I
to
a
S
Q
m
0
gr
1—1 £3.
1-3 CD
po
fc*
TO
TO
»i qp uup
to
06V*
to
O
g
g
H
10
p i-
c r
J5
-> e S
B i° a
U* CD Ol ®TTO
0»0p
>g C
Ois-o a,
2 K-l
et- TS I
TO
<J
0 t°
B
CD CD
fc5 <D
1 S=s
CD
c-t-
CD
CD
a
T7T
§^f
3 'erg*-
3hoC
®.to,r!
to ZL
S'!zï cd
B» 3 in
in
m
£T1 e-T-
e
qq
s
ss 5< 3- :n cs
■■-*• D- P
M
<i e 2 sa
?o c-s*^ p u cj
3*H- S 77 g"
£l a g-'-c - s cl CD
£5? m - to a
S. H I 5" g s»
o»o H-o»b
sc*© I S-i WP i D
e-f
P0Q-
^T"5 M CP
CP
<2
CP
cp'
H
CP
Sc Ol s
so O
p
3 -
"sen
s 5=
o s, r~"
CD t»3 *~~JP
s=
IT
U' ?13
CD B
S*r
its.® ss eg
k"" 3
s» m
3 g
8
I
g SO
S x-5
3 ï*0 J
S
CD B
3.0-
m 8
H S
w
P Q<=
K H-*
CP Ul
•-» a
m 1
S
w
f 1 O
S t«
3
O.
O
se
C
w
R
3!
OP
S3
S3. 3. W» ro
CD CD a- 00
a® tO
o 5-to
g <3c3
2;3
»r-< Cfi
O
•-S !~r*
D to
C/3
CD
*s M Z
c|°
<tocto R
Pi t
v£;
S o
st c
g PT
B !2J
"8 a-
wZ
P5 5
-r 2$
co
CD-
s
T7-
3
22 3. -3,
- ciq
Sr- CP
C-CP
c-
2 ^=5:
C- -
CP- o 3
3 CP
a co.®
CP O n
2
I e-t-
2
cT
p
p
2
cp
s
r~)
cp
TZ5
^3
cs:
d>3
CP
a
I
g5
S 3'
TO
?r
CD
27*-
3
^3
5 3T
c:®
S*o"
2. o
K
5
5»
a
CD
CD
CD
05
"OT
P3
feJ
ps
35 cr
5s
cr
b-
3"
d5 5
£=503
©_i f**? i—(x>
öo cp o-
C7t Cp" Q
OS T Ü3
o
t© <J
cr:; cd
p p
»-pfu;s nep ui u0A9(qe§ JuuuuiMieAO
?TH sï UT!P -reem'epfijq ^jeqgeig deii »'uenuoMJ9Ao
qeiu peqeS ui sn^suqQ snzep J99jj ep si uuq*
»'U9p00p ep U9 U9pU9A9( 9p U9^qOII 0( mo juz
u9uioq snee Eiq muAinuA 'jeuieq ueqfipeeq uep ui spofj
pnuqie^qoei ep utit; nu qz u9 uun^saSdo uapoop ap
uua pu0J9iA0S0z fiq si gup uapjep uep iuup( -uepCiJAeq
eq "(oq ep 'q(u lequios ufiz ua 'yaAmp uep '^seeë uez
-ooq uep uua suo too uegismiq ue^uq qoiz snzep aieejj
ep ^jeeq 'ueiupuoz euuu 'suo qoq epjeq qn sqq'oe]g«
uepiooMquu jsm fiq
uoq leqseeui ueguof ufiz .retqq -qEqieoui |Uav jeM meq
jooA sum qup 'ueggey eq pin nu pup mo luujq •uejeqipiu
-sjoopeg eiip eufiz uuu uepnoqeg SipnoAuee qoiz puq hq
puuM 'pquuzjoojeA pieqqfqieoui epsuixu ep pioou sjjez
meq puq 'uepuojgjoop eppM qft[9pup seaepseein egipsuje
eufiz eqj9A\.'pieqgiueeeiiQiep jeep eqeipsAtn eQ -nernuMq
qfqeSep ueSu.iA aeAvp eip pup 'fqq gie sum pjoiqiqi^
»,t ufiz porj uae uup fijj uuq eojj <j uegupsjeA uepuufiA eufiz
joop peiu snpsiiqQ sj« pjneq ufiz do deii pjeqgeig ug
uiuuu ueuf|2 juuu qoop
