Zaterdag 29 Juni 1912.
27'"' Jaargang N°. 1776.
i
i|.
Antirevo lutionair
M
1DIJK.
TESz.
IN HOC SIGNO VINCES
voor de Zaidliollandsche en Zeeuwsclae Eilanden.
13
^kering
ol
ilharnis
aatschappij.
„DE STER"
Zie onze
Opruiming, fc
aanschaffen
res is:
tterta
bolled.
g van oud
en de hoog-
2903
GE.
TEER,
Vernissen,
|ers, Gaas, 6164
n en, enz.
Abonnementsprijs per drie maanden fr. p. p. met Zondagsblad 75 Cent.
n n v zonder 50
Buitenland bij vooruitbetaling met Zondagsblad fl,50zonder f 4,50 per jaar.
ifzonderlijke nummers 5 Cent. Met Zondagsblad 7 Cent.
W. BOEKHOVEN.
SOMMELSD1JK.
Advertentie® 10 cent per regel en maal, Reclames SO per regel.
Boekaankondiging 5 Cent per regel en Y> maal.
Dienstaanvragen en Dienstaanbiedingen 50 Cent per plaatsing.
Groote letters en vignetten worden berekend naar de plaatsruimte die zij beslaan
Advertentiën worden ingewacht tot Dinsdag- en Vrij dagmorgen 10 nnr.
Alle stukken voor de Siedactis bestemd, Advertentiën en verdere Administratie franco toe te zenden aan den Uitgever
•LERD
ons.
inboedels enz.
jk. 544'
n, Horloges,
pen, want
■wijl voor de
schriftelijke
5082
A°. 1867
MAATSCHAPPIJ
>ooo
Premie.
t eervol ontslag
tot Correspon-
Heer G. VAN
te Goedereede,
n nadere inlich-
HERSCHORER.
AN Jz.
1 :i
De grondgedachte der Democratie.
Democratie is een kostelijke vaas
met welriekenden nardus, 't Is een
gouden appel in een gebeeldhouwde
schaal. Of wilt ge 't andersde demo
cratie is de vleugelslag eener hoogere
beschaving en saamleving.
Er is een tijd geweest, dat een deel
des volks als onmondige en onverant
woordelijke menigte toezag bij alle
daden en alle nalatigheden van 't
Staats-, van 't publieke leven Ook in
Europa had 't oude Griekenland uit
Plato's dagen nog veel aantrekkings
kracht. Het oude Grieksche leven in
de maatschappij aldaar berustte op
een naast elkaar samenzijn van een
aantal kleine politieke gemeenten of
steden, die bezitters waren van de
landerijen in den omtrekin dien om
trek werd de akkerbouw door de be
woners uit de steden verricht, want
de Grieken kenden geen dorpen. In
elk dier politieke gemeenten was een
kaste van slaven, die het grove werk
dedendie slavernij en die arbeid was
het steigerwerk. dat de stedelijke mu
ren omringde. Elk van de burgers van
zulk een stad liet in zijn huis alles
l pdoor de slaven verrichten. Endeheele
publieke zaak was in handen van 't.
kleinste deel der Grieksche bevolking,
terwijl de legio slaven niet ue aller
minste zeggenschap hadden.
Diezelfde oud-Grieksche verhoudin
gen vindt ge in Nederland terug in
den geboortetijd van 't Christendom,
j toen de Edelen en Ridders alle macht
i in handen hadden, met dit onderscheid
i dat Christendom een poging waagde
om den slavendienst te temperen, zoo
mogelijk af te schaffen.
