Zaterdag 30 Maart 1912.
Antirevolutionair
Orgaan
voor de Knidliollandselie esa Keeunirlie Eilanden.
IN HOC SIGNO VINCES
was er gesn Socialist,
Volgt haar na,
W. BOEKHOVEN,
„DE STER"
27ste Jaargang JN*. 1750.
Deze Courant verschijnt eiken Woensdag en Zaterdag.
Abonnementsprijs per drie maanden fr. p. p. met Zondagsblad 75 Cent.
zonder 50
Buitenland bij vooruitbetaling met Zondagsblad ƒ7,50; zonder ƒ4,50 por jaar.
Afzonderlijke nummers 5 Cent. Met Zondagsblad 7 Cent.
SOMMELSDIJK.
Adyertentiën 10 Cent per regel en inaah Reclames 20 per regel.
Boekaankondiging 5 Cent per regel en maal.
Dienstaanyragen en Dienstaanbiedingen 50 Cent per plaatsing.
Groote letters en vignetten worden berekend naar de plaatsruimte die zij beslaan.
Adyertentiën worden ingewacht tot Dinsdag- en Vrijdagmorgen 10 uur.
Alle stukken voor de ftedactie bestemd, Adverteiitiëii en verdere Administratie franco toe te sendeii aan den Uitgever.
Hen, die de Sociale kwestie of aan
den lijve voelen, öf er stadie van
maken, kan men verdeelen in groepen.
Er zijn er, die waarlijk bewogen zijn
met het lot van den minderbedeelde
die voor hen in den weg van recht
en orde 't goede willen zoekendie
geen uitspanning te groot, geen op-
oiïeririg te zwaar vinden om hem van
raad te dienen, met hun leven mee
te leven, met hen te organiseeren, en
ze als leidsman te dienen op 't vaak
doornig pad. Maar er zijn anderen,
die meegaan, omdat de sdciale stroom
nu eenmaal vloeit; 'tligt er toe en
ze kunnen er niet van buiten om
mee te doenze worden meegetrok
ken liever hielden ze alles hij 't oude,
maar dan liepen ze in den kijkerd
dus voor 'toog van de menschen en
om van gezeur af te wezen, gaan ze
met den stroom mee; ze beschouwen
al dat sociaal gedoe voor een nood
zakelijk kwaad, dat onrust stookt en
ze hunkeren naar den tijd, dat 't nu
eens uit zal zijn; 'tis zoo maar een
v'eugje hagel op 'tjonge groen, die
sociale dingenmaar straks komt de
zon er weer door en de sociale kwestie
is, naar hun idee, uit.
Een derde groep doet mee aan de
sociale dingen uit vrees voor 't socia
lisme, louter uit vrees voor de socia
listen. Als dat volk er niet was, 't zou
ze van heel de arbeiderskwestie niet
kunnen schelenmaar ziet u, de
socialisten zijn er en ze gaan niet
wegintegendeel, er komen er bij
dat wordt dus een gek geval voor
henze zien de wereld zoo donker
niet inze hebben zelf hun koetjes
op 't drogeze zijn verzadigd en over
verzadigd ze gaan 't leven op 't slofje
doorziezoo, 't leven is dus niet zoo
somber, kijk maar naar hen, hoe goed
ze 't hebben. Maar die drommelsche
socialisten, die maken dat je je centen
kwijt raken kan en daar moeten ze
aiblijven, ziet u.
Nu willen we de eersten zijn om
te erkennen, dat 't socialisme een ons
vijandig stelsel isZe beloven veel
en doen weinig. Ze breken allerlei
zaken af en van opbouwen hebben
ze weinig begrip. Ze hebben op alles
en nog wat aan te merken, maar als
ze 'tzeli moeten doen, staan ze voor
dezelfde moeilijkheden en slagen even
min als een gewoon mensch, die ze
dan schimpend bourgeois noemen. Ze
hitsen den strijd aan en staan te
lachen, als de boel brandten vraag
je danhebben jullie dat aan brand
gestoken, dan worden zij bang voor
liun verantwoordelijkheid en zeggen:
wel neen, mensch dat hebben wij niet
gedaan, hij deed het, als flauwe kwa
jongens.