jpezn puieou fir) peiu uup po-g m jpez snpsijqg sj«
•gipsniuo juuqpqoiz ugieqsg pieM nu iuujaj
»,i ueggezdo
n 100a suae peqeg pup qt pz -»iepu^ 9zug« peq ui
pmeoueg jpez uiejj snpsijqQ snzep leejj ezuo pjeeq ooz
i Jopt^Y uiejj [im ueuieou 'ueppiq meg pop Eim s{y«
uepjooMpuu qfipepup qoo
uu fiq uoq raojuug "pqoupeguu pjooMpuu peq J9A0 spae.i
ue pqouMJeA guujA erp puq fiq uegepjeA piooMpuu uee
mo peiu jeeqeg p: ui guqepuez euiepq ep sum jeaq piQ
»(-; uouiuu eqfipejeq eqpnz
jeem gou pog Mn pjaejj "epjeq si pog :piooM qfipieeq
uee st peg« sefpqouz MnoiAquof ep epyez q?rppaJH
•»epjej7 si pog-■ giooai spioiqiqt^ 10ao uu uepqoup eijp
equ puuM 'qejpieA peq ui pips efsood uee sum peg
peq fiq ueop 'do peraeq uep juuu uegoo eufiz jaiq fig
(1j uemy -jep
-sepjd ueqosuepieq uep uua sera peq joop ueAjeps peora
'uejoqeg pjeM meqepqpeg uua pups uep ui fig pup gup
uepipezuep do peiu sejepseera eufira pupdo geMpin uee suo
fig sfiyp -puuj uepeog uee nu suo fig jeeg 'jeera puuj
ueag uepeM fiM 'jeeg epz 'uepfpjAeq ep ueM.nupq euunq
pin uepguurapsueip eraojA eip pu ue seiepseera eiuqjeip
eufira ua ueuuiMjeAO ep uepuufiA ezuo rao qoo suo
dpeq 'ueuuoMjeAO pqeq 'uupus uep 'pseeg uezooq ueip
jpez eip fig« 'sefpqouz fiq iez »'snpstjqg eSipigq 'g«
•epjoopeg jeera suee peiu jpez Eiq uijuum 'pogju uep
-oop uee pop puq uepeqeg eip 'raeq psuuu uepieq ueuuu
uep uua pup uua pog ueAeip uep pop peqeg ufiz sum
pueppiqosjeA eoq qoog 'qoo fiq puq nu ug -ueguuM ep
jeAO raeq ueuujp ep uepieopA psiM pt fiq pup jepuoz ue
'pqoup jepeora epueppiq epjepfiMjeA jeA eufiz uuu ooz fiq
ueop 'pjeojpuo joop peqag je pjeM ueguof eraiu eg
•puajdegui
qoo uejepuiq uejuq fiz puq pup ua 'pog do ueMnojpjeA
psuA uee puq fiz qoop '[00a peiu psiM ue muoja egip
-noAuee uee juuui sum IV/ »-snpsyjqo snzep Jeeg ueAeq
uazuo pop poou ueqpe ui piq 'pjojqqptyv 'PM1 uadaip
ueguuAv ep jeAO ueuujp ep juuq (ftMjep pgezeg raeq pop
gou jepeora eufiz puq 'rami raeq uua pieqosju fiz ueoj,
•uepuuq ep epqoupeg eip fiq fiq epMnoA gijneqeqiMug
•»ppiq fiz uf ppiq uo pg'joz ue 'jeqquM st jepeora qoop
'uequ speej jeqez uedujs sefsnz ua sjeojq ufij^ -ueq
-J9M ep jnnA p( fiq gou jeqez nu piz J9peoj\r« gez qoiz
fiq pqoup fig "ueraoq qoiz joao eeMuqeq qfqeseejA uee