Eerst toen de steden opkwamende
l kruistochten de slaven vrij verklaar-
|t den; de Graven op de menschelijke
I||g waardigheid, ook van die der dorpe-
s|L hogen, aller aandacht gingen vestigen,
werd het volk meer gemoeid in de
publieke zaak. Daarbij hadden de Hol-
landsche Graven in hun menigvuldige
oorlogen geld noodig, wat oorzaak'
werd, dat ze de poorters, 't volk der
[steden te vriend moesten houden en
deze poorters waren niet zoo dom of
ze kenden toen al 't spreekwoordvoor
wat, hoor wat! Zij gaven gaarne »be-
den« (geld, belasting) maar dan ook
eischten ze privilegiën of voorrechten
voor hun stedelijken handel of indu
strie. Tochhet volk droeg nog geen
verantwoordelijkheid't waren nog
maar edelen en ridders en poorters
▼an goeden huize.
Eu zelfs in de Gouden Eeuw (1600-
1700) was de volksvertegenwoordiging
niets dan eenige rijke burgers of re
genten en szooals de heeren het wijzen
moeten de gekken 't prijzen« is een
te bekend woord om nog te moeten
verklaren, hoe dat gezegde typeert
den ouden goeden #jd dien nie
mand terug verlangt.
Ook de Fransche Revolutie bracht
niet, wat men had gehoopt. De heele
leuze van Vrijheid, en Gelijkheid en
Broederschap werd één reusachtig
fiasco. De derde stand worstelde zich
naar boven over de lijken der ver
slagenen van den tweeden en den
eersten standEn toen die derde stand
de macht in handen bad, vertrapte
hij de rechten van de andere deelen
des volks.
Nog had dus, na zooveel eeuwen
worstelens, het volk geen deel aan de
publieke zaak. Wel een deel, het rijk
ste deel; maar het geheele volk was
als zoodanig onmondig. Totdat lang
zaam aan de dageraad van een nieuwe
cultuur begon te lichtenhet kiesrecht
werd uitgebreid en na Grondwetsher
zieningen zoover zijn werking open
baarde, dat op dit oogenblik op de 6
millioen menschen één millioen kiezers
zijn.
En aanstonds, als het Algemeene
Kiesrecht triomfeert, zullen nog meer
dere worden toegelaten tot de stembus.
Dat is het werk der democratie. Eu
daarom is ze een kostelijke vaas met
welriekenden nardus. Want de zeg
genschap van een millioen kiezers wijst
op hoogere ontwikkeling der lagere
volksklassenwijst op een meeleven
met de publieke zaak; wijst op een
zich bewust worden van de verant
woordelijkheid, die op elk lid der Natie
rust om Gods water maar niet over
GqcIs akker te laten loopen, maar mee
te strijden den goeden strijd om meer
vooruitgang, meer welvaart, zoo gee
stelijk als stoffelijk.
De democratie is een losmaken van
de windselen, waarin een levenslustige
vrucht is besloten, 't Is het uitvliegen
van de veelkleurige kapel uitzijn om
hulsel, dat hem knelde en voor 't licht
verborg.
Dit is dan ook de mooie grondge
dachte der Democratie, dat heel de
Natie mee gaat leven het Nationale
leven dat zich in allerlei vormen open
baart, De heele Natie voelt het heim
wee naar nieuwe banen niet alleen,
maar zoekt die en ruimt de versper
ringen weg, graaft en effent, bespreekt
en bedenkt; vindt wellust om Vader-
landsche en eigen belangen om 't zeerst
en 't ernstigst te behandelen.
De Democralie is de belangstelling
van allen in allen en in in alles, wat
Staat en Maatschap, Kerk en School,
Handel en Nijver he'd, Oorlog en Vrede,
Zeden en Religie betreft, 't Is de wiek
slag van een nieuw geestesleven!
Hoort ge het ruischen niet? 't Is
zoete melodie!
Een nieuwe partij in den maak.
Ontevreden Ned. Hervormden zuilen
waarschijnlijk een nieuwe partij gaan
stichten. Inzet van den strijd isde
Ned. Herv. Kerk. OorzaakBoosheid
over de benoeming van dr. Noordtzij
tot Gereformeerd professor te Utrecht
en vijandschap tegen de huidige Co
alitie Strijdmiddelen: voorloopig nog
blanco, maar met een groot portie
haat kan men 't al een eind sturen
Strijdorgaan: Waarschijnlijk een schel
le trompet met de wijs van Onze
Moederkerk.
