WEERBERICHT.
Ingezonden Stukken.
Visscherij.
VARIA.
Opofferende liefde.
Kerk en Schooi.
Godsdienstoefeningen.
STAD AAN 't HARINGVLIET.
De heer J. W. Esselink uit deze
gemeente werd dezer dagen bevorderd
tot candidaat in de Theologie aan de
Theologische school te Kampen.
Onzen vroegeren dorpsgenoot de
heer C. Koppenaal Az legde heden
morgen met gunstig gevolg het can-
didaats-examen (cum laude) in de
Theologie al aan de Vrije Uniyersiteit
te Amsterdam.
DEN BOiMMEL.
De lijst van Stemgerechtigden der
Herv. Gemeente, is door het college
van Kerkvoogden in hunne vergadering
van 10 Oct. ji. definitief vastgesteld
en gebracht op 111.
GOEDEREEDE.
Op de voordracht van onderwijzer
aan de O. L. School alhier, zijn ge
plaatst de heeren: A. E. v.„d. Sluis te
Sliedrecht, H H. Boender te Nieuw-
Beierland, M. N. v. Leeuwen te Renesse
en C. Prins te Opperdoes.
Unie-collecte voor ie Scholen met den Bijbel
De totaalopbrengst bij de 16de lijst
is f 46,805,68.
De Fondsentiiarkt.
dhr. Mijs. Daar is ook nog een ander
geval geweest, met een machinist van de
tram, die hetzelfde ongeluk had als van
der Sluis, en daarom wensckte ik wel dat
ze toegelaten werden.
Voorz. Wij zullen het in overweging ne
men. Dit zooals het hier gegaan is, heeft
adressant zich direct tot de Raad gewend
met voorbijgaan van het college van B.
en W., daar deze er alleen over te zeggen
heeft, en de eerste officieele bevestiging
ligt op den weg van B. en W. Dit weet
ik echter wel, dat, als zij rechten hebben,
dat zij er wel mee bekend zijn, maar als
zij plichten hebben niet. Hij beweert dat
hij niet geweten heeft, dat zijn kind moest
aangegeven worden en dat komt mij wel
een beetje apocrief voor.
2. Voorstel B. en W. tot het aanbrengen
van eenige Wijzigingen op de Begrooting
dienst 1912. Wordt goedgevonden.
3 Request van het personeel behoorende
tot de 0. L. School daarin beleefd verzoe
kend, de verordening, regelende de jaarwed
den der Onderwijzers te herzien.
Voorz. Het voorstel van B. en W. dien
aangaande is als ontwerp bij de Raads-
briefjes gevoegd geweest, en een vorig
Raadsbesluit is reeds de verhooging van de
jaarwedde van het Hoofd der School in de
nieuwe Verordening opgenomen.
Ook B. en W. kwam het wenschelijk
voor, om wanneer er onderwijs gegeven
wordt genoemd in Art. 2, dat wanneer dit
onder schooltijd geschied, geen afzonderlijke
belooüing zou gegeven, maar wel als
buiten schooltijd geschiedt. De praetijk heeft
echter wel eens tot moeilijkheden aanleiding
gegeven. Wanneer er b.v. een van de on
derwijzers of onderwijzeressen ziek is welke
les geven in vak J dan moet deze vervan
gen worden door een ander.
Dan gebeurt het echter dat de zieke er
een afzonderlijke belooning voor ontvangt,
en de gezonde alsdan niet Geen wonder
dan ook dat er bezwaar tegen gemaakt
wordt om het een ander op te dragen. Toch
is er niet meer inspanning toe noodig. En
bij de laatste oproepingen hebben we steeds
gevraagd of zij in het bezit waren van vak
J. d. i. Vrije- en Ordeoefeningen der Gym
nastiek.
De Onderwijzers en Onderwijzeressen die
hiervan op het oogenblik in het bezit zijn
genieten daarvoor f 50 belooning, en dit
moet ook zoo blijven, omdat daarvoor een
overgangsbepaling voor staat in de ver
ordening, en deze mag rechtens niet wor
den aangetast. Ook zijn er in de verorde
ning bepalingen gemaakt, vervangende de
oude artikelen 8, 9 en 10, in verband met
de nieuwe Militiewet, doch ze houden on
geveer hetzelfde in.
dhr. Jac. JoppeHoeveel kost het de
gemeente dan wel?
