voor «Ie Xiiitlliolhimlsrlie en Xeeuwsclie Ellandfii.
Woensdag 30 November 1910
35sle Jaargang N°. 1611.
A n tirevo lu tionair
Orgaan
IN HOC SIGNO VINCES
Anti-p apisme.
Lil lie Pers.
DezfTCourant verschijnt eiken Woensdag en Zaterdag.
Abonnementsprijs per drie maanden fr. p. p. met Zondagsblad 75 Cent.
zonder 50
Buitenland bij vooruitbetaling met Zondagsblad f 7,50; zonder 4,50 per jaar
Afzonderlijke nummers 5 Cent. Met Zondagsblad 7 Cent.
UITGEVER
T. BOEKHOVEN,
SOMMELSDIJK.
Telefoon Intercom». No. 3.
Advertentiën 10 Cent per regel en 3/2 maal. Reclames 20 per regel.
Boekaankondiging 5 Cent per regel en 4/3 maal.
Dienstaanvragen en Dienstaanbiedingen 50 Cent per plaatsing.
Groote letters en vignetten worden berekend naar de plaatsruimte die zij beslaan.
Advertentiën worden ingewacht tot Dinsdag- en Vrijdagmorgen 10 uur.
Ilie voor de Redactie besleieid. tdverlenliën en verdere Idmisiiülralie Iranco loe Ie xenden aan ilen t ilsrever.
Wij lezen in het Tijdschrift ter be
oefening van het administratief recht
van 15 November 1.1. het volgende.
In eene gemeente op een der Zuid-
Hollandsche eilanden heeft zich het
geval voorgedaan dat de Raad, ter
vervanging van den wegens ziekte
afwezigzijnden Secretaris, den Burge
rmester tot tijdelijk Secretaris be
noemde. Gelijktijdig besloot de Raad
op de begroeting een bedrag uit te
trekken ter belooning van den Burge
meester als tijdelijk secretaris, geëven-
redigd aan de door den ongestelden
Secretaris genoten wedde, om dan ook
Gedeputeerde Staten voor te stellen
den Burgemeester voor het tijdelijk
waarnemen van het secretariaat eene
belooning toe te kennen.
De Burgemeester aanvaardde de
benoeming onderwijl het raadsbesluit
tot wijziging der begrooting, vergezeld
van het voorstel om den Burgemeester
als tijdelijk secretaris eene wedde toe
te kennen, aan Gedeputeerde Staten
ter goedkeuring werd aangeboden. De
benoeming werd inmiddels bij Konink
lijk besluit goedgekeurd, waarna de
Burgemeester begon de werkzaam
heden ter Secretarie te verrichten.
Heeren Gedeputeerde Staten konden
hunne goedkeuring evenwel niet
hechten aan het ingezonden raadsbi
sluit en evenmin de gevraagde wedde
voorden Burgemeester-lijdelijk Secre
taris vaststellen. Hun College was toch
van tneening dat krachtens art. 105
der Gemeentewet de wedde van den
ongestelden Secretaris onverminderd
aan dezen zelf moest blijven uitge
keerd. De Burgemeester nu, tot Secre
taris of tijdelijk-Secretaris benoemd,
mocht dan, blijkens art. 73 der wet,
wel de wedde, verbonden aan het
Gemeente secretariaat genieten Thans
werd die wedde evenwel door den
ongestelden Secretaris genoten zoodat
de voorgestelde belooning niet was de
wedde van den Secretaris, maar eene
wedde uitgekeerd voor de t ij d e 1 ij k e
waarneming van het Secretariaat Deze
wedde mocht nu de Burgemeester niet
ontvangen. Er bestond wel geen ver
bod voor den Raad om eene belooning
voor het tijdelijk secretariaat van ge
meentewege uit te keeren, maar er
bestond voor den Burgemeester een
positief verbod om die belooning te
aanvaarden
Zoo was nu de Burgemeester belast
met het t ij d e 1 ij k Secretriaat wat
later bleek van langen duur te zullen
zijn, zonder daarvoor eenige vergoeding
te mogen ontvangen.
