ite,
iand.
mëmm
i
Zaterdag 12 October 1912.
2
Antirevolutionair
Orgaan
voor de Ziiidltollandsclie en Zeeiiwsclie Eilanden.
tweede slab.
j. M. FABERT, Oude Tonga
Winteraitikelen
ESSE
lM.
-3G
it
IN HOC SIGNO VINCES
27sle Jaargaiiti V. J80d.
W. BOEKHOVEN,
Drie Bladen en
Zondagsblad.
Hotel Bestaurant
LNIS.
>n.
lij sop gaa f
Klok-
Wek-
f 8 50.
IIM".
verflakkee
i. 5845. g
lat mijn
worden
Jtaat.
5641
5977
er. 9347.
5661
Donpons,
SITO.
m
m
SOMMELSDIJK.
Alle stukken voor de Redactie bestemd, Advertentiën en verdere Administratie franco toe te zenden aan den Uifsrever.
Officieel Gedeelte.
Tuinbouw.
Plaatselijk Nieuws.
Rotterdam.
DINERS 60 cent en hooger.
LOGIES MET ONTBIJT fl en f 1.25
Aanbevelend,
I R. C. F. l fl. LEE-Moonen.
Opgericht 1835.
Prachtige keuze
eoctra lage prijzen.
mijne nitgeMfle nrijsconranten
Gemeenteraad.
dat hij
luisterd
te Mid
ler Men
lis over-
met een
Wester-
Idag, dat
:en busje
(zijn baas
het fort
^ijk opge-
door de
|eraakt.
ilf acht is
Jegstgeest
llectrische
sn ernstig
eeniger-
de tram
Ik bij de
avond een
-To de M.
Je woning
J daarmede
en van de
af en het
[tige wonde
de moor-
It hij zelf-
pngenoegen
|eft aan de
rering aan-
ïravenhage
|i Geb, den
dader van
Iten nadeele
renabakken.
stoepen in
5163
po huis.
ra. A. VAN
ie keuze
Ie garantie.
|rden door
6241
roerd. 6272
jzenvluiffie
IRANI'.
Deze Courant verschijnt eiken Woensdag en Zaterdag.
Abonnementsprijs per drie maanden fr. p. p. met Zondagsblad 75 Cent.
1 zonder 50
Buitenland bij yoornitbetaling met Zondagsblad ƒ7,50; zonder f 4,50 per jaar.
Afzonderlijke nummers 5 Cent. Met Zondagsblad 7 Cent.
UITGEYEB
Telefoon Intercom*». Mo. 2.
I Advertentiën 10 Cent per regel en 3/s maal. Reclames 20 per regel.
Boekaankondiging 5 Cent per regel en */8 maal.
Dienstaanvragen en Dienstaanbiedingen 50 Cent per plaatsing.
Groote letters en vignetten worden berekend naar de plaatsruimte die zij beslaan,
j Advertentiën worden ingewacht tot Dinsdag- en Vrijdagmorgen 10 uur.
Dit nummer bestaat uit
Schietoefening van het fort
lioek van Holland.
Volgens mededeeling van den Minister van
Ooilog zal op 16 Oeiober a.s. eene
SchietoefeDiDg worden gehouden van het
Fort Hoek van Holland.
Er zal gevuurd worden met kanonren van
licht kaliber (6 cM.) waarbij onveilig wordt ge
maakt een driehoek gevormd door het Fort eene
roode vlag benoorden en eene bezuiden het Zeegat
tot op 8100 meter van het Fort.
Op den dag waarop gevuurd wordt,zal van het
Fort een roode vlag waaien die 3 uur voor het
begin der oefening halfstok en een uur voor de
oefening geheel voorgeheschen wordt. Zie Ned.
Crt. no. 218, 219, 202, 227.
Middelharnis, 9 October 1912.
De Burgemeester voornoemd,
ULBO J. MIJS.
Vroege aardappels. Proeftuin.