Voorz. In 1913 f 175,— Dan heeft de
heer Pen en de heer Du Beouff f 75 meer
en de heer Van Gent f 25.
dhr MijsVan wanneer dateert de oude
verordening met deze cijfers
Voorzitter Vanaf 1908.
dhr MijsIk vind als ik hot goed inzie
dat de verordening voor een belangrijke
tijd wordt vastgesteld en dan vindt ik dat
de verhoogingen eenigszins te laag zijn,
ze zijn niet erg ingrijpend. In de Memorie
van toelichting vragen de adressanten ook
verhoogingen van vluggeren aard. Het
komt mij eenigszins voor, dat de verhoo
ging over een tijdvak van 6 jaar wel wat
erg lang is. Als ze een beetje kunnen ver
beteren blijven ze bier meestal geen vijf
jaar.
En wat het eerste cijfer van f 600 aan
gaat, dat moet men noodgedwongen doen
omdat men anders geen sollicitanten krijgt
en deze zijn toch meestal voor beginnen -
den die menschen behooren feitelijk leer
geld te geven. De verhouding van deze tot
die van f 650 vindt ik een zeer gering
verschil.
Voorz. Zooals u weet, zijn die vijf jaar
gebaseerd op de Rijksuitkeeringen en het
Rijk keert voor 5 jaren uit, en volgens 't
minimum der wet zijn we er toch reeds
f 100 boven. Ik stel mij voor dat er ab
soluut geen bezwaar zou wezen om sol
licitanten te krijgen, want als men er op
het oogenblik op moest roepen, dan zou
men ze wel krijgen voor f 400.
dhr MijsDeze doorgaande verhooging
van f 75 is ook niet veel hooger voor 10
tot 15 dienstjaren.
Voorz. In de oorspronkelijke verordening
zijn die sprongen zoo maar neergezet, maar
hier zijn het sprongen die de wet aan
geeft.
dhr MijsDe verhoogingen welke nu
staan op 5 jaren, zijn die niet te brengen
op 3 jaar, b.v. zooals het nu om de vijf
jaar f 50 is, dan om de 3 jaar een ver
hooging van f 30 of f 35.
Voorz. Wij moeten altijd aan de minima
van de wet komen. Ik moet u toestemmen
dat het lang is, om de 5 jaar een verhoo
ging, maar de bepaling lijkt me, voornamelijk
voor een geireente te kostbaar om den
termijn korter te stellen. De kosten wor
den toch reeds geraamd op f 8080.
dhr Van DorsserIk zag wel gaarne
dat het salaris van die onderwijzers van
20 en meer dienstjaren van f 875 op f 900
gebracht werden.
Voorz. Maar wanneer we nu onderwij
zers boven de 20 dienstjaren f 900 geven
dan zijn we aan de wet. Doch dan komt
de vergoeding van huishuur op f 50 per
jaar, en dan komt het op hetzelfde neer.
Het lijkt wel aardig als een ongehuwd
onderwijzer boven de 20 dienstjaren f 875
heeft en dan geloof ik dat hij beter toe kan
komen, dan een gehuwd onderwijzer met
f 925. Nu heeft een ongehuwd onderwijzer
van 20 dienstjaren m i. niet zooveel meer
behoeften als een ongehuwde welke maar
10 dienstjaren heeft.
dhr Mijs: Ik zou het jammer vinden,
b.v. die kwestie met die acte's. Ik heb het
zoo eens nagegaan, en dan moet ik zeg
gen, dat de onderwijzers vooral de jonge
re veel voor acte's werken en dat dat nu
het minst is wat algemeen gewaardeerd
wordt. Het brengt natuurlijk kosten met
zich vooral hier, en wanneer men nu werkt
voor acte's en men kan hier niet dadelijk
les geven, op school of buiten schooltijd,
dan meen ik dat een bewijs van waar
deering goed is. Ik vind het wel eenigszins
jammer, daar het nitts aanmoedigend is,
om met de studie door te gaan voor de acte's
b.v. Pransch, Duitsch, Engelsch, Teekenen
Algemeene geschiedenis, Wiskunde en voor
al acte Landbouwonderwijs.
