Woensdag 22 Mei 1912. a78ie Jaargang N". 1765 Antirevolutionair Orgaan voor de Zuidliollaiidsclie en Keenwiche Eilanden. Het nieuwe onmisbare Premiebnek IN HOC SIGNO VINCES W. BOEKHOVEN. Een oimistoar boe! voor elKen twintigste-eeuwer. Vijf en twintig duizend vreemde woorden en zaken BON Het Kapitalisme Deze Courant verschijnt eiken Woensdag en Zaterdag, Abonnementsprijs per drie maanden fr. p. p. met Zondagsblad 75 Cent. zonder 50 Buitenland bij vooruitbetaling met Zondagsblad 7,50zonder ƒ4,50 per jaar J Afzonderlijke nummers 5 Cent. Met Zondagsblad 7 Cent. CTÏTöBYEB SOMMELSD1JK. Telefoon Intercoms. No. 2. i Advertentiën 10 cent per regel en */t maal. Reclames SO per regel. Boekaankondiging 5 Cent per regel en maal. Oienslaanvragen en Dienstaanbiedingen 50 Cent per plaatsing, droote letters en vignetten vrorden berekend naar de plaatsruimte die zij bes'aan Advertentiën worden ingewacht tot Dinsdag- en Vrijdagmorgen 10 uur. Jlile PfphStep voor t?e ffedacMe bp«<ei»«d, Aolvertentiëii en verdere Administratie franco toe te zenden aan den tJit^ever AANGEBODEN AAN ONZE LEZERS. Wij hebben een gelukkige keuze gedaan. Onze administratie 1 iedt onzen lezers een premie aan, zoo belangrijk, zoo practisch, zoo onmis baar, Sjzoo buitengewoon goedkoop als nooit te voren werd aangeboden. FOKKO BOS heeft een schitterend boek samengesteld. DE VREEMDE WOORDEN,waarin hij de verklaring geelt van pl.m. uit den Handel, Industrie, Techniek, Kunst, Volkstaal, Ariistentaal, Die ventaal, Verouderde woorden enz. enz. Bijna 500 pagina's, prachtig gedrukt op uitstekend papier voor 60 Cent voor de lezers van ons blad. Het boek voldoet aan een algemeen gevoelde behoefte. Ieder hoort voortdurend in het dagelijksch leven en ontmoet in zijn lectuur tal van woorden en uitdrukkingen die hij niet begrijpt en .in het boek van BOS zal hij niet vergeefs zoeken. Om u dit te bewijzen nemen wij een willekeurige pagina en vinden daar duidelijke verklaringen en uiteenzet tingen van: Madium, medulla, medusahoofd, meegig, meeleg, meeluk, meeting, megafoen, megara, mehalla, mehari, meier, meikever, meilig, meimus, meine deine, meis, mekajum, mekattering, melancholie, me'an- choliek, melancholicus, melane, melange, melanit, melasse, melati, melee, meieeren, meliniet, melioratie, melioreeren, melis, melisse, melodie, melo dieus, melodrame, melogo, melojen, melomaan, melomanie, rnelos, melo- type, melpomene, mem, membranen, membrun-honorarium, memonto. Het is een schitterende premie. Een boek van groote waarde, dat wij onzen lezers op deze Wijze voor slechts Zestig Cent afgehaald aan ons bureau, franco per post Zeventig Cent aanbieden; pl.m. 500 pagina's, dus pl m. 1000 kolommen. HET NIEUWSTE. BET BESTE. Zonder Bon is de prijs 1.25. Franco toezending geschiedt uitslui- tend na ontvangst van Bon en bedrag. in te zenden aan ons Bureau. De ondergeteekende wenscht als lezer te ontvangen: 1 Ex FOKKO BOS, »De Vreemde Woorden« a 60 Cent, franco per post a 70 Cent Woonplaats Naam 1 ij die zich nu abonneeren, ont vangen de nog in deze maand verschijnende nummers gratis. De Maatschappij draagt sociale en economische kwalen en 't kapitalisme is daarvan de schuld. Men voege ons na nu toe: »Houd rekening met de zonde, die is de hoofdvijanck. Zoo on bekend met den Bijbel en met't men schenhart is niet een Christen of hij weet, dat de zonde, de overtreding der Goddelijke ordinantiën de hootdoor zaak is van alle menschelijke wee en ellendewaren er geen zonden er waren geen wonden, zegt 't tekende rijmpje. Dit s'aat dus vast, dat de zonde als overtreding de schuldige is. Maar die zonde draagt allerlei karak ter verschijut onder allerlei vorm en gedaantetreedt op in 't persoonlijke leven, in 't gezinsleven, in alle leven, bedekt en openlijk in verschillende kleur en gloedsoms mat, soms hel lichtendsoms als een fakkel, so s als een hellen gloed. En nu beweren we dit, dat op maatschappelijk ter rein in onzen tijd 't kapitalisme de