sueedo Eiq epjeoA nu 'uoq uedjeq peiu iaeiioS u; auuq
fiq ue 'epjeejgeA jT^Aeifspoop uee qpnz ui sejepseera
©guof eufiz nu 'pieqsoojepuj eufiz ut 'nu juupj -puqeg
eop pfip |eeA peiu 'ueop ue uequapeq pseora jepseera
ueMnetn ufiz jooa fiq eq[eM ueguip egtpqoiMeg ue epeA
joop ue pulfrao sqfqegup raeq pup 'eMneiu epA peq joop
f 'XI yeaaananiav
uejepuu ueeg gou eiz qp ■ueuunq ueppej uejepuu ep
ue ugjnqpeqpey [im eoq 'uequepeq psjee nu uepeora Eim
juup^ -ueAoopeg uejeep raeg ui qoo ueiqossira ue 'uauueq
qoo qoop uepeipn uua pog ueip piM qi juup\; -uedfpjg
-eq uua jeera gou qoo je ua qi uup uajepsinp juuu jeAepp
gou je ueppnz eip ueggezdo jepsnz eufira ue jepeora
eufira jooa suee gou jepup peq peora fig juup\r -ppuq
uepog ueeg peeqeg %t up fig pup pqoup qp« fiq iez »'Eim
spu peu jepuApy uee qoo pqeq ueuepspjqg fig sng«
•jeepq ueguuq uegneqeg ufiz up pup
egpuee peq sum »jepuA« pjooA\ peq pepu Cpq deejgeq
epseera eg -epjooq uepjooM egppieq ep fpq ua 'sum. ueguof
eqfppoojA ep gppsuie eoq 'guz fiq ueop epeora ep qfpp
-jepuoM raeq sum peq Sppqoupuuu epjepspnp pjeqgeig
'do gppapqjea uepeq
-ppjusjoopeg ep uepjoopq egooq p, up ueuuep ejaquop ep
jepuo eppez ue uepuuq ep epMnoA 'ju spnra ufiz rauu
'uuups pjojqpppp^ jeepq 'puopseop raeq peq pjeqgapg uaoj,
•eppezdo »jepuy ezug« peq eApuqeq puoAu ueqpe ue epueq
guup pu fpq eip 'uepeqppjuspoopeg epjp ep uuu pqoup fig
»f; ueggezdo suee p( qp
puz :jeeq 'up>« :rapuq peeq eppjooMpuu pjojqipppyY ug
joopeg
qfppepspjqg peq fpg pueg« :geojA ue gppsuje guppespopd
fpq pjeM dojuup i gppeog spqoeps epqoup pjeqgeig qoog
•jepseera ufiz uua raoop
uep nu fpq epseeJA qoop juuj\[ 'uepogju aqosueppeq ep
jooa Mnqosju uegppuojgpAuq uee puq ue pfpp ueip pin
uejepuiq epseera ep uup pjeepeg jeera uiAUjg epno ep
uua ue jepuA ueufpz uua puq fig raeqqeq ep pgppeepeq
jepseera uepeog ufiz epseeJA fpq uua jpez je fpq qojqos
'ueqojdsegppn puq uepjooM egppeora ezep fpq ueoj,
»j pjeepeg fpra JepuA ufpra pjeeq 'uepseeg ezooq
juuui qoop ufiz pup I uepog eMn pu uup jegppqoura peeA sp
epg 'nepppq snpspjqg uegpppeq uep pop jeAepp puz qp qoop
'jeeq 'fpra jeegiey eppsz ue peora fpq appuA gppeods
-jeA puq joopeg qfipepspjqo peq uoq pip fpq spu peog ooz