Ik zou wel wenschen dat hier eenige
vergoeding voor gegeven werd. wanneer
zij die acte's behaalden Het zou in het
belang van de gemeente zijn. Het onderwijs
in verschillende talen, is wel in het belang
der gemeente zou ik zeggen, voornamelijk
als hier onderwijzers zijn die daarin les
kunnen geven. Voor acte Pransch, Duitsch
en Engelsch kan men bij dhr Thielman les
nemen. Maar voor acte wiskunde niet. In
dertijd moest men altijd in Middelharnis
les gaan nemen. Voor acte teekenen wa
ren er velen uit Sommelsdijk die bij dhr
Van Nes te Middelharnis les moesten gaan
nemen, zoo ook met Wiskunde en Algebra
bij dhr. Snijder. En ons dorp is toch een
dorp van landbouw, en om die acte te
bepalen sluit niets uit. Men moet niet zeg
gen hij heeft hem nu toch, we zullen er
hem maar niets voor geven. Ik weet wel
dat toen indertijd dhr van der Molen weg
ging, dat dit algemeen werd betreurd.
Voorz U hebt mij opgeroepen als een
man van dezelfde meening. Maar als ik
mij goed herinneren kan, heb ik indertijd
gezegd, dat ik het studeeren voor de hoofd-
acte aanbeval. En de hoofdacte heeft ook
krachtens de wet recht op verhooging. Dus
ik heb mijn meening daarover niet uitge
laten. Ongetwijfeld dit is waar. Elke on
derwijzer die vele acte's heeft is nog geen
goed onderwijzer, maar ik geloof niet, dat
we daarvoor het tractement op moeten
voeren, daar er toch reeds geregeld is, dat
zoo er gebruik van gemaakt wordt, dat er
dan ook voor betaald wordt.
dhr MijsDus u is toch ook wel voor
studeeren voor de hoofdacte. Nu ligt het in
het algemeen voor de hand, dat bij de
eerstbeginnenden het nog versck in het
geheugen ligt, zoodat zij direct door kun
nen werken tot zij klaar zijn. Nu zie ik
niet in, dat het in het belang is van het
onderwijs om door te gaan met andere
acte's.
Voorz. We hebben er nu toevallig geen
met de hoofdacte.
dhr MijsWanneer er nu nieuwe on
derwijzers benoemd worden, wordt dan
ook rekening gehouden met de salarisre
geling. Ik zou zeggen f 650 en acte En
gelsch f 50, dan zou men grooter keuze
van sollicitanten krijgen. Dit zou ik nog
willen voorstellen.
Voor die acte's waar niet direct buiten
schooltijd gebruik van gemaakt wordt,
zooals de Landbouwacte, acte Engelsch,
Duitsch, Pransch, Teekenen, Algemeene
geschiedenis, Wiskunde, maar voornamelijk
zooals ik gezegd heb de Landbouwacte.
dhr. Jac Joppe: Ik zou zeggen, als er
een vacature komt, is het tijds genoeg,
wanneer wij bij de oproeping die bepaling
maken, maar laten we nu deze zaak voor-
loopig maar laten rusten.
Voorz. Als we ze noodig hebben, geeft
de verordening wel aan wat ze krijgen,
dan komt er f 150 bij.
dhr Mijs wijzigt zijn amendement in dier
voege dat eerst gestemd zal worden ovtr
de andere vakken en dan pas over de
Landbouwacte opdat niet khet eene soms
door het andere valt.
Het eerste voorstel door den Voorzitter
in stemming gebracht zijnde wordt verwor
pen met 6 stemmen tegen en 4 voor. Het
tweede n.l. voor de Landbouwacte een
verhooging van f 50 wordt eveneens ver
worpen met 6 stemmen tegen en 4 voor.
Voorz. Wil nog iemand stemming over
deze cijfers: f 600, f 650, f 725, f 800 en
f 875? Bij deze cijfers is de vergoeding
voor huishuur niet in begrepen.
dhr. Van Beek verklaart zich voor'stem-
ming.
In stemming gebracht zijnde, verklaren
er zich acht stemmen voor en 2 tegen.
Yoorz. Dan komt de tegemoetkoming in
huishuur. B, en W. stellen voor f 75. dhr.
Mijs wenscht er f 100 van te maken.
Het voorstel van dhr. Mijs werd aange
nomen met 8 stemmen voor en 2 tegen.
