iter
,n.
eerste m
J
j
Zaterdag 2 September 1911
Antirevolutionair
Orgaan
voor de Znidliollandsclie en Zreuwsehe Eilanden.
a"
IN HOC SIGNO VINCES
eriiig
delharnis,
\arzen
rarnalen
Alleen 't Evangelie baat!
W. BOEKHOVEN,
joedels enz.
Voorflam en.
ioek BreestraaL
6.
istraat 45,
Jn 107.
!>en Gulden
jstort
verleent Gre
in deposito,
en verkoop
sluit belee-
&n en verricht
tot het Kas-
4398
;oogh
'5345.
dat mijn a
worden
staat.
4837
W
|ste en beste
inen weinig
ende borsten
|otte genezen,
en, Zweeren,
KOONING,
Zalven.
Feijnoord, te
4920
C5
CO
te en voor-
ir alle soorten
'ERLAARZEN.
flLIt.S.
lt zich beloofd
2081
den laagst
jitvoering.
Rotterdam.
(iseïi
Deze Courant verschijnt eiken Woensdag en Zaterdag.
Abonnementsprijs per drie maanden fr. p. p. met Zondagsblad 75 Cent,
zonder 50
Buitenland bij vooruitbetaling met Zondagsklad f 7,50zonder f 4,50 per jai
Afzonderlijke nummers 5 Cent. Mei Zondagsblad 7 Cent.
4i!e stukken voor tie Medarlte bestem
Revoluti mare woelingen allerwege
Dat zijn geen sociale bemoeiingen.
Laten er die zijn. Ze zullen er steeds
zijn. Waar een Maatschappij in zonde
leeften waar deze alle naden en
hoeken aller volkslagen doordringt,
daar zullen steeds sociale bemoeiingen
dringend noodig zijn. Er zullen in elke
Maatschappij, welke ook. missianden
aangetroffen worden en alle menschen,
alle vereenigingen, de Raden, Staten
en Kamers, de Ministers, ja ieder in
zijn kring moet er op uit zijn om de
belans in evenwicht te houden en
ieder 't zijne te kunnen geven.
Sociale bemoeiingen zijn dus noodig
en wie de laatste dertig jaar over
ziet zal erkennen, dat er in alle Lan
den, en belaas, in Nederland 't laatst,
voor 't sociale leven tamelijk wel is
gewerkt. Niet of er is nog heel wat
te doenmaar 't oog van ieder is er
op gevestigdmen ziet, wat men
vroeger niet zaglooneu, arbeidstij
den, woningen, winstverdeeling tus-
schen werkgever en werknemerge
zondheidstoestanden, bestrijding van
allerlei sociaal kwaad 't wordt ge
zien. En 't verschil tussc'nen de par
tijen loopt er niet over, dat de ééne
't wel, en de andere 't niet zietieder
ziet 't; maar 't verschil loopt uitslui
tend over de wijze hoe. Hoe moeten
die kwalen genezen worden. En zal
dit zeer snel of in gelemperden marsch
geschieden. De zeer snelle, de heetge-
bakerden noemen zich democraten
de anderen, die 't kalmer willen aan
leggen worden door de Democraten
genoemd de »reactie« de sconserva
tieven.« Daarom zijn deze kalmen nog
niet conservatief; 't lijkt nergens
naar; maar de hardloopers vergelij
ken de langzamen met zich zelf en
dan-ja zal een hert ol een haas, die
vliegen over de velden altijd klagen,
dat een konijn toch maar een groote
luiaard is en toch dit beest kan
er ook flink van door.
Sociale bemoeiingen zijn noodzake
lijk. De vraag is maar: loopt ge als
een haas, of wat kalmer, wat schuchter
der, als een konijn. Maar ook de an
dere vraag beslistOp welke wijze
begeert ge de oplossing Zonder Evan
gelie of wat; zonder erkenning van
Gods bestel in de historie en alles
maar willende afbreken wat niet be
valt of wel met erkenning, dat God
in de historie der volken ook mijlpa
len geplaatst heeft.
Sociale bemoeiingen. Maar dat zijn
geen revolutionaire Ongerechtigheden.
