ME BLAD.
Zaterdag 27 April 1912
27nlt Jaargang N°. 1758.
2
Antirevolutionair
Orgaan
voor de Zuidliollandsclie en Zeenwsclie Eilanden.
IN HOC SIGNO VINCES
W. BOEKHOVEN.
Drie SJladen en
Zondagsblad.
Uit <le Pers.
SOMMELSDIJK.
Alle slokken voor de Redactie bestemd, Advertentiën en verdere Administratie tranco toe te zenden aan den Uitsrever.
Dit nummer bestaat uit
Officieel Gedeelte.
t
Voor Huis en Hof.
Tentoonstelling op de
Ambachtschool.
Deze (Jourant verschijnt eiken Woensdag en Zaterdag.
Abonnementsprijs per drie maanden fr. p. p. met Zondagsblad 75 Gent.
zonder 50
Buitenland bij TOOrnitbetaling met Zondagsblad ƒ1,50zonder f 4,50 per jaar,
Afzonderlijke nnmmers 5 Cent. Met Zondagsblad 7 Cent.
JJÏTÖSYBB
Telefoon Interconam. No. 2.
Adrertentiën PO cent per regel en */l maal, Reclames XU per regel,
Boekaankondiging 5 Gent per regel en k/i »aal.
Dienstaanrragen en Dienstaanbiedingen 50 Gent per plaatsing,
Groote letters en vignetten irorden berekend naar de plaatsruimte die zij beslaa'
Advertentiën worden ingewaoht tot Dinsdag- en Vrijdagmorgen 10 unr.
Eerste generale Schouw.
Dijkgraaf en Gezworens van de Polder St.
Christoffel onder Sommelsdijk maken bekend
dat zij op Donderdag 2 Mei 1912 zullen houden
een algemeens schouw over dijken, wegen, voetpa
den, slooten, vleuken zijlen, dammen, en verder
over al datgene, waarover schouw behoort te ge
schieden.
Sommelsdijk, 24 April 1912.
Dijkgraaf en Gezworens voornoemd,
de Secretaris, de Dijkgraaf,
F. O. ARMSTRONG. K. DE URAAÏF.
BEKENDMAKING.
Drankwet.
Burgemeester en Wethouders der gemeente
Ooltgensplaat brengen ter openbare kennis, dat
op 22 April 1912 bij hen ia ingekomen, een ver
zoekschrift van Pieter Kroon, van beroep arbei
der wonende te Ooltgensplaat, om vergunning
tot verkoop van sterken drank in het klein in
de navolgende localiteithet beuedenvoorvertrek
aan de Noordzijde van het perceel, kadastraal
bekend Gemeente Ooltgensplaat Sectie B. No.
1133, plaatselijk gemerkt wijk B. No. 152 en
gelegen aan den Galatheeschen dijk aldaar.
Binnen twee weken na de dagteekening dezer
bekendmaking kan een ieder tegen het verleene»
van deze vergunning schriftelijk bezwaren bij
Burgemeester en Wethouders in brengen.
Ooltgensplaat, den 23 April 19i2.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
De Wethouder,
(get.) A.HOBBEL.
De Burgemeester,
(get.) JOH. VAN PUTTEN.
Aanbesteding grint.
Burgemeester en Wethouders der gemeente
Ooltgensplaat zullen op Woensdag 8 Mei 1912.
des_uamiddag8 ten 3 ure ten gemeentehuize in
het openbaar aanbesteden de leveriug van circa
250 Ma zuiver gewasschen cnderhoudsgrint (niet
geel) groote 1- S cM. te leveren op aan te wijzen
plaatsen op de kaai binnen de kom der gemeente
Ooltgensplaat, alles vrij op den Wal, meting in
het bohip, leveriDg voor den 15 Juni 1912. Haven
en kaaigeld voor rekeniog van den aanemer.
Ooltgensplaat, den 22 April 1912.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
De Wethouder, De Burgemeester,
get. A. HOBBEL. get. JOH. VAN PUTTEN
op zijn het al groote planten geworden,
die volop stelen kunnen geven, mits men
niet karig met den mest is geweest.
Tijdrijmpjes en spreukjes
Die veel omgordt, Beter vroeg,
Komt tijd te kort. Dan tijdgenoeg_
Geen tijd Hartzeer slijt,
Zonder strijd. Met den tijd.