H Stembusprogram is reeds opgege
ven
1. Protest tegen de Coalitie.
2 Verhoogde financieele uitkeering
aan de Ned. Herv. Kerk.
3. Mogelijkheid van Kerstening der
O verheidsschool, zonder deze mogelijk
heid geen algeheele gelijkstelling van
bijzondere en Overheidsscholen.
4. Evenredige vertegenwoordiging.
5. Herziening der Grondwet in An-
tirev. of Christelijk-Historischen zin.
Huidig streven der toehedende leden:
Pal staan voor de Herv. Kerk.
Of we veel over die aanstaande par
tijformatie zullen zeggen 7 Neen. Dit
leert de historie, dat in Nederland elke
politieke partij, die 't om den welstand
van één Kerk te doen is, ten doode is
opgeschreven de kiem des doods reeds
MANTELMAGAZUN
in zich omdraagt, vóórdat ze is geboren.
Waarom 7 Omdat de bevolking van
Nederland veel te gemengd is en gods
dienstig of kerkelijk, veel te veel uit
een loopt, dan dat op den grondslag
van »onze Moederkerk ooit een stevige
partij kan gebouwd worden. Wel kan
zoo'n partij veel afbrekenze kan een
wigge worden; scheuringen grooter
maken maar opbouwen in nationalen
zin kan ze niet, omdat die leden der
Ned. Herv.'.Kerk de natie niet beoogen,
maar slechts een kerkelijk element in
die natie.
GiDg 't om de religie in 't algemeen
we namen den hoed af voor die be
weging. Nu 't om één Kerk gaat, houden
we den hoed op.
Kerkje spelen in de politiek loopt
altijd op bittere teleurstelling uit 1 En
we zouden die Ned. Herv deze bittere
teleurstelling willen besparen. Willen
ze doorgaan, welnuwie niet hooren
wilmoet voelen. En in de politiek
geschiedt dit meestal met oneere, schade
en schande.
Eene nieuwe Coalitie
Door de verwerping der Bakkerswet
en het gezanik van mr, Lohman zijn
er al wat heethoofdige kiezers aan 't
vragen gegaan naar een nieuwe Coali
tie. Maar ze weten zelf niet,
welke.
Gaan de Anti's met de Liberalen
mee, dan ben je heelemaal gesjochte,
als 't over de Christelijke school en
de Kerk loopt, en wat gebeurt, dat
gebeure er, maar van Kerk en School
moeten de liberalen afblijven, want
daar hebben ze al zooveel aan bedorven
dat 't maar zaak is, die twee Instituten
uit hun handen te houden.
Voor de Sociale wetten behoef je
met de Liberalen ook al niet samen
werking te zoekenwant zij waren
vierkant tegen de Bakkerswet en spu
wen vuur en vlam naar Talma bij de
Radenwet. Houdt ze dus op een afstand
en gaat er niet mee in coalitie, want
dan raakt je nog verder van huis.
Met wie moeten de Anti's dan samen
werken 7 Met de Socialisten 7 Dankje,
tantedan ben je aan de haaien over
geleverd die kerels zouden je wat
School en Kerk betreft, nog een graad
erger behandelen dan de Liberalen
en daarbij: die zitten te veel naar je
beurs te gappen.
Met wie dan 7 Met de Christelijk-
Historischen alleen Och, gaat dan
maar liever met een lekke boot de zee
op. Misschien wordt je dan onderweg
opgepikt en gered, maar als je voor
de Sociale wetten met mr. Lohman
op reis moet, kan je eerst je testament
wel maken, want je verdrinkt als een
kat in een zak.
Weet je wat de boer zei tegen zijn
vrouw, toen ze van verhuizen sprak
Hoor eens Trijn, je vindt overal wat
hier hebben we krekels en ginder
kakkerlakken ik hou me bij 't ouwe.
OP DEN UITKIJK.
fl
Af
H
voor
erknopers rabat.
