom is
het raadzaam voor hen, die moeilijk kun
nen ademhalen, het hoofdkussen eerder la
ger dan hooger te leggen, opdat de longen
zich goed kunnen uitzettenmen moet dan
ook niet op één zijde gaan liggen maar
plat op den rug en niet met de armen of
met zwaar dek de borst bezwaren. Het
spreekt van zelf, dat men in de kamer van
hen, die moeilijk ademhalen, veel frissche
lucht moet inbrengen. Ouders doen er
daarom goed aan, hun kinderen vroegtij
dig te gewennen aan een gezonde houding
in bed.
De tomaat. De vele goede eigenschappen
welke de tomaat bezit, wettigen volkomen
haar recht als volksvoedingsmiddel. Men
ziet het de schoone vrucht aan, dat zij
voedzaam en inhoudrijk is.
Het sappige roode vieesch van de to
maat is dan ook niet alleen smakelijk en
verfrisschend, maar zij kweekt ook bloed
en kracht aan.
Met citroen als sla aangemaakt en met
wat prei gekruid, is het een heerlijke, licht
verteerbare avondschotel.
Onder de soepen is de tomatensoep de
allerbeste. Maar de tomaat heeft nog an
dere eigenschappen, die haar in de gunst
der dames zullen doen komen. Zij zijn nl.
een voortreffelijk schoonheidsmiddel.
De roode toomaat werkt bloedzuiverend
en verschaft de gebruikster een mooie
blanke tint. Tomatensoep, met citroensap
vermengd, is een probaat middel tegen alle
huidonreinheden, en verleent de huid zacht
heid en glans, zooals geen ander kostbaar
schoonheidsmiddel doet.
Op het geestesleven heeft de toomaat in
zoover een gunstige werking, dat zij de
fantasie scherpt en den levenslust ver
hoogt.
Zij zal zwaarmoedigen en hypochonders
uit de sanatoria houden en de algemeene
levensvreugde onder de menschheid aan
merkelijk doen steigen.
Kalk in de oogen. Ofschoon het wel niet
zoo dikwijls voorkomt, dat iemand kalk in
de oogen krijgt, is het toch goed het bes
te middel te kennen, dat de pijn het spoe
digste doet bedaren, zonder gevaar voor 't
oog.
Radeloos van pijn neemt de getroffene
meestal zijn toevlucht om het oog met wa
ter te betten, doch dit is geheel verkeerd.
Neemt men echter suikerwater, om daar
mee het getroffen oog te betten, dan zal
het resultaat verrassend zijn en vrij stellig
spoedig beterschap worden verkregen.
Het schoonmaken van sponsen. Gebruik
nooit, om sponsen schoon te maken kool
zure zouten, die ze hard maken, of ammo
niak dat ze verbrandt. Snijd een citroen in
schijfjes op de spons, doe alles in een
spoelvat, en giet er kokend water boven
op. Eenige uren later zal uwe spons, die
goed uitgedrukt wordt, weer schoon zijn.
Het reinigen van vernikkelde voorwerpen
Men legt de te reinigen voorwerpen 510
seconden in een mengsel van 60 deelen
alcohol en 1 deel zwazeizuur en wasch ze
met linnen doeken af. Gele of gevlekte voor
werpen van nikkel, worden, op deze wijze
behandeld, zoo goed als nieuw, beter dan
met eenig poetsmiddel.
VOOR DE KEUKEN:
Appelsalade. Men schilt eenige mooie
gave zachte tafelappelen, nadat ze zijn uit
geboord snijdt ze daarna in dunne schij
ven evenzoo citroenen, waar de pitten zijn
uitgedaan. Men legt ze laag om laag, met
suiker er tusschen gestrooid, in een schaal
de bovenste laag moet v,an citroenschijven
zijn. Nu giet men er zooveel rooden wijn
over, dat de vruchten ervan doortrokken
zijn, zonder dat er bepaald wat opkomt.
Deze salade moet eenige uren voor het
gebruik worden gereed gemaak.
Appelbeignets. Men maakt een beslag van
een half pond gewarmde tarwebloem en
een theekopje lauwe zoete melk, 3 geklut
ste eierdooiers en een weinig zout. Als het
goed is geklopt, mengt men er het stijfge
klopte eiwit en dan een eetlepel rum door
heen. Men neemt nu 8 of 10 zachte groote
zure appelen, schilt ze, boort ze uit en
snijdt ze aan vingerdikke schijven. Deze
schijven legt men in een weinig rum of
cognac met suiker en laat ze goed door
trekken dan doopt men ze in bovengenoemd
beslag en bakt ze in een diepen pot of pan.
met kokende, gesmolten reuzel of kokende
geklaarde boter, of kokend kalfsvet en
wentel ze, nog warm, in een mengsel van
suiker en gestooten kaneel.