Tijd gewonnen.
Winst gesponnen.
In dure tijden trouwen,
Leert zuinig huis te hou'n.
Die zijn tijd verwaarloosd heeft,
Voelt de spijt zoolang hij leeft.
Tegen Neusbloeding:
Bij sterke bloeding uit den neus laat
men den patiënt rechtop zitten en den
arm, aan den kant waar de neus bloedt,
in de hoogte heffen. Men maakt de kleeding
om den hals los, verbiedt het snuiten,
houdt de neusgaten met de vingers dicht
en wacht of de neusbloeding ophoudt. Is
zulks niet het geval, dan legt men inkoud
water gedompelde linnen lappen op den
neus en vernieuwt deze elke minuut. Helpt
dit nog niet, dan roepe men den dokter.
Bij Flauwte:
Valt iemand flauw, dan moet men alle
benauwde kleedingstukken losmaken en
hem horizontaal, d.i. vlak, languit op den
grond leggen met het hoofd iets hooger;
doch slechts een weinig, daar flauwte dik
wijls ontstaat, doordien de hersenen te
weinig bloed bevatten. Men waait hem nu
versche lucht toe, met een waaier bijv.
besprenkelt zijn gelaat met koud water,
laat hem Eau de Cologne of azijn ruiken
en beproeft hem een weinig sterke koffie
of eenige Hofmansdruppels in te geven.
Rijden grint.
Burgemeester en Wethouders der gemeente
Ooltgensplaat zullen op Woensdag 8 Mei 1912
des namiddags ten 3 ure bij enkele inschrijving
aanbesteden het rijden van circa 250 M' onder-
houdsgrint aan de kaai te Ooltgensplaat naar de
wegen, welke door deze gemeente in 1912, moe
ten woiden onderhouden.
De grint moet gereden worden zoodra zij is
aangevoerd, met uitzondering van een gedeelte,
dat in den a.s. winter moet worden vervoerd
Nadere inlichtingen zijn te bekomen bij den
Opzichter G. Hartmans. Inschrijvingsbiijetten in
te leveren ter Gemeente Secretarie van Ooltgens
plaat voor Woensdag 8 Mei des nam. 2.30 uur.
Ooltgensplaat, den 22 April 1912.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
De Wethouder, De Burgemeester,
get. A. HOBBEL. get. JOH. VAN PUTTEN.
Vermenigvuldiging van Ra
barber. Rabarber is een gezonde, gemak
kelijk te telen groente, welke in geen hof
mag ontbreken. Wil men uitstekende plan
ten hebben van gewensehte kwaliteit, dan
wordt de plant, die men als een beste
heeft ieeren kennen, gescheurd. Oude plan
ten hebben zeer vleezige wortels, maar
laten zich toch goed deeien. Daarvoor be
hoeft men de geheele plant niet uit den
grond te nemen, maar steekt er in het
voorjaar, als de bladknoppen boven den
grond komen, een stuk met een knop af,
dat men elders zet. Dit deelen kan ook
later in den tijd geschieden, wanneer de
bladen zich reeds orftplooid hebben. De
nieuwe planten, die men op deze wijze
verkrijgt, laat men het heele jaar groeien,
zonder stelen af te wringen, het jaar daar-
De zangvogels behooren ontegenzeggelijk
tot onze beste insectenvangers. Het is
daarom ons eigen belang ze zoo goed
mogelijk te verzorgen en te sparen. Door
't aanbrengen van nestkastjes in 't voor
jaar moeten de vogels in onze tuinen wor
den vastgehouden, want ze hebben heel
wat voedsel noodig, als ze hun jongen
moeten voederen. Waar .katten zwerven,
zal men de vogels echter moeilijk kunnen
houden en zal 't ongedierte zooveel beter
kunnen gedijen.
Bedenk echter, dat men de kat beter
ontberen kan in den tuin dan de .vogels,
want muizen zijn gemakkelijker te vangen
dan insecten.
Zwammen: Waar men zwammen aan
vruchtenboomen vindt, kan men er zeker
van zijn, dat de boom van binnen gedeel
telijk dood is, omdat zwammen zich niet
kunnen ontwikkelen op gezond hout. Die
zwammen moeten verwijderd en de wonden
met een scherp mes glad gesneden wor
den vervolgens bestrijkt men ze met
warme teer, dan voorkomt men verdere
zwamvormingen.
