eken
voor ile
i Zeenwseke Eilanden»
Zaterdag-23 September 1911
&6sie Jaargang N°. 1696.
A n tirevo lu tion air
Orgaan
IN HOC SIGNO VINCES
f
W. BOEKHOVEN,
De Troonrede
jand gebonden,
zen.
AM.
>1
SOMMELSDÏJK.
%ile stukken voor de Redaetle bestemd. Idvertentiéa era verdere Administratie franco toe te seinden aan den Uitgever.
01 geen Tariefwet, en dan ook geen
pensioen
Land- en Tuinbouw.
1,27
4,31
8,37
2,
5,40
8,40
2,13
6,53
8,53
2,18
6,58
8,58
2.29
6,08
9,08
2,39
6,19
9,19
2,50
6,30
9,30
2,55
6,35
3,05
6,45
3,11
6,51
9,47
3,46
7,26
10,22
5,30
9,06
12,
1,06
2,81
3,06
6.16
3.26
3.27
3,38
3,48
8,59
4,04
4.17
4,45
6,10
6,45
3.56
7.06
7.07
7,18
7,28
7,39
7,44
7.57
8,30
7,80
9,05
9,40
9,45
9,55
5,31
5.40
5,51
6.05
6,17
6,28
6,31
6,36
6,46
6,51
7,26
9.06
8,30
8,39
8,50
9,04
9,16
9,27
9,30
9,32
9,42
9,47
10,22
12,
11,
11,09
11,20
11,34
11,46
11,57
12,
lj06
2,31
3,06
3,15
3.25
3.26
3,29
3,40
3,52
4,06
4,17
4,26
4,45
6,10
6,45
6,50
7,
7,01
7,04
7,15
7,27
7,41
7,52
8,01
9,35
9,38
9,49
10,01
10,15
10,26
10,35
d.
02
07
13
17
24
28
37
57
07
12
32
,40
,49
3,55
4,
4,' 6
4.10
4,17
4,21
4,30
4,43
4,52
4,55
5,14
5,21
5,30
7,35
7,40
7,46
7,50
7,57
8,01
8,10
8,2"
8,31
8,35
8,50
8,57
9,06
10,32
10,37
10.43
10,47
10,55
10,59
11,09
11,20
11.27
11,81
11.44
11,51
12,
,30 4,45
39
7,30
7,39
7,46
8,01
8,05
8,13
5,25 8,20
49
12
,23
,34
,42
,03 5,39 8,34
10 5,43 8,38
,23 5,50 8,45
5,54 8,49
,32
,43 6, 8,55
10,15
10.24
10,81
10,46
10,50
10,58
11,10
11,19
11,23
11,80
11,34
11,40
ILAND.
6,50 8,15
6,02 8,27
11,10
LAVEN.
3,- 6,10
8,35
3,12 6,22
8,47
3,46
3,55
4,03
4,26
4,41
4,52
4,55
5,21
6,30
6,39
6,47
7,15
7,38
7,50
7,55
8,25
3,54
4,18
4,28
4,38
6,30
6,54
6,59
7,14
4,52
5,07
5,12
5,36
7,38
7,54
7,58
8,20
6,15
6,25
6,35
4,56 6,59
5,07 7,10
rEN
2,40 4,13 6,35 9,2»
4,36 7,01 9,50
3,25 4,40 7,06 9,54
3,40 4,51 7,17 10,06
4,30 6,12 7,38 10,26
5,30 7,54 10,43
5,38 8,02 10,51
5,25 5,47 8,09
8,— 9,10
8,10 9,19
8,18 9,26
8,38 9,50
8,52 10,06
9,02 10,17
9,05 10,20
9,30 10,45
3,53 6,19 9,07
4,04 6,30 9,18
4,16 6,42 9,80
4,36 7,029,50
4,52 7,50 10,17
5,16 8,14 10,41
5,26 8,24 10,51
5,37 8,35 11,02
9,19
9,43
9,48
10,08
10,07
10,28
10,28
10,52
8,44
8,55
9,07
9,33 10,05
9,44 10,16
4,26 5,12 7,38 9,50 10,20
4,37 5,23 7,49 10,01 10 30
5,43 8,09
5,53 8,19
6,02 8,28
en en loosen Tan vee zjjn
rjjden markttreinen niet.
wordt niet verzekerd.