Wanneer in een ordelijken weg om
verbetering gevraagd wordt, is dat
geoorloofd. Maar dat is dan ook geen
revolutie.
Wat we echter in Amsterdam pas
gezien hebben, wat we in Frankrijk
zien. wat we in Engeland bij de spoor
wegstaking opmerken, wat we in 1903
in ons Vaderland zagen, dat is geen
sociale bemoeiinp meer der werklieden
met bun fabriek en werkplaatsen
.dat is publiek verzat. Wanneer men
uls arbeiders elkaar afranseltvrou
wen en kinderen molesteertwagens
en paarden in de gracht stootschiet
op werkwilligen en allerlei bal
dadigheid pleegt, dan is dat geen soci
ale onrust meer; dan is dat geen
verzoek om verbetering van levens-
SOMMELSDIJK.
Telefoons lafcffcoBisa. So. S.
Advertentiën 10 Coat por rogel en 3/2
maal. Reclames 20 per regel.
Boekaankondiging 5 Cent per regel en */8 maal.
Bienstaanvragen en Dienstaanbiedingen 50 Cent per plaatsing.
Groote letters en vignetten worden berekend naar de plaatsruimte die zij beslaan.
Advertentiën worden ingewacht tot Dinsdag- en Vrijdagmorgen 10 uur.
flën esa vertlere ttisninistrafie franco toe te 5zeia«ieis aan den Uitgever.
positie in den rechten weg, danls
revolutionair.
En die geest ontwaartmenallerwege.
Tegen dieu geest is maar ééne ge
neesmiddel.
Namelijk: het Woord Gods.
Het Woord Gods, dat op elke blad
zijde zich tegen zulk optreden verzet
en ook op elke bladzijde leert, dat
we in lijdzaamheid zullen gaan 't pad
dat ons is aangegeven.
En dus alle onrecht maar' verdragen
Neenmaar ook dat Woord zal
uitmaken of er wel onrecht is. Er
wordt iu onze dagen zoo hard en zoo
gauw over onrecht geroepen, dat 't
volstrekt niet is. 't Is de leus van
onzen tijd om maar den mond vol te
hebben van onrechtvaardige patroons
harde meesters enz. en men vergeet
zich zelfwie men zelf is voor zijn
meester en heer.
De Overheid kan aan al dat revo
lutionaire optreden der werklieden
weinig doen, omdat ze de harten niet
om kan zetten. Hoogstens de handen
wat binden door infanterie en cava
lerie en politiemaar daarmee is de
kwaal niet weggenomen, ^dat is maar
een doekje voor 't bloeden. De kwaal
kan alleen weggenomen worden, door
't Woord Gods, die den mensch de
verhoudingen leert kennen, waarin
hij tot zijn Koning, tot zijn patroon
tot zich zelf en- zijn gezin en zijn
naaste staan.
Alleen 't Evangelie baat.
En de Kerk is de onmisbare, mach
tige factor, die 't sociale leven her
stellen kan,
Maar ach, hoe droef. Zelfs socia
listische dominéés staan tegenwoordig
op den preekstoel. Hoe zullen die 't
Volk in bedwang houden en de pa
troons tot samenwerking oproepen,
waar ze deze laatsten haten met een
volkomen haat.
Alleen 't Evangelie baat.
't Evangelie des kruises, des Zoons
van God. Geen ander.
Ontuchtige uitgaven.
Uitgaven d.w.z. boeken, geschriften,
plaatwerken enz.
Het is een gelukkig verschijnsel, dat
in alle Landen de leiders zich hebben
opgemaakt om de verspreiding van die
uitgaven tegen te gaan. Van 18 April
t't 4 Mei 1910 vergaderde te Parijs
een diplomatieke Conferentie wier doel
was b'palingen te maken om ookin-
ternationaal den handel enz te bestrij
den. leder der verdragsluitende Re
geeringen zullen een autoriteit in
stellen, die belast is met het bij een-
brengen van alle inlichtingen, die de
opsporing en bestrijdiug kunnen ver
gemakkelijken belast om te verschaf
fen alle inlichtingen die kunnen dienen
om den invoer van uitgaven of voor
werpen te beletten of de inbeslagname
daarvan te verzekeren of te bespoedi
gen belast met het mededeelen van
alle wetten en besluiten, die in de
Landen genomen worden om den ver
koop enz tegen te gaan.