Het zal nu al wel duidelijk zijn, dat de aard
appeloogst op ons eiland door de vele regens op
Sommige stukken land geheel en op vele voor een
meer ot minder groot gedeelte is mislukt. De
totale schade loopt in de duizenden, want is
het als in 1910 (en minder is 't beslist niet) dan
was 14 pCt. van al het bouwland op ons eiland
met aardappels bezet. Door 't verbouwen van
enkel laat rijpe soorten, is de schade dit jaar
bijzonder groot en de vraag komt tu meer naar
voren, of het niet wenschelijk is, zich meer te
wijden aan de teelt van vroege aardappels. Maar
dan ook werkelijk vroege I Zeker, „schoolmees
ters" zijn er hier in de omgeving al genoeg ver
bouwd, dooh de resultaten zijn niet overweldi
gend schitterend geweest. Waarom niet? Omdat
men aan de verpleging van 't gewas, noch aan
da bemesting bijzondere zorg besteedde. Daardoor
kwamen onze aardappels aan de markt op een
tijdstip, dat de eigenlijke tijd van de vroege
al lang voorbij was. Men moest tevreden zijn met
een prijsje en vandaar dat de teelt weinig loo-
nend bleek. Misschien was ook de keuze van het
nagewas niet altijd even gelukkig ot oordeel
kundig.
Ook hoorde men de klacht, dat die vroege
aardappelen (maar 't waren geen vroege!) de
regeling in de war brachten. Onze gronden zijn
niet voor die cultuur geschikt, zei men ook nog.
En zoo had men dan deze drie bezwaren:
1. de teelt is niet loonend,
2. het gewone bedrijf geraakt in de vrnr,
3. onze gronden zijn ongeschikt.
Laat ons even zien, in hoeverre bovenstaande
drie bedenkingen waarheid bevatten. Sla dan
even op blz. 37 en vervolgens van 't verslag van
de r ij katuin bouw proefvelden over 1911. Wat
lezen we daar? Dat de opbrengst per H.A. kan
zijn 1350 gulden. De opbrengst van denavrucht,
hier kool, is hierbij niet begrepen.
Het totale bedrag zou veel grooter geweest
zijn, indien men in plaats van stalmest een zware
bemesting met Chilisalpeter had toegediend.
Ook waren de poters niet in Januari maar in
Februari te spruiten gezet. Een andere proef gaf
ongeveer 't zelfde resultaat, doch daarbij staat
vermeld de opbrengst van de navrueht, nl. nog
2380 gulden per H. A. En waar zijn die uitkom
sten verkregen11 In Ridderkerk en in Heinenoord.
Kan dat op Flakkee ook Met vroege aardappels
meenen we hooger opbrengsten te kunnen ver
krijgen, bij doelmatiger bemesting.
We zouden het graag willen aantoonen, proef
ondervindelijk, in een te stichten centralen
proettuin voor heel Flakkee en een te Ouddorp.
Daarin zal dan o.a. ook worden aangetoond,
wanneer en hoe men de aardappels moet laten
spruiten, wanneer men ze moet poten, hoe ze
men zoo weinig kosten moeten worden beschut,
hoe ze moeten worden bemest om een hooge op
brengst te krijgen (kwaliteit doet hier niets ter
zakej welke navrueht met succes kan worden
toegepast odz. Maar voor zoo'n proeftuin, van
groot belang voor den kleinen grondgebruiker,
zoowel als voor den grooten, geven Rijk en Pro
vincie geen subsidie, indien belanghebbenden
geen blijken van instemming toonen.
Uit de genoemde ('.ijIers blijkt wel, dat de teelt
van vroege aardappels nog loonend kan zijn. In
Juni moet dan geoogst worden. Dan verplaatst
men een deel van 't najaarewerk naar een tijd,
waarin 't meestal niet zoo overkropt druk is als
in den herfst. En dat de grond hier minder ge
schikt is dan te Ridderkerk, te Heinenoord óf
waar ook, zou ik niet gaarne onderschrijven.
Maar in den proeltuin kan 't uitgemaakt worden.
En vele andere zaken meer, die van 't hoogste
belang zijn voor ons geheele eiland.
Sommelsdijk, L. PEN,
Landbouwonderwijzer.
Voor Moes- en Bloemtuin enz.
In den herfst, als in de plantenwereld de
rusttijd is aangebroken en de groei goed
deels stilstaat, dan wordt reeds door den
boer en ook vaak door den tuinman voor
de bemesting der volgende cultures gezorgd.
De kunstmestgebruiker weet, dat hij goed
doet, reeds nu de meststoffen uit te strooien,
opdat de schadelijke stoffen kunnen weg
zakken en de overige, die in de bovenlaag
worden vastgehouden, deze geheel door
trekken. Aldus zijn ze in 't volgende voor
jaar reeds dadelijk ter beschikking der
plantenwortels.
Eigenaardig is het evenwel, dat men in
den boomgaard en in den oofttuin veelal
anders handelt. Daar wordt in de lente en
in den voorzomer gemest, maar in 't najaar
door velen niet. Dat achten wij een fout.