Deze Courant verschijnt elkea Woensdag en Zaterdag.
Abonnementsprijs per drie maanden fr. p. p. met Zondagsblad 75 Cent
zonder <sO
Buitenland bij vooruitbetaling met Zondagsblad f 7,50; zonder f 4,50 per jaar.
Afzonderlijke nnauners 5 Cent. Mer Zondagsblad 7 Cent.
ÏÏITGBTEB
Telefoon IïsteremM!®. Mo.
Advertentiën 10 Cent per regel en 3/2 maal. Reclames 20 per regel.
Boekaankondiging 5 Cent per regel en */8 maal.
Bienstaanvrageu en Dienstaanbiedingen 50 Cent per plaatsing.
Groote letters en vignetten worden berekend naar de plaatsruimte die zij beslaan.
Advertentiën worden ingewacht tot Dinsdag- en Vrijdagmorgen 10 uur.
Waar de Verzekeringswetten en de
Tariefwet zijn ingediend ligt'tin den
aard der zaak, dat de Troonrede het
groot belang van dit aangevangen
parlementaire jaar op den voorgrond
schuift en er wordt dan ook een be
roep gedaan op de krachtsinspanning
en toewijding, die zal worden geëischt.
Maar al heeft men de overtuiging,
dat dit Kabinet al genoeg heeft inge
diend om de Kamers een heel jaar
werk te verschaffen, toch denkt het
zelf daar anders over. Een wettelijke
regeling inzake de pensioneering van
gemeentelijke ambtenaren en van hun
weduwen en weezen is in bewerking
Het Levens verzekeringsbedrijf za^een
regeling ondergaan, de Woningweten
op de leerplicht zullen waarschijnlijk
met al'hun administratie! gedoe wel
wat vereenvoudigd worden. Aan trams
en locaal treinen zal uitbreiding worden
gegeven, terwijl ok aan de gewone
Rijkswegen alle aandacht zal worden
gewijd. Het spoorwegpersoneel met
zijn pensioenaanspraken zal onder
goede condities worden gesteld De
particuliere telefoons zullen ;in den
loop der tijden worden vervangen
door die van 't Rijk, enz.
Hoofdzaak echter voor ons is, niet
in de eerste plaats, wat nieuws er zal
worden ingediend, maar dat 't oude
dat ishet bij de Kamer reeds inge
diende nog vóór 19ld worde afge
werkt.
Pensioen en nog eens pensioen, met
de Ziekteverzekering en de Tariefwet
zijn de hoofdpunten. Komen die vóór
1918 in 't Staatsblad, dan zijn we in
de verste verte niet onverschillig voor
wat er aan wetjes van minder betee-
kenis wordt gewerkt, maar de hoofd
zaak is 't Sociale werk.
Er is nu al zoo lang gewacht en
door Links en Rechts is al zoo vaak
beproefd om iets tot stand te brengen
van dien aard, dat men er ten slotte
moedeloos onder worden zou.
Moge dan ook dit jaar weer vrucht
baar zijn en de Kamerleden zich be
perken, zooveel als dit mogelijk is in
hun redevoeringen. Tijd is geld en hier
geldt 't den werkman zijn toekomst,
die met allerlei gepraat en gedebateer
niet geholpen is.
Belasting.
Lasten dragen is ieders plicht, 'tls
een lafaard, die zijn schouders niet
zetten wil onder de moeilijkheden van
't leven. En ook wanneer er voor 't
Staatsleven offers worden geëischt,
diene ieder naar zijn vermogen, mee
te helpen om die offers te brengen.