Alzoo wordt dan deze verordening vastge
steld.
4. Behandeling der begrooting voor het
dienstjaar 1913.
Ontvangsten f 39975,64.
Uitgaven f 39569,52.
Batig saldo f 406,12.
De Voorz. leest deze Begrooting voor.
Bij de post Onderhoud wegen en voet
paden vraagt dhr. Mijs of dat eind van den
Dirkslandschendijk voorbij de Molen niet
afdoende verbeterd zou kunnen worden.
Verleden jaar hebben B. en W. zelf gezien,
hoe de toestand daar was, en nu b.v. in
de peentijd wordt er druk gereden, daar
de wagens er van de verschillende wegen
heenkomen, en bij het minste natte weer,
word deze weg geweldig kapot gereden.
Voorz.Ik heb juist de toestand zelf ge
zien en toen heb ik de gemeente-Architect
opgedragen, eens na te gaan, wat het zou
kosten om tevens de Westelijken Achterweg
ook te bestraten met keien zooals de toe
stand toen was, was ze eigenlijk onhoud
baar, doch toen deze de begrooting bracht,
ben ik een beetje teruggeschrokken daar
het minstens f 10,000 zou kosten.
dhr. MijsIk geloof wel dat we het
goedkooper konden doen.
Voorz. Met keislag b.v. kan men wel aan
den gang blijven. Ik heb verleden jaar de
gelegenheid gehad, om de resultaten hier
van te zien in Oude Tonge. Maar dan had
den we daar laarzen noodig, tegen hier op
den Dirkslandslandschen dijk maar lage
schoenen, Ik vond dat het geheel ondoel
matig was, want in de toestand in Oude
Tonge en die van den Dirkslandschen dijk
was geen verschil. Er moet echter de een
of andere oplossing voor komen, want nu
kost deze ook veel en nog is hij slecht,
dhr. DoornbosZou het geen overweging
verdienen, dat eens nagegaan werd, wat
het kosten zou om deze weg te begrinten
met de z.g. Mac-adam. Die dringen in den
grond. Ik heb juist die wegen heel veel
gezien, die daarmee behard geworden zijn,
en juist daar waar ze vreeselijk slecht
waren. Al is de weg nog zoo kapot gere
den, wanneer daarvan een voldoende hoe
veelheid opgedaan word, dan is het veel
goedkooper als bestraten met keien, maar
iets duurder als keislag. Maar in de prak
tijk is het veel beter. Ik heb nu op het
oogenblik geen voldoende gegevens U hier
omtrent nader toe te lichten.
Daarna wordt de Begrooting zonder
hoofdelijke stemming goedgekeurd.
Thans niets meer te verhandelen zijnde
sloot de Voorz. de openbare vergadering,
en de Raad ging hierna over in geheime
zitting.
Verslag van het verhandelde in
de openbare vergadering van
den raad der gemeente Den
Bommel op Donderdag 10 Oct
des nam. 2 ure.
Tegenwoordig met den voorz. alle leden
behalve dhr. Jan Mijs.
Na opening der vergadering met gebed
worden de notulen der vorige vergadering
gelezen en onveranderd vastgesteld.
Aan de orde is.
1 Ingekomen stukken
a Een schrijven van den heer A. P. W.
Kraan, waarin wordt medegedeeld dat hij
de benoeming tot lid der commissie van
Toezicht op het Lager Onderwijs aanneemt.
b Een schrijven van de Commissie van
Toezicht op het Lager Onderwijs, waarbij
zij mededeelen dat zij tot hun Voorz. en
Secretaris respectievelijk hebben benoemd
de heeren E. Mast Pzn. en A. P. W. Kraan.
2 Doet de voorz. mededeeling dat boeken
en kas van den Gemeente-Ontvanger zijn
opgenomen. De ontvangsten bedroegen
f49280,33, en de uitgaven f 49013,841
Saldo f 266,48|.
Boeken en kas bleken in orde te zijn.
3 Af- en overschrijving begrooting 1912.
Aan B. en W. wordt machtiging ver
leend tot het doen van eene af- en over
schrijving op de begrooting van 1912.
4 Begrooting 1913.
Na artikelsgewijze voorlezing der be
grooting voor 1913, wordt zij vastgesteld
in ontvang en uitgaaf op f 52020,95|, met
een post van onvoorziene uitgaven van
f 73.191.