Wel werd den Burgemeester een
Ambtenaar toegevoegd, die zéér zeker
wel een groot deel van het werk ver
richten, maar nog niet geheel zelf
standig werken kon. De Burgemeester
zag zich alzoo gedurende twee jaar,
bijnh als een ambtenaar, op de secre
tarie geplaatst, ten einde de gemeente-
a(lroinistratie bij te houden.
Zéér goed had hij als t ij d e 1 ij k-
becretaris ontslag kunnen vragen en
verkrijgen, maar aangezien het zich
n'et liet aanzien, dat de Secretaris
zóó lang afwezig zou blijven, en het
bovendien in eene kleine gemeente
Jjjet gemakkelijk zou gaan een tijde
hjk ambtenaar te krijgen die geheel
zelfstandig werken kon en dat op eene
Wet hoog gestelde bezoldiging, kwam
daar ■*"-
niet van.
Wij huldigen de bepaling in de
Gemeentewet dat bij ziekte de Secre
taris zijne wedde blijft genieten. Vooral
voor minder-ver mogenden is zoodanige
bezoldiging, bovenal in tijden van
ziekte, een ware uitkomst
Hoe zeer betreuren we daartegen
over dat de Gemeentewet in het geval
als het onderhavige den Burgemeester
tijdelij k-Secretaris geene bezoldiging
toekent. Waarom zou toch een Burge
meester-secretaris WEL, en den
Burgemeester-tijdelijk Secretaris bij
ziekte van den titulair NIET mogen
worden bezoldigd. De werkzaamheden
zullen bij tijdelijke waarneming wel
even omvangrijk zijn als anders Het
ware gewenscht dat ook eene wijziging
der wet tot stand kwam die hier naar
behooren in voorzag!
We zullen hopen!
Dit stuk heeft zeer waarschijniijk
betrekking op een der kleinste ge
meenten in Oostfiakkee.
De positie der Coalitie is tot heden
stevig. En, zoo schreven we in ons
vorig artikelde Schoolstrijd is daar
niet één van de gewichtigste oorzaken
van. Omdat de Liberale Partijen een
halve eeuw van wettelijke onderdruk
king pleegden in zake onderwijs, was
daardoor in 't Christelijk kamp een
tegenstand onstaan, die zich ten langen
leste wreken moest en zich ook heeft
gewroken.
Nu was er echter één beletsel.
Roomsch en Onroomsch voelden allen
den liberalen druk, maar deze was
niet zwaar genoeg om de klove te
dempen tusschen Katholicisme en
Protestantisme.
Het mokte en wrokte tusschen die
twee beginselen. Niet bij allen, niet
bij hen, die 't wel zagen, dat er tus
schen Protestant en Katholiek op
politiek en kerkelijk terrein aankuoo-
piugspunten lagen, die ten eenenmale
bij 't Liberalisme werden gemist.
Niet bij allen. De kopstukken der
Christelijke partijen als Groen, Kuyper,
Lobman, Fabuis, Schaepman e.a, zagen
't zeer goed iu en staken 't niet onder
stoelen en banken, dat de Roomschen
op alle terrein ons veel nader stonden
dan de vijandige Liberaal. Zij zagen
't in en toonden 't aan, dat 't Chris
telijk geloof in een Almachtig God,
Schepper des hemels en der aarde in
de Kerk van Rome nog even schitterde
ais in de zuivere Protestantsche kerken
en dat dus op den grondslag van die
belijdenis een samenwerking kon ge
oefend worden, die roet 't Liberalisme
ten eenenmale was uitgesloten.
De Roomsche Staatspartij rekent
met God Almachtig op alle terrein.
De Liberale Staatspajtij wil van God
niets weten, zij verzaakt Hem en geeft
aan de rede alle macht en beteeke-
nis.