Voor 't pensioen is geld noodig en al
vloeien de rijksmiddelen goed, er moet
zijn evenwicht tusschen uitgaven en
inkomsten; worden dus de uitgaven
grooter dan moeten ook de inkomsten
toenemen. Dat kan op verschillende
manieren. Door de pensioenbetalenden
moet premie worden betaalddat
geeft al iets; door de werkgevers
wordt ook betaald en de Staat helpt
ook, Maar als de Staat helpt, moet
hem geld gegeven worden. De Staat
heeft wel bezittingen, maar die zijn
gansch en al ontoereikend om daaruit
groote uitgaven te doen.
De Staat moet dus van de burgerij
leven. En als de pensioneering tot
stand komt, moet de Staat dus van
de Jan en Alleman geld hebben. Dat
geld krijgt hij door de Tariefwet. 't Is
dwaas om te beweren, dat de Tarief
wet geen zwaardere lasten zal opleg
gen voorloopig doet ze dat. wel, al is
't ook een feit, dat de concurentie in
binnen en buitenland wel degelijk
vermindering van die lasten zal ver
oorzaken. Al stemmen we dus grif
toe, dat de 10 millioen, die de Tarief
wet meer zal opbrengen, een grooter
last zal leggen op ons volk in alle
rangen en kringen, er. is geen andere
weg om 't pensioen te krijgen dan
door die 10 millioen over 't heele
volk om te slaan.
Of wel Tariefwet, en dan voorden
oude van dagen een behoorlijke toe
komst gewaarborgd.
Mopperen tegen'; belasting is elk
mensch ingeboren ;^maar elk belang
hebbende diene ervan overtuigd Ie
zijn, dat een Kabinet geen lasten op
legt om de menschen een pleizier ie
doen, maar om te kunnen voldoen,
te blijven voldoen bij stijgende uit-
gavencijfers an.n de behoeften, die in
onzen tijd van alle kanten roepen.
Een Tariefwet heeft als elke wet
haar bezwaren maar ze zijn volstrekt
niet van dien aard, dat ook maar
een Kabinet voor allerlei geschreeuw
zou terugdeinzen.
Bescherming.
In zijn «Beginselen van Staathuis
houdkunde® schreef in de laatste helft
der vorige eeuw Mr. Bruijn Kops ook
een hoofdstuk over de Bescherming,
Maar dat hoofdstuk begint eigen
aardig en werpt een licht op de eco
nomische bedoelingen der liberalen of
liever der vrijhandelaars.
Hij begint zoo
Vrijheid van nijverheid is vrij
heid voor een ieder, van voort te
brengen wat hij wilzooals hij
wilzooveel hij wil en daarover
te beschikken zooals hij wii,
Die bepaling op zich zelf is niet
aanvechtbaarmaar de consekwestie
aanvaarden we niet. Als alle Landen
de Vrijheid aldus verstonden, dan zou
den we geen bezwaren maken. Duitsch
land, Engeland, Amerika, konden dan
fabriceeren wat ze wilden, zooals ze
wilden, zooveel ze wilden en ze konden
daarover beschikken zooals ze wilden.
Ze kunnen hun fabrikaten houden,
voor een prikje verkoopen, ze cadeau
doen, ze duur slijten op hun eigen
inlandsche marktalles goed en wel
maar dan moet Nederland ook die
vrijheid genieten.
En Nederland geniet die vrijheid
niet. Wat de geleerde Hollandsche
schrijver uit de vorige eeuw, zoo mooi
als vrijheid beschrijft, is niet de Hol
landsche vrijheid, maar een uitheem-
sche.
Wij, Nederlanders kunnen niet voort
brengen, wat we willen.
Wij kunnen niet voortbrengen, zoo
veel we willen.
Wij hebben niet te beschikken over
onze fabrikaten, zooals we willen.
Onze artikelen worden tegengehou
den door de hooge invoerrechten, die
Duitschland, Engeland en Amerika
heffen en deze Landen komen met hun
artikelen vrij op onze markt.
Zij genieten de vrijheid waarvan
Bruijn Kops spreekt, maar wij genieten
ze niet.