doodsvijand is, wien te bestrijden aller plicht is, omdat ze 't geluk van mil boenen in zijn hand heeft en dies ver woesten kan. Nog een andere bedenking willen we afsnijden, 't k pitalisme wordt vaak vereenzelvigd met 't kapitaal. Dat is zelfs een gron ifout in veler redenee ring niet 't kapitaal is de schuldige maar 't kapitalismedat is de uit- buting door 't kapi aalde brutale overmacht van dat kapitaalde ge weldpleging door dat kapitaal op min deren; de tyrannieke macht van d.it kapitaal in 't bedrijfsleven en op de groote wereld van geld, handel en in dustrie. Het kapitaal kan een zegen zijp, als 't maar goed aangewend wordt als de bezitter zich naar 't Woord onzes Gods maar rentmeester gevoelt van zijn rijkdommfn als hij er zich maar van bewust is, dat hun dat ka pitaal gegeven is om voor zich en zijn gezin, voor de omgeving, voor zijn werkvolk, voor school en kerk, heilzame diensten te bewijzen tot be vordering van eigen en anderen gees telijk en stoffelijk welzijn. Het kapitaal neen, daarmee zijn we verzoend, omdat 't is een gave onzes Gods, die Hij in zijn almachtige souvereiniteit of welbehagen aan den een geeft om ermee te steunen hem, Wien 't de Heere ook in dat zelfde welbehagen onthoudt^ 't Kapifaal neen, geen woord van protest zal van o^ze lippen komen want dan zouden we den Gever in den hemel aantasten in Zijn eeuwigen wil, om. den een te geven, wat Hij den ander onthoudt om Ziju eigen wijze redenen, die in 't hemelsch heilig dom verborgen leggen. Maar 't kapi taal is 't kapitalisme niet. 't Kapita lisme is de vloek van't kapitail, hoe wel 't een zegen kon zijn. En 't ka pitalisme verbreekt de maatschappe lijke banden vernietigd 't gezin, en schenkt een ellendig en onwaardig be staan. De loonen worden neergedrukt door aanwending van vrouwen en kindei krachten, die veel goedkooper zijn. De mannen doen elkaar concur rentie aan en verkoopen hun kracht tegen eiken prijs. De werkeloo-heid spookt rond. Ontslag staat ieder oogen- blik voor de deur. Werkstakingen zijn niet v n de lucht. Bij ziekte en in validiteit zijn vrouw en kinderen aan ellm de ten prooi. 't Ka pitalisme is een verderf van't leven En de organisaties der werk lieden, de Regeeringen, de Pers, alle klassen des volks, hetzij middenstand of proletariër of bezitter van kapitaal moet tegen dat bederf te velde trek ken om te komen tot het scheppen van menschwaardige bestaansvoor waarden. Alleen door vereenigirig is men tegen 't kapitalisme eenigermate beschut. Kracht tegenover kracht. Energie en beleid en saamwerking van de minderen tegenover het Kapitalisme is de eenige factor, die hier steun kan verleenen. Alles wat werkman is, alles wat middenstand is moet zich organisee- renalles wat boer of patroon is, moet door coöperatie probeeren de allergunstige voordeelen te beding >n, om daarmee 't kapitalisme te scha den en tot de geringste prijzen de beste waren te verkrijgen. Zooals de zee de rotsen afknaagt, 1 ze uitholt,- zoo moet ook 't kapitalisme uitgehold en afgeknaagd worden opdat het Recht weer zegeviere en de Macht van den Mammon bezwijke. Pi opageeren we nu den klassenstrijd der Socialisten. In geen enkel geval We willen den strijd tussehea kapitaal en arbeid verzachten, niet aanspitsen en daarom onze goedkeuring met al- lerb i sociaal werk van Regeering en onde.danen. De klassenstrijd is wéft anders't is een opzettelijk ophitsen, een aanvuren tot den strijd, zelfs daar waar 't kapitaal rechtvaardig is en billijk optreedt. De klassenstrijd is de kanker der samenleving, omdat 't de spleet verbreedt, met opzetomdat't den twist verbittert met woorden en daden, 't Is een juichen en vreugde vuur ontsteken als 't kapitaal genekt kan worden. Zoo n strijdt is uit den booze dui- velsch. Maar 't Kapitalisme nekken, zooals 't tegenwoordig optreedt onverschillig om anderen en alleen op eigen voor tuigang bedacht't is plicht. Zie naar Frankrijk. De Fransche Maatschappij en de geheele wereld is opgeschrikt