Thans niets meer aan de orde zijnde en
niemand meer het woord verlangende sluit
de Voorz. de vergadering.
De copie van Ingezonden Stukken, die niet
geplaatst zijnwordt niet teruggegeven.
Buiten verantwoordelijkheid der Redactie
en Uitgever.
Hooggeachte Redactie
Verzoeke beleefd onderstaande als ingezonden
mededeeling in U geacht blad op te nemen.
Men schrijft uit Waarde.
Nog nooit is 't gebeurd dat er hier zooveel aard
appelen geladen worden als dit jaar Altijd be
vindt er zich een schip in de haven om te laden,
dikwijls komen er zells schepen, waarvoor nog
geen enkele aardappel gekocht i", vroeger moeten
wij onze aardappelen naar tVpour te Kraabendijke
brengen, doch dit jaar is 't hoogst zeldzaam dat
er een vracht naar 't spoor gaat.
Vanwaar zou deze vlugge handel komen I niet
enkel omdat de aardappelen te Waarde zoo best
zijn, want dat zijn ze op andere plaatsen ook in
Zeeland, maar hoofdzakelijk om de volgende reden:
De Landbouwers te Waarde hebben eenige keeren
de motor van D. Sinke met aardappelen naar
Amsterdam gezonden om te doen verkoopt n door
Jac. Knoop, Commissionair aldaar, en hebben
eenige kooplieden het plan gemaakt om dit Ie
verhinderen door zelf de aardappelen te verzen
den, daar zij vreezen wanneer dit door geheel
Zeeland gebeurd, dat de boeren Coöperatief
zulke zaken gaan doen, het voor de kooplieden
niet hun voordeel zou worden. De Landbouwers
ontvangen thans hoogere prjjzen als er aan de
Markfen te maken is, wanneer zij zelf sturen
Zoodat zij van deze gelegenheid gebruik maken
om hun aardappelen af te zettenmogt de toe
stand slapper worden, is er besloten direct voor
Amsterdam te gaan laden. Het is voor de Land
bouwers te Waarde echter te hopen, dat de koop
lieden deze plaats flink blijven bezoeken en hooge
prijzen geven.
MERCURIUS.
Middelharnis. Heden (Vrijdag) ver-
trokken alhier de vischsloepen >Paul Kru-
ger,< stuurman H. Langbroek; Burge
meester Mijs,« stuurman L. Koster >Hen-
drika Johanna«, siuutman J de Korte
naar de Noordzee ter versche vischvaugst.
i)
Lisa Meerenstein grijpt naar haar zakdoek
om de hevige ontroering te verbergen, die
't bloed van heur wangen drijft en er de
zenuwen bewegen doet.
Niemand merkt hetniemand let op haar.
Charles zit ook zoo grappig te vertellen
van wat hij zag en hoorde. De zestienjarige
knaap heeft acht weken kostschool-vacantie
en is bezig met de uitgelatenheid, zijn leef
tijd eigen, er de eerste van door te dartelen.
♦Kom, dwaze jongen zegt mama. Je
zult je wat verbeeld hebben
Nee, moe! wat ik u zeg! 'k Ben zeker
van m'n zaak.«
Nou, vertel dan 'rs op. Wat heb je ge
zien en wat heb je gehoord?* onderzoekt
Mien.
♦Als je dan 't naadje van de kous wilt
weten 'k zat tegen donker, 'd uur
of tien, in dien hoogen pereboom, je weet
wel, achter in den tuin; die vroegrijpe,*
vertelt Charles met 'n schuinen blik naar
zijn vader. »Je ziet daar over de schutting
heen net op de laan achter de touwslagerij.
'k Zat zoo op mijn manier te filosofeeren,
wat 'n eenzaam leven 'n mensch toch wel
op de maan zou hebben
Daar groeien stellig geen pereboomen,*
valt vader hem in de rede.
>'k Kon er tenminste niets van merken,
hoe 'k ook keek. Maar u brengt me van
m'n verhaal af waar was ik ook
weer?* vraagt hij, hulpeloos rondziende.
Je zat in dien pereboom,* zegt Mien.