't Is mooi gezegd voor dien Staat
huishoudkundige maar jammer, dat
de praktijk in flagranten strijd is met
de mo ie theorie, die hij voorop plaat
ste
Juist om zijn theorie toe te passen
moet onze nieuwe tariefwet in praktijk
gebracht worden. Dan komt er wat
vrijheid. Nu zitten we gevangen tus
schen muren van invoerrechten.
$M> 1»ËN UlTfilJH.
>Alles wordt duurder k zucht de huis
moeder.
En 't geheele gezin zucht mee.
De man en vader moge in gewone om
standigheden zijn taak als afgedaan be
schouwen, wanneer hij 't weekgeld voor
moeder de vrouw hec ft uitgeteld en lachend
zeggen, dat zij de huishoudster is, zulke
ernstige klachten als thans gehoord worden,
kan hij niet onopgemerkt laten voorbijgaan,
al kan hij 't ook niet gebeteren.
»Alles wordt duurderen met zorgen
schrik zien de menschen, die uit smaüe
beurzen eten en leven moeten den naderen
den winter tegemoet.
En zij waarlijk niet alleen.
Ook de breede schare van 2-kleine bur-
gers,« die van een vast inkomen leven, of
die met 't uiterste hunner krachtsinspanning
niet meer kunnen verdientn dan ze doen,
vragen waar het heen moet, ais alles maar
stijgen blijft in prijs.
Nu is dat »alles« betrekkelijk.
We moeten 'took weer met erger maken
dan het is. Gods zegenende hand is gelukkig
nog niet 'gansch ingetrokken.
Asn aardappelen, om maar iets te noe
men, zullen we geen gebrek hebben. Het
beschot m?g door de droogte niet geworden
zijn, wat het beloofde, van ziekte hoort men
toch weimg en ze zijn voedzaam. Al zullen
ze, bij algemeene prijsstijging, nu juist niet
goedkoop zijn, ze zullen daarom toch niet
ontbreken.
Met het brood zal 'i ook wel schikken.
Io den laatsten tijd rijzen de graanprijzen
wel weer, maar de totaal-oogst over de
gansche aarde valt niet tegen, zoodat de
prijs-schommeling niet groot kan zijn.
En met name het varkensvleesch zal wel
op z'n prijs blijven staan, tenzij het buiten
land al te wijd zijn grenzen opene en het
er net mee gaat als met allerlei vruchten
en groentesoorten, waar de buitenlander
zulk een prijs voor geeft, dat wij ternauwer
nood meer weten, hoe ze smakeD. Doch
in dat geval, zou ik zoo zeggen, moest de
Regeering den vrijen uitvoer ook eens wat
belemmeren.
Want de »open deur,< ook voor varkens
is 'n mooie theorie. T
Maar niet, zooals bv. Frankrijk die in
'praktijk brengt.
Van de tien jaar houdt dat land negen
jaar en zes maanden onder honderd-en-een
voorwendsels zijn grenzen voor onze varkens
gesloten.
Niet één mag er dan in.
Al zijn ze ook kern-gezond.
't Is, dat Engeland gelukkig een goed
afnemer is, anders waren de varkens 't voêr
niet waard, waarmee ze worden gemest.
Maar dan de laatste zes maanden, als
't nijpen gaatals er honger-oproeren uit
breken als Frankrijk geen raad meer weet,
om aan vleesch te komên, dan komt
het voor zijn speklievend publiek ons de
varkens duur maken en voor den neus weg
kapen.
Alles goed en welde boeren zijn er
goed mee en da.t gunnen we hun wel ook
ze kunnen wei flinke prijzen gebruiken
na een schadelijken zomer als we achter
den rug hebben. Maar als dat nu zóó worden
gaat, dat de gewone man ook geen spek
en vaikensvleesch meer krijgen kan, dan
zou het tijd worden, dat de Regeering eens
vlug en handig haar aandacht wijdde aan
deze ernstige zaak,
Want op rundvleesch reken ik niet te
veel voor den eersten tijd.
Op 't oogenblik gaat het wel.