Voor jongen en ouden:
Wat hebt gij daar toch voor gedaan ?t
Zoo sprak men zek'ren grijsaard aan
»Ik zie U wand'len langs de straten,
>Het hoofd omhoog, de knieën vast,
»Zoo vlug als nog de flinkste gast.
»Wat wonder-middel mocht u baten?»
En lachend ving de grijsaard aan
»Daar heb iu nooit iets voor gedaan,
„Maar altijd veel er voor gelaten."
OBSERVATOR.
Slechte lectuur.
De sociaal-democraat L. M. Hermans
vertelde onlaDgs in Het Volk een en ander
van zijn socialistische jeugd. Hij verteld o.m.
Domela Nieuwenhuis was in die jaren
net in zijn opkomst. Van bezoekers van
het café, sociaal-democraten, kreeg ik af
en toe nummers van Recht voor Allen
en ook socialistische brochures.
Al spoedig bezocht ik socialistische
vergaderingen, waar ik Domela Nieuwen
huis bewonderde als een anderen Heiland.
Ik maakte in die dagen ook kennis met
Cioil en was weldra medewerker aan
Recht voor Allenwaarin ik schreef onder
het pseudoniem Max.
Ik sloot mij aan bij den sociaal demo-
cratischen Bond 4 Febr. 1887, daags ca
mijn huwelijk. Ik gaf me toen als geheim
lid op aan Croll. Als koffiehuisbedicnde
opeolijk toetreden zou in die dagen al
zeer gevaarlijk zijn geweest.
Men weet dat Hermans later redacteur
is geworden van De Roode Duwel, om
daarna weer afvallig te worden van zijn
»Heiland.<
Hoevelen zijn doot de wegslepende taal
van Domela in die dagen vervoerd en voor
goed teruggezonken in den modder van
het ongeloof Slechte redevoeringen, meer
nog slechte lectuur hebben dit veroorzaakt,
ook zich noemende neutrale bladen.
Ouders, waakt en ziet toe wat uwe kin
deren lezen.
(„De Graafschapper.")
Nu,
't Werd tijd
dat werd tijd.
ook.
De politie te's Gravenhage gaat toezicht
uitoefenen op de bioscopen Als die wat
nieuws hebben en dat komt telkens voor
moeten ze eerst aan de politie een
programma sturen en, zoo deze daartoe
te.men vindt, voor politieoogen 't geheele
stuk afdraaien.
Het doel van deze controle moet niet
alleen zijn, om bepaald onzedelijke, maar
ook om sensatie-stukken te weren. Van
die stukken, waarin roof en brand en moord
en doodslag aan de orde zijD.
Het is zeer toe te juichen.
Tegen volksvergift'ging in letterlijken zin
wordt heel wat gedaan. Ook tegen de ver
giftiging der ziel, waar die in 't openbaar
gesch edt, heeft de Overheid te waken.
(»Onze Courant.)
De Tariefwet en de baksteen -
nijverheid.
In de r.-kath. Gelderlander, die te
Nijmegen verschijnt, lezen we het volgende
Het Anti-Tariefwet Comité is thans
met zijn advertenties ijverig bezig, propa
ganda te maken vóór de Tarief-
wet.
In het eerst waren die advertenties
lou er onheil profetieën. Ze voorspelden
de schrikkelijkste rampen van de herzie-
ntDg der invoerrechten.
Sedert eenige dagen hi eft het Comiie
het over een anderen boeg gewend
Nu geeft het telkens in cijfers op hoe
veel geld op dit of dat artikel van buiten-
laudschen invoer aan invoerrecht zal ver
kregen worden.
Het kon geen betere aanbeveling voor
de Tariefwet bedenken want nu bazuint
het feitelijk dag aan dag rond hoezeer
de inlandsche nijverheid door die wet
bevorderd zal worden.
f 220.000 u,t metselsteenen luidt een
der laatste advertenties.
Welnu wat beteekent dat?
Wel, dat er naar de raming van dat
invoerrechtcijfer op het oogenblik 200
miilioen kilo buiten'aodsche baks een over
onze grenzen wordt binnengevoerd.