Sedert jaren mesten wij onze vruchtboomen,
evenals onze tuingewassen, hoofdzakelijk
in den herfst, als de bladeren gevallen zijn,
de boom tot rust is gekomen. En dat vol
doet ons best. - 't Komt ons ook rationeel
voor. De wortels van den boom toch mceten
voldoende voedsel kunnen vinden, zoodra
de sapstrooming weer begint, de wortel
werkzaamheid weer een aanvang neemt, en
dat is reeds in Februari. Dan moet de tafel
al gedekt zijn en natuurlijk voorzien van
alles, dus zoowel van stikstof, als van
mineraal voedsel. Daarom moet dit tijdig
worden aangebracht, derhalve in 't najaar
of in den voorwinter.
Want al heeft men het aangewend, uit
gestrooid en ondergewerkt daarmee is
het nog niet, waar het wezen moét, dat is
binnen het bereik der wortels. De meeste
opnemende worteltjes zitten op een diepte
van 30 tot 50 cM.; er zal dus eenigen tijd
verloopen aleer de voedingsstoffen daar zijn.
Vooral als de boomeD in het gras staan.
Hieruit volgt, dat wij moeten raden de
patentkali, het slakkenmeel of het- super,
en de kalkmergel of de kalk, tijdig gedurende
den rusttijd der boomen aan te wenden.
Maar deze meststoffen niet alleen. Ook den
stikstofmest, de Chilisalpeter, want stik-
stofvoedsel mag toch evenmin ontbreken.
Zoo raadt ook Lierke, de bekende Duitsche
deskundige, aan, die in déze veel onder
vinding heeft. Niet de geheele hoeveelheid
Chilisalpeter wil hij dan uitstrooien, maar
of 'U daarvan. Die totale hoeveelheid is
300 a 500 K.G. per Hectare, naar gelang
de omstandigheden. Vindt men 'U deel te
veel, te gewaagd, met het oog op mogelijke
uitspoeling (waarvoor, tusschen twee haak
jes, de vrees veelal overdreven is), wel, dan
geve men toch minstens j* of 7», en de
rest na het bloeien. Laat men dit na en
zorgt men slechts voor de minerale bemes
ting, dan kan in het voorjaar gebrek aan
stikstof de oorzaak zijn, dat de boom zich
minder voorspoedig ontwikkelt, de reeds
aanwezige vruchtknoppen alle niet tot nor
male ontwikkeling kunnen komen. Onze
eigen ondervinding hieromtrent heeft Lierke
in het gelijk gesteld.
C. B.
Sommelsdijk. Woensdag 16 Oct. a.s.
hoopt onze oudste inwoner haar 90sten
verjaardag te herdenken.
Donderdagmiddag brandde een klamp
je stroo van den landbouwer P. Verbiest,
staande aan den Oudelandschen dijk af.
De oorzaak hiervan was kwaadwilligheid
van eeDige jongens.
Middelharnis. De aangifte voor leerlin
gen welke aan het herhalingsonderwijs aan
de Openbare school wenschen deel te nemen,
wordt gelegenheid van aangifte daartoe
gegeven tot ió Oct. a.s.
De Landbouwcursus welke dezen win
ter alhier weder zal gehouden worden, zal
beginnen i November in een der lokalen
van de Bewaarschool.
Donderdag terwijl de zoon van Wed.
J. Mastenbroek bezig was in den Westpolder
met het laden van suikerpeenbladeren, viel
zijn paard met het doorrijden in de greppel.
Gedempte Boerensteiser 63 A, 63B
Direct nabij de Hoofdsteeg,
Baaien en bevers
Molton s
Flanellen
Dekens
Japonstoffen
Alle soorten cou
rante Manufacturen
Borstrokken
Doeken
Chales
Truien
Sporthemden
Broeken
Jekkers
Mouwvesten
In Damesrokken
een prachtcol-
lectie.
VRAAGT
stalen ter inzage en
overtuigt u dat de
prijzen
laag zijn
VRAAGT
monster opzicht
en U zult naar
Uw genoegen
koopen en daar
bij zeer voor-
deelig 1
Attentie Dit seizoen in alle maten
voorhanden RECLAME-OVERJASSEN
gemaakt van prachtige nieuwe stoffen
8 en 10 gulden.
Zie verder
Na ruim een uur werkeDS had men het dier
weer op den kant.
Stad aan 't Haringvliet. De aan
leg van het buizennet der gasvoorziening
heeft in onze dorpstraten belangrijke spo
ren achtergelaten. Overal zien we dat de
straatsteenen weggezakt zijn, waardoor bij
wijlen wagens verongelukken. Gelukkig za
gen we den metselaar de slechtste plaatsen
herstellen.