Doch al zagen de kopstukken der
Christelijke partijen dat ter dege in
bij 't volk zat nog een wrong. Mar
telvuren, schavotten, brandstapels en
meer van die enge woorden, lieten
niet na invloed te oefenenen de
Liberale pers, vooral de minderwaar
dige was er op uit week aan week dat
vunrtje warm te houden, al waren zij
er zich van bewust, dat in ons Land
en in deze eeuw in Nederland geen
martelvuurtje iemand ooit roosteren
zou. Maar terwille van hun politiek
succes hielden zij toch hun lezers die
brandstapels voor oog en ieder
herinnert zich hoe nog niet lang ge
leden op Flakkee verspreid is »de
priester met den dol k« en dat andere
pamflet over de actie der Jezuieten
en der Ultra-Montanen.
De Liberalen zijn er nog niet van
genezen em in hun minderwaardige
kleine Pers de Roomschen op klein
eerende wijze aan te vallen .maar
't een noch 't ander heeft hen mogen
baten.
Het volk begon ook in te zien, dat
de Roomschen in den politiekea strijd
onmisbare bondgenooten waren en dat
't Liberaal geraas op de Roomschen
niet anders was dan een valsche streek
om zóó aan de Regeering te kunnen
blijven. En 't volk haastte zich om
dat anti papisme van zich af te schud
den. Toen was de tijd der Coalitie
rijp. De twee factoren waren er om
een Bond tot stand te brengen. De
Schoolstrijd had voorbereid't anti
papisme had zijn scherpen kant verlo
ren waarom zou men nu niet geza
menlijk optrekken om 't Regeerkasteel
te veroveren.
En die verovering nam epn aan
vang. 't Liberalisme werd geslagen en
de Christelijke Kabinetten kouden
optreden.
Zal nu die coalitie blijven bestaan
Niemand, die zeggen kan wanneer
ze zal worden ontbonden. Dat hangt
af van allerlei oorzaken. Niet't minst
van de houding der Liberalen tegen
over School en Kerk. Niet 't minst
van hun politiek optreden in Maat
schappelijke vraagstukken.
Niet 't minst ook van de houding
der Roomsche Staatspartij. In één
woord de levensverhoudingen kunnen
zich zoo wijzigen, dat de coalitie
eindigt. Maar h >e en waardoor is tot
op heden niemand bekend.
't Anti-papisme kan weer gaan op
laaien en de vijandschap tegen de
Roomsche kerk weer toenemen. Een
klein vuur kan veel houts aansteken.
Hoe dit zij heden is de coalitie
sterk en 't anti papisme zwak.
En met 't heden hebben we thans
'e rekenen.
Moge ze lang bestaan tot zegen
van 't Vaderland.
Coalitie der liberalen.
Alles moet groeien. Dat is zoo ge
gaan met de R chtsche coalitie en 't
gaat zoo ook met de Linksche.
Al lang zijn er pogingen in de maak
om de liberale partijen tot een krachtig
geheel saam te voegen j't Lukt nog
niet erg.
In 1905; 21 Jan had men reeds
een aardige samenvoeging Unie libe
ralen en Vrij zinnig-Democraten, ge
scheiden sinds 1900 om de urgentie
van 't Algemeen Kiesrecht, kwamen
tot elkaar met 't oog op 't feit om in
de zome, verkiezingen 't Kuyper-Kabi
net 't beentje te lichten, wat hen in
samenwerking met Troelstra en Ty -
deman gelukte (52 48, hi, ha, ho
Maar na dien tijd ging de room
weer van de melk at. 't Hokte en
mokte alweer in 1909; de Vrijzinnig-
Democraten maakten zich weer los
van de Unie Liberalen door de Staats-
pensioneering te beschimpen en 't
Kabinet De Meester te helpen duikelen.
En zoo heeft tot heden èn Vrijzinnig-
Democraat èn Unie-Liberaal zich nog
niet kunnen verzoenen. Maar alles
moet groeien.