fiq eqpeM 'epuearaeg eupepq eufiz qoog 'duups uezoop
-moojp uedeip uee up peiA fpq jo jeeu fpq gup sqfppeMnug
•epeorapoop qfqaqjeM sum fpg -psnj gppeods qoo puoA
epoqepeJA eupepq ep ue 'peq ep ueppu qopz ueAuSeq fp/
»juuug epsnj jep
nu Eiav uepug -joopeg qfppapsijqo peq joao uepujd jepjeA
jeeM uup Eim ueuunq uegjopq -ufiz epeorapoop ppnz fpg
ue pjeqgeig ue pqouujepppra guup speej si peq qoog 'ueq
-qeqjeq uejeep ueppiM eujuug qoo qp noz -peeq jepu^\ epg
ue si epjepp op opQ 'pog epp juuui 'juuqjuupqjeAuo ue
jepsinp gou fpra sp pee^ 'ueqfiM puz suee gou pjuq ufpra up
epgeep eqfppeseeJA epp pup joopeg qp« -jepeora s.pjeqöepg
epiez« 'ufiz jooa juuqquup geoueg pepu je ef ueuunq fiM
ue 'pJOjqppp^Y 'ppepJOA peeA pueppezpuo suo pqeq fpg«
ueppepjeA jepeq peeA sappu pup n ueuunq jepeora ejuq ua
'sejepseera eguof eufpui 'ugjnqpeqpey juuui i gppuz suo
pquura fpg puuppeg ezuo sp snpspjqg-pjoiqipppyv oppez
s'uepjJOM gppuz puz 'ppjoM pdoopeg ua pjoopeg 9iy\«
r, uapiOAi ep gppuz uup ueuepspjqg fpg pJooq
eog« ruegujA ep joop eppeguuAg peq do spog uepoqeg
ep uua jeeM qe.idsoS peq ugjeqsg pqoujq qfppapupg
epuoz ueeg uup pup sp'ppjoouueA uejepuiq ue neMUOJA
eip 'si qmqos uee jpnMUJoeg pup jpez pgez fpg -uegpp
-pnqosuo uua uepjoouneA ue ueAoojaq ueeg sp pug«
uegepieA
pepu pjooMpuu pt rao sum pjoiqipppy^ oupepq ep ouupq
gopioo uep up qoo qoop ppoop ue pqoeA ueuepspjqg
epppnf qoog« ueggez ep pern uegppjuuApqoej ep jpez qopz
peM eppqoujp pjeqgeig -gupqjeMppn egpppeMeg euee puq
guppepuez. ueupepq uep uua gupSppuoqieA egppnoAuee ep
f uepjooM epjuq gupqpy uejeddup uep jooa uojum pug
gpjoojeq epjoop
-jeA ef uua ef jprnunioog ue ppnoqpuo peogjje peq suo
raoo ef pup sp gppjuuApqoej peq spu upraueAe 'uejooqeq
T9
aaoaaanmog ua -svvpq jsiva Kojaniaag
y OHnaaaHiLsv
ss
6t
aaoaaaiaHog wa -svyjaj; mva .aoiaaamag
voHnaTaHiiHY
V9
6Q
AETHELBURGA
Feuilleton van Maas- en Scheldebode
53
56
AETHELBURGA
Feuilleton van Maas- en Scheldebode
57
j>Neen, or is slechts één God, de almachtige Schepper
des hemels en der aarde, doch deze is drieënig.«
Gelukkig werd hem verder niets hierover gevraagd,
want het onderscheid in de Eenheid van Vader, Zoon en
Heiligen Geest zou hij toch niet hebben kunnen ver
klaren.