Zeer zeker; die internationale rege-
regeling bevredigt veler verlangens
en zal gewis den invoer van allerlei
onkruid tegengaan.
Geen twijfel of ook onze Kamers
zullen die regeling goedkeuren.
*4* Opschuiving.
Zoo lang zal 't niet meer duren of
cok de Socialisten doen hun entree
in de Eerste Kamer. Friesland vaar
digde vroeger Oud-Liberalen af van
't type van Houten en Rengers, Beyma.
Maar Van Houten viel en anderen
zijn aan de beurt.
Met medewerking der Sociaal-de
mocraten is pas gekozen tot lid der
Eei ste Kamer voor Friesland mr. van
Deventer een vrijzinnig-democraat.
Eertijds was het mr. Lely een unie
liberaal. Nog een stap en de Socialis
ten eischen een wederdien t voor de
door hun verleende hulp en de So
cialist is in de Eerste Kamer.
De Liberalen takelen af en de So
cialisten liggen de zweep op de andere
partijen, maar eischen dan ook ter
dege loon voor arbeid.
Dat Friesche voorbeeld zal in heel
Nederland navolging vinden.
De Liberale partij laat haar eigen
mannen los't is nog pas bij de
Raadsverkiezingen gebleken; om een
Socialist op 't kussen te brengen. In
plaats van tot op 't laatste oogenblik
voor eigen beginsel te strijden, voor
eigen mannentolk staan, al is het verlies
zeker en gewismen 1 aat 't beginsel
los zijn mannen los; zijn zetels los;
zijn invloed in de toekomst loszijn
eere los en men helpt den Socialist
om nog maar liever hem te bezitten
dan een zoogenaamd Clericaal. De op
schuiving is allerwege zichtbaarbij
de leiders en die geleid worden. Af
takeling aan den eenen kant verrij-
king aan den anderen. Van Liberaal
naar Socialist; is tegenwoordig maar
een stapje En eerdjds wat streden de
Liberalen tegen den Socialist. Nu
rust, en hem inhalen met vlaggewap
per en muziekgeschetter.
OF UITKIJK.
De Sachen Masoch.
i
j
1
t
43 >S
'12
1911:
1.026,421,83
1.22 7,962,98 Vj
227,537,92
'recteur.
FOREEST,
it Commissaris.
en omstreken
Ballegooij.
Poots.
Sesteron.
mijer
rsteckrugge.
4528
co
~r
UITGEYER
Men kent de ^nieuwe richiing,«
Ook in de strafwetgeving. Zij gaat uit
van de veronderstelling dat de mensche-
lijke natuur niet boos is en bedorven dat
wij, menschen, van nature niet hatelijk zijn
en elkander hatende, maar vreedzame, lieve
lammeren, in wie geen kwaad woont.
Toch gebeurt er heel veel kwaad.
En 't wordt er met de jaren niet beter op!
Enfin daar zijn dan oorzaken voor
of ze worden gezocht.
Het kwade voorbeeld, om iets te noemen.
De slechte omgeving. De verkeerde op
voeding. Ein ais er heelemaal niets van dien
aard te verzinnen is, dan zocht men 't niet
in 't hart, maar in 't hóófd van den boos
doener zijn hersenstelsel is in de war en
hij wordt in observatie genomen, om te
zien of hij wel toerekenbaar is.
Zoo vermindert het getal misdadigers,
terwijl dat der krankzinnigen steeds grooler
wordt.
Ik ga daarop thans niet verder in. On
getwijfeld zijn er menschen, die tot het
publieke kwaad komen en niet toerekenbaar
mogen gesteld worden. Zulke menschen,
daar zijn we 't allen over eens, moeten
geplaatst worden, waar ze boorenin 't
gesticht en niet in de gevangenis.
Waar ik tegenop kom, dat is de theorie,
die er niet aan wil, wat Gods Woord en
de eigen zielservaring ons leert, dat we
allen, zonder een uitzondering, van nature
in zonde en misdaden dood liggen.