Wordt die invoer gestuit en de buiten-
landsche concurent dus geweerd, d=n is
het duidelijk dat onze vaderUn ische
baksteennijverheid daar niet anders dan
wel bij varen kan. Dank aan de hulp
middelen der moderne techniek kunnen
onze eigen steenbakkerijen best in de
behoeften voorzien. De meestal toch
minderwaardige buitenlaDdsche baksteen
kunnen we best missen.
De Tariefwet beteekent dus meer werk
voor onze .^feenbakkerijen, dat is meer
verdienste voor onze steenbakkers, minder
werkloosheid voor het werkvolk, dus
meer welvaart in het land.
Vooral in deze streek van steenbak
kerijen zal dit algemeen begrepen worden.
Hier kan alrhaDS niet gezegd worden dat
de advertenties van het Comité kwaad
zullen doen.
Ziekteverzekering en Landarbeiders.
De Directie van den Arbeid bereikte
onze sociale litteratuur weer met een Rap
port over de in Nederland bestaande Fondsen
tot ondersteuning van arbeiders bij ziekte.
Men heeft wel eeos beweerd, dat een
wettelijke Ziekteverzekering voor de arbeideis
vau iveiuig beteekenis is. fn dien geest werd
indertijd ook gesproken door bestuurders
van den Christ. Nat. Werkmansbond.
Maar dit Rapport leert het ons wel
anders.
Uit het daarin gegeven overzicht blijkt,
dat gemiddeld slechts 35 °/0 der arbe.ders
verzekerd is tegen de geldelijke gevolgen
van ziekte. Io Dremhe is het percentage 't
laagst13 In Noord-Holland dank
zij de groote steden 48 °/0. Iu Over-
ijsel is het nog 'ets hooger; 63 °/0. Deze
gelukkige omstandigheden zijn te danken
aan de vele fabrieksfondsen in Twente.
Het overgroote deel der 400.000 lan
arbeiders is evenwel niet verzekerd tegen
ziekte.
En toch wil men van Unie-liberale zijde
een poging wagen om de landarbeiders uit
de Ziektewet te lichten I De heer Duys deelt
dit althans in Het Volk mede
Tegen deze poging past krachtig verzet.
Ojk de landarbeiders moeten in de ze
geningen eener Ziek everzekering deelen.
Deze groep ook thans weer bij de In
dus i - irbeiders achter te stellen, zou
onverantwoordelijk zijn.
Bij de sociale wetgeving mogen de
andarbeiders niet als stiefkinderen behandeld
wordeD. (>De Vrije Wes.fries
Eerst dan een woord van persoonlijken
dank aan den Directeur, die de goedheid
had van 7 tot 9' uur ons rond te leiden
in alle zalen en ons bijna en detail ophel
dering te geven van wat de School aan
onderwijs in theorie en praktijk presteert.
Dank aan de drie leeraren, die zeer wel
willend waren in 't geven van inlichtingen
over zaken, vormen, kleuren, kleurmenge-
lingen, constructies in hout en ijzer, die
onze bewondering wekten en getuigden van
den fijnen smaak, de rijke kennis en de
kunstvaardigheid van den directeur en on
derwijzers, die, in prettige harmonie saam
werkend, en verstaande, dat eendracht
macht maakt en saamspreking de grondslag
is van alle degelijk werk, in staat waren
om een tentoonstelling te organiseeren, die
een vorige expositie in rijkdom van teeke-
ningen enz. verre overtreft.
Een opmerking moet ons uit de pen 1
Het gebouw is te klein om de tentoon
stelling te omvatten. Daarom verlaat men
haar met een gevoel van moe- en matheid
de oogen zijn oververzadigdda blik is
nauwelijks rustend op een mooi, stuk dat
u boeit, of ge wordt weer afgetrokken door
allerlei, dat er naast en langs hangt.
Men krijgt op deze tentoonstelling wel
een grootsche gewaarwording van hethoe
veelmaar veel gaat verloren van het
„hoe«. Hoe is iets gemaakt. Wat is het
fijne, het echte in dat werk.
Een tweede opmerking, die we als pers
man, dus leek in ambachtszaken, makenis
deze: We achten het beslist noodzakelijk
dat de tentoonstelling anders georganiseerd
worde en dan zal ze vruchtdragenderzijn:
We wenschten, dat met groote letters aan
gegeven word Begin Cursus le klasse enz.
op een tweede tafelBegin Cursus 2e
klasseop een derde tafelBegin Cursus
3e klasse. En dat in het timmerlokaal
èninhet smeedlokaal èn in het verflokaal.