Schiet nou op of val anders op den grond.*
Dankje. Nu, ik zat net de peren om me
heen te tellen 't is gerustlach nou
niet; julli denken ook altijd 't slechte van
'n mensch daar kwamen ze aan. Zij,
in d'r nieuwe bloes, je weet wel, met die
lage hals, waar Mien zoo jaloersch op
is .op die bloes dan
Vervelende jongen 'k Heb nog nooit
'n woord over die bloes gezegd
Nee. maar je hebt er genoeg naar ge
keken 't Zou jou anders wel goed staan,
zeg'n Mooi snoer parelen om je blanken
hals
Plaag! Zul je nu ophouden! Vertel
voort of zwijg, een van tweeën
Val me dan ook niet in de redeIk zag
ze komenzij in d'r bloes en hij in z'n
nieuwe, geruiten pak, je weet wel. 'k Hield
me doodstil't begon ook al aardig donker
te worden. Onder de linde bleven ze stil
staan Wat ze zeiden, kon ik niet verstaan,
maar ik heb gezien, dat hij ze zoende
en gehoord ook.«
Dus, we zullen er wel gauw méér van
hooren,* meent mama.
De jongen loopt regelrecht in z'n on
geluk,* zegt Mien bits. ♦Zij heeft 'm ge
lokt dat staat vast. Als ik mijn zin
had, stond daar straf op.*
Als hij ze hebben wil, kun je haar geen
ongelijk geven,* plaagt Charles.
Hij willen? Hij heeft geen wil meer, zeg
ik jeOf we hier Hermien Dorelaar niet
kennenZe heeft een aardig gezicht, dat
geef ik toe. Maar dan is er ook al van
gezegdHart heeft ze niet. 't Zal hém wel
gaan als Willem Beugelen en Hendrik van
den apotheker en weet ik, wie ze al gehad
heeft. Ze weet 'n jongen gewoon dol te
makenze gaat uitze laat zich mooie
cadeaux geven, 'n week of wat, 'n maand
of wat dan heeft ze d'r genoeg van en
lacht zoo'n stumper nog achter z'n rug uit
Maar Van Bergen heeft aardig geld.*
zegt Charles. ♦Wie weet, of haar liefde nu
niet bestendig van duur zal zijn
Zooveel te erger voor hem! Van huis
houden weet ze niet; strikken plooien en
romans lezen, dat kan ze!«
En Mien, in vuur, rist de bessen op haar
bord, dat ze over tafel heenvliegen.
Wat ben je aangebrand* plaagt Charles
weer. ♦Jaloersch
Kun je denken! Al was-ie met goud
behangen, dan moest ik 'm nog niet. Maar
die opgeprikte vlinder kan 'k nu eenmaal
niet uitstaan Hé, waar is Lies?*
Ze ging daarnet naar den winkel,* zegt
mama.
Dan blijft ze lang weg Kijk jij es
even, Charles!*
Juist is echter de jongen opgestaan, of
Lisa komt terug.
Kind wat zie jij bleek,* zegt Mien.
Scheel je wat?*
Was er wat in den winkel?* vraagt
Meerenstein. ♦Je bleef zoo lang weg!
'k Dacht, dat ik de deur nog hoorde
gaan,* antwoordt Lisa met een moe lachje.
Maar 't zal de kat geweest zijn. D'r komt
nu tocli niemand meer en daarom heb ik
tegelijk maar gesloten 't is koud ge
worden, vind ik.*
Dan zit dat in jou,* zegt Chailes. ♦Ik
vond het daarstraks nog zoel.*
Lies ziet al 'n dag of wat erg bleek,*
meent moe. »We moeten lezen, dan kan je
naar bed't is ook erg druk geweest in
den laatsten tijd.*
Daar bleef het bij. Meerestein neemt dsft,
bijbel en leest van de heerlijkheid van het
nieuwe Jeruzalem. Maar Lies hoort de klan
ken als geklots van zeegolven, waar de
strandbewoner geen oor voor heeft
zij had zich een aardsch paradijs gedroomd,
dat thans onherroepelijk voor haar gesloten
is
Als ze 't wisten, Charles en Mien, hoe
hun woorden haar priemdenAls ze 't ver
moedde, mama, hoe 't geluk harer oudste
was tot gruizels geslagenZe zouden hier
over zwijgen.
(Wordt vervolgd).