Maar, nog eens dat blijft thans rusten.
In verband daarmee ligt me wat anders op
het hart.
'k Heb in m'n krantenschrijvers-loopbaan
al heel wat verslagen van processen gelezen.
Geen aangename lectuur, al is een deel van
't publiek er verzot op, maar voor de kennis
van het tweebeenig raadsel, dat men mensch
noemt, zijn ze leerrijk.
En bij die processen heb ik me menig
maal verbaasd over de stoutmoedigheid van
den advokaat, dis teikens maar weer vragen
komt, of de rechter zoo goed wil zijn, een
onderzoek te willen instellen naar de geest
vermogens van zijn cliënt.
ja, het is wel eens gebeurd verklappe
niemand me aan heeren advobaten, ik kan
ze zelf noodig hebben dat ik in mezelf
nijdig werd, als de cliëat me eigenlijk nog
gaarder leek dan de advokaat en ik eerst
wel een onderzoek naar diens geestvermo
gens wenschelijk achtte.
En aan den anderen kant heeft het me
in alle oprechtheid meermalen verbaasd,
dat men menschen op vrije voeten laat,
die door hun spreken en schrijven zulke
atwijkingen vertoonen, dat het niet anders
kan of hun hersens moeten abnormaal zijn.
'k Zal me meer precies uitdrukken.
Er komt in onze dagen van alles en nog
wat van de Pers.
Goede boeken en kranten en slechte.
Onder de slechte reken ik met name,
die, welke de zinnelijkheid der menschen
prikkelen door de uitvoerige beschrijving
van allerlei scènes en looneeltjes, die een
fatsoenlijk mensch niet bebabbelt of waar
van hij zich met enkele woorden afmaakt.
Toch worden zulke drrgen geschreven
en gedrukt en grijpen vele dames en heeren
en gewone menschen daarnaar.
De gewone menschen vinden de lectuur
óf stuitend en slingeren 't boek dat ze niet
kenden weg, öf aangenaam en grinniken
met elkander over de meest schunnige pas
sages.
De dames en heeren doen anders. Die
zetten een hoogen boom op over kunst
en litteratuurkomen met elkaar overeen,
dat zulk een boek htlirarische waarde heeft
en dus als kunst-uiting in eiken beschaafden
kring kan worden toegelaten. De schrijver
stoort zich wel niet aan de gewone be
grippen van zedelijkheid en fatsoen, maar
dat is ook niet van hem te vergen. Hij
doet de z^nde niet en predikt ze niethij
beschrijft slechts objectief, wat hij heeft
gezien hij is realistisch.
Alles goed en wel, maar van zulke schrij
vers, wier millioenen boeken onder de vol
keren gelezen worden, ban gezegd wordeD,
wat van de Joden in de Middeleeuwen
gelogen werd, dat ze nl. de bronnen ver
giftigen, de zedelijke en de geestelijke
bronnen onzer maatschappij.
Wat mij nu soms overkwam
Als ik 'n enkele keer zulk een Hetter-
kundig product,zulk een suiting van realis
tische kunst* in handen kreeg, moest ik
me in allen ernst afvragen, of die schrijver
wel toerekenbaar was. Of zijn hersens niet
verkeerd kronkelden. En of er niet alle
reden zou zijn voor de Overheid, om zoo
iemand in observatie te nemen.
Een simpelen jongen, die zonder aan
wijsbare reden een schuur in brand stak,
brengt men in 't gesticht, opdat hij zijn
naaste in zijn simpelheid geen kwaad be»
rokkene.
Maar zulk een afwijkend schrijver dan
Die op zedelijk gebied duizendmaal meer
kwaad aansticht dan een jongen, die tien
schuren afstookt moet die niet in
observatie. P
Ik heb dit nog nooit zoo durven zeg
gen men moet voorzichtig zijn
er valt niet mee te gekken het »kunst-
minnend publiek« mocht es op me aan
vallen onder den kreet»Jij zelf in ob
servatie U
Maar nu durf ik dan toch.