De boeren moeten opruimen, d.w.z. hun
veestapel eer inkrimpen dan uitbreiden.
Wat heeft men aan 't prachtigste vee, als
er geen eten voor is En eer we den winter
half door zijn, zal naar alle waarschijnlijkheid
het hooi tot oorlogsprijs gestegen zijn.
Zoolang dus de najaarsmarkten duren en
er vee los komt, zal 't wel gaan. Al is 't
geen puik slachtvee en al zijn 't vanzelf
de beste beesten niet, die de boer opruimt,
er zal wel vleesch zijn. Maar als alles om
hoog gaat, zal ook voor de slagers die tijd
spoedig aanbreken, of bet<r gezegd voor
de prijzen van hun winkelvicaich.
Zet echter 1912 door de gunst des
Heeren goed in, dan zal er denkelijk een
periode van nóg sterker stijging aanbreken.
Dan willen de boeren weer vee koopen en
zijn niet te bewegen ook maar één stuk at
le siaaD. 't Kon dan weieens een poos
vleeschcóód worden.
Hoewel, er is weinig van te zeggen.
Een groote zegen in onze eeuw zijn de
snelle verkeersmiddelen.
Van de einden der aarde kan voedsel
worden aangevoerd.
Wie had een eeuw geleden durven droo
men, dat uit Australië de boter verkocht
zou worden op de Londensche maikt en
dat uit Argentinië het vee naar Europa
zou worden gevoerd, om daar tot voedsel
te strekken voor het vleeschgrage mensch-
dom
En zoo zijn dan de prijzen óók afhankelijk
van den invoer uit andere werelddeelen.
Komen die ons echter om de een of andere
reden niet te hulp, dan kunnen we geruimen
tijd carnaval houden en zien, dat we 't stellen
zonder het voedsel, dat God in Noach's
dagen reeds het menschdom toewees.
Dan wordt dat iets extra'sgoed voor
dikke beurzenzoo iets als 'n busje zalm
en 'n flesch gascogner.
't Baat ons weinig, dat het schapenvleesch
eer dalen zal in prijs dan rijzen, want
vooreerst kiijgt ge ons volk niet aan de
schapen hoewel het er een aartsvaderlijk
voedsel aan hebben zou en 't misschien
toch tt èl de moeite waard was, een onderzoek
in deze richting in te stellen.
Een twintig jaar geleden griezelde menig
een op de gedachte, paardenvleesch te
zullen eten en thans wordt het in menig
burgergezin gekocht, goed toebereid en
smakelijk gevonden tenzij de rossinaart al
te bedaagd geworden was, eer hij waardig
werd gekeurd voor de slachtbank.
Gelukkig ook dat Nederland aan zee ligt
en dat het nog vischrijke meren en binnen-
zeëen bezit. We leven niet meer in den
tijd, toen Jan Steen voor 'a zuur gezicht 'n
kar met visch kocht, maar toch kan dit
voedsel het vleesch meer vervangen dan
thans nog 't geval is.
Wij, jongeren, weten het zoo niet meer,
maar 't is toch volgens de statistiek, die
niet liegt, een feit dat het met de prijzen
niet altijd omhóóg, doch schommelend op
en-neer gaat.
In de jaren tusschen i860 en '70 zijn
de prijzen der levensmiddelen -j- 30 °/0
hooger geweest dan ze zelfs nu op dit
oogenblik nog zijn. Eerst na het jaar '80
is tot ongeveer 1900 een dalmg ingetreden,
die sedert weer door een rijzing is gevolgd
en de economische weerpiofeten verteiien
ons om strijd, dat we het hoogste punt
neg niet hebben bereikt. Trouwens om dit
te kunnen zeggen behoeft men op dit
oogenblik geen gróót profeet le zijn. Het
lijkt zoo iets op den man, die bij hevigen
plasregen, grijsgrauwe sluierluchten dalenden
barometer met diepzinnig gelaat verklaren
komt 2>dat we 't nog niet gehad hebben.i
Eén oorzaak voor stijgende prijzen wordt
docr de kenners opgegeven, die we ineen
vorige periode van duurte zoo niet kenden.