't Socialisme kan heel wat drukte
verkoopen, omdat de liberalen zulke
treurige kerels zijn, die de socialisten
v :orop laten gaan; en omdat ze in
do minderheid zijn: dan, nietwaar,
kan men altijd harder schreeuwen,
dr n wanneer men inde meerderheid is.
Een socialistenvriend zijn we niet,
al weten we ook 't goede te waar-
da ;ren in hun optreden.
Maar om nu de sociale kwestie te
l>. zien, omdat er socialisten zijn, dat
toch al te treurig.
Al was er geen enkele socialist,
dan nog moet men de sociale kwestie
aangrijpen. Want 't gaat niet tegen
de socialisten als zoodanig, maar om
den vooruitgang der maatschappij in
de eerste plaats èn dan in de tweede
plaats over de wijze van vooruitgang
En deze laatste is de klove tusschen
ons en de socialistenniet. dat de
fouten de maatschappij uit moeten
daarover zijn we 'tmet de socialisten
roerend eensmaar hoe, langs welken
wegdat is de stand van zaken.
Al was er geen enkel socialist, toch
is er een sociale kwestieen die
vooruit te brengen, dat ligt op den
weg van eiken antirevolutionair. En
wie nu in de penarie zit, hij heete
dan arbeider of boer, of burger of
heer of knechtdie moet geholpen
worden. En wie 't eerst aan de beurt
ligt, is een vraag van inzicht. En de
werkmansklasse met den kleinen
middenstand moet voorop. De eersten
hebben vroeger geledende eersten
en de laatsten lijden nog op velerlei
terrein.
Bakkerswet.
Op de behandeling van dat ontwerp
wordt aangedrongen. Er heerscht nu
onzekerheid, bij patroons en werk
lieden. Bij patroons, die niet weten
hoe ze hun zaken moeten inrichten
met 't oog op de toekomst; bij de
gezellen, die in hun organisatie geen
stap kunnen vooruit zetten en saam-
sprekingen over den loop der zaken
onnut zijnbij tal van ouders, die
met 't oog op Zondags - en nachtarbeid
er nog niet toe kunnen besluiten, hun
kinderen in dat vak op te laten leiden.
't Is wel onprettig voor zoovele be
langhebbenden, dat 't raderwerk van
wetgeving zoo traag is in ons goede
Vaderland.
De moed begint ons in de schoe
nen te zinken of de groote sociale
ontwerpen er wel voor 1913 zullen
zijn. Maand na maand verstrijktde
eene vacantie der Kamer heeft de
andere al in 't zicht en in dien
tusschentijd hoort men van weinig
sociaal werk. Aanstonds de zomer-
vacantie, dan de begrooting en dan
de Ziektewet, de pensioenwet, de
tariefwet, de vermogenswet
't Is te hopen, dat we klaar staan
in 1913. De kiezers laten zich niet
meer lijmen. Er moeten daden zijn.
Doch vergeten we 't goede niet. Er
is een bouwwetteke binnengehaald.
Da's wat.
Op Flakkee niet
Men leest nu hier, dan daar van
't oprichten van Gredietbanken voor
den Middenstand. Op ons eiland is
daar ook behoefte aan. Zijn er nu
toch waarlijk op ons eiland niet eens
een twintig man te vinden, die hun
geld in zoo'n bank durven steken.
Zijn centen geeft men wel voor
allerlei vreemde fondsen en men
snuffelt in de effectenlijst hoe hoog
dit en hoe laag dat, maar om eigen
burgerij te helpen in plaats van een
vreemdeling: neen, dan de hand op
de beurs.
'tls wel treurig: een credietbank
kan geen nadeelige posten opleveren,
als 't in boerenhanden is, want die
zijn op de penning, maar met de
fondsen is al menigeen ongelukkig
geworden. Toch effecten, mijnheer
en geen credietbank.