Doch de gravin wilde meer weten. iHoe heet die
eenige, die groote God dan
Voor de heidin was die vraag van het grootste ge
wicht, doch zij bracht den kleine zendeling eenigszins
in verlegenheid. Misschien had hij den naam Jehova en
andere namen wel eens gehoord, en misschien ook wel
niet; in elk geval dacht hij er nu niet aan. Hij wilde
juist zeggen»Wel God is Godeen anderen naam
hebben wij voor onzen God niet, zooals gijlieden voor
uw verschillende goden, die gij anders ook niet uit
elkaar kunt houdenMaar toch bedacht hij ineens
iets dat de oude gravin op Hengista vaak had gezegd,,
vooral als er sprake was van haat en nijd, en vlug
antwoordde hij nu>God is liefde
Liefde herhaalden moeder en dochter beiden hoogst
verbaasd. En ook Siegbert vertrouwde zijne ooren niet,
toen hij dien naam hoorde. En wél mochten die arme
heidenen zich verbazen. De meeste heidensche volken
hebben eene godin der liefde, die de minnenden heet
te helpen, maar in welk heidensch land heeft men er
nu ooit van gehoord dat een God de liefde zelf is
Osberga vond het eerst woorden en zeide »Wij geven
Wodan den donder, Thor den hamer en Tius het zwaard
en dat zijn goede godenHertha en Freya zijn ook
goed voor de menschen, als men hen op behoorlijke
wijze dient. Maar wie heeft nu ooit gehoord dat een
God liefde is Mogen en kunnen wij menschen dien
grooten God, die liefde is, ook liefhebben.
Zekerantwoordde Willibrord, »want Hij heeft ons
het eerst liefgehad.
»Amen« uitsprak en door de dennentakken heen zag
hij een ster schitteren. Eerst dacht hij aan de ster,
welke den Wijzen naar Bethlehem had gewezen en
vroeg hij zich af of de lieve God ook nu nog de men
schen door een ster zou kunnen leiden. »Ja dat zou Hij
zeker kunnen, als-Hij dat wenschte,« dacht hij geloovig.
»Hij zou ook heden nog vuur uit den hemel kunnen
laten vallen, dat dé goddeloozen allen zou verteren,
zooals de oudé gravin ons heeft verteld van Sodom en
Gomorra
Hij was zoover met zijne gedachten gekomen, toen
hij plotseling opschrikte, alsof hij een slag had gekregen.
Op dat oogenblik hoorde hij Siegbert's toornige woorden
over zijn nutteloos gebed tot Freya. En dat bracht hem
eenigszins van zijn eigen gedachten af. Maar toen zijn
jonge meester geheel wanhoopte aan de hulp zijner
goden riep hij vroolijk uit: »Ziet u nu wel, dat mijn
Heer Jezus Christus machtiger is dan uw heidensche
geesten. Ik wist ook geen raad meer, toen riep ik in
mijnen nood tot den Heiland Jezus Christus, zooals
moeder mij geleerd heeft, en die heeft mij door die
ster daar een prachtigen uitweg getoond, een geheel
krijgsplan doen overzien. Als het Thing beslist tegen
u, steek ik den afgodentempel in brand, en als ik kan
ook den burcht. Terwijl het volk dan aan 't blusschen
is, kunt u met uwe mannen mijne meesteres redden.
Aethelburga's moeder en Winifred en ook de andere
dienstmaagden kunnen intusschen naar 't bosch sluipen,
en in een boot naar uw schip roeien. U zorgt dat uw
schip gereed ligt en zeilt weg, zoodra allen aan boord
zijn; dan kunnen de anderen u bezwaarlijk nog inhalen
Siegbert greep den jongen bij beide schouders, en
kneep hem zóó, dat het hem pijn deed, terwijl hij vol
geestdrift uitriep»Dat is werkelijk een prachtig plan
als Christus het ook doet gelukken, word ik ook een
Christen. En nu hoop en geloof ik reeds dat Hij 't doen
Spoedig hadden zij zijn huis bereikt. Het was een
soort landgoed. Een hooge heining van dikke boom
stammen moest den muur vervangen. Het huis en de
stallen waren ook van hout. De kleine haven, waar
het schip op het water lag te dobberen, liep door tot
aan de heining, zoodat het huis niet licht van het
water kon worden afgesneden. De honden sloegen aan,
toen zij naderden en een wachter riep hen aan. De
mannen van Siegbert waren altijd op de binnenplaats
of op het schip en de trouwe Olaf bewaakte dag en
nacht het schip en het huis, opdat de verraderlijke
Beornwulf geen kans zou hebben, hen te overvallen.