Onmogelijk is 't niet, dat in 1913
een geharnaste coalitie van Links
optreden zalte meer, waar de So
cialisten hun politiek niet meer scherp
laten uitkomen, maar in zoogenaamd
revisionisme openbaren
Niet onmogelijk, dat in 1913 Troel
stra de leidsels in handen neemt, om
met alle man van Links, de coalitie
van Rechts ten onder te brengen.
Wat dan gebeuren zal bij de stem
bus valt niet vooruit te zeggen.
Maar op een mogelijke coalitie van
Links dient gerekend.
Tenzij de eischen van 't Socialisme
bij 't deeien van den buit te zwaar
zijn 1
De liberalen gekastyd.
De liberale pers maakt op Mr. Troelstra's
bcgrootingsrede maar weinig commentaren.
Dat is merkwaardig, want de socialistische
leider heef', de vrijzinnige politici nu juist
niet gespaard.
Gij werpt u, zeide hij tot deze heeren,
nu weer op als bezuinigers op militaire
uiigaven. Maar zijt ge vergeteD, dat gij de
dure Militiewet er hebt ^doorgejaagd
Weet gij niet, dat uw minister Cohen
Stuart een vlootprogram had, dat $4
zegge vier en tach'ig millioen zou
hebben gekost
Dat is nog iets meer dan 40 millioen hè
Ook hebt gij geen recht, vervolgde de
heer Troelstra, tot scherpe criiiek op de
belastingpolitiek, die thans wordt gevoerd.
De tariefs^erhoogiug werd immers als
fiscale maatregel ook door den heet Pierson
in uitzicht gesteld. Er is ten aanzien van
dit vraagstuk tusschen Rechts* en Linkse
slechts een verschil in graad, concludeerde
Mr. Troelstra.
Zoo werd de felle critiek van liberale
zijde in Kamer en Pers op het Kabinet
geoefend, door den afgevaardigde van Am
sterdam III in sterke mate ontzenuwd.
Dat politiek gedoe kastijdde hij naar
verdienste.
•Geen wonder, dat de liberale pers er
het zwijgen toe doet!
De Vrije Westfries.
Zoo gaat het goed.
De bladen maken meldiDg, dat de ge
meenteraad van Schcoarewoerd besloten
heeft, om met ingang van 1 Januari de
openbare school te sluiten en schoolwoning
en schoollokalen rret schoolinventaris te
verhuren voor een tweede Christelijke school
Zoo gaat het goed.
Het openbaar onderwijs takelt af, het
bijzonder onderwijs heeft de toekomst. Wie
had dit voor een 30 jaren gedacht, toen
de heeren van het openbaar onderwijs zoo
minachtend konden neerzien op onze Chris
telijke onderwijzers. Die openbare onder
wijzers waren toen zoo wat de toonaan-
gevers. Snelle afloop der watereD.
Het openbaar onderwijs heeft zijn tijd
gehad. Openbare school na openbare school
wordt gesloten. Daar dragen wij geen bij
zonder leed over. De openbare school geeft
niet wat zij dacht te kunnen geven. Zij is
niet de school, waar Christenouders hunne
kinderen kunnen laten onderwijzen; en wel
omdat de openbare school geen onderwijs
geeft overeenkomstig de richting en begin
selen dier ouders. Daarin voorzien de bij
zondere scholen veel meer.
In elk geval blijkt dan nu toch, dat die
bijzondere lietde voor de openbare school
toch lang zoo groot niet was, als men wel
wilde doen gelooven. De natie was niet aan
haar gehecht, maar zij was aan de natie
gehecht. Dat wordt nu duidelijk. Maar ook
wordt duidelijk, op welke wijze ons volk
dan toch jaren lang gelyranniseerd is door
het liberalisme, toen het de openbare school
opdrong, en aan het bijzondere onderwijs
allerlei moeilijkheden in den weg lag. Ge-
lukk'g beleven we nu betere dageD.