Deze Courant verschijnt eiken Woensdag en Zaterdag,
ÜITÖBTEE
Telefoon Interconun. No. Z.
handelsmerk
1. Poots.
Hestoren,
Zaag er
)oBtenbrngge.
5679
HOOGSTRAAT
172.
'k Las rustigjes m'n krant.
't Was avondna gedaan dagwerk is
't goed rusten en ik mag die rust "t liefst
genieten bij 'n kop koffie en 'n pijp tabak
heb ik 'n goeden dag gehad, dan kan
er 'n sigaar af zooals ze van oude
dagen zeggen >in den schoot van mijn
gezin.
's Avonds lees ik niets zwaars.
Het hoofdartikel is voor den morgen
's avonds bepaal ik mij bij het feuilleton, de
gemengde berichten en den B, stand: het
laatste ter wille van m'n vrouw, die dan
vaak kousen, broek of bloes van de jon
gens moet nakijken alevel weten wil, wie
er geboren is, of wie den geordenden weg
inslaan om 'n volgend jaar die geboorte
rubriek te kunnen verrijken.
Zoo las ik dan »nieuwtjes.«
Verzeilde zelfs bij de »rechtszaken.<
En, inééns, moest ik aan >Zwarten Piet<
denken. En aan tante van Bempden en aan
oolijke Susanna Kortom, aan heel
dat jolige stelletje, door Van Lennep in 't
Gooi bijeengebracht in zijn Ferdinand
Huijck.c
Maar vooral aan »Zwarlen Piet.*
Voor wie Van Lennep's meesterwerk niet
kennen, wil ik even herinneren, dat Zwarte
Piet, onder den naam van m'sieu Weerglas
op een Gooisch dorp als een achtbaar
burger rentenierde, deftig gekleed liep, ieder
't zijne gaf, in de Kerk kwam en bij de
buren zeer gezien was.
Coch intusschen was diezelfde Zwarte
Piet een ex-zeeroover en stond nu aan 't
hoofd van een bende struikroovers, die 't
Gooi onveilig maakten, stalen wat hun voor
de hand kwam, eenzame reizigers uitschud
den en den dienaars van den gerechte han
den vol werks gaven.
>Zwarte Piet* is anderhalve eeuw dood.
Maar dezer dagen stond voor 'i Arnhem-
sche gerechtshof een man in 't bankje der
beklaagden, die me levendig aan dezen
gauwgapper herinnerde.
Een boef der boeven.
Veertig jaar oud, waarvan hij er maar
even vijf en twintig in verschillende gevan
genissen, zoo in ons land als daarbuiten
heeft doorgebracht.
Rekent men, dat hij tot rijn ioe jaar
v« el bij moeder thuis geweest zaf zijn, dan
heeft de man na zijn liende jaar er hoog
stens vijf op vrije voeten doorgebracht.
Doch dat zag men hem niet aan.
Hij had niets geen boeven-tronie.
Was in 't minst niet de robuuste, harige,
knokige, pootige struikroover, die je staande
houdtje beurs of je leven 1
't Was een klein, petieterig, sullig man
neke. Netjes in de kleeren, wit boordje en
strikdas, 't haar in de scheiding. Je zoudt
hem je laatste oortje in bewaring geven
Toch heeft diezelfde man verleden jaar
de Veluwe leelijk onveilig gemaakt. De eene
groote diefstal na de andere werd gepleegd
en ten slotte trok hij over den IJsel, brak
er in op 't kasteel van baron Stratenus te
Diepenveen en stal er aan goud en zilver,
meer dan twee sterke mannen wegsleepen
kunnen.
Niemand had erg in hem.
Hij woonde té Stroe, 'n buurt van nog
geen 200 inwoners^ in't westen der Veluwe.
Daar woont hij rustig en solied.
Hij is er >het eenvoudige mijnheertje,
de raadgever van de dorpelingen, de vriend
der jeugd, aller vertrouwde.*
Hij is er onder-directeur van de melk
inrichting en zijn administratie klopt tot op
een halven cent. -
'n »Knul« is hij allerminst.