De andere mannen van Siegbert woonden niet ver van
zijn huis in een klein dorp en hielden zich ook steeds
gereed, om op het eerste hoornsignaal van den wachter
te hulp te snellen.
Bij de deur traden Osberga en Elfritha hun reeds te
gemoet. Zij hadden verwacht, dat Siegbert Aethelburga
mee zou brengen, hoewel zij het gewaagde van dien
stap zeer goed inzagen.
Zijne moeder vroeg daarom bezorgd»Waar is de
edele jonkvrouw Is uw plan mislukt, of is zij reeds
in Beornwulfs macht
Aethelburga is in goede handen, zij is bij hare eigen
moeder antwoordde Siegbert.
»Bij hare moeder riepen Osberga en Elfritha te
gelijker tijd, hoogst verbaasd, en Osberga voegde er
nog bij»Waar is haar moeder dan vandaan gekomen
Zij is toch, volgens Willibrord, al zeventien jaar weg
»Ja, zij was weg, maar nu is zij weergevonden en
wel op de wonderlijkste wijze,antwoordde Siegbert,
>en gij kent haar beiden, want zij is niemand anders
dan de stille, zachte Ealdritha, die oom zeventien jaar
geleden meebracht
ïJa dat is wel wonderlijk en toch ook ontzaglijk
treurig,® riep zijne moeder, »dat moeder en kind elkaar
nu na zooveel jaren in gevangenschap terug moeten vinden.
Ik voelde mij altijd reeds aangetrokken tot de schoone,
ongelukkige vrouw, ofschoon ik toen nog niet wist dat
zij een koningsdochter Was. Doch zijt gij waarlijk in
den burcht geweest en hebt gij de vrouwen gesproken
Alleen hare moeder, die zich als zoodanig aan mij
bekend maakte,® antwoordde Siegbert, »en die kon niet
langs het touw afdalen. Bovendien willen zij alle
Christenmaagden meenemen en dat was heelemaal onmo
gelijk. En Ealdritha dacht, net als u, dat het slechts
tot ons ongeluk zou dienen, als Aethelburga bij ons in
huis kwam. Zij was slechts dan bereid, mij te volgen,
als ik onmiddellijk scheep ging en vluchtte naar haar
vaderland. Doch daar kon ik nog niet toe besluiten,
maar de hoofdzaak weet ik nu toch: Aethelburga heeft
mij lief, al zijn mijn geloof en mijn vaderland voor de
Saksische Christin dan ook een hinderpaal. Daarom zal
ik eerst afwachten wat het Thing doet, want laf en
zonder strijd ruim ik het veld niet. Over acht dagen
gaan wij weer naar den burcht, om te overleggen hoe
de redding te bewerkstelligen. Toen ik naar huis liep,
heb ik tot Freya gebeden, maar zij heeft mij niet ver
hoord, doch Willibrord bad tot zijn Christus, en Die
bracht hem onmiddelijk op een prachtig denkbeeld.
Hij vertelde het plan nu geheel, en ook dat Ealdritha
hen had uitgenoodigd mee naar Engeland te komen,
waar zij zeker goed ontvangen zouden worden. Daarop
zeide zijne moeder:
»Gij doet er wel aan met te wachten tot het Thing
beslist heeft. Ik zou slechts zeer noode mijn vaderland en
den ouden burcht van je vader verlaten. Doch als het
ergste geschiedt en men je je burcht en je verloofde
ontneemt, dan ben ik ook bereid met je in den vreemde
te trekken, om daar een nieuw tehuis te zoeken.
Willibrords plan komt mij echter wel wat al te ge
waagd voor; en ik beef ook bij de gedachte dat men