Bloemkool kan men lang goed hou
den ais men de geheele plant met de bla
deren uit den grond neemt en ze aan den
stronk, met de wortels naar boven aan
een stok gebonden ophangt op een koele
en luchtige plaats (kelder of schuur).
Observatob,
Een school zonder God.
In de vorige maand is in ons land 'n
internationaal congres voor zedelijke op
voeding gehouden.
Een congres dat veel deelneming heeft
gevonden en waarover druk is gesproken
en geschreven.
Uit een zoogenaamd neutraal «-onder
wijsblad ontleend de »Schocl met den Bijbel*
onder meer het volgende:
»Uitnemende denkbeelden waren er op
het congres te vernemen, zegt de schrij
ver, en uitnemende denkbeelden zijn ook
in de vier deelen Mémoires neergelegd.
Belangwekkend in hooge mate was
voor ons datgene, wat de aanhangers van
de leekenmoraal ais grondslag en uit
werking van hun overtuiging aan hun
hoorders ter overweging aanboden.
»Als voor ons, onderwijzers, open
bare onderwijzers, van bijzonder gewicht,
releveeren wij ten slotte de volgende
woorden van Ferdinand Butsson, zooals
wij zA vonden weergegeven in het voor
treffelijk verslag van de »N.R.Ct.«
Vijandig aan den godsdienst is de
leekenschool allerminst; de wet verbiedt
den onderwijzer vóór of tegen den gods
dienst partij te trekken bij zijn onderricht.
Maar de leekenmoraal staat daarom met
lager dan de godsdienstige moraalin
tegendeel, de leekenmoraal beoogt de
hoogste moraal te geven, waartoe de
mensch kan komen de moraal, die haar
kracht ontleent aan de menschheid zelf.
Die menschelijke moraal is de eenige,
die waarlijk goddelijk mag heeten. En
noemt men onze school een school
zonder Goddan aanvaarden wij die
betitèling als een eeren/xam
(üe cursiveering is van ons).
We komen wellicht de volgende week
op dit schrijven terug.
Wij vragen nu slechts rechtvaardigt dit
schrijven niet volkomen onzen schoolstrijd,
onzen strijd tegen de openbare School
Waar men de benaming van een »School
zonder God«, >als een eerenaam* aan
vaardt
Hoe kunnen ouders van Christelijke be
lijdenis, al is die belijdenis nog zoo zwak,
hun gedoopte kinderen in den driemaal hei
ligen Naam, aan zulk 'n inrichting van on
derwijs en opvoeding toevertrouwen
Het is daarom onze dure plicht, zoo lang
de geest van het openbaar onderwijs niet
verandert, voort te gaan ons land met Chris
telijke Scholen te overdekken.
Tot behoud van het opkomend geslacht,
tot zegen van land en volk.
(Graafschapper).
Holland voorop.
Ons land komt in verschillende opzich
ten achteraan. Wij staan als tamelijk con
servatief bekend.
In andere landen, waar de democratie
meer invloed heeft, heeft men bv. sinds
lang de waarde van een hooger tarief in
gezien. Schier overal worden beschermende
rechten geheven. Alleen wij komen achter
aan sukkelen.
Toch zijn we niet in alles even achter
lijk.
Een Duitsch vakblad »Uer Confectionair*
schrijft althans dat Holland aan het hoofd
staat waarvan van de vele buiten-
landsche afnemers van Duitsche textiel
producten.
>Duitschland aldus bedoeld blad
heeft in den loop van een jaar voor 21
millioen mark aan confectiegoederen naar
Nederland uitgevoerd. Dit bedrag verdeelt
zich over dames-, heeren- en jongenscon-
fectie ondergoed, mode-artikelen, kousen,
sokken, handschoenen, schorten, blousen,
enz. Verder leverde Duitschland aan Hol
land voor 15V2 m'Hioen mark wollen
lakens, voor 5 ij3 millioen mark katoenen
goederen, voor bijna 4 millioen mark afval
van bewerkt katoen, voor 2^ millioen mark
zijden goederen en linten, voor mil
lioen mark passementerieën, voor 21/s mil
lioen mark garen en band enz.
In het geheel maakt het bedrag van
den uitvoer in textiel- en confectie-artikelen
van Duitschland naar Holland de somma
van 65,500,000 mark uit.
Daarmede staat Holland aan het hoofd
van de vele buitenlandsche afnemers van
Duitsche tex ielp: oducten.
Het zijn leerzame cijfers die dit Duit
sche blad geeft.
Terwijl hier in ons land de confectie-
werkers voor onmenschelijke lage loonen
moeten arbeiden, wordt alleen uit Duitsch
land voor meer dan 121/2 millioen gulden
aan confectiegoederen ingevoerd.
Millioenen aan arbeidsloonen gaan op
die wijze over de grenzen.
£41 toch is het meerendeel van de vrij
zinnigen nog altijd zoo conservatief dat zij
zich tegen een matige verhooging van het
tarief met alle kracht verzetten.