Het vervoer dej. bieten naar de kaai
is de laatste dagen weinig beteekenend. De
boeren profiieeren van de standvastigheid
van het weer en rijden eerst de uien en
de aardappelen van het land naar huis.
Dan ziet men reeds in den vroegen mor
gen, als nog dauw over de velden hangt
in zoovele akkers den vroolijken landman
achter 't kouter, die ze toebereidt voor
het zaad der tarwe.
.Zoo is 't voor den landbouwer een zeer
drukke lijd. Echter hoort men allerwege
klagen over 't groot gebrek aan werkvolk.
Dit is te verklaren. Overal levert men aard
appelen af, die steeds met een groote
ploeg werkvolk moeten worden gezocht
uit de kwaden, of zoo dezen minder zijn
in aantal omgekeerd.
Den Bommel. Door den Heer Com
missaris der Koningin in deze Prov. zijn
benoemd tot lid van 't College van Zetters
de heeren F. J. Knoop en P, Vermaas.
Bezig ziji de met peen dragen had
S. Wolfert het ongeluk in de haven te
vallen doch werd door zijn makkers weer
spoedig gered.
In den tuin van den landbouwer Jan
Melissant Mz. werd dezer dagen een kroot
uit den grond gehaald, die van af den
kruin tot aan 't eind van den wortel, een
lengte had van 1,96 meter.
Woensdagmorgen j.l. werd de vrouw
van Adr. van Dijk zoo hevig door een
fiets aangereden, dat zij bewusteloos neer
viel. In een der naastbijzijnde woningen bin
nen gebracht, mocht zij aldaai weer spoe
dig het bewustzijn herkrijgen.
LI. Woensdag sloegen de vooreen
wagen bespannen paarden van den land
bouwer Rosmolen, welke onder het beheer
waren van Joh. Borgdorft, op hol. Bij het
erf gekomen, sloeg de wagen met zulk
een kracht tegen een zerken paal dat deze
als glas afbrak. De wagen zeer beschadigd
tuimelde daarbij in den sloot, de knecht
en de paarden bleven, wonder boven won
der, ongedeerd op het droge.
Woensdagmiddag viel een kind van
schipper Bouman van de loopplank in de
kaai. De vader, spoedig ter plaatse, mocht
er in slagen zijn kind nog bijtijds te redden.
Oude Tonge. Alhier doet zich weer
een geval van typhus voor.
Dirksland. Donderdag had de b:e'.en-
drager Van St. Annaland het ongeluk van
de loopplank te tuimelen eD in de haven
terecht te komen. Hoe het eigenlijk kwam
weten wij niet, doch het zal hem waar-
«;hijnlijk wel niet best bevallen zijn.
Tot tweede stoker aan de gasfabriek
is aangesteld, Jan Koppelman.
Tengevolge van de drukke werkzaam
heden, vooral tn het landbouwbedrijf ko
men werkkrachten te kort. Het gevolg daar
van is dat buitengewoon hoog arbeids'oon
wordt gegeven. Veej ouden van dag<n ei
schoolknapen, wijden dan ook hieraan
hunne krachten teneinde iets mede te ver
dienen.
Herkingen. Zij die den a.s. winter,
hetzij kosteloos of tegen betalii g de
dag of avondschool voor hunne kinderen
begeerec, dienen daarvan aangifte te doen
voor of op 22 Oct. a.s. ter Secretarie de-
zn gemeente.
Het telephoonnet wordt in deze ge
meente weer met een zijtak uitgebreid naar
de bouwmanswoning >Krammenztcht.« Dit
is de tweede intercommunale verbinding
met de hoofdlijn alhier.
Met het fietsen van een afrit had
M. B alhier het ongeluk zoodanig tegen
een muur aan te rijden, dat hij zich ge
noodzaakt zag van zijne werkzaamheden
voorloopig af te zien.
Tegen Woensdag a.s. 16 Oct. des
avonds te half zeven uur is door het Be
stuur van de alhier bestaande afdeeling
van het >Groene Kruis* eene leden ver
gadering uitgeschreven die zal plaats vin
den in de O. L. School.
De landbouwknecht P. B. alhier viel
deze week zoodanig van den wagen dat
geneeskundige hulp moest worden ingeroe
pen waarbij bleek hij o.a. zijn arm zoo
bezeerde dat voorloopige rust daarvoor
aanbevolen werd.