Officieel Gedeelte.
Predikbeurten op Zondag 13 October 1912
Ned. Hervormde Kerk.
8ommelsdijk, vm. 9,30 uur (Dankuur voor den
oogst) Ds. Hoogendijk van Stellendam.
Middelharnis, vm. 9,30 en 's av. 6 uur Ds. Bruining.
Middelharnis (Evangelisatie), vm. 9,30 en 's av.
6 uur dhr. Smit van Delft,
stad aan 't Haringvliet, geen opgaaf ontvangen.
Langstraat, vm. 9 en nam. 2 nur dhr. Hack.
Ooltgensplaat, geen opgaaf ontvangen.
Den Bommel, vm. en 'sav. Ds. Emmen.
Oude Tonge, geen opgaaf.
Nieuwe Tonge, geen opgaaf ontvangen.
Herbingen, vm. Ds. Addink.
Öirksland, vm. 9 en 'sav. 6 uur Ds. Steenbeek.
Meiissant, vm. 9,30 en nam. 2 nur Ds. Kroeze.
Stellendam, 's av. 6 uur Ds. Hoogendijk.
Goedereede, vm. 9,30 en nam. 2 uur Ds. deGidts.
Onddorp, vm. 9 en nam. 2 nur Ds. Van der Kooij.
Gereformeerde Kerk.
Middelharnis, vm. 9,30 en 's av. 6 nur Ds. Van
Velzen van Zuilichem.
Stad aan 't Haringvliet, geen opgaaf.
Den Bommel, vm. 9, nam. 2 en 's av. 5,30 uur
leeskerk.
Ooltgensplaat, vm. 9 en 's av. 6 nur Ds. Dekker.
Meiissant, vm. 9,30 en nam. 2 nur dhr. Ploegers
van Dordrecht.
Stellendam, geen opgaaf.
Onddorp, vm. 9 en nam. 2 uur Ds. van Duin.
Gereformeerde Gemeente.
Dirksland, vm. 9, nam. 2 en 'sav. 6 nur leeskerk.
Melissant, vm, 9,30, nam. 2 en 's av. 6 nur leeskerk
Ooltgensplaat, vm. 9,nm. 2 en 's av. 6 nur leeskerk
Herkingen, vm., nam. en 'sav. leeskerk.
Vrije Gereformeerde Kerk.
Oude Tonge, vm. 9, nam. 2 en 's av. 6 uur leeskerk.
Doopsgezinde Kerk.
Ouddorp, vm. 9,30 nur Ds. Róssing.
NEö. HERV. KERK.
Beroepen: Te Dinther toez. J. W. A. van
der Meij, em.-pred. te Velp. Te Vegtel toez.
A. R. de Jong te 'e-Heerenhoek. Te Hinde-
loopen toez. O. W. C. van der Veen, hulppred.
te Schiedam. Te Lienden bij Tiel, A. Prins,
te Rouveen. Te Hoogersmiide, G. Tichelaar,
cand. te Nyland by Sneek. Te Hillegom, P.
G. Hospers te Workum. Te Borculo, D. v.
Peursem, te Eindhoven. Te Maartensdijk U),
N. C. Bakker, te Kesteren. Te Zuiphen, J.
O. A. Pletter te Schoor]. Te de Wilp A. de
Boer cand. te GroniDgen. Te Lunteren, W.
Bieshaar te Zetten. Te Oude-Tonge toez. J.
G. R. Langhout, cand. te Hilversum. Te
Öeliingen H. Stoel te Vledder. Te Krops-
wolde G. de Boer, cand. te Groningen. Te
Dubbeldam H. Meijer te Heukelum. Te De
Kiim O., A. J. Splinter, cand. te Leiden. Te
WapserveeD, A. H. de Boer, cand te GroniDgen.
Aangenomen Naar Uithuizen (als hulppred.
G. J. van Ingen cand. te Wassenaar. Naar
Heinkenszand toez. P. Warners te Gapinge.
Naar Dinther toez. J. W. A. v. d. Meij, em.-
pred. te Velp.
Bedankt: Voor Borseie A. R. de Jong, te 's-
Heerenhoek. Voor Loon op-Zand, A. Dekker
te Gameren. Voor Andijk toez. T. A v. d.