»De Vrije Westfries.*
Het begint al.
De tegenwerping van de vrijzinnigen in
zake de verzekertngs wetgeving is reeds
begonnen.
Een eenvoudig voorstel om op 15 Oct,
met de openbare behandeling van de Inva
liditeitswet een aanvang te maken lokte in
de Kamer een vrij heftige "en urenlange
discussie uit.
De Itnksche heeren waren Verschrikke
lijk bang dat er te weinig tijd zou zijn voor
de bestudeering der stukken.
En dat niettegenstaande de voormannen
van de verschillende partijen de geheele
voor-behandeling van het ontwerp mee
maakten althans mee kónden maken en
het gewijzigde ontwerp met bijbehoorende
rapporten reeds weken in hun bezit is.
Ieder gevoelt dan ook dat dit argument
weinig waarde heeft.
Toen het op stemmen aankwam, was de
linkerzijde weer zoo eenstemmig in het af
stemmen als men 't maar wenschen kan.
»Zoo beleefde men dan, zegt het Cen
trum terecht, het merkwaardige feit, dat bij
een voorstel, om zoo spoedig, mogelijk te
beginnen met de behandeling van een sociale
wet, die voor de arbeiders van het grootste
gewicht is, en door hen ook het meest
wordt verlangd, de gansche linkerzijde, van
den conse vatie f-liberaal tot den sociaal
democraat, tegen stemde.
Het linksche »blok« is ermaar of de
arbeiders reden hebben zich daarover te
verheugen, is een andere vraag*.
(De Viije Westfries).
'n Ergerlijke partijbenoeming.
Zoo noemt Eet Volk de benoeming van
Dr. G. H. Coops tot inspecteur van het
middelbaar onderwijs.
Natuurlijk, want de man is niet rood en
niet vrijzinnig.
De eenige verdienste van Dr. Coops is
volgens het sociaal-democratische dagblad,
dat hij tot de weinige vromen onder de
natuurlijk wetenschappelijke menschen be
hoort.
Alle vrijzinnige en zoogenaamd neutrale
bladén namen dit bericht, natuurlijk met
graagte over.
Wat blijkt nu echter
De heer Coops was aanvankelijk onder
wijzer aan een Christelijke school.
Door hard studeeren wist hij het zoover
te brengen, dat hij tot de Utrechtsche
Universiteit werd toegelaten, waar hij in
1900 zijn doctoraal examen in de schei
kunde deed _en in 1901 promoveerde,
beide >cum laude,<
Van iemand, die zich zoo opwerkte en
die zelfs met lof promoveerde, kan toch
zeker moeilijk worden gezegd, dat hij nooit
iets van beteekenis heefi gepresteerd.
Behoorde de heer Coops niet tot de
vrome menschen,* dan zou waarschijnlijk
op deze benoeming niet d i minste aan
merking zijn gemaakt.
»De G-a f-chapper.*
Hoe de >appelkoniiig« stierf.
De republiek der Vereenigde Staten van
Noord-Amerika telt, zooals men weet, ver
schillende koningen*.
Te Chicago woonde de man, die den
naam van appelkoningdroeg. Hij was
van Duitschen afkomst en heette Heinrich
Spruch. In de staten Oregon en Calefornië
had hij reusachtige ooftboomgaarden aan
gelegd en gedurende eene reeks van jaren
beheerschte hij de appelmarkt in Noord-
Amerika.
In den laatsten tijd had hij zich laten
ketenen door Koning Alcohol en zware
verliezen geleden. Dat neemt niet weg, dat
hem nog een vast jaarlijksch inkomen van
ruim 30000 gulden bleef.
Spruch was verloofd met een jonge
weduwe, mevrouw Prances Rovenblatt,
dochter van een schatrijk vleeschfabrikant.
Zij kon het niet vinden met de drinkge
woonten van haar aanstaande en her
haalde malen onderhield zij hem daarover.
Toen dit echter vruchteloos bleef, ver
klaarde zij dat zij de verloving zou ver
breken, indien hij niet nuchter kon blijven.
Spruch was ontroostbaar. Hij ging naar
zijn hotel en schreef den volgenden af
scheidsbrief sik heb in de laatste twee
jaren meermalen het plan opgevat zelf
moord te plegen. Drankzucht is de wortel
van alle kwaad. Ik heb de beste vrouw
op de wereld lief. Maar zij, ofschoon zij
mij wederkeerig liefheeft, wendt zich met
afschuw van mij af. Ik walg van mij zelf,
daarom maak ik een einde aan mijn leven*.
Een kamermeisje vond het lijk van Spruch
op zijn bed. In de eene hand hield hij den
revolver, waarmee hij zich zelf in de slaap
de doodelijke wonde had toegebracht, in
de andere het portret zijner verloofde.
De alcohol verderft arm en rijk.