Het is de trust-vorm'ng.
Dat gaat maar rusteloos voirt.
't ls het ^kapitalisme*: als k dat woerd
eens gebruiken mrg, op z'n ergst, op z'n
slt chtst en op z'n dwaast.
Want als het heel het aardrijk zal hebben
vertrust, dan heeft het daardoor zelf den
troon toebereid, waar het socialisme op
regeeren zal. Ik zou die stelling graag bewij
zen 'n mooie- kluif voor 'n studieavond
op onze propagandaclubs van de winter
maar ik zou er wel drie Uitkijks voor noodig
hebben en m'n papier raakt vol.
'k Zal niet ontkennen, dat soms eenige
overeenkomst tusschen producenten enver-
koopers in eenig artikel, om de gevaren eerser
al te gekke concurrentie te keeren, kan
noodig zijn.
Maar dat wil koning Trust niet
Hij zocht de absolute macht. Zooals een
vleeschtrust in Amerika nu weer zocht te
bereiken, dat er geen kalf gefokt en geen
koe geslacht wordt, anders dan zij het
hebben wil.
Ik hoop, dat de Overheid dat getrust,
niet zal laten met rust.
Overigens hoop ik, dat in deze dure dagen
eik werkgever het uiterste doen zal, om het
zijn arbeiders niet te zwaar te laten worden.
Als een arbeider door de duurte twee gulden
te kort komt in de week en hij krijgt om
de duurte één gulden meer lom, dan zal
de zorg voor dien anderen hem zooveel te
lichter vallen, als hij weet dat de patroon,
die 't vaak óók niet te breed heeft, toch
zijn nood toont te begrijpen.
Er kan veel worden gedaan.
Ook zónder dat nu direct een aalmoes
wordt uitgereikt, al zullen dezen winter de
diakonieën goed moeten worden gesteund,
willen ze in den nood kunnen voorzien.'
Maar laat bovenal elk der lezers, die
misschien zélf met ze kere bekommernis den
winter tegemoet ziet, het hoofd omhoog
heffen.
Misschien moet d n ditmaal de oude jas
nogeens opgeborsteld. Kan er weinig of
niets voor winterversnaperingen overschieten.
Zal de boter erg dun gestreken, de kaas
in doorschijnende vliesjes gesneden moeten
worden
Desniettemin, tot op den huldigen dag
heeft de aarde nog niet gezien den recht
vaardige verlaten, noch zijn zaad zoekende
brood Zij het onze begeerte tot dat getal
te behooren.
Niet om des broods wille.
Maar om Jezus Christus' wil.
UITKIJK.
Het doorwassen der aardappelen.
Dit verschijnsel doet zich dezen zomer
op vele aardappelakkers voor. Het bestaat
hierin, dat zich aan nieuwe uitloopers nieuwe
knollen in den grond vormen, dat met
leedwezen door den teler wordt gezien,
want de eetaardappelen worden er glazig
en soms haast ongenietbaar door. Hoe is
dat verschijnsel te verklaren vraagt ge.
Aldus 't was een gevolg van den regen,
die er volgde (te min, helaasop de lang
durige, felle droogte. De droogte had den
groei gestuit, als 't ware stilstand gebracht
in het leven van den aardappel. De knollen
bleven klein en werden vroeg rijp. En toen
'er eindelijk regen viel, kwam er leven in
de oogen der nieuwe knollen, welke onder
gewone omstandigheden zich eerst in 't
volgende voorjaar zouden ontwikkeld heb
ben. Er kwamen nieuwe uitloopers. Had
de regenperiode aangehouden, dan zouden
die uitloopers boven den grond zijn geko
men, maar nu er al spoedig opnieuw droogte
intrad, bleven ze onder den grond en ver
dikten zich daar tot een knol, dien wij den
„dochterknol" kunnen noemen. Dit is nu
het „doorwassen" of „doorgroeien."