Heel de wereld roept 't den mid
denstand toeVereenigt u, sticht een
MANTELMAGAZIJN
172.
Groote keusei
t
hierna prijzen.
Bank en je leeft goedkooper en
rustigerMaar Flakkee laat de wereld
fluiten en laat de burgerij fluiten, al
zitten die menschen zonder bedrijfs
kapitaal. Effecten, mijnheer; specu-
leeren en zoo den kelder in
OP DER UITKIJK.
i>0ud ben ik, maar niet op.«
Reclames, Metledee-
lingeti enz.
(20 Cents per regel.)
Land- en Tuinbouw.
UITGEVER
Telefoon Intercoms». Mo. 2.
HOOGSTRAAT
Dr. Kuyper ging uit spreken.
Op zichzelf is dit reeds een feit, dat
verdient opgeleekend te worden. Terecht
laten de leiders onzer staatkundige partijen
de gewone spreek-propaganda aan het
Kader over.
De onderofficieren doen dat af.
Is 't van wat meer beduidenis, dan
komen de officieren uit hun tent.
Maar de generaals doen dat niet.
Alleen bij buitengewone gelegenheden
nemen zij het woord en natuurlijk, dan is
er ook werkelijk iets bijzonders te zeggen.
Dan wacht het gansche land met spanning,
wat de inhoud is hunner rede. De groote
pers zendt haar verslaggevers of schrijft
de plaatselijke correspondenten dan dat
ze vooral zorgen voor een verslag, dat nog
in 't ochtendblad kan worden geplaatst.
'k Herinner me, hoe dr. Kuyper, in
vroeger jaren, toen hij ergens in Holland,
aan den vooravond der verkiezingen ge
sproken had, met den laatsten trein huis
waarts ging en den verslaggever van de
N. R. C., die geen post meer tot zijn
beschikking had en 't verslag daarom maar
met denzelfden trein brengen ging, schert-
ij 't maar meenemen
dat spaarde de reis
send aanbood, of
en afgeven zou
uit
Doch ditmaal ging 't anders.
Op verlangen van dr. Kuyper zelf,
werd noch te Leeuwarden, noch te Gro
ningen de pers toegelaten.
Sommigen zochten daar heel wat achter,
alsof 't iets héél geheimzinnigs was, dat de
leider der antirevol. partij in 't schild
voerde.
Een dwaas ideewant wie waarlijk iets
geheim houden wil, die gaat niet in twee
dagen het voor een 3000 personen uit
spreken al is 't dan in een «besloten
vergadering». Maar als het dr. Kuyper
geldt, dan is ter Linkerzijde 't gezond
verstand in den regel uit wandeling.
De Pers mocht er niet bij.
De reden ligt voor de hand.
't Was allerminst, dat hetgeen dr. Kuyper
te zeggen had, geheim blijven moest.
Ik verklap niets, dan 't geen ieder be
grijpt, dat hijzelf n.l. zorgde voor een
behoorlijk persverslag, waarin zijn rede,
wat de hoofdlijnen betreft, werd opgeno
men, terwijl we bij geruchte ter oore
kwam, dat hij haar later in 't licht geven
wil, zoodat ieder er kennis van kan nemen,
Neen 't was eenvoudig, dat gij niets
te zeggen had inzake de algemeene poli
tiek niets nieuws in elk geval, doch dat
hij een vertrouwelijk en in zekeren zin
intiem woord te zeggen had tot zijn eigen
partijgenooten.
Dat doet men niet op de markt.
Daarom werd de Pers geweerd.
Men doet dat in «besloten kring».
Dr. Kuyper is de zeventig gepasseerd.
Nóg staat hij in zijn kracht. Het oog
verglom nog nietde hand voert nog
vaardig de pende geest is nog frisch.
God spare hem nog eenigen tijd.,
Maar toch de avond zijns levens is
gekomen. En al is hij nog geen staatsman
in rusteal is hij nog niet toe aan zijn
«siaatkundig testament» toch kan elk
jaar htt laatste zijn en 't is geen wonder,
dat het welzijn der antirevol. partij die hij
vormde en organiseerde, hem zwaar weegt.