Wie hem kunnen, getuigen van hem, dat
hij over vele goede capaciteiten beschikt.
De »officier« zei, dat hij alles kan, wat hij
aanpakt. Juist dus het tegengestelde van
sommigen, die bij alles linksch staan en
wien alles mislukt.
In de gevangenis geen voorbeeldiger
mensch dan hijl
Eens kreeg hij een jaar afslag.
Na straftijd werd hij steeds graag aan
een baantje of betrekking geholpen, want
men had met hem op.
Dan ging 't een poosje goed
Totdat de zucht tot stelen en inbreken
hem als de kriebel te pakken kreeg en dan
ging hij er op uit, bij nacht en ontijd;
gapte met ongelooflijke brutaliteit.
Dan werd hij weer het >nette m'neertje*.
't Gestolen geld bracht hij bij een Bank,
in »deposito«; 't goud en zilver begroef hij,
om 't naderhand te gelde te maken.
En toen hij hoorde, dat er bij 't gestolen
geld te Diepenveen eenige honderden gul
dens was, bestemd voor de >arme Friesche
heide liet hij die door middel van
zijn advokaat van zijn >deposito« afnemen
en teruggevendie arme heidebewoners
mochten door hem geen nadeel lijden
Zie dat alles tróf me.
Ik dacht zoo bij mezelf: Wat moeten
veler onzer tegenstanders met dat Stroe'sche
m'neertje, figuurlijk gesproken, in hun maag
zitten
De socialisten bijvoorbeeld. Die zeggen,
dat de omstandigheden en de levensvoor
waarden den mensch slecht maken. De
arbeider loopt naar de kroeg, omdat hij
geen gezellig thuis heeft. De hoer gaat de
baan op, omdat ze 't zoo arm heeft. En
zoo verklaren zij het kwaad uit de gebreken
onzer kapitalistische samenleving.
Maar dan moest zoo iemand, die z'n eigen
tuintje verzorgen en z'n couponnetjes knip
pen kan, toch met uit stelen gaan
Vele anderen leeren, dat de mensch van
nature goed is. Uit zijn hart komt niets
kwaad, 't Hart van 't kind is blank, als
schoon papier. En de omgeving, 't slechte
voorbeeld, de verkeerde makkers brengen
den mensch tot het kwaad.
Maar dat gaat hier ook niet op. Stroe
staat niet bekend als 'n roofnest, op zulke
dorpen laat men de deur openstaan en de
wasch op de bleek liggen. Men hoort er
van geen stelen.
En 't was met dit manneken zóó, dat
een innerlijke aandrift hem prikkelde, om
uit te gaan tot den roof, zooals de nacht
dieren in de woestijn zich des avonds rekken
en uitgaan, loerende op buit.
Zou misschiende Schrifttoch
gelijk hebben?
Als zij zegt, dat niet van buiten, maar
van binnen, uit het hart des menschen,
voortkomen alle boosheden, ook rooverijen
en dieverijen i"
Och, de wijsheid dezer wereld blijkt zoo
vaak dwaasheid bij God 1 Laat ons ddt
troosten, als men van alle zijden aanvalt op
Gods Woord, om het te berooven van zijne
kracht
Echterbukken wil men nooit 1
Nü heet het van zulke menschen j> Erfe
lijk belast*.
Dat gaat op erfzonde lijken.
Maar 't wil er tóch niet aan. Want het
is niet 's menschen schuld, doch zijn lot.
Hij is niet te bestraffen, maar te bekligen,...
Of dat >humaan* is
Mij dunkt van neen 1 't Is om zoo iemand
tot wanhoop te brengen 1
Hoe is dan Gods Woord »humaner*
heerlijk waar en vol troost dat ook tot
zulk eenen zegtSchuldig en verdoemlijk
zondaar, ook voor u is vergeving, verlos
sing van deze uwe zonde, door het geloof
in Jezus Christus, onzen Heere 1
UITKIJK.