Melissant. Tot zetters voor 's Rijks
directe belastingen zijn herbenoemd de hee
ren T. Kooman en C, van der Velde.
De mazelen heerschen in deze ge
meente in die mate, dat de beide scholen
bijna geheel ontvolkt zijn.
Tot deelneming aan het onderzoêk
ter verkrijging van bewijzen vaD voorgeoe
fendheid, hebben zich in deze gemeente
geen lotelingen aangemeld.
De gemeente-rekening over 1911 is
goedgekeurd van heeren Gedeputeerde Sta
ten terug ontvangen.
Het onderzoek van verlofgangers der
landweer zal plaats hebben te Dirksland in
de Openbare school, op Woensdag Nov.
a.s. voormiddags 9 ure.
Goedereede. Maandag werd door de
knecht van T. een koe naar de tram ge
bracht, doch schrok zoo van de tramfluit,
dat het zijn geleider ontsprong. Eerst
Woensdagnamiddag werd het weder opge
vangen.
Ouddorp. De motor-dorschmachine is
thans hter dagelijks bij de landbouwers
werkzaam en voldoet tamelijk goed aan de
gestelde eischen.
Het bietenrooien is hier in volle
gang. Het gewas valt nogal mee evenals
het suikergehalte.
Verslag van het verhandelde in de
Openbare Vergadering van den
Raad der Gemeente SOMMELS
DIJK, op Donderdag 10 Oct.
des n.m. ten 2.30 ure.
Voorz. de Ed Achtb. Heer Burgemeester.
Aanvankelijk afwezig, de H. H. Mijs,
Bom en De Graaff.
De Voorz. opende de vergadering met
gebed, waarna de notulen der vorige ver
gadering werden gelezen, en onveranderd
vastgesteld.
Ondertusschen waren de H.H. Mijs en
Born binnengekomen.
1. Ingekomen Stukken
Een schrijven van dhr. K. de Graaff dat
hij vanwege zijn gezondheidstoestand ver
hinderd is de vergadering van den Raad bij
te wonen.
Missive van H.H. Ged. Staten, waarbij
zij goedgekeurd terugzend bet Raadsbesluit
van 29 Aug. 1.1. tot Wijziging der Begroo
ting dienst 1912.
Missive als boven, daarbij berichtend, als
dat zij het Besluit van den Raad va i 9
Aug. 1.1. tot aanvulling van het RegLn ent
van orde door de Raadsvergaderingen, voor
kennisgeving hebben aangenomen
Missive van hetzelfde college, waarbij
zij hare goedkeuring hecht, tot het in erf
pacht uitgeven, van verschillende perceelen
grond.
Schrijven van het Burgerl. Armbestuur,
daarin verzoekend om machtiging tot bij
inschrijving het afbreken van het Waschhuis
behoorende bij het Weeshuis, enz en daar
toe dan eenige Wijzigingen in de Begroo
ting te doen aanbrengen. Wordt goedgekeurd.
Verzoek van dhr. J. v. d. Meide Jz. om 3
maanden afschrijving van den Hoofdelijken
Omslag.
Voorz. Van der Meide heeft recht op 4
maanden afschrijving, dientengevolge stellen
B. en W. U voor deze te verleenen.
Wordt besloten.
Verzoek van Mej. P. Oosterhof, om daar
haar moeder 24 Aug. 1.1. is overleden te
rugbetaling te mogen ontvangen, vau den
H. Omsl. over een tijdvak van 4 maanden.
Voorz. Mej. Oosterhof heeft f 6 H. Omsl.
betaald, dus stellen B. en W. U voor haar
4 maanden afschrijving, tot een bedrag van
f 2 te verleenen.
Wordt goedgevonden.
Request van de bewoners der nieuw
aangelegde straat, ten Noorden der Nieuw-
straat, waarin zij beleefd doch dringend
verzoeken, dat aldaar een Gaslantaarn ge-
plaats wordt, op dat zij gemakkelijker als
thans in het donker hunne woningen kun
nen bereiken.
Voorz. B. en W. stellen voor, het aan
hun college terug te zenden, en dat dan te
zijner tijd, aan hun verzoek zal worden
voldaan, wanneer de buizen zijn gelegd.
Verzoek van dhr. Corst. van der Sluis,
om ziju kind als nog als leerling der 0. L.
School, toe te laten, daar hij niet geweten
had, dat de termijn reeds verstreken was.
Voorz. Het adres is gisteren pas inge
komen, en daarom stel ik voor dit aan B.
en W. terug te zenden, daar de toelating
tot de 0. L. School een zaak is van B.
en W.