door de daden der ruwe anarchisten, die spot ten met alle gezag en orde. De auto bandieten verspreiden schrik en ont steltenis door de gansche Republiek En een zucht van verlichting is op gegaan, toen men las, dat ze dood geschoten waren, en het huis, waarin ze verborgen waren door een sterke politiemacht, was in de lucht ge sprongen. Maar al zijn die bandieten dood, er leven nog vele anderen in Frankrijk en dat is de ellende, die aan dat Land knaagt. Er is in Frankrijk stelselmatig een school van bandieten gevormd, die publiekelijk hun anarchistische ideeën propageeren. zonder dat de Regeering er iets aan doet. Groote kapitalen worden in 't werk gesteld om de anarchistische leer te verspreidenen reeds aan de kinde ren van leiders en geleiden wordt het ingepompt, dat ze, eenmaal g-ootge worden het Gezag hebben te ver vangen door de Rede. Maar dat alles zou nog verholpen kunnen worden, ware 't niet, dat de Fransche sensatiezucht bij den dag stetker wordt en de liberale met de socialistische bladen alle berichten van die bandieen haarfijn oververtellen; ware 't niet, dat de bioscopen eiken avond na een relletje haar films al- draaien en 't publiek vergasten op moord en roof en diefstal tot in de kleinste bijzonderheden ware 't niet, dat die anarchistische bandieten in dien karaktertrek der Franschen juist het besef voeden dat ze eens, om ook een beroemden naam te krijgen, expres hun boevenstreken uithalen ze zijn er trotsch op, die bandieten, genoemd te worden in de bladen vertoond te worden als illustratie, met portret, in de Stuiversblaadjes opgevoerd te worden op de spectakels van de laagste soort. Dat al'.es moedigt die anarchisten aan want ze hebben ook eergevoelze willen berucht worden en hun daden kiezen ze zoo dat werkelijk ieder zeggen moethoe'n handige schurk is die kerel. En de Fransche Regeering laat alles toe. Ja, zij schieten na de misdaden den boef doodmaar dan is 't te laat. Ze moest 't zaad verstikken, dan was er geen vrucht. Zeer zeer streng miest tegen 't anarchisme worden opgetreden En zoo niet, dan zal de wereld nog van andere treurige dingen hooren. Wanneer 't anarchisme overal zijn kweekelingen heeftde God-loosheid wordt geprezen; de Bijbel wordt ver acht't Evangelie vertrapt't Gezag bespotwanneer dan nog de Pers en 't Publiek dat toejuichtwanneer dan nog de Bioscope en de Comedie dat duivelswerk steunenwanneer dan nog de Scholen geen tegenweer kun nen bieden in haar opvoeding en de Kerk machteloos zich openbaart ei lieve, wat moet van zoo'n Land ge worden. Zedelijk en geestelijk wordt 't verwoest. Iii en buiten de Kamer. Amice Minister Wentkold is heengegaan. Mi nister Colijn zal tijdelijk als Minister van Oorlog en Marine optreden. Van ganscher harte hoop ik dat het hein moge gelukken dat de Marine op voldoende sterkte wordt gebracht. Zijn taak is niet gemakkelijk. Als ik naga, welk een vreemde hou^jng de liberalen in de laatste tijden aannemen, is eigenlijk niet met zekerheid te zeggen. Vooral niet nu de Chr. Hist, soms ook op eenigszins eigenaardige wijze optreden. De liberalen leven eenvoudig in de gedachte, »onze taak is het Christelijke Kabinet een voetje te lichten.Vooral nu de Bakkers wet in behandeling geweest is, ben ik in deze overtuiging gesterkt. Wat waren zij eensgezind met de socia listen om de Bakkerswet in behandeling te nemen. Toen de behandeling er was, bleek het allesbehalve dat het hun ernstig gemeend was. Zij wisten dat de Chr. Hist., althans velen hunner, tegeii liet wetsvoor stel waren, terwijl onder de antirev. en Roomschen ook verschillend inzicht heersch- te. Niet wat betreft het beschermen van de bakkersknechts, maar wel waar het gold de kwestie of de patroon verboden mocht worden nachtarbeid te verrichten. Het vrijheidsbegrip kon de liberalen onmogelijk bezield hebben, gelijk dit bij velen van de Christelijke zijde het geval was. Het vrij heidsbegrip der liberalen is in de geschie denis duidelijk geworden, wat