Hij zag, hoe haar invloed wies
Welk een verschil met Groen van
Priusterer in zijn ouderdom, die zich voelde
als Elia onder den jeneverstruik Kuyper
heeft niet slechts met tranen gezaaid, doch
hij mocht ook met gejuich maaien.
Hij echter, beter dan iemand, ziet de
gevaren, waaraan de antirevol. partij bij
veranderde positie is blootgesteld. Hém
zullen de jaren niet gegund zijn, om haar
bij die gevaren ten leidsman te zijn. Maar
zijn taak zou niet volbracht zijn, als hij
haar niet, gelijk een vader zijn kinderen,
op dre gevaren wéés en haar zeer ernstig
waarschuwde.
Zeker dat kón door de Pers.
Maar in gewichtige momenten wil men
spreken oog-in-oog en van mond-tot-mond.
't Kon voor 't laatst zijn, kwam de leider
zelf ook in de uithoeken des lands, om te
spreken met zijn »volksken.«
't Was me een genot, dat ook ik hem
nog wederom hooren mocht.
En al mag ik dan geen verslag geven van
zijn redeindrukken weergeven is niet
verboden. En daaraan was de middag rijk
Wat hem zélf betreft de jaren zijn
niet over hem heengegaan, zonder hun spo
ren achter te laten 1 Wie hem gehoord heeft,
toen hij nog stond op de middaghoogte
zijns levens, ziet het ook hém aan, dat hij
afgaande is onder de mannen.
Maar toch welk een kracht nog
Daar zeven kwariier te spreken met een
stem, die wel wat aan omvang verloor,
maar zich toch nog buigt naar zijn wii, is
waarlijk geen teeken van verval
En dat in de oude, gespierde taal.
De beelden grijpend, als 'n zetter zijn
letters, zonder moeite, op den tast af.
Elke zaak zeggend, zooals 't hoortnu
diep-ernstig, dan met gullen humor, 'n
enkelen keer met bijtenden spot, als in een
oude zweer 't mes moest gezet.
Man van 't verleden, die doorlééfde,
wat hij het jongere geslacht voor oogen
schilderde en de ouderen in herinnering
brachtal den smaad en hoon, waarmee
ons christenvolk door het liberalisme is over
laden de krenkende achteruitzetting, waar
over het te klagen had.
Maar ook nog met beide voeten staande
in het heden. Met een open oog voor de
gevaren waaraan de veranderde positie onze
partij blootstelt. Daarvoor waarschuwend
met feederen ernst.
Maar ook van de toekomst, die in 1913,
als God 't hem gunt, nog de leidsman
zijn zal, die ons volk in den strijd brengt,
het doel wijst en 't krijgsplan ontwerpt.
En daarom blijft bij op zijn post.
Oaadat hij ook dat kwam zoo duidelijk
uit zich door zijn God op die post weet
geplaatst en die niet verlaten zal, voor hij
wordt afgelost.
De bekende schrijver in het »Handelsbl.«
zou teleurgesteld zijn geweest, had hij de
rede kunnen hooren. Dr. Kuyper was niet
»op 't oorlogspad.«
In ondubbelzinnige woorden werd het
werk van ons Kabinet en met name van
de antirevol. ministers gewaardeerd. Alleen
maarnooit mag het antirevolu ionaire
dundoek worden opgerold, om alleen met
den ministerieelen wimpel uit te varen
De rede steeg in gloed en kleur.
En toen aan 't slot, was 't een hartver
kwikkend gezicht, die gansch groote schare
te zien opstaan en spontaan den ouden
leider den zegen des Heeren te doen toe-
bidden.
Daar stonden ze Kamer- en Statenleden,
predikanten en onderwijzers, rechisgeleerden
en boeren, giijsaards en jongelingen, in
't hart gegrepen door het bezielende woord
en ree, om te volhaiden bij ons goddelijk
ideaal.