Zooals het nu georganiseerd is, is het
absuluut onmogelijk ook maar iets van
den gang van het onderwijs te snappen,
tenzij, zooals wij 't voorrecht hadden, de
wandeling gemaakt wordt onder leiding en
met voorbeeldige toelichting van directeur
en leeraren. Nu is 't een chaos, een groote
hoop; maar één lange lijn van het begin
van den cursus tot het eind der drie jaar is
voor niemand na te gaan. We noodigen
publiekelijk het bestuur uit met ons de
zalen door te gaan en dan ons te zeggen,
waar 't begin en waar 't eind van 't the
oretische en practische leerjaar isin elk
lokaalin elk vak. 't Is nu een opstape
ling en ophooping van dingen die verbijs
tert waar tenslotte niemand meer naar
kijkt, die vermoeit, terwijl de tentoonstel
ling, net andersom, u een indruk geven
niet van den grooten hoop, maar van het
successievelijk, langzaam maar zichtbaar
voortschrijden der leerlingen in deze kennis
van theorie en praktijk.
Een derde opmerking weer als leek. We
achten het beslist verkeerddat de teeke-
ningen in een andere zaal hangen dan de
gemaakte voorwerpen. Theorie en praktijk
behooren bij elkaar. In de werkplaats van
den timmerman moeten hangen de teeke-
ningen van het houtwerk uit de le klasse,
naast de voorwerpen, die naar die teeke-
ningen gemaakt zijn in die klasse; idem
zoo van de 2e klasse en de 3e.
Gaat nu naar de bovenzaal met zijn
misschien 3000 teekeningenzoekt daar
nu eens uit het eerste, het tweede, en het
derde leerjaar in elk v ak't is absoluut
onmogelijk. Ge ziet teekeningen in massa's
maar ze geven geen beeld van 't verband
tusschen theorie en praktijklangzaam
opklimmend tot 't fijnere werk.
Een vierde opmerking als leek. Ieder ver
laat thans de ambachtschool met zijn
oogen vol, maar met zijn hersens niets
verrijktmen ziet voorwerpen liggen na
tuurlijk als 't een trap is, ziet ieder dat 't
geen wieg is, maar komt in het lokaal
van den smid wat ligt da ar nukomt
in 't verflokaalwat hangt daar nual
die bruine en) gele en grauwe en groene
lappen, en dat marmer enz. wat zegt het
nu tot de bezoekers; niets. Ze zien daar
een gele of bruine imitatie of nabootsing
hangenwaarvan f Vraagt 't aan alle be
zoekers wat heb je gezien in 't lokaal
van den smid, dan zeggen zeijzer en
meer weten ze niet. En bij den schilder
hebben ze verf gezien, mooie verf, maar
verder nietsbij den timmerman zijn en
kele dingen absoluut onbegrijpelijk.
Waarom werd er op elke tafel en in
elk lokaal geen groete stukken bordpapier
gelegdb v. bij den smid Kunstsmeedwerk
zijnde een kurketrekker, spiraal, deur-
geheng, knoopen, spijlen enz. Dat spreekt
tot het verstand van velen maar nu loopt
men er voorbij, en weinigen, als ze 't niet
durven vragen aan den heer Deys, kunnen
niet bewonderen de smeedvaardigheid van
dien leeraar; ze kunnen niet waardeeren,
omdat ze 't niet kennen. Alleen hij, die
iets weet, kan waardeerenmaar niet hij
die er voorbijloopt en dan vraagt»wat
zou daar liggen, 't lijkt wel draaiwerkU
Precies zoo bij den timmerman en den
schilder. Men waardeert niet omdat men
't werk niet begrijpt.Daarom: flinke cartons
met korte verklaring. Komt eens in den
Haag in de gevangenpoort, de snorrebaard
begintHier heeft u .en hier heeft u
en daar heeft u .en zoo legt ie
alles uit.
Deze opmerkingen zijn misschien onge
grond, vergeef ze dan,J ze zijn van een
krantenschrijver die zijn oogen open doet,
maar daarom juist verkeerd kijken kan.
Eu dan de tentoonstelling. In 't schaft-
locaal hangt 't werk afgeleverd onder de
leiding van den Directeur zelf. Op de the
oretische lijn die door,, dat werk loopt,