daaronder verstaan moet worden. Ik zou u geen beteren raad kunnen geven dan in dezen te lezen »uit liet diensthuis uitgeleid® door Dr. A. Kuyper. Hebt ge daarvoor misschien op het oogenblik geen tijd, dan zou ik geen beteren raad kunnen geven, een blik te slaan* in de historie van het Christelijk onderwijs. Wat hebben zij de voorstanders getergdWat hebben zij de Christenouders vele millioenen laten opbrengen. De libe ralen durfden heel wat meer (en zij durven liet nog) aan een patroon in ziju werk plaats het werken te verbieden. Zij durf den zelfs de consciëntiën der Christenouders geweld aandoen. Ware het mogelijk ge weest, zij hadden de woorden des Ileeren uit de harten der ouders en der kinderen geweerd. Daarop ziende, kan ik niet anders concludeeren, of de oppositie der liberalen moet een geheel andere grond hebben ge had, dan wel het bezwaar dergenen die van Christelijke zijde tegen het patroons verbod waren, wijl daardoor de persoon lijke vrijheid werd aangetast. Op het punt der .vrijheid heb ik niet veel vertrouwen in de liberalen. Zij durfden in 1884 zelfs de kerken sluiten. Zoo bezien, acht ik het verbod om patroons het werk te verhin deren, een kattebelletje® en vind ik het optreden der liberalen in één woord be lachelijk®. Het hoofddoel zal bij hen on getwijfeld geweest zijn: hoe kunnen wij het Christelijk Ministerie uit het zaal lich ten Het is echter tót nu toe niet gelukt. Na Pinksteren krijgen we de eind stemming over de Bakkerswet in de Tweede Kamer. Maar daarmede staat zij nog niet in het Staatsblad. De Eerste Kamer moet zij nog doorvaren. Hoe het gaan zal Ik weet het niet, e waag mij aan geen voorspelling. Wat mij persoonlijk betreft, zou ik gaarne gezien hebben, dat Minister Talma zich had kun nen bepalen tot bescherming der knechten. Het schijnt echter niet mogelijk te zijn het patroonsverbod weg te nemen. Het publiek schijnt in hun dwaasheid zoozeer op warm brood gesteld te zijn, dat de patroon zijn gezondheid en leven zou wagen om alles in gereedheid te brengen, zoodat het brood toch nog in gereedheid kan gebracht wor den voor het ontbijt. »De dwaas roept.om slagen.® Het publiek roept wel, het wordt tijd dat er een wet komt om de bakkers te beschermen, want het is schandelijk dat zij geen nacht kunnen slapenMaar on derwijl komt de bakker niet aan de deur, of ze roepen ïbakker, heb je ook versch brood?® Ze bedoelen dan »warm« brood. Mij dunkt, als het publiek zoozeer met liefde tot de bakkers was vervuld, dat het had moeten beginnen het bewijs te leveren. Het had niet moeten roepen om warm brood. De patroons vragen om een wet, wijl zij weten, dat als de wet hen niet geldt, het leven voor den patroon ondragelijk wordt. Liever door de wet verboden te werken, als door het publiek gedwongen als slaven te zwoegen. Het schijnt dat deze wet noodzakelijk is. Niet alleen omdat de patroon zijn knechten bij nacht laat werken, maar ook omdat het publiek weinig barmhartigheid betoont met de bakkers. >De rug des zots roept om slagen.® Ik voor mijn persoon eet nooit »warm® brood. Als er alleen »warm< brood is, eet ik bij zulk een gelegenheid niet. Misschien zegt ge, dat het verkeerd is. Mij wel. Maar eer lijk gezegd, als het brood een halven of heelen dag oud is, eet ik het met smaak. Versch brood nl. warm brood bekomt mij slecht. Ware ik egoïst, ik zeide: gelukkig, nu ben ik klaar, en kan geregeld brood eten. Toch zie ik, moet zonder huivering de wet »wet« worden. Als zij mij binnenkort ook maar niet hinderen in mijn huiselijk leven! Als ze de vrouwen ook onder zulk een wet plaatsen, geloof ik dat er velen met kapotte kousen zullen loopen. Mijn vrouw stopt 's avonds laat de kousen der kin deren zeer dikwijls, omdat zij daags geen tijd heeft. Als er een vrouwenbond komt, vrees ik, dat zij zich aansluit. En dan Enfin, dan ga ik naar bed, als zij naar de vergadering gaat. Vriendelijk gegroet. MARNIX.

Krantenbank Zeeland

Maas- en Scheldebode | 1912 | | pagina 1