(Üe Hilver- en Vechtbode).
liuileitSasBifi.
ENGELAND.
De kiesrechtvrouwen maken het der
regeering en den poliiieagenten nog
moeilijk! Dit bleek weer op een avond,
toen Asquith uit het parlement kwam
ea zich te voet naar zijn officieele woning
wilde begeven. Plotseling werd hij door
een onstuimig troepje suffragettes omringd.
De h8m volgoude detectives wisten hem
goed en wel in een taxi cab te krijgen,
doch zij konden niet verhinderen, dat een
cuffragette een der raampjes met een
stok stuk sloeg.
De ridderlijke minister Birrell echter,
secretaris voor Ierland en een trouwe
verdediger van vrouwenkiesrecht (hij was
een der weinige ministers, die van het
voorjaar voor der vrouwen „bill" stemde)
kreeg een leeljjke pijp te rookeD.
Hij begaf zich te voet naar zijne club
in Waterloo plance, toen hij in de Mali
door een twintigtal opgewonden suffra-
gattes werd omringd. Zjj gaven hem
stompen en stooten en sloegen bru ealweg
zijn hoed af. Zonder een der wilde dames
ieis terug te doen, wist hij uit haar midden
te ontkomen. Doch daardoor vers'uikte
hij op den gladden weg een enkel, met
het gevolg, dat hij gedurende eenige
dagen zijn kamer zal moeten houden.
Naar gemeldt wordt, lijdt hij veel pijn.
In de particuliere wouingen der overige
ministers werden de ruiien siuk geworpen.
Gok John Burns moest het in zijn wo
ning te Battersa ontgelden. I den nacht
om haif drie maakte een troepje suffia-
gettes gebruik van het mistige weer, om
naar Asquith'a woning in Downingstreet
te sluipen en daar de ruiten stuk te wer
pen, met groote steenen. Een der dames
wierp door de ruiten van hot home-office
een viertal ijzeren pondsgewichten.
In het geheel werden 160 suffragettes
gearresteerd. Zjj werden tegen borgstelling
voorloopig weer vrij gelaten en verschenen
later beurtelings voor bet poiitiegerecht
van Bowatreet.
OOSTENRIJK.
De begrooting voor 1911 werd aan de
Kamer voorgelegd. De totale uitgaven
worden daarin vastgesteld op
2,818,196,736 Kronen en de ontvangsten
op 2.818.507,772 Kronen.
De regeering vraagt machtiging tot
het opnemen van etn crediet van 135
millioen kronen voor beleggingen in spoor
wegen en de aflossi g van de algemeene
Btaatsohuld.
PBRTUGAL.
Berichten uit Portugal, welke langs een
omweg Parijs bereikt hebben de cen
suur wordt weer streDg gehandhaafd
melden, dat de ontevredenheid in het
leger steeds toeneemt. Het misnoegen van
het officiers-korps is vooral opgewekt door
het feit, dat het huidige bewind zeer
willekeurig handelt en onbekwame offi
cieren tot hooge rangen bevordert. Ook
is er geen- volkomen overeenstemming
meer tusschen de voorloopige regeering
en het reeds tijdens de monarchie ge
vestigde republikeinsch bestuur.
Zon er misschien een nieawe revolutie
in Portugal op handen zijn P
KRET V.
Dat de Kretenzers altijd nog rijkhal-
zend uitzien naar eene vereeniging met
Griekenland, bleek bij vernieuwing, toen
de vorige week de nationale vergadering
Woensdag in tegenwoordigheid van alle
militaire en burgerlijke autoriteiten uit
naam van koping Georg van Grieken
land, plechtig werd geopend. DeMuzel-
mansche afgevaardigden woonden de
plechtigheid niet bij. Onmidd8lijk na de
voorlezing van de openingsboodschap
werd het besluit der vergadering tot ver
eeniging met Griekei land bekend ge
maakt.
De Turken zijn echter nog niet van