Vlies te Portugaal. Voor Akersloot Y. van
Dijk te Nieuwveen.
GEREP. KERKEN.
Tweetallen: Te Staphorst A. Dekkers, te Ze ven
huizen en G. Groot Nibbeling te Hanlerwijk.
Te Sleen Dr. J. Visser te Hijum en R. Haitsma,
cand. te Arum. Te Oldemarkt A. Dekkers,
te Zevenhuizen Gr. en W. P. C. van Helsdin
gen te Cu baard. Te Velp. B R. M. Weste-
riDk te Voorburg en J. C. RulJmaD, te Berkel
en Rodenrijs. Te Gameren H. Haspers te
Garrelsweer en A. Voogel, te Puttershoek.
Te Lutjegast J. v. d. Sluis te Varseveld en G.
Meijer ie Marum.
Beroepen: Te Engwierum G. A. Langhout te
Gees Dr. Te Houwerzijl B. Brinkman te
Dnurswoude. Te Koog-Zaandijk R. E. van
Arkel cand. a/d. V. U. Te Donkerbroek J.
Y. Tiemersma te Drogeham B.
Aangenomen: Naar Lutten a/d. Dedemsvaart,
O. Boersma te Ezinge. Naar Krniningen, W.
Pontier cand. te Rotterdam
BedanktVoor Pieterburen Gr. en Oude-Bildt-
zijl Pr. R. HaitBma cand te Arum. Voor
Wons en Engwier, Driewegen en BorsseieD, W.
S. Poutier cand. te Rotterdam. Voor Tholen
G. P. Obermann, te Woudsend.
DHR. GEREP. KERK.
Beroepen: Te Broek op Langendijk J. de Bruin
te Zwolle. Te Zaamslag, L. de Bruyne te
Bunschoten.
GEREP. GEM.
Beroepen: Te CharloisRotterdam A.Makkenze
te Tholen.
DOOPSGEZ. GEM.
BeroepenTe Den Horn Gr. F. W. W. Braak
te Surhnisterveen.
Naar waarnemingen in den morgen van
11 Octoberjmedegedeeld door het Kon. Ned
Metr. Instiiuut te De Bilt.
Zwakke tot matige winden uit Zuidelijke
richting. Toenemende bewolking, weinig of
geen regen, geringe kans op nachtvorst.
Iets zachter overdag.
410 Oct.
„Montenegro heeft aan Turkije den oor
log verklaard," was het verrassende, doch
tevens ook het verontrustende nieuws, dat
de telefoon ons dezer dagen bracht. Ver
rassend, omdat dit kleine landje de kat in
deze de bel durft aanbinden, verontrustend,
omdat dit voorbeeld aanstekelijk werkt op
de andere Balkanstaten, welke nog weifel
den, doch wel spoedig zullen volgen. Het
is thans maar de vraag of de groote mo
gendheden mee zullen doen of kalm zullen
blijven, doen zij dit niet en gaan zij zich
partij stellen, dan zal de ellende niet te
overzien zijn. Men verwacht echter dat dit
niet 't geval zal zijn en daarom zijn de
beurzen nog al betrekkelijk kalm, enkele
uitzonderingen daargelaten. Parijs was door
een Paniek bevangen, Berlijn, Weenen en
St. Petersburg waren flauw gestemd, terwijl
Londen verre van opgewekt was. Intus-
schen moet worden afgewacht, hoe in de
komende dagen de.toestand zich zal ont
wikkelen. Onze beurs toonde een kalm
aanzien en van de Amerikaansche markt
kan men niet anders getuigen dan dat zij
merkwaardig weerstand heeft geboden, eerst
kwamen er veel verkooporders, waardoor
de contramine werd aangemoedigd, te meer
daar de geldmarkt opnieuw vastheid toonde.
Algemeen heeft men de overtuiging dat een
oorlog op het Balkan, Amerika weinig kan
deren, doch wij dienen de verkiezingscam
pagne niet uit het oog te verliezen. Het is
nu weer een tijd van rapporten uitbrengen,
over spoorwegtoestanden en is de beurt
aan de Gouldlijnen gekomen, deze beloven
over dit jaar goed te worden, daar de oog
sten in het gekeele gebied, doorsneden door
de Missouri Pacifix, Denner Rio Grande
en Texas Pacifix beter zijn dan ooit te