En ik zal eggen waarom,
In een onzer tijdschriften la3 ik een
artikel over den üuitschen romanschrijver
Ik kende dien heer niet.
Hij is trouwens lang dood.
Mair wat ik van dezen »kunstenaar«
las versterkte me zoo in m'n meening over
de sdelekrankheid van sommige hedendaag-
sche schrijvers, dat ik den moed kreeg,
om 't es openlijk te zeggen, dat er redenen
zouden zijn om sommige in observatie te
nemen.
Ik wist niets van dien man en zocht dus
eerst eenige notities over hem te krijgen
en bevond dat hij leefde van 18361895,
terwijl hij zijn leven lang novellen ®n romans
geschreven heeft, die thans zestien jaar
na 's mans dood niet meer aangekeken
worden, rcaar die indertijd heel wat opgang
maakten.
Van die schrijverij vond ik aangeteekend
»Zijn romans toonen een besliste neiging
voor het pikante en zinnelijke de aanvallen
daarover beantwoordde hij in de heftige
poleniek, »Heber den West der Ktitik.*
Nu wist ik 't wel zoo wat.
Hij is een der eersten geweest dar schrij
vers van hedendaagrche ^pikante lectuur,*
die hij met een kunstsausje overgoot en
waardoor hij nu weet voor hoeveel dui
zenden ten verleider en satan is geweesb
Zooals ik zeg hij is lang dood.
Maar zijn vrouw leeft nog.
Of liever, zijn gewezen vrouw, die het
tien jaar bij hem uitgehouden heeft en er
toen met een ander van doorging, met
wien ze later ook is gehuwd.
Die vrouw heeft nu een boekje over den
in zijn tijd gevierden man opengedaan,
waardoor men, eerlijk gezegd van he n
spuugt.
De man kende geen heerlijker genot dan
te worden geranseld. Niet met de
hand of met een stok, maar zeer bepaald
met een hondenzweep. En dat moest dan,
zou zijn genot volkomen zijn, geschieden
door een vrouw in 't bont gekleed
Schatten gaf hij uit, om de vele vrouweD,
waardoor hij zich liet afranselen in kostbaar
bont te kleeden. Hij stak er zich vaak diep
voor in de schuld.
Zijn eigen vrouw moest er osk aan ge-
looven en hem tegen den grond ranselen.
Deed ze 'tniet, dan werkte sinjeur niet en
leden ze honger.
Hij kon nooit genoeg slaag krijgen.
Kort na zijn huwelijk liet hi] zich door de
diensibode afranselen. Een dag nadat hem
een zoontje geboren was, kleedde hij de
vroedvrouw ia een van de kostbaarste bont
mantels van zijn echtgenoote en liet zich
dan door haar op een geweldige wijze
mishandelen.
Hij wilde pijn gevoelen. Dan pas had
hij 't naar z'n zin
Lichaams- zoowel als zielepijn.
Zoo wilde hij, om niet meer te noemen,
zijn vrouw dwingen, dat ze 't met andere
mannen hield, omdat hij verlekkerd was
op de jaloezie, die hem dan steken zou
Zelf schreef hij voor haar op allerlei
dubbelzinnige advertenties of plaatste ze in
allerlei kranten. Hij dwong haar letterlijk,
een paar weken na de bevalling, bij 20
graden vorst, naar Weenen te reizeD, om
er een jong en aanzienlijk heer te ont
moeten opdat hijzelf maar reden
hebben mocht om Gekker jiloersch* te zijn.
Dat was nu in zijn lijd een gevierd
romanschrijver.
Als man en vrouw en meisje van de
wereld, die met den tijd meegaat, moest
je van dien man wat gelezen hebben, 't Was
immers literatuur'tWas immers kunst
Maar zcu zoo iemand niet »in observatie*
genomen moeten zijn?
Meer cog was zoo een man gek of niet
Ik voor mij zeg van we).
In een gesticht zou zijn plaats geweest
zijn daar kon hij dan schrijven, mits het
bleve binnen de vvar.den zijner cel. De man
is dood nu, jamaar zijn geslacht
in geestelijken zin leeft cog. Een onderzoek
ware somwijlen niet oveibodig.
UITKIJK.