En toen de laatste regel werd aangehe
ven »Looft, looft dan aller heeren Heer
toen zong de spreker zelf zoo van harte
meeDaar eindigde alles ineen lofzang
den Heere, die ons calvinistisch Israël uit
het diensthuis uitgeleid heeft, maar die er
dan ook recht op heeft, dat we niet vallen
in de zonde onzer vaderen, doch aan Hem
verbonden blijven, uit Wien, door Wien
en tot WieD alle dingen zijn.
Ja de fakkels liggen gereed.
UITKIJK.
Alle vrouwen hebben belang er bij den onder-
staanden brief te lezen die in het bijzonder
gericht is tot baar die over haar gezondheid
niet tevreden zijn.
Mejuffrouw Schuin, géborén Errenst, wonende
Otterstraat 2, te Utrecht,,.schreef ons:
„Gedurende langen tijd heb ik geleden aan
groote algemeene slapte, aan steken in de zijde
en benauwdheid. Zjfodra ik een eenigszins
moeielijk werk deect: of wat snel liep, kreeg ik
verblindingen en fÉtad een gevoel als zou ik
tegen den grond wallen. Mijn maag deed mij
ook veel lijden, fik onde-vond saamtrekkingen
en na mijne maaltijden was mijn spijsvertering
slecht. Deze gjytjj» dan gedurende vele uren met
erge schele hoofdpijnen gepaard. Daar de ge
neesmiddelen^; die mij voorgeschreven waren,
zonder uitwerking bleven, heb ik mijn toevlucht
genomen tip de Pink Pillen, waarvan men mij
veel goed Jhad verteld. De Pink Pillen hebben
mij zeer spoedig hersteld en sedert heb ik niet
opgehouden gezond te zijn.
Indieadgy wilt genezen, neem dan dit voorbeeld
ter har®' en volg deze persoon na. De Pink
Pillen Pie gij koopt, hebben dezelfde samen
stelling als die welke Mej. Schuin genezen
hebbent. Het is niet aan te nemen dat zfj, na
zoovelf bloedarme jonge meisjes genezen te
hebbeö, ook niet u zullen genezen.
Verkrijgbaar d f 1,75 per doos en f 9,— per zes
doozen, bij het Generaal Depot der Pink Pillen
van Eeghenlaan 22, Amsterdam.
Voor Goedereede en Overflakkee, firma Dfjkema
Doornbos te Sommelsdijk.
DE VERBOUW VAN VOEDERBIETEN.
De verbouw van voederbieten is in de
laatste jaren in ons land gaandeweg van
meer beteekenis geworden en breidt zich
nog voortdurend uit. De voederbiet, vroe
ger alleen op de klei verbouwd, stond niet
bijster hoog aangeschrevenmen achtte
haar voederwaarde geringzij was ook te
waterig, en men was van oordeel het water
goedkooper, uit put of pomp te kunnen
krijgen.
Wel beschouwde men de voederbiet, in
mate bijgevoederd, als een gezond voeder.
Nu is men tot een gansch andere mee
ning gekomen. Het zijn de Deenen van
wie wij meer goeds hebben geleerd die
ons tot een beter inzicht hebben gebracht.
Voederproeven, in Denemarken in de jaren
1887 tot 1890 genomen, hebben de groote
voederwaarde van mangelwortels doen zien
een belangrijke uitbreiding der bietenteelt
was daarvan het gevolg. Verdere proeven
toonden aan dat 1 pond droge stof (dat
is de biet zonder water) in mangelwortels
dezelfde voederwaarde heeft als 1 pond
koren, waaronder verstaan wordt een meng
sel van gerst, tarwe haver en rogge.
Hierin hebben we dus een maatstaf, om de
opbrengst van 1 Hectare bieten te verge
lijken met de gebruikelijke meelvoederar-
tikelen.
Voorts leerde de ondervinding, hier en
elders, dat de mangelwortelen gunstig wer
ken op de melkgift; onze melkkoeien 's
winters in uitstekenden staat fe houden